Kahulugan at Elemento ng Pagsasalin

Kahulugan ng Pagsasalin

• Ibat ibang depinisyon ng pagsasalin ayon kay:
  • Eugene A. Nida (1964): pagbuo ng pinakamalapit na katumbas ng mensahe sa simulaang wika (SL) sa tumatanggap na wika (TL) sa kahulugan at estilo
  • Theodore H. Savory (1968): pagtutumbas sa ideyang nasa likod ng pananalita
  • Peter Newmark (1988): pagpapalit ng nakasulat na mensahe sa isang wika sa ibang wika
  • Munday (2016): pagbabago ng tagasalin ng tekstong nasa isang wika patungo sa ibang wika
  • Mildred L. Larson (1984): muling pagbubuo ng tekstong naghahatid ng katulad na mensahe sa simulaang, ngunit gumagamit ng mga tuntuning gramatikal at leksikal ng tumatanggap na wika
  • Lefevere (1992): paraan ng muling-pagsulat na nagpapakilala ng may-akda o akda sa ibang kultura

Prayoridad ng Pagsasalin

• Tumutukoy sa mga prayoridad na dapat isaalang-alang sa pagsasalin:
  • Kahulugan
  • Estruktura
  • Estilo
  • Pinaglalaanang tao

Elemento ng Pagsasalin

• Ang tagasalin ay:
  • Mediator sa pagitan ng teksto at mambabasa
  • Nagsasaalang-alang ng mga tuntunin sa gramatika
  • Tagapasya sa tamang katumbas na salita
  • Tagamuling-sulat
  • Tagapamagitan
  • Nasa sentro ng proseso ng pagsasalin

Target na Audience

• Tumutukoy sa:
  • Tunguhang lenggwahe (TL)
  • Tunguhang kultura (TK)
  • Target na mambabasa

Layunin ng Pagsasalin

• Ang mga layunin ng pagsasalin ay:
  • Magkaroon ng tulay para sa pagkakaiba ng wika at kultura
  • Magdagdag ng impormasyon at kaalaman mula sa pag-aangkat ng mga kaisipan mula sa ibang wika
  • Mailahok sa pambansang kamalayan ang iba't ibang katutubong kalinangan
  • Mapagyaman ang kaalaman sa iba’t ibang kultura sa mundo

Kasaysayan ng Pagsasalin

• Sa panahon ng Espanyol:
  • Halos lahat ng mga akdang isinalin ay mula sa Kastila, maliban sa ilang mula sa Latin, Italyano, at Aleman
  • Ang TL ng mga akdang ito ay kadalasang Tagalog, na binabaybay ayon sa abecedario
  • Ang pagsasalin ay itinuring na isang anyo ng agham at sining

Mga Uri ng Pagsasalin

• May iba't ibang uri ng pagsasalin, tulad ng:
  • Pagsasaling siyentipiko at teknikal: tungkol sa mga agham at teknolohiya
  • Pagsasaling Pampanitikan: sumasalamin sa imahinatibo, intelektuwal, at intuwitibong panulat ng may-akda

Mga Katangian ng Tekstong Pampanitikan ayon kay Belhaag (1997)

• Ang mga teksto ng pampanitikan ay:
  • Ekspresibo (nakatuon sa damdamin)
  • Konotatibo (bukas sa iba’t ibang interpretasyon)
  • Subhetibo (nakasalalay sa pananaw)
  • Nakatuon sa anyo at nilalaman
  • Hindi kumukupas
  • May tendensiyang tumaliwas sa mga tuntuning pangwika

Katangian ng Isang Tagasalin

• Ang isang mahusay na tagasalin ay dapat magkaroon ng:
  • Kasanayan sa pagbabasa at panunuri
  • Kasanayan sa pananaliksik
  • Pagkaunawa sa target na mambabasa

Mga Uri ng Pagsasalin

• May iba't ibang uri ng pagsasalin, tulad ng:
  • Semantic Translation: literal na pagsasalin, sumusunod sa orihinal na kultura
    • Halimbawa: "Pitong simpleng hakbang ang sarili at iba laban sa COVID-19"
  • Dynamic Equivalence: nagtatanghal ng parehong epekto ng orihinal na wika sa TL
  • Communicative Translation: mas malaya at idyomatiko, nakatuon sa epekto kaysa sa nilalaman
    • Halimbawa: "Mahalagang paalala: Ang Propan TLC ay hindi gamot at hindi dapat gamiting paggamot sa anumang uri ng sakit"
  • Foreignization: pinapanatili ang mga kulturang terminong nasa SL
    • Halimbawa: "Seja-jeoha" - Your Royal Highness
  • Domestication: inaangkop sa kultura ng TL
    • Halimbawa: "Mahal na prinsipe", "Kamahalan"

Pagsasalin ng mga Pangalan, Lugar, Mga Konsepto

• Maaaring isaalang-alang ang pagsasalin ng mga pangalan, lugar, at mga konsepto:
  • Panatilihin ang orihinal na pangalan at magbigay ng kahulugan
  • Isalin ang mga pangalan, lugar, at mga konsepto sa TL
  • Gumamit ng mga katumbas na terminolohiya, kung mayroon

Pagsasalin ng mga Kulturang Elemento

• Kailangan isaalang-alang ang kultura kapag nagsasalin upang mapanatili ang integridad ng teksto:
  • Gumamit ng mga katumbas na konsepto at ekspresyon
  • Magpaliwanag sa mga kultural na elemento na hindi pamilyar sa mga mambabasa
  • Maingat na pumili ng mga salita at ekspresyon na tumutugma sa konteksto ng kultura

Pagsasalin ng mga Pangalan, Lugar, Mga Konsepto

• Maaaring isaalang-alang ang pagsasalin ng mga pangalan, lugar, at mga konsepto:
  • Panatilihin ang orihinal na pangalan at magbigay ng kahulugan
  • Isalin ang mga pangalan, lugar, at mga konsepto sa TL
  • Gumamit ng mga katumbas na terminolohiya, kung mayroon

Tuklasin ang iba't ibang depinisyon ng pagsasalin mula sa mga kilalang dalubhasa. Alamin ang mga prayoridad at elemento ng proseso ng pagsasalin upang mas maunawaan ang kahalagahan nito. Ang quiz na ito ay makakatulong sa iyong pag-unawa sa teorya ng pagsasalin at ang mga pangunahing aspeto nito.