Ilmiy tadqiqot metodlari

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Anketa so'rovi qanday tadqiqotda qo'llaniladi?

  • Sotsiologik tadqiqotlarda (correct)
  • Kimyo tadqiqotlarida
  • Fizika tadqiqotlarida
  • Matematika tadqiqotlarida

Annotatsiya ilmiy maqolalarda muammolarni yoritadi.

True (A)

Dastur nimani anglatadi?

Muayyan maqsad, ish-harakat yoki tadbirlarning oldindan belgilangan yo'l-yo'rig'i.

___ – tasdiqlangan va ilmiy daraja olish uchun taqdim etilgan ilmiy asar.

<p>Dissertatsiya</p> Signup and view all the answers

Tegishli tushunchalarni moslang:

<p>Eksperiment = Sinov, sinash Esse = Erkin shaklda talqin etiladigan nasriy asar CEFR = Chet tillaridagi malakaviy ko'rsatkichlar Annotatsiya = Qisqa ma'lumot yoki sharh</p> Signup and view all the answers

CEFR darajalari nima haqida ma'lumot beradi?

<p>Chet tillari bilimlarini amaliy qo'llay olish ko'rsatkichlari (C)</p> Signup and view all the answers

Eksperiment faqat laboratoriya usullaridan iborat.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Dayjest nima uchun xizmat qiladi?

<p>Ilmiy-uslubiy, o'quv va huquqiy mazmundagi ma'lumotlarni qisqacha bayon etish.</p> Signup and view all the answers

Ilmiy tahlil nima bilan bog'liq?

<p>Amaliy ishtirok (A)</p> Signup and view all the answers

Implitsit bilim eksplitsit bilimdan mustaqildir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ilmiy maktabning asosiy maqsadi nima?

<p>Original va mahsuldor g'oyalarni to'plash</p> Signup and view all the answers

Shogird nafaqat ____, balki hozirgi paytda yaratilayotgan ilm-fan muhitida ishtirok etadi.

<p>o'qiydi</p> Signup and view all the answers

Ilmiy maktabning yetakchisi qanday qobiliyatga ega bo'lishi kerak?

<p>Pedagogik va tashkilotchilik qobiliyatlari (A)</p> Signup and view all the answers

Tadqiq metodlarini mos ravishda birlashtiring:

<p>Filologiya = Nazariy-tavsifiy metodlar O'rganish = Xususiy metodik metodlar Ijtimoiy-fanlar = Qiyosiy-solishtirma metodlar Tabiiy fanlar = Eksperimental-tadqiqiy metodlar</p> Signup and view all the answers

Ijtimoiy-gumanitar fanlar o'ziga xos tadqiq metodlariga ega emas.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Tadqiqotchining ilmiy maktabga mansubligi nima bilan bog'liq?

<p>Ilmiy tahlil uslublari va tafakkur metodologiyasi</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov ishlarining qanday bosqichlari mavjud?

<p>Asoslovchi, Shakllantiruvchi, Tasdiqlovchi (A)</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov ishlarida foydalaniladigan asosiy metodlardan biri diskussiyadir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Asoslovchi tajriba-sinov ishlarining maqsadi nima?

<p>Talabalardagi ijtimoiy-madaniy kompetentlilikni aniqlash.</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov ishlarining birinchi bosqichi __________.

<p>Asoslovchi</p> Signup and view all the answers

O‘quv jarayonida foydalaniladigan metodlarni ularning tafsiflari bilan moslashtiring:

<p>Anketa-so‘rovnoma = O‘quvchilardan ma'lumot to‘plash Kuzatish = O‘quvchilarning faoliyatini o‘rganish Test = O‘quvchilarning bilim darajasini aniqlash Intervyu = Bitta shaxs bilan muloqot olib borish</p> Signup and view all the answers

Talabalarning ingliz tiliga qiziqish darajasini aniqlashda nimalar o‘rganiladi?

<p>Motivlar (B)</p> Signup and view all the answers

Pedagogik ta'lim yo‘nalishida talabalar uchun zamonaviy texnologiyalarni qo‘llash yo‘q.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov ishlari natijalarini qanday tahlil qilish kerak?

<p>Olingan natijalarni umumlashtirish va ilmiy tahlil qilish.</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov jarayonining samaradorligi qanday aniqlanadi?

<p>Natijalarni tahlil qilishga asoslangan usul tanlaganda. (B)</p> Signup and view all the answers

Tajriba sinov guruhlari bir xil xususiyatlarga ega bo'lishi shart.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Tajriba sinov natijalarining obyektiv va subyektiv omillarini aytib bering.

<p>Obyektiv omillar - o'lchov va kuzatish natijalari; Subyektiv omillar - tadqiqotchining qarashlari va fikrlari.</p> Signup and view all the answers

Tajriba-sinov uslubini to'g'ri tanlash va qo'llashning asosiy qoida - uslubning fanga, obyektga __________ bo'lishidir.

<p>mutanosib</p> Signup and view all the answers

Tajriba va tadqiqot metodlarini to'g'ri bog'lang:

<p>Fonatika = Inson nutqidagi tovushlarni o'rganish Semantika = Mazmun bilan bog'liq tushuncha Kuzatish = Maxsus vositalar kerak emas EHM = Natijalarni saqlash va tartibga solish</p> Signup and view all the answers

Tadqiqot metodini tanlashda nimalar inobatga olinishi kerak?

<p>Usulning obyektga mutanosibligi. (A)</p> Signup and view all the answers

Metodologik xatolar tadqiqot jarayonida jiddiy ta'sir ko'rsatmaydi.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Sinov jarayoni qanday umumlashtiriladi?

<p>Sinov jarayoni natijalari tahlil qilinib, natijalar kichik guruhlarga bo'linib, umumiy xulosalar chiqariladi.</p> Signup and view all the answers

Tadqiqot metodini tanlashdan keyin quyidagi qaysi jarayon amalga oshiriladi?

<p>Metodologik adabiyotga ishlov berish (C)</p> Signup and view all the answers

Taqriz — adabiy tanqid janri hisoblanmaydi.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Tadqiqotda tanqidiy-tahlily o'qish nima maqsadda amalga oshiriladi?

<p>Asarning mazmunini to'liq anglash va muallif nuqtai nazarini tushunish.</p> Signup and view all the answers

Tayanch kompetensiyalar — insonning shaxsiy, ijtimoiy, iqtisodiy va _______ munosabatlarga kirisha olish ko'nikma-malakalari.

<p>kasbiy</p> Signup and view all the answers

Quyidagi tushunchalarni ularning izohi bilan moslang:

<p>Tezis = Nazariyani bayon qiluvchi fikr Termin = Maxsus sohalarda ishlatiladigan atama Tematika = Mavzular majmui Taqriz = Badiiy asar tahlili</p> Signup and view all the answers

Kompetensiyaviy yondashuv nima?

<p>Egallangan bilim va ko‘nikmalarni amaliy qo‘llash layoqati. (B)</p> Signup and view all the answers

Lingvistik kompetensiya faqat yozuv ko‘nikmalarini o‘z ichiga oladi.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Sertifikatlashtirish __________ qo‘llanma berish tizimi.

<p>malakaviy kompetentlilik</p> Signup and view all the answers

Quyidagi terminlarni ularning ta'riflari bilan moslang:

<p>Respondent = Savollarga javob beruvchi shaxs Referat = Muayyan mavzuga bag‘ishlangan asar Konspekt = Yozib olingan mazmun Kurs ishi = Ilmiy asoslangan yozma taqdimot</p> Signup and view all the answers

Nutqiy kompetensiya nima?

<p>Yozma va og‘zaki nutqda faoliyat ko‘rsatish layoqati. (A)</p> Signup and view all the answers

Pragmatik kompetensiya kundalik hayotdagi muhim vazifalardan biridir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Rejali konspekt __________ ma'lumotlarni keltiradi.

<p>nutqning morfologik yarusi</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Tadqiqot Metodi

Til materiallarini tanlashdan keyingi, ilmiy adabiyotlarni tahlil qilib, tanlangan materialga mos keluvchi tahlil usulini tanlash jarayoni.

Metodning Obyektga Mutanosibligi

Tadqiqot metodining har qanday obyektga to‘gri kelmasligi. Tadqiqot obyektiga mos keladigan uslubgina uning xususiyatlarini to‘liq va achin ko‘rsatish imkoniyatini beradi.

Metod tanlashdagi boshqa omillar

Tadqiqotchi qo‘ygan vazifalar, obyektni o‘rganish darajasi, uni kuzatish va o‘rganish qiyinchiliklari kabi omillar.

Fonetikada Kuzotish Metodi

Maxsus apparatlar va jihozlarsiz amalga oshirib bo‘lmaydigan, ovoz balandligi, qisqaligi va uzunligi kabi xususiyatlarni o‘rganuvchi fonetikada qo‘llaniladigan metod.

Signup and view all the flashcards

Semantikada EHM qo‘llanish

XX asrning 2-yarmidan boshlab rivojlangan, ma'nolar o'rtasidagi munosabatlarni o'rganish uchun ishlatiladigan, lekin kuzatuv uchun emas, balki natijalarni saqlash va tartibga solish uchun ishlatiladigan metod.

Signup and view all the flashcards

Metodni to'g'ri tanlashning ahamiyati

Tadqiqot usulini to'g'ri tanlash va qo'llash, to'g'ri bilim, ko'nikma va malakalarni shakllantirishni ta'minlaydi

Signup and view all the flashcards

Metodologik Xatolar

Tadqiqot metodidan noto'g'ri foydalanish tufayli kelib chiqadigan xatolar.

Signup and view all the flashcards

Tahlil texnologiyalari va uslublarini o‘rganish

Tadqiqotchi qanday uslubni qo'llashlarini aniqlab, unga mos keladigan bilim va malakalarni shakllantirish.

Signup and view all the flashcards

Ilmiy Tahlil Ko‘nikmalari

Ilmiy tahlilni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan ko‘nikma, malaka va mahoratlar to‘plami. Ular ilmiy amaliyotda shakllanadi.

Signup and view all the flashcards

Implitsit Bilim

Biror fan sohasida to‘plangan bilimlarni o‘zlashtirish va qo‘llash qobiliyati. Ular ilmiy ishlarda amaliy ishtirok etish orqali shakllanadi va ko‘zga ko‘rinmaydigan (implitsit) shaklda mavjud bo‘ladi.

Signup and view all the flashcards

Eksplitsit Bilim

Bilimning ekspletsit shakllarini idrok etish va o‘zlashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Bilimning ochiq, aniq va ravshan ko‘rinishi.

Signup and view all the flashcards

Bilimdon Ekspertlar

Bilimli, tajribali mutaxassislar. Ular ekspletsit bilimlardan tashqari, implitsit bilimlarga ham ega bo‘ladilar.

Signup and view all the flashcards

Ilmiy Maktab

O‘ziga xos yondashuvlarni o‘z ichiga oluvchi birlashma. U ma'lum bir ilmiy yo‘nalishni rivojlantirishga bag‘ishlangan. Tadqiqotchilar guruhi.

Signup and view all the flashcards

Ilmiy Maktabning Yetakchisi

Ilmiy maktabning yetakchisi. U g‘oyalar yaratish, hamkasblarni birlashtirish va ilmiy dasturlarni ishlab chiqishda mohir.

Signup and view all the flashcards

Shogird Va Ustoz Hamkorligi

Shogirdlarning ilmiy maktabning yetakchisi va boshqa a'zolari bilan hamkorlikda ishlashi. Bu jarayonda tajriba, implitsit bilim va ilmiy tafakkur usullari o‘zlashtiriladi.

Signup and view all the flashcards

Ilmiy Maktabga Mansublik

Ilmiy maktabga mansub bo‘lish. Bu tadqiqotchining ilmiy uslublarga ega bo‘lish va ilmiy tafakkur metodologiyasini rivojlantirishida yordam beradi.

Signup and view all the flashcards

Tadqiqot metodini tanlash

Ilmiy adabiyot va metodologik manbalarni o‘rganib, tanlangan til materialini tahlil qilish uchun eng mos bo‘lgan uslubni tanlash jarayoni.

Signup and view all the flashcards

Tajriba

Voqelikni amaliy jihatdan hissiy empirik tarzda bilish jarayoni.

Signup and view all the flashcards

Tanishish uchun o‘qish

Kitob mazmuni, boblari, paragraflari va muallifi bilan yuzaki tanishish.

Signup and view all the flashcards

Tanqidiy-tahliy o‘qish

O‘rganilayotgan asarning mazmunini to‘liq anglash, muallif nuqtai nazarini va uning boshqa ilmiy qarashlarga bog‘lanishini tushunishga qaratilgan o‘qish.

Signup and view all the flashcards

Tayanch kompetensiyalar

Insonning shaxsiy, ijtimoiy, iqtisodiy va kasbiy munosabatlarga kirisha olish, jamiyatda o‘z o‘rnini egallay olish ko‘nikma-malakalarini shakllantirish.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari

Talabalarning ingliz tilidagi ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalarini rivojlantirishning boshlang‘ich darajasini aniqlashga qaratilgan tadqiqot.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari: Mazmuni

Talabalarning ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalarini aniklash, ularning shaxsiy xususiyatlarini va ingliz tilini o'rganishga bo'lgan motivlarini bilish.

Signup and view all the flashcards

Shakllantiruvchi tajriba-sinov ishlari

Talabalarning ingliz tilidagi ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalarini rivojlantirishning samarali usullarini yaratish va sinash.

Signup and view all the flashcards

Tasdiqlovchi tajriba-sinov ishlari

Talabalarning ingliz tilidagi ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalarining rivojlanishini tasdiqlash va amaliy qo'llash imkoniyatlarini baholaydi.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari: Vazifalari

Talabalarning ingliz tilini o'rganishdagi motivlari va qiziqishlarini baholash.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari: Vazifalari

Talabalarning psixologik xususiyatlarini va shaxsiy manfaatlarini aniqlash.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari: Vazifalari

Nazariy modelni amaliyotga tatbiq etish yo'llarini aniqlash.

Signup and view all the flashcards

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari: Metodlari

Anketa-so‘rovnoma o‘tkazish, kuzatish, testdan o‘tkazish, ingliz tiliga qiziqish darajasini va o‘rganishga undovchi yetakchi motivlarni aniqlash.

Signup and view all the flashcards

Kompetensiya

Biror sohadagi bilimlar va tajribalarni amalda qo‘llash qobiliyati. Bu qobiliyat shaxsning o‘sha sohadagi xabardorlik darajasini aks ettiradi.

Signup and view all the flashcards

Kurs ishi

Har xil nuqtai nazarlarni tahlil qilish va solishtirish ko‘nikmasini rivojlantiradi, bir yoki bir necha manbalarni o‘z ichiga oladi.

Signup and view all the flashcards

Lingvistik kompetensiya

Berilgan tilning fonetik, leksik va grammatik jihatlarini amaliy qo‘llash qobiliyati.

Signup and view all the flashcards

Nutqiy kompetensiya

Tinglab tushunish, gapirish va yozish ko‘nikmalari orqali til materiallarini amalda qo‘llash qobiliyati.

Signup and view all the flashcards

Pragmatik kompetensiya

Kundalik hayotdagi bilimlar asosida nutqiy vaziyatlarga mos ravishda mustaqil muloqotga kirishish qobiliyati.

Signup and view all the flashcards

Referat

Biror mavzuga bag‘ishlangan, turli manbalarni tahlil qilib yozilgan qisqa va mazmunli ilmiy ish.

Signup and view all the flashcards

So‘rov

Ma’lumot to‘plash usuli, turli shakllarda (yozma, og‘zaki, sirtdan) amalga oshirilishi mumkin.

Signup and view all the flashcards

Anketa so'rovi

Sotsiologik tadqiqotlarda qo'llaniladigan so'rovlarning asosiy turi. Bu so'rov shakli orqali odamlarning fikr-mulohazalari, xulq-atvori va boshqa ijtimoiy xususiyatlarini o'rganish mumkin.

Signup and view all the flashcards

Annotatsiya

Ilmiy maqola yoki o'quv-uslubiy asarning qisqa, mazmunini aks ettiruvchi qismi bo'lib, asarda qanday muammolar yoki mavzular yoritilgani, kimlarga tavsiya qilinishi haqida ma'lumot beradi.

Signup and view all the flashcards

Ansipatsiya

Matnning davomini oldindan bashorat qila olish qobiliyati. Matnni o'qishda keyingi voqealarni yoki mazmunni taxmin qilish.

Signup and view all the flashcards

Asosiy matn

Ilmiy jihatdan saralab olingan va tizimlashtirilgan o'quv materiali bo'lib, u fanning asosiy qoidalarini o'z ichiga oladi.

Signup and view all the flashcards

Dissertatsiya

Ilmiy daraja olish uchun taqdim etilgan va himoya qilinadigan qo'lyozma ishi bo'lib, muayyan mavzu bo'yicha tadqiqot natijalari bayon etiladi.

Signup and view all the flashcards

Avtoreferat

Ilmiy daraja olish uchun taqdim etilgan qo'lyozma asarning qisqa bayon qilinishi. Asarning maqsad-vazifalari, ilmiy yangiligi, xulosalari qisqacha yoziladi.

Signup and view all the flashcards

Eksperiment

Aniqlash, sinash, tekshirish maqsadida o'tkaziladigan ilmiy tajriba bo'lib, biror hodisa, jarayon yoki buyumni o'rganishda qo'llaniladi.

Signup and view all the flashcards

Dayjest

Ilmiy-uslubiy, o'quv, davriy adabiyotlar hamda qonunlar, qarorlar, Nizomlar mazmunining qisqacha bayoni va sharhi keltirilgan to'plam.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Tadqiqot uslubini tanlash. Tajriba-sinovning qoʻyilishi va bosqichlari

  • Sinov jarayoni nima? Tadqiqot jarayonida har bir uslub obyektga to'g'ri kelishi lozim. Biror metod obyektga mos kelmasa, uning xususiyatlarini to'liq va aniq ko'rsatish mumkin emas.

  • Tajriba sinov guruhlari qanday shakllantiriladi? Tadqiqot metodlarini to'g'ri tanlash tadqiqotning natijalari uchun muhim. Metod va obyektning mosligi tadqiqotchi o'zi oldidagi vazifalar, o'rganilganlik darajasi va kuzatishning murakkabligi bilan bog'liq.

  • Tajriba sinov jarayoni qanday umumlashtiriladi? Ilmiy uslub, har qanday obyektga to'g'ri kelmasligi, obyektga to'g'ri keladigan uslublarning xususiyatlarini toʻliq va aniq koʻrsatish imkonini beradi.

  • Tajriba sinov natijalarining obyektiv va subyektiv omillari nima? Metodologik xatolarning oldini olish uchun to'g'ri tadqiqot metodlarini tanlash va qollash lozim.

  • Tajriba sinov natijalarining samaradorligi qanday aniqlanadi? Ko'pincha natijalarni olish uchun har xil mashq va topshiriqlar ishlab chiqiladi, metodlarni tavsiya etiladi va ularni tajriba-sinovdan o'tkaziladi, natijalar samaradorligi aniqlanadi.

  • Tajriba-sinov guruhlari qanday shakllantiriladi? Tadqiqotchilar maxsus dastur asosida tajriba-sinov ishlarini tashkil qilishi va amalga oshirishi kerak.

  • Tadqiqot uslubini tanlash bosqichlari. Tadqiqotchilarning o'zlari oldidagi maqsad va vazifalariga mos ravishda tadqiqot metodi ishlab chiqilishi va amalga oshirilishi lozim.

Tadqiqot metodini tanlash

  • Tadqiqot metodlarini toʻgʻri tanlash va qoʻllashning asosiy qoidasi metodologiyaning ilmiylik talablariga mos kelishi. Bunda tadqiqot obyektiga mos keluvchi metod muhim rol o'ynaydi.

  • Tadqiqot metodi obyektga mos boʻlishi kerak. Metodi tadqiqotchi o'z oldiga qo'ygan vazifalarga ham mos bo'lishi lozim.

  • Tadqiqotchi obyektning o'rganilganlik darajasi va uni kuzatishning murakkabligi haqida to'liq ma'lumotga ega bo'lishi kerak.

  • Ba'zi tadqiqotlar uchun maxsus vositalar va jihozlar zarur. Masalan, fonetika tadqiqotlarida inson nutqidagi tovushlarning balandligi, qisqaligi va uzunligini o'rganish uchun vositalar zarur.

  • Kompyuterlar va boshqa texnologiyalar ham ba'zi tadqiqotlarda qo'llanilishi mumkin, ammo ularning ko'pligi ko'pincha vaqt va resurslar sarflanishini talab qiladi.

Egallangan bilim, ko'nikma va malakalarni aniqlash

  • Tahlilning aniq texnologiyalari va uslublari bilan ish ko'nikmalarini rivojlantirish juda muhim.

  • Ilmiy tahlil ko'nikma, malaka va mahoratni talab qiladi. Ular amaliy tajriba orqali rivojlanadi.

Asoslovchi tajriba-sinov ishlari

  • Talabalarning ijtimoiy-madaniy kompetensiya darajalari aniqlanadi.

  • Talabalarni individual-psixologik xususiyatlari aniqlanadi, ularning ta'limga bo'lgan qiziqishlari va motivlari tekshiriladi.

Shakllantiruvchi tajriba-sinov ishlari

  • Oliy o'quv yurtlari va tizimidagi ingliz tili o'qitish metodikasini rivojlantirishga oid tadqiqot metodi va usullari ishlab chiqiladi

  • Tajriba-sinov guruhlari va ular bilan ishlashning yo'nalishlari ko'rsatiladi

Tasdiqlovchi tajriba-sinov ishlari

  • Natijalar umumlashtirilishi va amaliy tavsiyalar ishlab chiqiladi
  • Statistik tahlil orqali natijalar tekshiriladi

Xususiy kompetensiyalar

  • Bilim va ko'nikmalarni talabalarda shakllantirish haqida. Har bir fan uchun xos kompetensiyalar.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Research Methods and Principles
18 questions
Social Sciences Research Quiz
29 questions

Social Sciences Research Quiz

AstonishedRetinalite7385 avatar
AstonishedRetinalite7385
KIN 2032 Final - Research Methods
48 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser