Het spijsverteringsstelsel

Het spijsverteringsstelsel is verantwoordelijk voor het verwerken van voedsel.
Het omvat een reeks organen die samenwerken om voedsel af te breken, voedingsstoffen te absorberen en afvalstoffen te verwijderen.
De anatomie van het spijsverteringsstelsel omvat de mond, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, rectum en anus.
De spijsverteringsorganen bevatten ook accessoire organen zoals de lever, galblaas en pancreas.
De fysiologie van het spijsverteringsstelsel omvat verschillende processen, waaronder: ingestie, mechanische en chemische vertering, absorptie en uitscheiding.

De mond is het eerste deel van het spijsverteringskanaal.
Het bevat structuren zoals tanden, tong en speekselklieren.
De tanden zijn verantwoordelijk voor het mechanisch afbreken van voedsel door te kauwen (masticatie).
De tong helpt bij het mengen van voedsel met speeksel en het slikken.
Speekselklieren produceren speeksel, dat enzymen bevat, zoals amylase, dat de chemische vertering van koolhydraten initieert.

De slokdarm is een gespierde buis die de mond met de maag verbindt.
Het transporteert ingeslikt voedsel van de keelholte naar de maag door middel van peristaltiek.
Peristaltiek zijn ritmische samentrekkingen van de spieren in de wand van de slokdarm die voedsel voortstuwen.
De onderste slokdarmsfincter (LES) is een kringspier aan het uiteinde van de slokdarm die helpt voorkomen dat maaginhoud terugvloeit in de slokdarm.

De maag is een gespierd orgaan gelegen in de bovenbuik.
Het dient als reservoir voor voedsel en speelt een rol bij de mechanische en chemische vertering.
De maagwand bevat plooien die bekend staan als rugae, waardoor de maag kan uitzetten bij het consumeren van voedsel.
De maag produceert maagsap, dat zoutzuur (HCl), pepsine en slijm bevat.
Zoutzuur helpt voedsel te denatureren en bacteriën te doden.
Pepsine is een enzym dat eiwitten afbreekt.
Slijm beschermt de maagwand tegen de schadelijke effecten van zoutzuur en pepsine.
Chymus is een halfvloeibare mengsel van gedeeltelijk verteerd voedsel en maagsap.
De maag geeft chymus vrij in de dunne darm via de pylorus sfincter.

De dunne darm is een lange, opgerolde buis die zich uitstrekt van de maag tot de dikke darm.
Het is de belangrijkste plaats van vertering en absorptie van voedingsstoffen.
De dunne darm is onderverdeeld in drie delen: de twaalfvingerige darm, de nuchtere darm en de kronkelende darm.
De twaalfvingerige darm ontvangt chymus van de maag en spijsverteringssappen van de pancreas en lever.
De pancreas scheidt enzymen uit die koolhydraten, eiwitten en vetten afbreken.
De lever produceert gal, die helpt bij het emulgeren van vetten, waardoor ze gemakkelijker kunnen worden verteerd en opgenomen.
De wand van de dunne darm bevat villi en microvilli, dit zijn kleine, vingervormige uitsteeksels die het oppervlak vergroten voor de opname van voedingsstoffen.
Voedingsstoffen worden via de villi in de bloedbaan en lymfevaten opgenomen.

De dikke darm strekt zich uit van de dunne darm tot het rectum.
Het is verantwoordelijk voor het absorberen van water en elektrolyten uit onverteerd materiaal en het vormen van ontlasting.
De dikke darm omvat de blindedarm, de stijgende dikke darm, de dwarse dikke darm, de dalende dikke darm, de sigmoïde dikke darm en het rectum.
De blindedarm is een klein, zakachtig zakje dat aan het begin van de dikke darm zit.
Het bevat de appendix, een wormvormig aanhangsel zonder bekende functie.
De stijgende dikke darm loopt omhoog aan de rechterkant van de buik.
De dwarse dikke darm loopt dwars over de buik.
De dalende dikke darm loopt omlaag aan de linkerkant van de buik.
De sigmoïde dikke darm is een S-vormig segment van de dikke darm dat uitmondt in het rectum.
De dikke darm bevat een grote populatie bacteriën, bekend als darmflora, die helpen bij het verteren van onverteerd materiaal en het synthetiseren van bepaalde vitamines.

Het rectum is het laatste deel van de dikke darm.
Het slaat ontlasting op totdat het via de anus kan worden uitgescheiden.
De anus is de opening aan het einde van het spijsverteringskanaal waardoor ontlasting het lichaam verlaat.
Het wordt gecontroleerd door interne en externe anale sfincters.

De lever is een groot orgaan dat zich in de rechterbovenhoek van de buik bevindt.
Het speelt een cruciale rol in het metabolisme, de opslag en de ontgifting van voedingsstoffen.
De lever produceert gal, die helpt bij het verteren en opnemen van vetten.
Het verwerkt ook voedingsstoffen die door de dunne darm zijn opgenomen en zet ze om in vormen die het lichaam kan gebruiken.
De lever ontgift schadelijke stoffen, zoals alcohol en drugs, uit het bloed.
Het slaat vitamines en mineralen op, zoals vitamine A, D, E en B12, evenals glycogeen (opslagvorm van glucose).

De galblaas is een klein, peervormig orgaan dat zich onder de lever bevindt.
Het slaat gal op die door de lever is geproduceerd en concentreert deze.
Wanneer vet voedsel de dunne darm binnenkomt, geeft de galblaas gal af in de dunne darm om te helpen bij de vertering van vetten.

De pancreas is een orgaan dat zich achter de maag bevindt.
Het heeft zowel endocriene als exocriene functies.
De exocriene functie van de pancreas is het produceren van spijsverteringsenzymen die via de pancreasbuis in de dunne darm worden afgegeven.
Deze enzymen helpen bij het afbreken van koolhydraten, eiwitten en vetten.
De endocriene functie van de pancreas is het produceren van hormonen, zoals insuline en glucagon, die de bloedglucosespiegel reguleren.