Dil ve Konuşma Bozuklukları Genel Bakış
60 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Aşağıdaki hangi durum, GDK'li çocukların doğum riski ile ilişkilidir?

  • 37 haftadan daha kısa sürede doğmuş olmak (correct)
  • Anne ve babanın yüksek sosyoekonomik düzeye sahip olması
  • Ebeveynlerin eğitim düzeyinin yüksek olması
  • Optimum doğum ağırlıklarının %85'inden az doğmuş olmak (correct)

    • GDK'li çocukların, GDK geçmişi olan ebeveynlere sahip olma olasılığı nasıldır?

  • Aynıdır
  • Tamamen rastgeledir
  • Daha yüksektir (correct)
  • Daha düşüktür

    • Aşağıdakilerden hangisi GDK'li çocukların kardeş sayısıyla ilgili bir özelliktir?

  • Tek çocuk olma olasılıkları yüksektir
  • Birden fazla kardeşleri vardır
  • Kardeşleri olmayan çocuk sayıları fazladır
  • GDK olmayan çocuklara göre daha az kardeşe sahiptirler (correct)

    • GDK riski taşıyan çocuklar hangi durumlarla daha fazla bağlantılıdır?

    <p>Erken doğum ile</p> Signup and view all the answers

    Aile faktörlerinin GDK üzerindeki etkisi nedir?

    <p>Aile geçmişi etkilidir</p> Signup and view all the answers

    18 ila 23 aylık yürümeye başlayan çocuklarda GDK’li çocukların tahmin edilen yüzdesi nedir?

    <p>%13,5</p> Signup and view all the answers

    30 ila 36 aylık çocuklarda GDK yaygınlık tahmini hangi aralıktadır?

    <p>%16-17,5</p> Signup and view all the answers

    Alıcı dile dayalı yaygınlık tahminleri, hangi dil türüne göre daha düşük olma eğilimindedir?

    <p>İfade edici dile dayalı</p> Signup and view all the answers

    Ailesinde gecikmiş dil ve konuşma öyküsü olan çocuklarda GDK yaygınlık tahminleri hangi yüzdedir?

    <p>%23</p> Signup and view all the answers

    Ailesinde gecikmiş dil ve konuşma öyküsü olmayan çocuklar için GDK yaygınlık tahminleri genel olarak nasıldır?

    <p>%23'ten daha düşük</p> Signup and view all the answers

    Sınıftaki çocukların hangi yüzdesinin GDB sahibi olduğu belirtilmiştir?

    <p>%7,5</p> Signup and view all the answers

    DDB sahibi olan kişilerin okuma güçlüğü çekme olasılığı, genel nüfusa göre ne kadar daha fazladır?

    <p>6</p> Signup and view all the answers

    Bir sınıfta, 30 öğrenciye sahip olduğunda kaç çocuğun GDB sahibi olması beklenir?

    <p>2</p> Signup and view all the answers

    DDB sahiplerinin, matematikle mücadele etme olasılığı kaç kat daha fazladır?

    <p>4</p> Signup and view all the answers

    Ailelerde hangi durumun görülme eğilimi vardır?

    <p>Her iki durum</p> Signup and view all the answers

    GDB olan çocukların normal çocuklara göre oyun etkileşimlerinde gösterdiği davranış nedir?

    <p>Genellikle tek başına oynama eğilimindedirler.</p> Signup and view all the answers

    GDB'li çocuklar dilsel materyalleri işleme konusunda ne durumdadır?

    <p>Dilsel materyalleri normalden daha uzun sürede işlerler.</p> Signup and view all the answers

    Öğretmenler GDB olan çocukları nasıl değerlendirir?

    <p>Suskun ve yalnız-pasif içedönük olarak değerlendirirler.</p> Signup and view all the answers

    GDB olan çocukların arkadaşlarıyla oyun oynamada gösterdikleri başarı durumu nedir?

    <p>Oyun etkileşimlerini başlatmada başarıları düşüktür.</p> Signup and view all the answers

    GDB'li çocukların dilsel olmayan materyalleri işlemeleri ile ilgili doğru ifade hangisidir?

    <p>Dilsel olmayan materyalleri de normalden daha yavaş işlerler.</p> Signup and view all the answers

    GDB olan çocukların beyin aktivasyonunda ne tür bir fark vardır?

    <p>İletişim işlemleri için kritik beyin bölgelerinde aktivasyon azalması vardır.</p> Signup and view all the answers

    GDB olmayan çocuklara oranla GDB olan çocuklar genellikle hangi alanda eksiklik gösterirler?

    <p>Yürütücü işlevlerde</p> Signup and view all the answers

    MRI kullanılarak yapılan çalışmalarda GDB olan çocukların çalışma belleği yetenekleri ile ilgili durum nedir?

    <p>Çalışma belleği yeteneklerinde dikkat çekici bir eksiklik vardır.</p> Signup and view all the answers

    GDB olan çocukların beyin aktivasyon örüntüleri açısından ne gözlemlenmektedir?

    <p>Daha az etkili çalışma örüntüleri yansıtırlar.</p> Signup and view all the answers

    Beyin aktivasyonlarında GDB olan çocukların sergilediği durum nedir?

    <p>Bazı beyin bölgeleri belirgin bir şekilde dışarıda kalmaktadır.</p> Signup and view all the answers

    Annenin eğitimi ve ailenin sosyoekonomik durumu ile GDK'nın ilişkisi nedir?

    <p>Annenin daha düşük eğitimi GDK için yüksek risk ile ilişkilidir.</p> Signup and view all the answers

    Çocuğun dil öğrenmesinde annenin eğitimi ve ailenin sosyoekonomik durumunun etkisi nedir?

    <p>Her iki faktör de çocuğun dil öğrenmesine destek miktarını etkiler.</p> Signup and view all the answers

    2 yaşındaki çocuklarda gecikmiş dil ve konuşmanın yaygınlık tahminleri nedir?

    <p>Yüzde 10 ile yüzde 20 arasında değişmektedir.</p> Signup and view all the answers

    Ailenin sosyoekonomik durumu ile çocuğun dili öğrenme kaynaklarının ilişkisi nedir?

    <p>Düşük sosyoekonomik durum, dil öğrenme kaynaklarını azaltır.</p> Signup and view all the answers

    Gecikmiş dil ve konuşma riskine etki eden en önemli faktörler hangileridir?

    <p>Annenin eğitimi ve ailenin sosyoekonomik durumu.</p> Signup and view all the answers

    Enine dalgaların tanımında hangi durum söz konusudur?

    <p>Parçacıklar dalga hızına dik hareket eder.</p> Signup and view all the answers

    Boyuna dalgalar için doğru ifade hangisidir?

    <p>Dalga, yayı sıkıştırarak ilerler.</p> Signup and view all the answers

    Yayın sol ucunun itilmesi ve çekilmesi sonucu hangi olay gerçekleşir?

    <p>Sıkışma bölgesi oluşur.</p> Signup and view all the answers

    Sıkışma bölgesi yayıldığında hangi durum doğrudur?

    <p>Sıkışma ve gevşeme bölgeleri daima birbirini takip eder.</p> Signup and view all the answers

    Yay halkalarının yer değiştirme doğrultusunda hangi özellik doğrudur?

    <p>Halkalar sıkışma bölgesiyle paralel hareket eder.</p> Signup and view all the answers

    Dalgaların gelme süreleri arasındaki zaman aralığı nasıl hesaplanır?

    <p>Sismograf ile kaydedilerek hesaplanır.</p> Signup and view all the answers

    Gerilmiş bir sicim üzerinde dalgalar hangi yönde hareket eder?

    <p>Sağa doğru ilerler.</p> Signup and view all the answers

    Dalgaların enine yer değiştirmesi hangi koordinat ile ölçülür?

    <p>𝑦 koordinatı ile</p> Signup and view all the answers

    Şekil a, dalganın hangi anındaki konumu ve şeklini gösterir?

    <p>t = 0 anında</p> Signup and view all the answers

    Sismograf ile kaydedilen verilerle ne tür bir uzaklık hesaplanabilir?

    <p>Dalgaların oluştuğu noktanın uzaklığı</p> Signup and view all the answers

    Elektromanyetik dalgalar için doğru ifade hangisidir?

    <p>Boşlukta yayılabilirler.</p> Signup and view all the answers

    Mekanik dalgaların temel özelliği nedir?

    <p>Yayılmak için bir ortama ihtiyaç duymaları.</p> Signup and view all the answers

    Elektromanyetik dalgaların yayılma ortamı hakkında hangisi doğrudur?

    <p>Hangi ortamda olduğu önemli değildir.</p> Signup and view all the answers

    Ses fiziği alanında dalgalar hangi iki ana kategoriye ayrılır?

    <p>Elektromanyetik ve mekanik dalgalar.</p> Signup and view all the answers

    Bir dalga türünün yayılabilmesi için, aşağıdakilerden hangisi gereklidir?

    <p>Bir ortamın varlığı (mekanik dalgalar için).</p> Signup and view all the answers

    Dalga hızı formülünde hangi değişken, dalganın yayılma hızını temsil eder?

    <p>$v$</p> Signup and view all the answers

    Verilen dalga denklemi $y(x,t) = rac{2}{x - 3t} + 1$ ifadesinde hangi değişken dalganın zamandaki değişimini gösterir?

    <p>$t$</p> Signup and view all the answers

    Dalga tepesinin hareketini takip etmek için hangi denklemler kullanılır?

    <p>$x_0 = x - vt$</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi dalga hızını etkileyen bir faktör değildir?

    <p>Zaman</p> Signup and view all the answers

    Eğer bir dalga $x$ ekseni boyunca sola doğru hareket ediyorsa, dalga denklemi nasıl değişir?

    <p>$y(x,t) = rac{2}{x + 3t} + 1$</p> Signup and view all the answers

    Dalga fonksiyonu nedir?

    <p>Bir dalga atmasının y koordinatını temsil eden matematiksel ifade</p> Signup and view all the answers

    Dalga atmasının hızı 𝑣 olduğunda geçen süre 𝑡 için alınan yol nedir?

    <p>$vt$</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi dalga fonksiyonunun temsil ettiği bir durumu açıklamaz?

    <p>Zamanla değişmeyen sabit bir değer</p> Signup and view all the answers

    Dalga fonksiyonu için $𝑦 = 𝑓(𝑥)$ ifadesinde hangi değişkenler hangi durumları ifade eder?

    <p>$𝑦$: yer değiştirme, $𝑥$: dalganın belirli bir anı</p> Signup and view all the answers

    Dalga fonksiyonunda herhangi bir 𝑡 anında hangi koşul geçerlidir?

    <p>Herhangi bir noktadaki dalga koordinatı belirlenebilir</p> Signup and view all the answers

    Dalga fonksiyonu $y=2x+3$ olduğunda, $t=0$ için dalganın yüksekliği nedir?

    <p>5 m</p> Signup and view all the answers

    Dalganın hızı 4.5 m/s olduğunda, dalga pozitif $x$ yönünde ne kadar sürede 9 m yol alır?

    <p>2 s</p> Signup and view all the answers

    Dalga hareketinin formülüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

    <p>Fonksiyon her zaman pozitif yükseklik alır.</p> Signup and view all the answers

    Dalga formülünde $y=2x+3$ ifadesinde $2x$ terimi neyi temsil eder?

    <p>Dalga genliğini</p> Signup and view all the answers

    Dalga fonksiyonu $y=2x+3$ için, $t=2s$ olduğunda dalga yüksekliği hangi değere ulaşır?

    <p>7 m</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Dil ve Konuşma Bozukluklarına Genel Bakış

    • Dersin konusu Geçmiş Dil Konuşma (GDK) ve Gelişimsel Dil Bozukluğu (GDB)
    • Dersin hocası Doç. Dr. M. Emrah Cangi
    • Dersin e-posta adresi [email protected]

    Gecikmiş Dil ve Konuşma Nedir?

    • GDK, başka bir teşhis edilmiş engel veya bilişsel/motor gelişim geriliği olmaksızın dil gelişimindeki geriliktir.
    • GDK tanısı, dil özellikleri yaş normlarının altında olduğunda konulur (ASHA).
    • Örnekler: 18 aylıkken basit sözcükleri anlayamayan, 2 yaşında birkaç sözcüğü (eksiksiz de olsa) kullanamayan çocuklar.
    • GDK teşhisinde, dil gelişim basamakları dışında olup olmadığı ve GDK gösterip göstermediğini belirlemek için düzenli değerlendirmeler önemlidir.

    Klinik Özellikler

    • Sözcük ve cümle yapısındaki gecikme, yeni ve karmaşık sözcüklerin edinimindeki gecikme, önemlidir.
    • Sözel olmayan beceriler (işitme, öz bakım, motor beceriler) normal sınırlarda olmalıdır.
    • Doğum öyküsünde herhangi bir problem olmamalıdır.
    • Çocuk, çeşitli iletişim çabası içerisinde olmalı ve çevreden gelen talimatları anlamalıdır. Kimi zaman, sözcük kullanarak da olsa kendini ifade edebilmelidir.

    Gecikmiş Dil ve Konuşmanın Belirtileri

    • 2 yaşına kadar 50'den az kelime içeren ifade edici kelime dağarcığı, ve 2 kelimelik kombinasyonların olmaması.
    • Daha az kelime anlama durumu (Thal ve ark., 1991, 2013).
    • Daha kısa ve az karmaşık cümleler kullanımı (Thal ve ark., 2013).
    • Sembolik jestlerin iletişim için gecikmiş anlaşılması (Thal ve ark., 2013).
    • Düşünce ve istekleri ifade etmede zorluk.
    • Yeni ortamlarda uyum güçlüğü.
    • Çevredeki konuşmalara kayıtsızlık.

    Gecikmiş Dil ve Konuşmanın Nedenleri

    • Çocukla ilgili faktörler: Erkek çocukların GDK açısından kızlara göre daha yüksek risk altında olması.
    • Motor gelişim: GDK'li çocukların tipik çocuklara göre motor gelişimlerinin daha geciktiği.
    • Doğum durumu: Optimum doğum ağırlığının %85'inin altında veya 37 haftadan daha erken doğan çocukların GDK açısından daha yüksek risk altında olması.

    Aile Faktörleri

    • Aile geçmişi: GDK geçmişi olan ebeveynlere sahip olma olasılığı daha yüksek.
    • Kardeşlerin varlığı: Tek çocuk olma olasılığı daha düşük.
    • Annenin eğitimi ve ailenin sosyoekonomik durumu: Düşük eğitim ve düşük sosyoekonomik durumun GDK riski ile ilişkili olması.

    Gecikmiş Dil ve Konuşmanın Yaygınlığı

    • 2 yaşındaki çocuklarda gecikmiş dil ve konuşmanın yaygınlığı %10 ile %20 arasında değişmektedir.
    • 18-23 aylık yürümeye başlayanlarda %13.5, 30-36 aylık çocuklarda %16-17.5 gibi tahminler mevcuttur.
    • Ailesinde GDK öyküsü olan çocuklarda yaygınlık daha yüksek.
    • Erkeklerde GDK, kızlara göre 3 kat daha fazla.

    Destekleyici Stratejiler

    • Karşılıklı etkileşimi güçlendirmek için çocuğun seviyesine uygun sorular sormak.
    • Konuşma ve dil kullanımında iyi bir model olmak.
    • Basit, kısa ve anlaşılır cümleler kullanmak.
    • Çocuğun söylediklerini genişleterek tekrar etmek.
    • Çocuğun iletişim çabasını cesaretlendirmek ve takdir etmek.
    • Çocuğun söylediklerini anladığınızı göstermek, iletişim motivasyonunu yükseltmek.
    • Çocuğun dil seviyesine uygun bir biçimde yanıt vermek.

    Değerlendirme

    • Dil ve Konuşma Terapistleri genellikle formal bir değerlendirme yöntemi olarak 2011 yılında geliştirilen TEDİL (Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi) kullanırlar.
    • Oyun oynama veya ebeveynlerle yapılan görüşmeler de informal değerlendirme yöntemlerindendir.

    Terapi

    • Dil ve Konuşma Terapisti tarafından uygulanır.
    • Terapi yöntemi ve hedefleri bireyselleştirilmelidir.
    • Müdahalenin amacı genel dil gelişimini teşvik etmek ve dil becerilerinin bütüncül bir şekilde ve bağlam içinde öğretilmesidir.
    • Sıklıkla etkileşimsel, doğal bir yaklaşım tercih edilir.
    • Bu yaklaşım etkili günlük iletişimi teşvik eder ve ailenin çocuğun gelişimini destekleme yeteneğini artırır.
    • Aileye rehberlik önemlidir.

    Gelişimsel Dil Bozukluğu Nedir ve Genel Özellikleri Nelerdir?

    • GDB, çocuğun işitme kaybı, bilişsel bozukluk veya nörolojik hasara bağlı olmayan dil gelişimi zorlukları yaşayan durumdur.
    • Dil zorlukları kelime dağarcığı, dil bilgisi ve konuşma becerilerini etkileyebilir.
    • GDB olan çocuklar genellikle dil fonksiyonlarında, işitme, yapı ve işlevlerde, genel zeka ve algılamada ciddi sınırlamalar gösterirler.
    • Sözsüz zeka, doğum durumu, işitme, bakım ve motor beceriler normal sınırlar içindedir.

    DDB'li çocuklar

    • Kelimeleri cümlelere birleştirmekte gecikme
    • Yeni kelime öğrenme ve etkileşim sorunları
    • Verilen yönergeleri anlamda takip etmede zorluk (inatçı oldukları için değil, anlamadıkları için)
    • Sık dilbilgisi hataları

    DDB'li büyük çocuklarda ve yetişkinlerde yaygın belirtiler

    • Karmaşık cümle kullanımı sınırlı
    • Doğru kelimeleri bulmada zorluk
    • Mecazi dili anlamakta güçlük
    • Okuma sorunları
    • Dağınık hikaye anlatımı ve yazma
    • Sık dilbilgisi ve yazım hataları

    GDB Belirtileri

    • Gecikmiş dil ve konuşma öyküsü varlığı.
    • Kısıtlı sözcük dağarcığı
    • Dilbilgisel hatalı cümleler
    • Sözcükleri geri çağırma zorluğu
    • Yönerge takibinde sorunlar
    • Çevreyle iletişim kurmada sorunlar
    • Sözcükler yerine el-kol hareketleri kullanma
    • Mecaz dili anlayamama
    • Sözcükleri bağlamında kullanmama

    Yaşam Boyu Sorunlar

    • Okul öncesi çocuklar arasında GDB yaygın.
    • GDB'li çocuklar akran tarafından antipatik karşılanabilir ve zayıf sosyal beceriler gösterir.
    • Oyunlarda sorunlar yaşayabilirler ve başkalarında daha fazla izleyici davranışı gösterirler.
    • Genellikle öğretmenler tarafından suskun ve pasif olarak değerlendirilir.

    GDB olan genç yetişkinlerde

    • Üniversite dönemlerinde bile sözcük dağarcığında eksiklik mevcut olabilir
    • Semantik esneklik ve üretkenlikte zorluk yaşanabilir
    • Yürütücü işlev sorunları görülür

    Prevalans

    • Çalışmalara göre GDB yaygınlık oranı artış gösteriyor olabilir.
    • Çocuklarda GDB oranı tahmin edilenden daha yüksektir.

    GDK ve GDB İlişkisi

    • Gecikmiş dil, gelişmekte olan bir dil bozukluğu sürecinin olabileceğinin bir göstergesidir.
    • Erken tanı ve müdahale, olumlu sonuçlar doğurur.
    • ABD'de ortaokula giden çocukların yaklaşık %10 - %15'i erken dil gelişimi açısından gecikme yaşıyor olabilir.

    Genel olarak

    • Gerek GDK, gerek GDB olgularında, dil kullanımı ve çevreyle güçlü etkileşim, önemlidir.
    • Dil, gelişim ve sosyal etkileşimler arasında karşılıklı etkileşim ve etkilenme vardır.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    DKT109 Dil ve Konuşma Bozukluklarına Genel Bakış Ders Notları PDF
    Ses Fizigi 2024-2025 Güz Dönemi PDF

    Description

    Bu quiz, Geçmiş Dil Konuşma (GDK) ve Gelişimsel Dil Bozukluğu (GDB) konularını kapsamaktadır. Dersin içeriği, GDK'nın tanımı, klinik özellikleri ve değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi sunmaktadır. Ayrıca, dil gelişimi ile ilgili temel kavramlar üzerinde durulmaktadır.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser