GGZ boek h9

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een veelvoorkomend probleem bij bipolaire patiënten na herstel?

  • Het behouden van depressieve restsymptomen (correct)
  • Resolutie van stemmingsinstabiliteit
  • Fysieke gezondheidsproblemen
  • Volledig herstel van cognitieve functies

Welke factoren verhogen het risico op suïcidepogingen bij bipolaire patiënten?

  • Leeftijd van de patiënt
  • Het geslacht van de patiënt
  • Gevoelens van euforie
  • Een eerstegraads familielid met suïcidegeschiedenis (correct)

Wat speelt een belangrijke rol bij het diagnosticeren van een bipolaire stoornis?

  • Episodisch beloop met tussenliggend herstel (correct)
  • Aanwezigheid van stemmingstoornissen in de familie
  • De duur van manische episodes
  • De leeftijd waarop de symptomen begonnen

Welke omgevingsfactoren kunnen bijdragen aan een ernstiger beloop van een bipolaire stoornis?

<p>Vroeg negatieve omgevingsinvloeden zoals seksueel misbruik (D)</p> Signup and view all the answers

Welke symptomen zijn typerend voor manische episodes bij bipolaire stoornis?

<p>Verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk onderscheid tussen bipolaire stoornis en borderline-persoonlijkheidsstoornis?

<p>Interpersoonlijke problemen staan voorop bij borderline-persoonlijkheidsstoornis (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de rol van het behavioral approach system (BAS) bij bipolaire stoornis?

<p>Het bevordert doelgericht gedrag bij relevante prikkels (B)</p> Signup and view all the answers

Welke provocerende middelen kunnen manische symptomen veroorzaken?

<p>Antidepressiva (D)</p> Signup and view all the answers

Welke behandeling is nooit geschikt voor een depressieve episode bij bipolaire 1 stoornis?

<p>Monotherapie met antidepressivum (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een criterium voor de diagnosis van bipolaire-stemmingsstoornis?

<p>Er moeten aanwijzingen zijn voor stemmingsstoornissen na middelgebruik (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het doel van de behandeling van bipolaire stoornis?

<p>De frequentie en ernst van toekomstige episodes te beperken (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de impact van co-morbide stoornissen bij bipolaire patiënten?

<p>Ze verergeren het risico op suïcide (D)</p> Signup and view all the answers

Wat moet er gebeuren als er binnen 2 weken geen effect van de medicatie is met betrekking tot manie?

<p>De medicatie moet worden aangepast (C)</p> Signup and view all the answers

Welke medicatie is bij ernstige manie de voorkeur?

<p>Antipsychoticum samen met een stemmingsstabilisator (D)</p> Signup and view all the answers

Welke behandeling kan nuttig zijn voor het optimaliseren van interepisodisch functioneren?

<p>Psycho-educatie (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een mogelijke impact van gebrekkige sociale ondersteuning op bipolaire stoornis?

<p>Het kan een ongunstig beloop geven (A)</p> Signup and view all the answers

Wat kan een teken zijn van een depressieve episode?

<p>Overmatige slaperigheid (B), Significant gewichtsverlies zonder dieet (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van de depressieve episode bij bipolaire stoornis?

<p>Stemmingslabiliteit (A)</p> Signup and view all the answers

Wat beschrijft het verloop van bipolaire stoornissen meestal?

<p>Heterogeen beloop met grote variatie (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een veelvoorkomende reactie op antidepressiva bij bipolaire stoornis?

<p>Ongunstige respons (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een veelvoorkomende gebeurtenis waardoor de eerste manie kan optreden?

<p>Na behandeling met antidepressiva (D)</p> Signup and view all the answers

Bij welke groep treedt de eerste episode van bipolariteit vaak op?

<p>Jong volwassenen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat kan vaak optreden voorafgaand aan een manische episode bij bipolaire stoornis?

<p>Depressieve episoden (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van psychomotorische activiteiten bij een depressieve episode?

<p>Psychomotorische vertraging (B)</p> Signup and view all the answers

Wat moet je goed doorvragen bij een patiënt boven de 40 jaar met een blanco voorgeschiedenis?

<p>Somatische oorzaken (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke indicator voor de diagnose van een bipolaire stemmingsstoornis door een somatische aandoening?

<p>Verhoogde activiteit en energie (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de geschatte levensprevalentie van bipolaire-I- en bipolaire-II-stoornissen bij mannen?

<p>1,2% (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk genetisch aspect van bipolaire stoornissen?

<p>Polygene overerving (D)</p> Signup and view all the answers

Welke neurotransmitters zijn betrokken bij bipolaire stoornissen?

<p>Serotonine, dopamine en glutamaat (D)</p> Signup and view all the answers

Welke rol spelen sociale regulatoren in het biologische ritme bij stemmingsstoornissen?

<p>Ze beïnvloeden de stabiliteit en instabiliteit van het ritme (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een mogelijke gevolg van een verstoring van het biologische ritme?

<p>Ontstaan van manische of depressieve episoden (B)</p> Signup and view all the answers

Welke therapie speelt in op stoornissen in het biologische ritme?

<p>Interpersoonlijke en sociaalritmetherapie (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijkste kenmerk van een hypomanische episode?

<p>Het veroorzaakt geen duidelijke beperkingen in sociaal of beroepsmatig functioneren. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen is niet kenmerkend voor een hypomanische episode?

<p>Sombere stemming. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent 'rapid cycling' in de context van stemmingsstoornissen?

<p>Er zijn periodes van hypomanie en depressie die snel op elkaar volgen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een symptoom dat moet worden waargenomen tijdens een hypomanische episode?

<p>Verhoogde activiteit of psychomotorische agitatie. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe wordt het onderscheid gemaakt tussen een depressieve episode en een depressieve stoornis?

<p>Door de aanwezigheid van manische episodes in de voorgeschiedenis. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een vereiste voor het diagnosticeren van een hypomanische episode volgens DSM5?

<p>Er moet een onmiskenbare verandering in functioneren zijn. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een van de symptomen van een depressieve episode?

<p>Sombere stemming. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties is een complicatie die kan optreden bij manische of hypomanische episoden?

<p>Schade aan zichzelf of anderen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is kenmerkend voor de bipolaire-I-stoornis?

<p>Manische en depressieve episoden. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er bij een manische episode volgens de DSM-5?

<p>Er is een abnormaal verhoogde stemming en activiteit gedurende minstens een week. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij welke bipolaire stoornis komen hypomanische episoden voor?

<p>Bipolaire-II-stoornis. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van de cyclothyme stoornis?

<p>Er zijn frequent wisselende symptomen, maar nooit volledige episoden. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen is geen kenmerk van een manische episode?

<p>Zichzelf terugtrekken van sociale activiteiten. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat zijn de gevolgen van symptomen tijdens een manische episode?

<p>Ze zorgen voor duidelijke beperkingen in werk en sociale activiteiten. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over de bipolaire-II-stoornis is juist?

<p>Hypomanische episoden blijven vaak onopgemerkt. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat onderscheidt de bipolaire-stemmingsstoornis door een somatische aandoening?

<p>Het is secundair aan een lichamelijke aandoening. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Bipolaire stoornis

Recidiverende stoornis met afwisselende depressieve, manische of hypomanische symptomen; periodes van relatieve symptoomvrijheid.

Bipolaire I-stoornis

Bipolaire stoornis met zowel depressieve als manische episoden.

Bipolaire II-stoornis

Bipolaire stoornis met depressieve episoden en hypomanische episoden; hypomanische episoden vaak onopgemerkt.

Hypomanische episode

Minder ernstig dan manie; verhoogde energie, activiteit, en stemming, maar minder ernstige symptomen.

Signup and view all the flashcards

Manische episode

Eenvoudig gezegd: een periode van extreem eufore of prikkelbare stemming, verhoogde activiteit en energie, en andere symptomen.

Signup and view all the flashcards

Cyclothyme stoornis

Minder ernstige variant van de bipolaire stoornis. Frequent wisselende depressieve en manische symptomen, maar geen volledige episoden.

Signup and view all the flashcards

DSM-5

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5e editie.

Signup and view all the flashcards

Symptomen manische episode

Opgeblazen gevoel van eigenwaarde, verminderde slaapbehoefte, opgejaagde gedachten, excessieve activiteiten met risico op gevolgen en verhoogde afleidbaarheid.

Signup and view all the flashcards

Rapid Cycling

Het snel afwisselen van manische en hypomanische episoden bij een bipolaire stoornis.

Signup and view all the flashcards

Depressieve Episode

Een periode van sombere stemming, verlies van interesse, energie en concentratievermogen.

Signup and view all the flashcards

Grootheidsideeën

Een gevoel van overdreven belangrijkheid of bijzondere vaardigheden tijdens een manische episode.

Signup and view all the flashcards

Psychotische Kenmerken

Waarneming, denken en realiteitstoetsing zijn verstoord tijdens een manische episode.

Signup and view all the flashcards

Depressieve Stoornis

Een aandoening die gekenmerkt wordt door terugkerende depressieve episoden, die niet te wijten zijn aan andere aandoeningen.

Signup and view all the flashcards

Depressieve episode in bipolaire stoornis

Een periode van depressieve symptomen die voorkomen bij bipolaire stoornis, gekenmerkt door verlies van interesse, gewichtsverandering, slaapstoornissen, vermoeidheid, schuldgevoelens, concentratiestoornissen en suïcidale gedachten.

Signup and view all the flashcards

Kenmerken depressieve episode in bipolaire stoornis

Deze episoden zijn vaak kort, kunnen psychotische kenmerken bevatten, worden gekenmerkt door traagheid en overmatige slaperigheid en reageren slecht op antidepressiva, maar goed op lithium.

Signup and view all the flashcards

Beloop van bipolaire stoornis

Bipolaire stoornis ontwikkelt zich meestal in de jonge volwassenheid en verloopt met wisselende intensiteit en frequentie van episodes.

Signup and view all the flashcards

Terugkerende depressieve episodes

Vaak komen depressieve episoden terug voordat de eerste manische episode optreedt, en kunnen 10% van de mensen eerst gediagnosticeerd worden met unipolaire depressie.

Signup and view all the flashcards

Eerste manische episode na antidepressiva

Soms kan een eerste manische episode optreden na behandeling met antidepressiva.

Signup and view all the flashcards

Postpartum depressie

Vrouwen ervaren vaker de eerste bipolaire episode tijdens de periode na de bevalling.

Signup and view all the flashcards

Invloed van bipolaire stoornis op ontwikkeling

Wanneer bipolaire stoornis vroeg optreedt en niet behandeld wordt, kan het grote impact hebben op persoonlijke, relationele en professionele groei.

Signup and view all the flashcards

Waarom is vroege diagnose belangrijk?

Vroege diagnose en behandeling van bipolaire stoornis zijn cruciaal om verdere ontwikkeling te bevorderen en complicaties te voorkomen.

Signup and view all the flashcards

Wat is een belangrijk kenmerk van een bipolaire stoornis?

Een episodisch beloop met tussenliggend herstel. Dit betekent dat er periodes zijn met symptomen en periodes zonder symptomen.

Signup and view all the flashcards

Wat is een belangrijke indicatie voor een bipolaire stoornis?

Het verdwijnen van psychotische symptomen wanneer de stemming normaliseert.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn stemmingscongruente wanen?

Wanen die passen bij de huidige stemming. Bij manie zijn het grootheidswanen, bij depressie depressieve wanen.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn stemmingsincongruente wanen?

Wanen die niet passen bij de huidige stemming. Ze kunnen voorkomen bij een manische of depressieve episode.

Signup and view all the flashcards

Wat is ultra rapid cycling?

Snelle afwisseling of wisseling van manische en hypomanische episodes in een korte periode (minder dan 2 maanden).

Signup and view all the flashcards

Waarom zijn bipolaire stoornissen moeilijk te onderscheiden van borderline-persoonlijkheidsstoornis?

Sommige patiënten met ultra rapid cycling vertonen symptomen die lijken op borderline-persoonlijkheidsstoornis. Beide stoornissen kunnen snelle stemmingswisselingen veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Wat is een belangrijke onderscheidende factor tussen borderline-persoonlijkheidsstoornis en bipolaire stoornis?

Bij borderline-persoonlijkheidsstoornis staan interpersoonlijke problemen en identiteitsproblemen vaker op de voorgrond, terwijl stemmingswisselingen een reactie daarop zijn.

Signup and view all the flashcards

Wat is een bipolaire stoornis door middel/medicatie volgens DSM-5?

Een prominente en persisterende stemmingsstoornis die wordt veroorzaakt door intoxicatie, onttrekking van een middel of door blootstelling aan een medicijn.

Signup and view all the flashcards

Somaische oorzaken

Lichamelijke oorzaken van een psychische aandoening.

Signup and view all the flashcards

Bipolaire stoornis door somaische aandoening

Een bipolaire stoornis die direct veroorzaakt wordt door een lichamelijke aandoening.

Signup and view all the flashcards

Leeftijd bipolaire stoornis

Bipolaire stoornissen beginnen meestal tussen 15-25 jaar, maar er is ook een piek tussen 45-55 jaar.

Signup and view all the flashcards

Erfelijkheid bipolaire stoornis

De erfelijkheid van bipolaire stoornissen is hoog, ongeveer 85%.

Signup and view all the flashcards

Genen bij bipolaire stoornis

Genen betrokken bij serotonine, dopamine, NMDA-glutamaatransmissie en lithiumwerking spelen een rol bij bipolaire stoornissen.

Signup and view all the flashcards

Circadianen ritme en bipolaire stoornis

Verstoringen van het biologische ritme kunnen betrokken zijn bij het ontstaan van manische of depressieve episoden.

Signup and view all the flashcards

Interpersoonlijke en sociaalritmetherapie

Een therapie die gericht is op het stabiliseren van het biologische ritme bij bipolaire stoornissen.

Signup and view all the flashcards

Emotionele stress en bipolaire stoornis

Emotionele stress-factoren kunnen bipolaire episoden veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Wat is een trigger voor bipolaire episodes?

Zowel positieve als negatieve levensgebeurtenissen kunnen een bipolaire episode veroorzaken, zoals een trauma of een spannende nieuwe gebeurtenis.

Signup and view all the flashcards

Hoe beïnvloedt vroege negatieve ervaringen bipolaire stoornis?

Vroegere negatieve ervaringen, zoals seksueel misbruik, kunnen leiden tot een eerdere en ernstigere bipolaire stoornis.

Signup and view all the flashcards

Wat betekent 'disregulatie van BAS' bij bipolaire stoornis?

Het BAS systeem regelt motivatie en energie. Bij bipolaire stoornis is dit systeem verstoord, waardoor stemming en gedrag ongecontroleerd kunnen worden.

Signup and view all the flashcards

Wat is het doel van behandeling bij bipolaire stoornis?

De behandeling richt zich op het verminderen van de ernst en duur van episodes, het voorkomen van nieuwe episodes en het verbeteren van het functioneren tussen episodes.

Signup and view all the flashcards

Welke soorten behandelingen zijn er voor bipolaire stoornis?

Behandelingen omvatten farmacotherapie, ondersteunende begeleiding, psychotherapie en psycho-educatie.

Signup and view all the flashcards

Waarom is het belangrijk om naasten te betrekken bij de behandeling?

Naasten kunnen helpen de eerste tekenen van een episode te herkennen en de patiënt te ondersteunen.

Signup and view all the flashcards

Wat is het verschil in medicatie tijdens acute vs. onderhoudsbehandeling?

Tijdens acute episodes wordt gericht op symptoomverlichting, terwijl onderhoudsbehandeling gericht is op het voorkomen van nieuwe episodes.

Signup and view all the flashcards

Waarom worden antidepressiva met voorzichtigheid voorgeschreven bij bipolaire stoornis?

Antidepressiva kunnen bij sommige mensen met bipolaire stoornis een manische episode veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Bipolaire Stemmingsstoornissen

  • Recidiverende stoornissen gekenmerkt door afwisselend depressieve, manische of hypomanische symptomen.
  • Intervallen van relatief symptoomvrije periodes van korte of lange duur.
  • Verschillende typen, met bipolaire I-stoornis als meest typerend.
  • Bipolaire I-stoornis: depressieve en manische episoden.
  • Bipolaire II-stoornis: depressieve episoden en hypomanische episoden (vaak onopgemerkt).
  • Cyclothyme stoornis: minder ernstig, frequent afwisselende (hypo)manische en depressieve symptomen, maar geen volledige episoden.
  • Bipolaire stemmingsstoornis kan veroorzaakt worden door middel/medicatie of een somatische aandoening.
  • Manische episode: eufore of prikkelbare stemming, verhoogde activiteit.
  • Manische episode symptomen (drie of meer):
    • Opgeblazen zelfvertrouwen/grootheidsideeën
    • Verminderde behoefte aan slaap
    • Spraakzaamheid of spreekdrang
    • Gedachtevlucht of gejaagde gedachten
    • Verhoogde afleidbaarheid
    • Verhoogde doelgerichte activiteit
    • Excessieve betrokkenheid bij activiteiten met risicovolle gevolgen
  • Manische episodes kunnen leiden tot beperkingen in werk, sociale activiteiten, problemen met relaties, of noodzaak voor opname.
  • Hypomanische episode: verhoogde stemming en activiteit, maar minder ernstig dan manie, gedurende minstens 4 dagen.
  • Sommige hypomanische en manische episoden kunnen elkaar snel opvolgen ("rapid cycling").
  • Depressieve episode: vijf of meer symptomen binnen twee weken, variërend van sombere stemming tot verlies van interesse/plezier.

DSM-Classificatie

  • Bipolaire I-stoornis
  • Bipolaire II-stoornis
  • Cyclothyme stoornis
  • Bipolaire stemmingsstoornis door middel/medicatie
  • Bipolaire stemmingsstoornis door somatische aandoening

Beloop, Ontwikkeling en Gevolgen

  • Typisch in de jonge volwassenheid
  • Heterogene ontwikkeling met grote interindividuele variatie
  • Vaak eerst depressieve episoden, later manische episodes
  • Tussen 10% en 15% ervaren eerst een unipolaire depressieve stoornis.
  • Manie kan soms optreden na antidepressieve behandeling.
  • Vaker problemen bij jonge aanvang en bij vrouwen
  • Kan leiden tot cognitieve uitdagingen in verbale geheugen, werkgeheugen en planningstaken
  • Relatief hoge suïcidepogingenfrequentie (35%)

Diagnostiek

  • Episodisch beloop met tussentijds herstel
  • Stemmingscongruente waanstoornissen tijdens manie/depressie
  • Verschillen met borderline-persoonlijkheidsstoornis soms moeilijk te onderscheiden
  • Soms invloed van somatische aandoeningen of medicatie

Etiopathogenese

  • Familiegeschiedenis erg belangrijk (85% erfelijkheid)
  • Polygene overerving met overlap met andere stoornissen (soms schizofrenie of depressie)
  • Genen en neurale routes met rol in stemming
  • Immuunsysteemfunctie, circadiane ritmes kunnen betrokken zijn.

Behandeling

  • Doel: reductie ernst en duur episoden, voorkomen van nieuwe episoden en optimalisatie van interepisodisch functioneren
  • Acute behandeling van episode, voortgezette en onderhoudsbehandeling.
  • Farmacotherapie, begeleiding, psychotherapie en psycho-educatie.
  • Interactie en monitoring patiënt en familie.
  • Keuze medicatie is afhankelijk van de ernst van de manie.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Use Quizgecko on...
Browser
Browser