Биология: Мембраналық потенциалдар және әрекет потенциалдары

Жалпы мақұлдама

• Биологиялық мембраналардың қызметтерін сипаттайды.
• Мембраналық потенциалдардың иондық негізін түсіндіреді.
• Әрекет потенциалдарының түрлерін сипаттайды.
• Қоздырғыш тіндердің қасиеттерін сипаттайды.

Мембраналық потенциалдар және иондық тасымалдау

• Жасуша мембранасы арқылы иондардың тасымалдануы мембрана потенциалының мөлшерін реттейді.
• Na+, K+ және Cl- иондары жасуша ішінде және сыртындағы концентрацияларға әсер етеді.
• Натрий-калий насосы иондардың асимметриясын сақтайды.
• Потенциалдар айырмашылығы жасуша мембранасына әсер ететін фактор болып табылады.

Әрекет потенциалы

• Әрекет потенциалы деполяризация және реполяризация кезеңдерінен тұрады.
• Деполяризация кезеңінде мембрана потенциалы тез жоғарылайды, ал реполяризация кезеңінде мембрана потенциалы қайта бастапқы күйіне орналасады.
• Натрий және калий арналарының қызметі мембрананың потенциалының өзгеруіне және әрекет потенциалының пайда болуына әсер етеді.

Қозғыштық

• Тітіркендіргіштің күші әсер ететін ұлпаның қозғыштығына әсер етеді.
• Тітіркендіргіштің күшінен жоғары күштер тек мамандандырылған жауаптар туындатып, түгел немесе түк емес зандарға қатысты.
• Қозу табалдырығына әсер ететін факторлар бар.
• Қозу табалдырығы абсолютті рефрактерлі кезеңнен өтті.
• Хронаксия – қозғыштық табылдырығын айқындаған ұзақтықты жақсарту қасиеті.

Басқа маңызды терминология

• Реполяризация – мембрананың деполяризациядан соң қалыпты күйге қайта оралуы.
• Абсолютті рефрактерлі кезең – жасушаның қайта тітіркенуге бейім емес уақыты.
• Салыстырмалы рефрактерлі кезең – жасушаның қайта тітіркену үшін жаңа тітіркендіргіштің күшін қажет ететін уақыты.
• Аккомодация – тұрақты тітіркендіргішке жасушаның жауапты белсенділігінің төмендеуі.

Бұл викторинада биологиялық мембраналардың қызметтері мен мембраналық потенциалдардың иондық негізі қарастырылады. Сондай-ақ, әрекет потенциалының ерекшеліктері мен қоздырғыш тіндердің қасиеттері туралы білесіз. Жасуша мембранасының иондарды тасымалдау әдістері мен натрий-калий насосының рөлі туралы толық ақпарат беріледі.