Badania fokusowe: Rozdział 6 - Praktyczne aspekty

• Rozdział 6 omawia praktyczne aspekty planowania i prowadzenia badań fokusowych,
• Obejmuje przygotowanie miejsca badań, nagrywanie, transkrypcję, umiejętności moderatorów, scenariusze dyskusji i materiały stymulujące.

Przygotowanie miejsca badań

• Należy sprawdzić pomieszczenie pod kątem materiałów mogących wpłynąć na dyskusję lub obrazić uczestników.
• Ważne jest upewnienie się, czy miejsce jest dostępne.
• Warto pomyśleć o przekąskach jako formie podziękowania i rozluźnienia atmosfery, uwzględniając potencjalne ograniczenia dietetyczne uczestników.
• Należy rozważyć zakłócenia hałasem.
• W przypadku ćwiczeń w mniejszych grupach warto wynająć oddzielne pokoje konferencyjne i zapewnić dodatkowego moderatora.

Nagrywanie i transkrypcja

• Ważna jest wysoka jakość sprzętu nagraniowego, ale nie może on zdominować dyskusji.
• Dobry dyktafon jest ważny.
• Należy przetestować sprzęt przed badaniem.
• Warto rozważyć nagrywanie na wideo, ale może ono powodować dyskomfort u uczestników.
• Jakość transkrypcji z nagrań wideo i audio jest podobna, natomiast notatki są mniej pomocne.

Robienie notatek

• Należy zapisywać pierwsze obserwacje dotyczące dynamiki grupy i wrażenia dotyczące tematów dyskusji.
• Notatki powinny odnosić się do ram teoretycznych.
• Ważne jest rozróżnianie indywidualnych głosów.
• Przy robieniu notatek należy zapisywać słowa kluczowe każdej wypowiedzi.
• Najlepiej prosić o notowanie osobę niezwiązaną ze światem akademickim.
• Pomocne jest poproszenie uczestników o przedstawienie się.
• Moderator-asystent może pomóc w trudnych sytuacjach.
• Należy zaplanować przerwy między sesjami, aby sprawdzić nagrania.

Decyzje dotyczące transkrypcji

• Nowi badacze powinni poćwiczyć transkrypcję nagrań.
• Istotne są informacje dotyczące przeznaczenia transkrypcji.
• Wielu badaczy zakłada, że potrzebne są dosłowne transkrypcje.
• Transkrypcje wymagają specjalistycznych umiejętności.
• Należy pamiętać, co mogło zostać pominięte w transkrypcjach.
• Zaleca się czytanie transkrypcji, słuchając nagrania i notując gesty i zwroty.
• Transkrypcje należy tworzyć zgodnie z konwencjami, skupiając się na detalach wypowiedzi.

Rozpoczęcie badań

• Należy zminimalizować różnice w statusie między moderatorem a uczestnikami.
• Należy używać zwyczajnego języka.
• Istotne jest wyjaśnienie celu badań.
• Ważne jest, aby uczestnicy się przedstawili.
• Dzielenie się celami badawczymi przynosi korzyści, ale bywają sytuacje, kiedy nie zaleca się szczegółowego wyjaśniania.

Umiejętności moderatorów

• Osoby z doświadczeniem w prowadzeniu grup fokusowych mogą przekazać swoje umiejętności innym.
• Ważna jest umiejętność sprzedaży.
• Dobry moderator powinien zwracać uwagę na różnice i napięcia.
• Moderator powinien mieć oczy szeroko otwarte na różnice, kwalifikacje i napięcia, które mogą się przydać w trakcie analizy.
• Kolejne części rozdziału zawierają wskazówki na temat sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami oraz doboru i opracowywania scenariuszy dyskusji i materiałów stymulujących.

Jak poradzić sobie z trudnymi sytuacjami

• Nie zgadzanie się uczestników może być źródłem cennych danych.
• Ważne jest zgłębianie wypowiedzi i zachęcanie do teoretycznej refleksji.
• Badacze muszą analizować swoje założenia dotyczące stopnia sprawowanej władzy.
• Moderator ma za zadanie pomagać grupie.

Opracowywanie i wykorzystywanie scenariuszy dyskusji

• Przygotowanie scenariusza dyskusji wymaga wiary.
• Ich lakoniczność nie odzwierciedla ogromu pracy włożonej w ich opracowanie.
• Ważne jest przewidzenie dyskusji.
• Jeśli badania dotyczą aktualnej kwestii, warto porozmawiać o niej wcześniej podczas prywatnych spotkań towarzyskich.

Ustalanie kolejności pytań i ćwiczeń

• Należy rozważyć kolejność pytań, gromadzenie rutynowych informacji za pośrednictwem formularza.
• Ważne jest zadawanie niegroźnych i ogólnych pytań na początku.
• Istotne są też podpowiedzi.

Rodzaje materiałów stymulujących

• Skuteczne są dowcipy rysunkowe, dotykają dylematów.
• Ważne jest przełamanie lodów.
• Materiały stymulujące nie powinny być błahe.

Opracowywanie materiałów stymulujących w celu ułatwienia zadań analitycznych

• Dane odzwierciedlają dynamikę grupy, a w niektórych projektach przydatne jest zgłębianie różnic między opinią prywatną a publiczną.

Robienie bilansu i sprawdzanie materiałów stymulujących podczas badań pilotażowych

• Materiały nie zawsze dają pożądany efekt.
• Badacze powinni monitorować wpływ materiałów.

Wykorzystywanie grup fokusowych w tworzeniu materiałów stymulujących

• Do generowania materiałów stymulujących można wykorzystać same badania fokusowe
• Pozwoli to na otrzymanie opinii.