Аударма туралы жалпы мәліметтер

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Көркем аудармада аудармашы не мақсатқа жетуге тырысады?

  • Жаңа мәліметтерді қосу
  • Түпнұсқаның көркемдік және стильдік ерекшеліктерін сақтау (correct)
  • Ақпараттық мәліметтерді жылдам жеткізу
  • Түпнұсқаның көлемін ұлғайту

Ақпараттық аударма жаңа мәліметтерді жеткізуді қамтиды.

False (B)

Моральдық және материалдық залал дегеніміз не?

Бұл моральдық немесе материалдық шығындар.

Транскрипция - бұл __________ түрін беру.

<p>сөздің графикалық</p> Signup and view all the answers

Төмендегі аударма түрлерін олардың сипаттамасымен сәйкестендіріңіз:

<p>Газеттік-ақпараттық аударма = Жаңа мәліметтерді жеткізу Ресми-іскери аударма = Құжаттарды аудару Көркем аударма = Көркемдік ерекшеліктерді сақтау Ақпараттық аударма = Ақпаратты жеткізу</p> Signup and view all the answers

Нақтылау дегеніміз не?

<p>Жалпы түсінікті тар ұғыммен ауыстыру. (B)</p> Signup and view all the answers

«Wet paint» орыс тіліне ‘Сырыйып жатыр’ деп аударылады.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Түпнұсқа мәтініндегі сөздің кең референциалды мағынасы мен тар мағынасы арасындағы айырмашылық неде?

<p>Кең мағына жалпы ұғымды білдіреді, ал тар мағына нақты, нақтыланған ұғымды білдіреді.</p> Signup and view all the answers

Моральдық және материалдық залал туралы не айтылған?

<p>Ол моральдық және материалдық залал туралы. (D)</p> Signup and view all the answers

Жазбаша аударма ауызша аудармаға қарағанда күрделірек.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Көркем аудармада аудармашының көздейтін мақсаты неде?

<p>Түпнұсқаның көркемдік және стильдік ерекшеліктерін сақтау</p> Signup and view all the answers

Ақпараттық аударма арқылы [бос орын] жеткізіледі.

<p>мәліметтерді</p> Signup and view all the answers

Аударма түрлерін олардың сипаттамасымен сәйкестендіріңіз:

<p>Көркем аударма = Түпнұсқаның көркемдік және стильдік ерекшеліктерін сақтау Ақпараттық аударма = Ақпаратты, мәліметтерді жеткізу Газеттік-ақпараттық аударма = Жаңа мәліметтерді жариялау Ресми-іскери аударма = Келісімдер мен ресми құжаттарды аудару</p> Signup and view all the answers

Транскрипция дегеніміз не?

<p>Сөздің графикалық түрін беру. (B)</p> Signup and view all the answers

«Wet paint» деген аударма не болады?

<p>Абай болыңыз! Боялған!</p> Signup and view all the answers

Лексико-семантикалық трансформация тек нақтылаудан тұрады.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Аударманың сенімділігі неге байланысты?

<p>Түпнұсқа мағынасының жеткізілуіне (D)</p> Signup and view all the answers

Аударма жарнамалық мәтіндер үшін сенімді болмауы мүмкін.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Аудармашының жылдамдығын арттыратын әдіс атаңыз.

<p>Аударма жадылары</p> Signup and view all the answers

Аударма кәсібіндегі сенімділік клиенттердің _____ мерзімінде мәтіндерді алу мүмкіндігіне байланысты.

<p>күткен</p> Signup and view all the answers

Аудармадағы құзыреттіліктің түрлерін сәйкестендіріңіз:

<p>Лингвистикалық құзыреттілік = Екі тілді арнайы білу Әлеуметтік-мәдени құзыреттілік = Аймақтық және мәдени құрамдастар Моральдық-этикалық құзыреттілік = Жұмыс сапасына жауапкершілігі Интеллект = Дайындықсыз бірдеңе ойлап табу қабілеті</p> Signup and view all the answers

Клиенттердің басты талаптары қандай?

<p>Сапалы және уақытылы орындалу (D)</p> Signup and view all the answers

Жұмысына әсер ететін аудармашының құмарлығы тек қана тәжірибеге тәуелді.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Фрилансерлердің табысы неге байланысты?

<p>Жұмыс жылдамдығына</p> Signup and view all the answers

Аударма қандай ерекшеліктеріне қарай бөлінеді?

<p>Ауызша және жазбаша (D)</p> Signup and view all the answers

Термин - тұрақты қолданылатын арнаулы бір ұғымды білдіретін сөз не сөз тіркесі.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

«Темірді қызғанда соқ» - ағылшын тіліндегі баламасы қандай?

<p>Make hay while the sun shines</p> Signup and view all the answers

Ауызша аударма __________ және __________ бөлінеді.

<p>ілеспе, ізбе-із</p> Signup and view all the answers

Аударманың түрлерін сәйкестендіріңіз:

<p>Транскрипция = Ағылшын сөзін графиктік бейне ретінде жеткізу Генерализация = Мағына кеңейту Конкретизация = Мағына тарылту Грамматикалық ауыстыру = Сөздердің грамматикалық функцияларын өзгерту</p> Signup and view all the answers

«Байыбына бармай бал ашпа» баламасы?

<p>Don’t cross a bridge before you come to it (C)</p> Signup and view all the answers

Транскрипция - ағылшын тіліндегі сөздерді фониялық түрде көрсету.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

«Жатқан жыланның қүйрығын баспа» - ағылшын тіліндегі баламасы қандай?

<p>Let sleeping dogs lie</p> Signup and view all the answers

Контекстуалдық сәйкестікті табу: __________.

<p>Мағынаны жетілдіру</p> Signup and view all the answers

Аударма процесінде аудармашы шешуі тиіс қандай екі басты мәселе бар?

<p>Мәтіннің мазмұнын түсіну және оны дәл жеткізу (B)</p> Signup and view all the answers

Аудармашы болу үшін тек екі тіл білу жеткілікті.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ресейде аударма қай уақытта қарқынды дами бастады?

<p>Петр І таққа отырған кезде</p> Signup and view all the answers

Аударманың мәдениетаралық коммуникациясына __________, антропология, психология, әлеуметтану ғылымдары әсер етеді.

<p>қарым-қатынас теориясы</p> Signup and view all the answers

Матчтау: Мына ұғымдарды олардың анықтамасымен сәйкестендіріңіз.

<p>Берёзка = Ресейдің ұлттық ерекшелігі Бургеры = АҚШ-тың ұлттық тағамы Статуя Свободы = АҚШ-тың мәдениетіне тән бейнесі Географиялық реалия = Белгілі бір қоғамда кездесетін ерекше мәдени элементтер</p> Signup and view all the answers

Аудармадағы эмоцияны дәл жеткізу үшін қандай қабілеттер қажет?

<p>Акторлық шеберлік және еліктеу қабілеті (A)</p> Signup and view all the answers

Аударма – бұл тек аударылған мәтін.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Аудармашы қандай қасиеттерге ие болуы қажет?

<p>Қос тілділік және қос мәдениеттілік</p> Signup and view all the answers

«Green eyes» – __________.

<p>қызғаныш</p> Signup and view all the answers

Аударма қандай негізде бөлінеді?

<p>Ауызша және жазбаша (B)</p> Signup and view all the answers

Аудармада термин дегеніміз - тұрақты қолданылатын арнаулы бір ұғымды білдіретін сөз немесе сөз тіркесі.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

«Темірді қызғанда соқ» ағылшын тіліндегі баламасы не?

<p>Make hay while the sun shines</p> Signup and view all the answers

Тілде қоғамның және түсініктердің дамуына байланысты пайда болған жаңа сөздер жиынтығы - ________.

<p>Неологизмдер</p> Signup and view all the answers

Аударма түрлерін сәйкестендіріңіз:

<p>Конкретизация = Нақтылау Генерализация = Кеңейту Транскрипция = Графиктік бейне Транслитерация = Әріптерді жеткізу</p> Signup and view all the answers

«Байыбына бармай бал ашпа» дегеннің ағылшын тіліндегі баламасы қандай?

<p>Don’t cross a bridge before you come to it (A)</p> Signup and view all the answers

Аудармадағы синтаксистік ұқсату - сөзбе-сөз аударма.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Аудармадағы фонетикалық принцип не болып табылады?

<p>Транскрипция</p> Signup and view all the answers

Аударманың қай түрі қолданылған: He visits me practically every week-end. = _______.

<p>Ол маған апта сайын келеді</p> Signup and view all the answers

«Жатқан жыланның қүйрығын баспа» дегеннің ағылшын тіліндегі баламасы қандай?

<p>Let sleeping dogs lie (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Аудармадағы сенімділік

Кліенттердің күткен мерзімінде және қажетті сапада мәтіндерді алу мүмкіндігі.

Аударма жады (ТМ бағдарлама)

Аудармашының жылдамдығы мен дәлдігін арттырады

Аударманың сенімділігі

Түпнұсқа мағынасын жеткізе алуынан

Көркем әдебиеттегі аударманың сенімділігі

Түпнұсқа аударма тілінде жазылғандай естілуі.

Signup and view all the flashcards

Лингвистикалық құзыреттілік

Екі тілді арнайы білу

Signup and view all the flashcards

Əлеуметтік-мәдени құзыреттілік

Аймақтық және мәдени құрамдастар

Signup and view all the flashcards

Моральдық-этикалық құзыреттілік

Жұмыс сапасына жауапкершілігі

Signup and view all the flashcards

Көркем аударма

Аудармашы түпнұсқа мәтіннің көркемдік және стильдік ерекшеліктерін сақтай отырып, екінші тілге аударады.

Signup and view all the flashcards

Ақпараттық аударма

Ақпаратты және мәліметтерді дәл жеткізуге бағытталған аударма түрі.

Signup and view all the flashcards

Ресми-іскери аударма

Өтініш, арыз, келісім, жарғы, жарлықтар сияқты құжаттарды аудару.

Signup and view all the flashcards

Нақтылау

Аудармашы мәтіннің мазмұнын жалпы түсінікті тар ұғыммен ауыстыра отырып аударады.

Signup and view all the flashcards

Транскрипция

Шет тіліндегі сөздің график түрін беру.

Signup and view all the flashcards

Трансформация

Шет тіл сөздерінің мағынасын контексте ашып, сөздікте берілген аудармасына сәйкес келмейтін баламаны табу.

Signup and view all the flashcards

Неологизмдер

Тілде қоғамның және түсініктердің дамуына байланысты пайда болған жана сөздер жиынтығы.

Signup and view all the flashcards

Калькалау

Лексикалық бірлігінің морфемаларын не сөздерін аударма тіліндегі лексикалық сәйкестіктерімен алмастыру.

Signup and view all the flashcards

Сөйлемдердің бірігуі

Екі жай сөйлемнің бірігуі арқылы синтаксистік құрылым өзгеруі арқылы жасалатын аударма.

Signup and view all the flashcards

Транскрипция және транслитерация

Аударманың қай түрі қолданылған: absurdist абсурдист, skateboarding – скейтбординг?

Signup and view all the flashcards

Термин

Тұрақты қолданылатын арнаулы бір ұғымды білдіретін сөз немесе сөз тіркесі.

Signup and view all the flashcards

Генерализация

Аударманың қай түрі қолданылған: He visits me practically every week-end.= Ол маған апта сайын келеді.

Signup and view all the flashcards

Конкретизация

Онтылығының мағынасын сақтай отырып, аударма тіліндегі сөздің мағынасын тарылтатын аударма түрі.

Signup and view all the flashcards

Грамматикалық алмастыру

Түпнұсқа мәтініндегі тілдік бірлік аудармада grammatical мағынасы бойынша өзгеру

Signup and view all the flashcards

Грамматикалық алмастыру

Аударманың қай түрі қолданылған: Try to remember my request.–_Менің өтінішімді ұмытпашы.

Signup and view all the flashcards

Газеттік-ақпараттық аударма

Жаңа мәліметтерді, тың деректерді, тосын оқиғаны оқырмандарға жеткізуге бағытталған.

Signup and view all the flashcards

Тілдік жүйелер

Тілдің ерекшеліктері, яғни дыбыстардың, сөз құрылымының, грамматиканың, лексиканың ерекшеліктері

Signup and view all the flashcards

Аудармашының міндеттері

Аудармалық процесте мазмұнын түсіну және қысқаша жеткізу деген екі маңызды міндет

Signup and view all the flashcards

Ауызша аударма ерекшеліктері

Ауызша аударма үшін жадының үлкен көлемі және екі тілде тез сөйлеу қабілеті

Signup and view all the flashcards

Р.О.Якобсонның аударма теориясы

Аударма теориясы, адресант, адресат, хабарлама, мәнмәтін, код сияқты элементтерді қарастырады

Signup and view all the flashcards

Мәдениетаралық коммуникация

Әртүрлі тілдердегі мәдениеттердің ұқсастықтары мен айырмашылықтары және олардың қарым-қатынасқа әсері

Signup and view all the flashcards

Аудармашылық қасиеттер

Аудармашының екі тілді білуі мен екі мәдениетке қатысты білімі

Signup and view all the flashcards

Ұлттық мінез

Қоғамда кең таралған, әр халықтың бойында баяндалатын мінез-құлық ерекшеліктерінің жиынтығы

Signup and view all the flashcards

Стереотиптер

Белгілі бір халықтың кең тараған стереотиптер жиынтығы

Signup and view all the flashcards

Реалия

Беלгілі бір қоғамда кездесетін ерекше мәдени элементтер, мысалы, тағам, киім, салт-дәстүр

Signup and view all the flashcards

Аудармашы мен актерлік шеберлік

Аудармашының шынайы эмоцияны жеткізуі және автордың стилін еліктей білуі

Signup and view all the flashcards

Аударма

Аударылатын мәтіннің жасалу және қабылдану ерекшеліктеріне қарай жіктелетін аударма түрі. Мысалы, ауызша, жазбаша, ауызша және жазбаша аударма.

Signup and view all the flashcards

Нормалау

Аударманың тілдік нормаларға сәйкес болуы, яғни грамматикалық қателерсіз болуы.

Signup and view all the flashcards

Сөзбе-сөз аударма

Аудармада бастапқы тілдің лексикалық және грамматикалық құрылымын сақтау.

Signup and view all the flashcards

Синтаксистік өзгерту

Аудармада сөйлем құрылымын өзгерту арқылы жасалатын түрі.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Аударма туралы жалпы мәліметтер

  • Аударма - бір тілдегі мәтіннің мазмұнын басқа тілге жеткізу процесі.
  • Аудармашы мәтіннің мазмұнын түсінуі және оны дәл жеткізуі тиіс.
  • Аудармашы екі тілді білумен қатар, мәдениеттерді де білуі керек.
  • Ауызша аударма жадының көлемі мен жылдам тіл ауысу жылдамдығын қажет етеді.
  • Абай аудармалары түпнұсқаның көркемдік құндылығын сақтап қазақша жеткізе алады.
  • Ресейде аударманың қарқынды дамуы Петр 1 тронға отырған кезден басталады .

Аударма түрлері

  • Ауызша аударма
  • Жазбаша аударма
  • Ресми-іскери
  • Ақпараттық
  • Көркем әдебиет аудармасы
  • Газеттік-ақпараттық

Ауыл-қала реалиясы

  • АҚШ ұлттық тағамы - Бургер
  • Ресей ұлттық реалиясы - Берёзка
  • Реалия - қоғамда кездесетін ерекше мәдени элеметтер.

Аудармадағы құзыреттілік түрлері

  • Көркем әдебиет аудармада көркемдік құндылықтарды сақтау қажет.
  • Ақпараттық аудармада ақпарат дәл жеткізілуі керек.
  • Ресми-іскери аудармаларда дәлдік, жылдамдық маңызды.
  • Аудармашылар мәдениеттер арасындағы қатынастарға жауапкершілікпен қарайды.
  • Аудармашылардың жұмыс сапасына деген кәсіби құмарлығы және жауапкершілігі маңызды.

Аудармадағы трансформация түрлері

  • Калькалау
  • Транслитерация
  • Транскрипция
  • Модуляция
  • Конкретизация
  • Жалпылау
  • Антонимиялық аударма

Стереотиптер

  • Стереотиптер - халық туралы стандартталған бейне.
  • Стереотиптер әлеуметтік құбылыс.
  • Аудармашыдағы стереотиптер аударманың сапасына ықпал етуі мүмкін.
  • Стереотиптер өзгеруі мүмкін.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

()

More Like This

Types of Translation
16 questions

Types of Translation

BenevolentCreativity avatar
BenevolentCreativity
Translation Types Quiz
10 questions

Translation Types Quiz

SereneIntegral2399 avatar
SereneIntegral2399
Translation Overview and Types
30 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser