Podcast
Questions and Answers
Аударма дегеніміз не?
Аударма дегеніміз не?
Бір тілдегі мәтіннің мағынасын басқа тілде жеткізу.
Аудармашы шешуі тиіс екі мәселе қандай?
Аудармашы шешуі тиіс екі мәселе қандай?
Мәтіннің мазмұнын түсіну және оны дәл жеткізу.
Питер Трент аударма туралы не айтқан?
Питер Трент аударма туралы не айтқан?
Signup and view all the answers
Ауызша аударма қандай дағдыларды қажет етеді?
Ауызша аударма қандай дағдыларды қажет етеді?
Signup and view all the answers
Абай аудармаларының ерекшелігі неде?
Абай аудармаларының ерекшелігі неде?
Signup and view all the answers
Абылай ханның ерекшелігі қандай?
Абылай ханның ерекшелігі қандай?
Signup and view all the answers
Ресейде аударманың қарқынды дамуы қашан басталды?
Ресейде аударманың қарқынды дамуы қашан басталды?
Signup and view all the answers
Коммуникация терминінің латынша мағынасы қандай?
Коммуникация терминінің латынша мағынасы қандай?
Signup and view all the answers
Р.О. Якобсонның теориясы бойынша, сөйлеу актісінде қандай негізгі компоненттер бар?
Р.О. Якобсонның теориясы бойынша, сөйлеу актісінде қандай негізгі компоненттер бар?
Signup and view all the answers
Мәдениетаралық коммуникация қандай ғылымдармен байланысты?
Мәдениетаралық коммуникация қандай ғылымдармен байланысты?
Signup and view all the answers
Аудармашы қандай қасиеттерге ие болуы қажет?
Аудармашы қандай қасиеттерге ие болуы қажет?
Signup and view all the answers
Ағылшын тіліндегі "green eyes" тіркесі қандай коннотацияға ие?
Ағылшын тіліндегі "green eyes" тіркесі қандай коннотацияға ие?
Signup and view all the answers
Орыс тіліндегі "черная кошка" тіркесі ағылшын мәдениетінде қандай мағына береді?
Орыс тіліндегі "черная кошка" тіркесі ағылшын мәдениетінде қандай мағына береді?
Signup and view all the answers
Шығыс халықтарының тілдік жүйесінде қандай ерекшелік бар?
Шығыс халықтарының тілдік жүйесінде қандай ерекшелік бар?
Signup and view all the answers
Ұлттық мінез дегеніміз не?
Ұлттық мінез дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Стереотиптер қандай анықтамаға сәйкес келеді?
Стереотиптер қандай анықтамаға сәйкес келеді?
Signup and view all the answers
Ресей студенттерінің пікірінше, АҚШ бейнесін сипаттайтын сөздердің бірі:
Ресей студенттерінің пікірінше, АҚШ бейнесін сипаттайтын сөздердің бірі:
Signup and view all the answers
АҚШ-тағы ұлттық тағам ретінде жиі кездесетін реалия:
АҚШ-тағы ұлттық тағам ретінде жиі кездесетін реалия:
Signup and view all the answers
Табиғатқа қатысты Ресейдің ұлттық ерекшелігі:
Табиғатқа қатысты Ресейдің ұлттық ерекшелігі:
Signup and view all the answers
АҚШ-тың мәдениетіне тән бейнелер:
АҚШ-тың мәдениетіне тән бейнелер:
Signup and view all the answers
Реалия термині нені білдіреді?
Реалия термині нені білдіреді?
Signup and view all the answers
Қай категория реалия түріне жатады?
Қай категория реалия түріне жатады?
Signup and view all the answers
Ұлттық мінез туралы анекдоттарда ағылшындар қалай бейнеленеді?
Ұлттық мінез туралы анекдоттарда ағылшындар қалай бейнеленеді?
Signup and view all the answers
Аудармашыларға актерлік шеберлік пен еліктеу қабілеті не үшін маңызды?
Аудармашыларға актерлік шеберлік пен еліктеу қабілеті не үшін маңызды?
Signup and view all the answers
Аударма кәсібіндегі «сенімділік» ұғымы нені білдіреді?
Аударма кәсібіндегі «сенімділік» ұғымы нені білдіреді?
Signup and view all the answers
Аудармашының кәсіби құмарлығы оның жұмысына қалай әсер етеді?
Аудармашының кәсіби құмарлығы оның жұмысына қалай әсер етеді?
Signup and view all the answers
Фрилансерлер үшін жылдамдық неге маңызды, ал толық уақытты аудармашылар үшін әрдайым маңызды емес?
Фрилансерлер үшін жылдамдық неге маңызды, ал толық уақытты аудармашылар үшін әрдайым маңызды емес?
Signup and view all the answers
Аударма жадын (ТМ бағдарламалары) пайдалану аудармашыларға олардың жұмысында қалай көмектеседі?
Аударма жадын (ТМ бағдарламалары) пайдалану аудармашыларға олардың жұмысында қалай көмектеседі?
Signup and view all the answers
Энтони Пимнің айтуы бойынша, сыртқы бақылаушы үшін аударма қалай қабылданады?
Энтони Пимнің айтуы бойынша, сыртқы бақылаушы үшін аударма қалай қабылданады?
Signup and view all the answers
Аударманың сенімділігі неден көрінеді?
Аударманың сенімділігі неден көрінеді?
Signup and view all the answers
Көркем әдебиеттегі аударманың сенімділігіне қойылатын талап қандай?
Көркем әдебиеттегі аударманың сенімділігіне қойылатын талап қандай?
Signup and view all the answers
Тапсырыс берушілердің аудармашылардан негізгі күтуі қандай?
Тапсырыс берушілердің аудармашылардан негізгі күтуі қандай?
Signup and view all the answers
Пиаженің айтуынша интеллект дегеніміз не?
Пиаженің айтуынша интеллект дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Интеллекттің негізгі ерекшелігі қандай?
Интеллекттің негізгі ерекшелігі қандай?
Signup and view all the answers
Study Notes
Аударма туралы негізгі түсініктер
- Аударма - бір тілдегі мәтіннің мағынасын басқа тілде жеткізу.
- Аудармашыға екі негізгі мәселені шешу қажет: мәтіннің мазмұнын түсіну және оны дәл жеткізу.
- Питер Тренттің пікірі бойынша екі тілді білу аудармашы болуға жеткіліксіз.
- Ауызша аударма үшін жады көлемі және жылдам тіл ауысуы қажет.
- Абай аудармаларының ерекшелігі – түпнұсқаның көркемдік құндылығын сақтай отырып қазақ тілінде жеткізу.
- Абылай хан көрші елдердің тілдерін жақсы білген.
- Ресейде аударманың дамуы Петр І таққа отырған кезде қарқынды басталған.
- Коммуникация терминінің латынша мағынасы байланыстырамын, келісемін дегенді білдіреді.
- Сөйлеу актісі 4 компоненттен тұрады: адресант, адресат, хабарлама және код.
- Мәдениетаралық коммуникация қарым-қатынас теориясы, лингвистика, антрополоогия және психология секілді ғылымдармен тығыз байланысты.
- Аудармашы қос тілділік және қос мәдениеттілік қасиеттеріне ие болуы тиіс.
- Ағылшын тіліндегі «green eyes» тіркесі қызғанышты білдіреді.
- Орыс тіліндегі «черная кошка» тіркесі ағылшын мәдениетінде сәттілікті білдіруі мүмкін.
- Шығыс халқының тілдік жүйесі жоғары эмоционалдылықпен сипатталады.
- Ұлттық мінез – халықтың стереотиптерінің жиынтығы.
- Стереотиптер әлеуметтік құбылыстар туралы стандартталған бейнелер.
Аударма түрлері мен сипаттамалары
- Ақпараттық аударма - мәліметтер мен ақпараттарды жеткізуге бағытталған аударма.
- Газеттік-ақпараттық аударма - жаңалықтарды, деректерді, тосын оқиғаларды оқырманға жеткізуге арналған.
- Ресми-іскери аударма – құжаттарды (өтініштер, арыздар, жарғылар т.б.) аудару.
- Көркем аударма – түпнұсқаның көркемдік және стильдік ерекшеліктерін сақтай отырып аудару.
- Лексико-семантикалық трансформация – аударманы оңтайландыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін ауыстыру.
- Лексико-семантикалық трансформация түрлері – нақтылау, жалпылау, калькалау, транскрипция, транслитерация.
- Нақтылау - жалпы мағынасыз сөзді тар мағыналы сөзге ауыстыру.
- Жалпылау - тар мағыналы сөзді жалпы мағыналы сөзге ауыстыру.
Аудармадағы негізгі түсініктер
- Транскрипция - бастапқы тілдегі дыбыстарды аударма тілінде маңызды ерекшеліктердің сақталуымен беру
- Транслитерация - бастапқы тілдің әріптерін аударма тіліндегі үқсас әріптер арқылы көшіру.
- Калькалау (немесе тікелей аудару) - бастапқы тілдегі сөз немесе сөз тіркесін аударма тіліндегі сөздің тікелей көшірмесі арқылы аудару.
- Модуляция (мағынаны дамыту) - бастапқы мәтіннің мағынасын аударма тілінің ерекшеліктерін ескерген мағынасы арқылы түсіндіру.
- Абдукция - сөйлеу ортасын және сөйлеу контекске негіздеу.
- Сипаттамалы аударма - ауадарылатын тілдің мағынасын толығымен түсіндіру.
- Антонимиялық аударма - бастапқы сөздің антонимі арқылы аударып, сөйлемнің болымды мағынасын болымсыз мағынаға айналдыру.
Бір тілден екінші тілге аударуға қатысты басқа мәліметтер
- Аударманың түрлері (ауызша, жазбаша, ілеспе, ізбе-із, т.б.)
- Аударманың сенімділікке қатысты маңызды талаптар
- Аударма жасаудың құралдары және әдістері (жазбаша аудармаларға арналған құралдар, технологиялар, т.б.)
- Аудармашылардың біліктілігі мен салалық бағыттағы ерекшеліктер, біліктіліктер
- Аударма кәсібіне байланысты этикалық, моральдық мәселелер
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл тест аударма және аудармашылардың қызметі туралы негізгі түсініктерді қамтиды. Аударма процесінің ерекшеліктері мен мәдениетаралық коммуникацияның маңыздылығы сөз болады. Тест барысында сіздің біліміңіз бен аударма саласындағы түсінігіңіз тексеріледі.