Podcast
Questions and Answers
İhtilâl terimi hangi durumu ifade eder?
İhtilâl terimi hangi durumu ifade eder?
İhtilâl ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
İhtilâl ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
İhtilâl ve inkılâp arasındaki ilişki nasıldır?
İhtilâl ve inkılâp arasındaki ilişki nasıldır?
İhtilâlin gerçekleştirilmesinde hangi unsur öne çıkar?
İhtilâlin gerçekleştirilmesinde hangi unsur öne çıkar?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi ihtilâlin tanımındaki unsurlardan biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi ihtilâlin tanımındaki unsurlardan biri değildir?
Signup and view all the answers
İsyan ile ihtilal arasındaki ilişki nedir?
İsyan ile ihtilal arasındaki ilişki nedir?
Signup and view all the answers
Fransız İnkılabı ile Türk İnkılabı arasındaki temel fark nedir?
Fransız İnkılabı ile Türk İnkılabı arasındaki temel fark nedir?
Signup and view all the answers
Kavram olarak isyan neyi ifade eder?
Kavram olarak isyan neyi ifade eder?
Signup and view all the answers
İhtilal gelişimi nasıl bir süreci ifade eder?
İhtilal gelişimi nasıl bir süreci ifade eder?
Signup and view all the answers
İnkılap kavramının ön koşulu nedir?
İnkılap kavramının ön koşulu nedir?
Signup and view all the answers
İnkılap ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru bir tanım değildir?
İnkılap ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru bir tanım değildir?
Signup and view all the answers
Aşağıdaki kavramlardan hangisi çağdaşlaşma sürecine katkı sağlamaz?
Aşağıdaki kavramlardan hangisi çağdaşlaşma sürecine katkı sağlamaz?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi inkılap ile ihtilal arasındaki farkı en iyi açıklar?
Aşağıdakilerden hangisi inkılap ile ihtilal arasındaki farkı en iyi açıklar?
Signup and view all the answers
Aşağıdaki terimlerden hangisi sosyalizmin temel özelliklerinden biri değildir?
Aşağıdaki terimlerden hangisi sosyalizmin temel özelliklerinden biri değildir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizm kavramıyla doğru bir şekilde ilişkilendirilemez?
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizm kavramıyla doğru bir şekilde ilişkilendirilemez?
Signup and view all the answers
1918-1923 yılları arasındaki Türk bağımsızlık mücadelesi neyi ifade eder?
1918-1923 yılları arasındaki Türk bağımsızlık mücadelesi neyi ifade eder?
Signup and view all the answers
Atatürk İlkeleri dersinin önemi nedir?
Atatürk İlkeleri dersinin önemi nedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi 1918-1923 yılları arasındaki mücadelenin motivasyonlarından biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi 1918-1923 yılları arasındaki mücadelenin motivasyonlarından biri değildir?
Signup and view all the answers
Türk bağımsızlık mücadelesinin geleceği nasıl etkileyebileceği düşünülmüştür?
Türk bağımsızlık mücadelesinin geleceği nasıl etkileyebileceği düşünülmüştür?
Signup and view all the answers
1918-1923 mücadelesinin amacı nedir?
1918-1923 mücadelesinin amacı nedir?
Signup and view all the answers
Kapitalizmin merkezindeki hangi özellik özel mülkiyetle doğrudan ilişkilidir?
Kapitalizmin merkezindeki hangi özellik özel mülkiyetle doğrudan ilişkilidir?
Signup and view all the answers
Serbest piyasa ekonomisi ne zaman ortaya çıkmıştır?
Serbest piyasa ekonomisi ne zaman ortaya çıkmıştır?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi kapitalizmin gerektirdiği bir fiyat sistemidir?
Aşağıdakilerden hangisi kapitalizmin gerektirdiği bir fiyat sistemidir?
Signup and view all the answers
Kapitalizmin tanımında hangi unsurlar yer almaz?
Kapitalizmin tanımında hangi unsurlar yer almaz?
Signup and view all the answers
Kapitalizmin serbest piyasa ekonomisi ile ilişkisi nedir?
Kapitalizmin serbest piyasa ekonomisi ile ilişkisi nedir?
Signup and view all the answers
Emperyalizm ve sömürgecilik arasındaki temel fark nedir?
Emperyalizm ve sömürgecilik arasındaki temel fark nedir?
Signup and view all the answers
XX. yüzyılın başlarından itibaren hangi kavram etkinlik göstermiştir?
XX. yüzyılın başlarından itibaren hangi kavram etkinlik göstermiştir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi sömürgecilik kavramının özelliğidir?
Aşağıdakilerden hangisi sömürgecilik kavramının özelliğidir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizm ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizm ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Signup and view all the answers
Hangi kavram, yüzlerce yıl boyunca sömürü ve rekabete dayalı olarak kullanılmıştır?
Hangi kavram, yüzlerce yıl boyunca sömürü ve rekabete dayalı olarak kullanılmıştır?
Signup and view all the answers
Study Notes
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
- Bu ders, üniversitelerin tüm fakülte ve yüksekokullarında zorunlu bir ders.
- 6 Kasım 1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 4. ve 5. maddeleri gereğince, yükseköğretim kurumlarında zorunlu ders olarak okutulmaktadır.
- Dersin başlangıcı, Ankara Hukuk Mektebi'nde dönemin Başbakanı İsmet İnönü'nün konferansıyla olmuştur.
- 15 Nisan 1942 tarih ve 4204 sayılı Kanun ile "Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü" kurulmuş ve yüksekokul öğrencilerinin bu dersi görmeleri zorunlu hale gelmiştir.
- Ders, I. Dünya Savaşı sonrasında Türk topraklarının işgali, toprakların geri alınması ve yeni kurumların kurulmasını kapsayan bir dönemi ele alıyor.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersinin Amacı
- Yükseköğretim kurumlarının tüm fakülte ve yüksekokullarında zorunlu bir ders.
- Türk Milli Mücadelesini, Atatürk İlkelerini ve inkılâpları kapsamlı bir şekilde ele alır.
- Atatürk'ün liderliğini ve gençliğe milli yönelimleri öğretir.
- Gençliği, milli değerlere ve Atatürkçü düşünceye bağlar.
- Tarihsel olayları değerlendirip gelecek için doğru kararlar almaları için yardımcı olur.
İnkılab Kavramı
- Arapça kökenli "kalb" kökünden gelen bir kelime olarak, bir hâlden başka bir hâle dönüşmek demektir.
- Fransızcada "revolution", Almancada "umwaelzung", İngilizcede "revolution" kelimelerinin karşılığıdır.
- Bir milletin siyasi, sosyal, askeri kurumlarının, makul ve planlı bir şekilde değiştirilerek yenilenmesi anlamına gelir.
- Toplumun hayatında önemli değişimler yaşandığında inkılâp kavramı bu değişimleri isimlendirmek için kullanılır.
- Avrupa tarihini ve dünya tarihini etkileyen önemli gelişmelerin adlandırılmasında da inkılâp kavramı kullanılır. (örn. Sanayi İnkılâbı)
- Atatürk'ün önderliğindeki Türk İnkılâbı özel bir öneme sahiptir.
İhtilal Kavramı
- Arapça kökenli "hâlel" kökünden gelir ve "bozma, kaldırma" anlamına gelir.
- Bir devletin siyasi teşkilatının, kanuni şekillere uymadan değiştirilmesi yani zor kullanılarak yapılan geniş bir halk hareketidir.
- Yıkılan düzenin yerine yeni bir düzenin kurulması aşamasını kapsamaktadır.
- Kurumların yıkımını ifade ederken, inkılap ise yeniden kurumsallaşmayı ifade eder.
İsyan Kavramları
- İsyan, emre boyun eğmemek, itaatsizlik anlamına gelmektedir.
- Toplum içinde, belirli bir grup veya teşkilatın, devlete karşı isyan etmesidir.
- Bireyler, siyasi ve sosyal amaçlar için devlete karşı başkaldırmaktadır.
- Şiddet veya şiddet tehdidi içerebilir.
- Fransız İnkılâbı, isyanın ihtilale ve sonunda inkılâba dönüşümü örneğidir.
- Türk İnkılâbı'nda isyan ve ihtilâl safhası yoktur.
Darbe Kavramları
- Devletin resmi kuvvetlerinden birinin ani ve anayasal olmayan yollarla mevcut hükümeti devirmesidir.
- Sadece iktidardaki kişileri değiştirir; toplumun sosyal, siyasi ve kültürel yapısını etkilemez.
- Osmanlı tarihinde, bazı isyanlar hükümet darbeleriyle sonuçlanmıştır (örn. Patrona Halil İsyanı). Ancak darbeler devletin temel yapısını değiştirmez.
Reform (Islahat) Kavramları
- Fransızca'dan gelen bir kelime ve sözlük anlamı olarak düzeltme, iyileştirme, değiştirme demektir.
- Osmanlı döneminde "ıslahat" olarak kullanılmıştır.
- Toplumun ihtiyaçlarını karşılamayan kurumların, yeni prensipler ve şekiller ile yenilenmesidir.
- XV. yüzyılda Avrupa'da, Katolik Kilisesinin ağır dogmatik prensiplerine baş kaldırarak yeni fikirler ve öğretiler getirmiştir.
Tekâmül (Evrim) Kavramları
- Arapça kökenlidir ve tamamlanmak, mükemmelleşmek anlamına gelmektedir.
- Batı dillerindeki "evolution" sözcüğünün Türkçedeki karşılığı olup, yavaş yavaş gelişme anlamına gelir.
- Toplumlar tarih boyunca kademeli değişimler yaşamışlardır.
Rönesans Kavramları
- Kelime anlamı, yeniden doğuş demektir.
- XV. ve XVI. yüzyıllarda Avrupa'da, antik çağın şekil ve ruh değerlerini yaşatmaya çalışan bir harekettir.
- Ortaçağ dogmalarına ve skolastik düşünceye karşıt olarak, düşünce ve bilimlerde yeni bir dönem başlatmıştır.
- İlim, sanat, fikir, edebiyat ve sanat alanlarında yeni bir dönem başlatmıştır.
Kapitalizm Kavramları
- Üretim araçlarının özel mülkiyete ait olması ve kâr amacıyla işletme ile ilgilidir.
- Serbest piyasa, özel mülkiyet, ücretli emek elemanları barındırır.
- Batı toplumlarında feodalizmin sona ermesinden beri etkin olan bir sistemdir.
- Piyasadaki rekabet, malların fiyatlarını ve dağıtımını etkiler.
Emperyalizm Kavramları
- Bir devletin veya ulusun, başka bir devleti veya devletleri, siyasi ve ekonomik yönlerden etkisi altına alma ve yayılma çabasıdır.
- Sömürgecilik ile yakından ilişkilidir ancak aynı anlama gelmemektedir.
- Emperyalizm; siyasi, kültürel, ekonomik, dinî emperyalizm gibi çeşitli şekiller alabilir.
Liberalizm Kavramları
- Bireysel özgürlükler üzerine kurulu bir siyasi felsefe veya dünya görüşüdür.
- Bireysel haklar, özgürlükler ve eşit hakların ön plana çıkarılarak insanların kendi yaşamları üzerinde tam olarak yetkili oldukları düşünülür.
- Devletin ekonomiye müdahalesinin en aza indirgenmesi gerektiğini savunur.
Milliyetçilik (Nasyonalizm) Kavramları
- Ulus devletler kavramı ile yakından ilişkilidir.
- Milletlerin, bağımsız ve öz yönetim hakkına sahip olması düşüncesine dayanır.
- Bu akım, Fransız Devrimi'nin bir sonucu olarak önem kazanmıştır ve milli bir kimlik ve tarih anlayışını oluşturmuştur.
Sosyalizm Kavramları
- Sosyal adalet ve eşitliği temel alan bir siyasi ve ekonomik düşünce akımı
- İnsanların kendi çabalarıyla kazandıkları malların, toplumsal yarar için kullanılması gerektiğini savunur.
- Karl Marx ile önem kazanmıştır.
Monarşi Kavramları
- Yunanca "tek şef" anlamına gelen "monos archos" kelimesinden türemiştir.
- Tek bir kişinin, kral veya padişah gibi, devlette yönetici (monark) olması esasına dayanır.
- Monarşiler mutlak veya meşruti olarak ikiye ayrılır.
- Mutlak Monarşilerde yetkiler hükümdarda toplanırken, Meşruti Monarşilerde yetkiler yazılı bir anayasa ile sınırlandırılmış ve bir meclise bağlanmıştır.
Oligarşi Kavramları
- Yunanca "oligos" (az, birkaç) ve "arkhein" (yönetmek) kelimelerinden türetilmiştir.
- Az sayıda insanın, veya bir aile, din veya sınıf gibi bir gruba mensup kişilerin iktidarda olduğu yönetim biçimidir.
- Siyasi, ekonomik, askeri güçleri elinde toplayan az sayıda insan tarafından yönetim şeklinden ibarettir.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin konularını kapsamaktadır. Öğrencilerin Türk Milli Mücadelesi ve Atatürk'ün inkılapları hakkında bilgi düzeyini ölçmeyi amaçlar. Tarihsel bağlamda önemli olaylar ve Atatürk'ün liderlik vasıfları üzerinde durulmaktadır.
