Anafilaksi Genel Bilgiler

Anaflakside, ciltte kaşıntı ve kızarıklık, kardiyovasküler ve solunum yolu hasarları gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. En erken ve önemli belirtiler, kardiyovasküler ve solunum sistemi etkileşimleridir.

Ciltte karıncalanma, kızarıklık (flushing), ürtiker (sivri döküntü), kaşıntı ve anjiyoödem (ödem) gibi semptomlar görülebilir.

Solunum sisteminde rinore (burun akıntısı), nazal konjesyon (burun tıkanıklığı), hapşırma, ses kısıklığı, boğulma hissi, vizing (hırıltı) gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Anaflaksi semptomlarının ne kadar hızlı ortaya çıkması, reaksiyonun ciddiyetini gösterir. Hızlı gelişen semptomlar daha ciddi anaflaksiyi işaret eder.

Anaflaksi durumunda, hızlı tıbbi müdahale çok önemlidir. En önemlisi, hastanın, özellikle kardiyovasküler ve solunum problemlerinin değerlendirilmesi ve tedavisidir.

İlk 5 dakika içinde 5-10 ml/kg sıvı takviyesi.

1. saatte 30 ml/kg 1/2 miks mayi (1 kısım SF + 1 kısım %5 dekstroz).

1/3 miks mayi (1 kısım SF + 2 kısım %5 dekstroz) ile devam.

Anafilaksi tedavisinde, genellikle geç fazda etkilidir. Akut dönemde tedaviye katkısı sınırlı.

Genellikle metilprednizolon kullanılır. Erişkin: 0.5-1 mg/kg İV, Çocuk: 1 mg/kg.

20 mikrogr/dk dozunda, yaklaşık 5 dakika içinde verilir.

İstenen yanıt alınamazsa, yeterli adrenalin sağlamak için kullanılan intravenöz enjeksiyon yöntemi.

İstenilen etkiyi devam ettirmek için, belirli bir hızda adrenalin damardan sürekli verilmesidir.

Adrenalin uygulaması sırasında, kalp fonksiyonunun izlenmesidir, olası kalp sorunlarını önlemek için yapılır.

1 ml adrenalin (1:1000) ile 500 ml %5 dekstroz karıştırılarak kullanılır.

0.25-2.5 ml/dakika aralığında ayarlanır.

Damar yolu açılamaması durumunda uygulanan yöntem, en hızlı etki sağlar.

Subliminal uygulamaya göre, daha yavaş ve az etkili bir uygulama sürecidir.

Endotrakeal tüpe adrenalin verilmesi, damar yolu yokluğunda kullanılan yaklaşım.

Adrenalin enjeksiyonunun damara giremediği durumlar.

Dilaltına yapılan uygulama. İntramüsküler (İM) veya intravenöz (IV) uygulamalara göre daha hızlı etki sağlar.

İntramüsküler adrenalinin 1/3 arka bölüme uygulanması gerekir.

Endotrakeal tüpe uygulanan ilaçlar genellikle intravenöz (IV) yoldan verilir. Uygun uzunlukta kateter kullanılmalıdır.

Solunum güçlüğü ve siyanozda, hasta 4-6 litre/dakika oksijen almalıdır.

Antihistamin tedavisi öncesinde veya ilaç uygulamasının ardından turnike enjeksiyon bölgesinin proksimalinde kullanılır ve en az 3 dakika, en fazla 5 dakikada bir gevşetilir. 30 dakika süreyle kullanılır.

Sebep olan alerjinin etkilerini azaltmak için H1 ve H2 antihistaminlerin birlikte kullanıldığı tedavi. IV tercih edilir.

Erişkin hastada 10 mg, çocuk hastada 0.1 mg/kg olarak verilir.

14 yaş erişkinlerde 1 mg/kg İV veya İM olarak uygulanır. İntravenöz uygulamada 20 ml SF ile en az 5 dk içinde seyreltilir

Antihistaminler 6 saatte bir tekrarlanır.

Erişkin hastalarda gerekli sıvı replasmanı tedavisi uygulanır.

Düşük kan basıncı.

Hızlı kalp atışı.

Düzensiz kalp atışı.

Kalbin her kasılmada pompaladığı kan miktarı.

Koroner arterlerin geçici daralması.

Kalp krizi.

Kalbin durması.

Bilinç kaybı.

Beyin aktivitesinin ani değişikliği.

Zihinsel durumun bulanıklaşması.

Bilinçten tamamen yoksun olmak.

Hastanın yaşadığı belirtilerin incelenmesi.

Tedavinin hastaya etkisi.

Acil durumlarda kullanılan bir hormon.

Vücudun hasara neden olan maddelerin etkisini azaltmak

Yaşam fonksiyonlarını güçlendirmek veya korumak

Hafif anaflaksi reaksiyonlarında, 2 saat gözlem gerekir.

Ağır anaflaksilerde hastanede en az 24 saat gözlem gerekir.

Taburcu edilen hastaya, 5-7 gün süreyle oral antihistamin ve gerekirse oral kortikosteroid verilir.

Anafilaksi tedavisi sonrası, reaksiyonun şiddetine bağlı olarak hastanede izleme süresi ve taburcu edildikten sonra takipler gereklidir.

Solunum yetmezliği ve hipotansiyonla seyreden ağır anaflaksi ataklarında, adrenalin otoenjektörü (EpiPen) kullanılır.

Erişkinlerde 0.3 ml adrenalin otoenjektörü kullanılır.

Çocuklarda EpiPen Junior 0.15 ml kullanılır.

Hafifanafilaksi durumunda, oral prednizolon 6 saatte bir tekrar edilebilir.

Beta blokör kullanan hastalarda, anafilaksi durumunda atropin kullanılır.

Tanıtım kartları veya bilezikler takılması ve hastaların, yakınlarının ve öğretmenlerinin acil durumlarda bilgilenmesi, adrenalinin kullanılacağı vurgulanarak korunmada önemlidir.