Podcast
Questions and Answers
Ano ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng isang salita na nagtataglay ng kahulugan?
Ano ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng isang salita na nagtataglay ng kahulugan?
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga anyo ng morpema?
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga anyo ng morpema?
Ano ang halimbawa ng morpemang pangkayarian?
Ano ang halimbawa ng morpemang pangkayarian?
Sa anong proseso nagaganap ang pagbabago sa ponemang /m/ o /n/ dahil sa kasunod na tunog?
Sa anong proseso nagaganap ang pagbabago sa ponemang /m/ o /n/ dahil sa kasunod na tunog?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na salita ang halimbawa ng morpemang binubuo ng panlapi?
Alin sa mga sumusunod na salita ang halimbawa ng morpemang binubuo ng panlapi?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng ortograpiya sa wikang Filipino?
Ano ang pangunahing layunin ng ortograpiya sa wikang Filipino?
Signup and view all the answers
Anong mga titik ang idinagdag sa makabagong alpabeto noong 1987?
Anong mga titik ang idinagdag sa makabagong alpabeto noong 1987?
Signup and view all the answers
Ano ang isa sa mga pangunahing pagkakaiba ng ABAKADA sa makabagong alpabeto?
Ano ang isa sa mga pangunahing pagkakaiba ng ABAKADA sa makabagong alpabeto?
Signup and view all the answers
Ano ang grapema sa konteksto ng wika?
Ano ang grapema sa konteksto ng wika?
Signup and view all the answers
Ano ang epekto ng makabagong alpabeto sa paggamit ng mga salitang banyaga?
Ano ang epekto ng makabagong alpabeto sa paggamit ng mga salitang banyaga?
Signup and view all the answers
Anong terminolohiya ang tumutukoy sa paghahati ng mga salita sa pantig?
Anong terminolohiya ang tumutukoy sa paghahati ng mga salita sa pantig?
Signup and view all the answers
Bakit mahalaga ang grapema sa sistematikong pagsusulat ng Filipino?
Bakit mahalaga ang grapema sa sistematikong pagsusulat ng Filipino?
Signup and view all the answers
Anong simbolo ang ginagamit upang paghiwalayin ang mga inisyals sa pangalan?
Anong simbolo ang ginagamit upang paghiwalayin ang mga inisyals sa pangalan?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing dahilan ng paggamit ng tuldok sa sistemang decimal sa matematika?
Ano ang pangunahing dahilan ng paggamit ng tuldok sa sistemang decimal sa matematika?
Signup and view all the answers
Sa aling bahagi ng pagsasalita kinakailangan ang enerhiya?
Sa aling bahagi ng pagsasalita kinakailangan ang enerhiya?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang gamit ng tandang padamdam?
Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang gamit ng tandang padamdam?
Signup and view all the answers
Anong uri ng tunog ang itinuturing na ponemang katinig sa wikang Filipino?
Anong uri ng tunog ang itinuturing na ponemang katinig sa wikang Filipino?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa magkatabing patinig at malapanig na tunog sa isang pantig?
Ano ang tawag sa magkatabing patinig at malapanig na tunog sa isang pantig?
Signup and view all the answers
Anong simbolo ang ginagamit bilang pamalit sa panaklong?
Anong simbolo ang ginagamit bilang pamalit sa panaklong?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga pagkakauri ng ponema?
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga pagkakauri ng ponema?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng paggamit ng gitling sa pag-uulit ng salita?
Ano ang layunin ng paggamit ng gitling sa pag-uulit ng salita?
Signup and view all the answers
Ano ang gamit ng kudlit sa isang pangungusap?
Ano ang gamit ng kudlit sa isang pangungusap?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na halimbawa ang tumutukoy sa malumi na palatulidkan?
Alin sa mga sumusunod na halimbawa ang tumutukoy sa malumi na palatulidkan?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa bokabularyo sa epektibong pagsasalita?
Ano ang layunin ng pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa bokabularyo sa epektibong pagsasalita?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tampok ng ponemang suprasegmental na 'antala'?
Ano ang pangunahing tampok ng ponemang suprasegmental na 'antala'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga ito ang hindi tamang gamit ng tuldok?
Alin sa mga ito ang hindi tamang gamit ng tuldok?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tungkulin ng panaklong?
Ano ang pangunahing tungkulin ng panaklong?
Signup and view all the answers
Sa aling sitwasyon ginagamit ang elipsis?
Sa aling sitwasyon ginagamit ang elipsis?
Signup and view all the answers
Anong bantas ang ginagamit upang ipakita ang mga sumusunod na detalye?
Anong bantas ang ginagamit upang ipakita ang mga sumusunod na detalye?
Signup and view all the answers
Anong uri ng diin ang makikita sa salitang 'taYO'?
Anong uri ng diin ang makikita sa salitang 'taYO'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng mabilis na palatulidkan?
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng mabilis na palatulidkan?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng semikolon sa kuwit?
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng semikolon sa kuwit?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing dahilan kung bakit mahalaga ang wastong pagpapantig sa wika?
Ano ang pangunahing dahilan kung bakit mahalaga ang wastong pagpapantig sa wika?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi dapat isaalang-alang sa pagbabaybay ayon sa bagong alpabeto?
Alin sa mga sumusunod ang hindi dapat isaalang-alang sa pagbabaybay ayon sa bagong alpabeto?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng pag-iwas sa mga salitang Siyokoy?
Ano ang pangunahing layunin ng pag-iwas sa mga salitang Siyokoy?
Signup and view all the answers
Paano ginagamit ang 'Nang' sa pangungusap?
Paano ginagamit ang 'Nang' sa pangungusap?
Signup and view all the answers
Ano ang tamang paggamit ng 'May' at 'Mayroon'?
Ano ang tamang paggamit ng 'May' at 'Mayroon'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang tamang halimbawa ng 'Palang' at 'Pa Lang'?
Alin sa mga sumusunod ang tamang halimbawa ng 'Palang' at 'Pa Lang'?
Signup and view all the answers
Ano ang dapat isaalang-alang sa paggamit ng 'Kina' at 'Kila'?
Ano ang dapat isaalang-alang sa paggamit ng 'Kina' at 'Kila'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang tamang gamit ng salitang 'pinto' at 'pintuan'?
Alin sa mga sumusunod ang tamang gamit ng salitang 'pinto' at 'pintuan'?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng mga bagong tuntunin sa paggamit ng Ra, Re, Ri, Ro, Ru, Ray, at Raw?
Ano ang layunin ng mga bagong tuntunin sa paggamit ng Ra, Re, Ri, Ro, Ru, Ray, at Raw?
Signup and view all the answers
Ano ang ginagamit na pattern sa pagpapantig sa wikang Filipino?
Ano ang ginagamit na pattern sa pagpapantig sa wikang Filipino?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang gamit ng 'Nang'?
Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang gamit ng 'Nang'?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng 'pinto' at 'pintuan'?
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng 'pinto' at 'pintuan'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang tamang halimbawa ng paggamit ng 'Halimbawa' sa wika?
Alin sa mga sumusunod ang tamang halimbawa ng paggamit ng 'Halimbawa' sa wika?
Signup and view all the answers
Bakit mahalaga ang tamang pagbabaybay sa mga hiram na salita?
Bakit mahalaga ang tamang pagbabaybay sa mga hiram na salita?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng ABAKADA sa Makabagong Alpabeto sa konteksto ng mga tunog na representado nito?
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng ABAKADA sa Makabagong Alpabeto sa konteksto ng mga tunog na representado nito?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi nauukol sa mga grapema sa Filipino?
Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi nauukol sa mga grapema sa Filipino?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng pagdagdag ng mga titik sa Makabagong Alpabeto noong 1987?
Ano ang layunin ng pagdagdag ng mga titik sa Makabagong Alpabeto noong 1987?
Signup and view all the answers
Anong bahagi ng sistema ng pagsusulat ang pinakamainam na maipapaliwanag bilang 'mahalaga upang maging malinaw at tama ang pagbabaybay'?
Anong bahagi ng sistema ng pagsusulat ang pinakamainam na maipapaliwanag bilang 'mahalaga upang maging malinaw at tama ang pagbabaybay'?
Signup and view all the answers
Bakit kinakailangan ang pagpapantig sa mga salita sa wika?
Bakit kinakailangan ang pagpapantig sa mga salita sa wika?
Signup and view all the answers
Study Notes
Alpabeto at Ortograpiya ng Wikang Filipino
- Bahagi ng kasaysayan at pagkakakilanlan ng wikang Filipino ang pag-aaral ng alpabeto at ortograpiya.
- Nagbibigay ito ng pamantayan sa pagsusulat at pagbaybay, lalo na sa mga hiram na salita.
Mga Grapema
- Ang grapema ay ang pinakamaliit na yunit ng pagsulat na may kahulugan.
- Binubuo ito ng mga letra (A-Z) at mga di-letra (tuldik, gitling).
- Mahalaga ang mga grapema para sa malinaw na pagbaybay at pagbigkas ng mga salita.
Ang Dating Abakada
- Ipinakilala noong 1940 ng Surian ng Wikang Pambansa.
- Nakabase sa Tagalog.
- Binubuo ng 20 titik: A, B, K, D, E, G, H, I, L, M, N, NG, O, P, R, S, T, U, W, Y.
Makabagong Alpabeto
- Noong 1987, idinagdag ang 8 titik sa alpabeto, umabot sa 28 titik.
- Layunin nito na makasama ang mga tunog mula sa hiram na wika (Ingles, Kastila).
- Mga idinagdag na titik: C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z.
Pagpapantig
- Paghahati ng mga salita sa mga pantig para mas madaling bigkasin.
- Karaniwang gumagamit ng pattern na katinig-patinig-katinig (KPK).
- Mahalaga ang tamang pagpapantig para sa malinaw na pagbaybay at pagbigkas.
Pagbabaybay
- Proseso ng pagsulat ng mga salita ayon sa mga tuntunin ng orograpiya.
- Mahalaga para sa pamantayan sa pagsulat; lalo na sa paggamit ng hiram na salita.
- Nakatutulong sa pagkakaintindihan sa iba't ibang rehiyon ng bansa.
Salitang Siyokoy
- Salitang hango sa ibang wika na may mali adaptasyon sa Filipino.
- Mali ang baybay at tunog.
- Halimbawa: "Porularyo" mula sa "formulary"
Wastong Gamit ng Salita
- Bawat salita ay may tiyak na kahulugan.
- Nagbabago ang kahulugan ng isang pahayag kung mali ang gamit na salita.
- Maraming salita sa Filipino ang nagkakapalitan ng gamit.
Nang at Ng
- Nang: Panghalili sa "noong," pag-uulit ng pandiwa, pamalit sa "para," o sumasagot sa "kailan" o "paano."
- Ng: Tanda sa tuwirang layon, pagpapahiwatig ng pagmamay-ari.
Din/Daw/Dito/Dine at Rin/Raw/Rito/Rine
- Ginagamit batay sa kung katinig o patinig ang huling titik ng salitang sinusundan.
May at Mayroon
- May: Ginagamit bago ang pandiwa o pangngalan.
- Mayroon: Ginagamit bago ang kataga, ingklitik, o panghalip palagyo
Pinto at Pintuan
- Pinto: Kongkretong bagay (isang pinto)
- Pintuan: Lugar o bahaging kinalalagyan ng pinto
Kina at Kila
- Kina: Panandang pangkayarian katulad ng "sina."
- Kila: Walang katumbas na salita sa Filipino.
Palang at Pa Lang
- Pa lang: Tumutukoy sa oras at bilang.
- Palang: Tumutukoy sa pagtukoy
Mga Bagong Tuntunin sa Ra, Re, Ri, Ro, Ru, Ray at Raw
- Ginagamit ang "raw" o "din" para sa malumanay na bigkas.
Ponema at Palatunugan
- Ponemang Malayang Nagpapalitan: Tunog na maaaring magkapalit nang hindi nagbabago ang kahulugan (halimbawa: /e/ at /i/).
- Glotal na Pasara (Impit na Tunog): Nagaganap sa pagsasara ng glottis habang nagsasalita.
-
Ponemag Suprasegmental: Paraan ng pagbigkas para mas mabisa ang pakikipagtalastasan (halimbawa: diin, tono, antala).
- Diin: Lakas ng bigkas sa pantig ng isang salita.
- Tono: Taas-baba ng tinig sa pagbigkas ng pantig ng isang salita.
- Antala: Pagtigil ng pagsasalita.
Palatuldukan
- Malumay: Banayad na bigkas, diin sa pangalawang pantig mula sa huli.
- Malumi: Banayad na bigkas, may paiwang tuldik sa huling patinig, nagtatapos sa patinig na may impit.
- Mabilis: Tuluy-tuloy at maluwag na bigkas, diin sa huling pantig, may pahilis na tuldik sa huling patinig.
- Maragsa: Tuluy-tuloy na bigkas, may impit sa huling pantig, nagtatapos sa patinig, may pakupya na tuldik sa huling patinig.
Bantas
- Bantas ay kumakatawan sa mga patlang at himig ng pagsasalita.
- Mga halimbawa: tuldok, tandang pananong, tandang padamdam, gitling, gatlang, kudlit, panipi, panaklong, elipsis, kolon, semi kolon.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Sinasalamin ng kuwang ito ang kasaysayan at mga pagbabago sa alpabeto ng wikang Filipino mula sa Dating Abakada hanggang sa Makabagong Alpabeto. Tatalakayin din ang mga grapema at pagpapantig na mahalaga sa tamang pagbaybay at bigkas ng mga salita.