Akustik Fizik ve Elektriksel Dinamikler

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Negatif fazdan sonra iyonik yük dengesini sağlamak için hangi faz kullanılır?

Pozitif faz (correct)

Negatif faz

Yük fazı

Dengeli faz

Akımın amplitüdünü artırmak, hangi durumu gerektirir?

Yük dengesizliği

Değişikliklerin dengelenmesi (correct)

Faz kayması

Amper sayısının azaltılması

Pozitif faz kullanıldığında hangi süre zarfında iyonik yük dengesinin sağlanması beklenir?

Birkaç mikrosaniye

Birkaç mili saniye

Birkaç saniye

Birkaç nanosaniye (correct)

Akımın amplitüdündeki artışın amacı nedir?

Değişiklikleri dengelemek Signup and view all the answers

İyonik yük dengesinin sağlanmasındaki önemli faktör hangisidir?

Pozitif fazın kullanımı Signup and view all the answers

Kompresyon neyi ifade eder?

Ses dalgalarının daha sıkı bir hale getirilmesini Signup and view all the answers

Kanal kazancı nedir?

Sinyalin ses seviyesinin ne kadar arttığı Signup and view all the answers

Elektriksel dinamik aralık, hangi terimlerin farkını ifade eder?

Programlanan T ve M/C seviyeleri Signup and view all the answers

Volüm kontrolü neyi yönetir?

Ses düzeyini ayarlamayı Signup and view all the answers

Hangi terim elektriksel dinamik aralığın bir ölçüsüdür?

Kanal kazancı Signup and view all the answers

Akım amplitütü ile akım genişliği (pulse width) arasındaki ilişki nedir?

Toplam Enerji'nin belirlenmesine yardımcı olur. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi akım amplitütü ve akım genişliğine bağlı olarak hesaplanan toplam enerjinin bir özelliğidir?

Artış gösterdiğinde enerji artar. Signup and view all the answers

Toplam Enerji'nin hesaplanmasında hangi faktörler dikkate alınır?

Akım amplitütü ve akım genişliği. Signup and view all the answers

Eğer akım amplitütünüz %50 artarsa, toplam enerji açısından ne bekleyebilirsiniz?

Toplam enerji %50 artacaktır. Signup and view all the answers

Akım genişliğinin artması toplam enerjiyi nasıl etkiler?

Enerji miktarını arttırır. Signup and view all the answers

Tonotopik organizasyonun tanımı nedir?

Ses tonlarına göre düzenlenmiş bir yapı. Signup and view all the answers

Temporal fine structure'un önemi nedir?

Sesin periyodik özelliklerini anlamak. Signup and view all the answers

Tonotopik organizasyon ve temporal fine structure arasındaki ilişki nedir?

İkisi farklı fakat tamamlayıcı işlevlere sahiptir. Signup and view all the answers

Tonotopik organizasyonun sağladığı avantajlar nelerdir?

Duyusal bilgilerin daha hızlı iletilmesini sağlar. Signup and view all the answers

Neden hem tonotopik organizasyona hem de temporal fine structure'a ihtiyaç vardır?

Farklı ses türlerini daha iyi anlamak için. Signup and view all the answers

Kokleanın hangi kısmında tüy hücreleri, gelen ses sinyalinin frekansına bağlı olarak çalışır?

Apikal kısım Signup and view all the answers

Tonotopik kodlama, hangi frekans aralığına bağlı olarak değişiklik gösterir?

Yüksek frekanslardan alçak frekanslara Signup and view all the answers

Rate kodlama (rate coding) nedir?

Ses dalgalarının her bir döngüsü için tüy hücresi yanıtı Signup and view all the answers

Kokleanın hangi özelliği, sesin her bir döngüsü için tüy hücresi yanıtı oluşturmasını sağlar?

Ses dalgasının döngüsü Signup and view all the answers

Kokleanın tonotopik kodlamasında hangi frekans aralığı önemli bir rol oynar?

Yüksek ve düşük frekanslar arası geçiş Signup and view all the answers

Uyarım hızının kişilere özel belirlenmesinin sağlayacağı ana yarar nedir?

Hastaların işitsel performansını iyileştirmek Signup and view all the answers

Uyarım hızı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Her hastanın aynı hızda uyarı alması en iyisidir. Signup and view all the answers

Kişilere özel uyarım hızının belirlenmesi, hangi alanda en fazla etkiyi gösterir?

İşitsel performans Signup and view all the answers

Uyarım hızı kişilere özel belirlenmediği takdirde ne gibi bir problem yaşanabilir?

Çeşitli seslere karşı duyarsızlaşma olabilir. Signup and view all the answers

Uyarım hızının doğru bir şekilde belirlenmesi, hangi amaç doğrultusunda önemlidir?

İşitsel performansı optimize etmek için Signup and view all the answers

Study Notes

Giriş

Koklear implantlar ve işitme cihazları arasında benzerlikler olmasına rağmen terminolojileri farklıdır.
Akustik sinyallerin elektriksel sinyallere kodlanmasını etkileyen üç temel parametre vardır:
- Şiddet
- Frekans
- Zaman

Sinyal İşlemesini Şiddet Alanında Etkileyen Parametreler

Bu parametreler, koklear implant programlamasında önemli bir rol oynar.

Uyarım Seviyeleri (Stimulation Levels)

Koklear implant programlamasında, implanttan işitme sinirine aktarılan uyaranın şiddeti önemlidir.
Hafif şiddetli (soft speech) ve yüksek şiddetli (loud speech) sesler, koklear implant kullanıcıları için de işitilebilir şekilde kodlanmalıdır.
Programlamanın hedefi, konuşma seslerini işitilebilir hale getirmek ve konuşma seslerinin tanımlanmasını en iyi hale getirmektir.
Konuşma ve günlük sesler geniş bir şiddet aralığına sahipken (yaklaşık 100 dB), koklear implant kullanıcıları için bu geniş aralık daha küçük bir elektriksel dinamik aralığa (yaklaşık 20 dB) kodlanır.

Uyarım Eşiği

Elektriksel uyarım eşiği, bir kişinin elektrotlarına elektrik sinyalleri gönderildiğinde algılayabileceği en düşük miktardaki uyaranı ifade eder.
Cochlear ve AB marka implantlarda 'T' ile, MED-EL marka implantlarda ise 'THR' veya 'threshold' ile gösterilir.
Uyarım eşiği belirlenirken odyolojik değerlendirme yöntemleri kullanılır.
Uyarım eşikleri yetişkinlerde 30 dB HL'den, çocuklarda 25 dB HL'den daha yüksek olduğunda odyologlar hastanın elektriksel uyarım eşiğini yükseltmeyi veya farklı parametreler kullanmayı düşünebilirler.

Üst Uyarım Seviyesi

Koklear implant kullanıcılarının üst uyarım seviyeleri, konuşmayı ayırt etme performansını, ses kalitesini ve kendi seslerini üretme yeteneğini etkiler.
Üst uyarım seviyeleri doğru belirlenmediğinde, hastanın implanttan elde edeceği fayda azalır.
Belirli implant markaları için belirli kısaltmalar (örneğin MED-EL için MCL) kullanılır.
Üst uyarım seviyesi belirlenirken, davranışsal yöntemler, gürlük skalası metotları veya elektrofizyolojik ölçüm yöntemleri kullanılabilir.

Akım Amplitüdü ve Akım Genişliği (Current Amplitude and Pulse Width)

Koklear implantlar, elektrot dizini boyunca bifazik (iki fazlı) elektrik pulse'ları gönderir.
Negatif faz, iyonik yük dengesini tekrar sağlamak için kullanılır.
Akımın şiddetini artırmak için iki yol vardır:
- Akım amplitüdünü (pulse içerisindeki her bir fazın yüksekliği) artırmak
- Akım genişliğini (pulse width) artırmak
Pulse width, bifazik elektrik akımının her bir fazının ne kadar süre sürdüğünü ifade eder ve mikrosaniyelerle ölçülür.
Uyaranın toplam enerjisi 'charge unit' (yük birimi) olarak adlandırılır. ( Akım amplitüdü x akım genişliği = Total Enerji )
Akım genişliği belirlenirken grafiklerdeki ölçümler ve grafik okumaları incelenir.

Akustik Uyarıların Elektriksel Dinamik Aralık İçerisine Yerleştirilmesi (Mapping)

Koklear implant sistemleri, akustik uyarıları kullanıcının elektriksel dinamik aralığına yerleştirmek için farklı yaklaşımlar kullanır.
Input dinamik aralık (IDR), hassasiyet (sensitivity), kompresyon (compression) ve kanal kazancı (channel gain) programlamada kullanılan parametrelerdir.
Volüm kontrolü, doğrudan sinyalin algılanan gürlüğünü etkiler.

Elektrot Temas Noktası vs. Kanal

Akustik sinyalin frekans bilgisi, koklea içinde uyarımın nerede meydana geldiğine göre iletilmektedir.
Koklear implant sistemleri tonotopik organizasyondan faydalanırlar; alçak frekanslar kokleanın apikal kısmına, yüksek frekanslar bazal kısmına yakın elektrotlara işlenmekte ve iletilmektedir.
Kanallar band-pass filtrelerle belirlenir, elektrot temas noktalarıyla paraleldir.

Sanal Elektrotlar (Current Steering - Akım Yönlendirme)

Sanal elektrotlar, kokleada daha geniş bir alanı uyarabilmek için kullanılır ve elektrotlar arasındaki nöral hücrelere de uyarım sağlar.
Bu yaklaşımda, iki elektrot üzerinden aynı anda uyaran gönderilir, bu şekilde direkt elektrot temas etmediği bölgeler de uyarılır.

Frekans Dağılımı (Frequency Allocation)

Frekansların aktif elektrotlara nasıl paylaştırılacağı, koklear implant sistemlerine ve odyologa bağlıdır.
Bazı sistemlerde bu dağılım otomatikken, odyologlar tarafından belirlenebilmektedir.
Elektrotlardan birinin kapatılması durumunda, geri kalan aktif elektrotlarla frekans dağılımı tekrar yapılır.

Uyarım Hızı (Rate)

Uyarım hızı, bir elektrot temas noktasına 1 saniyede gönderilen bifazik pulse sayısıdır (pps).
Uyarım hızındaki değişiklikler, kullanıcının perde (pitch) algısında değişikliklere yol açabilir.
Yüksek uyarım hızları, yüksek sinyal şiddetine ve yüksek perde algısına yol açar.
Koklear implant yazılımlarında, toplam uyarım hızı (total stimulation rate -TSR-) tüm elektrotların toplam uyarım hızını ifade eder

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, akustik fizik ve elektriksel dinamikler konularında derinlemesine bilgi sağlamaktadır. Sorular, iyonik yük dengesi, akım amplitüdü ve enerjinin hesaplanması gibi önemli kavramları içermektedir. Akustik uygulamalar ve elektrik dinamikleri üzerine bilgi düzeyinizi test edin.