Unemployment (Tagalog) PDF

AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Kawalan ng trabaho ng mga taong may wastong gulang at mabuting pangangatawan...

AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Kawalan ng trabaho ng mga taong may wastong gulang at mabuting pangangatawan - Isa sa mga kondisyong pang-ekonomiyang bunga ng kawalan ng oportunidad o pagkakataong makahanap ng trabaho Unemployment - Mataas ang suliranin na ito sa Pilipinas - ang hindi paggamit ng mga salik pang-ekonomiya tulad ng trabaho, lupa, o puhunan - bumababa ang bilang ng output ng isang bansa na nagreresulta sa pagbaba ng Gross Domestic Product (GDP) nito - ang halaga ng lahat ng produkto at serbisyo ng bansa Gross Domestic Product (GDP) - mga prokduktong gawa sa loob ng bansa Gross National Product (GNP) - mga produktong gawa sa loob o labas ng bansa - Isa sa mga yaman ng isang bansa na tumutugon sa pagbuo, Yamang Tao paggawa, at pagbibigay ng produkto o serbisyo sa bansa o sa mga bansang nangangailangan ng serbisyo - Ito ay bahagi ng populasyon na may edad 15 pataas na may trabaho o empleyong full-time o part-time o naghahanap ng ma- papasukang trabaho Lakas Paggawa o Labor Force - Sa ngayon, tinatayang halos 70 bahagdan ng ating populasyon ang sinasabing kabilang dito - - Tawag sa bahagi ng populasyon na may edad 15 pataas na may Labor Participation Rate kakayahan sumali sa gawain ng ekonomiya - Ang mga taong nagnananais na magkaroon ng karagdagang oras sa kanilang kasalukuyang trabaho, o magkaroon pa ng Underemployed karagdagang pagkakakitaan o bagong trabaho na may mahabang oras - Kakulangan ng oportunidada para makapagtrabaho - Paglaki ng populasyon - Kawalan ng pamahalaan ng komprehensibo at pangmatagalang plano na makakalikha ng trabaho - Hindi tugma ang pinag-aralan o kwalipikasyon ng mga mama- mayan sa maari nilang pasukang trabaho - Kakulangan sa kinakailangang kasanayan para sa trabaho - Hindi matugunan ang kondisyon ng kawalan ng trabaho Mga Dahilan ng Unemployment: - Hindi pagbibigay ng wastong sahod sa manggagawa, kaunting benepisyo, at hindi maayos na kondisyon ng pinagtrabahuhan (poor working conditions) - Katamaran ng mga tao na magtrabaho - Pananalasa ng mga kalamidad sa bansa - Masalimuot na paraan para makapagtatag nge negosyo - Pamumulitika at katiwalian ng mga nanunungkulan sa pamaha- laan - Boluntaryo Dalawang Uri ng Hanapbuhay: - Inboluntaryo Boluntaryo - Kapag ang isang tao ay umalis sa kaniyang trabaho nang kusa Inboluntaryo - pag-aalis ng mga trabahador sa isang trabo - bilang ng mga walang trabaho kumpara sa kabuuang bilang ng labor force ay mahalaga upang matukoy ang bahagdan ng mga Unemployment Rate walang trabaho sa isang partikular na estado - Ginagamit din ito bilang batayan o point of comparison ng estado ng employment ng iba't ibang bansa Unemployment Rate = (Number of Unemployed/Labor Force) x Formula for Unemployment Rate: 100 1 / 10  AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Voluntary - Frictional - Structural Mga Uri ng Unemployment: - Cyclical - Imperfect-Mobility Labor - ay ang kusang loob na pag-alis ng isang manggagawa mula sa Voluntary kaniyang trabaho - ay ang panahon na nasa pagitan ng kawalan ng trabaho at Frictional pagkakaroon ng trabaho Structural - ay nangyayari kasabay ng mga pagbabago sa teknolohiya - Nagkakaroon ng ganitong pangyayari kapag ang industriyang Cyclical kinabibilangan ng mga manggagawa ay nakararanas ng buong pag-ikot ng business cycle - Ito ay dalumat na tumutukoy sa bihirang kakayahan ng mga manggagawang magpalipat-lipat ng trabaho - Sa ekonomiya, ang pangyayaring ito ay nagpapahiwatig na Imperfect-Mobility Labor hindi laging madali para sa mga manggagawa na makahanap ng trabaho na akma sa kanilang kakayahan o kwalipikasyon, at may epekto ito sa pagiging epektibo at kakayahan ng labor market na makapagbigay ng trabaho sa lahat - Ang suliranin ng unemployment ay may negatibong epekto sa Implikasyon/Mga Implikasyos sa Unemployment indibiduwal, negosyo, pamahalaan, at estado - Pangunahing nakararanas ng masidhing epekto ng unemploy- ment ang bawat indibiduwal. - Ang pagkonsumo ng tao ay nakabatay sa kakayahan ng in- dibiduwal na punan ang kaniyang mga pangangailangan at ka- gustuhan. - Ang kawalan ng trabaho ay may epekto sa sikolohikal na aspekto Mga Epekto sa Indibiduwal: ng isang indibiduwal. - Hindi lamang pisyolohikal na suliranin ang dulot ng unemploy- ment. Batay Sa mga pag-aaral, ang kawalan ng trabaho ay nag- dudulot din ng mga suliraning sikolohikal tulad ng anxiety, stress, at depresyon na siya namang nagiging risk factors sa ibat ibang sakit tulad ng malnutrisyo - Sa kabila ng hindi magagandang epekto ng unemployment sa mga indibiduwal,tila mas mabuti naman ang epekto nito para sa mga industriya at negosyo. - Ang kawalan ng trabaho ay nagbibigay ng oportunidad para sa Mga Epekto sa Industriya at Negosyo: mga negosyante na kontrolin ang labor market sa pamamagitan ng pagtatakda ng pasahod, kontrata, uri ng trabaho, at anupa- mang kasunduan sa pamamagitan ng negosyo at manggagawa. - Ang pagtaas ng porsiyento ng kawalan ng trabaho ay nangan- gahulugan ng mas kaunting pondong makokolekta ng pamaha- laan, na sa bandang huli ay makaaapekto naman sa pagpapatu- pad ng mga panlipunang tungkulin ng pambansang pamahalaan. - Sa usapin ng pakikipagrelasyon sa iba pang estado, nakaaapek- Mga Epekto sa Pamahalaan at Estado: to rin ang suliranin ng unemployment. Kung mabagal na paglago ng ekonomiya dahil sa kawalan ng trabaho, ang mga ugnayan o plano na ibinabalangkas ng estado sa iba pang bansa ay maaar- ing hindi matuloy. - Demand Side Solution Mga Paraan para Malutas ang Unemployment: - Supply Side Solution - ay naniniwala na ang pangunahing paraan upang mabawasan o malutas ang suliranin ng unemployment ay sa pamamagitan ng pagsasaayos ng labor market na magkaroon ng mas adaptable na mobility of labor - Ito ay nangangahulugang kailangang gumawa ang pamaha- laan at mga industriya ng mga hakbang na nakapokus sa mga 2 / 10  AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 makroekonomikong isyu, tulad na lamang ng pagbabawas sa kapangyarihan ng mga labor union at pagtatanggal ng mga patakaran ng minimum wage - Ang pangunahing paraan upang mabawasan o malutas ang Supply Side Solution suliranin ng unemployment ay sa pamamagitan ng pagsasaayos ng labor market na magkaroon ng mas adaptable na mobility of labor. Isang layunin ng supply side solution ang pagbibigay ng edukasyon at mga training program para sa mga manggagawa - Pagbibigay ng edukasyon at mga traning program na naglalay- ong turuan ang mga manggagawa ng mga bagong kakayahan na makatutulong sa kanila para makahanap ng mas maraming trabaho. - Pagbabawas ng kapangyarihan ng mga unyon dahil nakapag- dudulot ang mga ito ng real wage unemployment. - Pagbibigay ng subsidiya sa mga negosyo o industriya na mag- bibigay ng trabaho sa mga indibidwal na matagal nang unem- ployed. Hakbang na iminumungkahi ng Supply Side Solution: - Pagpapabuti ng labor market sa pamamagitan ng pagbibi- gay ng flexibility rito; halimbawa na lamang, ang pagtatanggal ng maximum working hours per week at pagbubukas ng mga bagong paraan ng pagtatrabaho (halimbawa: output-based,work from home). - Pagta-target ng mga partikular na rehiyon sa bansa kung saan mataas ang unemployment rate upang doon magpatupad ng mga programang tutugon sa suliranin ng kawalan ng trabaho. - Ang uri ng solusyong ito ay nakapokus sa kakayahan ng pama- halaan na magpatupad ng mga polisiya na makatutugon sa suli- ranin ng unemployment - Ang pangunahing layunin nito ay matugunan ang mga pansamantalang suliranin sa kawalan ng trabaho at bigyan ang mga manggagawa ng mas matagal na panahon upang maka- hanap ng trabaho Demand Side Solution - Matugunan ang mga pansamantalang suliranin sa kawalan ng trabaho at bigyan ang mga manggagawa ng mas matagal na panahon upang makahanap ng trabaho - Samakatuwid ang solusyong ito ay nakapokus sa pag-iwas sa recession. - Kadalasang ginagamit ito sa tuwing may recession at may cycli- cal unemployment. - fiscal policy - monetary policy - pagpahusay ng kalidad ng edukasyon Mga Halimbawa ng Demand Side Policies: - pagpapababa ng minimum wage rate - pagbibigay ng geographical subsidies - pagpapalawak ng labor market. - panahon kung kailan bumabagal ang ekonomiya ng isang bansa - Nangyayari ito kapag ang kabuuang kita o GDP (Gross Domestic Recession Product) ng isang bansa ay patuloy na bumababa sa loob ng ilang buwan o taon - Ang madalas na pangunahing solusyon ay ang pagbabawas ng interest rate upang hikayatin ang mga mamamayan na umutang sa pamahalaan. - Ang perang inutang ay magagamit upang may magugol sa Expansionary Monetary Policy pagpapatakbo ng ekonomiya - Ang madalas na pangunahing solusyon ay ang pagbabawas ng interest rate upang hikayatin ang mga mamamayan na umutang sa pamahalaan 3 / 10 AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Ito ay tumutukoy sa direktang pagmamanipula ng pamahalaan sa ekonomiya - Kapag tumataas ang antas ng unemployment at hindi gumagana ang expansionary monetary policy - Ang expansionary fiscal policy ay tumutukoy sa direktang pag- Expansionary Fiscal Policy mamanipula ng pamahalaan sa ekonomiya - (halimbawa, hindi pa rin gumagastos ang mga mamamayan), ang pamahalaan mismo ang gumagastos sa pamamagitan ng pagbili ng produkto o serbisyo upang mas dumami ang pagkakataong makapagtrabaho ang mga mamamayan - Isang penomenang gawa ng tao. - Ito ay ang pagpapalawig, pagpaparami, at pagpapatatag ng koneksiyon at ugnayan ng mga bansa sa kapwa bansa, at bansa Globalisasyon sa mga international organization sa aspekto ng ekonomiya, poli- tikal, kultura, at kapaligiran. - Mas makitid na depinisyon ng globalisasyon ay tungkol sa pakikipagkalakalan. - kailan sumibol ang globalisasyon? - dito rin nagsimula ang napakalaking kaganapan pampolitika ika-19 na siglo sa Asya na mas nagpabilis sa pagkalat at pagsulong ng global- isasyon - ano ang nakamit ng mga hapon, bago nila buksan ang malayang Self-sufficient kalakalan? - Isa sa pinakamahalagang pangyayari sa kasaysayan ng mundo - Ito ay nagsilbing shortcut na daanan ng mga barko mula Europa Suez Canal (1869) patungong Asya at pabalik. - Ito ang nagdugtong sa Europa at Asya. - napilitan ang bansang Hapon na buksan ang kanyang bansa sa kalakalang pandaigdig dahil sa bantang ito'y salakayin ng 1858 mga barkong pandigma ng Amerika. Ito ay tinawag na gunboat diplomacy. - isang estratehiya kung saan ginamit ng mga makapangyarihang Gunboat Diplomacy bansa ang lakas-militar upang magtakda ng kanilang mga interes sa mas mahihinang bansa. - nagdala ng mabilis na modernisasyon at pakikibahagi ng Japan Meiji Restoration (1868) sa global na ekonomiya - ang pagbubukas ng bansang ito ay isang mahalagang hakbang sa pagsulong ng globalisasyon sa Asya, dahil mabilis na nakila- Japan hok ang bansa sa kalakalang pandaigdig at naging pangunahing puwersa sa rehiyon. - bukod sa Japan, binuksan din ito ng 4 apat na bansa ang - Tsina kanilang malayang kalakalan - Thailand (Siam) - Nagsimula ang pagbubukas ng mga bansang ito sa - Korea malayang kalakalan noong 1860s - Indonesia - Ito ay dahil sa gunboat diplomacy mula sa mga Kanluranin at ang pagiging kolonya ng mga bansa sa Europa. - Agricultural Revolution Pang-Ekonomiyang pinagmulan ng GLOBALISASYON: - Industrial Revolution - Naganap ito sa Gran Britanya noong ika-18 hanggang ika-19 na siglo Agricultural Revolution - nagkaroon ng pagbabago sa way ng pagtatanim at pag gamit ng makinarya - Mula sa Inglatera, kumalat sa iba't ibang bansa sa Europa ang modernisasyon ng pamayanan sa larangan ng industriya. Umabot Industrial Revolution ito hanggang Amerika. - Ang mga bagong teknolohiya at makinarya sa larangan ng industriya—tulad ng steam engine, spinning jenny, at power 4 / 10  AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 loom—ay nagdala ng mabilis na pag-unlad sa produksiyon ng mga produkto. - Naging mas mabilis at mas mura ang paggawa ng mga kalakal, na nagdulot ng pagbabago sa ekonomiya, lipunan, at paraan ng pamumuhay ng mga tao. - ayon dito, lubos na mahalaga ang pagtutulungan ng mag bansa - World Bank (WB) upang umunlad - International Monetary Fund (IMF) - Ito raw ang pangunahing layunin ng globalisasyon. - Ayon naman sa teorya, ang globalisasyon ay kumakatawan sa tagumpay ng kapitalismo ng mundo Immanuel Wallerstain (1974) - Ito raw ay ang pagkakahati-hati ng mga trabaho sa mundo. - na may teoryang "World-System Theory" - ipinaliwanag ni Wallerstein na ang globalisasyon ay nagdudulot ng pagkakahati-hati ng mga gawain at yaman sa iba't World-Systems Theory ibang bansa - kung saan ang mundo ay nahahati sa tatlong pangunahing kategorya - Core Countries (Mga Bansang Sentro o Makapangyarihan) - Semi-periphery Countries (Mga Bansang Pumapagitna) Tatlong Pangunahing Kategorya: - Periphery Countries (Mga Bansang Nasa Gilid o Mahina) - Ang mga bansang ito ay maunlad at may matatag na ekonomiya - Sila ang nangunguna sa teknolohiya at may kakayahan sa mataas na antas ng produksyon Core Countries (Mga Bansang Sentro o Makapangyarihan) - Sa sistemang ito, kumikita ang _____ countries mula sa kani- lang pag-export ng mga produktong may mataas na halaga at benepisyo - Ang mga bansang ito ay nasa gitnang posisyon sa sistema, may mga aspeto ng parehong core at periphery - May ilang mga industriya at kakayahang pang-ekonomiya ngunit Semi-periphery Countries (Mga Bansang Pumapagitna) hindi kasinlakas ng mga core countries - Sila ay kumikilos bilang tagapamagitan sa pagitan ng core at periphery. - Ang mga bansang ito ay madalas na nagpo-provide ng raw materials o hilaw na sangkap at murang paggawa sa mga core Periphery Countries (Mga Bansang Nasa Gilid o Mahina) countries - Karaniwan silang umaasa sa mga produkto mula sa core, at madalas na nahihirapan sa mataas na antas ng pag-unlad. - isang sosyolohista - ang globalisasyon ay ang intensipikasyon ng pandaigdigang ugnayang panlipunan ng mga bansa sa mundo (intensification of worldwide social relations) Anthony Giddens (1990) - ang teorya nya ay nakatuon sa ideya na ang globalisasyon ay nagpapalawak at nagpapalalim ng mga koneksyon sa pagitan ng mga tao, na nagiging sanhi ng mas mabilis na pagkalat ng mga ideya, impormasyon, at kultura. - Ang mga ideya at produkto mula sa iba't ibang bansa ay madaling makararating sa iba pang mga bansa, tulad ng pag-us- Pagpapalitan ng kultura bong ng global na kultura at mga lifestyle na pinapalaganap ng mass media at internet. - Ang mga bansa ay mas konektado sa isang global supply Pandaigdigang ekonomiya chain kung saan ang mga produkto ay ginagawa sa iba't ibang bahagi ng mundo at ipinagpapalit sa buong mundo - Ang mga desisyon sa politika ng isang bansa ay Pandaigdigang politika at epekto maaaring magkaroon ng epekto sa iba pang mga bansa, halim- bawa, ang mga polisiya sa kalakalan, kapaligiran, o seguridad -Integrasyon/Integration Iba't-ibang Katangian ng Globalisasyon: - De-Localization 5 / 10  AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Tumutukoy sa pagsasama-sama ng iba't ibang elemento upang maging isang bagay - Sa globalisasyon, ito ang pagsasama ng mga bansang Integrasyon/Integration may nagkakaisang hangarin upang bumuo ng iisang pangkat ng mga bansa na magsusulong makamit ang hangaring ito. - BRICS - NAFTA Bumubuo sa Integrasyon: - Europian Union - ASEAN - isang samahan ng limang malalaking umuusbong na ekonomiya: Brazil, Russia, India, China, at South Africa - Ang layunin nito ay magtulungan ang mga kasaping bansa sa mga isyu ng kalakalan, pamumuhunan, at pag-unlad ng BRICS (Brazil, Russia, India, China, at South Africa) ekonomiya - Binibigyang-diin ng samahan ang pangangailangan ng multilat- eralismo o ang pakikipagtulungan ng mga bansa sa halip na magtulungan lamang sa mga bilateral na kasunduan. - isang kasunduan sa kalakalan na nilagdaan ng tatlong bansa sa Hilagang Amerika: Canada, United States, at Mexico. - Ang layunin ng kasunduang ito ay magtatag ng isang malayang kalakalan sa pagitan ng tatlong bansa, nang walang taripa o NAFTA (North American Free Trade Agreement) hadlang sa pag-aangkat at pagluluwas ng mga kalakal - Noong 2020, pinalitan ito ng USMCA (United States-Mexico-Canada Agreement), ngunit nanatili ang layunin nito ng pagpapalakas ng ekonomiya at kooperasyon ng mga bansang kasapi. - isang samahan ng 27 bansa sa Europa na naglalayong mag- tatag ng isang pook ng malayang kalakalan at magtaguyod ng ekonomiyang pangrehiyon - Isa sa mga pangunahing tampok ng EU ay ang Euro, ang isang European Union (EU) pandaigdigang salapi na ginagamit ng 19 na miyembrong bansa - Pinamamahalaan ang mga patakarang pang-ekonomiya at pinansyal ng European Central Bank (ECB) na nagtutok sa pa- mamahala ng salapi at patakaran sa ekonomiya para sa buong rehiyon. - isang samahan ng mga bansa sa Timog-Silangang Asya, kabi- lang ang Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand, at Vietnam. - Layunin nito na palakasin ang kooperasyon sa mga aspeto ng kalakalan, politika, kultura, at seguridad. ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) - Binibigyang pansin ng samahan ang regional stability at ang pag-unlad ng mga miyembrong bansa sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga kasunduan sa kalakalan, pag-aalaga sa kapayapaan, at pagpapabuti ng kalagayan ng mga mamamayan ng mga bansa sa rehiyon. - Ang pagbabawas ng mga gawaing lokal at pag-usbong De-Localization ng mga gawaing pandaigdigan bilang kapalit nito - Business Process Outsourcing (BPO) Binubuo ng De-Localization: - Pamimili ng mga produkto - isang uri ng globalisasyon kung saan ang mga kumpanya sa mga bansang may mataas na gastos sa paggawa ay naglalabas ng ilang operasyon ng kanilang negosyo sa mga bansang may mas murang gastos, tulad ng Pilipinas, India, at iba pang mga bansa Business Process Outsourcing (BPO) sa Asya. - Halimbawa, ang mga call center, accounting, at iba pang administrative services ay iniiwan sa mga BPO companies sa ibang bansa. Dahil dito, ang mga local jobs (gawaing lokal) sa mga industriyang ito ay nababawasan, habang ang mga trabaho 6 / 10 AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 sa pandaigdigang negosyo ay dumadami sa mga bansang tu- matanggap ng outsourcing. - isang halimbawa ng pagbabago sa pamimili ng mga produk- to mula sa lokal na pamilihan patungo sa mga pandaigdigang merkado - Dahil sa globalisasyon, ang mga kumpanya ay nakakabili ng mga produkto at materyales mula sa iba't ibang bansa sa mas mababang halaga. Pamimili ng mga Produkto (Global Sourcing) - Ang mga produktong tulad ng electronics, damit, pagkain, at iba pa ay kadalasang nanggagaling sa mga bansang may mas murang paggawa at materyales. - Sa ganitong paraan, ang mga produkto na dating ginagawa lamang sa lokal na pamilihan ay maaaring mapalitan ng mga imported na produkto mula sa ibang bansa. - Ang mga pagsulong sa teknolohiya sa larangan ng _________________ at __________ ay nagbukas ng daan sa mas maraming posibilidad ng kalakalan at paggawa. life science at digital technology - Ang wireless communication, fiber optics communication, satellites, at nagmumurang internet connection at mga smart- phone ay nagbubukas ng mga borders at pinadadali ang global- isasyon. - ayon sa pagsusuri nya, halos sangkapat ng pandaigdigang John Gray (1999) kalakalan sa daigdig ay dumadaan sa mga multinational corpora- tion o MNC - ay isang kumpanya na may operasyon, negosyo, at sangay sa iba't ibang bansa. - may punong-tanggapan sa isang bansa, ngunit may mga san- gay o subsidiaries sa iba pang mga bansa, at nagsasagawa ng Multinational Corporation (MNC) kalakalan, pagmamanupaktura, o ibang mga negosyo sa mga lokal na pamilihan ng mga bansang ito. - Nakasalalay ang pagkakaroon ng malaking kita ng mga kompa- nya at mga ____ sa bilis ng kanilang paghahatid ng produkto at serbisyo sa mga tao - tumutukoy sa paraan ng paggalaw ng mga serbisyo, produkto, Mobility tao, komunikasyon, at transportasyon upang mas maging maging maginhawa at mabilis ang paggamit ng mga ito - Pamahalaan - Paaralan - Mass Media Mga Institusyong Nakatutulong sa Pagsulong ng - Multinational Corporation Globalisasyon: - Non-governmental Organizations - Intergovernmental Organizations - Ito ay ang pinakamalaking organisasyon sa kahit saang bansa. - Ito rin ay ang may pinakamaraming empleyado sa bansa. - Pangunahing institusyon sa pagsulong ng globalisasyon. Pamahalaan - Ang tanging may kapangyarihang lumikha ng mga batas na lubos na makaaapekto sa pakikipag-ugnayan sa ibang bansa ng iba pang mga organisasyon. - Makapangyarihang institusyon sa paghubog ng kaisipan ng kabataan. Paaralan - Dito ipinatutupad ang mga kurikulum na angkop sa mga kasanayan at kaalamang itinuturo rin sa ibang bansa. - Pamantayan o standards ng Kurikulum. - Mabilis na tagapaghatid ng impormasyon gamit ang telebisyon, radyo at internet. Mass Media - Nakapagpapatatag ng koneksyon at ugnayan ng mga tao sa buong daigdig. - Kompanyang nagmamay-ari ng mga assets o capital sa Multinational Corporation mga bansa maliban pa sa bansang pinagmulan nito 7 / 10  AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Organisasyong hindi bahagi ng pamahalaan at hindi rin kumikilos para kumita. Non-governmental Organizations - Nagsusulong ng mga hangaring sa tingin nila ay makabubuti para sa sangkatauhan. - Binubuo ng mga estado. - Lumilikha ng mga polisyang dapat sundin ng mga bansang Intergovernmental Organizations kasapi nito. - Pinakamalaking IGO ay ang United Nations - ayon sa Ayon sa ulat ng World Commission on Environment and Development na may pamagat na "Our Common Future" - ito ay tumutukoy sa pag-unlad na tumutugon sa mga pangan- Sustainable Development gailangan ng kasalukuyang henerasyon na hindi naisasantabi ang kakayahang tugunan ng susunod na salinlahi ang kanilang pangangailangan. - Tinalakay ang pangangasiwa sa kalikasan at kaunlaran ng mga bansa - "Stockhelm Conference" - isang mahalagang pandaigdigang pulong na naganap mula 1972 United Nations Conference on the Human Environment Hunyo 5 hanggang Hunyo 16, 1972, sa Stockholm, Sweden - Layunin nitong tugunan ang mga isyu sa kapaligiran at magtatag ng internasyonal na pagkakaisa para sa pangangalaga ng kalikasan - taon noong nabuo ang pangkasalukuyang kahulugan ng sus- tainable development: "ang pag-unlad na tumutugon sa mga pan- 1987 gangailangan ng kasalukuyang henerasyon na hindi naikukom- promiso ang kakayahang tugunan ng susunod na salinlahi ang kanilang pangangailangan." - inilahad ang mga epekto ng paglago at pagbabago at mga gawain ng tao na maaring magdulot ng malawakang masamang epekto sa daigdig kung hindi bibigyang-pansin ang mga ito - "Our Future" - isang mahalagang ulat na inilathala ng World Commission on Bruntland Commission Report 1987 Environment and Development (WCED) sa ilalim ng pamumuno ni Gro Harlem Brundtland - Layunin ng ulat na ito na ipakita ang ugnayan ng ekonomikong pag-unlad, pangangalaga sa kalikasan, at ang kinabukasan ng sangkatauhan - inilahad ang mga epekto ng paglago at pagbabago at mga gawain ng tao na maaring magdulot ng malawakang masamang epekto sa daigdig kung hindi bibigyang-pansin ang mga ito - "Earth Summit" 1992. UN Conference on Environment and Development - isang makasaysayang pagpupulong na ginanap sa Rio de Janeiro, Brazil noong Hunyo 3-14, 1992. - Layunin nito ang pagtalakay at paggawa ng mga pandaigdigang kasunduan ukol sa sustainable development, pan- gangalaga sa kalikasan, at kalagayan ng ekonomiya at lipunan - tinalakay ang sustainable na pagkonsumo at produksyon, paggamit ng tubig, pagpapanatili ng sanistayon, at pagkukunaan ng enerhiya - "Johannesburg Summit" 2002. World Summit on Sustainable Development - ginanap noong Agosto 26 hanggang Setyembre 4, 2002, sa Johannesburg, South Africa - Layunin nitong suriin ang progreso mula sa 1992 Earth Summit at palakasin ang mga pandaigdigang aksyon para sa sustainable development. 8 / 10 AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - inilahad ng UN noong 2015 upang malutas ang mga suliranin sa daigdig ay napalitan na ng UN Sustainable Develop- ment Goals (SDG) - Ilan sa mga layunin ng UN ay ang pagsugpo sa pagk- Millennium Development Goals agutom, pagkakaroon ng gender equality at pagbibigay-solusyon sa lumalalang problema ng climate change. - inilunsad ng United Nations noong taong 2000, ay nagkaroon ng mahalagang papel sa pagsulong ng pandaigdigang kaunlaran sa pamamagitan ng walong layunin na dapat makamit sa taong 2015 - No Poverty - Zero Hunger - Good Health and Well-being - Quality education - Gender equality - Clean Water and Sanitation - Affordable and Clean Energy - Decent work and Economic growth - Industry Innovation and Infrastructure 17 Goals: - Reduced Inequalities - Sustainable Cities and Communities - Responsible Consumption and Production - Climate Action - Life below Water - Life on Land - Peace Justice and Strong Institutions - Partnerships for the Goals - Magbigay ng libreng edukasyon at kasanayan sa trabaho sa mga mahihirap. No Poverty - Palakasin ang social protection programs tulad ng ayuda at subsidyo. - Suportahan ang sustainable farming tulad ng organikong Zero hunger pagsasaka. - Bawasan ang food waste sa mga tahanan, negosyo, at pabrika. - Magpatupad ng libreng check-up at serbisyong medikal sa mga rural na lugar. Good health and well-being - Suportahan ang pananaliksik sa mga bagong gamot at teknolo- hiya. - Maglaan ng scholarship programs para sa mga mag-aaral mula sa mahihirap na pamilya. Quality education - Gumamit ng teknolohiya para maabot ang mga estudyanteng nasa malalayong lugar. - Palakasin ang mga batas laban sa diskriminasyon sa kababai- han at LGBTQ+. Gender equality - Suportahan ang kababaihan sa larangan ng trabaho, negosyo, at liderato. - Magtayo ng rainwater harvesting systems sa mga komunidad. Clean water and sanitation - Magbigay ng mas maraming palikuran at sistema ng paglilinis ng tubig. - Maglagay ng solar panels at wind turbines sa mga komunidad. Affordable and clean energy - Hikayatin ang paggamit ng renewable energy sa halip na fossil fuels. - Suportahan ang maliliit na negosyo at microfinance programs. Decent work and economic growth - Magbigay ng patas na pasahod at mga benepisyo sa mga manggagawa. - Magtayo ng mga eco-friendly na imprastruktura tulad ng green Industry, Innovation, and Infrastructure buildings. - Maglaan ng pondo para sa pananaliksik at inobasyon. 9 / 10 AP rev Study online at https://quizlet.com/_fzpry6 - Suportahan ang mga marginalized communities sa pagpasok sa edukasyon at trabaho. Reduced inequalities - Palakasin ang mga batas para sa pantay na oportunidad sa lahat. - Magtayo ng mas maraming parke at open spaces. Sustainable cities and communities - Hikayatin ang paggamit ng pampublikong transportasyon. - Bawasan ang paggamit ng plastik at mag-recycle ng basura. Responsible consumption and production - Gumamit ng eco-friendly na packaging sa mga produkto. - Hikayatin ang pagtatanim ng puno at reforestation. Climate action - Magpatupad ng mga patakarang kontra sa carbon emissions. - Bawasan ang paggamit ng single-use plastics na napupunta sa karagatan. Life below water - Magpatupad ng marine protected areas para sa mga endan- gered species. - Protektahan ang mga kagubatan at wildlife. Life on land - Maglunsad ng sustainable agricultural practices. - Palakasin ang access sa katarungan para sa lahat. Peace, justice and strong institutions - Labanan ang korapsyon sa gobyerno at mga institusyon. - Hikayatin ang internasyonal na kooperasyon sa pagtugon sa mga pandaigdigang isyu. Partnerships for the goals - Magtulungan ang gobyerno, pribadong sektor, at mga NGO para sa mas epektibong aksyon. - sa pilipinas, ang blue print ng sustainable development program - Ito ay sumasaklaw sa programa ng Pilipinas para sa mga indibiduwal, pamilya, pamayanan, at mga action plan para sa iba't ibang ecosystem - Mahalaga ang pagsunod sa blue print na ito upang mapanatili ang pagbabago sa bansa - ang blueprint o gabay ng Pilipinas para sa pagpapatupad ng mga Philippine Agenda 21 programa ukol sa sustainable development. - Ito ay inihanda noong 1996 bilang tugon ng bansa sa mga layunin ng Agenda 21, na inilunsad sa 1992 UN Conference on Environment and Development sa Rio de Janeiro, Brazil. - layunin nito na itaguyod ang balanseng ugnayan ng ekonomiya, lipunan, at kalikasan upang matiyak ang pangmatagalang kaun- laran ng bansa. - Lahat ng baranggay at pamayanan ay dapat magkaroon ng kaalaman at maging bihasa sa Philippine Agenda 21. Pampayanan - Ang mga programa nito ay maaaring maging programa ng barangay tungo sa pagkamit ng sustainable development ayon sa kapaligiran ng pamayanan. - Sa antas na ito dapat nagsisimula ang tunay na pagbabago. Kung ang bawat isa ay may pakialam at pagkamulat sa napipin- Pampamilya o Pansarili tong pagkasira ng kalikasan, walang dudang makikiisa ang bawat tao sa mga pagbabago ng pamumuhay at nakasanayan na maaaring magdulot ng pinsala sa kapaligiran. 10 / 10