FILIPINO Literary Forms and Elements PDF

## FILIPINO ### 1.) Maikling Kuwento - Ang Ama * Isinalin sa Filipino: Mauro R. Avena * Kwento galing sa bansang Singapore * Uri ng maikling kuwento: may maayos na pagkaka-sunod ng simula, gitna at wakas. **Additional Info:** * Ama ng Maikling Kuwento sa Pilipinas: Deogracias A. Rosario * Ama ng...

## FILIPINO ### 1.) Maikling Kuwento - Ang Ama * Isinalin sa Filipino: Mauro R. Avena * Kwento galing sa bansang Singapore * Uri ng maikling kuwento: may maayos na pagkaka-sunod ng simula, gitna at wakas. **Additional Info:** * Ama ng Maikling Kuwento sa Pilipinas: Deogracias A. Rosario * Ama ng Maikling Kuwento sa Mundo: Edgar Allan Poe ### Transitional Devices * Ginagamit sa pag-uugnay-ugnay ng mga pangungusap. * **Subalit, Datapwat, Ngunit** - Ginagamit sa unahan ng kuwento. * **Samantala, Saka** - Ginagamit na pantuwang. * **Kaya, Dahil sa** - Ginagamit sa pananhi. * **Sa wakas, Sa lahat ng ito** - Ginagamit sa dulo ng kuwento. * **Kung gayon** - Ginagamit na panlinaw. ### II.) Nobela - Timawa * Nagawa noong 1953 * Isinulat ni Agustin Caralde Fabian, isang Pilipino * **Timwa**: Ipinapaliwanag ang buhay ng isang tao, na si Andres Talon, kung saan siya'y sumikap kaya't naman ang kanyang buhay ay gumanda. * **Nobela**: Mahabang kuwento na binubuo sa 60,000-200,000 na salita o 300-1,300 na pahina. ### Pahayag na ginagamit sa Pagbibigay ng Opinyon * Pang-araw-araw na ginagamit sa pagbibigay ng opinyon sa mga pangyayari. * **Pagbibigay ng Neutral na Opinyon** * Kung hindi ako nagkakamali... * Kung ano ang tatanungin... * Sa aking pagsusuri... * Sa totoo lang... * Sa tingin ko... * **Pagbibigay ng Matatag na Opinyon** * Buong puso kong sinusuportahan ang... * Labis akong naninindigan na... * Lubos kong pinaniniwalaan... ### Uri ng Tunggalian sa Nobela * Ito ay laban sa pagitan ng dalawang magkasalungat na puwersa, o kaya't naman ito'y problem o conflict. * Pisikal, tao laban sa elemento at puwersa ng kalikasan (man vs. natural disaster) * Panlipunan, tao laban sa kapwa tao (man vs. man) * Sikolohikal, tao laban sa kanyang sarili (man vs. himself) ### III.) Talasalitaan * Ang Talasalitaan ay pangkat ng mga salita na nasa loob ng isang wika na pamilyar sa isang tao. ### IV.) Tula * Pamagat ng Tula: Kultura: Ang Pamana ng Nakaraan, Regalo na Kasalukuyan, at Buhay ng Kinabukasan * Isinulat ni Patrocinio V. Villafuerte ### Mga Uri ng Tula * Sa bawat uri (4), sila'y may kanya-kanyang bahagi * **Tulang Liriko o Tulang Damdamin** * Awit, isang uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na taludtod (may lalabindalawahing pantig) ang bawat saknong, at ang tradisyonal na dulong tugma ay isahan. Ito ay ang karaniwang awiting ating naririnig (sad love songs). * Soneto, isang tula na karaniwang may 14 linya. Hinggil sa damdamin at kaisipan, may malinaw na kabatiran sa likas na pagkatao. * Oda, may karaniwang isang liriko o tula na nakasulat bilang papuri o dedikado sa isang tao o isang bagay na kinukuha interes ang makata o nagsisilbing isang inspirasyon para sa oda. * Elehiya, ito ay tulang may kinalaman sa guniguni tungkol sa kamatayan. * Dalit, isang uri ng tula na may karaniwang pang relihiyon. * **Tulang Pasalaysay** * Epiko, isang mahaba kuwento/tula, kalimitan tungkol sa isang seryosong paksa na naglalaman ng mga detalye ng kabayanihan gawa at mga kaganapan ng makabuluhang sa isang kultura o bansa. * Awit at kurido, isang uri ng panitikang Filipino kung saan ito ay may walong sukat. Ang tanyag na kurido ay ang Ibong Adarna. * Karaniwang Tulang Pasalaysay, ang mga paksa nito ay tungkol sa mga pangyayari sa araw-araw na buhay. * **Tulang Patnigan** * Balagtasan, tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula, bilang pangangatwiran sa isang paksang pagtatalunan. Ito'y sa karangalan ni Francisco "Balagtas" Baltazar. * Karagatan, ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa pagtula na kabilang sa tinatawag na "libangang itinatanghal" na ang taglay na pamagat ay nanggaling sa isang alamat ng singsing ng isang dalaga na nahulog sa dagat. * Duplo, ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa husay sa pagbigkas at pangangatwiran nang patula. Hango ang pangangatwiran sa Bibliya, mga salawikain at mga kasabihan. * **Tulang Pantanghalan o Padula.** * Karaniwang itinatanghal sa theatro.lto ay patulang ibinibigkas na kung minsan ay sinasabayan ng ritmo o melodiya ng isang awitin. ### Iba't ibang Paraan ng Pagpapahayag ng Emosyon o Damdamin * Upang maipahayag ang emosyon o damdamin ng isang tao. * Padamdam at maikling sambitla, ito'y ginagamitan ng bantas na tandang padamdam (!). * Mga pangungusap na nagsasaad ng tiyak na damdamin o emosyon ng isang tao, ipinapahayag nito ang mga damdamin tulad ng galit, tuwa, lungkot, inis, o gigil. * Mga pangungusap na nagpapahiwatig ng damdamin sa hindi diretsahang paraan, bawat salita ay may tinatagong pangungusap. ### V.) Sanaysay * Isinalin ni Elynia Ruth S. Mabanglo * Kwento mula sa bansang Indonesia * Pamagat ng Kuwento: Kay Estela Zeehandelaar (Liham ng Prinsesang Javanese, Raden Adjeng Kortini) * Sanaysay: Isang sangay ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan na maaaring tumalakay sa anumang isyu sa kapaligiran maging tao, hayop, pook, pangyayari, bagay, at guni-guni. ### Mga Uri ng Pang-ugnay * Mga salitang nagpapakita ng relasyon ng dalawang yunit sa pangungusap. * **Pang-angkop (ligature)**, ginagamit pang panuring at pang tinuturingan * Mabait na bata, matapang na sundalo * Bagong sapatos, bayang payapa * **Pang-ukol (preposition)**, ginagamit sa isang pangngalan sa iba pang salita * Para sa, ukol sa, laban sa, alinsunod sa, labag sa, ayon sa, para kay/kina, ukol kay/kina * **Pangatnig (conjunction)**, ginagamit sa pag-ugnay ng dalawang salita, parirala o sugnay * Pangatnig na pandagdag: at, pati * Pangatnig na pamukod: o, ni, maging * Pangatnig na nagbibigay dahilan: dahil, sapagkat, palibhasa * Pangatnig na nagsasaad ng resulta: bunga, kay, kaya naman * Pangatnig na nagbibigay kondisyon: pag, basta, kapag, kung, upang * Pangatnig na nagsasaad ng pagsalungat: subalit, ngunit, datapwat, bagamat