Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) Biznesin Beynəlxalq İnteqrasiyası PDF

# Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) ## “Biznesin idarə edilməsi” kafedrasının ### Zeynalova #### A.T. #### [email protected] #### Fənn: “Beynəlxalq Menecment” ## Mövzu 7: Biznesin beynəlxalq inteqrasiyası ### 7.1. Beynəlxalq inteqrasiyanın əsasları ### 7.2. Korporativ strukturlar #...

# Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) ## “Biznesin idarə edilməsi” kafedrasının ### Zeynalova #### A.T. #### [email protected] #### Fənn: “Beynəlxalq Menecment” ## Mövzu 7: Biznesin beynəlxalq inteqrasiyası ### 7.1. Beynəlxalq inteqrasiyanın əsasları ### 7.2. Korporativ strukturlar ### 7.3. Holdinqlər və alyanslar ### 7.4. Maliyyə və sənaye qrupları ## 7.1. Beynəlxalq inteqrasiyanın əsasları Müasir dünya iqtisadiyyatı bir sıra meyllərlə xarakterizə olunur. Onlardan ən mühümü qloballaşmadır. Qloballaşma biznesin beynəlxalq inteqrasiyasını təşviq edən xüsusi iqtisadi mühit yaradır. İqtisadi mühit- iqtisadiyyatda formalaşmış tendensiyanın, nailiyyətlərin və çatışmazlıqların əsas şərtidir. Müasir beynəlxalq biznesin iqtisadi mühitinin dörd əsas amilini qeyd edə bilərik. - **Rəqabətli mübarizə.** Resurslar və bazarlar uğrunda şirkətlər və ölkələr arasında beynəlxalq rəqabət intensiv şəkildə artır. Bu proses təkcə iqtisadi fəaliyyəti deyil, həm də beynəlxalq hüquq, siyasət, hətta mədəniyyət sahələrini də əhatə edir. Zəngin ölkələr öz mədəni dəyərlərini təşviq etməklə bərabər öz təsərrüfat metodlarını da yaymağa çalışırlar. - **Dövlətlərarası birliklər.** Eyni bölgədə yerləşən, bir-biri ilə bağlı tarixə və mədəniyyətə malik qonşu dövlətlər daim müxtəlif dövlətlərarası birliklər yaradır və inkişaf etdirirlər. Onların məqsədi dünya bazarında ümumi rəqiblər qarşısında iqtisadi üstünlüklərə nail olmaqdır. - **Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT)** 1945-ci ildə yaradılmışdır 192 üzvü var; - **Avropa İttifaqı** 1951-ci ildə yaradılmışdır və 27 Avropa ölkəsini birləşdirir (Aİ - 27); - **Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF)** 1945-ci ildə yaradılmışdır, 190 dövləti birləşdirir; - **Beynəlxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (BYİB)** 1945-ci ildə yaradılmışdır, 189 üzvü var; - **Ümumdünya Ticarət Təşkilatı (ÜTT)** 1995-ci ildə yaradılmışdır, 162 üzvü var; - **Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT)** Təşkilat 1995-ci il yanvarın 1-dək Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsi (ATƏM) adlanırdı. 1994-cü ildə Avropada Təhlükəsizlik VƏ Əməkdaşlıq Müşavirəsi əsasında ATƏT yaradılmışdır və hazırda 56 üzv və 11 tərəfdaş dövlətlə dünyanın ən böyük regional təşkilatıdır; - **1949-cu ildə yaradılmış Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO) 31 dövlət daxildir;** - **Amerika Dövlətləri Təşkilatı (ADT)** 1948-ci ildə yaradılmış, 35 üzvü var; - **Ərəb Dövlətləri Liqası (ƏDS)** 1945-ci ildə yaradılmışdır və 22 dövləti birləşdirir; - **Müstəqil Dövlətlər İttifaqı (MDB) - SSRİ-nin dağılmasından sonra onun keçmiş ittifaq respublikaları arasında 1991-ci ildə** bağlanmış müqavilə əsasında yaradılmışdır, 9 üzvü VƏ 1 assosiativ üzvü var (Türkmənistan); - **İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT)** 1961-ci ildə yaradılmış, 36 dövləti əhatə edir; - **Cənub-Şərqi Asiya Ölkələri Assosiasiyası (ASEAN)** 1967-ci ildə yaradılmış, 10 dövləti birləşdirir; - **Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (APEC)** forumu 1989-cu ildə yaradılıb və 21 üzvü var. - **Ayrı-ayrı milli iqtisadiyyatların rolunun azaldılması.** Qloballaşma texnologiya, mal VƏ xidmətlərin keyfiyyət səviyyəsinə görə öz bazar seqmentlərində lider olan beynəlxalq korporasiyaların rolunu əhəmiyyətli dərəcədə artırmışdır. Bu, təbii ki, ayrı-ayrı ölkələrin iqtisadiyyatlarının beynəlxalq bazarda rolunu zəiflətmişdir. - **Şirkət səviyyəsində biznes fəaliyyətinin inteqrasiyasının artması.** Beynəlxalq rəqabətin daim artması şirkətləri yaşamaq və ya bazar fəaliyyəti davamlılığını təmin etmək uğrunda mübarizədə əməkdaşlıq etmək və potensiallarını birləşdirmək yollarını axtarmağa məcbur edir. Fəaliyyətlərinin xarakterinə görə oxşar olan müxtəlif ölkələrin şirkətləri arasında biznes tərəfdaşlıqları obyektiv zərurətdən irəli gəlir. Buna görə də son onilliklərdə müasir şirkətlərin strategiyaları beynəlxalq tərəfdaşlıq əlaqələri üzərində qurulur. Bu isə dövlətin iqtisadi siyasətindən asılı deyil. Beynəlxalq iqtisadi inteqrasiyanı fəal şəkildə təşviq edən **iqtisadi amillər** mövcuddur. Bunlardan üçü əsasdır: informasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı, gömrük maneələrinin aradan qaldırılması VƏ Ümumdünya Ticarət Təşkilatının (ÜTT) əhəmiyyətinin artması. Onları nəzərdən keçirək: - **İnformasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı** kompüter texnologiyalarının, internetin və telekommunikasiyanın fəal inkişafı ilə bağlıdır. Bütün bunlar geniş spektrli məsələlər üzrə biliklər mübadiləsinin intensivləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu proseslərin nəticəsində aşağıdakılar baş vermişdir: - ölkələr və insanlar, o cümlədən müxtəlif millətlər arasında ideya və texnologiyaların sərbəst mübadiləsi; - xarici mallar, xüsusən də onların ən yaxşı nümunələri haqqında biliklərin yayılması; - beynəlxalq menecmentin koordinasiyası, səmərəli idarəetmənin müasir modellərinin bütün dünyada yayılması. - **Gömrük maneələrinin aradan qaldırılması** inteqrasiyanı stimullaşdıran ikinci amilidir və mal və xidmətlərin beynəlxalq bazarının formalaşması ilə əlaqədardır. Ölkələrin böyük əksəriyyəti investisiya və ticarət üzrə gömrük maneələrini ardıcıl olaraq azaldır. Mülayim gömrük siyasəti aşağıdakılara töhfə verir: - aparıcı milli şirkətlər yeni xarici bazarlara çıxış əldə edir; - xarici ticarət fəaliyyətini stimullaşdırır; - birbaşa xarici investisiyaların cəlbini təşviq edir. - **Ümumdünya Ticarət Təşkilatının əhəmiyyətinin artması** beynəlxalq inteqrasiyanın təşviqinin üçüncü iqtisadi amilidir. Beynəlxalq müqavilələr əməkdaşlıq üçün təşkilati-hüquqi baza yaradır, istehsalın unifikasiyasına və milli iqtisadiyyatların texnoloji olaraq bir-birinə təsiri meyllərinə töhfə verir. ÜTT-nin fəaliyyəti və həmçinin digər beynəlxalq iqtisadi razılaşmalar aşağıdakılara səbəb olmuşdur: - mal VƏ xidmətlərin vahid dünya bazarının formalaşdırılması; - kapital və maliyyənin vahid dünya bazarının yaranması; - vahid qlobal əmək resursları bazarının inkişafı; - Avropa Valyuta İttifaqının yaradılması və yeni valyutanın “avro” nun dövriyyəyə buraxılması. ## Beynəlxalq inteqrasiya nəticəsində şirkətlər aşağıdakı **hədəflərinə** nail olurlar: - **Əsasən xarici tərəfdaşları vasitəsilə yeni bazarlara çıxış.** Bu zaman aşağıdakılar baş verir: - ticarət və gömrük maneələrinin aradan qaldırılması; - xarici investisiyaların hərəkətinin intensivləşdirilməsi. - **Tərəfdaş ölkələrin yeni resurslarına çıxış.** Resursların növləri müxtəlif ola bilər - əmək, təbii, maliyyə, texnoloji, informasiya, maddi, təşkilati və s. - **Yeni bazarda rəqabət üstünlüklərinin əldə edilməsi.** Bu, aşağıdakı amillərin sayəsində baş verir: - xarici tərəfdaşın köməyi ilə rəqabətin mülayimləşdirilməsi; - tərəfdaşın güclü tərəflərindən istifadə; - güclü tərəflərin əhəmiyyətini artıraraq zəif tərəflərin rolunun azaldılması. - **Xərclərin azaldılması, biznesin böyüdülməsi və mənfəətin artırılması nəticəsində istehsalın artması.** Bu, aşağıdakı səbəblərdən baş verir: - inteqrasiya nəticəsində yaranan yeni imkanlardan istifadə edilməsi; - istehsalın və köməkçi proseslərin rasionallaşdırılması və modernləşdirilməsi; - yeni tərəfdaşlarla inteqrasiya nəticəsində dolayı xərclərə qənaət edilməsi. - **Yeni davamlı fəaliyyət formalarından istifadə etməklə risklərin azaldılması.** Bu zaman aşağıdakı müsbət təzahürlər yaranır: - perspektivli xarici bazarlara çıxış; - yeni xarici tərəfdaşlara etibar edilməsi; - müxtəlif satış kanallarının yaradılması; - əməliyyatların diversifikasiyası - digər sənaye sahələrinə nüfuz edilməsi, çeşidin genişləndirilməsi. ## 7.2. Korporativ strukturlar Müasir şirkətlər korporativ birliklərin yaradılmasında maraqlıdırlar. Bunun yuxarıda göstərildiyi kimi ciddi iqtisadi səbəbləri var. **Korporativ strukturlar** bir neçə müstəqil təşkilatın birləşməsi və ya təşkilatlar arasında müqavilə əsasında yaranan münasibətlərdir. Korporativ strukturların həm iqtisadi həm də sosial məqsədləri var. Buna baxmayaraq qeyd etmək lazımdır ki, sosial məqsədlər son nəticədə həm də müsbət iqtisadi nəticələrə gətirib çıxarır. Bir sıra beynəlxalq biznes VƏ menecment tədqiqatçılarının fikrincə, korporativ strukturlar müasir cəmiyyətin simasını dəyişmişdir. Beləliklə, Peter Kestenbaum “The Soul of Business” kitabında yazır: “Bu gün korporasiyalar cəmiyyətdə bir vaxtlar kilsələrin malik olduğu qədər əhəmiyyətə sahibdirlər. Bu baxımdan, şirkət böyük mənəvi məsuliyyət daşıyır". Korporasiyaların iqtisadi məqsədləri yuxarıda müzakirə olunur. İndi korporativ strukturların sosial rolunu, əsasən də missiya və məqsədlərini nəzərdən keçirək. **Korporasiyaların missiyaları:** - **İnsanın cəmiyyətlə münasibətləri.** Korporasiya vasitəsilə fərdin cəmiyyətdə iştirakı həyata keçirilir. Əvvəllər bununla ailə, icma, kilsə məşğul idi. - **İctimai konsensus ideyasının həyata keçirilməsi.** Ayrı-ayrı qrupların VƏ şəxslərin maraqlarının uzlaşdırılması korporasiyaların təsiri altında həyata keçirilir. - **Dəyişikliyin psixoloji olaraq qavrayışı.** Müasir dünyanın yüksək dinamikliyi insanlara yorucu təsir bağışlayır. Korporasiyalar isə daimi dəyişikliklərə uyğunlaşmağa kömək edir. Bir tərəfdən korporasiyanın özü nisbi sabitlik təəssüratı yaradır. Digər tərəfdən, korporasiya daxilində dəyişiklikləri norma kimi qəbul edir və daimi yeniliklərə alışılmasına töhfə verir. **Korporasiyaların sosial məqsədləri:** - **Şəxsi VƏ kollektiv maraqlar arasındakı əlaqə.** Korporasiyada peşəkar fəaliyyət vasitəsilə insan qrupun və cəmiyyətin dəyərləri ilə tanış olur. O, bir sıra şəxsi problemlərini də kollektiv vasitəsilə həll edir. - **Şəxsi özünü reallaşdırması üçün imkanların yaradılması.** İşçi daim peşəkar və xidməti səviyyədə inkişaf edə bilir. Beləliklə, işçinin sosial statusu dəyişir, onun cəmiyyət tərəfindən qəbul olunmasına nail olunur. - **Mədəniyyət siyasətinin həyata keçirilməsi.** Korporasiyalar regionun ümumi mədəni yüksəlişində maraqlıdırlar. Onlar işçilərinin və onların ailələrinin asudə vaxt problemləri ilə məşğul olurlar. Korporasiyalar asudə vaxtın, həftə sonları VƏ bayramların, istirahət tədbirlərinin təşkili üçün proqramlar hazırlayır və həyata keçirirlər. - **Yerli mühit üçün məsuliyyət.** Korporasiyalar ayrı-ayrı təşkilatlardan daha çox cəmiyyətə bağlıdırlar. Onlar fəaliyyət göstərdikləri və maraqları olan sahələrin mənəvi və psixoloji mühitinə əhəmiyyət verirlər. Korporasiyalar təbii mühitin qorunması üçün əhəmiyyətli səy və resurslar sərf edirlər. 20-ci əsrin ikinci yarısından etibarən korporasiyalar insanların özünü reallaşdırması üçün əsas məkana çevrilmişdir. Korporativ strukturlar kifayət qədər böyük insan qruplarını birləşdirə bilir. 1973-cü ildə alman alim F.Şumaxer 1973-cü ildə “Kiçik olmanın gözəlliyi” kitabını nəşr etdirmişdi. Müəllif burada kiçik təşkilatların böyük təşkilatlardan üstünlüklərini sübut etməyə çalışırdı. Bəs Şumaxer haqlı idi? Biznesin korporativ strukturlara müasir inteqrasiyası Şumaxerin nəzəriyyəsi ilə ziddiyyət təşkil etmir. Korporasiyalar öz müstəqilliklərini nisbətən saxlayan kiçik firmalardan yaradılır. Üstəlik, korporasiyalarda işçilərin individuallığının itirilməsi baş vermir. Əksinə, korporasiyalar öz fəaliyyətlərində fərdləri ön sıraya qoyurlar. Başqa sözlə, qrup (komanda), şəxs və nisbətən müstəqil firma müasir korporativ biznes strukturlarının əsasını təşkil edir. Ötən əsrin ortalarında meydana çıxan və ikinci yarısında sürətlə inkişaf edən beynəlxalq korporasiyalar hazırkı əsrdə özünəməxsus xüsusiyyətlərini formalaşdırır. **Müasir korporasiyaların üç əsas xüsusiyyəti var:** - **Qeyri-iqtisadi dəyərlər;** - **Hakimiyyətin qeyri-mərkəzləşdirilməsi;** - **Yaratıcılıq işdə norma olaraq qəbul edilir.** Müasir beynəlxalq korporasiyalar bir sıra **innovasiyalar** tətbiq edirlər. Onlardan üçü əsasdır. - **Əməyin müasir üsullarla təşkili.** Onun fərqli xüsusiyyətləri aşağıdakılardır: - ən yeni texnologiyaların tətbiqi; - biznes və idarəetmənin ən qabaqcıl təcrübələrinin tətbiqi; - innovasiya fəaliyyəti; - əməyin komanda formasında təşkili. - **Kadrlarla işin müasir metodları.** Bu metodlara aşağıdakılar daxildir: - müstəqilliyin və yaradıcılığın dəstəklənməsi; - peşəkar inkişafın təşviq edilməsi (distant təhsil və müxtəlif kurslar daxil olmaqla); - müasir stimullaşdırma və həvəsləndirmə üsullarından istifadə; - korporativ VƏ şəxsi maraqların uzlaşmasdırılmasına diqqətin ayrılması. - **İctimaiyyətlə işlərin həyata keçirilməsi .** Onun aşağıdakı formaları var: - məhsulları daim təkmilləşdirərək və onun qiymətini azaldaraq istehlakçıların xeyrinə çalışmaq; - PR texnologiyalarından istifadə. İctimaiyyətlə əlaqələr və ya PR, piar (ing. PR - public relations). Ondan korporasiyanın reputasiyasının artırılması, top menecerlərinin müsbət imicinin formalaşdırılması, şirkət brendinin yaradılması üçün istifadə edilir; - Savadlı hazırlanmış reklam. Ο konkret məqsədlərə yönəlir, aqressiv olmur, intellektual və psixoloji formalardan istifadə edir. Korporativ strukturlarda birləşən firmalar iqtisadi imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırırlar. **Korporasiyaların yaratdığı potensial** aşağıdakı kimidir: - **Əhəmiyyətli uğurlar əldə etmək üçün korporasiyanın bütün firmalarının resurslarının əsas istiqamətlər üzrə səfərbər edilə bilmə imkanı;** - **İşçilərin motivasiya edilməsinin iqtisadi və psixoloji metodları vasitəsilə onların yaradıcılığının və potensialının üzə çıxarılması.** **Korporasiyaların üstünlükləri** onun potensialı ilə SIX bağlıdır. Onların ən mühümlərini aşağıdakı kimi ümumiləşdirmək olar: - **İnkişaf strategiyalarının razılaşdırılması.** Bu, güclü tərəflərin aktiv şəkildə istifadəsinə, resurslarla manevr etməyə və riskləri azaltmağa imkan verir; - **Qarşılıqlı sifarişlərin həyata keçirilməsi.** Bu, daimi sifarişçiyə, davamlı istehsala, etibarlı satışa malik olmağa imkan verir; - **Heyətin korporativ ruhu.** Bu, əməkdaşların işlədiyi şirkətlə qürur duyması, şirkətə bağlılığı və işçilərin peşəkar maraqlarının vahidliyidir. Müasir beynəlxalq biznesdə **korporasiyaların formaları** müxtəlifdir. Onları nəzərdən keçirək. **Beynəlxalq şirkət** müxtəlif ölkələrdə yerləşən, lakin ümumi menecerləri və mülkiyyətçisi olan şirkətlərin birliyidir. **Beynəlxalq Strateji Alyans (BSA)-** birgə strateji məqsədlərin həyata keçirilməsi üçün müxtəlif ölkələrin firmaları arasında uzunmüddətli əməkdaşlıq haqqında razılaşmanın bağlanmasını nəzərdə tutur. Bu zaman bu firmalar tam müstəqilliklərini qoruyurlar. **Birgə müəssisə (BM)** iki VƏ ya daha çox ölkənin kapitalının birləşdirməsi nəticəsində yaradılan şirkətdir. **Holdinq** - iki və daha çox şirkət və ya müəssisənin, gəlir əldə etmək məqsədi ilə birləşməsidir. O, törəmə müəssisələrin səhmlərinin nəzarət zərfinə malik olur. **Maliyyə-sənaye qrupu (MSQ)** sənaye müəssisələri və maliyyə institutları arasında iqtisadi və maliyyə əlaqələri əsasında qurulan birlikdir. Onların ümumi rəhbəri və sahibi olur. Beynəlxalq biznesdə korporativ birliklərlə yanaşı digər inteqrasiya formaları da mövcuddur. Onlar aşağıdakılardır: **Birgə istehsal** məhsulun ayrı-ayrı hissələrinin müxtəlif şirkətlər tərəfindən istehsal edilməsidir. **Müqavilə** firmalar arasında işgüzar razılaşmadır. **Lisenziya müqaviləsi** müəllif hüquqlarının, patentinin və ya ticarət nişanının istifadəsinin bir şirkətdən digərinə ötürülməsidir. Burada bir tərəf yəni, müstəsna hüququn sahibi (lisenziar) digər tərəfə (lisenziata) intellektual fəaliyyətin nəticəsindən istifadə etmək hüququnu verir. **Françayzinq** bir şirkət tərəfindən (françayzer) digər bir şirkətə (françayziyə) biznesin idarə edilməsi ilə bağlı patentləşdirilmiş ideyanın, biliklərin, brenddən istifadə hüququnun, biznesin idarə edilməsi metodikasının, marketinq və reklam strategiyasının, həmçinin lazımı xüsusi avadanlıqların verilməsidir. Bunun müqabilində alıcı şirkət (yəni françayzi) mütəmadi olaraq ödənişlər həyata keçirir. Müasir korporativ birliklərin ən geniş yayılmış formaları beynəlxalq korporasiyalar, maliyyə sənaye qrupları, holdinqlər və beynəlxalq strateji alyanslardır. ## 7.3. Holdinqlər və alyanslar Holdinqlər və alyanslar müəyyən mənada oxşardırlar. Belə ki, onlara daxil olan şirkətlər idarəetmə baxımından öz müstəqilliklərini qoruyub saxlayırlar. Bununla belə, bu birliklər mülkiyyət baxımından əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənirlər. Belə ki, holdinqdə daxil olan bütün şirkətlər müəyyən bir əsas şirkətə tabe olur. Alyansa daxil olan bütün şirkətlər isə tamamilə müstəqildirlər. Onlar sadəcə konkret müəyyən edilmiş məsələlər üzrə əməkdaşlıq haqqında könüllü saziş bağlayırlar. İstənilən firma istənilən vaxt alyans razılaşmasından çıxa bilər. Qərbi Avropa və Şimali Amerikada çoxmilli şirkətlər daha çox holdinq şirkətləri şəklində idarə olunur. **Holdinq şirkəti**, digər firmaların üzərində işgüzar nəzarət və fəaliyyətlərinin idarə edilməsi məqsədi ilə onların nəzarət səhm paketlərinin əldə edilməsi nəticəsində yaradılmış qarışıq korporativ strukturların xüsusi növüdür. Holdinqə iyerarxik olaraq bir-birinə tabe olan şirkətlər daxil ola bilər. Başqa sözlə, holdinqə ana şirkətlər, törəmə və ya asılı şirkətlər daxil ola bilər. Deməli, holdinqə daxil olan firmalar arasında qarşılıqlı əlaqənin əsasını tək mülkiyyətçi, strateji alyans üçün isə müqavilə təşkil edir. Bu korporativ strukturların hər biri üzv firmalarına xüsusi imkanlar və üstünlüklər yaradır. Onları nəzərdən keçirək. **Holdinqin yaratdığı imkanlar aşağıdakılardır:** - **Multiplikasiya səmərəsi**, yəni holdinq sahibinin bir neçə, bəzən tamamilə fərqli biznes sahələrində fəaliyyət göstərə bilməsi. Nəticədə şirkət işlərin daha yaxşı getdiyi biznes növlərinə yönəlir və həmin sahələri inkişaf etdirir. - **Kapitala nəzarət.** Həcmi şirkətin öz kapitalından dəfələrlə çox olan kapitala nəzarət edilməsi. Bu, digər şirkətlərin nəzarət paketlərinin əldə nəticəsində mümkün olur. - **Qlobal rəqabət qabiliyyətlilik** Fəaliyyət sahələrinin müxtəlifliyi və kapitalın yüksək təmərküzləşməsi nəticəsində holdinq ona daxil olan şirkətlərin təsir dairəsinin olduğu bir çox ölkələrin bazarlarında rəqabətdə uğur qazana bilir. **Holdinqin üstünlükləri:** - **Vahid strateji menecment.** Holdinqin bütün şirkətləri müxtəlifliklərinə baxmayaraq, birlik çərçivəsində ümumi strategiya həyata keçirir. Fəaliyyət növlərinə görə çox fərqli olan şirkətlər bir-birlərinə əsl peşəkar töhfələr verə bilirlər. - **Vahid maliyyə və vergi siyasəti** maliyyə resursları və investisiyalar ilə manevrlər etməyə, həmçinin vergi yükünü azaltmağa imkan verir. Vergi yükünün azaldılması mənfəətin yenidən bölüşdürülməsi və ayrı-ayrı holdinq şirkətlərinin vergitutma bazasının dəyişdirilməsi ilə əldə edilə bilər. - **Ümumi riskin azaldılması.** Holdinq tərkibinə daxil olan hər bir şirkətin davamlılığının artırılmasına töhfə verir, bu da iqtisadi riskləri azaldır. - **Həm istehsal, həm də köməkçi xərclərin azaldılması.** Bunun birinci səbəbi inteqrasiya və qapalı texnoloji zəncirlərdir. İkincisi isə marketinq, bank işi, telekommunikasiya, malların saxlanılması (anbar) sahəsində yaradılan vahid infrastrukturdur. - **Kadrların rotasiyası (hərəkəti) imkanı.** İxtisaslı menecerlərin və mütəxəssislərin bir şirkətdən digərinə keçә bilməsi mühüm layihələrin tez bir zamanda həyata keçirilməsinə imkan verir. Əsas sahələrdə idarəetmənin müvəqqəti gücləndirilməsi onlardan maksimum səmərə almağa imkan verir. Rotasiya həm də kadrların menecerlik qabiliyyətlərini inkişaf etdirməsinə öz töhfəsini verir. Məsələn, əgər holdinqə daxil olan bir şirkətdə perspektivli menecer olarsa və orada daha yüksək səviyyədə vakansiya mövcud deyilsə, o, holdinqin başqa bir şirkətində vəzifəcə yüksəldilə bilər. Bu, karyera arzularının reallaşmasına və holdinq daxilində kadrların saxlanmasına kömək edir. **Beynəlxalq strateji alyans (BSA)** şirkətlərə müstəqilliklərini qorumaqla korporativ strukturların bir sıra üstünlüklərindən istifadə etməyə imkan verir. Alyans razılaşması şirkətlərin fəaliyyətlərinin bütün aspektlərini əhatə etmir. Yalnız ümumi maraqların olduğu sahələrdə əməkdaşlıq barədə razılaşma əldə olunur. Eyni zamanda, əməkdaşlıq uzun müddətli olur, üstəlik, zamanla yeni fəaliyyət növləri üzrə də razılaşmalar ola bilər. **BSA-ın yaratdığı imkanları** nəzərdən keçirək: - **Birgə məqsədlərin həyata keçirilməsi.** Onlar həm strateji, həm də taktiki ola bilər. Məqsədlər istehsal, satış, təchizat, marketinq və digər sahələri əhatə edə bilər. - **İşgüzar fəaliyyətinin koordinasiyası.** Alyans ona daxil olan şirkətlərə maraqların tarazlığının qorunması üçün birbaşa rəqabətə girməyə imkan vermir. Bununla bərabər o, tərəfdaşlar üçün əhəmiyyətli olan