Sejarah Tingkatan 2-1 PDF

RUKUN NEGARA Bahawasanya Negara Kita Malaysia mendukung cita-cita hendak: Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya;...

RUKUN NEGARA Bahawasanya Negara Kita Malaysia mendukung cita-cita hendak: Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya; Memelihara satu cara hidup demokrasi; Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama; Menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan pelbagai corak; Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan sains dan teknologi moden. MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan prinsip-prinsip yang berikut: KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA KELUHURAN PERLEMBAGAAN KEDAULATAN UNDANG-UNDANG KESOPANAN DAN KESUSILAAN (Sumber: Jabatan Penerangan, Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia) RUKUN NEGARA.indd 1 28/09/16 7:53 PG  KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH SEJARAH T INGKATAN 2 Penulis Editor Pereka Bentuk Dr. Suffian bin Mansor Abdul Ghani bin Abu Zainal Abidin bin Hasan Dr. Mardiana binti Nordin Md Shukuri bin Hamzah Ahmad Salehee bin Abdul Ilustrator Ishak bin Saidoo Rozlin Azrar bin Abd Azib DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA KUALA LUMPUR 2017 i  KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA No. Siri Buku: 0057 KK 959-221-0102011-49-1647-30101 ISBN 978-983-49-1647-3 Cetakan Pertama 2017 © Kementerian Pendidikan Malaysia 2017 Hak Cipta Terpelihara. Mana-mana bahan dalam buku ini tidak dibenarkan diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk atau cara, baik dengan cara bahan elektronik, mekanik, penggambaran semula mahupun dengan cara perakaman tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia, Kementerian Pendidikan Malaysia. Perundingan tertakluk kepada perkiraan royalti atau honorarium. Diterbitkan untuk Kementerian Pendidikan Malaysia oleh: Dewan Bahasa dan Pustaka, Jalan Dewan Bahasa, 50460 Kuala Lumpur. No. Telefon: 03-21479000 (8 talian) No. Faksimile: 03-21479643 Laman Web: http://www.dbp.gov.my Reka Letak dan Atur Huruf: Dewan Bahasa dan Pustaka Muka Taip Teks: Times New Roman Saiz Muka Taip Teks: 11 poin Dicetak oleh: Ultimate Print Sdn. Bhd., Lot 2, Jalan Sepana 15/3, Off Persiaran Selangor, Seksyen 15, 40200 Shah Alam, Selangor Darul Ehsan. ii  PENGHARGAAN Penerbitan buku teks ini melibatkan kerjasama banyak pihak. Sekalung penghargaan dan terima kasih ditujukan kepada semua pihak yang berikut: Pakar Rujuk Kurikulum Sejarah Bahagian Teknologi Pendidikan, dan Buku Teks Sejarah, Kementerian Pendidikan Malaysia Kementerian Pendidikan Malaysia Arkib Negara Malaysia (i) YBhg. Profesor Dr. Kamaruzaman bin Yusoff Jabatan Muzium Malaysia (ii) YBhg. Profesor Dr. Sivamurugan a/l Jabatan Warisan Negara Pandian Pejabat-pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri (iii) YBhg. Profesor Dr. Ishak bin Saat (iv) YBhg. Profesor Madya Dr. Bilcher Yayasan Warisan Johor Bala Perbadanan Muzium Melaka (v) YBhg. Profesor Madya Dr. Neilson Institut Kajian Sejarah dan Ilan Mersat Patriotisme Malaysia (vi) YBhg. Dr. Ho Hui Ling Perpustakaan Universiti Malaya Jawatankuasa Penambahbaikan Perpustakaan Universiti Kebangsaan Pruf Muka Surat, Malaysia Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia Perpustakaan Negara Malaysia Jawatankuasa Penyemakan Pembetulan Persatuan Sejarah Malaysia Pruf Muka Surat, Pusat Dokumentasi Melayu Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia Permodalan Nasional Berhad Kraftangan Malaysia Jawatankuasa Penyemakan Naskhah Sedia Kamera, Muzium Negeri Terengganu Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia Perbadanan Adat Melayu dan Warisan Negeri Selangor Jawatankuasa Peningkatan Mutu, Semua pihak yang terlibat secara Dewan Bahasa dan Pustaka langsung dalam usaha menjayakan Jawatankuasa Panel Pembaca Luar, penerbitan buku ini. Dewan Bahasa dan Pustaka Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia iii  KANDUNGAN Pendahuluan vi Taiwan Bab 1 Kerajaan Alam Melayu 2 1.1 Konsep Alam Melayu 4 Papua New Guinea Tanah Melayu 1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu 8 Madagaskar Australia Kepulauan Pasifik New Zealand 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur 9 1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman 14 Bab 2 Sistem Pemerintahan dan Kegiatan Ekonomi Masyarakat Kerajaan Alam Melayu 24 2.1 Sistem Pemerintahan 26 2.2 Kegiatan Ekonomi 28 Bab 3 Sosiobudaya Masyarakat Kerajaan Alam Melayu 38 3.1 Bahasa dan Tulisan 40 3.2 Persuratan 44 3.3 Seni Bina 46 3.4 Struktur Sosial 49 Bab 4 Agama, Kepercayaan dan Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan Alam Melayu 54 4.1 Agama dan Kepercayaan 56 4.2 Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan Alam Melayu 60 Bab 5 Kesultanan Melayu Melaka 70 5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka 72 5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka 74 5.3 Pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka yang Berpusat di Melaka 90 iv  Bab 6 Kesultanan Johor Riau 96 6.1 Pengasasan Kesultanan Johor Riau 98 6.2 Kegemilangan Kesultanan Johor Riau 104 Bab 7 Kesultanan Melayu Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor 114 7.1 Pengasasan Kesultanan Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor 116 7.2 Warisan Kesultanan Melayu Melaka di Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor 124 Bab 8 Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis 136 8.1 Pengasasan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis 138 8.2 Hubungan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis dengan Negeri-negeri Melayu yang Lain 146 Bab 9 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis 156 9.1 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis 158 9.2 Keunikan Adat dan Pemerintahan Negeri Sembilan 168 Bab 10 Sarawak dan Sabah 176 10.1 Sarawak dan Sabah dalam Alam Melayu 178 10.2 Kemunculan Pemerintahan Tempatan 180 10.3 Kegiatan Ekonomi Masyarakat Sarawak dan Sabah 184 10.4 Keunikan Masyarakat Bumiputera Sarawak dan Sabah 186 Bibliografi 206 Indeks 208 vv  PENDAHULUAN Buku Teks Sejarah Tingkatan 2 ditulis berdasarkan Kurikulum Rangsangan Standard Sekolah Menengah (KSSM) yang disediakan oleh Dipersembahkan pada setiap Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan awalan bab dalam bentuk Malaysia. Buku teks ini merupakan kesinambungan Buku Teks bergambar. Bahan rangsangan Sejarah Tingkatan 1. Penulisan buku teks ini juga berdasarkan ini berperanan mencungkil Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) minat murid untuk mengikuti Sejarah Tingkatan 2 yang diperincikan kepada sepuluh pembelajaran seterusnya. bab bertemakan Warisan Negara. Tema ini terdiri daripada dua tajuk utama, iaitu Tajuk 5: Kerajaan Alam Melayu dan Tajuk 6: Kesultanan Melayu Melaka Sebagai Asas Kerajaan Masa Kini. Malaysia terangkum di dalam Alam Melayu yang memiliki CHAMPA BAB ANGKOR sejarah yang unik menerusi kemunculan kerajaan awal yang FUNAN setanding dengan tamadun lain di dunia. Oleh sebab itu, 1 LAUT CHINA SELATAN SE KEDAH TUA LA GANGGA NAGARA T negara kita berkongsi dan mewarisi ciri-ciri kerajaan tersebut. ME KERAJAAN ALAM LA KA SRIVIJAYA Perkongsian dan warisan dibuktikan melalui pengasasan MELAYU dan pengukuhan Kesultanan Melayu Melaka lalu diteruskan pula oleh Kesultanan Johor Riau. Kerajaan-kerajaan lain LAUTAN MAJAPAHIT Sinopsis HINDI dibincangkan mengikut kelompok masing-masing atas Alam Melayu merupakan kawasan yang merangkumi kepulauan dan tanah besar. Peta menunjukkan kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur. [Sumber: Adaptasi daripada Nik Hassan Shu Nik Abdul Rahman (et.al), Asal Usul Melayu faktor kelangsungan, latar belakang sejarah dan faktor Induknya di Benua Sunda, Tanjung Malim: Sejarah awal Alam Melayu memperlihatkan Universiti Pendidikan Sultan Idris, 2016, hlm k e mu n c u l a n b e b e r a p a k e r a j a a n y a n g geografi. Kerajaan Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor masyhur seperti Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara. Kerajaan-kerajaan ini mempunyai dibincangkan dalam satu kelompok, disusuli kerajaan persamaan dalam aspek geografi, bahasa dan budaya. Kerajaan-kerajaan ini telah berkembang maju sebagai pusat perdagangan GANGGA NAGARA Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis. Perbincangan dan keagamaan yang tersohor. Kegemilangan kerajaan ini turut dikenali setanding dengan Candi Lembah Bujang KEDAH TUA dilengkapi pula bagi Sarawak dan Sabah sebagai sebahagian tamadun dunia yang lain. daripada kerajaan Alam Melayu. Semua kerajaan ini Kerajaan Gapura meninggalkan warisan yang gemilang kepada sejarah negara MAJAPA Apakah yang akan Angkor Wat anda pelajari? Candi ANGKOR kita dan membuktikan keserumpunan Alam Melayu. Muara Takus Candi SRIVIJAYA 1. Menjelaskan konsep Alam Melayu. Po Nagar 2. Menerangkan kewujudan kerajaan Alam CHAMPA Pengetahuan dan pemahaman tentang tajuk-tajuk ini Tapak Bandar Melayu. Oc Eo 3. Memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam FUNAN Melayu yang masyhur. dipelajari secara kronologi agar mencapai fokus utama KSSM 4. Menghubungkaitkan kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan di luar Alam Melayu yang 0 1 2 3 4 5 6 7 Abad 8 9 10 11 12 13 14 untuk melahirkan murid yang arif dan peka sejarah. Kemahiran sezaman. Garis masa kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur. Pemikiran Sejarah (KPS) diterapkan bagi menunjukkan 2 signifikan pembelajaran sejarah dan refleksi diri masa ini dalam diri murid demi kepentingan masa depan mereka. Kandungan buku teks ini turut menerapkan kepelbagaian Kemahiran strategi pengajaran dan pembelajaran, seperti kaedah Pemikiran Sejarah kontekstual, kajian masa depan, kajian kes, kemahiran (KPS) Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) serta Membolehkan murid memahami mengaplikasikan Pembelajaran Kemahiran Abad Ke-21. kronologi, meneroka bukti, membuat Selain itu, elemen Kelestarian Global turut ditekankan interpretasi, membuat imaginasi agar murid bersikap responsif terhadap persekitaran dalam dan membuat rasionalisasi terhadap kehidupan seharian. Elemen Kemahiran Berfikir Aras Tinggi setiap maklumat serta peristiwa (KBAT) pula dijelmakan menerusi pelbagai pendekatan sejarah yang dipelajari. Kemahiran pentaksiran seperti latihan dan aktiviti agar murid berupaya ini dimantapkan dalam kalangan mengaplikasikan ilmu dan berfikir secara kritis, kreatif dan murid melalui aktiviti yang berkaitan. inovatif. Bagi membantu guru dan murid menguasai kandungan buku teks ini, setiap bab menggunakan beberapa ikon mengikut kategori aktiviti yang disediakan. Yang berikut ialah Panduan Penggunaan Buku Teks: vi  India ayu dengan ajaan Alam Mel Panduan Penggunaan Buku Teks Hubungan Ker Funan Srivijaya Utusan dihantar pada an. abad kesembil pada Utusan dihantar Tujuan: ngan abad ketiga. Mengeratkan hubu Tujuan: persahabatan dan amaan. Mem perk ukuh hubungan keag agangan hubungan perd dan keagamaan dengan INDIA India. Elemen Kewarganegaraan Angkor dan Nilai Sivik Majapahit Utusan dihantar pada abad ke-1 2. Diterapkan secara tersurat dan tersirat dalam teks, Utusan dihantar Tujuan: pada abad ke-1 4. Tujuan: Mengeratkan hubu persahabatan. ngan soalan atau pelbagai bentuk aktiviti. Bertujuan ngan Mengeratkan hubu persahabatan. a unjukkan usah jaan luar men yu dengan kera jaan Alam Mela menyuntik iktibar terhadap kandungan pembelajaran matik antara kera Hubungan diplo cuba dijalinkan antara kerajaan persahabatan yang. m ghormati dala dan saling men u bersifat terbuka n ini penting untuk membant yang dipelajari. Kerajaan-kerajaa hubu n Alam Melayu ngan luar. Hubunga dengan kerajaan bahawa pemerintah kerajaan Alam Melayu menjalin kan Jelas lah n kera jaan Alam Melayu. an kera jaan luar. kemajua jaannya deng s hubungan kera bijak menguru Aktiviti nk-Pair-Share) -Kongsi” (Thi “Fikir-Pasangan Alam Mel ayu peta kera jaan Berd asar kan berikut: kan aktiviti yang di sebelah, laku lokasi kerajaan idu, kenal pasti (a) Secara indiv hur. CHAMPA yang masy Alam Melayu sekelas tentang ANGKOR FUNAN deng an raka n (b) Bincangkan Tenggara yang Penjelasan LAUT CHINA ra Asia SELATAN nega negara dan ibu raikannya. KEDAH TUA SE Kemudian, sena GANGGA NAGARA LA T ME ada pada hari ini. incangan di dalam kelas. LA Apakah elemen KA SRIVIJAYA hasil perb (c) Kongsikan kewarganegaraan dan nilai sivik yang anda tersurat LAUTAN HINDI MAJAPAHIT N 19 dapati? 1. Menghuraikan kepentingan kedudukan Penjelasan strategik yang menyumbang kepada kemajuan sesebuah kerajaan. 2. Menerangkan kepentingan kebijaksanaan tersirat Perkem pemimpin untuk memajukan negara. bangan Keunikan Sosiob 3. Menghubungkaitkan kepentingan udaya menghargai kegemilangan kerajaan sangat be perkembangan rn sosiobu Alam Melayu dengan pembentukan seni bina ilai. Perkemba daya mas ya. ngan ter sebut da rakat kerajaan Al IT jati diri. pat dilih 4. Merumuskan kebanggaan terhadap 1. Sistem at dalam am Melayu mer aspek tu up kelangsungan warisan kerajaan Alam Masyara Tulisan dan Ba lisan, ba akan warisan ya kat kera hasa hasa, pe ng [Sumber: Adaptasi daripada Nik Hassan Shuhaimi Melayu. telah m jaan Alam rsuratan en dan Nik Abdul Rahman (et.al), Asal Usul Melayu, untuk m gadaptasi peng Melayu Induknya di Benua Sunda, Tanjung Malim: em ar Universiti Pendidikan Sultan Idris, 2016, hlm. 15] tulisan da perkembangka uh luar n n sistem Palava da bahasa merek n a. Hikayat India di Kawi yang be Tulisan Am karya pe ir Hamzah, gunaka rasal da rsu se ba ga i n deng an ri bahasa M ratan dalam m Kemahiran Pemikiran tempatan ed iu m tu lis an meluas ditulis de elayu dan ngan tul GA Sejarah yang anda juga hu dan Sanskrit. ba ha sa Jawi. isan ruf-huruf De RA dapati: sehingga Arab di mikian (Sumber: ter se dan NazeeJuffri Supa’at yang men bentuknya tu suaikan rah Gopa jadi waris lisan Ja Aksara ul, masyara wi Me Melayu, njejaki Tulisan 1. Memahami kronologi perkembangan kat Mela an sistem tulisan Singapu UA kerajaan Alam Melayu. yu hingga Nationa l ra: 2. Persur kini. 2009, hlmLibrary Board, 2. Meneroka bukti kewujudan kerajaan atan. 96) Alam Melayu. M as ya ra ka 3. Membuat interpretasi konsep Alam pe rs ur at t ke ra ja an A an la m Mel Melayu. lahir kary. Pa da aw al ayu tela a- ny h Gapura Bajang Ratu 4. Membuat imaginasi sifat keterbukaan kerajaan- karya dalam be a, kegiatan ini mempamerkan kerajaan nt berk ke MAJAPAHIT kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan Melayu uk manuskrip. Ke embang dalam intelektualan m Angkor Wat. unikan in bentuk ba elalui ke luar yang sezaman. telektual tu giat ANGKOR 5. Membuat rasionalisasi hubungan 3. Seni Bina ini diwa bersurat sehing an s risi dan ga kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan K em ah diteruska lah SRIVIJAYA ira n oleh luar yang sezaman. keunikan n da la m se ni yang m CHAMPA Melayu enjadi wa bi na m er up ak. Se risan ke an ke hi du pa ni bina dihasil kan bagi rajaan Alam 3.1 Bahasa dan Tulisan kegiatan n se pe rti da m pertanian la m pe emudahkan keagam , pe lay rk em ba aan. Ke ar an, perd ng an 8 9 10 11 12 13 14 15 16 lembah hidupan ag an ga Pengenalan su di pe n da d kapal ya ngai melahirkan rsisiran pantai n ng hand petukang dan al. -petukang Perkembangan bahasa berkait rapat dengan perkembangan sistem tulisan. Sifat keterbukaan masyarakat kerajaan Alam Melayu membolehkan sistem tulisan berkembang dalam kerajaan Funan, 3 Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit dan Kedah Tua. Penggunaan bahasa turut mengalami situasi Glosari A da pt as yang sama. i: pe ny Ukiran din keadaan es ua ia n wa din g pa yang ba haru ata de ng an se su at risan seni da Angk or u berbez u Al am Mela bin a perkapala Thom mengga a-beza. yu. n masyara Funan mb (Sumber: Kerajaan kat keraj arkan Kerajaan Champa Angkor, Michael Freem Kerajaan Funan aan menjadikan bahasa KPS Bangko k: River an dan Claude Jac Masyarakat kerajaan Champa menuturkan Books LtdSanskrit qu sebagai bahasa utama. Hal bahasa Melayu Champa dan bahasa Secara., 2007, es, Ancient berkum ini hlm. 89 dengan penemuan batu dibuktikan Sanskrit. Hal ini dibuktikan dengan tentang pu lan, deng ) pelbagai an men bersurat Funan bertarikh abad kedua. penemuan batu bersurat dalam kedua-dua tulisan eroka bu yang di kt i darip Tulisan masyarakat Funan berasaskan bahasa. gunaka n oleh m ada pelbagai tulisan orang Hu yang menggunakan asyaraka sumber, Dalam aspek tulisan, masyarakat kerajaan t keraja ku tulisan an Alam mpu lkan m orang ak India. Champa menggunakan tulisan Palava dan M elay lumat Funan u. Bentmenggunakan angk. kalendar Saka tulisan Champa Kuno. Penggunaan tulisan yang berasal an dari India. Palava dibuktikan dengan penemuan inskripsi bertarikh abad keenam yang Tahukah Anda? 63 ditulis oleh Raja Sambhuvarman. Agama Islam tersebar di Champa sejak Maklumat tambahan bagi meningkatkan abad kelapan. Oleh itu, bahasa Melayu Champa menjadi bahasa utama seiring Tahukah Anda? pemahaman murid terhadap sesuatu Pendidikan masyarakat kerajaan Alam Melayu dengan perkembangan tulisan Jawi. berlaku kepada semua golongan masyarakat. perkara. Murid digalakkan menggunakan Golongan pemerintah seperti raja, kaum kerabat dan bangsawan menerima pendidikan Batu bersurat tertua pelbagai sumber untuk meneroka ilmu berbahasa Melayu formal yang berlangsung di istana. Proses Champa yang ditemukan ini melahirkan golongan bijak pandai dan bertarikh abad keempat. pujangga istana yang boleh menghasilkan karya (Sumber: Abdul Rahman yang berkaitan. dalam bentuk batu bersurat dan manuskrip. Golongan diperintah, iaitu rakyat menerima al-Ahmadi, “Aksara dan Batu Bersurat Melayu pendidikan tidak formal yang lebih mengkhusus Kuno”, Tradisi Penulisan Manuskrip Melayu, Kuala kepada kehidupan harian seperti ilmu Lumpur: Perpustakaan ubat-ubatan, petua bercucuk tanam, ilmu Negara, 1997, hlm. 134) pertukangan dan persenjataan serta adat resam. Glosari Glosari Menjelaskan maksud sesuatu perkataan Kalendar Saka: kalendar ini diperkenalkan oleh Raja Kanishka daripada Dinasti Kushan di utara India pada tahun 78 M. Kalendar Saka ini mengandungi 12 bulan dalam setahun. (Sumber: Paul Michel Munoz, Early Kingdoms of the Indonesian Archipelago and the Malay Peninsula, Singapura: yang sukar difahami dalam teks bagi 40 Editions Didier Millet, 2006, hlm. 321) meningkatkan kefahaman murid. vii      65 13 4. Orang Laut dan memainkan taat setia kepada raja Orang Laut memberikan kestabilan dalam mengekalkan peranan yang penting perdagangan memastikan urusan kerajaan, khasnya dalam an. tanpa ganggu dapat dijalankan dan penunjuk arah yang cekap Mereka merupa kan pelayar. berdagang di Melaka kepada pedagang yang a untuk gungjawab sebagai tenter Orang Laut juga bertang Melaka. pedagang di perairan menja min kesela matan Ilustrasi menggambarka n Orang Laut. QR Code