SCBC206-Proteins-2024-Thai-handout.pdf

กรดอะมิโน เพปไทด์ & โปรตีน รศ. ดร.ดนยา ปโกฏิประภา ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected] ใช้สำหรับการเรียนการสอนวิชา SCBC206 เท่านั้น 1 SCBC206-Proteins-2024-Thai-ha...

กรดอะมิโน เพปไทด์ & โปรตีน รศ. ดร.ดนยา ปโกฏิประภา ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected] ใช้สำหรับการเรียนการสอนวิชา SCBC206 เท่านั้น 1 SCBC206-Proteins-2024-Thai-handout.key - July 24, 2024 หนังสืออ้างอิง Nelson D. L. and Cox M. M. (2013) Lehninger Principles of Biochemistry. 6th Ed., W. H. Freeman and Company. (Chapters 3–5) ใช้สำหรับการเรียนการสอนวิชา SCBC206 เท่านั้น 2 SCBC206-Proteins-2024-Thai-handout.key - July 24, 2024 1. บทบาทของโปรตีนในเซลล์ โปรตีนมีหน้าทสำคัญในเซลล์หลายประการ เช่น: - **เอนไซม์ (Enzymes)**: ช่วยในการเร่งปฏิกิริยาเคมี - **ฮอร์โมน (Hormones)**: เช่น อินซูลินทควบคุมระดับนตาลในเลือด - **ตัวขนส่ง (Transporters)**: เช่น เฮโมโกลบินทขนส่งออกซิเจน - **โปรตีนเก็บสารอาหาร (Nutrient and storage proteins)**: เช่น เฟอร์ริตินทเก็บธาตุเหล็ก - **โปรตีนเคลอนไหว (Contractile and motile proteins)**: เช่น แอคตินและไมโอซินในกล้ามเนอ - **โปรตีนโครงสร้าง (Structural proteins)**: เช่น คอลลาเจนในเนอเยอเกยวพัน - **โปรตีนองกัน (Defense proteins)**: เช่น แอนติบอดีในระบบภูมิคุ้มกัน - **โปรตีนควบคุม (Regulatory proteins)**: ควบคุมการแสดงออกของยีน ### 2. โปรตีนเนพอลิเมอร์ของกรดอะมิโน โปรตีนประกอบด้วยกรดอะมิโนทเชอมต่อกันด้วยพันธะเพปไทด์ โดยมีปลาย N-terminus และ C-terminus ### 3. โครงสร้างของโปรตีน โครงสร้างโปรตีนมี 4 ระดับ: - **โครงสร้างปฐมภูมิ (Primary structure)**: ลำดับกรดอะมิโน - **โครงสร้างทุติยภูมิ (Secondary structure)**: รูปแบบท้องถน เช่น α-helix และ β-sheet - **โครงสร้างตติยภูมิ (Tertiary structure)**: การพับตัวของสายพอลิเมอร์ทงหมด - **โครงสร้างจตุภูมิ (Quaternary structure)**: การรวมกันของหลายสายโปรตีน เช่น เฮโมโกลบินทมีสองสาย α และสองสาย β. ### 4. การทำงานของโปรตีน โปรตีนสามารถทำงานต่าง ๆ ได้หลากหลาย: - **คอลลาเจน (Collagen)**: ให้ความแข็งแรงในเนอเยอเกยวพัน เช่น เส้นเอ็น กระดูกอ่อน กระจกตา - **ไมโอโกลบินและเฮโมโกลบิน (Myoglobin & Hemoglobin)**: เก็บและขนส่งออกซิเจน โดยมี O2 เนลิแกนด์ ### 5. การจับตัวของโปรตีนกับลิแกนด์ - **ลิแกนด์ (Ligand)**: โมเลกุลทจับกับโปรตีนแบบกลับคืนได้ - การจับตัวมักเกยวข้องกับการเปลยนรูปแบบโครงสร้างของโปรตีน เพอให้เหมาะสมกับลิแกนด์ ### 6. โรคทเกยวข้องกับโปรตีน - **โรคเซลล์เม็ดเลือดแดงรูปเคียว (Sickle-cell anemia)**: เกิดจากความผิดปกติของเฮโมโกลบิน สรุปจากทอ่านล่วงหน้า  หน้าที่ต่าง ๆ ของโปรตีนภายในเซลล์ Insulin (Peptide hormone) Keratin ในผิวหนัง (โปรตีนโครงสร้าง) http://www.hjs-consulting.com/product-information/human-skin-models/ https://en.wikipedia.org/wiki/Insulin_(medication) picture uploaded by Mr Hyde at cs.wikipedia ใช้สำหรับการเรียนการสอนวิชา SCBC206 เท่านั้น 3 SCBC206-Proteins-2024-Thai-handout.key - July 24, 2024 หน้าที่ต่าง ๆ ของโปรตีนภายในเซลล์ เอนไซม์ ฮอร์โมน โปรตีนที่ทำหน้าที่ขนส่ง (transporters) สารอาหาร (nutrients) และ การกักเก็บอาหารและพลังงาน (storage proteins) โปรตีนที่ทำหน้าที่เกี่ยวการเคลื่อนที่ (contractile and motile proteins) โปรตีนโครงสร้าง (structural proteins) โปรตีนที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน (defense proteins) โปรตีนที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการควบคุม (regulatory proteins) etc. ใช้สำหรับการเรียนการสอนวิชา SCBC206 เท่านั้น 4 SCBC206-Proteins-2024-Thai-handout.key - July 24, 2024  polyme โปรตีนเป็นพอลิเมอร์ของกรดอะมิโน ห่กต าง ช ด ต แตก า งก นไ ป 2 0 ช agroup นเ กร ~ กรด & admin o adid -ร & & คา บอ อ ~ สาย amino polypeptide I condensation ( จากด ว อย - ↓ ·ย / 9 'พบใน ธรรมชา & พลาย -&-amino aci c terminal 8 - ฐา แร e ปลาย ม 000 termina CH3 M