E-Commerce and Supply Chain PDF

‫فصل یازدهم‬ ‫کسب و کار الکترونیکی در زنجیره تامین‬ ‫❑ مقدمات و تعاریف‬ ‫❑ مزایا و معایب‬ ‫❑ عناصر تجارت الکترونیک‬ ‫❑ زیرساختهای مورد نیاز‬ ‫❑ پارامترهای موثر‬ ‫❑ کارکردها در زنجیره تامین‬ ‫‪296‬‬ ‫کلیات تجارت الکترونیکی‬ ‫✓ تجارت الکترونیکی ‪E-Commerce‬عبارت است از خرید و فروش کاال‪ ،‬خدمات و...

‫فصل یازدهم‬ ‫کسب و کار الکترونیکی در زنجیره تامین‬ ‫❑ مقدمات و تعاریف‬ ‫❑ مزایا و معایب‬ ‫❑ عناصر تجارت الکترونیک‬ ‫❑ زیرساختهای مورد نیاز‬ ‫❑ پارامترهای موثر‬ ‫❑ کارکردها در زنجیره تامین‬ ‫‪296‬‬ ‫کلیات تجارت الکترونیکی‬ ‫✓ تجارت الکترونیکی ‪E-Commerce‬عبارت است از خرید و فروش کاال‪ ،‬خدمات و‬ ‫اطالعات‪ ،‬از طریق شبکههای کامپیوتری‪.‬‬ ‫✓ کسب وکار الکترونیکی ‪E-Business‬تمام فعالیت های تجاری شامل خرید و فروش‪ ،‬ارایه‬ ‫خدمات پس از فروش‪ ،‬ارتباطهای تجاری بین شرکت ها و ‪ ...‬را در بر می گیرد‪.‬‬ ‫✓ استفاده از شبکههای کامپیوتری برای جستجو و بازیابی اطالعات جهت پشتیبانی از کارهای‬ ‫انجام شده در سازمان و تصمیم گیری سازمانی‪.‬‬ ‫✓ یک روش جدید هدایت‪ ،‬مدیریت و اداره مبادالت تجاری با استفاده از کامپیوتر و یا هر یک‬ ‫از شبکههای ارتباطات راهدور‪.‬‬ ‫‪297‬‬ ‫کلیات تجارت الکترونیکی(ادامه)‬ ‫تجارت الکترونیک مجموعه ‪:‬‬ ‫✓ارتباطات‬ ‫✓ مدیریت اطالعات‬ ‫✓ قابلیت های امنیتی‬ ‫است که به سازمانها‪ ،‬بنگاهها‪ ،‬شرکتها‪ ،‬عامه مردم‪ ،‬دولت و‪ .....‬اجازه می دهد که‬ ‫اطالعات خدمات و کاالهای خود را بهینه تر‪ ،‬آسانتر و سریع تر و با استفاده از‬ ‫شبکههای ارتباطی کامپیوتری‪ ،‬به ویژه اینترنت عرضه دارند‪ .‬تجارت الکترونیک‪،‬‬ ‫تجارت بدون کاغذ است‪.‬‬ ‫‪298‬‬ ‫تاریخچه تجارت الکترونیکی‬ ‫تجارت الکترونیکی آن گونه که امروزه شیوه کارکردن همه ما را متحول کرده است‪ ،‬ریشه در‬ ‫همگرایی خالق کامپیوتر و تلفن دارد‪.‬‬ ‫‪.I‬‬ ‫مبادله الکترونیکی اطالعات‪.‬‬ ‫‪.II‬‬ ‫استفاده از شبکه های رایانه ای بین سازمانی‪ ،‬علی الخصوص در زمینه خدمات مالی‪.‬‬ ‫‪ .III‬گسترش اینترنت از دهه ‪ 90‬به بعد‪.‬‬ ‫‪0000000000 .IV‬‬ ‫طبق مطالعات انجامشده‪ ،‬روند توسعه تجارت الکترونیکی از تمرکز بر داخل شرکتها به‬ ‫سمت جهانیسازی و همکاری یا ادغام شرکتهای الکترونیکی در حرکت است‪.‬‬ ‫‪299‬‬ ‫روند توسعه تجارت الکترونیکی(ادامه)‬ ‫در جدول زیر‪ ،‬حجم تجارت الکترونیکی جهان طی دوره ‪ 2002‬تا ‪ 2006‬نشان داده شده است‪ .‬مطابق‬ ‫این آمار‪ ،‬تجارت الکترونیکی از ‪ 3/2‬هزار میلیارد دالر در سال ‪ 2002‬به ‪ 8/12‬هزار میلیارد دالر در‬ ‫سال ‪ 2006‬رسیده است‪ ،‬که از نرخ رشد سالیانه ‪ 8/53‬درصدی برخوردار است‪.‬‬ ‫سال‬ ‫‪2002‬‬ ‫‪2003‬‬ ‫‪2004‬‬ ‫‪2005‬‬ ‫‪2006‬‬ ‫نرخ رشد‬ ‫ساالنه‬ ‫میزان‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪9/3‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫‪8/12‬‬ ‫‪%8/53‬‬ ‫‪300‬‬ ‫مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی‬ ‫‪ .A‬بستر مناسب اطالعاتی و ارتباطی‪.‬‬ ‫‪.B‬‬ ‫از بین رفتن نسبی واسطهها‪.‬‬ ‫‪.C‬‬ ‫افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان‪.‬‬ ‫‪.D‬‬ ‫سفارشی کردن محصوالت درخواستی و خدمات پشتیبانی قوی‪.‬‬ ‫‪.E‬‬ ‫پیدایش مؤسسات اقتصادی نو پا و رقابت سراسری‪.‬‬ ‫‪301‬‬ ‫عناصر تجارت الکترونیک‬ ‫•‬ ‫فرآیندها(‪ :)processes‬یعنی مجموعه فعالیتهایی که در تجارت‬ ‫الکترونیکی رخ می دهند؛ مثل فرآیند فروش‪ ،‬فرآیند پرداخت و غیره‪.‬‬ ‫•‬ ‫نهادها)‪ :(Institutions‬شامل شخصیتهای حقیقی و حقوقی درگیر در‬ ‫امر تجارت الکترونیکی است؛ از قبیل دولت‪ ،‬واسطه ها‪ ،‬مصرف‬ ‫کنندگان‪ ،‬تامین کنندگان‪ ،‬شرکت‪.‬‬ ‫•‬ ‫شبکه ها )‪ :(Networks‬ابزارهایی هستند که خرید و فروش از آن‬ ‫طریق صورت می گیرد‪.‬‬ ‫‪302‬‬ ‫زیرساخت های مورد نیاز برای گسترش تجارت الکترونیکی‬ ‫ردیف‬ ‫زیر ساختهای مورد نیاز برای تجارت الکترونیکی‬ ‫‪1‬‬ ‫نیروی برق قابل اطمینان‬ ‫‪2‬‬ ‫شبکههای استاندارد و با کیفیت ارتباطی دارای پهنای باند عریض و مناسب برای مرتبط ساختن شرکتها و مصرفکنندگان‬ ‫‪3‬‬ ‫دسترسی آسان مصرفکنندگان و کارکنان شرکتها به شبکههای ارتباطی‬ ‫‪4‬‬ ‫سیستمهای کامپیوتری منسجم داخلی برای شرکتها همراه با برنامهها و استانداردهای ذخیرهسازی دادهها با قابلیت اتصال به شرکای تجاری و مصرفکنندگان‬ ‫‪5‬‬ ‫تسهیالت کامپیوتری استاندارد برای دسترسی کارکنان شرکت و مصرفکنندگان‬ ‫‪6‬‬ ‫تسهیالت اعتباری و بانکی مناسب برای شرکتها و مصرفکنندگان‬ ‫‪7‬‬ ‫سیستمهای امنیتی‪ ،‬ذخیره سازی دادهها و ارتباطات‬ ‫‪8‬‬ ‫متخصصان فنی برای اجرا و عملیاتیکردن سیستمهای تجارت الکترونیکی‬ ‫‪9‬‬ ‫زیرساخت حملونقل مناسب و خوب‬ ‫‪10‬‬ ‫مدیریت متعهد‬ ‫‪11‬‬ ‫چشمانداز کارآمد و مناسب‬ ‫‪12‬‬ ‫ارزیابی و اصالح فرایندهای تجاری داخلی و خارجی‬ ‫‪13‬‬ ‫نمونه اولیه فازبندی شده برای اجرای دقیق تجارت الکترونیکی‬ ‫پارامترهای موثر درکسب و کار الکترونیک‬ EB=EC+BI+CRM+SCM+ERP • ‫ به معنی کسب و کار الکترونیکی‬Electronic Business (EB( • ‫ تجارت الکترونیکی‬Electronic Commerce (EC( • ‫ هوشمندی تجاری‬Business Intelligence (BI) • ‫ مدیریت ارتباط با مشتری‬Customer Relationship Management (CRM( • ‫ مدیریت بر زنجیره تأمین‬Supply Chain Management (SCM( • ‫ برنامهریزی منابع شرکت‬Enterprise Resource Planning (ERP( • 304 ‫کارکردهای مختلف تجارت الکترونیکی‬ ‫مصرفکننده ‪C‬‬ ‫بنگاه ‪B‬‬ ‫دولت ‪G‬‬ ‫‪ G2C‬مبادله اطالعاتی‬ ‫‪ G2B‬مبادله اطالعاتی‬ ‫‪ G2G‬مبادالت بین‬ ‫دولتها‬ ‫دولت ‪G‬‬ ‫‪ B2C‬تجارت الکترونیکی‬ ‫‪ B2B‬تجارت الکترونیکی‬ ‫‪ B2G‬تدارکات‬ ‫بنگاه ‪B‬‬ ‫‪ C2C‬بازارهای خارجی‬ ‫‪ C2B‬مقایسه قیمتها‬ ‫‪ C2G‬پرداخت مالیات‬ ‫مصرفکننده ‪C‬‬ ‫‪305‬‬ ‫مدل شرکت با مصرف کننده ( ‪()B2C‬ادامه)‬ ‫در این مدل یک شرکت تولید کننده محصوالت خود را در وب سایت‬ ‫برای مشتریان یا مصرف کننده ارائه می نماید ‪ .‬در طراحی این مدل‬ ‫می بایستی با استفاده قابلیت های نرم افزاری طراحی وب سایت و‬ ‫ارتباط مناسب پایگاه داده ها با آن‪ ،‬امکان استفاده سریع و آسان برای‬ ‫مصرف کنندگان فراهم آورد‪ .‬در این مدل می بایستی با راهکارهای‬ ‫پرداخت های الکترونیک‪ ،‬امکان خرید مصرف کنندگان و ارسال‬ ‫محصوالت به آنها فراهم گردد ‪.‬‬ ‫‪306‬‬ ‫مدل شرکت با مصرف کننده ( ‪()B2C‬ادامه)‬ ‫سایت الکترونیک ‪ Amazon‬یکی از مدل های موفق ‪ B2C‬را ارائه می‬ ‫نماید‪ .‬در این سایت مشتری می تواند به راحتی محصوالت مورد نیاز خود را‬ ‫انتخاب نماید‪ .‬در ضمن مشتری می تواند به عنوان یک عضو دائمی‪ ،‬عالوه بر‬ ‫خرید آسان‪ ،‬در دفعات بعدی ‪ ،‬اطالعات مناسبی را از طریق پست‬ ‫الکترونیکی ( ‪ )Email‬به طور منظم دریافت نماید‪ .‬در این سایت یک ‪wish‬‬ ‫‪ list‬برای پیش خرید کاالهای مورد نیاز وجود دارد و به طور خود کار‪،‬‬ ‫کاالی انتخابی به سبد خرید هدایت می گردد و در نهایت آماده خرید می‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫‪307‬‬ ‫مدل شرکت با مصرف کننده ( ‪()B2C‬ادامه)‬ ‫نمونه دیگر مدل ‪ B2C‬تجارت الکترونیکی سایت کامپیوتر ‪Dell‬‬ ‫میباشد که به کاالهای رایانه ای و هر گونه کاالی مرتبط به رایانه‬ ‫اختصاص می یابد ‪ .‬در این سایت مشتری می تواند رایانه و سیستم‬ ‫های جانبی خود را انتخاب و با پرداخت الکترونیکی مبلغ آن‪،‬‬ ‫سفارش خود را بعد از مدت زمانی مشخص دریافت نماید‪.‬‬ ‫‪308‬‬ ‫مدل شرکت با شرکت ‪B2B‬‬ ‫در این مدل تجارت الکترونیک‪ ،‬که مخصوص تجارت و داد و ستد های اینترنتی شرکت با‬ ‫شرکت طراحی می گردد‪ ،‬یک شرکت یا تولید کننده و یا عرضه کننده می تواند‬ ‫محصوالت خود را جهت استفاده یک شرکت یا تولید کننده و یا عرضه کننده دیگری در‬ ‫اینترنت ارائه نماید‪.‬‬ ‫طراحی نرم افزار وب سایت مربوط و پایگاه داده های طراحی شده می بایستی به طریقی‬ ‫صورت گیرد که امکان خرید و فروش های شرکت ها با همدیگر فراهم گردد ‪ .‬بدیهی‬ ‫است در طراحی این الیه تجارت الکترونیکی می بایستی قوانین تجاری الزم و استاندارد‬ ‫جهت ارتباط شرکت ها با همدیگر فراهم گردد ‪.‬‬ ‫مدل‪B2B‬جزء پرکاربردترین مدل های تجارت الکترونیک بعد از مدل ‪ B2C‬می باشد ‪.‬‬ ‫‪309‬‬ ‫مدل شرکت با شرکت‪( B2B‬ادامه)‬ ‫سایت معروف ‪ :BMW‬در طراحی نرم افزاری این سایت‪ ،‬ابزارهای الزم‬ ‫جهت تبادل اطالعات تجاری و همچنین مبادالت تجاری برای شرکتهای‬ ‫مختلف صنعت خودرو با این شرکت طراحی شده است‪ .‬به طریقی که یک‬ ‫شرکت صنعت خودرو می تواند در زمنیه های اطالعاتی و آموزشی و‬ ‫همچنین ثبت سفارش قطعه و دریافت آن و هر زمینه مورد نیاز‪ ،‬با شرکت‬ ‫‪ BMW‬ارتباط بر قرار نماید‪ ،‬و این ارتباط اینترنتی زمینه ارتقاء کیفی سطح‬ ‫تولیدات شرکت ها را فراهم می نماید ‪.‬‬ ‫‪310‬‬ ‫مدل شرکت با شرکت ‪( B2B‬ادامه)‬ ‫سایت‪ :FORD‬در این سایت‪ ،‬طراحی معماری نرم افزاری‬ ‫تجارت الکترونیکی‪ ،‬به طریقی صورت گرفته است که امکانات‬ ‫کلیه مبادالت تجاری و مکاتبات اداری با تکنیک بدون کاغذ‬ ‫فراهم است‪ .‬شرکت های مرتبط با صنعت خودرو می توانند‬ ‫کلیه نیازهای ارتباطی اطالعاتی و تجاری خود را با این کارخانه‬ ‫از طریق اینترنت تامین نمایند ‪.‬‬ ‫‪311‬‬ ‫مدل مصرف کننده با مصرف کننده‪C2C‬‬ ‫در این مدل تجارت الکترونیک که از نظر قوانین طراحی تجارتی جزء ساده ترین مدل‬ ‫های تجارت الکترونیک می باشد‪ ،‬امکان خرید و فروش و مبادالت تجاری یک‬ ‫شخص با شخص دیگر فراهم می گردد‪ .‬در این مدل تجاری یک شخص که می تواند‬ ‫تولید کننده یک نرم افزار یا یک تابلو نقاشی و یا یک آموزش کاربردی باشد‪ ،‬می‬ ‫توانند تولید خود را از طریق طراحی یک وب سایت مناسب برای استفاده عموم در‬ ‫اینترنت ارائه نماید و امکام خرید محصول خود را توسط مصرف کننده ها مختلف‬ ‫فراهم نماید ‪.‬‬ ‫بسیاری از سایت های ‪ B2C‬امکان استفاده تجارت الکترونیک در الیه ‪ C2C‬را نیز فراهم‬ ‫می نماید‪.‬‬ ‫‪312‬‬ ‫مدل مصرف کننده با مصرف کننده ‪( C2C‬ادامه)‬ ‫سایت ‪ :Amazon‬در این سایت این امکان برای خریدار فراهم‬ ‫شده است‪ ،‬که اگر تولید خاصی دارند آن تولید را در سایت‬ ‫‪ Amazon‬برای دیگر مشتریان ارائه نمایند‪ .‬سایت ‪Amazon‬‬ ‫برای جلب مشتریان‪ ،‬عمالً این امکان را فراهم نموده است که‬ ‫مشتریان می توانند با همدیگر (که همان مدل ‪ C2C‬می باشد)‬ ‫امکان تبادالت تجاری پیدا نمایند‪.‬‬ ‫‪313‬‬ ‫مدل شرکت با دولت (‪) B2G‬‬ ‫در این مدل تجاری امکان تجارت از طریق اینترنت برای یک شرکت بزرگ با‬ ‫دولت های کشورهای مختلف فراهم می گردد‪ .‬در طراحی نرم افزاری این‬ ‫تجارت الکترونیک‪ ،‬تهیه یک وب سایت کامل با استفاده از قوانین تجاری‬ ‫مشخص و استاندارد که توسط سازمان تجارت جهانی تهیه گردیده است‪،‬‬ ‫ضروری می باشد ‪ .‬در طراحی نرم افزاری این تجارت می بایستی با توجه به‬ ‫مبادالت تجاری با یک دولت‪ ،‬قوانین تجاری مربوط به آن دولت در نظر‬ ‫گرفته گردد‪.‬‬ ‫میزان کاربرد الیه ‪ B2G‬نسبت به الیههای ‪ B2C‬و ‪ B2B‬کمتر می باشد‪.‬‬ ‫‪314‬‬ ‫مدل دولت با مصرف کننده (‪)G2C‬‬ ‫• در این الیه تجارت الکترونیکی که مسیر رسیدن به دولت الکترونیک را هموار می نماید‪،‬‬ ‫دولت یک کشور‪ ،‬امکان مبادالت تجاری با مصرف کنندگان ر افراهم می آورد ‪.‬‬ ‫• طراحی نرم افزاری این تجارت می بایستی به تولید وب سایت مهندسی با پایگاه داده های‬ ‫مورد نیاز و مناسب منتهی گردد که امکان استفاده سهل و آسان و آموزش همزمان برای کلیه‬ ‫مصرف کنندگان فراهم آید‪.‬‬ ‫• این الیه تجاری می تواند برای ارائه انواع خدمات دولتی بکار رود و همچنین می تواند جهت‬ ‫اطالع رسانی و ارتقاء دانش مصرف کنندگان و معرفی الگوهای مناسب مصرفی بکار رود ‪.‬‬ ‫شرکت ‪ Petropars‬در الیه تجارت الکترونیک‪ ،‬الگوی ‪ G2C‬را الگو طراحی قرار داده است‬ ‫و امکان ارائه خدماتی برای مصرف کنندگان‪ ،‬فراهم نموده است ‪.‬‬ ‫‪315‬‬ ‫مدل شرکت با کارکنان ( ‪) B2E‬‬ ‫در این مدل‪ ،‬تجارت الکترونیک برای طراحی یک شرکت با کارکنان در نظر گرفته می‬ ‫گردد‪ .‬در طراحی نرم افزاری این مدل تجاری‪ ،‬وب سایتی تولید می گردد که در آن‬ ‫امکان تبادالت تجاری کارکنان و پرسنل یک شرکت جهت خرید محصوالت همان‬ ‫شرکت از طریق اینترنت فراهم می گردد‪.‬‬ ‫معموالً الیه های ‪ B2B‬در طراحی اصولی خود‪ ،‬الیه ‪ B2E‬را نیز جهت کارکنان خود در‬ ‫نظر می گیرند‪ .‬به عنوان مثال شرکت ‪ Cisco‬در سایت تجارت الکترونیک خود امکان‬ ‫خرید توسط پرسنل خود شرکت و نمایندگی های آن در سراسر جهان را به طور ویژه‬ ‫فراهم نموده است‪ .‬معموال شرکت برای کارکنان خود شرایط سهل و آسانی جهت‬ ‫خرید محصوالت فراهم می نماید ‪.‬‬ ‫‪316‬‬ ‫مدل شخص با شخص ( ‪) P2P‬‬ ‫• شرکت ‪ NAPSTER‬امکان تجارت الکترونیک ‪ P2P‬را با شرایط‬ ‫سهل و آسان و قرار دادن فضایی برای معرفی محصوالت اشخاص در‬ ‫اینترنت فراهم نموده است‪.‬‬ ‫• این مدل تجارت الکترونیک که زیر مجموعه مدل تجاری ‪ C2C‬می‬ ‫باشد ساده ترین مدل طراحی یک تجارت الکترونیک می باشد که در‬ ‫آن اشخاص بدون هیچ محدودیت تجاری می توانند با اشخاص دیگر‬ ‫از طریق اینترنت تبادالت تجاری بنمایند ‪.‬‬ ‫‪317‬‬ ‫مدل مصرف کننده با شرکت ( ‪) C2B‬‬ ‫• در این مدل تجاری از طریق اینترنت امکان تبادالت تجاری یک مصرف کننده با‬ ‫یک شرکت یا تولید کننده کاال فراهم می گردد ‪ .‬در طراحی نرم افزاری وب‬ ‫سایت مربوط امکانات ساده ای برای ارتباط مصرف کننده با شرکت فراهم می‬ ‫گردد ‪.‬‬ ‫• در این مدل امکان عرضه یک محصول برای شرکت و خرید آن محصول توسط‬ ‫شرکت فراهم می گردد‪.‬‬ ‫• به عنوان مثال یک شخص تولید کننده نرم افزار می تواند نرم افزار خود را برای‬ ‫یک شرکت نرم افزاری ارائه نماید و آن شرکت در صورت نیاز آن را خریداری‬ ‫نماید ‪ .‬سایت اینترنتی ‪ priceline.com‬یک مدل تجاری ‪ C2B‬می باشد ‪.‬‬ ‫‪318‬‬ ‫مدل تجاری شرکت با مدیریت ( ‪) B2A‬‬ ‫در این مدل تجاری که جهت تبادالت تجاری یک شرکت با‬ ‫سازمان باال سری خود طراحی می گردد‪ ،‬امکان تبادالت‬ ‫شرکت با مجموعه ای که شرکت تحت نظر او می باشد فراهم‬ ‫می گردد‪ .‬در این مدل امکان تبادالت اداری و مالی از قبیل‬ ‫پرداخت عوارض و مالیاتها فراهم می گردد‪.‬‬ ‫‪319‬‬ ‫تجارت ‪Consumer to Administration-C2A‬‬ ‫•‬ ‫این گروه هنوز پدیدار نشده است ولی تعامالت مربوط به پرداخت مالیات بر درآمد اشخاص و هر‬ ‫گونه امور کسب کار که بین دولت و آحاد مردم متصور است در این گروه قرار می گیرد‪.‬‬ ‫تجارت‬ ‫‪Government to Government- G2G‬‬ ‫• برای انجام معامالت و قراردادها میان دو کشور از این سرویس استفاده می‬ ‫شود ‪ .‬این سرویس میتواند سرویسهای دیگری را نیز در برداشته باشد‪.‬‬ ‫مانند‪ ( G2C Government To Citizen :‬موسسه دولتی به شهروند )‬ ‫‪320‬‬ ‫انتخاب مدل‬ ‫برای انتخاب مدل مناسب در طراحی یک تجارت الکترونیکی‬ ‫می بایستی به نیازمندی ها و اهداف توجه ویژه نمود و با توجه‬ ‫به نیازهای تبادالت تجاری می توان مدل مناسب را انتخاب و‬ ‫سپس با تدوین قوانین تجاری سازگار با آن مدل‪ ،‬طراحی وب‬ ‫سایت و پایگاه داده سازگار با آن مدل را انجام و در نهایت وب‬ ‫سایت طراحی شده را در روی اینترنت قرار داد ‪.‬‬ ‫‪321‬‬ ‫کلیات‪ :‬تجارت الکترونیک و زنجیره تامین‬ ‫تجارت الکترونیکی به عبارتی اجرای تبادالت تجاری و‬ ‫بازرگانی در سرتاسر اینترنت است‪ .‬در این راستا‪ ،‬مبادالتی‬ ‫در تجارت الکترونیک‪،‬‬ ‫که شامل جریان مواد‪ ،‬جریان‬ ‫اطالعات‪ ،‬جریان محصوالت و همچنین جریانات مالی‬ ‫هستند‪ ،‬جزء مبادالت زنجیره تامین هستند‪.‬‬ ‫‪322‬‬ ‫مزایای تجارت الکترونیک برای زنجیره تامین در اینترنت‬ ‫‪ .1‬اطالعات مورد نیاز را برای زنجیره تامین فراهم می آورد‪.‬‬ ‫‪ .2‬اماکن چانه زنی و مذاکره با مشتریان را در سراسر زنجیره تامین فراهم می‬ ‫آورد‪.‬‬ ‫‪ .3‬به مشتریان امکان سفارش و تغییر در محصوالت را فراهم می آورد‪.‬‬ ‫‪ .4‬زمینه مناسب برای تکمیل و تحویل محصول به مشتریان را فراهم می آورد‪.‬‬ ‫‪ .5‬اماکن دریافت مبالغ دریافتی از مشتریان را از طریق اینترنت فراهم می آورد‪.‬‬ ‫‪ .6‬امکان تبلیغ‪ ،‬ارایه کاتالوگ و ‪ ...‬را به کمک اینترنت فراهم می آورد‪.‬‬ ‫‪323‬‬ ‫برخی نمونهها‬ ‫‪.A‬‬ ‫‪ :DELL‬کارخانه دِل‪ ،‬کلیه اطالعات مربوط به محصوالت خود را در اینترنت قرار داده است‪ .‬مشتریان‬ ‫از همین طریق قادرند تا تمامی اطالعات در مورد محصوالت مورد دلخواهشان را بدست آورده و با‬ ‫توجه به گزینههای موجود برای هر قطعه از محصول‪ ،‬اقدام به خرید نمایند‪ .‬بعالوه این کارخانه‬ ‫اطالعات مربوط به موجودی و تقاضای محصوالت خود را بصورت آنالین در اختیار تامین کنندگان‬ ‫خود قرار میدهد‪.‬‬ ‫‪.B‬‬ ‫‪ :SOLECTRON‬این کارخانه پیمانکار با شرکتهای تولیدکننده کامپیوتر در مورد طراحی‬ ‫محصوالت خود در تعامل است‪.‬‬ ‫‪.C‬‬ ‫‪ :EBAY‬این شرکت امکان مزایده محصوالت خود را در اینترنت در اختیار مشتریان خود قرار داده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪.D‬‬ ‫‪ :Freemarkets.com‬این شرکت نیز امکان مزایده محصوالت خود را در اینترنت در اختیار‬ ‫مشتریان خود قرار داده و در ضمن شرایط مناسبی برای ارایه پیشنهاد از سوی تامینکنندگان و‬ ‫‪ 324‬جستجو در بین پیشنهادات ارایه شده را نیز فراهم آورده است‪.‬‬ ‫خرده فروشی آنالین‬ ‫گروه مشاورین بوستون(‪ )BCG‬میزان معامالت‬ ‫صورت گرفته آنالین را ‪ 36‬میلیارد دالر برآورد‬ ‫نموده است‪ .‬این میزان ‪ %2‬کل میزان فروش‪ ،‬در‬ ‫خرده فروشیها میباشد‪.‬‬ ‫‪325‬‬ ‫اثرات تجارت الکترونیک بر زنجیره تامین‬ ‫تاثیرات هزینه ای‬ ‫‪326‬‬ ‫تاثیرات تجارت الکترونیک‬ ‫تاثیرات درآمدی‬ ‫مزایا و تاثیرات درآمدی تجارت الکترونیک‬ ‫‪.1‬‬ ‫امکان ارایه فروش مستقیم به مشتریان‪.‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫امکان دسترسی ‪ 24‬ساعته برای مشتریان و تامینکنندگان در سرتاسر جهان‪.‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫امکان ادغام و یکپارچگی اطالعات از منابع مختلف در مکانهای مختلف‪.‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫شخصی سازی و بومی سازی اطالعات‪.‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫باال بردن سرعت تطبیق با بازار‪.‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫امکان اجرا و بکارگیری قیمتگذاری منعطف‪.‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫امکان ایجاد و ارایه قیمت و خدمات مختلف و متفاوت‪.‬‬ ‫‪.8‬‬ ‫امکان ایجاد تسیالت برای مبادالت مالی و کاراتر نمودن این نوع از تبادالت‪.‬‬ ‫‪327‬‬ ‫عیب بالقوه تجارت الکترونیک‬ ‫امکان خردهفروشی فیزیکی بصورت‬ ‫آنی و در همان لحظه ممکن نیست‪.‬‬ ‫‪328‬‬ ‫مزایا و تاثیرات هزینهای تجارت الکترونیک‬ ‫‪ (1‬کاهش هزینه نگهداری با توجه به کوتاهتر شدن زنجیره تامین‪.‬‬ ‫‪ (2‬امکان به تاخیر انداختن تحویل یک کاال تا زمان جایگزینی آن‪.‬‬ ‫‪ (3‬کاهش زمان و هزینه تحویل کاال برای محصوالت قابل دانلود‪.‬‬ ‫‪ (4‬کاهش هزینههای تسهیالتی و فرایندی‪.‬‬ ‫‪ (5‬کاهش هزینههای موجودی با توجه به تمرکزگرایی‪.‬‬ ‫‪ (6‬بهبود و گسترش همکاری در زنجیره تامین به کمک تسهیم اطالعات‪.‬‬ ‫‪329‬‬ ‫معایب تجارت الکترونیک‬ ‫‪ .1‬افزایش هزینههای حمل و نقل با توجه به ادغام موجودیها‪.‬‬ ‫‪ .2‬افزایش هزینههای نگهداری در صورتیکه مشارکت و‬ ‫تقاضای مشتریان کاهش یابد‪.‬‬ ‫‪ .3‬لزوم سرمایهگذاری بسیار بر روی زیرساختهای اطالعاتی‪.‬‬ ‫‪330‬‬ ‫تجارت الکترونیک در ایران‬ ‫ویژگیهای منحصر به فرد تجارت الکترونیک استفاده از این تکنولوژی را‬ ‫برای همه کشورهای جهان از جمله ایران ضروری و الزامی نموده است با‬ ‫یک نگاه ساده به یکی از منافع تجارت الکترونیک یعنی حذف مکاتبات زائد‬ ‫کاغذی و جایگزین تکنیک ‪ paperless‬به جای آن درکشور ایران‪ ،‬می‬ ‫توانیم نتیجه بگیریم که در تجارت الکترونیک تا ‪ 70‬درصد هزینه ها نسبت‬ ‫به تجارت سنتی کاهش می یابد و همین صرفه جویی در مکاتبات کاغذی‬ ‫می توان صرف هزینه های راه اندازی تجاری الکترونیک در کشور گردد‪.‬‬ ‫تجارت الکترونیک در ایران(ادامه)‬ ‫در بعد بنگاه به مصرف کننده (‪ ،)B2C‬در حالی که در سال ‪ 1384‬در‬ ‫حدود ‪ 4‬میلیارد تومان (تجارت الکترونیکی در بخش های مختلف آموزش‪،‬‬ ‫حمل و نقل‪ ،‬خدمات دولتی‪ ،‬خرید کاال و خدمات و مبادله ) خرید کامل‬ ‫همراه با پرداخت الکترونیکی در کشور داشته ایم‪ ،‬در سال ‪ 85‬با ‪ 150‬درصد‬ ‫افزایش به رقم ‪ 10‬میلیارد تومان رسیده ایم‪ .‬این تعداد در سال ‪ 86‬ده برابر‬ ‫شده و برآورد اولیه نشان می دهد که سال ‪ 87‬نیز نسبت به سال ‪ 86‬ده برابر‬ ‫شده باشد‪ .‬به این ترتیب برآوردها نشان دهنده رشد حدود ‪ 250‬برابر‬ ‫(‪ 25000‬درصدی) در این حوزه است‪.‬‬ ‫تجارت الکترونیک در ایران(ادامه)‬ ‫به عنوان یک نمونه خیلی کوچک در حوزه پرداخت خرد حدود ‪ 210‬میلیون‬ ‫تومان رزرو بلیط اتوبوس (بدون پرداخت اینترنتی) و ‪ 70‬میلیون تومان خرید‬ ‫بلیط در اسفند ماه سال گذشته از طریق اینترنت انجام شد که در کنار ‪ 3‬میلیارد‬ ‫تومان خرید بلیط قطار‪ ،‬نشان دهنده نفوذ تدریجی تجارت الکترونیکی در میان‬ ‫مردم است‪ .‬حجم خریدهای فیزیکی که پرداخت آن به طور الکترونیکی انجام می‬ ‫شود نیز رو به رشد بوده و حدود‪ 2400‬میلیارد تومان در سال گذشته برآورد می‬ ‫شود که نویدبخش زمینه مناسب توسعه و فرهنگ سازی است‪.‬‬ ‫تجارت الکترونیک در ایران(ادامه)‬ ‫حجم تجارت الکترونیکی برای مناطق مختلف جهان به شرح جدول زیر است‪:‬‬ ‫ردیف‬ ‫نام کشورها‬ ‫مبلغ به میلیارد دالر‬ ‫درصد‬ ‫‪1‬‬ ‫امریکا‬ ‫‪3500‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اروپا‬ ‫‪1600‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آسیا و اقیانوسیه‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪4‬‬ ‫امریکای التین‬ ‫‪82‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سایر نقاط جهان‬ ‫‪69‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6751‬‬ ‫‪100‬‬ ‫کل جهان‬ ‫تجارت الکترونیک در ایران(ادامه)‬ ‫رتبه بندی و جایگاه اطالعاتی ایران در سال ‪2004‬‬ ‫(اربیکام ‪)2005‬‬ ‫گروه‬ ‫رتبه‬ ‫دامنه امتیاز‬ ‫تعداد‬ ‫کشور‬ ‫‪ 5‬کشور اول‬ ‫‪A‬‬ ‫عالی‬ ‫‪1/192-9/254‬‬ ‫‪23‬‬ ‫دانمارک‪،‬سوئد‪،‬سوییس‪،‬هلندونروژ‬ ‫‪B‬‬ ‫بسیار خوب‬ ‫‪5/114-7/175‬‬ ‫‪24‬‬ ‫استونی‪،‬اسلونی‪،‬مالت‪،‬ایتالیا‪،‬اسپانیا‬ ‫‪C‬‬ ‫متوسط‬ ‫‪8/72-1/111‬‬ ‫‪26‬‬ ‫بلغارستان‪،‬مالزی‪،‬برزیل‪،‬کویت‪،‬کاستاریکا‬ ‫‪D‬‬ ‫متوسط به پایین‬ ‫‪7/33-6/69‬‬ ‫‪34‬‬ ‫فیجی‪،‬اکراین‪،‬ایران‪،‬عمان‪،‬اکوادور‬ ‫‪E‬‬ ‫ضعیف‬ ‫‪9/7-2/31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫دیبویی‪،‬سنگال‪،‬ساحل عاج‪،‬سودان‪،‬پاکستان‬ ‫‪335‬‬ ‫ماخذ‪ :‬مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت بازرگانی‬ ‫رتبه بندی کشور ها از نظر آمادگی الکترونیکی در سال ‪2008‬‬ ‫کشور‬ ‫رتبه سال‬ ‫‪2008‬‬ ‫رتبه سال‬ ‫‪2007‬‬ ‫امتیاز سال‬ ‫‪2008‬‬ ‫امتیاز سال‬ ‫‪2007‬‬ ‫اختالف امتیاز‬ ‫آمریکا‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8/95‬‬ ‫‪8/85‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫هنگ کنگ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8/92‬‬ ‫‪8/72‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫سوئد‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8/85‬‬ ‫‪8/85‬‬ ‫‪0‬‬ ‫استرالیا‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8/83‬‬ ‫‪8/46‬‬ ‫‪0/37‬‬ ‫دانمارک‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8/83‬‬ ‫‪8/88‬‬ ‫‪-05/0‬‬ ‫سنگاپور‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8/74‬‬ ‫‪8/6‬‬ ‫‪0/14‬‬ ‫هلند‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8/74‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪0/24‬‬ ‫انگلیس‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8/68‬‬ ‫‪8/59‬‬ ‫‪0/09‬‬ ‫سوئیس‬ ‫‪9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8/67‬‬ ‫‪8/61‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫اتریش‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪8/63‬‬ ‫‪8/39‬‬ ‫‪0/24‬‬ ‫الجزایر‬ ‫‪67‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪3/61‬‬ ‫‪3/63‬‬ ‫‪_0/02‬‬ ‫اندونزی‬ ‫‪68‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪3/59‬‬ ‫‪3/39‬‬ ‫‪0/20‬‬ ‫آذربایجان‬ ‫‪69‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪3/29‬‬ ‫‪3/26‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫ایران‬ ‫‪70‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪3/18‬‬ ‫‪3/08‬‬ ‫‪0/1‬‬