Özel Cerrahi l Vize PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu belge, greft atılım reaksiyonlarının önlenmesi, evcil hayvanlarda deri ototransplantasyonu, boynuz kırıkları, sinüs maksillaris ve frontalisin empyemi, kraniocerebral travmalar ve burun kanamaları gibi çeşitli veteriner cerrahi konularını ele alıyor. Veterinerlikte kullanılan tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler içerir.
Full Transcript
- E - E Greft Atılım Reaks!yo...
- E - E Greft Atılım Reaks!yonunun Önlenmes! : 1) Alıcıda önlenmes! grefte karşı oluşan !mmun cevabın 27 Greft! alıcıda oluşan bağısıksal yanıt yeteneğ" bulunan hüz den Korumak "Self-Marker" Kavramı !le açıklanab!l!r. 3) Atılım reaks!yonunun !mmuno-supres!f !laçlarla önlenmes! Evc!l Hayvanlarda Uyg Der! Ototransplantasyon. Yöntemler! : En çok kullanılan "der! otogreftlene" Yöntemler : DDD Boynuz Kırıkları Sağaltım Cornual Kısman Kem!k kısmından ayrılması çok : yen! !se kanama basınçlı pansumcla d!nd!r, bölgen!n ant!eps!s!n! sağla >Esk!m!ş - olaylarda bölgey! ant!sept!k solusyonla tem!zle ardıç Katman! !le pansumana alnur ve yen! boynuz gel!şene kadar devam ed!l!r Boynuzları Çıkartılması (Dehorn!zasyon) : Çıkartılması ya da büyümen!n önlenmes! !ç!n en uygun Süre 2 haftalık buzağı Boynuz çıkıntıları basın her !k!. tarafında duğme g!b! h!ssed!l!r. B!r Skalpel !le Zam gen!sl der! parçası düğme benz Çıkıntıyla Kes!l!p alur.. ,. ↳ Kes!len der! parçası n!trat dargent (cehennem tası) !le dağlar Potaskost!k. Kalem! de Kullanılab!l!r * Operasyonda tel testere /G!gl!tel!)Kullanılab!l!r. S!nus Max!llar!s ve S!nus Frontal!s!n Empym!. -Semptom Burun &kuts İr"n"n : !çer!de b!r!kmes! , yangın s!nus Kem!kler!ne yayılmasına ve bunların dışarı doğru çıkutı yapmasına sebep olur. > Submand!b - lef. yum S!ser. - > - Oskultasyonda s!nuslardan mat ses Kl!n!k Tanı : Röntgen ve deneysel trepanasyon. Sağaltım Ant!sept!k !nhalasyonlar Vasokonstr!ktör ve ant!h!stam!n!k : , !laç , Ant!b!yot!k -Hayvan basıı aşağıda tutacak sek!lde yere yakın bağla (drenay !ç!n) & Hastalığın Kron!kleşt!ğ! ve s!nus bos. !r!nle dold. Olaylarda , hastalıklı s!nusun trepanasyonla açılıf !r!n!n boşaltılmasıyla d!rekt sağaltım. Cran!ocerebral Travmalar - Commot!o cerebr! : > - Bey!n sarsıntısı anlamına gel!r Baş üzer!ne gelen küt. travmalar neden 7 Ölen hayucı Otops!s!nde bey!n. dokusu ve bey!n zarlarında bel!rg!n b!r yaralanma gözükmed!ğ! , ancak yıkımlamanın m!kroskob!k boyutl. Old anlaşılmıştır. Lezyonun ş"ddet"ne göre uyuşukluk , b!l!nçs!zl!k tablosu g!derek koma durumu Bu bel!rt!le - > sok ve. , haf!f, ortaı ş"ddett". Contus!o Cerebr! - olusumu tamamen > - mekan!k travmat!k neden > - Cran!um bosl. gel!ş!r Kafa !ç! basına 4 Bu Kanama ,. basına bey!ndek! kan dolaş engelleyecek boyut Klast · hayu genel durumu hızlıca bozulur. > - Nabız & gücü zayıf e Sol hızlı düzens!z. > - Hayvan büyük ölç b!l!nçs!z > Kusma boyun kaslarında Kramp, - , - Göz s!n!rler!n!n etk!lenmes!yle Amovros!s sek!llen!r > Bu - olayla b!rl!kte d!ğer organ travmaları da sıklıkla sek!llend!ğ!nden , hayvanda devem eden b!l!nçs!zl!k ve Koma durumu K!m! zaman büyük b!r !ç kanama altın Hastayı : sak!n yere al. Komadak!ne damardan % 5 serum dextrose. Beyne baskı yapa Kafa Kem!ğ!Kırıkları , Cerr yönt. uzaklaştırır. Cran!ptom!e çöken parçalar uzaklaştırılır. Burada oluşan hematom nekroze dokula > - yapılarak , ve tem!zlen!r. A Burun Kanaması (Ep!staks!s) Genell!kle : travmat!k kökenl! Mukozası Pap!llomatos!s & : Semptom : Ağız mukozası üzer!nde değ"ş"k sayı ve büyüklükte Karnabahar benzer! pap!llom- lar Eğer baska b!r anomal! yoksa plast!k cerrah! !le açıklık kapatılır. > - palatoplast! - Palatos!z!s Sert : damak yarık. - Doğmasal Zons!l!t!sEtç!llere özgü hastalık Köpek Ked! :. -Kron!k sekl! Boxer , Buldog yaygu > - Hemol!t!k Strepto Vestaf!loc. 1 Soğuk ve buzlu y!yec. aluması sebep !lk bel!rt!: Ateş , salya* , !ştahsız , yutkunma güçlüğü * Tansıllar ödeml! veh!peren!k & B!l!n Hastalıkları : D!l!n yangısı : gloss!t!s , Skleros!s l!ngual : d!l!n kalılaşması Padan bas!t ayrı d!k!ş at > - Koy ,. - Hayvanı yan yatırarak dene H!poklor!k as!t Kr!sta + , Ağız ant!sept!ğ! 1 hafta-10gunde > - ver > - !y!leş!r Gl!serol yodur Kulla , d!n çyağ yapıda old Zusaat. aseps! sağlar D!l yaralarında Atlara GEM takıp agres!fler! sak!nleşt!reb!l!r!z. Gam D!k!ş atulab!l!r Kurdu Su b!r!k Kese yaşar avkopekler! us Su !çenler!su. M yapı , ort büyük * D!l yaralarında !lk 6 saatte ant!h!stam!n!k uyg. hayvan kurtulur. Kassel vera ve arter va -!ng. b!l ↓h end!n! Emme Oper : Kend!ne özel halkası var Sm!ley p!erc!ng Bundan yoksa. d!l!n altından b!r parça alur Böylece enerkenk! oluk hareket!n! yapamaz. > - D!l yassıyken bu operasyondan sonra oval olur. Tukrük 8 s!nd S!sde. tampon görev! & ya Bez! Kanalı Hast ve : 2 Taşları vek!stler! var. * Salya Bezler!n!n Yangısı (S!aloden!t) Traumat!k/enf :. Sebepl! S!sk!nl!k üzer!ne bas Salgı bez!n!n. akıtıcı Kanalından p!s kokulu !r!nl! !çer!k gel!r - Sağaltım : Meloks!kam (ant!-!nflamatuar) + Ant!b!yot!k (sart) +Dışarda pomad (pomad !yodür) YA F!stüller! : Parot!s mand!bular ve sublugual bezlerde olur. galtem : 1) Normal akışı sağla - > Beze ve ağıza doğru sondala f!stül del!ğ!n! d!k , 2) Yen! yapay yol Dışardak" f!stülden ağlen !ç!ne del!k aç Dışardak" del!ğ! :. d!k ağzın !ç!ne aksu 3) Bez! Kökten Kurut. Tendürd!yot 1/y sulandır. O del!kten beze bastır. Salgı hüc Öldür. O bez tükürük üretemez Ya da 14 amonyak sulandır veya bat!kon. Salya Taşları (S!alot!h) : Parot!s bez!ne a!t Stenon kanalında gel!ş!r. Kanal boyunda uzun sürede gel!sen "Sertve ağrısız s!sk!nl!ğ!n bel!rmes!yle anlaşılı ↑ Taşın ağız !ç!nden terc!h ed!l!r. ens!zyonla alması > Sterom - bunu b!r Kanalı m!dey açı tasları ustten kes , açer g!t > - heps!n! ankar , üstunu d!k ya K!ster! : (S!alocelel 1 * - önce bosalt , Kort!- 201 uyg + Amonyak uyg. &Harda Hava keseler!n!n Kataral ve!r!nl! Yangısı (Saccus Aerous Emp!yem!l &Harda orta Kulağa bağlı, kuslarda akağere * KULAK KEPGESININ HEMATOMU (Othematom) : -Kulak Yangısı Cot!t!s external : 1 ) Ot!t!s Ext Nonparas!tor!a : Paraz!ter olmayan akut-Kron!k Yangı.. Etkenler grupta : -Soğuk ve suyun etk!s! - Traumat!k etkenler - Canlı Etkenler : Bakter!ler Ö Staph. aureus - D!spoz!syon Kl!n!k Bulgu : Kulak ağrısı (Otalg!el Pedal Refleks Arka bacağıyla Kulağı , : Kasr -Hasta Kulak Kanalında p!s kokulu akutı Cotorrhoe) Kıllara yapısıp kurur. - Akut !çerde b!r!kerek dıştan palpe ed!ld. vıcık ses. altm!Yamantarant!fungal ya bakt Cant!b!yot!k) ya Yangı sebepl! Cont!!nflamate. > - Enaz 3 hafta tak!p. 1 hafta kullan Kontr. et. Akutı kes!ld! m! ? Mukoza hala h!perem!k m! ? geçt!m! Kron!k ot!t!s extda bu sağaltılar sonuç vermed!yse kulağı drenajı sağlamak !ç!n Kulak Kanalı operasyonla aç Kulak Kanalı Drenajı Köpkelerde Kıkırdaksal Kulak Kanalını lateral kısmından açılması H!nz Zepp yönt gerek!r ve. : b!r!s! !le drenaj 7 H!nz Yönt. Yetmezse Zepp. yaz M!nzepp , Atomycos!s : Mantarlardan !ler! gelen Ot!t!s ext. Seyrek gör Genel Ked! ve Kopek. - Kulak kanalında gr! yeş!l Kulak salgısı , K!rler Kurup Kabuklar hal!nde b!r!k!r - Çoğunlukla sarkık Kulaklı ev ve av köpekler!nde. &a car!as!s Uyuz böcek sebepl! : , Ked! ve Köpekte otodectes cynot!s 7. Pedal refleks zeh!rler altım : İvermet"n !lacı z parenteral ver ama col! köpeklerde etk!s!z. Dozu Kaçırusantörede % 5'l!k 2 ml am!traz (Kenaz !lacı) 20ml l!k!t paraf!n solüsyonuna eklenmes!yle hazırlanacak Solüsyonda 2-3 damla KULAK ZARI PERFORASYONU: Duyma yet!s! çok azalıyor. Rejenerat!f yeteneğ" çok !y! Büyük perforasyonlarda. olum - lu sonuç yok. M!krocerrah! yönt. Kulak zarı d!k!l!r > - Çok ÖNEN! > - İş#tme ve denge fonk bozulur > - Nördoyık hast esl!k edeb!l!r. Mutlaka ot!t!k. muayene yap. Horner's Sendrom S Kl!n!k Bulgu : - Nystagmus (göz Küres!n!n t!tremes! Enoftalmus - - P!tos!s -3 göz kapağını protruzyonu (çıkıntı. - M!os!s > - Kron!k olayda DV ve Lalva rady graf!, os petrosa ve bulla ossa'da görülecek değ"ş"mler hastalığı Kes!n tanısını sağlar Ağız açık rostrokavdal poz!syon. > - Sağlıklı orta kulakta bulla ossea 2 s!yah nokta g!b! görülür. * Ot!t!s med!a Kron!kleşt!kçe bulla ossea'da Kem!k üremeler! görülür. Uzun sürel! med!kal tedav!de Kulak zarından !ğneyle sırı alıp örnek bakab!l!rs!n. + Gen!ş spektrumlu ant!b!yot!k + nonstero!d + Kulak damlası Sağaltım : Kulak drenajı Oper , Ventral bulla osteom!e's! yapılarak , orta kulak !ç!ndek! !r!n boşaltılmasıdır. VENa JUGULAR!s!n FISTÜL VE TROMBOPHLEB!T!s : Pek çoknedenle vena Jugular!s yaralar , del!n!r ve per!va - nöz dokuda yaygı öden veş!sk!nl!k gel!s!r > Ş"şk"nl"k ağrılı ve sıcaktır. Del!nen fleruktur : damarı alınması e Ketam!n!n Ivyapılukan SC yapılması flev!t : ant!b!yot!k , non-stero!d , ant! !nflamatvor. Trombo fer!t tedav!s! X 7 TALPA VE Reg!O NUCHALIS f!stülü : Tek tırnaklılara özgü , ense bölg. Yangısal s!sk talpa. den!r 1/ OZEFAGUSUN YIRTIK VE PERFORE YARALARI : > - S!vr! ve batıcı c!s!mler!n yutulması , atlarda burun-özafagus ; rum.da M!de Sondasının hatalı kullanılması lapse (özaf Çevres!ndek!),...... -Çok ÖNEMLİ obstrüks!yon estenoz e OZEFAGUS'un DARALMa Ve Tıkanması : Başta sığırla Sığırlarda fazla görülmes!n!n neden! hızlı yen yemeler! ve yen! yeters!z ç!ğnemeler!d!r , Asıl sebeb! S!n!rsel tümörel yabancı c!s!m : , , > - Özafagus ve çevres!nde gel!şen apse , tümor vb. / yangısal lezyonların basıcıyla dışardan özafagus yaralamaları Sonucu s!katr!- oluşumlarla !çerden de daralma tıkanmalar sek!lleneb!l!r. s!yel ve & Daralmalarda !lk semptom "yutma güçluğu". Stenozlu bölg Ön tarafında yen b!r!k Kaynaklı.. d!latasyon Sağaltımında iki ana amaç var. Birincisi tıkanma nedeniyle oluşan akut mide ya da Rumen timpanisinin kaldırılması, ikincisi tıkanmaya neden olan olan cismin özeus’dan uzaklaştırılmasıdır. ** Timpani yaşamı tehdit edecek düzeyde fazlalaşmış ise hemen trokar Romen punksiyonu yapılmalıdır. Öze Faruk usta tıkanmaya ya neden olan cismin geri alınması , mideye itilmesi ve bulunduğu noktadan operasyonla çıkarılması tedavi esasıdır. Kedi ve köpeklerde hayvanın ağzı açıldıktan sonra görülüp çıkarılır Sığırlarda ağız padla açıldıktan sonra ** boyun bölgesindeki tıkanmalarda doğrudan, göğüs bölgesindeki tıkanmalarda da 7.-8. İnter Costil Aralıktan yapılan torakotomiyi takiben ÖESOPHAGOTOMİE yapılır. ÖZAFAGUSUN GENİŞLEMESİ : (DİLATATİO OESOPHAGİ) UEFA’da genişleme Dilatasyon ve divertikül şeklinde olmakta. Dilatasyonus’un bir bölümünde görülen daralma sonucu, daralan yerin üstünde yemin birikmesiyle oluşan ampul vari bir genişlemedir. Divertikülüm ise özus’un sadece bir tarafında görülen genişlemedir. ** köpek yavrularında doğmasal olarak DUCTUS BOTALLİ’nin persistensi (kalıcı sağ aortaik kemer,vasküler ring anomalisi) sonucu görülebilir. Dilatasyon da mukoza kat genişlediği gibi zamanla Mosqueler tabakada genişleyerek oldukça zayıflar ve incelir. Divertikülümda genellikle Özus‘un bir tarafındaki Mosqueler kat yırtılır. Her iki hastalıkta da aynı semptomlar görülür. Hayvan katı yiyecekleri aldıkça genişleyen özofagus bölümüne dolar. Bu doluluk giderek Özsu tıkar ve dolayısıyla bir süre sonra alınan gıdalar dışarı çıkartılır. Hayvan bir yandan yemini Yutarken bir yandan da yedığı yem kusmağa benzer salya ile karışık bir şekilde ağız ve burundan geri geldiği izlenir Şişkinlik dışarıdan görülebilir ve palpe edilebilir. Hayvan yeterince gıda alamadığı için daima açtır ve giderek zayıflar. ** sıvı gıdaların verilmesi ile, semptomlarda hafifleme ve hayvanda bir rahatlama görülebilir. Katı gıdaların alınması durumunda belirtiler tekrar ortaya çıkar Yeni ve fazla büyük olmayan Dilatasyon ve divertiküllerde , hastalığa neden olan engelin ortadan kaldırılması sağaltımın ilk şartıdır. VASKÜLER RİNG ANOMALİSİ olan vakalarda, cerrahi müdahale özofagusta. Konstrüksiyona neden olan lig.arteriosumun cerrahi olarak ligatüre edilip kesilmesidir. KRONİK KORNAJ : (HEMİPLEGİA LARYNGİS) : atlara özgü bir hastalık'tır. Larenks kasların tam ya da yarım fonksiyon kaybı ile açığa çıkar. Ses kordları ve arytenoid kartilagoyu saran mukozal kesenin kısmen ya da tamamen larenks boşluğuna sarkması ile orada bir daralma şekillenir ve İNSPİRASYON tipik bir DYSPNOE hali oluşur. **Larenksteki bu daralma N.vagusun bir kolu olan N.LARYNGEUS RECURRENS ‘in felci nedeniyle gerçekleşir Gerekirse sedasyon altında endoskopi ile kesin tanıya gidilir. Sağaltım: konservatif/operatif: Konservatif olarak striknin ve B1. Hastalığın sağaltım şansı operasyon yapılırsa artar. Bu operasyona korna naj operasyonu denir. operasyon amacı , ses bantlari içindeki mukoz zarın alınması ile Larenks boşluğuna sarkmasını önlemektir. TRACHEATOMİ Operasyonu ( trakeanın açılması) : Endikasyonları : burun boşluğundan Toraks girişine kadar trakea üzerinde oluşan her çeşit tıkanma ve daralmalardır. Hazırlanan bölgede , median çizgi üzerinde 6-7 cm uzunluğunda bir ensizyon yapılarak deri ve fascia kesilir.GEÇİÇİ TRACHEATOMİ yapılacaksa, iki Trake halkası arasında annular lig. Bistüri ile delinir. Buradan trahe tüpü içeriye doğru sok borusu içerisine yerleştirilir. Sonra düşmemesi için, yanındaki deliklerden bir sargı bezi ile boyuna bağlanır KALICI TRAEHEATOMİE : yapılacaksa tüpün yerleştirilmesi için iki trakea halkasından yarıma şeklinde parçaların alınması gerekir. BOYNUN YANA BÜKÜLMESİ (TORTİCOLLİS): Nedenleri: NEUROGEN olarak boyun kaslarının tek taraflı neuralgie,mialgie,ve paralizisi sonucu aktivite noksanlıklarında sağlam taraf kaslarının kontraaksiyonu ile şekillenir. * bir tarafın kaslarında, kopma,yangılanma, ve kas romatizması gibi MİOGEN nedenler sonucu boyun sağlam tarafa bükülür. * boyun Eklemlerinin yangısal ve dejeneratif hastalıkları, vertebralarının yarım ve tam çıkıkları ile burkulma sonucu,ARTHROGEN KÖKENLI torticollisler gelişir. ayrıca vertebra cervicalislerin total ve partiel kırıkları ya da omurların exostose ve osteofitleri de boynun bir tarafa doğru bükülmesinin OSTEOGEN kökenli nedeni olabilir. SEMPTOMLARI : İnspeksiyon da boyunun bir tarafa doğru yay gibi büküldü görülür. Hayvanın başı bükük olan yöne dönüktür. Vertebra çıkıklarında hayvan, başının döndüğü yönde bir daire çizer.Luxatio bölgesindeki sinirin etkilenme derecesine göre , gözlerde nystagmus, başta titremeler şekillenir. SAĞALTIM : hayvanın başı kısa bir yularla yukarı bir yere bağlanır ve bu şekilde 2.03 gün tutulur. Ayrıca boyunun dışbükey kısmı üzerine merhem sürülür(pom.iodür). Lokal Sağaltıma ek olarak B1 ve B kompleksi vit. İle kortikosteroidler parenteral olarak uyg. CİDAGONUN TRAVMATİK BOZUKLUKLARI VE CİDAGO FİSTÜLÜ *atlarda önemli GÖĞÜS BOŞLUĞUNUN PUNKSİYONU(thoracocentesis): göğüs boşluğunun kalın bir kan ül ya da trokarla delinmesi işlemidir. Göğüs boşluğunda biriken eksudat ya da benzeri bir sıvının boşaltılması için yapıldığı gibi, göğüs boşluğuna ilaç vermek amacıyla da yapılabilir. *Punksiyon yeri ; ATLARDA soldan 7. Sağdan 6. İntercostal aralığın anterior kenarı ve vena thoracica extema’nın hemen üst kısmı seçilmeli. * KÖPEKLERDE sağ tarafta, dirsek ekleminin 2.03 santim gerisi ve yukarısında,7,-8, interkostal Aralıktan yapılır.. DİYAFRAMA FITKI(HERNİA DİAPHRAGMATİCA): diyafram da oluşan herhangi bir yırtık ya da delikten, karın organlarından bir ya da birkaçının göğüs boşluğuna girmesine denir. Çoğunlukla köpek ve kedilerde görülür. NEDENLERİ: -karın içi basıncının arttığı ya da karın bölgesi dıştan şiddetli küt travmaya uğradığında costalara yakın yerden yırtılabilir. yırtılma sonucunda Omen inci Bağırsaklar ya da mide karaciğer gibi karın organları göğüs boşluğuna geçebilir. Göğüs boşluğundaki basınç negatif olduğundan diyafram yırtıklarından adı geçen organlar buraya kolayca girebilirler. Bazen kedi ve köpek yavrularında diyafram fıtkı doğmasal(kongenital) görülebilir. SEMPTOMLARI : -ilk ve en önemli belirti SOLUNUM GÜÇLÜĞÜDÜR. Solunum abdominal karakterdedir. -hayvanlar genellikle köpek oturuşu vaziyetine kalmayı tercih ederek, fitiklaşan organın karın boşluğuna inmesini sağlamaya çalışırlar. *** yokuş yukarı yürütüldüklerinde solunum güçlüğü artar(PROVAKATİF DİSPNEA) -midenin fitiklaştığı olaylarda yemekten sonra kusma ve mide Dilatasyonuna bağlı ASFEKSİ semptomları gözlenir(thoracoscopy) KARIN DUUVARRININ CONTUUSİONLARI: kırım üzerine kült olarak gelen her türlü mekanik ve travmatik etkiler karın bölgesinde kontüzyona neden olur. Karın bölgesine etkileyen kontisyonlar SADECE SADECE KARIN DUVARI ÜZERINDE BOZUKLIĞA NEDEN OLURSA BASIT, KARIN IÇI ORGANLAR DA ZEDELENIRSA KOMPLIKE KONTÜZYON olarak tanımlanır. SEMPTOMLARI:. LAPAROTOMİ : karın boşluğunun muayenesi ve karın organlarında şekillenen bir hastalığın sağaltımı amacıyla yapılır. Karın organlarındaki tümörlerin alınması, diyafram fıtkı, karaciğer ve dalak cerrahi lezyonları, idrar kesesi taşları, midedeki yabancı cisimler, bağırsak anastomozları ve tıkanmaları,overiectomi,rumenotomie, ve Sezaryen operasyonları hep bu yol ile olur. ** küçük hayvanlarda genellikle mediaan hat üzerinden, büyük hayvanlarda ise tercihe göre sayı ya da sol fossa paralumbalisten yapılır.