NSAI (1) PDF

NON-STEROİDAL ANTİİNFLAMATUAR İLAÇLAR Non-Steroid Antiinflamatuar İlaçlar Prof.Dr. Fulya ÜSTÜN ALKAN  NARKOTİK OLMAYAN ANALJEZİKLER Analjezik etkilerinin gücü narkotik analjeziklerden daha düşüktür. Fakat ilaç bağımlılığı yapmadıklarından, yüksek dozla...

NON-STEROİDAL ANTİİNFLAMATUAR İLAÇLAR Non-Steroid Antiinflamatuar İlaçlar Prof.Dr. Fulya ÜSTÜN ALKAN  NARKOTİK OLMAYAN ANALJEZİKLER Analjezik etkilerinin gücü narkotik analjeziklerden daha düşüktür. Fakat ilaç bağımlılığı yapmadıklarından, yüksek dozlarda verildiklerinde bile bilinç bulanıklığı ve uyuşukluk şeklinde beliren NARKOZ HALİ OLUŞTURMAZLAR. Bu sebeple tüm hayvan türlerinde ağrılı hastalıkların çoğunda tercihen kullanılırlar. Analjezik + Antipiretik + Antiinflamatuar  NARKOTİK OLMAYAN ANALJEZİKLER Bu tip analjezikler MSS ve morfin reseptörlerine etkisizdirler. ETKİ ŞEKİLLERİ Prostaglandin sentezini engelleme : Prostaglandin oluşumunun ilk basamağını oluşturan araşidonik asit, fosfolipidlere bağlı olarak hücre membranlarında bulunur. Çeşitli uyarılar etkisiyle araşidonik asit fosfolipaz A2 tarafından hidroliz edilerek fosfolipidlerden ayrılır.  Ayrılan araşidonik asit prostaglandin sentetaz (siklooksijenaz) enzimiyle siklik endoperoksitler olan prostaglandin G2 ve prostaglandin H2’yi oluşturmak üzere hızla oksijenize olmaktadır. 5 biyoaktif prostanoid Bu endoperoksitler ise ağrıya ve damarların NSAI ilaçlar COX enzim kasılmasına neden inhibisyonuna neden olmaktadır. olarak PG sentezini inhibe ederler.  ETKİLERİ Ağrı kesici etki: Ağrı çoğu kez dokularda oluşan bir yangı sonucudur; dokulardaki yangı belirtilerinin hafifletilmesi veya azaltılması durumu dolaylı yoldan ağrının azalmasına ve kesilmesine yol açar. Yangılı yerlerde PG, bradikinin, histamin, serotonin vb çok sayıda yerel hormon açığa çıkar. PG’lerin ağrı reseptörlerini mekanik uyarıcılara ve ağrı NM’lerine duyarlı kıldıkları kabul edilir. Ateş düşürücü etki: Ateş, bakteriyel hastalıklar yada doku hasarı, yangı ve diğer hastalıklarda merkezi olarak kontrol edilir. Hipotalamusta bulunan ısı düzenleme merkezi vücut ısısını derideki kan damarları ve ter bezlerindeki sempatik sinir lifleri aracılığında kontrol eder. Pirojenler (ateş yapıcı) bazı maddeler termostat (denge sağlama işlevi) olarak görev yapan ısı düzenleme merkezini yükseğe ayarlar; yani buradaki reseptörlerin vücut ısısına duyarlılığını azaltırlar. Antipiretik ilaçlar ise esasta bunu normale getirirler. Analjezik-antipiretikler normal vücut ısısını düşürmezler. Sıcak bir ortamda bulunmaktan ya da çalışmaktan veya güneş çarpması sonucu gelişen ısı yükselmelerine karşı da etkisizdirler.  Yangı önleyici etki yönünden değerlendirildiğinde indometasin ve oksikamlar (piroksikam) en güçlü, Naproksen, ibuprofen ketoprofen orta derecede, parasetamolun ise yangı önleyici etkisi yok denecek kadar önemsiz  Antipiretik etkileri büyük ölçüde hipotalamustaki ısı düzenleme merkezi düzeyinde gerçekleşir. Ateşli hastalıklarda merkez vücut ısısını düzenlemekte yetersiz kalır, antipiretikler ısı üretimini azaltmaksızın deri ve diğer yüzeysel damarları genişleterek ve terlemeyi sağlayarak ya da kolaylaştırarak, ısı kaybını artırmak suretiyle antipiretik etkilerini gösterirler. Yangı önleyici etki: Yangılı bölgede önce damarlarda genişleme, kan hücrelerinin hücreler arası sıvıya sızması ve akyuvarların yangılı yere göçü oluşur; bu esnada kızarıklık, ödem, ısı artışı ve ağrı dikkat çeker. Bu arada, histamin, serotonin, lökotrien, PG, bradikinin, İL-1 ve TNF ve diğer yangı mediatörleri açığa çıkar. Yangılı sahaya fagositik hücreler göç eder ve lizozomlar parçalanır. PG’ler: Araşidonik asitten COX etkisiyle oluşan siklik endoperoksitler (PGG2 ve PGH2), bunlardan şekillenen PGE’ler, PGF’ler, PGI2 ve TxA2 ile bunların dayanıklı metabolitleri akut ve kronik yangı dokusu ve sıvısında bulunurlar. Ayrıca, araşidonik asitten LOX aracılığında oluşan lipoperoksitler makrofajları ve nötrofilleri yangı alanına çekerler. Lizozom zarı:  Yangı alanlarında lizozomal zarlar da hasar görür, bunlardan birçok yıkımlayıcı enzim salıverilir.  Yangı önleyici etkisi güçlü olan ilaçların çoğu, özellikle yüksek dozlarda olmak üzere lizozom zarlarının dayanıklılığını artırarak yangının oluşması veya yangı olaylarının sürdürülmesinde katkısı olan lizozomal enzimlerin salıverilmesini engellerler. Etkin oksijen grupları: Vücutta çeşitli metabolik olaylar sırasında az miktarda ama son derece etkin oksijen grupları oluşur, ama bunlar süperoksit dismutaz, katalaz vb. enzimler vasıtasıyla hızla etkisiz kılınır.  Oksijen grupları yangı alanındaki lökosit ve makrofajlar tarafından fazla miktarda üretilirken, araşidonik asitin siklik endoperoksitlere ve lipid peroksitlere çevrilmesi sırasında da oluşur. NSAI ilaçlar,  bir yandan PG sentetazın (COX) etkinliğini engelleyip endoperoksitlerin şekillenmesi sırasında oluşan etkin oksijen gruplarının açığa çıkmasını sınırlandırmaları,  diğer yandan da oluşan bu grupları bağlayıp etkisiz kılarak antiinflamatuvar etki göstermektedir. Sitokinler: Yangı alanında IL-1, TNF ortaya çıkar. Ateş, uyku, anoreksi, COX ve LOX etkinliğin artırılması gibi olaylara neden olurlar.  Siklooksijenazlar ağrı doğurucu etkiye sahiptirler. Gastrik mukozanın bütünlüğünden ve renal fonksiyondan sorumlu PG’ler sadece COX-1 yoluyla üretilirken, inflamatuvar yanıtlara neden olan PG’ler ise sadece COX-2 yoluyla üretilir. NSAİ ilaçlar COX-1 inhibisyonu ile mide ve böbreklerdeki fizyolojik PG’lerin biyosentezini inhibe ederek Gİ iritasyona sebep olurken, COX-2 inhibisyonu yoluyla da hasarlı dokuda proinflamatuvar PG’lerin üretimini düşürüp antiinflamatuvar etki yaparlar. Prostaglandinler yangı mediatörüdürler ve ısı düzenleyici merkezlere de etkirler. Bu nedenle bu tip analjeziklerin ağrı kesici, yangı önleyici ve vücut ısısını düşürücü özellikte güçlü etkisi bulunmaktadır.  İSTENMEYEN ETKİLERİ Mide-barsak irkiltisi ve ülsere varabilecek ölçüde hasar, bulantı ve kusma; direk irkilti ya da mide mukozası üzerinde koruyucu etkisi olan PG’lerin (PGE2 ve PGI2 gibi) sentezinin önlenmesi Piroksikam Selektif COX-2 inhibitörleri vücutta doğal PGI2/TXA2 oranını bozarak ciddi kardiyovasküler yan etkiler Trombosit agregasyon ve adhezyonunu önleyen PGI2 sentezi COX-2 enzimi tarafından kataliz - selektif COX-2 inhibitörlerinin trombotik etki potansiyelleri Tromboksan sentetazın etkinliğinin önlenmesi sonucu trombositlerin bir araya gelmesi veya agregasyonunu engellerler.  Uterus hareketlerini önlerler (PGE2) PG bağlı böbrek fonksiyonlarını bozarlar Vücutta su tutulması ve ödem eğiliminin artmasına Astım nöbetlerini artırırlar. Deri tepkimeleri, deri dökülmesi, ürtiker, ışığa duyarlılık Kanamalara eğilimi artırırlar. Aşırı duyarlılık tepkimelerine yol açarlar. İlaç etkileşimleri: pıhtılaşmayı engelleyen maddelerin etkilerini güçlendirirler Diüretiklerin etkilerini azaltırlar. ME etkinliğini azaltırlar. Kan basıncını düşüren bazı ilaçların (beta-adrenerjik blokörler gibi) etkilerini zayıflatırlar.  Analjezik-antipiretik-antiinflamatuar 1. Salisilik asit türevleri Asetilsalisilik asit (aspirin), sodyum salisilat, salisilik asit, salisilamid, salsalat, sülfasalazin, olsalazin, benorilat, ethenzamid, diflunisal, metilsalisilat gibi 2. Anilin (Para-aminofenol) Türevleri Asetanilid, fenasetin (asetofenetidin), asetaminofen gibi 3. Asetik Asit Türevleri İndometasin, sulindak, diklofenak, etodolak, nabumeton, tolmetin, zomepirak gibi 4. Pirazolon türevleri Fenilbutazon, oksifenbutazon, aminopirin (amidopirin, aminofenazon), metamizol (dipiron, metapiron, metilmelubrin, novaljin), apazon (azopropazon), süksibuzon gibi 5. Propiyonik asit türevleri İbuprofen, ketoprofen, fenbufen, karprofen, indobufen, okzaprozin, flurbiprofen, fenoprofen, pirprofen, suprofen, vedaprofen, indoprofen, tiaprofenik asit, naproksen gibi 6. Oksikamlar Piroksikam, meloksikam, sudoksikam, lornoksikam, sinnoksikam, tenoksikam, ampiroksikam gibi 7. Fenamat türevleri: Meklofenamik asit, mefenamik asit, flufenamik asit, tolfenamik asit gibi 8. Nikotinik asit türevleri: Fluniksin, niflumik asit gibi 9. 2A-R uyarıcıları: Klonidin, ksilazin, detomidin, medetomidin, deksmedetomidin gibi 10. Koksibler: Derakoksib, mavakoksib, rofekoksib, selekoksib, valdekoksib gibi 11 Altın bileşikleri: Orotiyoglikoz (aurotiyoglikoz), auranfin, altın sodyum tiomalat gibi 12. Diğer ilaçlar: Dimetilsülfoksid, hidroksiklorokuin, klorokuin, metotrimeprazin, nefopam, nimesülid, penisillamin, prokuazon, tepoksalin gibi  1. Salisilik asit türevleri Salisilik asit Oral sodyum salisilat - sindirim kanalından kolay emilim Analjezik, antipiretik, antiromatizmal, antiinflamatuar, keratolitik etki Salisilik asit + benzoik asit merhemi deri hastalıklarında keratin eritici Sodyum salisilat Deride ve mide mukozasında irkiltici olduğundan, tek başına uygulanmaz. Oral yolla verildiğinde irkiltici etkisini ve salisilik asidin açığa çıkmasını önlemek için genellikle eşit dozlarda sodyum bikarbonat ile birleştirilerek verilir.  Antipiretik, analjezik, antiinflamatuar, antiromatizmal, antiseptik (sindirim kanalında) etkilere sahiptir. Etki mekanizması prostaglandin sentezini engellemenin yanısıra, glukokortikoidlerin ve kortikotropik hormon salgılanmasını artırmasıdır. Hem sürrenal korteks üzerine olan doğrudan etkisiyle ve hem de ön hipofizi uyarıp KTH salgılanmasını artırarak, dolaylı yoldan GK salgılanmasını artırmak suretiyle, romatizma ve diğer inflamasyonlar üzerinde etkili olabilmektedir.  Pneumoni gibi akut enfeksiyöz hastalıklarda antipiretik olarak kullanılır. Pneumonilerden sonra görülen romatizma ve sinovit gibi komplikasyonlara karşı verilebilir. At oral 15-20 g Sığır 20-25 g Koyun, keçi, domuz 5-10 g Köpek 0,3-2 g  Asetil salisilik asit 1 g aspirin 600 mg asetil salisilik asit Çözeltileri asit reaksiyonludur. Alkali ortamda veya barsaklarda salisilik asit ve asetik aside parçalanır. Sindirim kanalından hızla emilir. İrkiltici olduğundan kusmaya neden olabilir. Plazma protein %80-90 oranında bağlanır. İdrar ile atılır. analjezik, antipiretik, antiinflamatuar, antiromatizmal (sodyum salisilat daha güçlü)  Isı düzenleme merkezini depresyona uğratarak, çevrede damar genişlemesi yapmak ve terlemeyi kolaylaştırmak suretiyle ısı kaybını artırarak antipiretik etki COX enzimini inhibe ederek prostaglandin ve tromboksan Domuz kanatlı sığır sentezini azaltır, Trombositlerin agregasyonunu engeller. Köpeklerde artrit sağaltımı iyi sonuç Buzağı – domuz günde 2 kez 3-3,5 gr/100 kg c.a (en az 1 lt içme suyu) Tavuk 100 gr/ 100 lt içme suyu (60 mg/kg c.a./gün Vazelin asetil salisilik asit parafin  Karaciğerde glukuronil transferaz enziminin etkisiyle glisin ve glukuronik asitle birleşerek metabolize edilir. Kedide UDP- glukuronil transferaz bulunmadığından salisilatlar çok zehirlidir Oral köpek: 25 mg/kg/gün 3 kez 10 mg/kg x 12 saat, oral Yan etki sindirim kanalı irritasyon ve ülserasyon Diğer Etkiler MSS: yüksek doz – uyarım sonra baskı KTZ uyarma bulantı ve kusma Solunum: sağaltım dozlarında O2 tüketimi ve CO2 oluşumu artar- solunum hızlanır. Uyarım – solunum hızı ve derinliği artar. PG sentetaz engelleme – AA lipoksijenazlara kalması nedeniyle, bir yandan solunum yolları düz kasları için gevşetici etkileri olan PG’lerin sentezinin azalmasına, diğer yandan da bu düz kas için şiddetli daraltıcı etkileri olan LT’lerin sentezinin artmasına yol açarlar. Böylece astıma eğilimi artırırlar. Asit baz elektrolit denge: ilk başta solunum alkalozu kompanse Na ve K atılımı ile birlikte HCO3 atılımı Solunum asidozu + metabolik asidoz Kalp-damar: yüksek dozlarda damar düz kaslarını doğrudan etkileyerek genişletir. Kalp-damar merkezini baskı altına alır ve dolaşım felcine sebep olabilirler. Mide-bağırsak: Mide-barsak mukozasını irkiltir. Epitel hücrelerinin dökülmesine, ülser ve kanama PG’lerin koruyucu etkisi vardır. Hücre koruyucu etkisi mukus ve HCO3 salgısının artması Mukoza engelinin negatif elektrik yükünün artması sonucu hidrojen iyonunun geriye geçişinin azalması Epitel hücrelerde lizozom zarlarının dayanıklılığının artırılması Kan: Kanama süresini uzatır. Trombositlerde PG sentetazın etkinliğini engelleyip tromboksan A2 sentezini azaltmasıdır. Trombositlerin adezyonunu ve agregasyonu engellenir.  Metil salisilat Deri yoluyla yerel sağaltıcı etki En iyi antiromatizmal ve analjezik ilaç Atların tendo yangılarında ve şişliklerinde Köpeklerde romatizmal hastalıklarda Haricen 40 g metil salisilat+ 180 g zeytinyağı % 5-10’luk merhem  2. Anilin Türevleri Asetanilid Anilinin asetik asitle tepkimeye sokulmasıyla elde edilir. Sindirim kanalından kolay emilir. Hidrolizle asetaminofene dönüştürülür. Mide irkiltici etkisi yoktur. Antipiretik, analjezik ve antiromatizmal etkilere sahiptir. At, sığır 15-30 g Köpek 0,1-1 g  Asetaminofen (Parasetamol) Fenasetinin etkin metabolitidir. % 70-90 oranında emilir. Plazma proteinlerine düşük oranda bağlanır. %90’ı karaciğerde BT % 40-60 Glukuronik asit %20-35 sülfirik asit % 5-10 merkaptürik asit Yüksek dozlarda uygulandığında yada zehirlenme hallerinde N-hidroksilasyona uğratılarak N-asetil-p- benzokuinon şekillenir; bu normalde indirgenmiş GSH sülfidril grupları ile bağlanır ve atılır. Bu metabolit karaciğer için çok zehirlidir ve ölüme yol açar. Yalnız, kendiliğinden dehidrojenasyona uğrayarak hidroksamik asit oluşturur;bu ise GSH ile birleşerek merkaptürik asit oluşturur ve vücuttan atılır. GSH miktarı az ise karaciğer ve böbrekte, dokularda hücre ölümü  İlaç başlıca antipiretik ve analjezik etkileri vardır. COX üzerindeki etkisi aspirinden zayıftır. İlacı kalp-damar ve solunum sistemi ile asit- baz dengesi üzerinde etkisi yoktur. Kedi dışındaki hayvanların ilaca tahammülü genellikle iyidir. Yetişkin kedilere 325 mg miktarda verilmesi, mHb’emiden dolayı siyanoza yol açar; diğer hayvanlarda böyle bir etkisi yoktur.  3. Asetik asit türevleri İndometasin, sulindak, diklofenak, fenklofenak, etodolak, nabumeton, tolmetin zomepirak  İndometasin Sindirim kanalından hızlı ve tam emilir. Plazma proteinlerine %90-99 bağlanır. İlacın yarılanma ömrü 2-3 saat, bu süre 15 saate kadar uzayabilir. İlaç eklem kesesine kolay girer ve yaklaşık 5 saatte eklem kesesi ve plazmadaki ilaç yoğunluğu eşitlenir. Salisilatlara benzer şekilde güçlü analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar etkili İlacın ağrı kesici etkisi yangı önleyici etkisinden genellikle bağımsızdır ve hem merkezi hem de çevresel etkileriyle ilgilidir. PG sentetazın etkinliğini önler.  İlacın istenmeyen etkilerinin sıklığı ve şiddeti aspirinden fazladır. Sindirim kanalı irkiltisi sebebiyle bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, kanama, sarılık Köpeklere ağızdan 2-5 mg/kg midede hasar ve kanama MSS baş ağrısı, baş dönmesi, uyuşukluk, halüsinasyon MSS’ni uyarır; böylece çırpınmalara yol açar. Korneada bulanıklık yapabilir.  Kemik iliğini baskı altına alarak nötrofil lökositler ve trombositlerin sayısında azalmaya ve çok seyrek olarak ta aplastik anemiye sebep olabilir. Kaşıntı ürtiker, deri döküntüleri ve astım nöbetlerinin şiddetlenmesi gibi alerjik tepkimelere neden olabilir. İstenmeyen etkilerinin fazlalığı sebebiyle, diğer ilaçların etkisiz kaldığı romatoid artrit, osteoartrit ve ankilozlu spondilit gibi romatizmal hastalıklar ile bursa, tendo, tendo kılıfı, ve sinoviya rahatsızlıklarında kullanılır.  Diklofenak  Analjezik, Anti-spazmodik, antipiretik  COX enzim inhibisyonu PG oluşumunu engeller  Diklofenak’ın barsaklardan ve kas dokudan yüksek düzeyde emilmesi, sadece damar içi yolla değil oral, rektal ve kas içi yolla uygulanmasına da imkan sağlar.  2.5 mg/kg dozunda kas içi yolla uygulamadan sonra at ve sığırda 1 saat içinde en yüksek serum konsantrasyonları elde edilir.  Sığır ve atlarda artritis, romatizma ve kas ağrılarının tedavisinde kullanılır. Bakteri,virüs ve diğer faktörlerin neden olduğu ateşi düşürür.  2.5 mg/kg c.a IM 2-3 gün süreyle  Tedavinin başlangıcında kusma diyare ve gastro intestinal hemorajiler görülebilir.  SULİNDAK COX etkinliğini önler. Romatoid artrit, osteoartrit kullanılır. Sindirim sistemi bozukluklarına yol açabilir. Peklik yapıcı etkisi de vardır. ETODOLAK COX etkinliğini engeller Mide mukozasında PGE2 sentezini daha az engeller Daha güvenilir.  4.PİRAZOLON TÜREVLERİ Fenilbutazon, oksifenbutazon, aminopirin, metamizol 2 hafta süreli uygulamalarda midede delinmeye varabilecek ölçüde irkiltiye, kemik iliğinin baskı altına alınmasına, kan hücrelerinde azalma PG sentezini azaltmaları sebebiyle, vücutta su ve tuz tutulmasına Diğer ilaçların etkili olmadığı durumlarda  Fenilbutazon Barsaklardan hızla ve kolayca emilir. 2 saat içerisinde istenilen plazma yoğunluğuna ulaşılır. İM yolla verildiğinde aynı yoğunluğu sağlayabilmek için 8-10 saatlik süre gerekir. Bunun nedeni ilacın güçlü bir şekilde kas proteinlerine bağlanmasıdır Salisilat ve kortizonun yetersiz kaldığı durumlarda COX-1 enzimini inhibe ederek antiinflamatuar, antiromatizmal, antipiretik ve analjezik etki oluşturur.  Akut pneumoni, enfeksiyöz endokardit ve miyokardit At ve köpekte iskelet kaslarının yangılı durumlarında antiinflamatuar, Atların topallığında analjezik/ antiinflamatuar, Köpek, Sığır ve domuzda antipiretik Köpek 14 mg/kg oral Kedi-domuz 4-8 mg/kg oral At 4.4-8.8 mg/kg oral (IV 3-6 mg/kg, 12 saat ara)  Süksibutazon Fenilbutazonun süksinil esteridir. Ağızdan verildikten sonra sindirim kanalından iyi emilir. ME’le hidrolizle fenilbutazon ve oksifenbutazon şekillenir; bu metabolitleri de etkindir. Plazma proteinlerine yüksek oranda bağlanır. Ağızdan ve parenteral yollarla verilebilir. Etkileri, kullanım yerleri, istenmeyen etkileri ve uyarılar grubun diğer üyelerine benzer. Ağızdan atlara 12.5 mg/kg dozda verilir.  METAMİZOL (novaljin, dipyron) Çözeltileri nötr reaksiyonludur. Analjezik, spazmolitik, antipiretik, antiromatizmal Analjezik etki MSS’ndeki ağrı ile ilgili merkezlerin ağrı algılama eşiğini yükseltir PG sentetazın etkinliğini engeller Aİ etki Düz kaslarda peristaltik hareketleri azaltmak suretiyle spazm çözücü etki perifer damarları genişleterek çizgili kaslarda ve dokularda kan dolaşımını artırır Biyoyararlanımı yüksektir. Enjeksiyon yerinden çabuk ve tam olarak emilir. Yarım saat içinde maksimal plazma ve doku konsantrasyonlarına erişir. Etkisi erken başlar ve birkaç saat (normalde 4-8 saate kadar) devam eder.  Uzun süre metamizol kullanımlarında agranulositozis ve lökopenii şekillenebilir. Bu sebeple tedavi sırasında periyodik kan sayımı yapılmalıdır.  Kemik iliği ve kanla ilgili problemi olanlarda kullanılmamalı  Mide-barsak kanalı spazmlı sancılarında o Yavaş damar içi ve kas içi yollarla uygulanır. o atlarda 20-60 mg / kg c.a., o sığırlarda 20-40 mg/kg c.a. ve o köpeklerde 50 – 100 mg /kg ca o Kedi ve köpek parenteral günde 2-3 kez 25 mg/kg  5. Propiyonik asit türevleri Karprofen Analjezik, antiinflamatuar, antipiretik Siklooksijenaz enzimini inhibe ederek prostaglandin oluşumunu engeller analjezik etki süresi en az 12 saat devam eder. Karprofen düşük hacimli bir dağılıma ve düşük sistemik eliminasyona sahiptir. Plazma proteinleri ile yüksek derece bağlanabilir. Karprofen karaciğerde konjugasyon ve oksidasyon ile metabolize olur. Hepatoselüler nekroza neden olabilir. Nefrotoksik ajanlarla birlikte kullanımından kaçınılmalıdır. Köpek 4 mg/kg oral 5 gün süreyle  Ketoprofen Analjezik, antiinflamatuar, antipiretik COX-1 ve lipoksijenazı inhibe ederek etkir. Analjezik etkisi hipotalamustaki ısı düzenleme merkezi yakınındaki ağrı ile ilgili merkezler üzerinde baskılayıcı etkisi ile gerçekleşmektedir. Antipiretik etkisi pirojen maddelerin düşürdüğü ısı merkezlerindeki ısı reseptörlerinin duyarlılık düzeyini yükselterek meydana gelir. IM uygulamadan yaklaşık 2 saat sonra kas-iskelet sisteminde antienflamatuvar etkisini gösterir ve yaklaşık 12 saat sonra en yüksek plazma seviyelerine çıkar. %99 oranında plazma proteinlerine bağlanır.  Kas ve iskelet sisteminin ağrılı ve romatizmal bozukluklarında,  Yüksek ateşle birlikte seyreden solunmum sistemi enfeksiyonlarında; antibakteriyel tedaviye yardımcı olarak,  Endotoksik şoklarda akut yangının giderilmesi amacıyla,  Sindirim sistemi bozukluklarından kaynaklanan sancılarda ve aseptik eklem yangılarında kullanılır.  Prostaglandin sentezini engelleyerek etki gösterdiğinden operasyon sonrası kullanımında kanama eğiliminin artması söz konusudur. Operasyon sonrası kanamaların durdurulması yönünde önlem alınmalıdır. Bu amaçla vitamin K1 enjeksiyonu yapılabilir.  Hipotansif, hipovolemik ve dehidre hayvanlarda renal toksisiteyi artırma riski bulunmaktadır.  Diüretiklerle birlikte kullanımı nefrotoksisite riskini artırabilir.  Kedi köpek oral im sc yada iv önce 2 mg/kg, sonra 1 mg/kg  At iv 100 mg/ml günde 1 kez 5 gün süreyle 2,2 mg/kg  İbuprofen Terapötik dozda yan etkilerden yoksundur. Konjuktif doku yangıları ve osteoartiküler hastalıklarda , atta tendinit Oral yolla kullanım Kedi 100 mg günde 2 kez Köpek 200 mg/10 kg günde 2 kez Büyük hayvan 25 g Tedavi süresi 3-5 gün  Naproksen Sindirim kanalından hızlı ve tam emilir Oral biyoyararlanım at %50, köpek %68-100 Plazma yarı ömrü at 4 saat Köpek IV 5 mg/kg plazma yarı ömrü 3-4 saat atılma yarı ömrü 74 saat Plazma protein %98-99 bağlanma Etkisi en uzun Romatoid artrit, osteoartrit, ankilozlu spondilit Kanın pıhtılaşma süresi uzatır, COX engelleme Köpek oral başlangıçta 5; daha sonra 1,2-2,8 mg/kg/gün At oral günde 2 kez 10 mg/kg yada IV 5 mg/kg daha sonra oral günde 2 kez 10 mg/kg Topallık iyileşme Uygulama 14 gün  6. Oksikamlar Meloksikam COX-2 enzimini inhibe ederek prostaglandin sentezini engeller. Yangılı dokuya lökosit infiltrasyonunu azaltır. Antipiretik, analjezik, antiinflamatuar Akut solunum yolu enfeksiyonlarında uygun antibiyotik ile birlikte klinik belirtileri azaltmak amacıyla, İshal durumlarında, l haftadan büyük buzağılarda ve laktasyon döneminde olmayan genç ineklerde oral rehidrasyon tedavisi ile birlikte, Akut mastitis tedavisinde antibiyotik ile birlikte, Buzağılarda boynuz kesimini takiben operasyon sonrası ağrının dindirilmesi amacıyla kullanılır. Atlarda; Akut ve kronik iskelet-kas bozukluklarında ağrının hafifletilmesinde ve yangının azaltılmasında, Kolik ile ilişkili ağrının dindirilmesinde kullanılır At 0,6 mg/kg IV Karnivor 0,2-0,3 mg/kg Sığır parenteral (20 mg/ml) 0,5 mg/kg  Piroksikam COX-1 enzimini inhibe ederek prostaglandin sentezini engeller. Antipiretik, analjezik, antiinflamatuar 2-4 saatte doruk plazma yoğunluğu Yarı ömrü uzun %99 plazma proteinlerine bağlanma Osteoartrit, romatoid artrit Köpek 0,3 mg/kg/gün Kedi 0,03 mg/kg/gün  7. Fenamat Türevleri Tolfenamik asit o Yapı yönünden meklofenamik asite benzer. o Aspirin vb maddelere bir üstünlüğü yoktur. o Sıkça sürgüne yol açma gibi istenmeyen etkileri o Sığırlarda meme ve solunum yolları hastalıklarında genellikle yardımcı madde olarak 2 gün süreyle IM yolla 2 mg/kg dozda kullanılır. o Köpek ve kedilerde ağızdan, IM ve SC yolla günde bir kez 4 mg/kg dozda kullanılır.  8. Nikotinik asit türevleri Fluniksin Meglumin  Güçlü ağrı kesici, ateş düşürücü ve yangı önleyici etkileri vardır.  PGS’ı engeller.  Ağrı kesici etkisi fenilbutazon, pentazosin, meperidin ve kodeinden daha güçlüdür.  Septik şokta da etkilidir.  Atlarda etkisi 2 saatte ortaya çıkar; 12-16 saatte doruk değere ulaşır; 24-36 saat sürer.  Başlıca atlarda kullanılır; diğer hayvanlarda da kullanılır.  Kas-iskelet sistemi ağrıları ile yangılarının sağaltımı ve iç organların düz kas spazmlarından ileri gelen ağrılarının yatıştırılmasında oldukça etkilidir.  İç organ sancılarında tek dozda verilmesi yeterlidir; bazen ikinci uygulama gerekebilir.  Endotoksik/septik şokta antibiyotiklerle birlikte kullanılır. At Ağızdan, IV veya IM yolla 1.1 mg/kg dozda ve 5 gün süreyle verilir. Sığır IV yolla başlangıçta 2.2 mg/kg, sonra 8 saat arayla 1.1 mg/kg dozda verilir. Köpek En çok 3 gün süreyle günde 1 kez 0.5-2.2 mg/kg miktarda uygulanır. Göz hastalıklarında IV yolla 1-2 kez 0.5 mg/kg, Akut mide genişlemesinde bir kez 1 mg/kg, Sindirim kanalı tıkanmasında günde 1-2 kez 0.5 mg/kg Kedi SC yolla 0.25 mg/kg kullanılır. Şok Endotoksik şokun sağaltımında çok etkilidir; IV 1.1 mg/kg Bazı antibiyotiklerle (florfenikol, oksitetrasiklin gibi) hazırlanan tıbbi ürünleri vardır.  9. α2A-R uyarıcıları Ksilazin  α2A-R uyarıcısıdır.  Hidroklörür tuzu halinde beyaz renkte, kristalize, su, alkol ve metilalkolde kolay, kloroform ve eterde çok az çözünen tozdur. Etki şekli  Beyindeki 2A-R’leri uyararak ağrı kesici etki oluşturur. o 2A-R’lere ilgisi 1A-R’lere olanın 160 katıdır.  Etkisi 4-aminopridin, atipamezol, piperoksin, tolazolin, yohimbin gibi 2A-R blokörlerince engellenir.  Adrenerjik sinaps öncesi sinir ucunda bulunan 2A-R’lerin uyarılması katekolaminlerin (NA, dopamin gibi) salıverilmesini engeller.  MSS'nde ara-nöronlarda uyarı geçişini engeller; çizgili kasları gevşetir.  Beyinin postrema bölgesindeki kusma merkezini doğrudan etkiler. o Kedilerde, seyrek olarak da köpeklerde kusmaya sebep olur. Etkileri Ağrı kesici, kas gevşetici, yatıştırıcı etkileri vardır. Kalp-damar sistemine etkileri hayvanlar arasında değişkenlik gösterir. o İM veya İV yolla verilmesi, hayvanların çoğunda kan basıncında kısa süreli yükselmeyi takiben uzun süreli düşmeye ve kalp hızında yavaşlamaya yol açar. o Kalbi adrenaline duyarlı kılar. o Atlarda ksilazin, önceden atropin (Dİ yolla 0.011 mg/kg) verilmesiyle önlenebilen, 2nci dereceli AV kalp bloğuna yol açabilir. o Kalp-damar sistemine olan istenmeyen etkileri sebebiyle, preanestezik olarak ksilazinin verildiği durumlarda genel anestezikler dikkatle kullanılmalıdır. Ksilazine ruminantlar çok duyarlıdır; at, köpek, kedi gibi hayvanlarda kullanılan dozun 1/10 kadarı ruminantlarda ağrı kesilmesi için yeterlidir. Sığırlara verilmesini takiben, 5 saat süreyle idrar miktarı artar.  Plazma insülin yoğunluğunu %30 dolayında düşürür; ksilazin verilenlerde kan şekeri yükselir. Sığırlara İM yolla 0.2 mg/kg dozda ksilazin vücut ısısında yaklaşık 2°C artışa yol açar. Kedilerde İM yolla 1 mg/kg dozda, 3-5 dk içinde kusmaya yol açar; bu dozda kedilerde ağrı kesici etkisi belirgin değildir. Etki süresi Atlarda barbitürat anestezisinden 15-20 dk önce İM yolla 2 mg/kg dozda ksilazin hızlı ve 30 dk süreli derin yatışma haline sebep olur. İV yolla 1.1 mg/kg dozda, etkisi 1-1.5 dk içinde başlar ve 3 dk'da baş düşer. Etkisi kedi ve köpeklerde İV yolla 3-5 dk, İM veya SC yolla 10-15 dk'da başlar. o Ağrı kesici etkisi 15-30 dk, o Yatıştırıcı-uyku doğurucu etkisi de 1-2 saat sürer. İstenmeyen etkileri Sığırlarda ÖD50 en yüksek sağaltım dozunun (0.3 mg/kg) 3 katı yani 1 mg/kg'dır. Kullanılırken dikkat edilecek hususlar Nöroleptik ve trankilizanlarla dikkatle kullanılmalıdır. Barbitüratlarla birlikte ksilazinin kullanıldığı hallerde dozu azaltılmalıdır. Kasaplık hayvanlarda kullanılmamalıdır. Kullanılması Evcil, laboratuar ve yabani hayvanlarda başlıca preanestezik olarak kullanılır. Köpek ve kedi Yerel anestezikler veya ketaminle birlikte sezeryan ameliyatlarında güvenle kullanılır. o Ksilazin Kİ 0.55-1.1 mg/kg verildikten 20 dk sonra, aynı yolla 15-22 mg/kg ketamin uygulandığında yaklaşık 30 dk süreli iyi bir kas gevşemesi ve ağrı kesilmesi oluşur. At  Ksilazin atlar için iyi bir preanesteziktir; anesteziye olaysız giriş ve çıkış sağlar.  Çok kısa etki süreli barbitüratlar ve halotanla anesteziye girmeden önce genellikle Kİ 2.2 mg/kg veya Dİ 1.1 mg/kg dozda ksilazin uygulanır.  Ketaminle birlikte de kullanılır.  Dİ 1.1 mg/kg ksilazini takiben, 2-3 dk sonra aynı yolla 1.6-2.2 mg/kg ketamin verilerek, ağrı kesilmesi ve hafif anestezi oluşturulur. Sığır Ksilazinin etkisine çok duyarlı olmaları sebebiyle, özellikle sığırlarda olmak üzere, ruminantlarda kullanılmasından kaçınılması önerilir; kullanılması gerektiğinde de çok dikkatli olmalıdır. Ksilazinle birlikte atropin de kullanılmalıdır. Sığırlarda Kİ 0.09-0.35 mg/kg dozlarda ksilazin hafif-derin yatışmaya yol açar. Dİ olarak 0.05-0.1 mg/kg ksilazin 1-2 saat süreli hafif narkoza sebep olur. Deney hayvanları  Birçok laboratuvar hayvanında tek başına veya genellikle de ketaminle birlikte kullanılır.  Farelerde kg canlı ağırlığa iki ilaçtan 50 mg verilmesi 1-1.5 saat süreli anestezi oluşturur.  Ksilazin ketaminle birlikte tavşanlarda da kullanılır.  Kİ yolla 5 mg/kg ksilazin, 35 mg/kg ketamin birlikte uygulandıklarında, 10-12 dk süreli anesteziye yol açarlar. Yabani hayvanlar Ksilazin hayvanın yatıştırılması ve hareketsiz kılınması için çok kullanılır.  10. Koksibler Mavakoksib  Köpeklerde kullanım için onaylanmıştır.  COX-2 için seçici etkilidir.  Ağızdan verildiğinde iyi emilir; emilme, tok verildiğinde oldukça iyi (>%85), aç verildiğinde orta derecededir (>%45). o Plazmada etkili yoğunluğa hızla ulaşır; doruk yoğunluğa ulaşması