Les 6 Myceners, de eerste Grieken 2021 PDF

Les 6 Myceners, de eerste Grieken SCHEMA 1 De komst van de Grieken Ca. 2000 v.C.: Griekssprekenden → Grieks vasteland Belangrijkste vindplaats Mycene → naam Myceners Bronstijd zware muren + bronzen wapenrustingen strijdwagens ➔ oorlog? Myceense huursoldaten...

Les 6 Myceners, de eerste Grieken SCHEMA 1 De komst van de Grieken Ca. 2000 v.C.: Griekssprekenden → Grieks vasteland Belangrijkste vindplaats Mycene → naam Myceners Bronstijd zware muren + bronzen wapenrustingen strijdwagens ➔ oorlog? Myceense huursoldaten Bloei ca. 1600 - ca. 1200 Aantal vorstendommen? 2 Het Lineair B getuigt van Griekse aanwezigheid op Kreta Taal: lineair B-tabletten = vroeg-Grieks ↔ lineair A-tabletten = geen Grieks veel lineair B-tabletten op Kreta → Griekse/Myceense verovering van Kreta? Midden 14e eeuw v.C.: Mycene leider van de Griekse wereld Op lineair B-tabletten vooral aantekeningen paleisadministratie → paleiseconomie? Veel goud/rijkdom → Griekenland is arm? ! Plundertochten? Handel? 3 Mykene heeft handelscontacten met Kreta, Egypte en het Nabije Oosten Egypte Cyprus Kusten Nabije Oosten ➔ Mykene/Griekenland ➔ netwerk Cyprus (kolonies) Invloed cultuur van Kreta /Egypte → Myceense cultuur 4 Mycene gaat ten onder in oorlogen en migraties Ca. 1250-1200 v.C. netwerk verzwakt door: politiek verval in Egypte en Mesopotamië Myceense paleiseconomie Waarom? Natuurlijke rijkdom uitgeput? Overbevolking? Oorlog tussen Myceense vorsten? Vreemde invallers? Zeker: Myceense centra verwoest Ronddolende groepen op zee Grieken verhuizen naar kusten Turkije. Gevolgen: luxueuze cultuur verdwijnt, Lineair B in onbruik De goden blijven. 5. Zeker of onzeker? OPDRACHT 1 Bestudeer aandachtig het kaartje en de legende in bron 1 op blz. 31 in je leerboek. Over welke hedendaagse gebieden strekte de macht van de Myceners zich uit? Zuid-Griekenland en enkele kustplaatsen in Turkije Geef drie hedendaagse steden die al bestonden in de Myceense periode. Mycene, Thebe, Athene, Tiryns, Pylos OPDRACHT 2 Bestudeer aandachtig bron 2 op blz. 32 in je leerboek. Waarom ligt Mycene op een hoogte? Om zich gemakkelijk te beschermen tegen een vijand. Op een hoogte heb je voordelen: naar beneden gooien is gemakkelijk, je kunt verder kijken enz.  Waaraan kun je zien dat de Myceners zich willen beschermen? Hoge, dikke muren. Verschillende muren na elkaar om aanvallers te beletten door te dringen tot het centrum van de stad. OPDRACHT 3 EXTRA Lees aandachtig het volgende verhaal over Clytaemnestra. Onderstreep daarna bij elke uitspraak de juiste naam. Zij blijft tot de verbeelding spreken, Clytaemnestra, vrouw van Agamemnon, heerser van Mycene. Agamemnon was de leider van de Myceense vorsten die Troje belegerden (zie ook Les 7). Volgens vele Griekse auteurs was de oorlog tussen de Grieken (of Myceners) en de Trojanen een oorlog voor een andere vrouw: de mooie Helena, de vrouw van Menelaos (broer van Agamemnon) en de zus van Clytaemnestra. Helena werd geschaakt door Paris en naar zijn vaderstad Troje meegevoerd. De Grieken maakten zich klaar om naar Troje uit te zeilen, maar er was geen wind, tot Agamemnon zijn dochter Iphigenia offerde aan Artemis. De wind stak op, de Grieken voeren uit. Clytaemnestra bleef achter, verscheurd van woede en verdriet om de dood van haar dochter. Tien jaar duurde de oorlog. Intussen begon Clytaemnestra een affaire met Aegisthus. Die haatte Agamemnon en zijn hele familie omdat Agamemnons vader Aegisthus’ vader had vermoord. Wanneer Agamemnon terugkeert uit de Trojaanse oorlog, wordt hij door Aegisthus en Clytaemnestra in zijn bad vermoord. Natuurlijk blijft die moord niet ongewroken, maar dat is alweer een ander verhaal. Agamemnon was de heerser van Athene / Mycene / Sparta. Clytaemnestra was de vrouw van Menelaos / Paris / Agamemnon. Helena was de vrouw van Menelaos / Paris / Agamemnon. Paris ontvoerde Clytaemnestra / Helena / Iphigenia. Om de wind te doen opsteken, werd Clytaemnestra / Helena / Iphigenia geofferd. Clytaemnestra heeft een minnaar: Menelaos / Aegisthus / Paris. Clytaemnestra vermoordt Menelaos / Paris / Agamemnon. OPDRACHT 4 Los deze opdracht op met behulp van bron 4A en 4B op blz. 34 in je leerboek. Onderstreep telkens het juiste antwoord. Wie gaf de Grieken de naam Grieken? De Grieken zelf / de Romeinen / de historici. Waarvoor werd het lineair B vooral gebruikt? Om te bewaren / om lijsten van voorraden bij te houden / om te bakken. Leg uit: “Het is een geluk bij een ongeluk dat we uit de Myceense tijd nog kleitabletten hebben.” Welke van deze verklaringen is juist? a Omdat het zo ongelukkig lang geleden is dat ze gemaakt zijn, is het een geluk dat archeologen ze ontdekt hebben. b Per ongeluk werd de bovenste laag van die tabletten gewist. Door het bakken bij de brand zijn de inkervingen opnieuw leesbaar geworden. c Dat die paleizen of burchten door een brand werden verwoest, is een ongeluk. Maar door dat ongeluk werden de tabletten gebakken. Een geluk, want daardoor kunnen we ze nu nog lezen. OPDRACHT 5 Bestudeer DOC 5A en 5B op blz. 36 in je leerboek. Zoek op wat een ‘hiërarchie’ is. Systeem om personen of objecten te ordenen van laag naar hoog Zoek op wat een ‘klassensysteem’ is. Een indeling van mensen in groepen of klassen op basis van rijkdom, bezit, macht enz. Waarover zijn beide bronnen het eens? De heersers in de burcht regeren over de omwonenden. Wat zou je uit beide teksten kunnen besluiten? Vanuit de burcht wordt geregeerd maar hoe dat ging, weten we volgens B niet. Volgens A was er een hiërarchie van ambtenaren, een speciale priesterklasse. Er was veel slavernij en er was een klassensysteem. Besluit: deze auteurs zijn het alleen eens over de macht van de burchtheer over de omwonenden.