L09-UML (Unified Modeling Language) Ders Notları - 2024 PDF

Veri Organizasyonu (289) Doç. Dr. Ahmet Arif AYDIN L09 – UML (Unified Modeling Language) Güz Dönemi -2024 1 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø Bölüm Soruları Normalizasyon nedir? Normalizasyon yönergeleri hangileridir...

Veri Organizasyonu (289) Doç. Dr. Ahmet Arif AYDIN L09 – UML (Unified Modeling Language) Güz Dönemi -2024 1 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø Bölüm Soruları Normalizasyon nedir? Normalizasyon yönergeleri hangileridir? Normal olmayan formdan 1NF’e geçilirken hangi işlem yapılır ? 1NF den 2NF ‘e geçilirken hangi işlem yapılır ? 2NF den 3NF ‘e geçilirken hangi işlem yapılır ? 3NF den 4NF ‘e geçilirken hangi işlem yapılır ? Normalizasyonun sağladığı avantajlar nelerdir? 2 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø Normalizasyon Yönergeleri Sütunlar atomik değerler içermeli Sütunlar anahtar niteliğe tam bağlı olmalı kısmi değil Sütunlar arasında geçişli bağımlılık olmamalı Anahtara bağlı olan sütunlar yine anahtar gibi olmalı Tablolarda çok değerli bağımlılıkların olmaması Normalization is the process of organizing data in a database to minimize redundancy and dependency. h"ps://www.tutorialspoint.com/normal-forms-in-dbms 3 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø Normalizasyonun Avantajları Normalizasyon yönergeleri ile tablo tasarımında aşağıdaki avantajları sağlar: Ø Depolanan verilerin kopyalarının azaltılmasını(reduced data redundancy) sağlar. Dolayısyla ihtiyaç duyulan depolama alanı miktarı azalır ve veritabanı verimliliği artar. Ø Verilerin tutarlı (consistency) ve düzenli bir şekilde depolanmasını sağlayarak veri tutarsızlığı ve hata riskini azaltır. Ø Tabloları ve veri ilişkilerini düzenlemeye yönelik yönergeler sunarak bir veritabanını tasarlamayı (simplified database design) Ø Normalizasyon uygulanan tablolarda sorgulama işlemleri daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilir (improved query perfromance). Ø Veritabanını daha küçük ve daha yönetilebilir tablolara bölerek verinin yönetimi karmaşıklığını azaltır ve veri ekleme, güncelleme ve silme işlemlerini kolaylaştırır. 4 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø ER Modelden İlişkisel Veri Modeline Geçiş Kavramsal ER Model den İlişkisel veri modeline (relational data model) geçiş yapılırken Varlık seti ve ilişki setinin relational model de karşılığı nedir? Hangi ilişki setleri (1-1, 1-M, M-N) tabloya dönüşür ? 5 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø ER Modelden İlişkisel Veri Modeline Geçiş ER Model Tabloya dönüşmez ER modelde 1-1 Relational veya 1-N ilişkide Model (UML) eğer nitelik yoksa ilişkisel modelde tabloya dönüşmez 6 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø ER Modelden İlişkisel Veri Modeline Geçiş ER Model Tabloya dönüşmez otomobil ER modelde 1-1 Relational veya 1-N ilişkide Model (UML) eğer nitelik yoksa ilişkisel modelde tabloya dönüşmez 7 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML (Unified Modeling Language) Nedir ? UML (Birleştirilmiş Modelleme Dili) Ø Yazılım mühendisliğinde kullanılan standartlaştırılmış bir görsel modelleme dilidir. Ø Geliştiricilerin yazılım sistemlerinin tasarlanmasına (design), görselleştirmelerine (visualization), inşa etmelerine (develop) ve belgelemelerine (documantation) yardımcı olur. Ø UML bir programlama dili değil, sistemlerin yapısını ve davranışını temsil eden diyagramlar oluşturmaya yönelik bir dizi kuraldır. 8 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML (Unified Modeling Language) Nedir ? Ø UML 1994-1995 yıllarında Grady Booch, Ivar Jacobson ve James Rumbaugh tarafından Rational Software'de geliştirilmiştir Ø Object Management Group (OMG) tarafından yönetilen bir standart haline gelmiştir. https://dibimbing.id/en/blog/detail/database-management-system-definisi-fungsi-dan-jenisnya 9 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Diyagram Çeşitleri Davranışsal Yapısal Diyagramlar Diyagramlar https://www.geeksforgeeks.org/unified-modeling-language-uml-introduction/ 10 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Yapısal Diyagramlar - Sınıf Diyagramları (Class Diagrams) bağıntı Sınıf diyagramı, bir sistemdeki nesne türlerini ve bunlar arasında var olan ilişkileri tanımlar. bağıntı Temel Unsurlar (key elements) genelleme Ø Sınıflar (Classes) method Ø Nitelikler (Attributes) Ø Fonksiyonlar (Methods) Ø İlişkiler (Relationships) sınıf h8ps://www.visual-paradigm.com/guide/uml-unified-modeling-language/what-is-uml/ 11 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Yapısal Diyagramlar - Bileşen Diyagramları (Components Diagrams) Bir sistemin (yazılım veya donanım) bileşenlerinin birbiriyle olan bağıntılarını tanımlar. Temel unsurlar : Ø Bileşenler (components) Ø Arayüz (interfaces) Ø İlişkiler (relationships) https://online.visual-paradigm.com/diagrams/tutorials/component-diagram-tutorial/ 12 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Yapısal Diyagramlar - Kullanım Diyagramları ( Deployment Diagrams) Temel Unsurlar: Aygıtlar (Device), Kod (Artifact) Ø Nesne tabanlı bir yazılım sisteminin mimarisini (fiziksel görünüşünü ) modellemeyi sağlar. Ø Donanım konfigürasyonlarının üzerinde yaşayan yazılım bileşenleri, kullanılan teknolojileri ve fiziksel dünyadaki somut unsurlar ile birlikte modellenmesini içerir. h8ps://online.visual-paradigm.com/diagrams/tutorials/component-diagram-tutorial/ 13 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Davranışsal Diyagramlar - Kullanım Senaryosu Diyagramları ( Use Case Diagrams) Bir sistemin işlevsel gereksinimlerini kullanım senaryosu olarak tanımlar. Temel Unsurlar Ø Aktörler (Actors) Ø Kullanım Senaryoları (Use Cases) Ø Sistemin sınırları (System Boundaries) https://www.visual-paradigm.com/guide/uml-unified-modeling-language/what-is-uml/ 14 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Davranışsal Diyagramlar - Activity Diyagramları (Activity Diagrams) Aktivite diyagramları aşamalı faaliyetlerin ve eylemlerin iş akışlarının grafiksel gösterimleridir. Hesaplama veya organizasyon ile ilgili süreçleri modelleme imkanı sunar Temel Unsurlar: Ø Aktivite (Activities) Ø Geçişler (Transitions) Ø Karar noktaları (Decision Points) https://www.visual-paradigm.com/guide/uml-unified-modeling-language/what-is-uml/ 15 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Davranışsal Diyagramlar - Sıralı Diyagram (Sequence Diagrams) Sıralı diyagram işlem ve zaman sırasına bağlı olarak nesnelerin işbirliğini ve diğerleriyle nasıl etkileşime geçtiğini modeller. Temel Unsurlar Ø Yaşam hatları (Lifelines) Ø Messages Ø Aktivasyon hatları (Activation Bars) https://www.visual-paradigm.com/guide/uml-unified-modeling-language/what-is-uml/ 16 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML: Davranışsal Diyagramlar - Durum Makinası Diyagramları (State Machine Diagrams) Bir sistemde izin verilen durum ve geçişlerin yanı sıra bu geçişleri etkileyen olayları da tasvir eden diyagramdır. Temel Unsurlar Ø Durumlar (States) Ø Geçişler (Transitions) Ø Olaylar (Events) https://www.visual-paradigm.com/guide/uml-unified-modeling-language/what-is-uml/ 17 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML Çizim Araçları : draw.io https://app.diagrams.net/ 18 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UML Çizim Araçları: UMLet https://www.umletino.com/umletino.html 19 © Ahmet Arif AYDIN, 2024 Ø UMLÇizim Araçları () 20 © Ahmet Arif AYDIN, 2024  Dinlediğiniz için Teşekkürler… İyi çalışmalar ve başarılar dilerim … 21 © Ahmet Arif AYDIN, 2024