Avrupa Bütünleşmesinin Tarihsel Gelişimi Konu 6 PDF

15.04.2024 BU BÖLÜMDE ELE ALINACAK OLAN KONULAR...

15.04.2024 BU BÖLÜMDE ELE ALINACAK OLAN KONULAR  AET ve EURATOM  İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi  AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT)  Avrupa Tek Pazarı  Maastricht Anlaşması  Koopengah Zirvesi  Amsterdam Anlaşması  Nice Anlaşması  Avrupa Anayasası Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 2 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AET ve EURATOM AET ve EURATOM AKÇT'nin kurulmasından sonra, Avrupa Savunma Topluluğu Böylece Paris Antlaşmasını imzalayan altı ülke, kömür ve ile Avrupa Siyasal Topluluğu'nun oluşturulmasına yönelik çelikte giriştikleri deneyi, yaşantılarının diğer kesimlerine de girişimler meydana gelmiş ancak bu çabalar sonuçsuz yaymak çabalarını sürdürdüler. kalmıştır. Savunma ve dış politika alanlarında bu yöndeki Ekonomik bütünleşme üzerinde yoğunlaştırılan çabalar girişimler için zamanın henüz erken olduğu çabuk sonucu altılı ülke, Messina’da 1-2 Haziran 1955’de düzenlenen anlaşılmıştır. konferansta “Avrupa Atılımı” başlıklı bir karar almıştır. Bir taraftan NATO'nun kurulması, diğer taraftan Avrupa Bu kararla Avrupalılar, Avrupa’daki güvenliğin sağlanması ve bütünleşmesinin önce ekonomik alanda gerçekleşmesinin hayat standardının yükseltilmesi amacıyla Birliğin özellikle daha gerçekçi olacağı düşüncesi, çabaları ekonomik alanda taşıma, nükleer ve geleneksel enerji gibi alanlarda yoğunlaştırmıştır. başlatılmasının bütünleşme sürecine ivme kazandıracağını öngörmüşlerdir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 3 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 4 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 1  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AET ve EURATOM AET ve EURATOM 1955’te Messina Konferansı sırasında İngiltere ise Ancak, AKÇT Antlaşması’ndan altı yıl kurulması planlanan ekonomik birliğin bir serbest ticaret sonra ve Anlaşmanın mimarı ve üyesi bölgesi şeklinde bir yapıya sahip olmasını önermişti. altı ülke tarafından 25 Mart 1957’de İngilizler, geniş kapsamlı, uluslarüstü bir topluluk yerine, Roma’da Avrupa Ekonomik daha dar kapsamlı, hükümetlerarası bir ticaret alanını Topluluğu’nu (AET) kuran antlaşma tercih etmekte idi. Bazı İskandinav ülkelerinin yanı sıra imzalanmıştır. Avusturya ve İsviçre de İngiltere’nin yanında yer aldı. AET gibi Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) da 1 Ocak 1958 tarihinde yürürlüğe giren Roma Antlaşması ile kurulmuştur. AKÇT ve EURATOM sınırlı bir sektörel bütünleşme biçimini öngörürken, AET Antlaşması bütün ekonomiyi kapsayan bir Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN çerçeveye sahiptir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 5 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 6 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AET ve EURATOM AET ve EURATOM Buna karşılık aynı dönemde, İngiltere Bu temel farkın dışında, o dönemde önderliğinde diğer bazı Avrupa ülkeleri EFTA ile AET'nin önemli farklarından (Avusturya, Danimarka, Norveç, bir diğeri de EFTA'nın tarım sektörünü Portekiz, İsveç ve İsviçre) İngiltere'nin serbest ticaret alanı içine almaması önerisiyle 1960 yılında Stockholm'de olmuştur. imzalanan bir anlaşma ile Avrupa Zaman içinde üyelerinin büyük bir kısmının AET'ye Serbest Ticaret Alanı'nı (EFTA) katılmasıyla eski önemini yitirmiş olan EFTA bugün, İzlanda, kurmuşlardır. Liechtenstein, Norveç ve İsviçre'den oluşmaktadır ve AB ile EFTA ülkeleri kendi aralarında sanayi ürünlerinde gümrük ve EFTA'nın üç üyesi arasında (İzlanda, Liechtenstein, Norveç) eş etkili vergilerle diğer kısıtlamaları kaldırmışlar, ancak bir Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) kurulmuştur. 1968 yılında üçüncü ülkelere karşı ulusal mevzuatlarını uygulamayı Gümrük Birliği'nin tamamlanarak yürürlüğe girmesiyle üye sürdürmüşlerdir. ülkelerin gümrük alanları, tek bir gümrük alanı haline Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 7 gelmiştir. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 8 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 2  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AET ve EURATOM AET ve EURATOM 1 Ocak 1958’de yürürlüğe giren Roma Anlaşması ile AET’nin Bu arada bu işbirliğini adli alanda da devam ettirmek kuruluş amacı : Ortak bir pazar ve mallar için gümrük birliği amacıyla Avrupa Adalet Divanı kuruldu. kurmak, ortak bir tarım politikası ve işçi hareketleri ile Roma Antlaşmalarının 1958 yılbaşında yürürlüğe ulaştırma politikalarını belirlemek ve ekonomik kalkınmanın girmelerinden sonra, Topluluklar içinde, gerek ekonomik gerçekleşmesi için ortak örgütler kurmak olarak gelişme gerek antlaşmaların özellikle AET antlaşmasının belirlenmiştir. uygulanması bakımından başarılı olarak nitelendirilen bir EURATOM’un kuruluş amacı ise, nükleer sanayilerin hızla dönem başlamıştır. kurulması ve büyümesi için gereken koşulların sağlanması Ocak 1962’de yapılan indirim ile Gümrük Birliği’nde birinci yolu ile üye ülkelerde hayat standardının yükseltilmesine ve geçiş dönemi sona ermiş, ikinci geçiş dönemi ise Ocak diğer ülkelerle mübadelelerin gelişmesine katkıda 1966’ya kadar devam etmiştir. bulunmaktır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 9 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 10 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AET ve EURATOM İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi 1966 sonrasında başlaması planlanan üçüncü geçiş dönemine Ulaştırma ve enerji alanlarındaki gecikmelere rağmen, AET, ilişkin ayrıntılar Roma Antlaşması’nda kararlaştırılmamış, en geçiş döneminin sonu olan 31 Aralık 1969’da, Antlaşmada geç Ocak 1970’de Gümrük Birliği’nin tamamıyla kurulması saptanmış hedeflerin çoğuna ulaşmıştı. koşuluyla komisyona bırakılmıştır. 1962-1969 döneminde Fransa’nın İngiltere’nin AET’ye Üye Devletler arasındaki ortak gümrük vergileri, bütün üyeliğini iki defa veto etmesi bu yıllara damgasını vuran sanayi mallarında ve tarım ürünlerinin çoğunda, AET önemli gelişmelerdendir. (1961 ve 1967 yıllarında İngiltere’nin Antlaşmasında öngörülen tarihten bir buçuk yıl önce , 1 AET’ye yaptığı başvurular Fransa lideri De Gaulle tarafından Temmuz 1968’de gerçekleşmiştir. Böylece 1 Temmuz 1968’de reddedilmiştir.) üye devletler arasında Gümrük Birliği yürürlüğe girmiştir. İngiltere kendini coğrafi olarak Kıta Avrupası’nın bir parçası Gümrük Birliği’nin yürürlüğe girmesiyle üye ülkelerin olarak değil, Avrupa’ya komşu bir ada ülkesi olarak gümrük alanları, tek bir gümrük alanı haline gelmiştir. konumlandırıyordu. Tarihsel süreç ve kültür açısından da Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN İngiltere Kıta Avrupası’ndan farklı Prof.Dr. İsmail birİŞCAN Hakkı süreç izlemiştir. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 11 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 12 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 3  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi Ekonomik açıdan ise İngiltere yüzyıllardır en büyük sömürge İngiltere 1961’de AET’ye katılım için müzakerelere başlama imparatorluğuydu ve özellikle Napolyon ablukasından dolayı doğrultusunda başvururken, kurucusu olduğu EFTA Kıta Avrupası’yla ticari ilişkileri sömürgeleriyle olan ticaret üyelerini de aynı şeyi yapmak için teşvik etmiştir. Bu nedenle kadar gelişmemiştir. de Norveç, İrlanda ve Danimarka’da üyelik başvurusunda 1960’lı yıllara gelinceye kadar İngiltere’nin AET’ye girmek bulunmuştur. konusunda çekimser kalmasının başlıca nedenleri bunlardı. Charles de Gaulle liderliğindeki Fransa’nın II. Dünya Ancak AET’nin başarısını 1960’larda göstermeye başlaması, Savaşı’ndan beri devam eden Amerikan ve İngiliz karşıtlığı ve İngiltere’yi politik yönden bu topluluk karşısında zayıf İngiltere’nin katılımıyla kendi aleyhine olacağını düşündüğü kalmamak için topluluğa yanaşmaya itmiştir. bazı faktörler dolayısıyla de Gaulle, İngiltere’nin katılımı gibi Ekonomik açıdan başarılı bir model olan AET, İngiltere’nin radikal bir kararın, yaşanılan dönemin siyasi yönüyle oluşan dış ticaretinde AET lehine bir etki yaratmıştır. hassaslığında düşünülmeyeceğine iddia ederek İngiltere’nin başvurusunu reddetmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 13 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 14 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi Bunun ardından İngiltere’nin diğer müttefikleri de Fakat daha sonra 1968 seçimlerini kazanan de Gaulle, başvurularını geri çekmiştir. İngiltere’ye karşı durumunu sürdürse de 1969’da düzenlenen İngiltere ilk başvurusunun veto edilmesinin ardından 4 yıl bir referandumda başarısız olmasının ardından istifa edince sonra Danimarka, Norveç ve İrlanda’yla birlikte (EFTA) bir yerine gelen Georges Pompidou gelmiş ile Fransa-İngiltere kez daha Avrupa Topluluğu’na başvurmuştur. Fransa’nın hala ilişkilerinde yeni bir sayfa açılmış, ve adaylar veto edilen başında olan de Gaulle ise tekrar veto edeceğini açıklamıştır. başvurularını geri çekmediklerini ve katılım taleplerinin 1967’de İngiliz ekonomisinin sıkıntıya girmesi ve İngiliz devam ettiğini açıklamışlardır. Sterlin’inin devalüe edilmesinin ardından de Gaulle vetonun Bunun üzerine Haziran 1970’te müzakereler resmen başlamış, gerekçesi olarak İngiliz ekonomisinin hala kırılgan bir yapıya Ocak 1972’de sona ermiş ve bu dört ülkenin Avrupa sahip olduğunu ve AT düzeyine sahip olmadığını belirtmiştir. Topluluğu’na üyeliği onaylanmıştır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 15 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 16 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 4  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne İngiltere’nin Üyelik Başvurusunun Reddi AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) İngiltere’de katılım öncesi referandum uygulanmamış, fakat Toplulukların kurulmasının hemen ardından bazı sorunlar da diğer üç ülke katılım konusunda referandumlar gündeme gelmiş, her üç topluluğun da kendine özgü düzenlemişlerdir. İrlanda’da %83, Danimarka’da %63 evet oyu kurumlarının olması maliyet ve işlerlik açısından bazı ile kabul edilen katılım anlaşması, Norveç’te %53 hayır oyu ile sıkıntılar oluşturmaya başlamıştı. reddedilmiş ve Norveç haricinde üç aday ülke 1 Ocak 1973’te Örneğin, Charles De Gaulle tarafından ortaya atılan Fouchet Topluluğa katılmıştır. planının diğer 5 üye ülke tarafından topluca reddedilmesi ortak tarım politikası konusunda Fransa ile diğer ülkeler arasında önemli bir gerilimin yaşanmasına neden olmuştur. 1962’de oluşturulan Avrupa Tarımsal Yön Verme ve Garanti Fonu (FEOGA) bünyesinde en önemli gider kalemi oluyordu. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 17 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 18 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) Başkanı Hallstein’in 24 Mart 1965’te Parlamento’ya sunduğu Bundan sonraki dönemlerde de tarım topluluğun en önemli reform önerisi Fransa tarafından eleştirilmiştir. Diğer 5 üye ortak politikalarından biri olmaya devam etmiştir. Topluluk ülkede Hallstein Komisyonu’nun tarafını tutunca tek başına bütçesinde çiftçilere verilen doğrudan desteğin payı 1965’te kalan Fransa AET’nin kurumlarındaki temsilcilerini 30 %8 iken, 1967’de %45, 1968’de %77, 1969’da %81, 1970’de Temmuz 1965’te çekmiştir. %87’yi bulmuştur. 1973 yılında da yine %75’in üzerinde Daha sonra Ocak 1966’da Lüksemburg Zirvesi’nde uzlaşıya seyretmiştir. Ayrıca yapısal fonların önemli bir kısmı, yine varılmıştır (Lüksemburg Uzlaşması). Varılan anlaşmaya göre tarım arazilerinin ıslahı ve verimliliğin arttırılmasına üye ülkeler için hayati önemi haiz olan konularda ülkelere bırakılmıştır. veto hakkı tanınmış ve böylece AET’nin uluslarüstü yapısı pratikte hükümetler arası bir şekle sokularak bütünleşmede geri adım atılmıştır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 19 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 20 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 5  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) Bu türde çıkan sorunların çözümü amacıyla 5 Nisan 1965 1. Avrupa Kömür ve Çelik yılında EURATOM, AET ve AKÇT organlarının ortak faaliyet Topluluğu (1951) içerisinde olmalarını tasarlayan ve Temmuz 1967’de yürürlüğe Avrupa giren Birleşme Anlaşması (Füzyon Anlaşması-Merger Treaty) 2. Avrupa Atom Enerjisi imzalanmıştır. Topluluğu (1957) Topluluğu Füzyon Anlaşması ile birlikte üç Avrupa Topluluğunun yönetim organları tek bir organ durumuna gelmiştir. Tek bir 3. Avrupa Ekonomik (1965) Topluluğu (1957) Füzyon Anlaşması konsey, tek bir komisyon ve Parlamento oluşturulmuş, bütçeleri birleştirilmiş ve bunların tamamına Avrupa Toplulukları (AT) adı verilmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 21 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 22 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) AKÇT+AET+EURATOM = Avrupa Topluluğu (AT) Avrupa Topluluğu’nun kuruluşunda belirlenen hedefleri şu Avrupa Topluluğu’nun kuruluşunda belirlenen hedefleri şu şekilde özetlemek mümkündür: şekilde özetlemek mümkündür:  Üye devletler arasında gümrük vergilerini, malların ithal ve  Üye devletlerin ekonomik politikalarını giderek ihracatındaki miktar kısıtlamalarını ve eş etkili diğer bütün yaklaştırarak veya uyumlaştırarak ve ulusal mevzuatı Ortak önlemleri ortadan kaldırarak ve ortak bir gümrük tarifesi Pazar’ın işlemesi için gerekli ölçüde uyumlaştırarak bir oluşturarak ortak bir gümrük birliği kurmak, ekonomik birlik kurmak.  Üye devletler arasında kişilerin, sermayenin ve hizmetlerin serbest dolaşımına ilişkin engelleri ortadan kaldırarak bir ortak pazar oluşturmak,  Gümrük Birliği’nin kurulması için Gümrük Vergilerinin kaldırılmasının yanında miktar kısıtlamalarının da kaldırılmasını sağlamak, Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 23 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 24 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 6  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı AB’nin en büyük başarılarından birisi olarak nitelendirilen Buna ilave olarak 1970’lerde ve 1980’lerin ilk yarısı, Toplulukta Tek Pazar’ın mantığı, emeğin, malların hizmetlerin ve ekonomik bütünleşme hızının düştüğü ve üretimin düşük sermayenin serbestçe dolaşarak rekabeti, ticareti ve etkinliği teknolojiye mahkum edildiği bir dönem yaşanmıştır. arttırdığı bir alan yaratmaktır. 1973’de yaşanan İngiltere, Danimarka ve İrlanda’nın üyeliği ile 1969 yılı sonlarında kişi, sermaye ve hizmetlerin serbest yaşanan ilk katılım süreci, 1973 ve 1978 yılında yaşanan petrol dolaşımına yönelik önemli ilerlemeler kaydedilmiş olsa da; krizlerinin getirdiği durgunluk, yüksek enflasyon ve işsizlik  Üye devletler arasındaki sınırlarda, gerek kişiler gerekse oranları ile şekillenen ekonomik durum, üye devletlerin mallar üzerinde kontroller devam etmekte, bütünleşmeye odaklanmak yerine kendi iç sorunlarına  Bir üye devletten diğerine sanayi üretiminin norm ve yönelmelerine yol açmıştır. standartları değişmekte,  KDV oranları bir üye devletten diğerine ciddi farklılıklar göstermekteydi. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 25 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 26 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı Haziran 1985’te Milano’da bir araya gelen Topluluk liderleri, iç Kitap, gizli korumacılık nedeniyle üye ülke pazarları arasında sınırların bulunmadığı bir ekonomik alan oluşturulması, artan bölünmeye karşı oluşturulan yaklaşık 300 öneriden güvenlik ve savunma konularının da kapsama alınarak oluşmaktaydı. Avrupa Siyasi İşbirliği’nin güçlendirilmesi ve Avrupa Kitap, iç pazarın olmamasının yüksek maliyetini vurgulamış Parlamentosu’nun yetkilerinin genişletilerek karar alma ve bunun için yapılması gerekenler, bir program şeklinde sürecinin geliştirilmesi konularını ele almışlardır. sıralamıştır. Bu doğrultuda oluşturulan Komisyonun başkanlığını yürüten Beyaz Kitap, mevcut engelleri başlıca üç gruba ayırmıştır; Jacques Delors önderliğinde 1985 yılında hazırlanan İç Pazar  İç sınırlarda yapılan kontrolleri kapsayan fiziki engeller, Tamamlanması isimli beyaz kitap önemli bir başlangıç  Farklı ulusal standartlardan kaynaklanan teknik engeller, belgesidir.  Dolaylı vergileme sistemlerindeki ulusal farklılıklardan kaynaklanan mali engeller. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 27 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 28 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 7  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı Beyaz Kitap, hedef olarak 31.12.1992 tarihine kadar iç pazarın Tek Senet’te yar alan düzenlemelerle Roma Anlaşması’nda kurulmasını önermiş ve yapılması gerekenlerin bir program yapılan en önemli değişikliklerle; çerçevesinde antlaşmalara dahil edilmesi Şubat 1986’da  Avrupa Parlamentosu’nun yetkileri arttırılmıştır, imzalanan ve 1 Temmuz 1987’de yürürlüğe konulan Avrupa  Oy birliği ilkesinin zorunlu olduğu bazı Konsey kararlarında Tek Senedi gerçekleşmiştir. nitelikli çoğunluk ilkesi benimsenmiştir. Avrupa Tek Senedi, Roma Anlaşmasının eskiyen ve Roma Anlaşması’nın Avrupa Tek Senedi ile getirilen Topluluğun sağlıklı işlemesini engelleyen maddelerini değişiklikler çerçevesinde düzenlenen, yeni 8A, 8B ve 8C değiştirerek günün gereksinmelerine ve Topluluğun maddeleri, iç pazarın tanımının yapıldığı ve bu pazarın ihtiyaçlarına uygun hale getirmiştir. kuruluşu ile ilgili prensiplerin düzenlendiği maddeler olmuştur. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 29 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 30 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Senedi ile Roma Anlaşmasına eklenen 8A Avrupa Tek Senedi’nde bir yandan Tek Pazarın oluşturulması maddesi, Topluluğun amacının; 31 Aralık 1992 tarihinde sona yönünde yasal düzenlemeler yapılırken bir yandan da para erecek olan dönem süresince ‘iç pazarın aşamalı olarak birliğinin gerçekleştirilmesi amacı bir kez daha kuruluşunu sağlamak’ olduğu ifade edilmekte ve iç pazarın vurgulanmıştır. ‘ürünlerin, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin Roma Tek Pazarın oluşturulması kararının temelinde yatan en Anlaşmasının hükümlerine uygun olarak serbestçe önemli etmenler, ekonomik unsurlardır. Bu önemi ortaya dolaşımının sağlandığı, iç sınırları olmayan alan’ olduğu çıkarmak ve kanıtlamak için 1988 yılında İtalyan ekonomist belirtilmektedir. Paulo Cecchini yönetiminde sonuçlanan rapor, tarife dışı engellerin kaldırılması suretiyle elde edilecek ekonomik kazançların neler olacağının tespitine yönelik önemli bir çalışmadır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 31 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 32 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 8  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı Cecchini Raporu, Topluluğun piyasa bütünleşmesinden Ayrıca Raporda gümrük kontrollerinin kaldırılması ile beklenen kazançları üretici ve tüketiciler üzerindeki etkileri Topluluk içerisinde ticarete konu malların değerinin % 1,8’i bakımından mikro ekonomik analiz, gayri safi yurt içi oranında bir kazanç getireceği tahmin edilmekte, Tek Pazar’a hasılanın belli başlı unsurları üzerindeki etkileri bakımından geçiş ile sağlanacak maliyet avantajları dolayısıyla ölçek da makroekonomik analiz yaparak değerlendirmelerde ekonomilerinden faydalanmanın ekonomik ölçeklerde bulunmuştur. verimlilik artışı sağlayacağı, bunun da Topluluk GSYİH’nın % Rapor göre, iç pazarın gerçekleştirilmesi Topluluk bazında 2’si kadar bir tasarruf sağlayabileceği ifade edilmektedir. orta vadede 170-250 milyar ECU tutarında ekonomik büyüme, Topluluk ekonomisinde sağlanacak ivmenin işgücü piyasalarını da olumlu etkileyeceği ve en az iki buçuk milyon kişilik bir istihdam artışı ve tüketici fiyatlarında da %6’ya varan düşüş sağlayacağı tahmin edilmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 33 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 34 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Tek Pazarı Avrupa Tek Pazarı Cecchini Raporu doğrudan sermayenin serbest dolaşımı ile Tek Pazar hedefi Avrupa Para Sistemi’nin geleceği ilgili olmasa da finansal piyasalara ilişkin sermaye tartışmalarına da canlılık getirmiş ve Avrupa Konseyi’nin hareketlerinin tam liberalizasyonu ile ilgili olası sonuçları da Haziran 1988’de Hanover’de yaptığı toplantıda, Topluluğu vurgulanmıştır. Raporda finansal piyasalardaki entegrasyon ekonomik ve parasal birliğe götürecek somut aşamalarının yatırım maliyetlerinin düşmesine neden olacağı ve bunun da incelenmesine karar verilmiştir.(Deleros Komitesi ve Raporu) Topluluk ekonomisinde canlanma yaratacağı ifade edilmiştir. Avrupa Komisyonu gerçek anlamda bir Pazar oluşturmasının sürekli çaba ve güncelleme gerektiren bir süreç olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgular. Bu doğrultuda AB’de Tek Pazar politikası sürekli olarak gözden geçirilmekte ve güncellenmektedir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 35 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 36 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 9  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması Avrupa Topluluğu, 9-10 Aralık 1991’de Hollanda’nın Bu kararlar uyarınca Tek Pazar’a daha bütünleşmiş bir şekilde Maastricht kentinde yaptığı toplantıda iç bütünleşme ulaşılması amaçlanmıştır. yolunda önemli bir tarihi dönüm noktasından geçmiştir. Tek Avrupa Senedi’nin yürürlüğe girmesinden sadece 3 yıl Zirvede Avrupa Birliği sürecinin daha da hızlanmasını sonra Maastricht Anlaşması müzakere edilmeye başlanmış ve sağlayacak kararlar alınmıştır. En önemli temel taahhüdü, tek 7 Şubat 1992’de imzalanarak 1 Kasım 1993’de yürürlüğe para kullanma kararıdır. girmiştir. Zirvede Ekonomik ve Parasal Birlik Anlaşması imzalanarak, Maastricht Anlaşması Roma Anlaşması’na siyasal iktidarların Siyasal Birlik ile ilgili kararlar alınmıştır. Bu hedefler ekonomi üzerindeki yetkilerinin sınırlandırılmasını öngören kapsamında ekonomik ve parasal birliğin koşul ve aşamaları kapsamlı değişiklikler getirmiştir. belirlenmiş, Topluluk içinde tek para kullanılması ve ortak bir Avrupa Merkez Bankası kurulması kararı alınmıştır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 37 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 38 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması Bu değişiklikler sadece siyasi ve kurumsal yapıyı değil, Avrupa Birliği Anlaşması olarak da bilinen Maastricht ekonomik yapıyı da etkilemiştir. Kurucu Anlaşmaya, çevreye Anlaşması ile yapılan düzenlemeler genel olarak şu saygılı, sürdürülebilir, enflasyonsuz büyüme, üye ülkelerin şekildedir; ekonomik performanslarının yakınlaştırılması, ekonomik ve  Ekonomik ve Parasal Birlik, sosyal kaynaşma, üye ülkeler arasında dayanışma sağlanması  Uyum Fonu’nun kurulması, gibi amaçlar eklenmiştir.  Topluluğun yeni işbirliği alanlarının belirlenmesi Ekonomik amaçların gerçekleştirilebilmesi için iç pazarın  Siyasal Birlik tamamlanmasına ek olarak ekonomik ve parasal birlik hedefi  Sosyal Politika ile ilgili düzenlemeler benimsenmiştir.  Bölgeler Komitesinin kurulması  Bütünleşme ve genişleme Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 39 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 40 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 10  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması Avrupa Birliği’ni kuran Maastricht Anlaşması, egemenlik 1. Aşama : Temmuz 1990’da başlayan Tek Pazar’ın yetkilerinin kullanılması aşamasında üye ülke karar tamamlanmasını amaçlayan aşamadır. Özellikle üye ülkeler organlarına önemli ölçüde kısıtlamalar getirmiştir. Avrupa arasında sermayenin serbest dolaşımının önündeki engeller Birliği’nin üç temel öğesi bu anlaşma ile belirlenmiştir. bu aşamada kaldırılacaktır. Bunlar : 2. Aşama : 1 Ocak 1994 başlayacak olan aşamada, Avrupa 1- Avrupa Topluluğu -Ekonomik ve Parasal Birlik-: Tek pazarı, Para Enstitüsü (APE) kurulacak, tek para için üye ülkeler ekonomik ve parasal birliği, kurumları ve yasama arasında geçerli kritikler yani “bütünleşme ölçütleri” prosedürleri, ortak politikaları, çevre ve yurttaşlık hakları gibi belirlenecektir. konuları içeren temeldir. Bu temele bağlı olarak planlanan Ekonomik ve Parasal Birlik üç aşamada gerçekleştirilecektir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 41 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 42 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması 3. Aşama : Avrupa Merkez Bankası resmen faaliyete geçecek, 2. Ortak Dış ve Güvenlik Politikası (ODGP): Üçüncü ülkelerle ilgili üye devletlerin para ve kambiyo politikalarının genişleme görüşmeleri, diyalog, işbirliği ve ortaklık politikası, yürütülmesini bağımsız olarak üstlenecektir. Bu aşamaya Avrupa çapında bir güvenlik sistemi kurulması gibi konularla geçiş 1996 sonundan önce karar verilecek, eğer karar ilgilidir. verilmezse 1 Ocak 1999’dan itibaren bu aşamaya geçilecektir. Bu temel unsur, Maastricht Anlaşması ile üye devletlerin dış politika bütünleşmesinde ilk kez savunma konularını da içeren bir genişlemeyi öngörmektedir. Anlaşmada ODGP’nin zamanla nihai bir ortak savunma politikasını da içerecek şekilde, Birliğin güvenliğine ilişkin tüm alanları kapsayacağı ifade edilmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 43 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 44 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 11  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması Avrupa Birliği’nin bu ikinci temel unsuru, ilke olarak üye 3. Adalet ve İçişleri : Üye devletler arasında cezai meselelerde devletler arasında savunma ve dış politikada işbirliği adli ve polisiye işbirliğini hedeflemektedir. İçişlerinde ve konularını içermektedir. adalet alanında işbirliğini ifade eden bu temel, polis, adalet ODGP, Avrupa Birliği içerisinde henüz genç ve yeni bir ve gümrük idaresinin sıkı bir yardımlaşmasını ve Avrupa politika olarak varlığını sürdürmektedir. Bir yandan üye idaresinin sınırları aşan suçlarla mücadele faaliyetini ülkelerin ulusal dış politikaları, diğer yandan soğuk savaşın kapsamaktadır. sona ermesiyle yeniden şekillenen Avrupa, ODGP için Terörizm, uyuşturucu, silah ticareti, dolandırıcılık, rüşvet, belirleyici etkenler olmaya devam edecektir. çocuklara karşı işlenen suçlar yanında sığınma ve göç ODGP’nin tesisi ile Avrupa Birliği, siyasi birliğe doğru emin politikaları da bu alan içerisinde yer almaktadır. adımlarla gitme kararlılığında olduğunu göstermiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 45 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 46 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Maastricht Anlaşması Maastricht Anlaşması Böylelikle 1957 tarihli Roma Anlaşması ile bir gümrük birliği biçiminde kurulan AET, zamanla bir ortak pazara ve oradan Avrupa Birliği da son aşama olan ekonomik ve parasal birlik aşamasına ulaşmış oluyordu. Avrupa Ortak dış ve Adalet ve Topluluğu güvenlik İçişleri politikası Suça karşı ODGP polis ve yargı işbirliği Antlaşmalar Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 47 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 48 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 12  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Koopenhag Zirvesi Koopenhag Zirvesi Ocak 1993’te Tek Pazar’ın oluşmasıyla birlikte, 12 üye ülke Siyasi ve ekonomik kriterler ile müktesebat uyumu olmak arasında malların, sermayenin, hizmetlerin ve insanların üzere üç grupta toplanan bu koşullar şunlardır; serbest dolaşımı tam anlamıyla sağlanmıştır. Siyasi kriterler: Avrupa Birliği Anlaşması’nın tam üyelikle Haziran 1993’te ise AB Devlet ve Hükümet Başkanlarının ilgili maddesine eklenen demokrasinin güvence altına AB’nin Merkez ve Doğu Avrupa Ülkelerini kapsayacak şekilde alındığı istikrarlı bir kurumsal yapı, hukukun üstünlüğü, genişlemesi yönünde karar aldıkları Kopenhag Zirvesi’nde, insan hakları ve azınlık haklarına saygı koşullarıdır. AB’ye üyelik kıstasları belirlenmiştir. Ekonomik kriterler: İyi işleyen bir pazar ekonomisi ve AB “Kopenhag Kriterleri” olarak bilinen bu koşullar, AB üyelik içindeki piyasa güçlerine ve rekabet baskısına karşı başvurusu kabul edilen tüm aday ülkeler tarafından yerine koyabilme kapasitesidir. getirilmesi gereken asgari koşulları ifade etmektedir. Topluluk müktesebatının kabulü: AB’nin çeşitli siyasi, ekonomik ve parasal hedeflerine bağlılık. Aday ülkenin, AB Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN müktesebatını üstlenebilme ve uygulayabilme Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN kapasitesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 49 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 50 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Koopenhag Zirvesi Amsterdam Anlaşması 12-13 Aralık 1997 tarihlerinde yapılan Lüksemburg Zirvesi'nde 2 Ekim 1997 tarihinde imzalanan (1 Ocak 1999 tarihi itibarıyla ilk kez, 11 aday ülke arasında bir sınıflandırma söz konusu yürürlüğe giren) Amsterdam Anlaşması’nın amacı, AB’yi olmuştur. Birlik konusunda giderek şüphesi artıp ilgisi azalan Kopenhag siyasi kriterlerini karşılayarak müzakerelere vatandaşlar açısından daha anlaşılır ve ilgi çekici kılmak ve başlayan ülkeler (Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, doğuya doğru genişlemenin oluşturacağı güçlüklere karşı Polonya, Slovenya ve GKRY) 'ilk dalga', siyasi kriterleri yerine hazırlamaktı. getirmemiş ve henüz müzakereye hazır görünmeyen diğer AB vatandaşlarının serbest dolaşımı ile ilgili konularda daha ülkeler (Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Romanya ve belirgin ilerlemeler kaydeden Anlaşma, örgütlü suça karşı Slovakya) ise 'ikinci dalga' ülkeleri olarak adlandırılmıştır. savaşın daha etkin yürütülmesini de olanaklı kılmıştır. Bu ülkelerin mevzuatlarının ana başlıklar itibariyle Topluluk müktesebatına uyumunu tespit etmek amacıyla bir analitik inceleme süresi başlatılmıştır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 51 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 52 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 13  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Amsterdam Anlaşması Amsterdam Anlaşması Anlaşma, AB’nin genişlemesine hazırlık mahiyetinde ele Amsterdam Anlaşmasının temel hedefleri şunlardır ; alınan konularla, adalet, içişleri ve ODGP’nı güçlendirecek, 1- Bütünleşmenin ne olduğunun Avrupa vatandaşlarınca iyi Avrupa bütünleşmesini derinleştirme yönünde adımlar kavranamaması ve bütünleşmeye sahip çıkılmayacağı atmıştır. endişeleri ile, istihdam, sosyal politika, halk sağlığı ve Maastricht Anlaşması’nın çeşitli hukuki zayıflıklarını vatandaş haklarını bütünleşme sürecine eklemek. gidererek ilave bütünleşme adımlarının atıldığı Amsterdam 2- Adalet ve içişleri alanında üye devletlerin işbirliğini Anlaşması, bu nedenle II. Maastricht olarak da pekiştirerek, hareket özgürlüğünün önündeki engelleri anılmaktadır. kaldırmak ve güvenliği daha güçlü kılmak. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 53 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 54 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Amsterdam Anlaşması Nice Anlaşması Amsterdam Anlaşmasının temel hedefleri şunlardır ; 7-11 Aralık 2000 tarihinde Fransa’nın Nice kentinde toplanan 3- Avrupa Konseyi’ni, Birlik üyesi devletlerce uyugulanacak zirve sonucunda kabul edilen Nice Anlaşması, genişleme ortak stratejilerin belirlenmesinde sorumlu yapmak ve bir dalgalarıyla büyüyen Birliğin kurumsal sisteminin bu ODGP temsilcisinin belirlenmesi ile AB’yi uluslar arası genişlemelere uygun olarak düzenlenmesine yönelik ilke ve arenada daha etkin bir hale getirmek. kuralları belirlemiştir. Üye devletlerin kendi iç hukuklarında 4- Birliğin kurumsal yapısını daha fazla genişletmek. Avrupa öngörülen onay prosedürünün ardından Şubat 2003’te Birliği’nin, Merkez ve Doğu Avrupa ülkelerine doğru yürürlüğe girmiştir. genişleme perspektifi dikkate alınarak, kurumsal ve siyasal yapısının güçlendirilmesi. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 55 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 56 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 14  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Nice Anlaşması Nice Anlaşması Başlıca amacı Birliği, yeni üyeler alarak genişlemeye Nice Antlaşması'nda yer alan önemli ana değişiklikler hazırlamak olan bu Antlaşma, 15 üye ülke ve 12 aday ülkenin şunlardır: (Türkiye hariç) AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu'ndaki 1-Karar alma prosedürlerinde oy birliğinin yerine nitelikli üye sayıları dağılımı ile AB Konseyi'nde karar almadaki oy çoğunluk Oylama Sisteminin benimsenmesi: Nice Antlaşması ağırlıklarını belirlemiş, Bakanlar Konseyi'ndeki ağırlıklı oy ile oybirliği ilkesinin uygulandığı yaklaşık 70 Antlaşma oranlarını değiştirmiştir. maddesinden 29'unda nitelikli çoğunluk sistemine geçilmesi (1 Mayıs 2004 tarihinde 10 ülke, Çek Cumhuriyeti, Estonya, kararlaştırılmıştır. GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Anlaşma, nitelikli oy çoğunluğu konusunda üye devletlerin Slovakya ve Slovenya'nın katılımıyla Birlik, beşinci ve en oy ağırlıklarını değiştirmiş ve aday ülkelerin üye olması büyük genişlemesini gerçekleştirmiştir.) halinde oy ağırlıklarını tespit etmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 57 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 58 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Nice Anlaşması Nice Anlaşması Nitelikli çoğunluk sistemine geçilen alanlar arasında Bu çerçevede Nice Zirvesi'nde Ekonomik ve Parasal Birlik ile vatandaşların serbest dolaşımı, sanayi politikası ve üçüncü Adalet ve İçişleri alanlarında mevcut sisteme devam edilmesi, ülkelerle ekonomik, mali ve teknik işbirliği, yapısal fonlar ve Ortak Dışişleri ve Savunma Politikası alanındaki işbirliğinin uyum fonu yer almaktadır. bir ortak tutuma dayandırılarak, bu tutumun en az sekiz ülke 2- Güçlendirilmiş İşbirliği: Bazı üye ülkelerin ilerlemek tarafından uygulanabilmesi ve karşı çıkan bir üye devletin istedikleri konularda, çekincesi olan diğer ülkelerin ilgili veto kullanması sonucunda, Avrupa Konseyi tarafından da alanlardaki gelişmelerin dışında kalmasına izin veren söz konusu ülkenin ulusal çıkarlarının tehdit altında "güçlendirilmiş işbirliği" Ekonomik ve Parasal Birlik ve sınır olabileceği onaylandıktan sonra ilgili uygulamanın askıya kontrolleri (Schengen Konvansiyonu) konularında alınabilmesi hususu kararlaştırılmıştır. uygulanmaktadır. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 59 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 60 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 15  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Nice Anlaşması Avrupa Anayasası 3- Genişleme ile İlgili Protokol: Nice Antlaşması'na eklenen Buraya kadar anlatılan, kurucu anlaşmalar üzerinde belli protokol ile Konsey, Komisyon ve Parlamento'nun genişleme sürelerde peryodik olarak yenileştirmelere gidilen; Avrupa sonrasındaki yapıları ve karar alma prosedürleri Tek Senedi, Maastricht, Amsterdam ve Nice Anlaşması gibi belirlenmiştir. Antlaşmalar bu yenileştirmeler sonucu ortaya çıkmıştır. Genişleme sürecini başarıyla tamamlayan AB açısından önceleri teorik olarak ifade edilen Anayasa, artık önemli bir gereklilik haline gelmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 61 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 62 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Nice zirvesinde AB Anayasası ile ilgili olarak üç aşama Nice zirvesinde AB Anayasası ile ilgili olarak üç aşama öngörülmüştür; öngörülmüştür; 1. Aşama : Açık tartışma ortamı, Aralık 2001 Laeken Zirvesine 3. Aşama: Avrupa için bir Anayasa oluşturan Antlaşma kadar her platformda tartışılmasını öngörmektedir. Nihayet Taslağı, 17-18 Haziran 2004 tarihlerinde Brüksel’de 2001 Zirvesinde Anayasa’nın hazırlanması yönünde karar gerçekleştirilen Zirve sonunda kabul edilmiştir. AB alınmıştır. Anayasası, üye ve aday ülke liderleri tarafından Roma’da 2. Aşama : 28 Şubat 2002 tarihinde AB Anayasası taslağını imzalanmış böylece 29 Ekim 2004 tarihinde son şeklini oluşturmak üzere 105 üyeli “Avrupa’nın Geleceği Kurultayı” almıştır. toplanmıştır. Kurultay, 16 aylık bir dönemin sonunda (13 Haziran 2003 tarihinde) çalışmalarını tamamlamış ve taslak metni Hükümetlerarası Konferans’ta görüşülmek üzere AB Dönem Başkanlığı’naProf.Dr. sunmuştur. İsmail Hakkı İŞCAN 63 Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN 64 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İİBF-İktisat İİBF-İktisat. 16  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası AB Anayasası, Avrupa Birliği üye ülkelerinin siyasi bir birlik Dolayısıyla üye devletlerden birinin dahi, Anayasal kurma yolunda attıkları en önemli adımı teşkil etmekte ve Antlaşma’da belirtilen tarihe dek onaylamaması halinde, AB’nin temelini oluşturan kurucu antlaşmalar ile bugüne yürürlüğe giremeyecek olan AB Anayasası zorlu bir onay kadar onları değiştiren tüm antlaşmaları tek ve yeni bir süreci geçirmektedir. metinde bütünleştirmektedir. AB Anayasası, 18 AB üyesi ülke tarafından onaylanmasına 12 Ocak 2005 tarihinde Avrupa Parlamentosu tarafından rağmen 29 Mayıs 2005 tarihinde Fransa’da ve 1 Haziran 2005 kabul edilen Anayasa’nın yürürlüğe gireceği tarih olarak tarihinde de Hollanda’da yapılan referandumlar sonunda Anayasal Anlaşma’da 1 Kasım 2006 tarihi belirtilmiştir. büyük bir darbe yemiş ve bu iki ülkede reddedilmiştir. Ancak Anayasa’nın yürürlüğe girebilmesi için tüm üye ülkeler tarafından onaylanması gerekmektedir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 65 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 66 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Fransa’nın AB Anayasasını reddetmesinin temel nedenleri; Hollanda’nın AB Anayasasını reddetmesinin temel nedenleri;  Anayasa’nın aşırı serbest piyasa ve Neo-Liberal bir sistem  AB’nin göçmen politikalarından duyulan rahatsızlık, öngörmesi,  Brüksel’deki siyasi elitlere duyulan öfke,  Brüksel’e daha fazla yetki vermesi,  Türkiye ve İslam karşıtlığı,  AB’nin geleceği konusundaki temel endişeler,  İşsizlik, enflasyon artışı, egemenliği ve kültürel kimliğin  Fransa’nın Birlik genelindeki nüfuzunu kaybetme kaygısı, kaybolması gibi diğer endişeler.  Savunma alanında AB’yi NATO’ya (ABD’ye) bağımlı kılması,  Türkiye’nin Birliğe olası üyeliği. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 67 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 68 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 17  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Bu durum karşısında, 16-17 Haziran 2005 tarihlerinde Taslak Anayasa'nın Fransa ve Hollanda'da yapılan Brüksel’de düzenlenen AB Hükümet ve Devlet Başkanları referandumlar sonucunda reddedilmesinin ardından 2007 Zirvesi’nde, AB Anayasası onay sürecine ilişkin olarak, yılında, başta kurumsal değişikliklerin yapılması ve karar referandumlardan çıkan “Hayır” sonuçlarının üye ülkeler alma süreçlerinin basitleştirilmesi amacıyla Lizbon arasında “domino etkisi” yaratmasını önlemek için onay Antlaşması üzerinde çalışmalar başlamıştır. sürecine bir yıl ara verilmesine karar verilmiştir. 13 Aralık 2007 tarihinde Lizbon'da imzalanan Antlaşma, İngiltere, İrlanda, Portekiz, Danimarka, Çek Cumhuriyeti ve reddedilen Anayasa'da yer verilen sembolik öğeleri Slovenya karara uygun olarak onay sürecini dondururken, kapsamamakta ancak kurumsal ve işleyişe ilişkin G.Kıbrıs ve Lüksemburg gibi bazı üyeler süreci değişiklikleri korumaktadır. durdurmayarak AB Anayasasına onay vermiştir. Reform Antlaşması, 27 üye ülke tarafından onaylanmasını müteakiben 1 Aralık 2009 tarihi itibariyle yürürlüğe Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN 69 girmiştir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN 70 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İİBF-İktisat İİBF-İktisat. Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Antlaşma ile getirilen önemli değişiklikler şu şekilde Antlaşma ile getirilen önemli değişiklikler şu şekilde özetlenebilir: özetlenebilir: 1-Avrupa Topluluğu’nu kuran Anlaşma’nın adı “Avrupa Birliği’nin İşleyişine İlişkin 5-Olağan yasama usulü olarak tanımlanan ortak karar usulünün kapsamının Antlaşma” olarak değiştirilmektedir, genişletilmesi ile Avrupa Parlamentosu’nun rolü güçlendirilmektedir. AP’ye aynı zamanda Komisyon Başkanı'nı seçme yetkisi tanınmaktadır, 2-“Avrupa Topluluğu” ve “Topluluk” ifadeleri “Birlik” ile değiştirilerek Avrupa Birliği’ne tüzel kişilik kazandırılmaktadır, 6-Yeniden düzenlenen nitelikli çoğunluğa göre, 2014 yılından itibaren kararlar; AB nüfusunun %65’inin ve üye ülkelerin %55’inin desteği ile alınabilecektir. Ancak, 3-AB tarihinde ilk defa iki kişi tam yetki ile Avrupa Birliği'ni temsil edebilir 2017 yılına kadar üye ülkeler Nice sistemine göre oylama yapılmasını talep duruma getirilmektedir. Konsey başkanlığı sistemi değişmekte ve iki buçuk edebileceklerdir. Yeni sistem üye ülke nüfuslarının önemini artırmaktadır. Ayrıca yıllığına atanacak bir başkan gelmektedir. Böylece altı ayda bir değişen Konsey Nitelikli çoğunlukla karar alınacak konu başlıklarının (özellikle iltica, göç, suç Başkanlığı yerine devamlı bir Konsey Başkanlığı kurulmuş olmaktadır. alanında polis ve yargısal işbirliğine ilişkin alanlar nitelikli çoğunlukla karar 4-Dış politikada etkililiğin artırılması amacıyla “Dışişleri ve Güvenlik Politikası alınması gereken konulara dahil edilen önemli başlıklardır.) sayısı 40’a Birlik Yüksek Temsilcisi” veya “Dış İşleri Bakanı” olarak adlandırılabilecek bir kişi çıkarılmıştır. getirilmektedir, Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 71 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 72 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 18  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Antlaşma ile getirilen önemli değişiklikler şu şekilde Antlaşma ile getirilen önemli değişiklikler şu şekilde özetlenebilir: özetlenebilir: 7- 2014 yılına kadar komiser sayısı 27'den 18'e indirilerek, her üyenin bir 10- Eski anayasada kabul edilen AB marşı ve bayrağı 'Lizbon Anlaşması'nda yer komiserlik sahibi olması olayı kaldırılacak. Komisyon Başkanı, Konsey'in teklifi ile almamakta. Böylece, İngiltere başta olmak üzere pek çok ülkede tereddüt yaratan Avrupa Parlamentosu tarafından seçilecek, AB'nin ayrı bir devlet haline gelebileceği görüntüsü önlenmiş olmaktadır. 8- 2009 yılından itibaren Avrupa Parlamentosu'ndaki üye sayısı 781'den 750'ye 11- Serbest rekabetin AB’nin hedeflerinden biri olması hususundan vazgeçilmiştir. inecek. (üye ülkeler Avrupa Parlamentosu’nda en fazla 96, en az 6 sandalyeye sahip olacaktır.) Ulusal parlamentolar, kendi ulusal yetki alanlarına girdiği takdirde, sekiz hafta içerisinde AB'nin yasal kararlarına itiraz edebilecekler, 9- Temel Haklar Beyannamesi, tam metni aynı yasal değere sahip kısa versiyonu ile değiştirilmiştir. Bu metin İngiltere dışında tüm üye ülkeler için bağlayıcı hale gelecek, Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 73 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 74 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Antlaşma ile getirilen yeni konular: Üzerinde anlaşmaya varılan 250 sahifelik metne bilerek 1- İklim değişikliği ve enerji güvenliği gibi yeni alanlara atıfta 'Anayasa' adı verilmedi. Bu şekilde pek çok üye ülkede bulunulmaktadır. yapılması gereken halk oylamasından kaçınılmış oldu. 'Lizbon Anlaşması' ile kabul edilen bu yeni metin genelde 2- Sınır kontrolleri, iltica ve göç, polis ve yargısal işbirliği gibi eski anayasanın içerdiği konuları aynen muhafaza alanlarda ortak politikalara katılım sağlayıp/sağlamama etmektedir. Yapılan küçük değişiklikler ve konan ad İrlanda konusunda İngiltere’ye tercih hakkı tanınmıştır. dışında, bu metnin halkoyuna sunulmasını gerektirmemektedir. Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 75 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 76 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 19  15.04.2024 Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Avrupa Anayasası Avrupa Anayasası Lizbon Antlaşması’nın AB’ye temel olarak aşağıdaki Nice Antlaşması’nda yer alan Genişleme Hakkındaki hususlarda katkı sağlaması beklenmektedir: Bildirim’de belirlenen üye ve aday ülkelerin Konsey’deki oy 1-Avrupa Birliği’ndeki karar alma mekanizmalarının dağılımları aşağıda verilmektedir. hızlandırılması yolu ile üye sayısı artan Birliğin işleyişinin Almanya, Birleşik Krallık, Fransa ve İtalya 29 İspanya ve Polonya 27 iyileştirilmesi, Romanya 14 2-Avrupa Parlamentosu’nun ve ulusal Hollanda 13 parlamentoların AB karar alma sürecine katılımlarının Belçika, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Portekiz ve Yunanistan 12 artırılarak Birliğin daha demokratik bir hale getirilmesi, Avusturya, Bulgaristan ve İsveç 10 Danimarka, Finlandiya, İrlanda, Litvanya ve Slovakya 7 3-Dış politika alanında AB’nin etkinliğinin Estonya, Kıbrıs, Letonya, Lüksemburg ve Slovenya 4 artırılması yolu ile Birliğin küresel rolünün güçlendirilmesi. Malta 3 Toplam: 345 Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 77 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 78 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Yararlanılan Kaynaklar 1. Canan Balkır, (2010), Uluslar arası Ekonomik 1952 1958 Bütünleşme, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Roma Antlaşmaları: Avrupa Ekonomik Topluluğu Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) 2. http://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=3&id=28 3. http://www.ab.gov.tr/index.php 2009 1987 Lizbon Antlaşması (imzalandı) Avrupa Tek Senedi: Tek Pazar TEŞEKKÜRLER 1993 2003 1999 Maastricht – Avrupa Birliği Nice Antlaşması Amsterdam Antlaşması Antlaşması Prof.Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 80 İİBF-İktisat 20