Kabataang Katoliko Quiz Bee Reviewer PDF

KABATAANG KATOLIKO QUIZ BEE REVIEWER Bible Sakramento Buhay ni Don Bosco Buhay ng mga Santo 1 I. Bibliya Isang salitang Griego na nangangahulugang...

KABATAANG KATOLIKO QUIZ BEE REVIEWER Bible Sakramento Buhay ni Don Bosco Buhay ng mga Santo 1 I. Bibliya Isang salitang Griego na nangangahulugang “pinagmulan” o “simula”. Ang aklat ng Genesis ay unang aklat sa Lumang Tipan at isinulat ng propetang si Moises. 1. Ano ang unang aklat Nagbibigay ito ng ulat ng maraming pasimula Genesis sa bibliya? katulad ng paglikha ng mundo, ang paglalagay ng mga hayop at tao sa mundo, ang pagkahulog nina Adan at Eva, ang paghahayag ng ebanghelyo kay Adan, ang simula ng mga lipi at lahi, ang pinagmulan ng iba’t ibang wika sa Babel, at ang pinagmulan ng mag-anak ni Abraham na nagbigay-daan sa pagkakatatag ng sambahayan ni Israel. - Lumang Tipan – 46 a. Torah (Limang aklat ni Moises: Genesis, Exodo, Levitico, Mga Bilang, at Deuteronimo; b. Mga Aklat ng mga Propeta o Nebiim - Ang Lumang Tipan sa wikang Griego ay tinatawag na Septuaginta o Pitumpu dahil sa 70 na mga tao na nagsalin nito sa wikang Griego. - Ang pakay ng Lumang Tipan ay ihanda ang pagdating ng Mesiyas. - Bagong Tipan – 27 a. (4) Ebanghelyo – Ibig sabihin ay Magandang Balita i. San Marco ii. San Mateo iii. San Lucas 2. Ilang aklat Ang tatlong Ebanghelyong ito ay 72 mayroon sa bibliya? tinaguriang Mga Ebanghelyong Sinotico – synopsis o lagom – dahil kapag nilagom ay iisa ang kanilang balangkas mula sa pag binyag kay Hesus hanggang sa kanyang pag-akyat sa langit. iv. San Juan b. Mga sulat ni San Pablo (13) - Taga-Roma, 1Taga- Corinto, 2Taga- Corinto, Taga-Galacia, Taga-Efeso, Taga-Filipos, Taga-Colosas, 1Taga- Tesalonika, 2Taga-Tesalonika, 1Timoteo, 2Timoteo, Tito, at Filemon i. Si San Pablo ay dating Pariseo at pinag-usig niya nag mga Kristiyano. Ngunit siya ay pinagbagong -loob ni Hesus at naging masugid na tagapagkalat ng Ebanghelyo. 7 Araw ng Paglikha 1. Liwanag 2. Langit at Tubig 3. Ilang kuwento ng 3. Lupa at Halaman paglikha ang 2 4. Araw, Buwan, Bituin mayroon sa Bibliya? 5. Hayop, Isda, Ibon 6. Tao 7. Nagpahinga 4. Unang taong Si Adan ay nilikha mula sa alikabok at inilagay ng Adan nilalang ng Diyos Diyos sa Hardin ng Eden. Si Eva naman ay nilikha 2  mula sa tadyang (ribs) ni Adan upang magkaroon ng kasama si Adan. 5. Sino ang unang baba Eva e ang nabanggit sa Tinawag ng lalaki ang kanyang asawa na Eva bibliya? sapagkat siya ang naging “Ina ng Sangkatauhan” 6. Ano ang pangalan ng 2 anak na lalake ni Cain at Abel Adan at Eva? 7. Ano ang naging Cain – trabaho nila Cain at Magsasaka Abel? Abel - Pastol 8. Saang lugar tumira si Nod (Silangang Cain? bahagi ng Eden) Si Abraham ay nagmula sa Ur ng Caldea. Inutusan siya ng Diyos na iwan ang tatlong bagay: bayan, 9. Ano ang tahanan ng kanyang ama at kanyang mga kamag- pangalangang Abraham anak. Bilang kanyang pagtugon sa Diyos ay ipinalit ng Diyos kay kailangan niyang iwaksi ang kanyang pagkatao Abram? upang tanggapin ang bagong pagkataong ibibigay ng Diyos. 10. Saan inilibing si Macpela Abraham? 11. Sino ang hari na nagkagusto sa asawa Abimelech ni Abraham na si Sarah? Si Isaac naman ay nagkaroon ng kambal na anak na lalaki kay Rebecca: Esau at Jacob. 12. Ano ang pangalan ng Nagkaroon ng 12 na anak na lalaki si Jacob (kung anak ni Abraham saan ipinangalan ang 12 na lipi ng Israel) at isang Isaac kay Sara bunga ng babae (Dina). pangako ng Diyos? - (1) Ruben, (2) Simeon (3) Levi, (4) Juda, (5) Dan, (6) Neftali, (7) Gad, (8) Aser, (9) Isacar, (10) Zabulon, (11) Jose, (12) Benjamin 13. Ano ang naiiba sa Sa lipi ni Juda magmumula ang Mesiyas – ang Tunay lahat ng lipi ng Juda na Hari. Israel? 14. Ilang taon nabuhay 120 na taon si Moises? Ang kasalanang ateismo ay di paniniwalang may Diyos. And kasalanan namang agnostesismo ay ang 15. Saang lugar ibinigay paniniwalang hindi kailangang pag-ukulan ng pansin ng Diyos ang Bundok Sinai ang Diyos dahil hindi siya kayang unawain ng mga Sampung Utos? tao. At ang kasalanang deismo naman ay pagtanggap na may Diyos ngunit ang Diyos na ito ay walang pakialam sa buhay at lagay ng mga tao. 1. Lahat ng tubig sa Ehipto ay naging dugo. 2. Nagpadala ng mga palaka 3. Nagpadala ng mga kuto 4. Ang mga bahay ng mga Ehipto ay napuno ng pulupulutong na langaw 5. Lahat ng mga hayop sa sakahan ng mga Ehipto 16. Ilang salot ang ay namatay ipinadala ng Diyos 10 6. Mga Bukol sa Ehipto? 7. Dumating ang isang malakas na bagyo na may yelong ulan at apoy. 8. Nagpadala ng mga balang, at kinain ng mga ito ang lahat ng pagkain ng bayan. 9. Nagkaroon ng tatlong araw ng kadiliman 10. Mamatay Lahat Ng Panganay Ng Ehipto 3 17. Sino ang unang hari Saul ng Israel? Siya ay nagtrabaho bilang isang pastol. Ang naging tanda na sumasakanya ang Espiritu ng Panginoon ay noong talunin niya ang higanteng s Goliat ng mga 18. Sino ang ikalawang David Filisteo. hari ng Israel? - Apatnapung taon siyang naghari – pinakamahabang paghahari sa kasaysayan ng Israel Umulan nang 40 araw at 40 na gabi. Nabalot ang 19. Sino ang gumawa ng daigdig ng baha. Nagpadala ang Diyos ng bahaghari Noah arko? bilang tanda ng Kanyang pangako na hindi na muling babalutin ng baha ang mundo. 20. Siya ay isang hari na kilala sa Solomon kaniyang karununga n 21. Sino ang nilunok ng Jonah Tatlong araw siyang nanatili sa tyan ng malaking isda isang malaking isda Ang taglay na lakas ni Samson ay ang kanyang buhok, dahil kay Delilah na umakit sa kanyang kalooban at pinilit niya naalamin ang sikreto ng kanyang lakas at di nakatiis na sabihin ni Samson ang 22. Saan nanggagaling Sa buhok pinanggagalingan ng kanyang lakas kaya’t habang ang lakas ni Samson siya ay natutulog ay pinutol ni Delilah ang kanyang buhok. Nang magupit nga ang buhok ni Samson siya ay nanghina. Ito ang hinintay na pagkakataon ng mga Philistino. Siya ay hinuli ng mga ito at pinahirapan. 23. Anong ang ibig Kasama natin sabihin ng pangalang ang Diyos Emmanuel? 24. Saang lugar Bethlehem, sa Si Hesus ay isinilang sa Bethlehem sa probinsiya ng ipinanganak si lalawigan ng Judea at siya ay lumaki sa Nazareth sa probinsiya ng Hesus? Judea Galilea. Niños Inocentes - Ipinag-utos ni Haring Herodes ang pagpatay sa lahat ng batang lalaking dalawang taóng gulang pababa, bunsod na rin ng kanyang pangamba matapos marinig ang balita ng tatlong pantas na 25. Sino ang hari ang isinilang na ang Hari ng mga Hudyo, ang magliligtas nag-utos na ipapatay Haring Herodes at magtutubos sa mga inaaping lipi. ang mga sanggol Binalaan ng anghel sina Jose at Maria, kaya’t nakaligtas si Hesus sa malawakang pagpapapatay na ito. Tumakas ang Banal na Pamilya patungong Ehipto 26. Sino ang ama at ina Si Zacarias ni Juan Bautista? 27. Ano ang pangalan ng anghel na nakipag- Gabriel usapkay Zacarias? 28. Anong regalo ang hiniling ni Salome Ang ulo ni Juan pagkatapos sumayaw Bautista. para kay Herodes? 29. Saang lugar Ilog Jordan bininyagan si Hesus? 30. Ilang buwan ang tan da ni Juan Bautista k 6 na buwan ayJesus? 31. Ilang taon si Jesus na ng magpasimulang 30 taong gulang magturo? 32. Ilang taon si Hesus Noon, taun-taon ay nagtutungo ang kanyang mga ng siya ay nawala sa magulang sa Jerusalem sa kapistahan ng Paskuwa sa templo? Jerusalem. Nang siya'y labindalawang taon na, 4  umahon sila ayon sa kaugalian patungo sa kapistahan. Nang matapos na ang kapistahan, sa pagbabalik nila ay nanatili ang batang si Jesus sa Jerusalem, ngunit hindi ito alam ng kanyang mga magulang. Pagkatapos ay kanilang hinahanap siya sa mga kamag-anak at mga kakilala, at nang di nila siya matagpuan, bumalik sila sa Jerusalem upang hanapin siya. Pagkalipas ng tatlong araw, kanilang natagpuan siya sa templo na nakaupo sa gitna ng mga guro na nakikinig at nagtatanong sa kanila. 33. Ano ang trabaho ni J Pag - aanluwagi esus ayon sa Biblia? 34. Saan unang Kasalan sa Cana naghimala si Hesus? Pinagaling ni 35. Ano ang ikalawang Jesus ang anak kababalaghang ng isang opisyal ginawa ni Hesus? sa Capernaum sa Galilea 1. JUAN ANG APOSTOL. Si Juan na Apostol, anak nina Zebedeo at Salome, at kapatid ni Santiago, ay isang mangingisda hanggang tinawag siya ni Kristo na sumunod sa kanya.Sa labindalawang apostol. Sina Juan, Pedro at Santiago, ang pinaka matalik na kaibigan ni Kristo. Ang tatlo ay kasama niya sa muling pagkabuhay ng anak na babae ni Jairus, sa Bundok ng Olives, sa Gethsemane, atbp. Ngunit si Juan lamang ang tumayo sa tabi ng krus nang si Jesus ay ipinako sa krus, at doon ipinagkatiwala ni Jesus sa kanya ang kanyang ina na si Maria. 2. PEDRO, SIMON. Isang mangingisdang taga-Galilea, ang punong Pastol ng kawan ni Kristo, ay pinili Niya upang maging Prinsipe ng mga Apostol, at ang Bato kung saan bubuoin Niya ang Kanyang hindi masisira na Simbahan. Simbolo: ang mga 36. Sino-sino ang susi labindalawang apostol? 3. FELIPE. Si Felipe na apostol ay tubong Betsaida, sa baybayin ng Dagat ng Galilea, kung saan din nagmula sila Andrés at Pedro. Tinawag siya ni Jesus na maging alagad niya, at agad siyang sumunod; inanyayahan niya si Nathaniel para pumunta kung nasaan si Hesus at ang kanyang pamilya. 4. BARTOLOME. Si Bartoleme, kilala rin bilang Nathanael, anak ni Talmai, ay isa sa mga alagad ni Hesus; Ipinanganak siya sa Cana ng Galilea. Si Nathanael ay matahimik at payapa. Sa una ay nagduda siya kung tatanggapin niya si Jesus bilang Tagapagligtas, sapagkat hindi niya maintindihan na may isang pambihirang bagay na nagmula sa Nazareth, isang bayan na katabi ng Cana. Tinawag ni Juan si Nathanael ("Ibinigay ng Diyos") na Bartolome. 5 5. MATEO. Si San Mateo ay isa sa Labindalawang Alagad ni Hesus at isa sa apat na Evangelista. Tinawag na Levi nina San Lukas at San Juan, at anak ni Alfeo si San Mateo. Naiiba siya sa ibang alagad na pawang mga mangingisda dahil una siyang naging kolektor ng buwis at may pera at posisyon sa lipunan. 6. SANTIAGO NAKATATANDA kapatid ni Juan at kapwa mga saksi, kasama Si Pedro, ng mga napaka-espesyal na sandali sa buhay ni Jesus: kasama sa mga ito ang pagbabagong-anyo (Transfiguration) at paghihirap ni Hesus. Siya at ang kanyang kapatid na lalaki - dahil sa kanilang mapusok na pagkatao – ay tinawag ni Jesus na "mga anak ng kulog". 7. SANTIAGONG MABABA "James the Just" "James the Younger"; anak ni Alfeo (Clofas) at "kapatid ng Panginoon"; Obispo ng Simbahan ng Jerusalem; manunulat ng sulat; pinatay ng mga Hudyo sa pamamagitan ng pagtatapon sa Templo at pagpalo hanggang sa mamatay. Pista: Mayo 11 (kasama si San Felipe) 8. JUDAS TADEO. Isang kapatid na lalaki ni Santiagong Mababa at pinsan ni Jesus. Kilala ang kaniyang akda bilang Ang Sulat ni San Hudas. Bagaman isa lamang napakaikling katha na may dalawampu't limang taludturan at ang pinakamaiksing sulatin at aklat sa Bagong Tipan ng Bibliya, nilalarawan itong natatangi dahil sa angkin nitong katatagan at karangalan. Nakaugalian ng marami na manalangin sa kanya sa tila "walang pag-asa" na mga sitwasyon. 9. ANDRÉS Isang tagasunod ni Juan Bautista, pagkatapos ay kay Kristo, na sinundan rin ng kanyang kapatid na si San Pedro. Ipinangaral niya ang Ebanghelyo sa Asya Minor at pagkatapos ay sa Grecia(Greece), kung saan siya ipinako sa krus. Simbolo: nakapahalang na krus, kung saan siya ay ipinako. 10. JUDAS ISCARIOT. Tinukoy din siya bilang "Judas, na anak ni Simon". Si Hudas, dahil sa kanyang pagtataksil kay Jesus sa halagang 30 na piraso ng pilak, ay nagbitay ng kanyang sarili. Siya ay pinalitan ni San Matias 11. SIMON ANG CANANITA. Ang kapatid nina Santiago at Judas, na tinawag ring “Simon the Zealot”. Siya at si San Judas ay sinasabing nangaral sa Ehipto at Persya at naging martir para sa pananampalataya sa Mesopotamia. Simbolo: lagari, karaniwang simbolo para kay San Simon, dahil ayon sa 6  alamat, siya ay martir sa pamamagitan ng paglalagari ng pira-piraso. 12. TOMAS. Sikat sa kanyang pagtanggi na maniwala na si Kristo ay nabuhay hanggang sa mahawakan niya ang mga sugat ng Kanyang mga kamay at tagiliran. Si Santo Tomas ay sinasabing nangaral sa mga bahagi ng Persya at Indya. - Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang buong puso, nang buong kaluluwa, at nang buong pag-iisip - Ibigin mo ang iyong kapwa gaya ng iyong sarili. - 𝗣𝗛𝗜𝗟𝗜𝗔 - Ito ay pagmamahal ng magkakaibigan. Mayroon silang iisang tunguhan o nilalayon na kung saan sila ay magkakaugnay. 37. Ilan ang dakilang 2 - 𝗘𝗥𝗢𝗦 - Ito ay pagmamahal batay sa utos? pagnanais lamang ng isang tao. Kung ano ang makapagdudulot ng kasiyahan sa kaniyang sarili. - 𝗔𝗚𝗔𝗣𝗘 - Ito ay pinakamataas na uri ng pagmamahal. Ito ay ang pagmamahal na walang kapalit. Ganyan ang Diyos sa tao. Patuloy na nagmamahal sa kabila ng mga pagkukulang at patuloy na pagkakasala ng tao ay patuloy pa rin Niyang minamahal. 38. Matapos kumain ng mga tao, ilang basket 12 basket ang natirang pagkain? 39. Sino ang lalaking Siya’y puno ng mga maniningil ng buwis at siya’s nakatagpo ni Hesus Zaqueo mayaman. Siya’s pandak kung kaya’t umakyat siya nang siya’y nagdaan sa isang puno upang makita si Hesus. sa Jerico? 40. Ano ang sinakyan ni Hesus papasok ng Asno Jerusalem 41. Ano ang pangalan ng lugar na Mula sa wikang Arameo na may ibig sabihing Golgota pinagpakuan "bungo" kayJesus? Transfiguration / Ang Pagbabagong anyo ni Hesus - Isinama ni Jesus si Pedro, at si Santiago, at si Juan na kapatid niya, at sila'y dinalang bukod sa isang mataas na bundok: 42. Sinong mga propeta ang kausap ni Kristo Si Moises at At nagbagong-anyo siya sa harap nila; at sa bundok ng Tabor Elias nagliwanag ang kaniyang mukha na katulad ng nang siya ay araw, at pumuting tulad sa ilaw ang kaniyang mga magbagonganyo? damit. 3 At narito, napakita sa kanila si Moises at si Elias na nakikipagusap sa kaniya. 43. Ano ang pangalan ng lalaking mayaman Jose na taga nanaglibing kay Arimatea Jesus? Jose na taga Arimatea Isang 44. Ano ang inilagay ng koronang mga sundalo sa ulo matinik. 7  ni Jesus noong siya ay ipinako sa krus? 45. Anu-ano ang tatlong “Una, gawing tinapay ang batong ito. Ikalawa, tukso ng demonyo Kung ikaw ang Anak ng Diyos, magpatihulog ka kay Hesus? Ikatlo, ibibigay ko ang lahat ng ito sa iyo kung magpapatirapa ka at sasamba sa akin.” 46. Ilang araw nanatili si Hesus sa ilang na Apatnapung kung saan doo’y araw tinukso siya ni Satanas? 47. Ilang beses ipinahayag ni Hesus Tatlong ang Kanyang beses Kamatayan at Muling Pagkabuhay? 48. Ano ang dala-dala Isang babaing may dalang isang sisidlang alabastro ng babae na ibinuhos Napakamah na puno ng napakamahal na pabango mula sa katas sa ulo ni Hesus al na ng purong nardo. Binasag niya ang sisidlan at noong siya ay nasa pabango ibinuhos ang pabango sa ulo ni Hesus. Betania? Pera, ginto, 49. Anu-ano ang pilak o hinabilin ni Hesus sa tanso, kanyang pagkain, labindalawang bihisan, alagad na huwag pamalit ng nilang dadalhin sa sandalyas o paglalakbay? tungkod “Ineng, 50. Ano ang ibig sabihin bumangon ng Talitha Koum”? ka!” 8  II. Mga Sakramento A. Ano ang Sakramento? - Ang Sakramento ay hango sa dalawang salitang Griyego a. [oaxpa (sacra)= banal; b. μεvτ (mentum) tanda) - Ang buhay na tanda o sagisag ni Kristo sa Kanyang simbahan upang ipagpatuloy ang Kanyang gawaing pagliligtas. - Mga tanda na nakikita o nadarama, na itinatag ni Kristo na nagbibigay ng grasyang nagpapabanal. - Ang Sakramento ay ang mga panlabas na tanda na itinatag ni Kristo na nagbibigay ng grasyang nagpapabanal. - Ang mga Sakramento ay ginagawa upang tulungan tayo na madama, makita, matikman at maranasan ang pag- ibig ng Diyos. - Ang Espiritu Santo mismo ang kumikilos sa bawat sakramento, at ito ay nangyayari lamang kung ang taong tatanggap ng nito ay tunay na nananalig na si Kristo ay buhay sa bawat sakramento. Sa bawat mahahalagang yugto ng ating buhay, naroroon si Kristo at kasama natin. B. Ang Sakramento ay naiiba sapagkat: a.) Banal-nagmumula sa Diyos. b.) magkakasama ang tatlong sangkap na: - nakikita (matter) - naririnig (formula) - ginagawa (sakramental) C. Anu-ano ang Pitong Sakramento? 1.) Binyag - ito ang una at lalong kailangang Sakramento. *Anu-ano ang mga biyayang natatanggap natin sa Binyag? a.) Naaalis ang ating kasalanang mana na tinamo natin mula kina Adan at Eba. (Roma 5:12) b.) Tayo ay nagiging Anak ng Diyos. (Roma 8: 14-17) c.) Nagiging kapatid natin si Kristo. d.) Tayo ay nagiging buhay na Templo ng Espiritu Santo. e.) Tayo ay nagiging kasapi ng Pamilya ng Diyos, ang Simbahan. (1 Cor. 3:16-17) f.) Tayo ay nagiging tunay na Kristiyano. g.) Maaari nating tanggapin ang iba pang Sakramento, mga grasyang nagpapabanal. * Bilang mga binyagang Katoliko, tayo ay may mga tungkulin na sumunod sa kalooban ng Diyos sa lahat ng bagay. Ang gusto ng Diyos ay umiwas tayo sa kasalanan at sundin ang Sampung Utos ng Diyos. Mahirap itong gawin pero magagawa natin sa tulong ng mga panalangin, pagbabasa ng Bibliya, pagtanggap sa Sakramento ng Kumpisal, Komunyon, at pag-ibig at paglilingkod sa kapwa, at maging aktibong kasapi ng Simbahan. 2.) Kumpisal - Sakramentong nagbibigay sa atin ng Espiritu Santo upang maging malakas at ganap na Kristiyano, mga saksi ni Hesukristo at mga apostol o alagad ng Santa Iglesiya. * Anu-ano ang mga biyayang natatanggap natin sa Kumpil? a.) Katatagan sa buhay kabanalan-- sa pamamagitan ng mga kaloob o handog at bunga ng Espiritu Santo. (Gawa 2:1-4) b.) Magiging buhay at mulat na saksi ni Kristo. (Gawa 1:8) c.) Magiging apostol o alagad ng Santa Iglesiya-- kabahagi ni Kristo sa Kanyang ministeryo na pagka-apostol. d.) Pakikipagisa sa Espiritu Santo. 9 3.) Kumpisal - Sakramentong nagpapatawad ng mga kasalanang personal. - Ang kasalanan ay ang buong kaalamang pagsuway sa mga utos ng Diyos. - Ang kasalanan ay mayroong dalawang uri: a. Kasalanang mana na natatanggal sa pamamagitan ng Binyag b. Kasalanang Personal o Aktwal na natatanggal sa pamamagitan ng Kumpisal. Ang Kasalanang Personal ay nahati sa dalawa: a. Kasalanang Mortal na labag sa Sampung Utos ng Diyos b. Kasalanang Venial na di tahasang labag sa Sampung Utos ng Diyos ngunit pagkakamali pa rin. - ito ay ang pagsasabi ng mga kasalanan sa pari upang mapatawad ang mga iyon. Ang Pitong Pangunahing Kasalanan (Seven Capital Sins) - ito ay ang pinag-uugatan ng ating paggawa ng mga Kasalanan. a.) Inggit (Envy) b.) Galit (Anger) c.) Kahalayan (Lust) d.) Kasakiman (Greed) e.) Katakawan (Gluttony) f.) Katamaran (Sloth) g.) Kayabangan (Pride) * Si Hesus ay patuloy na nagpapatawad hanggang sa ngayon. Ito ay sa pamamagitan ng Kumpisal. Ito ay Kanyang itinatag sa Kanyang mga apostol. SAMPUNG UTOS NG DIYOS A. Ano ang Dekalogo? ang Dekalogo ay hango sa dalawang salitang Griyego (Seкa (deka]- sampu; Aoyoo [logos] salita). Ito ay ibinigay sa tao sa pamamagitan ng dalawang tapyas na bato (tablets of stone) na ipinagkaloob kay Moises noong nasa Bundok Sinai o Horeb. - Ito ang ating batayan ng mabuting pamumuhay bilang isang Kristiyano. B. Ang Sampung Utos ng Diyos: 1.) Ibigin mo ang Diyos nang higit sa lahat. - Ang unang utos ay nagtatakda na tayo ay dapat na magbigay ng karampatang pagsamba o pag-aalay ng kataas-taasang pagsamba na nauukol sa Diyos lamang. Uri ng pag-bibigay-galang: a.) Direkta- pananampalataya na tayo ay naniniwala na may Diyos. - Tayo ay umaasa na tayo ay tutulungan at ililigtas ng Diyos. - Pagmamahal sa Diyos higit kanino pa man. b.) Indirekta 1.) Latria- isang uri ng pagsamba na nauukol lamang sa Diyos. 2.) Dulia- paggalang o pagpupugay sa mga santo at mga banal. 3.) Hyperdulia- isang espesyal na paggalang o pagpupugay na nauukol kay Maria. Mga Labag sa Unang Utos: a.) Idolatry- pagsamba sa mga diyus-diyosan o iba pang mga bagay na humahalili sa Diyos. b.) Sacrilege- kawalang-galang o respeto sa mga bagay, lugar o taong itinalagang banal. 10  c.) Superstition- paniniwala sa mga bagay na hindi maka-Diyos. d.) Atheism- ang hindi paniniwala na mayroong Diyos. e.) Heresy- ang hindi paniniwala sa mga katotohanang dapat sampalatayanan. f.) Schism- pagtutol sa pagsunod sa Santo Papa o sa ilang kinatawan ng simbahan. g.) Divination- ang pakikianib sa demonyo. h.) Simony- ang pagbili o pagbebenta ng mga indulhensiya. i.) Cantomancy- ang panghuhula ng kapalaran. j.) Palmistry- ang pagbasa ng kapalaran gamit ang palad. 2.) Huwag kang magpahamak o mauumpa sa Ngalan ng Diyos. - Ito ay nagtatakda na kinakailangan nating igalang ang Pangalan ng Diyos. - Hindi nito pinahihintulutan ang paggamit ng ngalan ng Diyos sa paggawa ng krimen, pakikianib sa kulto at ang kawalang respeto sa mga bagay, lugar at taong itinalaga ng Diyos bilang banal. (KIK 2142-2167) - Ipinahahayag na kinakailangan nating gamitin ang Ngalan ng Diyos sa mga bagay na may kabuluhan. Panata - isang mahigpit na pangako sa Diyos na gagawin ang siyang tanging kalugud- lugod na bagay sa Kanya na kung hindi matutupad ay siyang ipinagkakasala. Ang hindi pagtupad ay nangangahulugan ng hindi paggamit ng wasto sa Ngalan ng Diyos. Sumpa- ang pagtawag sa Diyos upang saksihan Niya ang katotohanang sinasabi. Mga Labag sa kalawang Utos: a.) Blasphemy-ng paggamit sa Ngalan ng Diyos sa mga bagay na walang kinalaman sa pagsampalataya. b.) Profanity- ang kawalang-galang sa paggamit ng Ngalan ng Diyos. 3.) Mangilin ka kung Linggo at Pistang Pangilin - Ito ay nagtatakda na maglaan tayo ng araw sa loob ng isang Linggo upang tayo ay makapangilin sa kanya. -Ang Sabbath ay tunay na araw ng Sabado. Ngunit sa ilalim ng kapangyarihan ng Simbahan na ipinagkaloob sa kanya ni Hesus, ang Sabado ay pinalitan sa Linggo sapagkat si Hesus ay nabuhay na mag-uli nang araw ng Linggo at ang Espiritu Santo ay pumanaog kay Maria at sa mga apostoles nang Linggo. Paano natin sinasamba ang Diyos sa mga araw ng pangilin? -Aktibong pakikilahok sa Banal na Misa. -Taimtimang pananalangin. - Paggawa ng mabuting gawain. - Hindi paggawa ng mabibigat na bagay na magpapahirap sa katawan. Ano ang Pistang Pangilin? -Ito ay ang mga araw na pangingilin at pagdarasal na kahit hindi pumatak sa araw ng Linggo ay kinakailangang gawin ang tungkulin ng pagsisimba (holy days of obligation). Anu-ano ang mga Pistang Pangilin dito sa Pilipinas? - Disyembre 8- Immaculada Concepcion (kalinis-linisang paglilihi kay Maria) - Disyembre 25 - Pasko ng Pagsilang ni Hesus - Enero 1- Mater Dei (Kapistahan ni Maria bilang Ina ng Diyos) Mga Labag sa Ikatlong Utos: a.) Servile Work- lubusang pagpapaalipin sa sariling katawan maging sa araw ng Linggo. b.)Cosumerism- ang masyadong pagpapahalaga sa mga materyal at maka-mundong bagay. 11 4.) Igalang mo ang iyong ama at ina. - Ito ay nagtatakda na kinakailangan nating igalang ang ating mga magulang. -Gayundin, ipinapatungkol ang ikaapat na utos para sa paggalang sa mga nakatatanda, mga taong nasa posisyon at yaong aling mga kapwa. - Ipinatutungkol nito ang ating paggalang at pagmamahal sa ating mga magulang, ang pagsunod sa kanila at ang pagmamalasakit natin sa kanila. 5.) Huwag kang pumatay ng kapwa mno tao. - Itinatalaga ng ikalimang utos ang paggalang sa buhay ng tao. Mga Labag sa Ika-limang Utos: a.) Abortion- ang pagkitil sa buhay ng sanggol na nasa sinapupunan. b.) Euthanasia- ang pagpapatay sa taong may karamdaman upang matapos na ang paghihirap nito. - nanggaling sa salitang Griyego (EU [eu] mabuti; Bavato [thanatos] Kamatayan). c.) Capital Punishment- ang pagpataw sa parusang kamatayan sa mga taong sangkot sa paglabag sa batas ng lipunan. d.) Suicide-ang pagkitil sa sariling buhay. e.) Addiction- ang lubos na pagkalulong sa mga bagay na nagiging bisyo. f.) Character Assassination- ang pagpatay sa dignidad ng tao. g.) Murder- ang pagpatay sa buhay ng ibang tao. h.) Terrorism- ang pagpatay sa hustisya at kapayapaan ng isang bansa. i.) Legitimate defense- ang pagpatay sa ngalan ng pagtatanggol sa sarili. 6.) Huwag kang makiapid sa hindi mo asawa. 9.) Huwag kang magnasa laban sa kalinisan. - Ang ika-anim a utos ay nagtatakda na tayo ay hindi pinahihintulutan na mangalunya o magnasa sa asawa ng iba. Ito rin ay nagtatakda na tayo ay kinakailangang magpigil sa gawain na hinihikayat ng tawag ng laman. - Ang ika-siyam na utos ay nagtatakda ng pananatili ng ating kaisipan laban sa mga kaisipang mahalay na siyang dudungis nito. - Ang ika-anim at ika-siyam na utos ay kapwa nagtatakda ng ating kalinisan at kahinhinan sa ating pag-iisip at pag-kilos. Magkasabay itong pinag-aaralan sapagkat ito ay kapwa nauukol sa kabanalan ng kalinisan (Virtue of Purity). Ang ika-anim ay tungkol sa mga panlabas na gawa (external acts) at ang ika-siyam na utos ay tungkol sa mga pag- iisip at pagnanasa (internal). Mga Labag sa Ika-Anim at Ika-Siyam na Utos: a.) Lust- pagkahumaling sa mga bagay na sekswal. b.) Fornication- ang illegal na pagsasama ng hindi kasal na lalaki at babae. c.) Pornography- paglalabas ng mga bagay na malaswa sa publiko sa kahit na anong paraan. d.) Prostitution - ang paggamit sa katawan bilang pangunahing ikinabubuhay. e.) Rape- ang pagluray sa sekswal at dignidad ng tao. f.) Homosexuality- ang relasyon ng dalawang taong magkapareho ang sekswalidad g.) Adultery- ang pagkakaroon ng kinakasama liban sa kanilang asawa. h.) Divorce- ang pagbali sa sinumpaang pangako sa Matrimonyo. i.) Polygamy- ang pagkakaroon ng asawa nang higit sa isa. j.) Incest- ang pagiging mag-asawa ng magkamaganak. k.) Pre-marital sex- ang pagsisiping nang wala pa sa hustong gulang at basbas ng Matrimonyo. 1.) Pedophilia- ang pang-aabuso ng mga nakatatanda sa sekswalidad ng mga nakababata. m.) Sodomy- ang pakikipagtalik sa mga hayop. 12 8.) Huwag kang magbintang o manirang puri sa kapwa mo tao at huwag kang magsisinungaling. - Ipinagaganap sa atin ang pagpapahayag ng katotohanan sa lahat ng bagay lalo't higit tungkol sa mabuting pangalan at karangalan ng ating kapwa. Inaatasan tayo sa utos na ito na ganapin ang ating mga sarili sa kabanalan ng pagsasabi ng katotohanan at paggalang sa mabuting pangalan ng ating kapwa. Mga Labag sa Ika-Walong Utos: a.) Rash Judgement - ang agarang pagbibintang nang walang sapat na katibayan. b.) Calumny- pagsalungat ng katotohanan upang mapagtakpan ang pagkakamali ng iba. c.) False Witness- ang pagsalungat sa katotohanan sa loob ng korte. d.) Perjury- ang pagsalungat sa katotohanan sa ilalim ng isang pagsumpa. e.) Adulation- ang pagtatakip sa bisyo o hilig ng iba. f.) Lying- ang direktang pagsisinungaling. g.) Forgery- ang pamemeke o illegal na pagpapalit ng tulad ng pirma. h.) Connivance- ang pangangalap ng suporta upang pagtakpan ang kasalanan. i.) Gossip- ang pagkakalat ng tsismis. j.) Bribery- ang panunuhol upang mapagtakpan ang kasalanan. 7.) Huwag kang magnakaw. 10.) Huwag kang magnasa sa hindi mo pag-aari. Ang ika-pito at ika-sampung utos ay kapwa nauukol sa paggalang sa pagmamay-ari ng ating kapwa. Ang ika- pitong utos ay naghahangad na iwasan ang anumang pagkumpiska sa gamit ng iba nang walang kapahintulutan ng may-ari o may kinalaman sa pagkilos natin (external acts), Ang ika-sampung utos ay naghahangad na iwaksi sa ating kaisipan ang mga bagay na magbubulid sa atin sa pagnanakaw (internal desires). Mga Labag sa ika-Pito at Ika-Sampung Utos: a.) Theft- illegal na pangangamkam ng yaman sa tunay na may-ari. b.) Avarice- ang masyadong paghahangad sa kayamanan at kapangyarihan. c.) Envy- ang pagiging mainggitin. d.) Gluttony-katakawan. e.)Piracy- illegal na pagnanakaw sa pamamagitan ng pamemeke ng mga bagay. f.)Graft and Corruption- ang illegal na pambubulsa sa kaban ng bayan. g.)Tax Evasion- ang pandaraya sa pagdedeklara ng buwis. h.) Plagiarism- ang pangongopya sa anumang ginawa ng iba. C. Ang Sampung Utos ay malalagom sa dalawang dakilang utos. a.) Ibigin mo ang Diyos nang buo mong puso, nang buo mong kaluluwa, nang buo mong pag-iisip at ng buo mong lakas. b.) Ibigin mo ang iyong kapwa gaya ng iyong pag-ibig sa sarili. - Marcos 12:28-31 Ang unang tatlong utos ay pawang mga kautusan na patungkol sa pakikitungo natin sa Diyos. Ang natitirang pitong utos ay patungkol sa pakikitungo natin sa ating kapwa. * Upang makagawa ng Mabuting Pangungumpisal, ito ang mga dapat tandan. 1.) Isipin ang mga nagawang kasalanan. 2.) Pagsisihan angmga nagawang kasalanan. 3.) Ipasiyang hindi na muling magkakasala. 4.) Lumuhod sa kumpisalan at mag-antanda ng Krus. 5.) Sabihin sa pari ang mga katagang ito: "Bendisyunan po ninyo ao, padre, sapagkat ako'y nagkasala." 13 6.) Sabihin: "Ito po ang aking unang pangugumpisal." (kung unang beses pa lamang) O kaya: "Ang huli ko pong pangungumpisal ay noong." (kung nakapangumpisal na noong nakaraan.) 7.) Sabihin: "Ito po ang aking mga kasalanan." Isunod ang pagsasabi ng lahat ng naaalalang kasalanan. Kung tapos na, ay sabihin: "Ito na lamang po Padre." 8.) Makinig sa mga sasabihin sa pari: mga payo, pangaral at panalangin. Kung mamarapatin ay dasalin ang Pagsisisi. 9.) Igagawad ng pari ang bendisyon at mag-antanda ng krus. 10.) Sabihin sa pari: "Salamat po, Padre." 11.) Dasalin ang mga ibinigay na panalangin sa harap ng altar o kaya ay sa Santisimo Sakramento. * Sa pagtatapos ng ating kumpisal, sinasabi ng pari ang mga katagang ito: "Humayo na at huwag na muling magkasala." Ito ang hamon sa atin na humingi tayo ng kapatawaran kay Hesus. 4.) Banal na Eukaristiya - ang pagtanggap sa atawan at dugo ni Hesus sa anyong tinapay at alak. ang pagkaing nagbibigay ng buhay na walang hanggan. * Dulot sa atin ng Eukaristiya: 1.) Tayo ay inagbubuklod ni Hesus. 2.) Pinalalakas ang ating kaluluwa. 3.) Tayo ay inihahanda para sa buhay na walang hanggan. Eukaristiya – mula sa salitang Griyegong ευχαριστία” (eucharistía) na ang ibig sabihin ay pagpapasalamat Konsegrasyon- ito ang bahagi sa Misa kung saan binabasbasan ng pari ang mga handog, at mahimalang nagiging katawan at dugo ni Kristo ang tinapay at alak. Transubstantiation- ang proseso ng pagpapalit ng substansiya ng ostiya (tinapay) at mompo (alak) upang maging tunay na katawan at dugo ni Kristo. 5.) Matrimonyo - kasunduan ng isang lalaki at isang babae na maging isa sa harap ng Diyos at ng bayan. - pagtatayo o pagpapalaganap ng Kaharian ng Diyos dito sa lupa, ang Pamilya. 6.) Banal na Orden - ang pagpili ng lalaki ng buhay-kabanalan upang paglingkuran ang tao at ang Diyos. - Sa Huling Hapunan, kung saan sinabi Niya: "Gawin ninyon ito sa pag-aalaala sa Akin." (Lucas 22:19), isinugo ni Hesus ang mga apostoles at binigyan ng kapangyarihan para mag-misa. - Isinugo rin sila at binigyan ng kapangyarihang magpatawad. (Juan 20:22-23) - Isinugo rin sila ni Hesus at binigyan ng kapangyarihang magbigay ng mga Sakramento at magpalaganap ng Salita ng Diyos. 7.) Pagpapahid ng Banal na Langis sa Maysakit - ang sakramento na nagbibigay ng kalakasan ng katawan at kaluluwa sa oras ng karamdaman. Viaticum- ang eukaristiya na dinadala sa isang taong maysakit. - may literal na kahulugan na "kasama sa paglalakbay." Ang Sakramento sa Yugto ng Buhay ng Tao YUGTO NG BUHAY SAKRAMENTO Pagsilang Binyag Ganap na Paglaki Kumpil Pagkakamali Kumpisal Pagkain Banal na Eukaristiya Pagpili ng Buhay Matrimonyo Banal na Orden Pagkakasakit at Pagkamatay Pagpapahid ng Banal na Langis sa maysakit SAKRAMENTO MINISTRO MATTER / TANDA 1. Binyag Pari Banal na Tubig 2. Kumpil Obispo + Krisma + Pagpapatong ng kamay 14 3. Kumpisal Pari/ Obispo Pagsasabi ng mga kasalanan 4. Banal na Pari + Tinapay Eukaristiya + Alak 5. Matrimonyo Babae at Pagpapalitan ng Lalaki Konsentimiyento 6. Banal na Orden Obispo Pagpapatong ng Kamay 7. Pagpapahid ng Pari Banal na langis Banal na Langis sa maysakit 15  III. Buhay ni Don Bosco DATES TO REMEMBER August 16, 1815 - kapanganakan ni Don Bosco March 26, 1826 - tumanggap si Don Bosco ng Unang Pakikinabang June 5, 1841 - tumanggap si Don Bosco ng Sakramento ng Pagpapari December 8, 1841 - nagsimula ang oratoryo ni Don Bosco sa pamamagitan ng panalanging “Aba Ginoong Maria” Easter Sunday 1846 – Isinagawa ang unang misa sa Pinardi Chapel sa Valdocco January 26, 1854 - unang tinawag na mga Salesiano ang mga tumulong kay Don Bosco. December 8, 1859 - opisyal na itinatag ang Kongregasyong Salesiano ni Don Bosco November 25, 1856 - araw ng kamatayan ni Mama Margaret. March 9, 1857 – araw ng kamatayan ni Dominic Savio. October 20 1863 – Nagbukas ang unang Salesian House sa Mirabello Monferrato sa pangangalaga ni Don Michael Rua bilang Rector June 9 1868 - Konsegrayon ng Basilica ni Maria Tulong ng mga Kristiyano sa Turin na ipinatayo ni Don Bosco sa halagang 8 cents March 1 1869 – Opisyal na itinatag ang Kongregasyon ng mga Salesyano January 31, 1888 - araw ng kamatayan ni Don Bosco ( 4:45 AM sa gulang na 72 ) April 1, 1934 - hinirang na Santo si Don Bosco (Dakilang Kapistahan ng Pasko ng Pagkabuhay ) January 31, 1988 - ipinagdiwang ang ika100 taong anibersaryo ng kamatayan ni Don Bosco January 24 - Kapistahan ni San Francisco de Sales May 6 - Kapistahan ni Santo Domingo Savio ( estudyante ni Don Bosco ) May 13 - Kapistahan ni Santa Maria Domenica Mazzarello May 24 - Kapistahan ni Santa Maria Tulong ng mga Kristiyano August 5, 1872 - opisyal na itinatag ang Kongregasyon ng mga Salesianong Madre ( FMA ) June 2, 1929 - naging Beato si Don Bosco August 16, 2015 – ika-200 taong kaarawan ni Don Bosco 1911 - Ang pagdating nina Fr. Luigi Versiglia at Fr. Ludovico Olive sa Maynila noon 1911 ay nagmarka sa kauna- unahang pagkakataon ng mga unang Salesyanong tumapak sa Pilipinas 1951 Naitayo ang kauna-unahang Salesian educational institution (Don Bosco Academy) sa Pilipinas sa Tarlac, Tarlac. Si Fr. James Wilson ang siyang tagapagtatag nito (an American army chaplain at Clark Air Base concerned with the Catholic education of the youth of Tarlac). Si Fr. Anthony di Falco, ang kauna-unahang paring Salesyano na naipadala rito. 1952 Binuksan ang kauna-unahang Technical School ng mga Salesians sa Pilipinas namatatagpuan sa Victorias, Negros Occidental 1955 - dumating ang mga unang FMA Sisters sa Pilipinas (Victorias, Negros Occidental) PERSONS TO REMEMBER 1. Francisco Bosco - Ama ni Don Bosco Siya ay namatay noong apat na taong gulang pa lamang si ang batang si Don Bosco dahil sa malubhang pneumonia. 2. Margaret Occhiena - Ina ni Don Bosco 3. Fr. Jose Cafasso - Spiritual Director ni Don Bosco 4. Bartolome Garelli - kauna-unahang kasapi ng oratoryo ni Don Bosco na nakilala niya noong Dec 8, 1841 5. Blessed Michael Rua - kauna-unahang mag-aaral ni Don Bosco na naging pari. Siya rin ang unang kahalili ni Don Bosco 6. Fr. Joseph Calosso & Fr. Jose Cafasso - dalawang paring tumulong kay Don Bosco sa kanyang kabataan. 7. Fr. Joseph Calosso - guro ni Don Bosco sa Latin. 8. San Francisco de Sales - Patron ng Kongregasyong Salesiano. 9. Pope Pius XI - Santo Papa na nagproklama kay Don Bosco bilang Blessed at Santo. 10. Santo Domingo Savio, Don Michael Magone, Francisco Besucco - mga kabataang naging bantog sa kabanalan ng mga kasapi sa oratoryo ni at Bosco 11. Luis Comollo - pinakamatalik na kaibigan ni Don Bosco sa Chieri. 16 12. Michael Magone - batang naging pinuno ng isang ‘gang’ na naging mag-aaral ni Don Bosco at sa pamamagitan niya ay nagbagong buhay at naging banal na huwaran ng mgakabataan 13. Santa Maria - gurong ibinigay kay Juan Bosco ng mahiwagang lalaki sa kanyang panaginip noong siya’y 9 na taong gulang pa lamang. 14. Antonio at Jose - ang mga kapatid ni Don Bosco. (si Antonio ay kapatid lamang ni Don Bosco sa ama.) 15. Pamilya Moglia - kamag-anak ni Don Bosco na tinirhan niya sa bayan ng Moncucco upang malayo sa galit ng kanyang kapatid na si Antonio. 16. Juan Melchor Occhiena Bosco buong pangalan ni Don Bosco 17. Carlito - batang binuhay ni Don Bosco sa pamamagitan ng Mahal na Birhen upang maligtas sa kapahamakan ng Impiyerno. Ang mga naging kahalili (Successors) ni Don Bosco na tinatawag ding Rector Major: Blessed Michael Rua 1888 – 1910 Fr. Paul Albera 1910 -1922 Blessed Philip Rinaldi 1922 - 1931 Fr. Peter Ricaldone 1932-1951 Fr. Renato Ziggioti 1952- 1965 Fr. Aloysius Ricceri 1965 – 1977 Fr. Eligio Vigano 1977-1995 Fr. Juan Edmundo Vecchi 1996-2002 Fr. Pascual Chaves Villanueva 2002-2014 Fr. Angel Fernandez Artime 2014 – Present PLACE TO REMEMBER 1. Castelnouvo d’ Asti , Becchi, Italy - dito ipinanganak si Don Bosco 2. Lunsod ng Turin, Hilagang Italya - dito tumanggap si Don Bosco ng Sakramento ng Pagpapari 3. Chieri - dito nag-aral ng high school si Don Bosco 4. Simbahan ni San Francisco de Assisi, Turin - dito ipinagdiwang ni Don Bosco ang kanyang pinaka-unang Misa. 5. Café Pianta – lugar kung saan nagtrabaho si Don Bosco habang siya ay nag-aaral 6. Pinardi Shed – lugar na binili ni Don Bosco mula kay Francesco Pinardi upang maging lugar ng Oratoryo IMPORTANT EVENTS/THINGS TO REMEMBER 1. Oratoryo ni San Francisco de Sales - pangalan ng oratoryo ni Don Bosco 2. Preventive System - pinakadakilang pamana na naiwan ni Don Bosco sa Simbahan na isang mabisang paraan ng pagtuturo ( system of education ) 3. Bread, Work & Heaven - tatlong bagay na ipinangako ni Don Bosco sa kanyang mga taga-sunod. 4. “Da mihi animas, coetera tolle” - (Give me souls, take away the rest). Ito ang motto ni Don Bosco. 5. ‘ DON’ - Salitang Latin na ang ibiga sabihin ay “Padre ” o “ Father ”. 6. “Hihintayin ko kayong lahat sa langit” - huling pangungusap na binitiwan ni Don Bosco para sa lahat ng mga kabataang iniwan niya nang siya‘y mamatay. 7. Layunin ng oratoryo ni Don Bosco - Bigyan ng mainam at malinis na libangan at paglalaro ang mga kabataan matapos magsimba kung araw ng Linggo at mga Kapistahan.” 8. Shoemaking at Tailoring - mga pinaka-unang workshops na itinayo ni Don Bosco sa Oratoryo ngValdocco. 9. Sinabi ni Don Bosco sa kagandahan ng pagpapari “Ang pinakadakilang biyaya na maihahandog ng Diyos sa isang pamilya ay ang magkaroon ng anak na pari ” 10. FORMULA NG KABANALAN NA IPINAPAYO NI DON BOSCO SA KANYANG MGA KABATAAN: Matapat na pangungumpisal. Malimit na pagtanggap ng Banal na Pakikinabang Pagkatakot sa paggawa ng kasalanan. Pag-iwas sa masasamang barkada. Kalinisan. Pagiging masunurin Pagmamahal at debosyon sa Mahal na Birhen 17 11. Sodality of St. Aloysius Gonzaga a. pangalan ng unang samahan na itinatag ni Don Bosco sa kanyangoratoryo. 12. ORATORYO a. ang ibig sabihin nito ay POOK DALANGINAN. 13. Maria Tulong ng mga Kristiyano a. titulo ni Maria na dinadakila ni Don Bosco. 14. Madalas na ipaalala ni Mama Margaret kay Don Bosco noong siya ay maliit pa “Nakikita ka ng Diyos kahit hindi kita nakikita.” Kahit wala ako, Siya ay laging naririrto.” 15. Tumalon, Tumakbo, Magsaya… Huwag lang Magkasala! 16. Samahan ng Masasaya o Merry Makers Club a. Samahang tinatag ni Don Bosco noong siya’y high school pa lamang. 17. “Malugod kong Birheng Maria aking Ina, tulungan mong maligtas ang aking kaluluwa. Santa Maria Ina ng Diyos, ipanalangin mo kaming makasalanan, ngayon at kung kami’y mamamatay. Amen.” a. ito ang maikling panalangin na itinuro ni Don Bosco sa kanyang mga kabataan upang lagi nilang maalala na angtungkulin ng bawat tao ay ang iligtas ang kanilang kaluluwa. 18. Tatlong Pag-ibig ni Don Bosco : a. Pag-ibig kay Jesus sa Banal na Eukaristiya b. Pag-ibig kay Sta. Maria. c. Pag-ibig sa Santo Papa 19. Dalawang pakpak ayon kay Don Bosco na maghahatid sa atin sa langit: a. Matapat na pangungumpisal. b. Malimit na pagtanggap ng Banal na Komunyon. 20. Mga katagang sinabi ni Don Bosco tungkol sa pagkakaroon ng Debosyon sa Mahal na Birhen. “Magdebosyon sa Mahal na Birhen at Makakasaksi ka ng mga himala.” 21. Pananalita ni Don Bosco na nagpakita ng kanyang pagmamahal sa kabataan. “Sapat na ang ikaw ay bata upang ikaw ay aking mahalin.” 22. GRIGIO a. misteryong aso na sinugo ng Diyos upang ipagsanggalang si Don Bosco sa oras ng panganib. 23. Santa Maria Domenica Mazzarello - kasama ni Don Bosco sa pagtatag ng kongregasyon ng mga Madreng Salesyano. 24. SDB a. Salesiani di Don Bosco - sa wikang Italian ( Salesians of Don Bosco ) 25. FMA a. “Figlie di Maria Auxiliatrice” sa wikang Italyano (Daughters of Mary Help of Christians) – Ang mga FMA ay mga buhay na bantayog ng pasasalamat ni Don Bosco kay Maria Mapag-ampon sa mga Kristiyano. 18 IV. Buhay ng mga Santo 1. Santa Cecilia, Patrona ng Musika Simbolo: Korona na pula at putting rosas, sanga ng palma, instrumentong pang musika Kapistahan: Nobyembre 22 Si Sta. Cecilia ay mula sa isang marangal na pamilya sa Roma at isang matapat na tagasunod ni Kristo. Ipinagkasundo siya ng kanyang mga magulang na ipakasal sa isang marangal na lalaking nagngangalang Valerio. Sa gabi ng kanyang kasal, sa saliw ng musika ng mga manunugtog, si Cecilia ay nagmuni-muni sa kanyang sumpa na ang kanyang kalinisan sa pagkabirhen ay iaalay nang busilak sa Panginoon. Sa magandang pangungusap, naakay niya ang asawa sa pananampalataya kay Kristo at tumulong sa pagkakawanggawa sa mahihirap na siyang naging dahilan ng pagiging martir nito sa pananampalataya. Noon ay mahigpit na inuusig ng Emperador Romano ang relihiyong Kristiyano. Dinakip si Cecilia at ikinulong sa silid na mainit at puno ng usok nang tumangging sumamba sa diyosdiyosan ngunit walang masamang nangyari sapagkat ipinagsanggalang siya ng Diyos. Iniutos ng hukom na pugutan siya ng ulo. Tatlong beses siyang tinaga ngunit hindi naputol ang kanyang ulo. Bumagsak siyang sugatan at sa loob ng tatlong araw ay nanatiling buhay. Ipinagkaloob niya ang kanyang ari-arian sa banal na Obispo Urbano upang gamitin sa simbahan. Siya ay tumanggap ng komunyon bago namatay noong taon isang daan at labing-pito (117). Taon walong daan at labing-pito (817) nang matagpuan ang katakumbang pinaglibingan kay Cecilia at ang kanyang katawan ay inilagak sa simbahan ng Sta. Cecilia sa Roma. Noong taon isang libo, limang daan at siyamnapu’t siyam (1599), binuksan ang katakumbang pinaglagakan kay Sta. Cecilia at natagpuang hindi pa rin naagnas ang kanyang katawan. Si Sta. Cecilia ay kinikilalang Patrona ng Musika. 2. San Agustin, Obispo at Pantas ng Simbahan, Patron ng mga gumagawa ng alak (brewer) at Teologo Simbolo: Mga Libro Kapistahan: Agosto 28 Hindi lahat ng santo ay nagsisimulang banal. Ang iba tulad ni St. Augustine o San Agustin ay napalayo sa landas ng kabutihan pero sa tulong ng panalangin ay nagbago at nagbalik-loob sa Diyos. Ipinanganak sa Tagaste, North Africa, si San Agustin. Ang kanyang ina ay si Santa Monica at ang kanyang ama naman ay si Patricio, isang opisyal ng Roma. Pagano si Patricio at hindi mabuting asawa. Sa tulong ng taimtim na panalangin ni Santa Monica ay nagpabinyag bilang Kristiyano bago siya mamatay. Dito nagkaroon ng konting interes kay Hesus si San Agustin ngunit maraming taon pa ang bibilangin bago siya tuluyang magbalik-loob sa Panginoon. Hindi mahilig mag-aral si San Agustin at malimit ay tumatakas sa paaralan upang maglaro kasama ng mga kaibigan niya. Kalaunan, matutuklasan niyang gusto pala niya ang pag-aaral ng lengguaheng Latin. Ginugol niya ang kanyang oras sa pag-aaral nito at nangarap na maging guro sa Italia. Bagamat edukado ay hindi pa rin siya naging mabuting tao, at dahil ayaw niyang nakikita ang kanyang ina na umiiyak at walang tigil na nananalangin para sa kanya ay tumakas siya at sumakay ng barko patungong Italia. Lubha mang nasaktan si Santa Monica sa paglayas ni San Agustin ay sinundan pa rin niya ito sa Roma upang mapalapit sa kanyang anak. Habang nasa Milan ay nakilala ni San Agustin si Bishop Ambrose. Nagustuhan ni San Agustin ang mga paliwanag at pangaral ni Bishop Ambrose. Sa tulong ng panalangin ni Santa Monica at paggabay ni Bishop Ambrose ay tuluyan nang nagbalik-loob si San Agustin sa Diyos at nagpabinyag bilang Katoliko at naging pari. Sa loob ng tatlumpung tao mula nang siya’y naging pari ay naging higante ng spiritualidad si San Agustin! Marami siyang isinulat na pangaral na magpasahanggang ngayon ay binabasa at pinag-aaralan pa rin. Itinuro niya sa kanyang mga isinulat na libro kung paano tayo magkakaroon ng malalim na relasyon sa Panginoon at malimit na ipinapangaral ang pagmamahal ng Diyos sa ating lahat. 3. Santa Monica, patron ng mga alkoholiko, mga biktima ng pang-aabuso at pangangalunya, mga balo, at mga ina na nahaharap sa kahirapan sa pamilya Simbolo: Bibliya, Krus, Tungkod at luha 19  Kapistahan: Agosto 27 Kristiyano ang pinagmulang pamilya ni Santa Monica na mula sa Tagaste sa Northern Africa. Isinilang siya noong taong 331 o 332 at nabigyan ng aral ng kanyang mga magulang tungkol sa pagmamahal sa Diyos at sa kapwa. Ikinasal si Monica sa isang taong ang pangalan ay Patricio. Mabuting tao si Patricio subalit nahirapan si Monica sa ugali nito na mainitin ang ulo. May mga pagkakataon din na hindi naging tapat sa kanilang pag-iibigan si Patricio. Bago namatay si Patricio ay nakilala niya ang tunay na Diyos at naging isang Kristiyano. Nabinyagan siya habang siya ay naghihintay ng kanyang kamatayan isang taon matapos niyang yakapin ang pananampalataya. Nagkaroon ng tatlong anak sina Patricio at Monica, at dahil sa pagkamatay ng asawa, si Monica ang tumayong nag- iisang magulang at gabay ng kanyang mga anak. Isa sa mga anak na ito ay si Agustin, na magiging isang magiting na santo ng simbahan, pagkatapos ng maraming mga pagsubok at sakripisyo ng kanyang mahal na ina. Ang kabataang si Agustin ay may mabuting puso subalit dahil sa kanyang edad ay lubhang maligalig pa sa pag- iisip. Mapusok ang damdamin ni Agustin at nais niya laging masunod ang kanyang sariling kalooban. Nagdala ito ng pasakit sa puso ng kanyang ina. Bukod pa dito, si Agustin ay nahumaling o naakit sa mga maling turo na nakaapekto sa kanyang sana ay maagang pagyakap sa pananampalatayang Kristiyano. Naligaw ng landas si Agustin habang hinahanap niya ang kahulugan ng buhay at ang tunay na liwanag mula kay Kristo. Sa lahat ng panahong ito, hindi tumigil si Santa Monica sa pagdarasal, ang kanyang tanging sandata upang ipaglaban ang kaligtasan ng kanyang anak. Maging si San Agustin, nang maging isa nang Kristiyano, ang nagsulat ng mga hirap na pinagdaanan ng kanyang ina para sa kanyang kaligtasan. Laking tuwa ni Santa Monica nang mabalitaan niyang sa wakas, si San Agustin ay nabighani sa mga aral ni San Ambrosio, na obispo ng Milan sa Italy. Dahil sa santong ito, si San Agustin ay nabinyagan. At naroon ang kanyang ina sa masayang okasyong ito. Ngayon ay modelo ng mga ina si Santa Monica dahil sa kanyang walang sawang paggabay sa anak at walang tigil na pagdarasal para sa kapakanan nito. Hindi lamang sa panalangin, pati ang mga kilos, salita at isipin ni Santa Monica ay nagsisilbing saksi ng kanyang pagmamahal para sa Diyos at sa kanyang pamilya. Namatay si Santa Monica at inilibing sa Roma noong 387. 4. Santa Agnes Simbolo: Sanga ng oliba, tupa Kapistahan: Enero 21 Isa rin sa mga unang-unang santa ng simbahan itong si Santa Agnes, na namatay para sa pananampalataya noong 3rd century, bilang isang dalagitang 12 taong gulang pa lamang. Ang kanyang pagiging sobrang bata upang magbigay patunay sa kanyang pananampalataya ang isang dahilan ng kanyang mabilis na pagiging tanyag sa mga unang Kristiyano. Isa pang katangian ni Santa Agnes ang kanyang pagiging isang dalaga, may malinis na puso para lamang sa Panginoon na kanyang itinuring na kabiyak ng puso at tanging mamahalin sa kanyang buhay. Kahit na katakut-takot na pahirap o torture ang kanyang pinagdaanan, buong puso niya itong hinarap at buong tapang niya itong pinagwagian. Malaki ang kontribusyon ni San Ambrosio sa kaalaman natin sa buhay ng ating munting santa. Ayon kay San Ambrosio galing sa isang marangal na pamilya ang santa. At kahit bata si Santa Agnes ay hindi siya umurong sa mga paghihirap na inihanda ng kanyang mga kaaway para sa kanya. Itinali siya ng mga tanikala na tila isang bilanggong makatatakas. Nang dalhin siya sa harap ng altar ng mga pagano, idinipa niya ang kanyang mga braso sa gitna ng apoy kung saan siya ay sinunog pero hindi siya namatay. 20  Bukod sa pagsunog sa kanyang katawan, pinugutan ng ulo si Santa Agnes at ito ang kanyang ikinamatay noong taong 304. Si San Agustin at ang ibang mga manunulat at pantas ng simbahan ay naglahad din ng mga kuwento at papuri para kay Santa Agnes, na nagwagi ng dalawang pagka-martir: bilang dalisay at malinis na birhen at bilang saksi sa pananampalataya kay Kristo Hesus. 5. Santa Maria Goretti Simbolo: Lilies Kapistahan: Hulyo 6 Patron ng mga biktima ng rape, biktima ng karahasan at mga dalaga Siyam na taong gulang pa lamang si Santa Maria nang maulila sa ama. Lumipat silang mag-iina at kapatid sa isang building kung saan may nakatira ring mag-ama. Ang pangalan ng anak ay si Alessandro na noo’y 20 taong gulang na. Matagal nang pinagnanasahan ni Alessandro si Santa Maria kaya’t siya’y takot sa kanya. Nung minsang natiyempuhan siyang nag-iisa ay tinangka siya gahasain ni Alessandro ngunit siya’y nanlaban dahil para sa kanya ay mahalagang pangalagaan ang kanyang kalinisang ipinagkaloob ng Diyos. Dahil dito ay sinaksak siya ni Alessandro nang 14 na beses. Sinabi ni Santa Maria sa kanyang ina na pinatatawad niya si Alessandro at tumanggap ng komuniyon bago mamatay. Hinatulan namang makulong ng 30 taon si Alessandro. Ang sabi niya, ilang beses daw siyang binisita ni Santa Maria sa kanyang panaginip at binibigyan ng bulaklak (lilies). Kalaunan ay nagbagong buhay siya at nang makalabas ng kulungan ay pinuntahan ni Alessandro ang nanay ni Maria upang humingi ng tawad. 6. San Esteban Simbolo: may hawak na (mga) bato na sumisimbolo sa paraan ng kanyang kamatayan, o isang maliit na simbahan bilang isang simbolo ng kanyang gawain. Kapistahan: Disyembre 26 Si San Esteban ang unang martir para sa pananampalataya kay Hesus na Anak ng Diyos, ang unang nag-alay ng buhay dahil sa kanyang katapatan. Ang diyakonong si San Esteban ay naging matagumpay sa kanyang pangangaral at madali niyang natatalo ang mga taong nais makipagdebate sa kanya. Sa kanilang galit, sinikap ng mga kaaway ni San Esteban na siya ay pagbintangan ng kasinungalingan at dahil dito si San Esteban ay dinakip at nilitis hanggang sa huli ay hinatulang mamatay sa pamamagitan ng paghahagis ng mga bato sa kanya. Nakita niya sa kaluwalhatian ang Panginoong Hesus bago siya mamatay. At habang binabato siya ng mga kaaway, ipinagdasal niya ang mga ito at pinatawad sila. Si San Pablo, na noon ay kilala pa sa pangalang Saulo, ay kasama ng mga taong tumuligsa at pumatay kay San Esteban. Ang kabayanihan ni San Esteban ay kitang-kita sa kanyang pagmamahal sa Panginoon at kagulat-gulat man, pati sa kanyang pagmamahal sa kanyang mga kaaway. Sinabi ni San Agustin na malaki ang pagkakahawig ng paglilitis at kamatayan ni San Esteban sa mismong karanasan ng ating Panginoong Hesukristo. Talagang karapat-dapat na siya ay magbigay ng kanyang sariling pagsaksi sa kanyang pananampalataya. 7. San Miguel Arkanghel Simbolo: Makikita siyang yurak ( nakatapak ) sa mabangis na kaaway at ikinakampay ang espada sa demonyo. Kapistahan: Septyembre 29 Isa sa mga Arkanghel na tinaguriang Prinsipe ng mga Hukbo sa langit. May atas ng Diyos na ihulog sa apoy ng impyerno si Satanas at ang mga demonyo at ang Sangkatauhan ay ipagtanggol sa kanilang hibo at dayang umang ng kasamaan. 21 8. Santa Filomena, patron ng mga sanggol at mga kabataan Simbolo: Angkla, lilies at mga dahon ng palma ng pagkamartir Kapistahan: Agosto 11 Ang talambuhay ni Santa Filomena ay batay sa salaysay ni Sister Maria Luisa de Gesú, isang Domikanang tertiano na nagsasabing nagpakita sa kanya si Santa Filomena at ibinahagi ang kanyang buhay. Ayon kay Sister Maria Luisa de Gesú, si Santa Filomena ay anak ng isang Griyegong Hari at Reyna na umanib sa Kristiyanismo. Si Filomena, kahit bata ay namuhay sa kabanalan, ay inialay ang kanyang sarili sa Diyos at namuhay ng malinis. Si Emperador Diocletiano ay nagbanta ng giyera laban sa kanyang ama. Bilang tanda ng pakikipagkasundo upang hindi matuloy ang digmaan, pumunta ang Hari at ang kanyang pamilya, kasama si Filomena, sa Roma upang kausapin ang Emperador. Nang makita ni Diocletiano ang batang si Filomena, ito ay nabighani sa kanyang kagandahan at gusto siyang pakasalan. Agad na tumanggi si Filomena na kinagalit ng Emperador. Si Filomena ay dumaan sa maraming paghihirap at parusa na iniatang sa kanya ng Emperador. Maraming milagro ang naganap habang pinaparusahan si Filomena; habang siya ay hinahampas agad na gumagaling ang kanyang mga sugat sa tulong ng mga anghel, ang pagtalbog ng mga pana at tinamaan ang mga kawal ng Emperador imbis na si Filomena. Kaya’t sa huli ay nagdesisyon si Diocletiano na pugutan ng ulo si Filomena. Si Santa Filomena ay patron ng mga sanggol at mga kabataan. 9. San Jose Cupertino, patron ng mga piloto, mga naglalakbay sa pamamagitan ng mga eroplano at ng mga estudyante dumaraan sa mga pagsusulit Simbolo: Lumulutang o lumilipad na pari Kapistahan: Ika-18 ng Setyembre Si San Jose ay ipinanganak noong Hunyo 17, 1603 sa Cupertino, Italya. Siya ay ipinanganak sa isang sabsaban dahil sa kahirapan. Namatay ang kanyang ama na isang karpintero bago pa man siya isilang. Noong bata pa si San Jose sa edad na pitong gulang nag-umpisang magkaroon siya ng mga pangitaing banal na lubos nakaapekto sa kanyang sarili. Kadalasan ay nawawala ang kanyang pansin sa kanyang paligid dahil sa mga karanasang ito. Madalas siyang tuksuhin at bansagang “laging nakatunganga.” Siya’y madaling mapikon at mainis, at hirap siyang magbasa at mag-aral, kaya madalas ang turing sa kanya ng tao ay bobo at walang kuwenta. Maliban dito dahil sa mga banal niyang pangitain madalas niyang makaligtaan ang kanyang mga gawain. Dahil rito, madalas siyang mawalan ng trabaho. Sa kabila nito, siya ay nakahanap ng trabaho bilang taga-alaga ng mga asno sa isang kumbentong pransiskano malapit sa Cupertino. Nakita nila ang kanyang kapayakan at kabanalan at napagdesisyunan nilang pag-aralin siya at gawing isang pari. Mahina ang kakayahan ni San Jose bilang isang estudiyante, nagkataon lamang na noong kanyang pagsusulit ay naitanong sa kanya ang kaisa-isang paksa na lubos niyang alam kaya siya nakapasa at naging isang pari. Sa kabila ng kanyang kahinaan sa kaalaman at pag-aaral tungkol sa mundong ito, nakita na lubos ang kanyang kaalaman sa mga makalangit na bagay na nagbigay sa kanya ng kakayahang makapagresolba ng mga malalim na tanong ukol sa pananampalataya. Sa huling 35 taon ng kanyang buhay, hindi siya pinayagang mag misa sa harap ng ibang tao sapagkat tuwing siya ay magmimisa, hindi mapigilan ang kanyang paglutang at paglipad sa lubos na pagninilay at pakikiisa sa misa. Nagpalipat-lipat siya, ngunit hindi tumigil ang balita na dulot ng kanyang mga kababalaghan na nagdulot ng inggit, paninira at pagtututya ng ibang tao sa kanya. Sa kabila nito, nanatili siyang maligaya at tanging sa Diyos umaasa. 22  Namatay siya noong Setyembre 18, 1663 at kinilala bilang isang Santo ni Papa Clemente XIII. Siya ay patron ng mga piloto, mga naglalakbay sa pamamagitan ng mga eroplano at ng mga estudyante dumaraan sa mga pagsusulit. 10. San Francisco de Asis, patron saint ng bansang Italya Simbolo: Nakasuot ng simpleng abito at may kasamang mga ibon Kapistahan: Oktubre 4 Sa unang pagkakataon, nagkaroon tayo ng Santo Papa na ang pangalan ay Francisco. Ipinaliwanag ni Pope Francis na ang kanyang hiniram na pangalan ay iyong nagmula sa santo mula sa bayan ng Assisi sa Italya. Isa lamang itong patunay ng walang-kupas na impluwensya ng ating santo sa napakaraming mga tao, maging sa mga hindi Katoliko. Karaniwang dumadapo sa isip natin ang larawan ni San Francisco na nakasuot ng simpleng abito at may kasamang mga ibon o mga hayop na nakapaligid sa kanya. Madalas na ilagay natin ang imahen ng santong ito sa ating hardin o halamanan. Pero kung tutuusin, ang kaugnayan ni San Francisco sa mga hayop o sa kalikasan ay isa lamang tagpo sa makulay niyang buhay. Francisco Bernardone ang kumpletong pangalan ng naging santo na anak nina Pietro at Pica, mga may kayang mamamayan ng Assisi. Isinilang siya noong katapusan ng taong 1181 o simula ng taong 1182. Paborito ng kanyang ama ang bansang France kung saan kinuha ang kanyang pangalan. Negosyante sa mga mamahaling kayo o tela si Pietro at ito rin sana ang nais niyang ipamanang negosyo sa anak. Pero bago pa ito maisip ni Francisco, marami nang mga pakikibaka na ninais niyang pasukin. Dahil mayaman sila, maraming gulo din ang nasubukan ni Francisco bilang isang kabataan kasama ng kanyang mga kaibigan. Naging isang sundalo sa giyera si Francisco subalit umuwi siya matapos mabihag ng mga kaaway. Isang karanasang espirituwal ang nagtulak sa kanya na unti-unting magbago ang mga pananaw. Tila nawala ang pang-aakit ng kayamanan at luho ng mundo para kay San Francisco. Unti-unti niyang naunawaan ang kagandahan ng pagiging hamak, payak at dukha sa mata ng Diyos at sa harap ng kanyang kapwa. Iniwan ng santo ang kanyang pamilya, mga kaibigan, at marangyang pamumuhay upang paglingkuran ang Diyos bilang isang mahirap o maralitang tao. Sa harap ng obispo, hinubad ni San Francisco ang kanyang mga damit upang ipahiwatig ang lubos-lubos na paghahandog ng sarili sa Diyos. Nadinig niya ang hamon ng Panginoong Hesus na ayusin ang kanyang gumuguhong simbahan, kaya kinumpuni niya ang munting simbahan ng San Damiano at pagkatapos nito, ay ilang pang simbahan ang inayos niya at ng mga kasama niya. Nadinig din niya ang tawag ng Diyos upang mag misyon kaya nangaral siya sa mga tao mula sa mensahe ng Salita ng Diyos. Nahalina ang ilang mga lalaki ng Assisi na samahan si San Francisco sa kanyang mga gawain kaya naitanim ang binhi ng kanyang religious order na tinawag na Order of Friars Minor o Franciscans. Nakilala sila sa kanilang mahigpit na pagsunod sa buhay ng pagiging dukha at walang mga ari-arian. Nang mabalitaan ni San Francisco ang sinapit ng mga misyonerong namatay bilang martir sa lupain ng mga Muslim, sinikap niyang mag-misyon doon upang ipahayag ang Mabuting Balita sa labas ng Italya. Sinasabing nakipagkita si San Francisco sa Sultan ng Ehipto at magiliw siyang tinanggap at pinakinggan nito kahit na hindi ito nakumbinsi na maging isang Kristiyano. Lumago ang bilang ng mga kasapi ng mga Franciscans. Sa tulong ni Santa Clara de Asis, naitatag ang monasteryo para sa mga mongha. Habang lumalago ang kanilang grupo, maraming nagsulputang mga problema sa pamamahala ng mga Franciscans at sinikap ni San Francisco na lutasin ang mga ito, habang laging ipinapaalala na kailangang mamuhay sila sa pagdaralita o sa pagiging mahirap. Alam natin na sa kasaysayan, magsasanga ng iba’t-ibang mga grupo ang mga tagasunod ni San Francisco (Capuchins, Conventuals, atbp). Ang huling sandali ng buhay ni San Francisco ay puno ng paghihirap dahil sa pagkabulag at karamdaman niya. Ang himala ng stigmata (na naulit lamang mulik kay Padre Pio na isa ring Franciscan) ay tinanggap niya mula sa Panginoong Hesus habang nananalangin siya sa isang bundok. Nakapagsulat si San Francisco ng mga tula at awit. Kinikilala siyang ama ng wikang Italyano. Bantog din ang kanyang pagmamahal, bukod sa kapwa-tao, sa lahat ng 23  nilikha ng Diyos. Dahil dito siya ay halimbawa ng tamang pakikipag-ugnayan sa kalikasan. Siya din ang kinikilalang unang lumikha ng Belen o Nativity Scene bilang pagdiriwang at paggunita sa Pasko. Sinasabi din na nagkita sa Roma at naging magkaibigan sina San Francisco Namatay noong 1226 si San Francisco at dalawang taon pagkaraan ay naideklara bilang santo. Isa siya sa mga patron saint ng bansang Italya. Hindi maikakaila na isa siya sa pinaka-kilala at minamahal na santo sa buong kasaysayan ng simbahan. 11. Santo Domingo Savio, patron ng mga kabataang mang-aawit, napagbintangan at mga delingkwente. Simbolo: Kapistahan: Mayo 6 Si Dominic Savio ay isinilang noong Abril 2, 1842 sa San Giovanni Di Riva, malapit sa Chieri (Turin) Northern Italy. Ang kanyang mga magulang ay sina Charles Savio na isang magpapanday at si Brigid Savio na isang mananahi. Siya ay pangalawang anak sa labing-isang magkakapatid at silang pamilya ay may malalim na pananampalataya sa Diyos. Si Dominic Savio ay regular na dumadalo sa Banal na Misa kasama ang kanyang ina at madalas siyang makitang nakaluhod sa harap ng tabernakulo at taimtim na nananalangin. Kahit sa labas ng Simbahan, ay ginagawa niya parin ang pagdarasal at hindi alintana para sa kanya kung ang lupa ay maputik o madumi. Kahit bata pa lamang si Dominic Savio ay labis na ang kanyang pagmamahal sa Diyos, may angkin itong kabanalan kaya naman sa edad na lima (5) ay nagsimula siyang magsilbi sa Simbahan bilang isang sakristan. Sa edad na pito (7) ay tinanggap niya ang unang pakikinabang at sinulat ni Dominic Savio ang kanyang apat na pangako sa isang maliit na aklat kung saan ay sinabi niya na ang araw na iyun ang pinakamasayang araw ng kanyang buhay. Ang mga pangako ng batang si Dominic ay ang mga sumusunod: Madalas akong magsisimba at tatanggap ng banal na komunyon. Gagawin kong banal ang araw ng linggo at pistang pangilin. Si Jesus at si Maria ang pinaka matalik kong kaibigan Nanaisin ko pang mamatay kaysa magkasala. Matapos ang kanyang unang pakikinabang ay nagpatuloy siya sa kanyang pag-aaral. Naglalakad siya ng tatlong milya papunta sa paaralan araw-araw at ginagawa niya ito nang may kagalakan. Sa edad na labindalawa (12) ay tinanggap siya sa oratoryo, dito ay nakilala niya si Don Bosco at siya ay nag aaral nang direkta sa pangangalaga nito. Masigasig sa pag aaral si Dominic Savio at laging nagtatanong kapag mayroon siyang hindi nauunawaan. Pagkatapos ng anim na buwan sa oratoryo, si Dominic Savio ay nagbigay ng isang talumpati tungkol sa landas patungo sa kabanalan. Sa kanyang talumpati ay nagbigay siya ng tatlong mahahalagang punto; una, ito ay kalooban ng Diyos na tayong lahat ay pwedeng maging mga santo, ikalawa, madali maging isang santo, at ang ikatlo ay mayroong malaking gantimpala sa langit para sa mga santo. Noong si Dominic ay nagpahayag ng kagustuhang maging isang santo, nagdulot ito ng alinlangan sa kanya. Nag isip siya kung paano maaaring maging isang santo ang kagaya niyang isang bata lamang. Sa kanyang pagpupursige, sinubukan niyang magpataw ng mga sakripisyo at ibang penitensiya na makakatulong sa kanya na mas lalong mapalapit kay Hesus at maging isang santo. Sinanay niya ang matulog sa hindi komportableng tulugan at nagsusuot siya ng maninipis na damit kung taglamig bilang sakripisyo. Ngunit nang makita ito ni Don Bosco ay kinausap siya at Ipinaliwanag sa kanya na bilang isang bata, dapat ay maglaan siya ng panahon sa kanyang pag-aaral at maging masaya lamang sa kanyang mga Gawain. Dagdag pa ni Don Bosco, para maging isang santo ay gawin niya lamang ang mga ordinaryong gawain ng hindi nakakaligtaan. Sa panahon na si Dominic Savio ay unti-unting nakilala bilang isang magaling at masipag na mag-aaral, madasalin, mabait at mapagmahal sa kanyang kapwa bata ay unti-unti namang bumabagsak ang kanyang kalusugan. Tinamaan siya ng malalang sakit na “Pneumonia” na noong panahong iyon ay wala pang natutuklasang gamot para dito. Si Dominic Savio ay tiyak sa kanyang nalalapit na kamatayan kaya naman nakiusap siya sa kanyang mga magulang na tumawag ng pari upang siya ay mag kumpisal at tumanggap ng sakramento ng pagpapahid ng langis sa may sakit. Pinagbigyan siya ng kanyang mga magulang at siya ay tumanggap nga ng sakramento. 24 Noong March 9, 1857 sa edad na 14 years old bago mamatay si Dominic Savio. Ang kanyang huling sinabi ay “O, kay ganda ng aking nakikita.” Siya ay namatay sa sakit na pneumonia at namatay na may kabanalan, bago pa man ito mangyari sa kanya ay nakita na niya ang pintuan ng langit. 25