មេរៀនទី៣ បរិមាណកម្តៅ PDF

េមេរៀនទី៣ បរិមណកេម្ត ្របសិនេបើករពយករ កសធតុៃថងេនះថ សីតុណ្ហភពមនពី 28°C េទ 30°C េហើយេន ែស្អកសីតុណ្ហ ភពនិងេកើនពី 30°C េទ 32°C េនះអនក្របែហលជគិតថ ៃថងែស្អក្របកដជេក្តន ជងៃថងេនះ ។ មយ៉ ងវ ិញ េទៀត អនក្របែហលជយល់ថ សីតុណ្ហភពគឺជរង្វស់កេម្ដ ។ មពិត សីតុណ្ហភពនិងកេម្ដជទំហំពីរខុស គនេហើយពុំមនន័យដូចគនេទ...

េមេរៀនទី៣ បរិមណកេម្ត ្របសិនេបើករពយករ កសធតុៃថងេនះថ សីតុណ្ហភពមនពី 28°C េទ 30°C េហើយេន ែស្អកសីតុណ្ហ ភពនិងេកើនពី 30°C េទ 32°C េនះអនក្របែហលជគិតថ ៃថងែស្អក្របកដជេក្តន ជងៃថងេនះ ។ មយ៉ ងវ ិញ េទៀត អនក្របែហលជយល់ថ សីតុណ្ហភពគឺជរង្វស់កេម្ដ ។ មពិត សីតុណ្ហភពនិងកេម្ដជទំហំពីរខុស គនេហើយពុំមនន័យដូចគនេទ ។ ប៉ុែន្ត ទំងពីរមនទំនក់ទំនងជ មួយគនយ៉ ងជិតសនិទធ ។ 1. សញញ ណកេម្ដ េបើេយើងយកៃដមខងេទប៉ះនឹងកំេសៀវទឹកេក្តេនះអនកនឹងមន រមមណ៍ថ ៃដរបស់អនកនឹង េឡើងេក្ត ពីេ្រពះ កំេសៀវទឹកេក្តបនបញូជ នកេម្ដេទៃដរបស់អនក មនន័យថៃដរបស់អនកេឡើង សីតុណ្ហភព ។ មយ៉ ងវ ិញេទៀត េបើអនកយកៃដមខងេទៀតេទកន់ដុំទឹកកក អនកនឹងមន រមមណ៍ថ របស់អនកចុះ្រតជក់ ពីេ្រពះៃដរបស់អនក បនបញូជ នកេម្ដេទឱយទឹកកក េហើយេធ្វើឱយទឹកកករ យ មនន័យថ ៃដរបស់អនកចុះសីតុណ្ហភព។ ដូចេនះ កេម្ដជថមពលមួយែដលបញូជ នពីអងគធតុឬតំ មួយែដលមនសីតុណ្ហភពខពស់េទអងគធតុឬតំបន់មួយ ែដលមនសីតុណ្ហភពទប ។ ជទូេទ កល អងគធតុមួយទទួលកេម្ដសីតុណ្ហភពរបស់ េកើនេឡើង េហើយកលណ ធតុមួយបេញចញ កេម្ដសីតុណ្ហភពរបស់ ថយចុះ ។ 2. ភពខុសគនរ ងសីតណ ុ ្ហ ភពនិងកេម្ដ ឧបមថអនកកំពុងចក់ទឹកេក្តចូលេទកនុងែពងែតមួយ ៃចដនយតំណក់ទឹក តូចៗបនខនតពីែពងមក្រតូវៃដ របស់អនក េពលេនះ៖អនកមន រមមណ៍ថ ទឹក មនកេម្ដឧណ្ហៗ។ ប៉ុែន្តេបើអនកយកទឹកេក្តមួយែពងេទចក់ េលើៃដរបស់អនក វ ិញ េនះអនកនិងមន រមមណ៍ថ ទឹកមួយែពងមនកេម្ដខ្លំងជងតំណក់ទឹក តូចៗែដល ខនតមក្រតូវៃដរបស់អនក ។ េតើេនះប ្ត លមកពីមូលេហតុអី្វ េបើតំណក់ទឹកតូចៗេនះមនសីតុណ្ហភពដូច គននឹងទឹកេក្តកនុងែពងែដរ ។ ឧទហរណ៍េនះបញជ ក់ថ សីតុណ្ហភពនិងកេម្ដជទំហំពីរខុសគន។ កល េគនិយយពីសីតុណ្ហភព េគសំេ េទេលើក្រមិតេក្តឬ្រតជក់ៃនអងគធតុ។ ប៉ុែន្តេបើេគនិយយពីកេម្ដ គឺេគ សំេ េទេលើ បរ ិមណថមពលែដលបញូជ នពីអងគធតុេក្តឬអងគធតុែដលមនសីតុណ្ហភពខពស់េទអងគធតុ ្រតជក់ ឬ អងគធតុែដលមនសីតុណ្ហភពទប ។ 3. រង្វស់បរិមណកេម្ដ េគមិន ច ស់កេម្ដេ យផទល់បនេទ ។ ប៉ុែន្តបែ្រមប្រមួល សីតុណ្ហភពៃនអងគធតុមួយ ចឱយេគកំណត់ បរ ិមណកេម្ដៃនអងគធតុ េនះបន ។ េបើសីតុណ្ហភពៃនអងគធតុមួយេកើនេឡើង បញជ ក់ថ អងគធតុេនះ ទទួលកេម្ដ េហើយេបើ សីតុណ្ហភពៃនអងគធតុ េនះបញជ ក់ថ អងគធតុេនះបត់បង់កេម្ដ ។ ខនតបរ ិមណកេម្ដគឺកឡូរ ី (cal) ឬស៊ូល (J) ។ មួយកឡូរ ីគឺជបរ ិមណកេម្ដែដលទឹកមន ម៉ ស 1g ្រសប យកមមបេញចញេចលកេម្ដ េដើមបីដំេឡើងឬតំហយសីតុណ្ហភពរបស់ 1 deg * C ។ ឧទហរណ៍ : េដើមបី ដំេឡើងសីតុណ្ហភពទឹក 1g ពីសីតុណ្ហភព 28 deg * C េទ 29 deg * C ្រតូវករ បរ ិមណកេម្ដ 1cal ។ មករពិេ ធេគរកេឃើញថ Ical = 4.190J និងមួយគីឡូកឡូរ ី 1kcal= 1000cal ។ បរ ិមណេម្ដេដើមបី ដំេឡើងឬតំហយសីតុណ្ហភពៃនអងគធតុមួយ ្រស័យនឹងម៉ សៃនអងគធតុេនះ៖ េបើម៉សៃនអងគធតុេនះធំ ្រតូវករបរ ិមណកេម្ដេ្រចើន េហើយេបើម៉សអងគធតុេនះ៖តូច ្រតូវករ បរ ិមណកេម្ដតិច ។ ឧទហរណ៍ : េបើេគចង់ដំេឡើងសីតុណ្ហភពទឹក 1g ឱយេកើនសីតុណ្ហភព 20 deg * C េគ ្រតូវករបរ ិមណកេម្ដ 20cal ។ ប៉ុែន្តេបើេគចង់ដំេឡើងសីតុណ្ហភពទឹក 10g ឱយេកើនសីតុណ្ហភព 20 deg * C ដូចគន េគ្រតូវករបរ ិមណកេម្ដ 200cal ។ 3.1. កេម្ដម៉ស ម៉ សៃនអងគធតុមិនែមនជកក្តែតមួយគត់ស្រមប់កំណត់នូវបែ្រមប្រមួលសីតុណ្ហភពេនះេទ ។ េបើអងគធតុ ពីរមនម៉ សដូចគន ប៉ុែន្តេបើ ជ រធតុពីរេផ ងគន(2 ែដកនិង លុយមីញូម) ្រតូវករ ករេទខុសគន េដើមបីដំេឡើងឬតំបយសីតុណ្ហភព I°C ដូចគន ។ អងគធតុខ្លះ្រសបឬបេញចញកេម្ដបនេ្រចើនេហើយអងគធតុខ្លះេទៀត្រសូបបផបេញចញកេម្ដបនតិច េនេពលេគ ផ្តល់បរ ិមណកេម្ដដូចគនេទឱយ ។ សមតថភពៃនអងគធតុមួយែដល ច្រសបឬបេញចញកេម្ដបនតិច ឬេ្រចើន េ ថកេម្ដម៉ សៃ្រព អងគធតុេនះ ។ កេម្ដម៉ សៃនអងគធតុមួយ (រ ៉ង វ ឬឧសម័ន) គឺជបរ ិមណ កេម្ដែដល្រតូវផ្តល់ឱយ អងគធតុេនះន រត្ត េដើមបីដំេឡើងឬតំហយសីតុណ្ហភពរបស់ I°C ។ កេម្ដម៉ សទឹកតី មួយកឡូរ ីកនុងមួយ្រកមកនុងមួយអង ែសលស្វីុស េគសរេសរ (Ical/g °C) ។ 3.3. គណនបរ ិមណកេម្ដ េគ ចគណនបរ ិមណកេម្ដ្រសបឬបេញចញេ យអងគធតុមួយ កល េគ គ ល់ម៉សករមួ ម៉ ស និង កំេណើនឬតំបយសីតុណ្ហភពៃនអងគធតុេនះ៖ ។បរ ិមណកេម្ដ កេម្ដម៉ ស × ម៉ ស Q = mc*Delta*t បំែរបំ រួលសីតុណ្ហភពបរ ិមណកេម្ដ Q គិតជ កឡូរ ី (cal) កល ម៉ ស m គិតជ ្រកម (g)កេម្ដម៉ ស c គិត ជ កឡូរ ីកនុងមួយ្រកមកនុងអង ែសលស ុ ីស(1cal/g -°C) បែ្រមប្រមួលសីតុណ្ហភព At គិតជអង ែសលស ុ ីស(°C) ។ បរ ិមណកេម្ដ Q គិតជ ស៊ូល រ កល ម៉ ស m គិតជ គីឡូ្រកម (kg) កេម្ដម៉ ស : គិតជ កឡូរ ីកនុងមួយ្រកមកនុងអង ែសលស្វីុស ( 1J / k * g *^ C) បែ្រមប្រមួលសីតុណ្ហភព At ខនតរបស់ គិតជអង ែសលស្វ៊‌ីស(°C) ។