Instytucje Banku Finansowego PDF

instytucje banku finansowego Rynek finansowy Sektor bankowy NBP (Narodowy Bank Polski) Banki komercyjne Oddział banków zagranicznych Sektor kasy spółdzielczej SKOKi Kasa krajowa Niebankowe Pożyczki, kredyty (parabanki) Kapitałowy GPW (Giełda Papierów...

instytucje banku finansowego Rynek finansowy Sektor bankowy NBP (Narodowy Bank Polski) Banki komercyjne Oddział banków zagranicznych Sektor kasy spółdzielczej SKOKi Kasa krajowa Niebankowe Pożyczki, kredyty (parabanki) Kapitałowy GPW (Giełda Papierów Wartościowych) Biuro maklerskie Emitenci papierów wartościowych TFI (Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych) Sektor ubezpieczeniowy (gwarancyjny) UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) Zakłady ubezpieczeń Rynek usług płatniczych instytucje płatnicze instytucje pieniądza elektronicznego biura usług płatniczych Rynek emerytalny PTE (Powszechne Towarzystwo Emerytalne) Poza sektorowe KNF Komisja Nadzoru Finansowego BFG Bankowy Fundusz Gwarancyjny BIK Biuro Informacji Kredytowych Banki komercyjne – Banki komercyjne to instytucje finansowe, które zajmują się przede wszystkim przechowywaniem pieniędzy, udzielaniem pożyczek, prowadzeniem kont osobistych i firmowych oraz oferowaniem innych usług finansowych, takich jak lokaty czy kredyty. Zarabiają na różnicy między oprocentowaniem pożyczek i depozytów, co pozwala im generować zyski. Banki spółdzielcze - Banki spółdzielcze to lokalne banki, które należą do swoich członków – najczęściej mieszkańców danej społeczności lub regionu. Działają nie tylko dla zysku, ale też po to, by wspierać rozwój lokalnej gospodarki i zaspokajać potrzeby swoich członków. Każdy członek ma prawo głosu w sprawach banku, co oznacza, że mogą wspólnie decydować o jego działaniach. SKOKi - Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe, to instytucje finansowe podobne do banków, ale działające na zasadzie spółdzielni. Służą swoim członkom, oferując im pożyczki, lokaty i inne usługi finansowe, jednak działają na mniejszą skalę niż banki. Ich celem jest wspieranie finansowe członków, a nie maksymalizacja zysków. Są objęte BFG. TFI - Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, to instytucje finansowe, które tworzą i zarządzają funduszami inwestycyjnymi. Dzięki nim ludzie mogą inwestować swoje oszczędności bez potrzeby posiadania specjalistycznej wiedzy o rynku. TFI zbierają pieniądze od wielu inwestorów i inwestują je w różne aktywa, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości, starając się osiągnąć zysk dla swoich klientów. UFG - Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, to instytucja, która pomaga poszkodowanym w wypadkach drogowych, jeśli sprawca nie miał ważnego ubezpieczenia OC albo zbiegł z miejsca zdarzenia. UFG wypłaca wtedy odszkodowanie, a następnie stara się odzyskać te pieniądze od sprawcy. Dodatkowo, UFG kontroluje, czy kierowcy mają obowiązkowe ubezpieczenie OC. BFG - Bankowy Fundusz Gwarancyjny, to instytucja, która chroni klientów banków. Gdy bank ogłasza upadłość, BFG wypłaca klientom środki z ich kont, do określonej kwoty (100 tys. Euro na klienta). Działa więc jako zabezpieczenie oszczędności klientów na wypadek problemów finansowych banku. BIK - Biuro Informacji Kredytowej, to instytucja, która gromadzi i udostępnia informacje o historii kredytowej klientów banków i firm pożyczkowych. Dzięki danym z BIK banki mogą sprawdzić, czy ktoś wcześniej spłacał swoje kredyty na czas, co pomaga im ocenić ryzyko udzielenia nowego kredytu. W BIK znajdują się informacje zarówno o spłaconych, jak i niespłaconych zobowiązaniach. PTE - Powszechne Towarzystwo Emerytalne, to instytucja zarządzająca funduszami emerytalnymi. PTE inwestuje środki gromadzone na przyszłe emerytury swoich członków, starając się je pomnożyć, aby zapewnić im dodatkowy dochód po zakończeniu pracy zawodowej. KNF - Komisja Nadzoru Finansowego, to instytucja, która nadzoruje rynek finansowy w Polsce. Czuwa nad bankami, ubezpieczycielami, funduszami inwestycyjnymi i giełdą, dbając o ich stabilność i bezpieczeństwo. Jej celem jest ochrona klientów oraz zapobieganie nieprawidłowościom i ryzykownym praktykom w sektorze finansowym. Papiery wartościowe - to dokumenty, które potwierdzają prawo własności do określonych aktywów lub wierzytelności. Mogą to być na przykład akcje (udział w firmie) lub obligacje (pożyczka udzielona przez inwestora emitentowi). Papiery wartościowe mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie lub rynku pozagiełdowym, a ich wartość może się zmieniać w zależności od sytuacji rynkowej. Emitenci papierów wartościowych - podmioty, które wypuszczają na rynek różne instrumenty finansowe, takie jak akcje czy obligacje, aby pozyskać kapitał. Mogą to być firmy, banki, rządy czy samorządy. Kupując ich papiery wartościowe, inwestorzy udzielają im finansowania, a w zamian mogą zyskać np. prawo do udziału w zyskach firmy (przy akcjach) lub odsetki (przy obligacjach). Makler - to osoba lub firma, która pośredniczy w kupnie i sprzedaży papierów wartościowych, takich jak akcje czy obligacje, na giełdzie. Maklerzy pomagają inwestorom w dokonywaniu transakcji, doradzają w kwestiach inwestycyjnych i mogą oferować różne usługi finansowe. Ich celem jest zapewnienie najlepszych warunków dla klientów podczas handlu na rynku. Biuro maklerskie - to firma, która oferuje usługi związane z kupnem i sprzedażą papierów wartościowych na giełdzie. Umożliwia inwestorom, zarówno indywidualnym, jak i instytucjonalnym, składanie zleceń na akcje, obligacje czy fundusze inwestycyjne. Biura maklerskie często zapewniają także doradztwo inwestycyjne oraz dostęp do analiz rynkowych, co pomaga klientom podejmować lepsze decyzje finansowe. Obligacje - Obligacje to długi papier wartościowy, który emitent (np. rząd lub firma) sprzedaje inwestorom, obiecując spłacić pożyczoną kwotę po określonym czasie oraz wypłacać odsetki. Kiedy kupujesz obligację, stajesz się wierzycielem emitenta. Obligacje są często uważane za bezpieczniejszą inwestycję niż akcje, ponieważ mają stały termin spłaty i ustalone oprocentowanie. Usługi finansowe - konta Rodzaje kont dla klientów indywidualnych Standardowe Stałe dochody co miesiąc Przechowywanie pieniędzy, dokonywanie wpłat i wypłat, a także możliwość korzystania z karty debetowej Umożliwia wykonywanie przelewów, płatności oraz dostęp do bankowości internetowej Studenckie Dla studentów  Brak opłat za prowadzenie konta, niskie lub zerowe oprocentowanie debetu, a także dodatkowe zniżki na usługi bankowe Młodzieżowe Od 13 do 18 lat Wymagana zgoda rodzica lub opiekuna prawnego Rodzice lub opiekun prawny wpłaca środki Możliwość przechowywania pieniędzy, dokonywanie wpłat i wypłat oraz korzystanie z karty debetowej Brak opłat za prowadzenie konta Edukacyjne elementy, które pomagają młodym ludziom nauczyć się zarządzania finansami. Vip Dla zamożnych klientów Bez kolejki, bonusy Brak opłat za prowadzenie konta, wyższe limity transakcji, dedykowanych doradców finansowych, preferencyjne oprocentowanie oraz dostęp do ekskluzywnych produktów bankowych Indywidualnej obsługa i komfort w zarządzaniu finansami Walutowe Przechowywanie i zarządzanie pieniędzmi w obcej walucie, np. euro, dolary czy funty Możliwość dokonywania transakcji w danej walucie bez potrzeby przewalutowania Dla podróżujących i handlarzy międzynarodowych Oszczędnościowe Bezpieczne gromadzenie oszczędności Wyższe oprocentowanie niż konto standardowe, co pozwala na pomnażanie zgromadzonych środków Umożliwia łatwy dostęp do pieniędzy, ale może mieć ograniczenia dotyczące liczby darmowych wypłat w miesiącu Dobre rozwiązanie dla osób, które chcą oszczędzać na przyszłość Usługi finansowe - karty ROR - Rachunek Oszczędnościowo-Rozliczeniowy, to typ konta bankowego, który łączy funkcje oszczędzania i bieżącego zarządzania pieniędzmi. Pozwala na przechowywanie oszczędności, a jednocześnie umożliwia dokonywanie codziennych transakcji, takich jak wpłaty, wypłaty, przelewy i płatności kartą. ROR często oferuje również możliwość uzyskania oprocentowania na oszczędności, co pozwala na pomnażanie zgromadzonych środków. Rodzaje kart płatniczych Debetowa ROR Pozwala na dokonywanie płatności bezgotówkowych oraz wypłatę pieniędzy z bankomatu Możesz wydawać tylko tyle, ile masz na swoim rachunku, chyba że masz przyznany Limit debetowy, w takim przypadku masz możliwość zaciągnięcia krótkoterminowego "długu" w banku, co oznacza, że możesz wydawać więcej pieniędzy, niż masz na koncie, ale to może wiązać się z dodatkowymi opłatami lub odsetkami Używana do codziennych zakupów i jest wygodnym sposobem na zarządzanie finansami Kredytowa ROR – NIE TRZEBA Bank przyznaje jej posiadaczowi określony limit, do którego można wydawać pieniądze, nawet jeśli nie ma ich na koncie Termin zapadalności - odnosi się do okresu, w którym musisz spłacić wykorzystaną kwotę, aby uniknąć naliczania odsetek (zazwyczaj jest to miesiąc od daty wystawienia rachunku) Karta kredytowa często oferuje dodatkowe korzyści, takie jak programy lojalnościowe czy ubezpieczenia Prepaid ROR – NIE TRZEBA Karta wielowalutowa, np. revolut Trzeba wcześniej zasilić kartę Nie pozwala na wydawanie więcej niż zainwestowana kwota Często używane do zakupów online, podróży lub jako alternatywa dla tradycyjnych kont bankowych Nie wiążą się z kredytem ani debetem. Usługi finansowe - lokaty Lokata - produkt bankowy, który pozwala na bezpieczne pomnażanie oszczędności. Klient wpłaca określoną kwotę pieniędzy na ustalony czas, a bank wypłaca odsetki po zakończeniu lokaty. Lokaty zazwyczaj oferują wyższe oprocentowanie niż konta oszczędnościowe, ale środki na lokacie są zablokowane na czas jej trwania, więc nie można ich wypłacić bez utraty odsetek. Kapitalizacja odsetek – dopisywanie odsetek do kapitału (czyli pierwotnej kwoty oszczędności) po określonym czasie, np. co miesiąc lub co rok. Dzięki temu w kolejnym okresie odsetki naliczane są od wyższej kwoty, czyli od kapitału powiększonego o wcześniej dopisane odsetki. Kapitalizacja sprawia, że oszczędności rosną szybciej, bo zarabiasz nie tylko na początkowej kwocie, ale także na naliczonych już odsetkach. Rodzaje lokat Lokata oszczędnościowa Pozwala na odkładanie pieniędzy i zarabianie na nich dzięki oprocentowaniu Wpłacasz określoną kwotę na wyznaczony czas (np. 3, 6, 12 miesięcy), a bank po tym okresie wypłaca kwotę wraz z naliczonymi odsetkami Bezpieczny sposób oszczędzania Nie możesz wypłacić pieniędzy przed końcem umowy bez utraty zysków z odsetek Lokata rentierska Regularne otrzymywanie odsetek, np. Co miesiąc Dla osób, które chcą stały dochód z oszczędności Lokata progresywna (dynamiczna) Oprocentowanie rośnie z każdym kolejnym miesiącem lub okresem Im dłużej masz pieniądze na koncie, tym wyższe masz odsetki Daje możliwość wcześniejszego wycofania środków bez utraty naliczonych odsetek Lokata strukturyzowana Łączy bezpieczną część oszczędnościową (z gwarancją zwrotu części lub całości kapitału) z częścią inwestycyjną W części inwestycyjnej środki są lokowane w różne instrumenty finansowe, np. akcje lub surowce, co daje szansę na wyższe zyski, ale z ryzykiem Można zarobić więcej ale jest ryzyko, że zyski będą niższe lub zerowe Lokata nocna Środki są deponowane tylko na jedną noc Bank nalicza odsetki za ten krótki czas, a następnego dnia rano pieniądze wracają na konto klienta Popularna wśród firm i osób z dużymi środkami, które chcą, aby ich pieniądze zarabiały nawet przez krótki czas Jak wybrać najlepszą lokatę? Oprocentowanie: Wybierz lokatę z jak najwyższym oprocentowaniem, by zarobić więcej Czas trwania: Dopasuj okres lokaty do swoich potrzeb — krótszy daje szybciej dostęp do pieniędzy, dłuższy może mieć lepsze warunki Kapitalizacja odsetek: Im częściej kapitalizowane są odsetki, tym lepiej dla Twojego zysku  Wypłata przed czasem: Sprawdź, czy możesz wypłacić pieniądze przed terminem bez utraty odsetek Bezpieczeństwo: Upewnij się, że bank jest objęty gwarancją BFG, co chroni Twoje środki Zagrożenia płynące z korzystania z bankowości elektronicznej Słabe hasło (co najmniej 12 znaków) MALWARE - złośliwe oprogramowanie - nieświadome zainstalowanie złośliwego oprogramowania Publiczne WI-FI / Ładowarka USB PHISHING - wyłudzanie poufnych informacji Wyłudzanie danych ,,na pracownika banku'' SKIMMING - kradzież danych karty płatniczej - fałszywe urządzenia do odczytu karty Usługi finansowe - kredyty Kredyt - pożyczka udzielana przez bank lub inną instytucję finansową, którą trzeba spłacić w określonym czasie wraz z odsetkami. Bank daje Ci pieniądze na określony cel, a Ty zobowiązujesz się oddać je w ratach zgodnie z umową. Kredytów udzielają tylko banki i SKOKi. Rodzaje kredytów Kredyt konsumencki (konsumpcyjny) Dla konsumentów - na ich prywatne potrzeby, np. zakupy, remont, wakacje Kredyt ten jest zazwyczaj udzielany na krótszy czas i w niższych kwotach Kredyt konsumencki spłaca się w regularnych ratach, które obejmują zarówno kwotę pożyczki, jak i odsetki Zabezpieczeniem są dochody kredytobiorcy lub żyranci Kredyt odnawialny Pozwala na wielokrotne korzystanie z przyznanego limitu kredytowego Możesz wypłacać pieniądze, spłacać je, a następnie znowu korzystać z dostępnych środków Odsetki płacisz tylko od wykorzystanej kwoty, a nie od całego limitu !!! Ale karta debetowa może być bardziej opłacalna, bo nie trzeba chodzić do banku i starać się o kredyt !!! Żyrant - osoba, która zgadza się poręczyć za spłatę kredytu lub pożyczki. Jeśli główny kredytobiorca nie będzie w stanie spłacić zobowiązania, żyrant jest odpowiedzialny za jego spłatę. Żyranci często są bliskimi osobami, takimi jak rodzina lub przyjaciele, którzy ufają, że kredytobiorca wywiąże się z umowy. To dodatkowe zabezpieczenie dla banku lub instytucji finansowej. Ryzyko inwestycyjne Ryzyko inwestycyjne - możliwość, że zainwestowane pieniądze mogą przynieść niższy zysk lub nawet straty. Oznacza to, że wartość inwestycji może się zmienić na niekorzyść inwestora z powodu różnych czynników, takich jak wahania na rynku, inflacja, czy nieoczekiwane wydarzenia ekonomiczne. Instrumenty pochodne - rodzaj umowy finansowej, której wartość zależy od ceny innej rzeczy, np. akcji lub waluty. To narzędzia, które pomagają zabezpieczyć się przed stratami lub zarobić na zmianach cen, bez kupowania rzeczy, do której są "podpięte." Przykłady to kontrakty, które zyskują lub tracą wartość w zależności od tego, jak zmienia się cena tej rzeczy. Kurs kupna waluty - cena, po której bank lub kantor kupuje od Ciebie obcą walutę. Jeśli masz np. dolary i chcesz je wymienić na złotówki, bank użyje kursu kupna, aby ustalić, ile złotych Ci wypłaci za te dolary. Kurs sprzedaży waluty - cena, po której bank lub kantor sprzedaje Ci obcą walutę. Jeśli chcesz kupić np. dolary, bank stosuje kurs sprzedaży, aby ustalić, ile złotych musisz za nie zapłacić. Nowe technologie – wiedza technologiczna, która funkcjonuje na świecie nie dłużej niż przez ostatnie 5 lat, potwierdzona przez niezależną jednostkę naukową, np. instytut naukowy. Przykłady nowych technologii: Oprogramowania, czujniki ruchu, drukarki 3D i roboty. Rodzaje ryzyka inwestycyjnego Systematyczne (rynkowe) Dotyczy całego rynku i nie można go uniknąć, nawet dywersyfikując inwestycje Obejmuje czynniki, takie jak zmiany gospodarcze, polityczne, stopy procentowe, przebieg cyklu koniunkturalnego, poziom inflacji To ryzyko można minimalnie obniżyć przez nasze wybory, np. przez inwestowanie globalne Niesystematyczne (specyficzne) Związane z konkretną firmą lub branżą Obejmuje czynniki biznesowe - np. Nieumiejętne zarządzanie, źle dobraną strategię biznesową, zastój w rozwoju branży, niski poziom innowacyjności, spadek udziału w rynku, wysoki poziom kosztów, niską jakość oferowanych produktów i spadek popytu na produkty To ryzyko można obniżyć przez nasze decyzje, np. zróżnicowanie portfela inwestycyjnego Charakterystyka ryzyka systematycznego Rynek: Rynek byka – wzrost cen papierów wartościowych (akcji, obligacji) Rynek niedźwiedzia - spadek cen papierów wartościowych Wahania cen papierów wartościowych w krótkim czasie mogą przynieść straty Trudność przewidzenia kierunku zmian Inflacja: Wzrost inflacji powoduje zmniejszenie realnego zysku z inwestycji Wzrost inflacji powoduje mniejsze możliwości oszczędzania oraz mniejszą skłonność do inwestowania Waluta: Kurs waluty, w której jest dokonywana inwestycja, ma wpływ na stopę zwrotu Stopy procentowe: Mają wpływ na dłużne papiery wartościowe, np. obligacje i bony skarbowe Podwyższenie stopy procentowej powoduje spadek cen obligacji, a obniżenie - odwrotnie Polityka: Na stopę zwrotu inwestycji mają wpływ decyzje rządzących, dotyczące np. Polityki pieniężnej Niekorzystna/korzystna zmienność prawa powoduje wzrost/spadek niepewności Trudna sytuacja polityczna danego kraju ma wpływ na obniżenie skłonności do inwestowania Charakterystyka ryzyka niesystematycznego Zarządzanie: Złe zarządzanie spółką ma wpływ na ceny wyemitowanych papierów wartościowych, np. akcji, obligacji Zmiany parametrów spółki, np. Zwężenie lub rozszerzenie działalności, zmiany w strukturze aktywów i kapitałów mogą mieć wpływ na ceny akcji Upadłość: Upadłość emitenta prowadzi do utraty zainwestowanego kapitału Płynność: Istnieje zagrożenie, że w krótkim czasie nie będzie możliwa sprzedasz nabytych akcji, która przyniosłaby zyski na różnicy ceny Profile inwestycyjne klientów Dynamiczny Inwestorzy z wysoką skłonnością do ryzyka inwestycyjnego Umiarkowany Inwestorzy ze średnią skłonnością do ryzyka inwestycyjnego Konserwatywny Inwestorzy z niską skłonnością do ryzyka inwestycyjnego Sposoby ograniczania ryzyka inwestycyjnego 1. Zdefiniowanie celu - należy wybrać ten cel, który optymalizuje zysk i wiążące się z nim ryzyko 2. Dywersyfikacja - zróżnicowanie, rozproszenie. W strategii ograniczenia ryzyka inwestycyjnego jest zróżnicowanie portfela i inwestowanie: W różne instrumenty, np. w akcje i obligacje, złoto czy nieruchomości W różne spółki 3. Analiza inwestycji – Ocena ryzyka, np. przez doradcę finansowego Strategie inwestycyjne. Plan systematycznego oszczędzania Wybór strategii zależy od wielu czynników, m.in. od: Kwoty, którą inwestor chce zaangażować Sytuacji osobistej i rodzinnej sytuacji ekonomicznej inwestora - posiadanego majątku, wolnych środków, wysokości dochodów i ewentualnego zadłużenia  Skłonności do akceptacji ryzyka Poziomu wiedzy inwestora Doświadczenia na rynku kapitałowym Oczekiwanej stopy zwrotu Horyzontu inwestycyjnego Wyników monitorowania i analizy sytuacji na giełdzie Horyzont inwestycyjny – okres, przez jaki inwestor planuje trzymać swoje środki w danej inwestycji, zanim je wycofa lub zrealizuje zysk. Pomoże on dobrać odpowiednie instrumenty finansowe i ocenić ryzyko inwestycji. Dywidenda - część zysku firmy, którą wypłaca ona swoim akcjonariuszom. To sposób, w jaki właściciele akcji otrzymują zwrot z inwestycji. Dywidendy mogą być wypłacane w gotówce lub w postaci dodatkowych akcji. Rodzaje strategii inwestycyjnych Dywidenda Inwestowanie w akcje firm, które regularnie wypłacają dywidendy Inwestorzy wybierają takie firmy, aby zarabiać na wypłatach dywidend, co daje im stały dochód Oprócz tego, mogą również zyskiwać na wzroście wartości akcji w czasie To podejście jest często stosowane przez osoby, które szukają stabilnych i długoterminowych inwestycji W spółki innowacyjne Kupowanie akcji firm, które wprowadzają nowe technologie, produkty lub usługi Inwestorzy liczą na to, że te innowacje przyniosą firmie duży wzrost i zyski w przyszłości Choć taka strategia może wiązać się z większym ryzykiem, ponieważ nie wszystkie innowacyjne pomysły odnoszą sukces, to potencjalne zyski mogą być bardzo wysokie Value investing (ang. Inwestowanie w wartość) Szukanie akcji, które są niedoszacowane przez rynek  Inwestorzy analizują firmy, aby znaleźć te, których wartość jest wyższa od aktualnej ceny akcji Kupują te akcje z nadzieją, że ich wartość wzrośnie w przyszłości, co przyniesie zyski To podejście skupia się na długoterminowych inwestycjach i analizie fundamentalnej firm Bottom fishing (ang. Łowienie ryb na dnie) Inwestorzy szukają akcji firm, których ceny spadły do bardzo niskiego poziomu, często poniżej ich rzeczywistej wartości Celem jest kupienie tych akcji, zanim ich cena wzrośnie, co pozwoli na osiągnięcie zysku Ta strategia opiera się na przekonaniu, że takie firmy mogą odbić się od dna i wrócić do lepszej kondycji Podążanie za trendem Polega na kupowaniu akcji, gdy ich cena rośnie, i sprzedawaniu ich, gdy cena spada Inwestorzy starają się wykorzystać istniejące ruchy rynkowe, wierząc, że jeśli cena akcji rośnie, to będzie dalej rosła, a jeśli spada, to będzie spadać Ta strategia opiera się na analizie wykresów i obserwacji trendów, a inwestorzy często korzystają z różnych wskaźników, aby podejmować decyzje Event driven (ang. Kierowany wydarzeniami) Inwestowanie w akcje firm w oparciu o konkretne wydarzenia, które mogą wpłynąć na ich wartość Takie wydarzenia mogą obejmować fuzje, przejęcia, zmiany w zarządzie, ogłoszenia wyników finansowych czy wprowadzenie nowych produktów Inwestorzy starają się przewidzieć, jak te wydarzenia wpłyną na cenę akcji, aby kupić je przed korzystnym zdarzeniem lub sprzedać przed niekorzystnym Celem jest osiągnięcie zysków z krótkoterminowych ruchów cenowych związanych z tymi wydarzeniami Akcje spółek z problemami Kupowanie akcji firm, które mają trudności finansowe lub zarządzają się źle Inwestorzy liczą, że firma odbuduje się i poprawi swoją sytuację, co spowoduje wzrost wartości akcji Choć taka strategia wiąże się z dużym ryzykiem, ponieważ nie każda firma się odrodzi, to potencjalne zyski mogą być znaczne, jeśli firma wróci na prostą Wyczucie rynku (ang. Market timing) Próba przewidywania, kiedy najlepiej kupić lub sprzedać akcje, aby maksymalizować zyski Inwestorzy starają się ocenić, kiedy ceny akcji są niskie, aby je kupić, oraz kiedy są wysokie, aby je sprzedać Choć może przynieść wysokie zyski, jest to trudna strategia, ponieważ wymaga dobrej znajomości rynku i często trafnych prognoz, co może prowadzić do dużego ryzyka Kup i trzymaj (ang. Buy and hold) Zakup akcji i trzymanie go przez długi czas, niezależnie od krótkoterminowych wahań cen Inwestorzy wierzą, że w dłuższej perspektywie wartość akcji wzrośnie, co przyniesie zyski Ta strategia jest mniej stresująca, ponieważ nie wymaga ciągłego śledzenia rynku, a także często wiąże się z niższymi kosztami transakcyjnymi Krótka sprzedaż Inwestor pożycza akcje, aby je sprzedać po aktualnej cenie, licząc na to, że ich wartość spadnie Gdy cena akcji spadnie, inwestor kupuje je z powrotem po niższej cenie, zwraca pożyczone akcje i zatrzymuje różnicę jako zysk Ta strategia jest ryzykowna, ponieważ straty mogą być nieograniczone, jeśli cena akcji zamiast spadać, zacznie rosnąć Zasady systematycznego oszczędzania Oszczędności wydawane tylko na z góry określone cele Dywersyfikacja oszczędności Lokaty oszczędnościowe oprocentowane powyżej inflacji Bezpieczne plany oszczędnościowe (wymienione według rosnącego stopnia ryzyka) Konto oszczędnościowe ○ Rozwiązanie dla osób, które chcą w elastyczny sposób korzystać z gromadzonej gotówki ○ Pozwala na systematyczne wpłaty w dowolnym czasie bez utraty odsetek ○ W ofertach banków jest zwykle najniżej oprocentowane ○ Podczas wyboru konta oszczędnościowego należy zwrócić uwagę na dodatkowe warunki: 1. Limity bezpłatnych wpłat 2. Promocja korzystnego oprocentowania tylko dla nowych klientów 3. Promocja korzystnego oprocentowania tylko przez pierwsze miesiące 4. Uzależnienie wysokości oprocentowania od posiadania innych produktów z oferty banku Lokaty bankowe (depozyty bankowe) Na podstawie umowy z bankiem, klient powierza mu gotówkę, którą bank po upływie umówionego terminu zobowiązuje się zwrócić wraz z odsetkami Jeżeli lokata jest wycofana przed umówionym terminem, zwykle wiąże się to z utratą części lub całości wypracowanych odsetek Lokaty zakładane w bankach objętych Bankowym Funduszem Gwarancyjnym (BFG) nie są narażone na ryzyko utraty Obligacje skarbowe indeksowane inflacją Zapewniają zysk w postaci odsetek, które nie mają stałej wysokości, lecz zależą od marży i wskaźnika inflacji, tzn. rocznej stopy wzrostu cen w gospodarce Oprocentowanie obligacji indeksowanych inflacją: 1. W pierwszym roku oprocentowanie jest stałe i określone z góry 2. Od następnego roku stopa oprocentowania jest zmienna, wyznaczana na podstawie wskaźnika inflacji marży, np. Marża 1,25% + wskaźnik inflacji Obligacje indeksowane inflacją są emitowane przez Skarb Państwa Zwykle mają długi termin wykupu, np.. 4,6,12 lat, a odsetki wpłacane są przy każdym roku odsetkowym lub są kapitalizowane i powiększają kapitał pracujący, a wypłaca je się na koniec oszczędzania Obligacje skarbowe antyinflacyjne indeksowane stopą referencyjną NBP Mają krótki termin wykupu, zwykle roczny lub dwuletni Oprocentowanie naliczane: 1. W pierwszym miesiącu obowiązuje stałe oprocentowanie, zwykle na poziomie stopy referencyjnej NBP 2. W kolejnych miesiącach oprocentowanie składa się z marży i stopy referencyjnej obowiązującej w danym miesiącu Kanały nabywania obligacji: 1. Placówki banków - oddziały PKO Banku Polskiego i Pekao SA lub Punkty Obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP lub Banku Pekao SA 2. Internet – za pośrednictwem strony zakupu obligacji skarbowych 3. Linia telefoniczna - dyspozycję zakupu można złożyć u konsultanta, dzwoniąc pod numer podany na stronie Ministerstwa Finansów Plany Systematycznego Oszczędzania (PSO) Plany systematycznego oszczędzania są realizowane przez większość banków oraz instytucji finansowych Spośród ofert należy wybrać najbardziej dopasowaną do siebie, a dokonując wyboru, zwrócić uwagę na: Elastyczność mechanizmu działania planu Dokonywane wpłaty nie muszą być równomierne Brak zadeklarowanej cyklicznej wpłaty nie wywołuje konsekwencji Klient może bez konsekwencji zrezygnować z programu przed upływem zadeklarowanego terminu Możliwość wyboru długości oszczędzania O długości oszczędzania decyduje klient Klient ma możliwość zawieszenia wpłat i powrotu do oszczędzania Możliwość wyboru strategii oszczędzania Strategie mają różny poziom ryzyka Strategia aktywna: 60 – 90 % udziału akcji → wysoki stopień ryzyka Strategia umiarkowana (optymalna): 25 – 50 % udziału akcji → średni stopień ryzyka Strategia konserwatywna (ostrożna) Do 25 % udziału akcji → niski stopień ryzyka Strategia depozytowa: 0 % udziału akcji → niski stopień ryzyka Wskaźnik marży - miara, która pokazuje, ile firma zarabia na sprzedaży swoich produktów lub usług po odliczeniu kosztów. Wyrażany jest w procentach i pokazuje, jaka część przychodów to zysk. Im wyższy wskaźnik marży, tym większy zysk firma osiąga na każdej złotówce sprzedaży !!! PSO gwarantuje osiągnięcia zysku ani ochrony zainwestowanego kapitału !!! Instrumenty rynku pieniężnego Rynek pieniężny - część rynku finansowego, gdzie pożycza się pieniądze na krótki czas – do roku. Firmy, banki i instytucje pożyczają tam sobie nawzajem środki, żeby zaspokoić chwilowe potrzeby finansowe. Instrumenty rynku pieniężnego Bony skarbowe Bony pieniężne Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw Swapy walutowe Lokaty / depozyty międzybankowe Certyfikaty depozytowe Bony skarbowe - krótkoterminowe papiery dłużne, które rząd sprzedaje, by pożyczyć pieniądze. Emitowane przez Skarb Państwa, a ich oprocentowanie ustala minister finansów. Do obiegu są wprowadzane w dwojaki sposób. Na rynku pierwotnym bony sprzedaje się raz w tygodniu na specjalnych przetargach organizowanych przez NBP. W tych przetargach uczestniczą banki i instytucje finansowe, które mają specjalny status (DSPW) Na rynku wtórnym bony może kupić każdy – firmy, instytucje, samorządy czy osoby prywatne Wyróżnia się dwa rodzaje bonów skarbowych Klasyczne – z terminem wykupu od 1 do 52 tygodni (rok) Do zarządzania płynnością (cash bills) – z terminem wykupu od 1 do 90 dni (3 miesiące)  Warunki emisji bonów skarbowych ustala minister finansów w specjalnym rozporządzeniu Szczegóły każdej emisji są opisane w tzw. listach emisyjnych Minimalna wartość jednego bonu to 10 000 zł Bony sprzedawane są z dyskontem, czyli po cenie niższej niż ich wartość końcowa Na wykupie rząd płaci pełną wartość nominalną Bony są w formie elektronicznej, bez fizycznych dokumentów Zalety inwestycji w bony skarbowe niski poziom ryzyka krótki czas zamrożenia gotówki atrakcyjne oprocentowanie wysoka płynność bez utraty odsetek Wady inwestycji w bony skarbowe Wadą bonów skarbowych jest to, że potrzeba sporej kwoty na inwestycję – najczęściej minimum 50 000 zł lub 100 000 zł. Osoby prywatne mogą kupować bony tylko na rynku wtórnym, bo nie mają statusu dealera skarbowych papierów wartościowych. Bony pieniężne to krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez NBP Mają terminy wykupu od 1 do 364 dni, najczęściej 7 lub 14 dni, co sprawia, że są bardzo płynne Kupują je głównie banki i instytucje finansowe, by bezpiecznie ulokować rezerwy na krótki czas Bony są sprzedawane z dyskontem, więc kupujący zapłaci mniej, niż otrzyma przy wykupie Minimalna wartość bonu to 10 000 zł Bony można trzymać do terminu wykupu lub sprzedać wcześniej na rynku wtórnym Mają formę elektroniczną, bez fizycznych dokumentów Nadpłynność sektora bankowego – gdy banki posiadają większą ilość pieniędzy, niż jest to określone prawnie Na rynku pierwotnym bony pieniężne mogą nabywać Banki posiadające status dealera rynku pieniężnego (DRP) Bankowy Fundusz Gwarancyjny Na rynku wtórnym bony pieniężne mogą nabywać: Pozostałe krajowe banki komercyjne Działające w Polsce oddziały banków zagranicznych Emisja bonów pieniężnych pomaga NBP regulować ilość gotówki w bankach Sprzedaż bonów zmniejsza ilość gotówki w bankach, a ich wykup zwiększa ilość gotówki, przekazując ją z powrotem do banków Operacje otwartego rynku - transakcje między bankiem centralnym a bankami komercyjnymi, inicjowane przez bank centralny. Służą do regulowania ilości pieniędzy w obiegu, wpływając na płynność banków i ich zdolność do udzielania kredytów Pomagają w utrzymaniu równowagi między popytem a podażą pieniądza Oferta publiczna - udostępnienie informacji o emisji papierów wartościowych (np. akcje, obligacje) w sposób, który pozwala inwestorom podjąć decyzję o zakupie. Wystarczy przekazać te informacje publicznie, np. w Internecie lub prasie. Oferta musi zawierać dane o podmiocie prowadzącym ofertę oraz szczegóły o papierach wartościowych, jak ich rodzaj, liczba, cena. Od 2019 roku wystarczy, by oferta była skierowana do co najmniej dwóch osób, aby uznać ją za publiczną. Weksel - papier wartościowy, w którym wystawca obiecuje, że zapłaci określoną kwotę wierzycielowi w ustalonym terminie. Może też wskazać kogoś innego, kto dokona tej płatności za jego zgodą. Obrót wekslami reguluje ustawa o prawie wekslowym. Ze względu na cel Podstawowe - NBP emituje siedmiodniowe bony pieniężne, gdy banki w Polsce mają za dużo gotówki. Dzięki temu nadwyżka pieniędzy zostaje „wchłonięta” z rynku. Dostrajające - gdy w bankach są problemy z płynnością (np. brakuje im środków mimo nadmiaru gotówki w całym systemie), NBP może pomóc im zdobyć potrzebne pieniądze. W takiej sytuacji NBP może: odkupić od banków wcześniej wyemitowane bony przed ich terminem wykupu lub przeprowadzić transakcje REPO, czyli pożyczyć bankom pieniądze pod warunkiem, że odkupi od nich papiery wartościowe w określonym czasie Strukturalne - NBP skupuje na rynku wtórnym obligacje i inne papiery dłużne emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa, aby trwale zwiększyć płynność w bankach. Z względu na charakter transakcji Bezwarunkowe - bank centralny (NBP) kupuje lub sprzedaje instrumenty finansowe na stałe, bez możliwości odkupienia ich z powrotem przez pierwotnego właściciela. Jeśli NBP kupi papiery dłużne od banku, bank nie może odkupić ich od NBP. Warunkowe - bank, który sprzedaje papiery wartościowe, musi odkupić je w określonym terminie na ustalonych warunkach. Są dwa rodzaje takich transakcji: REPO - NBP tymczasowo kupuje papiery od banków, dając im gotówkę. Po pewnym czasie banki odkupują te papiery od NBP, płacąc za to określone koszty REVERSE REPO - Odwrotność REPO. NBP sprzedaje bankom papiery z umową, że odkupi je po ustalonym czasie. Certyfikaty depozytowe - papiery wartościowe emitowane przez banki, które pozwalają im zdobyć pieniądze na bieżącą działalność, np. na udzielanie kredytów. Są to dłużne papiery, co oznacza, że bank zobowiązuje się zwrócić zdeponowaną kwotę po ustalonym czasie, wraz z odsetkami. Mogą być wystawione na konkretną osobę (imiennie) lub na okaziciela (każdego, kto je posiada), i mogą być w formie papierowej lub elektronicznej. Właściciel certyfikatu zwykle nie może zażądać wcześniejszego wykupu, chyba że jest to przewidziane w certyfikacie, ale może sprzedać go na rynku wtórnym bez utraty odsetek. DRP (Dealer Rynku Pieniężnego) - NBP wybiera z grupy najaktywniejszych banków te, z którymi może prowadzić operacje otwartego rynku. Lista tych banków jest dostępna na stronie NBP. DSPW (Dealer Skarbowych Papierów Wartościowych) - Status DSPW mogą uzyskać polskie i zagraniczne banki spełniające określone wymagania. System DSPW ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa finansowania długu publicznego. Lista tych banków jest również dostępna na stronie NBP. Rodzaje certyfikatów depozytowych Krótkoterminowe – z terminem wykupu krótszym niż 1 rok, ze stałym oprocentowaniem Długoterminowe – z terminem wykupu od 1 do 5 lat, z oprocentowaniem stałym lub zmiennym Zalety certyfikatów depozytowych Są alternatywą dla lokat bankowych. Mają wysoką płynność – można je sprzedać, zachowując odsetki. Zwykle mają wyższe oprocentowanie niż konta oszczędnościowe i zwykłe lokaty. Charakteryzują się niskim ryzykiem Wady certyfikatów depozytowych Przy długim terminie wykupu kapitał jest zamrożony, chyba że inwestor zdecyduje się sprzedać certyfikat na rynku wtórnym Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw (KPDP) Instrumenty finansowe emitowane przez firmy, które sprzedają je, aby zdobyć pieniądze na bieżącą działalność. Są one wykorzystywane do zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstw. Emisję przeprowadza się przez agenta emisji (np. bank lub biuro maklerskie). KPDP mają formę zdematerializowaną i mogą być emitowane Na okaziciela lub imiennie Dyskontową – inwestor kupuje je poniżej ceny nominalnej, a firma wykupuje je po wartości nominalnej Kuponową – inwestor płaci cenę nominalną, a firma wypłaca odsetki w dniu wykupu Zalety KPDP Często oferują wyższe oprocentowanie niż lokaty bankowe, co czyni je atrakcyjną formą inwestycji Są jednak niezabezpieczone i emitowane w dużych nominałach (od 10 000 do 1 000 000 zł), co wiąże się z ryzykiem, że firma może nie wykupić długu Ryzyko jest mniejsze w przypadku dużych, znanych firm, które mają dobrą wiarygodność kredytową. Agent emisji ocenia firmę i jej zdolność kredytową, a raport z tą oceną jest dostępny dla inwestorów Brak zabezpieczenia oznacza, że papiery mogą być emitowane przez mniejsze i mniej znane firmy, ale ich niższa wiarygodność może zniechęcać inwestorów. Formy krótkoterminowych papierów dłużnych przedsiębiorstw stosowane w Polsce Obligacje komercyjne (korporacyjne) Emitentem jest przedsiębiorstwo, które pożyczając pieniądze od inwestorów, wystawia obligacje Obligacje mają charakter dyskontowy – są sprzedawane poniżej wartości nominalnej, a firma wykupuje je po tej wartości po określonym czasie Weksle inwestycyjne Służą do pozyskiwania środków na finansowanie działalności Nie są regulowane przez prawo wekslowe ani objęte Bankowym Funduszem Gwarancyjnym Mają cechy pożyczki, a nie tradycyjnego weksla W procesie finansowania uczestniczą trzy strony: inwestor (pożyczkodawca), podmiot organizujący finansowanie (pośrednik) i przedsiębiorstwo (pożyczkobiorca) Jak działa weksel inwestycyjny? 1. Inwestor wpłaca pieniądze do podmiotu organizującego finansowanie. 2. Podmiot organizujący wystawia weksel inwestycyjny, który potwierdza pożyczkę (kwota obejmuje pożyczkę i odsetki). 3. Środki są przekazywane przedsiębiorstwu przez podmiot organizujący finansowanie. 4. Przedsiębiorstwo otrzymuje pożyczkę, jednocześnie ustanawiając zabezpieczenie spłaty, np. hipotekę na nieruchomości. Podmiot organizujący finansowanie nie podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). !!! Weksle inwestycyjne są ryzykowną inwestycją, ponieważ nie mają żadnych gwarancji ani nadzoru. Jeśli firma, która je wyemitowała, nie spłaci długu, inwestor może stracić pieniądze !!! Depozyty międzybankowe / lokaty międzybankowe Transakcje, w których jeden bank pożycza drugiemu bankowi określoną kwotę na ustalony czas i stopę procentową. Dla banku, który udziela pożyczki, jest to lokata (pieniądze, które przekazuje innemu bankowi) Dla banku, który otrzymuje pożyczkę, jest to depozyt (pieniądze, które przyjmuje od innego banku) Te transakcje pomagają bankom zarządzać swoimi rezerwami i płynnością Depozyty międzybankowe mają na celu Regulowanie płynności banków Finansowanie kredytów udzielanych przez banki Zmniejszenie zależności banków komercyjnych od banku centralnego Lokaty międzybankowe są niezabezpieczone i opierają się na wzajemnym zaufaniu między bankami. Aby zminimalizować ryzyko, banki ustalają limity zaangażowania, co oznacza, że nie mogą przyjąć od innych banków więcej środków niż ustalony limit. Dzięki temu ograniczają ryzyko związane z dużymi pożyczkami od innych banków, które mogłyby zagrozić ich płynności finansowej. Rodzaje depozytów międzybankowych ze względu na termin otrzymania pożyczonych środków: Depozyty jednodniowe: O/N (overnight) – środki są przekazywane w dniu zawarcia umowy T/N (tomorrow next) – środki są przekazywane w pierwszym dniu roboczym po zawarciu umowy S/N (spot next) – środki są przekazywane w drugim dniu roboczym po zawarciu umowy Pozostałe depozyty terminowe Depozyty na dłuższy okres niż 1 dzień, otrzymywane następnego dnia po zawarciu transakcji (podobnie jak depozyty S/N): 1 W (1 week) – środki przekazywane drugiego dnia po zawarciu transakcji (na okres 1 tygodnia). 1 M, 3 M, 6 M, 9 M (1, 3, 6, 9 months) – środki przekazywane drugiego dnia po zawarciu transakcji (na okres 1, 3, 6 lub 9 miesięcy). 1 Y (1 year) – środki przekazywane drugiego dnia po zawarciu transakcji (na okres 1 roku). Swap walutowy - transakcja, w której dwie strony (np. bank i klient) wymieniają określoną kwotę w jednej walucie na równowartość tej kwoty w innej walucie. Po ustalonym czasie, strony dokonują wymiany zwrotnej (odkupienia) po wcześniej ustalonym kursie. Swap walutowy obejmuje:  1. Wymianę walut: Jedna strona daje określoną kwotę w jednej walucie, a w zamian otrzymuje równowartość tej kwoty w innej walucie, po bieżącym kursie. 2. Odkupienie waluty: Po upływie określonego terminu, strony dokonują wymiany zwrotnej, odsprzedając tę samą walutę po kursie, który ustalono na początku transakcji, niezależnie od zmian kursu w trakcie jej trwania. W skrócie: jest to transakcja, która zabezpiecza przed ryzykiem zmiany kursu walutowego poprzez ustalenie kursu na początku umowy i wykonanie transakcji na jego podstawie w przyszłości. Swap walutowy oferuje kilka korzyści 1. Zapewnienie płynności w wybranej walucie bez ryzyka zmian kursowych: Pozwala na pozyskanie waluty, której potrzebujesz, bez obawy o zmiany kursu w przyszłości. 2. Dostosowanie terminu wymiany walutowej do rzeczywistej potrzeby: Swap walutowy daje możliwość ustalenia terminu wymiany waluty w taki sposób, aby odpowiadał rzeczywistym potrzebom firmy lub inwestora. 3. Wsparcie w zarządzaniu ryzykiem walutowym: Dzięki tej transakcji, strony mogą zminimalizować ryzyko związane z fluktuacjami kursów walutowych. 4. Spekulacja w warunkach zmienności na rynku walutowym: W przypadku dużych zmian kursów walutowych, inwestorzy mogą wykorzystywać swap walutowy do spekulacji na tych zmianach, starając się zyskać na przyszłych kursach walutowych. W skrócie, swap walutowy jest narzędziem do zarządzania płynnością, ryzykiem i spekulacją na rynku walutowym. Fundusze inwestycyjne Fundusz inwestycyjny – wspólne inwestowanie pieniędzy przez wiele osób w różne aktywa, takie jak akcje, obligacje czy inne wartościowe rzeczy. Tylko specjalne firmy, zwane towarzystwami funduszy inwestycyjnych (TFI), mogą tworzyć i zarządzać funduszami inwestycyjnymi. W TFI pracują specjaliści, którzy mają wysokie kwalifikacje i doświadczenie, dzięki czemu dbają o to, by zainwestowane pieniądze przynosiły zysk. Klasyfikacja funduszy inwestycyjnych (według kryterium uczestnictwa) FIO Fundusz inwestycyjny otwarty FIZ Fundusz inwestycyjny zamknięty SFIO Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty Fundusz inwestycyjny otwarty – FIO Inwestowany przez FIO polega na nabywaniu jednostek uczestnictwa, czyli udziałów w funduszu Cena takiej jednostki to wartość całego majątku funduszu podzielona przez liczbę wszystkich udziałów. Może ona zmieniać się codziennie, zależnie od tego, ile warte są aktywa funduszu Liczba jednostek uczestnictwa, które kupi inwestor, pokazuje, jaki ma on udział w całym majątku funduszu. Można mieć dowolną liczbę jednostek Fundusz lub pośrednik (np. bank lub dom maklerski, który ma zgodę KNF) sprzedaje jednostki uczestnictwa Fundusz inwestuje pieniądze zgodnie ze strategią wybraną przez uczestnika, czyli według tego, jakiego rodzaju inwestycji uczestnik oczekuje (np. bardziej ryzykowne lub bezpieczne) Uczestnik może swobodnie kupować i sprzedawać swoje jednostki uczestnictwa, a fundusz musi odkupić jednostki, gdy inwestor tego chce. Może to zrobić co najmniej raz na 7 dni, ale dokładna częstotliwość jest określona w statucie funduszu  Kiedy fundusz odkupuje jednostki uczestnictwa, one przestają istnieć, a inwestor dostaje ich wartość pieniężną, wyliczoną według ceny z dnia wyceny Jeśli cena odkupu jednostek jest wyższa niż cena, po której inwestor je kupił, oznacza to zysk dla inwestora. Jeśli cena odkupu jest niższa niż cena nabycia, inwestor ponosi stratę Fundusz może pobierać opłatę manipulacyjną od inwestora, czyli dodatkową opłatę za samo wykonanie transakcji kupna lub sprzedaży jednostek Popularny wśród inwestorów indywidualnych, ale mogą w nim uczestniczyć także firmy i inne podmioty Przepisy FIO wymagają inwestowania w różne aktywa, co zwiększa bezpieczeństwo środków uczestników FIO podlega kontroli KNF Fundusz Inwestycyjny Zamknięty - FIZ Mniej dostępny niż fundusz otwarty. Inwestorzy mogą do niego dołączyć tylko w określonych terminach, kupując certyfikaty inwestycyjne albo na rynku wtórnym Wyjście z FIZ jest również ograniczone. Fundusz wykupuje certyfikaty w warunkach określonych w statucie – jeśli statut tego nie przewiduje, inwestor musi złożyć żądanie wykupu. W niektórych FIZ wyjście jest możliwe tylko za zgodą zgromadzenia inwestorów, a czasem dopiero przy likwidacji funduszu Inwestowanie polega na kupnie certyfikatów inwestycyjnych, które są papierami wartościowymi i można je sprzedać na giełdzie Certyfikaty mogą być oferowane: publicznie – dostępne dla nieograniczonej liczby inwestorów niepublicznie – skierowane do zamkniętej grupy maksymalnie 149 osób  Sposób oferowania certyfikatów jest zapisany w statucie funduszu. FIZ z emisją publiczną certyfikatów są kontrolowane przez KNF, ale te z emisją niepubliczną – już nie Aby dołączyć do funduszu, trzeba wpłacić minimum 40 000 euro FIZ są skierowane do inwestorów akceptujących większe ryzyko i posiadających większy kapitał. Dają dużą elastyczność inwestycyjną, bo mogą lokować środki w różnorodne, także ryzykowne, instrumenty finansowe. Specjalny Fundusz Inwestycyjny Otwarty - SFIO Liczba uczestników i jednostek uczestnictwa może się zmieniać. Może ograniczać dostęp tylko do osób prawnych lub inwestorów indywidualnych, którzy mogą wpłacić minimum 40 000 euro Statut funduszu określa zasady i czas zgłaszania oraz wypłaty środków przy odkupieniu jednostek. Fundusz ten pozwala na stosowanie ryzykownych strategii inwestycyjnych Fundusze inwestycyjne według kryterium polityki inwestycyjnej Fundusze inwestycyjne pieniężne Inwestują głównie (80%) w bezpieczne, krótkoterminowe obligacje i bony skarbowe Pozostała część może być ulokowana w inne instrumenty, np. depozyty do roku Charakteryzują się niskim ryzykiem Przynoszą zyski porównywalne lub nieco wyższe od lokat bankowych Są polecane dla początkujących inwestorów i tych, którzy szukają niskiego ryzyka dla ochrony kapitału Opłata za zarządzanie nie przekracza 1% Fundusze inwestycyjne dłużne (obligacyjne) Inwestują głównie w obligacje skarbowe (około 80%) oraz częściowo w obligacje korporacyjne o wyższym ryzyku Mają nieco wyższy poziom ryzyka niż fundusze pieniężne, ale są uważane za bezpieczne Są odpowiednie dla inwestorów, którzy nie chcą ryzyka związanego z akcjami Opłata za zarządzanie nie przekracza 1,5% Fundusze inwestycyjne akcyjne (agresywne) Inwestują głównie w akcje i instrumenty pochodne (90-100% portfela) Charakteryzują się wysokim ryzykiem, bo ich wartość mocno zależy od sytuacji na rynku W czasie wzrostów (hossy) mogą dawać wysokie zyski, ale w czasie spadków (bessy) mogą generować straty Są odpowiednie dla inwestorów akceptujących wysokie ryzyko Opłata za zarządzanie może sięgać 2% Bessa - długotrwały spadek cen na giełdzie, nazywana rynkiem niedźwiedzia. Nazwa pochodzi od sposobu ataku niedźwiedzia, który uderza łapą z góry na dół Hossa - długotrwały wzrost cen na giełdzie, nazywana rynkiem byka. Określenie nawiązuje do sposobu ataku byka, który uderza rogami z dołu do góry Fundusze inwestycyjne mieszane Łączą inwestycje w bezpieczne instrumenty, takie jak obligacje i bony skarbowe, z ryzykownymi, takimi jak akcje i instrumenty pochodne. Proporcje mogą się różnić w zależności od rodzaju funduszu. Łączą inwestycje w bezpieczne instrumenty, takie jak obligacje i bony skarbowe, z ryzykownymi, takimi jak akcje i instrumenty pochodne. Proporcje mogą się różnić w zależności od rodzaju funduszu. Fundusz stabilnego wzrostu Inwestuje około 60-80% w bezpieczne aktywa (obligacje, bony skarbowe, listy zastawne) i 20-40% w bardziej ryzykowne aktywa (akcje, instrumenty pochodne) Fundusz zrównoważony Dzieli środki po równo między bezpieczne i ryzykowne inwestycje Rodzaje funduszy mieszanych Oferują umiarkowany poziom ryzyka, zależny od strategii inwestycyjnej. Długoterminowo mogą przynieść wyższe zyski niż fundusze dłużne Są odpowiednie zarówno dla początkujących inwestorów akceptujących umiarkowane ryzyko, jak i dla bardziej doświadczonych  Opłata za zarządzanie może wynosić do 2% Parasolowy model funduszu inwestycyjnego Składa się z różnych subfunduszy Główny fundusz ma osobowość prawną, ale poszczególne subfundusze jej nie posiadają Każdy subfundusz zarządza oddzielną częścią aktywów i realizuje własną strategię inwestycyjną z różnym poziomem ryzyka Inwestorzy mogą wybrać subfundusz zgodny z ich preferencjami i mogą łatwo przenosić swoje środki między subfunduszami w ramach tego samego funduszu parasolowego Jak inwestować w fundusz parasolowy Wybór instytucji finansowej: Znajdź wiarygodną instytucję, np. bank, oferującą fundusze parasolowe. Przed wyborem porównaj dostępne oferty Wybór funduszu parasolowego: Sprawdź dostępne subfundusze i wybierz fundusz zgodny z twoim celem inwestycyjnym, czasem inwestycji oraz akceptowanym poziomem ryzyka Wybór subfunduszu: Znajdź subfundusz odpowiadający twojemu profilowi inwestycyjnemu i przeanalizuj jego dotychczasowe wyniki Zakup jednostek: Kup jednostki uczestnictwa wybranego subfunduszu, bezpośrednio przez TFI lub dystrybutora, np. bank. Możesz to zrobić z pomocą doradcy lub na platformie inwestycyjnej Monitorowanie i przenoszenie środków: Obserwuj wyniki swoich inwestycji. Jeśli nie spełniają twoich oczekiwań, możesz przenieść środki do innego subfunduszu w ramach tego samego funduszu parasolowego !!! Przenoszenie środków między subfunduszami może wiązać się z dodatkowymi opłatami. Sprawdź ich wysokość w tabeli opłat lub zapytaj doradcę finansowego !!! Fundusz parasolowy a podatek od zysków kapitałowych W funduszu parasolowym przenoszenie środków między subfunduszami pozwala odłożyć naliczenie podatku od zysków kapitałowych na moment, gdy inwestor całkowicie wypłaci środki z funduszu Podatek jest liczony od różnicy między zyskami i stratami z subfunduszy i pobierany dopiero przy wypłacie Przy przeniesieniu środków między subfunduszami różnych funduszy (poza parasolem), podatek jest naliczany od zysków w dotychczasowym subfunduszu (nie ma podatku przy stracie) W nowym funduszu może wystąpić opłata manipulacyjna, a ewentualnych strat nie można odliczyć od zysków w innych subfunduszach !!! Operacje przeniesienia i konwersji mają podobny cel – zmniejszenie ryzyka – ale różnią się pod względem podatkowym !!! Zalety, wady i ryzyko inwestowania w fundusz parasolowy Zalety funduszu parasolowego Elastyczność: możesz zmieniać strategię, przenosząc inwestycje do innego subfunduszu lub funduszu Możliwość dywersyfikacji ryzyka Profesjonalne zarządzanie przez ekspertów Przeniesienie środków może zoptymalizować podatek dochodowy Wady funduszu parasolowego Opłaty manipulacyjne za przeniesienie jednostek między subfunduszami Konieczność zapłaty podatku dochodowego od zysków kapitałowych przy konwersji do funduszu spoza parasola Ryzyko Przechodzenie między subfunduszami pozwala ograniczyć ryzyko inwestycyjne Dywersyfikacja inwestycji również zmniejsza ryzyko Koszty uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym Koszty te mają istotny wpływ na ocenę funduszu Wysokość opłat powinna być ujawniona inwestorowi w prospekcie informacyjnym lub innych dokumentach funduszu Opłaty w zarządzaniu funduszem Opłata za zarządzanie Opłata pobierana codziennie (1/365 rocznej stawki) od wartości funduszu, maksymalnie do 2% rocznie Pieniądze te trafiają do TFI i są pobierane niezależnie od zysków czy strat Opłata ta nie jest widoczna dla inwestora, bo zmniejsza wartość jednostki uczestnictwa, ale wpływa na końcowy zysk Opłata dystrybucyjna Jednorazowa opłata pobierana od wpłaconej kwoty, zazwyczaj do 4% Pomniejsza ona kapitał, który będzie inwestowany, i stanowi wynagrodzenie dla dystrybutora za pomoc w dołączeniu do funduszu. Zysk można osiągnąć dopiero po pokryciu tej opłaty Opłata umorzeniowa Pobierana jako procent od wypłacanej kwoty po złożeniu przez uczestnika zlecenia wykupu jednostek uczestnictwa Kwota wypłaty jest pomniejszona o opłatę umorzeniową. Niektóre fundusze od niej odstępują Opłata za przeniesienie lub konwersję Pobierana przez TFI za przeniesienie środków między subfunduszami lub funduszami Większość funduszy jej nie pobiera Konwersja - zmiana jednostek uczestnictwa z jednego funduszu na jednostki innego funduszu