Filosofie - Google Documenten PDF

‭Filosofie‬ ‭H1:‬‭Joodse‬‭Filosofie‬ ‭1.‬‭Algemeen‬ ‭De‬‭joodse‬‭filosofie:‬ ‭ ‬ ‭Ze‬‭spreken‬‭over‬‭de‬‭voortdurende‬‭confrontatie‬‭van‬‭….‬ ‭-‬ ‭het‬‭eindige‬‭menselijk‬‭bestaan‬‭met‬‭het‬‭oneindige‬ ‭-‬ ‭ik‬‭en‬‭de‬‭andere‬ ‭ ‬ ‭Tussen‬‭zichzelf‬‭en‬‭de‬‭an...

‭Filosofie‬ ‭H1:‬‭Joodse‬‭Filosofie‬ ‭1.‬‭Algemeen‬ ‭De‬‭joodse‬‭filosofie:‬ ‭ ‬ ‭Ze‬‭spreken‬‭over‬‭de‬‭voortdurende‬‭confrontatie‬‭van‬‭….‬ ‭-‬ ‭het‬‭eindige‬‭menselijk‬‭bestaan‬‭met‬‭het‬‭oneindige‬ ‭-‬ ‭ik‬‭en‬‭de‬‭andere‬ ‭ ‬ ‭Tussen‬‭zichzelf‬‭en‬‭de‬‭andere‬‭kan‬‭een‬‭ontmoeting‬‭plaatsvinden‬ ‭-‬ ‭de‬‭ander‬‭verschijnt‬‭dan‬‭als‬‭goddelijk,‬‭dood,‬‭geweld,‬‭onmenselijkheid,‬ ‭vervreemding,‬‭…‬ ‭ ‬ ‭Thuisloos‬‭zijn‬‭=‬‭Waar‬‭hoor‬‭ik‬‭thuis?‬ ‭-‬ ‭De‬‭Jood‬‭werd‬‭meermaals‬‭weggestuurd‬‭uit‬‭hun‬‭leefgebied‬‭doorheen‬‭de‬ ‭geschiedenis‬‭,‬‭met‬‭de‬‭holocaust‬‭(WOII)‬‭als‬‭dieptepunt.‬‭Daarom‬‭is‬‭het‬ ‭voor‬‭hen‬‭een‬‭belangrijke‬‭vraag.‬ ‭2.‬‭Hannah‬‭Arendt‬‭-‬‭Banaliteit‬‭van‬‭het‬‭kwaad‬ ‭2.1‬‭Wie?‬ -‭ ‬‭Joods‬ ‭-‬‭Geboren‬‭in‬‭Oost-Pruisen,‬‭Königsberg‬ ‭-‬‭Vluchtte‬‭in‬‭1938‬‭naar‬‭Frankrijk‬ ‭-‬‭In‬‭1940-1941‬‭belandde‬‭ze‬‭in‬‭New‬‭York‬ ‭-‬‭Haar‬‭werk‬‭over‬‭proces‬‭van‬‭Eichmann‬‭en‬‭banaliteit‬‭van‬‭het‬‭kwaad‬‭verscheen‬‭in‬‭1961‬ ‭2.2‬‭Banaliteit‬ ‭★‬ ‭“Hoe‬‭kunnen‬‭we‬‭het‬‭kwade‬‭in‬‭de‬‭mens‬‭verklaren?”‬ → ‭ ‬‭Hannah‬‭Arendt‬‭spreekt‬‭over‬‭de‬‭“banaliteit‬‭van‬‭het‬‭kwaad”‬ ‭→‬‭Banaliteit‬‭betekent‬‭iets‬‭alledaags,‬‭iets‬‭gewoon‬ ‭★‬ ‭Aanleiding‬‭van‬‭deze‬‭vraag‬‭→Gebaseerd‬‭op‬‭proces‬‭van‬‭Eichmann‬‭dat‬‭werd‬ ‭gevoerd‬‭na‬‭WOII‬ → ‭ ‬‭Eichmann‬‭had‬‭een‬‭topfunctie‬‭in‬‭het‬‭nazisme‬‭:‬‭transport‬‭van‬‭de‬‭Joden‬ ‭→‬‭Hij‬‭was‬‭dus‬‭een‬‭hoofdverantwoordelijken‬‭van‬‭de‬‭massamoord‬‭op‬‭Joden‬ ‭→‬‭Na‬‭oorlog‬‭werd‬‭hij‬‭opgepakt‬‭en‬‭werd‬‭een‬‭proces‬‭tegen‬‭hem‬‭gevoerd‬‭in‬ ‭Jeruzalem‬  → ‭ ‬‭Arendt‬‭was‬‭daar‬‭aanwezig‬‭vandaar‬‭titel‬‭van‬‭haar‬‭boek‬‭“Eichmann‬‭in‬ ‭Jeruzalem”‬ ‭★‬ ‭Banaliteit‬ ‭→‬‭Banaliteit‬‭betekent‬‭iets‬‭alledaags,‬‭iets‬‭gewoon‬ ‭→‬‭Arendt‬‭had‬‭verwacht‬‭dat‬‭Eichmann‬‭het‬‭pure‬‭kwaad‬‭zou‬‭zijn,‬‭de‬‭duivel‬‭in‬ ‭persoon‬ ‭→‬‭Maar‬‭daarentegen‬‭zag‬‭ze‬‭een‬‭saaie‬‭grijze‬‭ambtenaar‬ ‭★‬ ‭Conclusie‬ ‭→Het‬‭kwaad‬‭kan‬‭gedaan‬‭worden‬‭door‬‭gewone‬‭banale‬‭burgers‬ ‭2.3‬‭Gedachteloosheid‬ ‭★‬ G‭ edachteloosheid‬‭betekent‬‭niet‬‭stilstaan‬‭bij‬‭wat‬‭je‬‭eigenlijk‬‭aan‬‭het‬‭doen‬ ‭bent,‬‭een‬‭blind‬‭vlek‬ → ‭ ‬‭In‬‭periode‬‭van‬‭gedachteloosheid‬‭ben‬‭je‬‭niet‬‭in‬‭staat‬‭om‬‭afstand‬‭te‬‭nemen‬ ‭van‬‭je‬‭situatie‬ ‭→‬‭Een‬‭zeker‬‭afstand‬‭is‬‭nodig‬‭om‬‭de‬‭rede‬‭(=verstand)‬‭te‬‭kunnen‬‭gebruiken‬ ‭→‬‭Het‬‭lukt‬‭dus‬‭niet‬‭om‬‭stil‬‭te‬‭staan‬‭en‬‭je‬‭af‬‭te‬‭vragen‬‭of‬‭je‬‭wel‬‭goed‬‭bezig‬ ‭bent‬ ‭★‬ ‭Was‬‭Eichmann‬‭dan‬‭medeplichtig?‬ ‭→Eichmann‬‭had‬‭nooit‬‭stilgestaan‬‭bij‬‭wat‬‭hij‬‭eigenlijk‬‭deed‬‭=‬‭gedachteloosheid‬ → ‭ ‬‭Hij‬‭was‬‭een‬‭doorsnee‬‭Duitser‬‭die‬‭blij‬‭was‬‭dat‬‭hij‬‭kon‬‭zorgen‬‭voor‬‭zijn‬‭familie‬‭=‬ ‭niet‬‭medeplichtig?‬ ‭→‬‭Hij‬‭speelde‬‭een‬‭grote‬‭rol‬‭,‬‭hij‬‭was‬‭één‬‭van‬‭de‬‭vele‬‭schakels‬‭=‬‭wel‬‭medeplichtig?‬ ‭→‬‭Tijdens‬‭proces‬‭merkte‬‭je‬‭dat‬‭hij‬ ‭1.‬ ‭zich‬‭niet‬‭meer‬‭kon‬‭vergelijken‬‭met‬‭anderen‬ ‭2.‬ ‭zich‬‭niet‬‭kon‬‭inleven‬‭in‬‭anderen‬ ‭3.‬ ‭gebrek‬‭aan‬‭consistentie‬‭vertoonde‬ ‭4.‬ ‭niet‬‭zag‬‭waarmee‬‭hij‬‭bezig‬‭was‬ ‭★‬ ‭Goed‬‭versus‬‭kwaad‬ → ‭ ‬‭Er‬‭is‬‭geen‬‭duidelijk‬‭onderscheid‬‭tussen‬‭goed‬‭en‬‭kwaad‬ ‭→‬‭Je‬‭bent‬‭nooit‬‭100%‬‭schuldig‬‭of‬‭100%‬‭onschuldig‬ ‭→want‬‭gedachteloosheid‬ ‭★‬ ‭Conclusie‬  → ‭ ‬‭De‬‭holocaust‬‭is‬‭het‬‭product‬‭van‬‭gewone‬‭mensen‬‭die‬‭op‬‭basis‬‭van‬‭een‬‭bevel‬‭hun‬ ‭job‬‭uitoefenen‬ ‭en‬‭dat‬‭zo‬‭goed‬‭mogelijk‬‭proberen‬‭te‬‭doen.‬ → ‭ Wij‬‭als‬‭mensen‬‭kunnen‬‭toch‬‭niet‬‭zo‬‭altijd‬‭even‬‭rationeel‬‭en‬‭individueel‬‭voor‬ ‭onszelf‬‭denken‬ ‭3.‬‭Immanuel‬‭Kant‬ ‭3.1‬‭Wie?‬ -‭ ‬‭Filosoof‬‭die‬‭leefde‬‭in‬‭Königsberg‬ ‭-‬‭Hij‬‭wordt‬‭geassocieerd‬‭met‬‭de‬‭verlichting‬‭en‬‭Franse‬‭Revolutie‬‭in‬‭1789‬ ‭-‬‭Speelt‬‭belangrijk‬‭rol‬‭in‬‭verhaal‬‭van‬‭de‬‭gedachteloosheid‬‭en‬‭Eichmann‬ ‭3.2‬‭Verlichtingsfilosoof‬‭en‬‭armchair‬‭filosoof‬ ‭★‬ ‭De‬‭Verlichting‬‭reageert‬‭op‬‭die‬‭onhoudbare‬‭situatie‬‭van‬‭het‬‭koninklijk‬ ‭absolutisme‬ ‭→‬‭Het‬‭is‬‭een‬‭beweging‬‭die‬‭emancipatie‬‭of‬‭autonomie‬‭wil‬ ‭1.‬‭Inspraak‬‭in‬‭het‬‭bestuur‬‭in‬‭plaats‬‭van‬‭zomaar‬‭alle‬‭macht‬‭accepteren‬ ‭2.‬‭Gelijke‬‭rechten‬‭voor‬‭iedereen‬‭in‬‭plaats‬‭van‬‭de‬‭ongelijke‬ ‭standensamenleving‬ ‭3.‬‭Nadenken‬‭over‬‭de‬‭rol‬‭van‬‭god‬‭in‬‭plaats‬‭van‬‭kritiekloos‬‭de‬‭clerus‬‭volgen‬ =‭ ‬‭De‬‭mens‬‭moet‬‭voor‬‭zichzelf‬‭kunnen‬‭nadenken‬‭+‬‭vervolgens‬‭ook‬‭naar‬‭die‬ ‭ideeën‬‭handelen‬ ‭★‬ ‭Een‬‭armchair‬‭filosoof‬‭schrijft‬‭de‬‭theorie‬‭vanuit‬‭zijn‬‭zetel‬‭zonder‬‭te‬‭kijken‬‭naar‬ ‭hoe‬‭de‬‭wereld‬ ‭buiten‬‭je‬‭zetel‬‭echt‬‭werkt,‬‭je‬‭handelt‬‭je‬‭ideeën‬‭niet‬ ‭→De‬‭Verlichte‬‭mens‬‭is‬‭geen‬‭armchair‬‭denker‬ ‭3.3‬‭Hoe‬‭moet‬‭je‬‭handelen?‬‭(volgens‬‭Kant)‬ ‭★‬ ‭Mens‬‭als‬‭doel‬‭op‬‭zich‬‭en‬‭mens‬‭als‬‭middel‬ → ‭ ‬‭Een‬‭handeling‬‭is‬‭alleen‬‭rechtvaardig‬‭als‬‭je‬‭mens‬‭als‬‭een‬‭doel‬‭op‬‭zich‬ ‭gebruikt‬ → ‭ Wel‬‭:‬‭Mens‬‭als‬‭doel‬‭op‬‭zich‬‭=‬‭genoeg‬‭op‬‭zichzelf‬ ‭→‬‭Niet:‬‭Mens‬‭als‬‭middel‬‭=‬‭heb‬‭je‬‭altijd‬‭voor‬‭iets‬‭anders‬‭nodig‬ ‭Vb.‬  E‭ nkel‬‭sturen‬‭naar‬‭klasgenoot‬‭als‬‭je‬‭notities‬‭nodig‬‭hebt‬‭→‬‭Mens‬‭als‬‭middel‬ ‭Ook‬‭eens‬‭sturen‬‭naar‬‭je‬‭klasgenoot‬‭als‬‭je‬‭niks‬‭nodig‬‭hebt‬‭→‬‭Mens‬‭als‬‭doel‬ ‭op‬‭zich‬ ‭Slavernij‬‭→‬‭Mens‬‭als‬‭middel‬ ‭Een‬‭compliment‬‭geven‬‭→‬‭Mens‬‭als‬‭doel‬‭op‬‭zich‬ ‭=‬‭Behandel‬‭anderen‬‭zoals‬‭jij‬‭behandelt‬‭wilt‬‭worden‬ ‭★‬ ‭Categorisch‬‭imperatief‬ ‭=‬‭Handel‬‭volgens‬‭de‬‭maxima‬‭waarvan‬‭je‬‭kunt‬‭willen‬‭dat‬‭zij‬‭tot‬‭algemene‬‭wet‬‭verheven‬ ‭kan‬‭worden‬ ‭(=‬‭volg‬‭de‬‭wet‬‭tot‬‭je‬‭uiterste‬‭maar‬‭denk‬‭er‬‭toch‬‭kritisch‬‭over‬‭na‬‭en‬‭beoordeel‬‭de‬ ‭wetten‬‭zelf)‬ ‭4.‬‭Eichmann‬‭was‬‭geen‬‭Kantiaan‬ ‭.1‬‭Verschillen‬‭kant‬ 4 ‭→Eichmann‬‭beweert‬‭dat‬‭hij‬‭een‬‭Kantiaan‬‭was,‬‭maar‬‭er‬‭zijn‬‭verschillende‬‭problemen‬‭met‬ ‭zijn‬‭interpretatie‬ ‭1.‬‭Vervorming‬‭categorische‬‭imperatief‬ → ‭ Eichmann‬‭is‬‭niet‬‭aan‬‭het‬‭handelen‬‭volgens‬‭een‬‭algemene‬‭wet‬‭die‬‭hij‬‭zelf‬ ‭beoordeelt‬‭als‬‭wenselijk‬ ‭→Eichmann‬‭handelt‬‭volgens‬‭een‬‭bestaande‬‭wet‬‭van‬‭bovenaf‬ ‭(is‬‭niet‬‭kantiaan)‬ ‭→‬‭Waar‬‭is‬‭de‬‭autonomie‬‭?‬ ‭→Waar‬‭is‬‭de‬‭rede‬‭?‬ ‭→‬‭Waar‬‭is‬‭de‬‭gelijkheid‬‭?‬ ‭2.‬‭Geen‬‭oordeelsvermogen‬ → ‭ ‬‭Eichmann‬‭was‬‭niet‬‭in‬‭staat‬‭om‬‭autonoom‬‭(=‬‭zelfstandig)‬‭te‬‭oordelen‬‭over‬‭zijn‬ ‭situatie‬ ‭→‬‭Hij‬‭had‬‭dus‬‭gedachteloosheid‬ ‭.2‬‭Gelijkenissen‬‭kant‬ 4 ‭→Eichmann‬‭komt‬‭op‬‭2‬‭punten‬‭wel‬‭in‬‭overeenstemming‬‭met‬‭Kant‬ ‭1.‬‭Zijn‬‭persoonlijke‬‭identificatie‬‭met‬‭de‬‭regel‬‭die‬‭hij‬‭volgt‬ ‭→Hij‬‭identificeert‬‭zichzelf‬‭met‬‭eigenschappen‬‭van‬‭de‬‭wet‬ ‭2‭.‬‬‭Het‬‭idee‬‭dat‬‭je‬‭geen‬‭uitzondering‬‭mag‬‭maken.‬ ‭→De‬‭categorische‬‭imperatief‬‭moet‬‭altijd,‬‭op‬‭elk‬‭moment,‬‭overal‬‭gevolgd‬‭worden.‬ ‭→‬‭De‬‭wet‬‭is‬‭de‬‭wet,‬‭er‬‭mogen‬‭geen‬‭uitzonderingen‬‭bestaan‬ ‭5.‬‭Primo‬‭Levi‬ ‭.1‬‭Wie?‬ 5 ‭-‬‭Joods-Italiaanse‬‭schrijver‬ ‭-‬‭Scheikundige‬ ‭-‬‭Schreef‬‭boek‬‭“Is‬‭dit‬‭een‬‭mens?”‬ ‭-‬‭Overlever‬‭van‬‭concentratiekamp‬‭Auschwitz‬ ‭5.2‬‭Mens‬ ‭★‬ ‭Titel‬‭van‬‭boek‬‭verwijst‬‭naar‬‭een‬‭mens,‬‭maar‬‭wie‬‭is‬‭die‬‭mens‬‭eigenlijk?‬ → ‭ De‬‭mens‬‭die‬‭hij‬‭beschrijft‬‭zijn‬‭de‬‭Joden‬‭in‬‭de‬‭concentratiekampen‬ ‭→‬‭Joden‬‭in‬‭concentratiekampen‬‭=‬‭levende‬‭dode‬ ‭→alle‬‭waardigheid‬‭wordt‬‭hen‬‭afgenomen‬ ‭→ze‬‭worden‬‭onmenselijk‬‭behandeld‬ → ‭ ‬‭De‬‭vraag‬‭“Is‬‭dit‬‭een‬‭mens?”‬‭kan‬‭je‬‭opnieuw‬‭formuleren‬‭naar‬‭“Wat‬‭als‬‭dit‬ ‭een‬‭mens‬‭is?”‬ ‭=‬‭Wat‬‭moeten‬‭we‬‭dan‬‭doen,‬‭denken‬‭en‬‭besluiten‬‭als‬‭dit‬‭een‬‭mens‬‭is?‬ ‭5.3‬‭Nazi’s‬‭:‬‭verdinglijking‬ ‭★‬ ‭Verdinglijking‬‭is‬‭mensen‬‭behandelen‬‭alsof‬‭ze‬‭geen‬‭ziel‬‭hebben,‬‭alsof‬‭ze‬ ‭objecten‬‭zijn‬ ‭ oe?‬ H ‭→‬‭Scheren:‬‭Eigenheid‬‭tonen‬‭in‬‭kapsel‬‭kon‬‭niet‬‭meer,‬‭je‬‭werd‬‭kaal‬‭geschoren‬ → ‭ ‬‭Kledij:‬‭Je‬‭eigen‬‭kleren‬‭en‬‭sieraden‬‭werden‬‭weggenomen.‬‭De‬‭kledij‬‭die‬‭je‬‭moet‬ ‭dragen‬‭was‬‭een‬ ‭uniform‬‭die‬‭leek‬‭op‬‭een‬‭pyjama,‬‭waardoor‬‭je‬‭je‬‭eigen‬‭smaak‬‭en‬‭voorkeur‬ ‭niet‬‭meer‬‭kon‬‭uiten‬ ‭→‬‭Naam:‬‭Je‬‭naam‬‭werd‬‭irrelevant.‬‭Je‬‭kreeg‬‭een‬‭nummer‬‭op‬‭je‬‭getatoeëerd‬ ‭5.4‬‭Hermenselijking‬ ‭★‬ ‭Hermenselijking‬‭is‬‭verdinglijking‬‭ongedaan‬‭maken‬  ‭1.‬‭Psychologische‬‭toestand‬ ‭→‬‭Primo‬‭Levi‬‭wil‬‭psychologische‬‭toestand‬‭van‬‭Jood‬‭in‬‭concentratiekamp‬ ‭zichtbaar‬‭maken‬ ‭→Want‬‭natuurlijk‬‭bestond‬‭die,‬‭Joden‬‭waren‬‭namelijk‬‭mensen‬ ‭2.‬‭Dagelijks‬‭leven‬ ‭→‬‭Primo‬‭Levi‬‭beschrijft‬‭zo‬‭uitgebreid‬‭mogelijk‬‭het‬‭dagelijks‬‭leven‬‭van‬‭een‬ ‭Jood‬‭in‬‭het‬ ‭concentratiekamp.‬‭Want‬‭in‬‭de‬‭restanten‬‭van‬‭het‬‭alledaagse‬‭ziet‬‭hij‬‭de‬ ‭mogelijkheid‬‭van‬ ‭redding‬‭en‬‭terugkeer‬‭van‬‭de‬‭menselijke‬‭waardigheid‬ ‭3.‬‭Cultuur‬ ‭→‬‭In‬‭cultuur‬‭verschijnt‬‭hun‬‭menselijkheid‬‭:‬‭cultuur‬‭blijft‬‭bestaan,‬‭blijft‬ ‭toegankelijk‬‭en‬‭de‬ ‭slachtoffer‬‭worden‬‭echt‬‭opnieuw‬‭mens‬‭doordat‬‭ze‬‭hun‬‭geest‬‭kunnen‬ ‭verrijken‬ ‭5.5‬‭Waarom‬‭is‬‭het‬‭verspreiden‬‭van‬‭die‬‭lessen‬‭zo‬‭belangrijk?‬‭(p.14)‬ ‭.‬‭Erkenning‬‭en‬‭verspreiding‬‭van‬‭de‬‭boodschap‬‭zijn‬‭nodig‬‭om‬‭vooruit‬‭te‬‭kunnen‬ 1 ‭gaan‬ ‭2.‬‭Het‬‭is‬‭van‬‭groot‬‭belang‬‭om‬‭ons‬‭te‬‭blijven‬‭herinneren‬‭dat‬‭we‬‭zo‬‭een‬‭zaken‬‭zeker‬ ‭willen‬‭vermijden‬ → ‭ Primo‬‭Levi‬‭schrijft‬‭dat‬‭de‬‭holocaust‬‭vooral‬‭een‬‭groot‬‭biologisch‬‭experiment‬‭is‬ ‭geweest,‬‭waaruit‬ ‭wij‬‭nu‬‭lessen‬‭uit‬‭kunnen‬‭trekken‬‭en‬‭zoveel‬‭mogelijk‬‭moeten‬‭verspreiden‬ ‭5.5‬‭Wat‬‭vindt‬‭Primo‬‭Levi‬‭over‬‭de‬‭menselijke‬‭aard?‬‭(p.15)‬ ‭→‬‭Volgens‬‭hem‬‭is‬‭daar‬‭geen‬‭antwoord‬‭op‬ ‭→‬‭We‬‭kunnen‬‭wel‬‭een‬‭onderscheid‬‭maken‬‭tussen‬‭2‬‭groepen‬‭:‬ ‭.‬‭De‬‭verlorenen‬‭zijn‬‭degen‬‭die‬‭zich‬‭aan‬‭de‬‭regels‬‭houden‬‭van‬‭het‬ 1 ‭concentratiekamp.‬‭Zij‬‭zijn‬ ‭altijd‬‭op‬‭de‬‭gevraagde‬‭plaats‬‭en‬‭gaan‬‭nooit‬‭tegenwerken.‬‭Ze‬‭zijn‬‭de‬‭eerste‬ ‭die‬‭sterven‬  ‭.‬‭De‬‭gereddenen‬‭zijn‬‭de‬‭Joden‬‭die‬‭dankzij‬‭hun‬‭vaardigheden‬‭probeerden‬‭op‬ 2 ‭te‬‭vallen‬‭en‬‭een‬ ‭bevoorrechte‬‭positie‬‭verworven‬‭(dokters,‬‭kleermakers,‬‭muzikanten,‬‭koks,‬ ‭…)‬‭Ze‬‭kunnen‬‭zich‬ ‭nuttig‬‭maken‬‭en‬‭bleven‬‭dus‬‭langer‬‭gespaard‬