Filipino.pdf

FILIPINO SA PILING karanasang natamo ng isang tao mula sa kanyang pakikinig, pagsasalita at LARANGAN (AKADEMIK) pagbabasa. Reviewer 02 MGA PANANAW SA PAGSULAT STEM ᐧ 1st Quart...

FILIPINO SA PILING karanasang natamo ng isang tao mula sa kanyang pakikinig, pagsasalita at LARANGAN (AKADEMIK) pagbabasa. Reviewer 02 MGA PANANAW SA PAGSULAT STEM ᐧ 1st Quarter Sosyo Kognitibong Pananaw Paraan ng pagtingin ng pagsulat. Aralin 1: Pagsulat Mental na aktibiti - 01 PAGSULAT pag-iisip at pagsasaayos ng isang Pagsasalin sa papel o sa ano mang tekstong pasulat. kasangkapang maaaring magamit na Sosyal na aktibiti - mapagsasalinan ng mga nabuong salita, pagsasaalang-alang sa mga simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mambabasa at sa mga tao sa layuning maipahayag ang kanilang magiging reaksyon o tugon sa kanyang/kanilang kaisipan. teksto. Xing at Jin Ang pagsulat ay kapwa isang Ang pagsulat ay isang komunikasyong intrapersonal at komprehensibong kakayahang interpersonal. naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng kaisipan, Multi-Dimensyonal retorika at iba pang mga elemento. 1.Oral na Dimensyon 2.Biswal na Dimensyon Badayos 2000 Ang kakayahang pagsulat na mabisa ay 03 MGA LAYUNIN NG PAGSULAT isang bagay na totoong mailap para sa nakararami sa atin maging ito’y pagsulat LAYUNING EKSPRESIBO (INTRA) sa unang wika o pangalawang wika LAYUNING TRANSAKSYONAL man. (INTER) IMPORMATIBONG PAGSULAT Keller 1985, salin Bernales et al.,2006 (Expository Writing) Ang pagsulat ay isang biyaya, isang MAPANGHIKAYAT NA PAGSULAT pangangailangan at isang kaligayahan (Persuasive Writing) ng nagsasagawa nito. MALIKHAING PAGSULAT (Creative Writing) Peck at Buckingham Ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at IMPORMATIBONG PAGSULAT Nagaganap ang paghahanda sa (Expository Writing) pagsulat. Pagpili ng paksang isusulat at Magbigay ng impormasyon. ang pangangalap ng mga datos o Impormasyon. Naglalayong magpahayag. HAL: Pagsulat ng report ng ACTUAL WRITING obserbasyon, mga estadistikang Dito isinasagawa ang aktwal na makikita sa libro at ensayklopidya, pagsulat. Nakapaloob dito ang pagsulat balita at teknikal o bisnes report ng burador o draft. MAPANGHIKAYAT NA PAGSULAT RE-WRITING (Persuasive Writing) Dito nagaganap ang pag-e-edit at Layuning mangumbinsi tungkol sa isang pagrebesa ng draft batay sa wastong katuwiran o opinyon. gramar, bokabulari HAL: Pagsulat ng mga proposal at konseptong papel, editoryal, sanaysay, 05 MGA URI NG PAGSULAT talumpati. AKADEMIKO Itinuturing itong isang intelektwal na MALIKHAING PAGSULAT (Creative pagsulat dahil layunin nitong pataasin Writing) ang antas at kalidad ng kaalaman Layuning magpahayag ng mga ng mga estudyante sa paaralan. kathang-isip, imahinasyon, ideya, damdamin o kumbinasyon Halimbawa: ng mga ito. Kritikal na sanaysay, lab HAL: Maikling katha, nobela, tula, dula report, eksperimento, term at iba pang malikhain o masining na paper o pamanahong papel, akda. tesis o disertasyon. Arrogante 2000 TEKNIKAL Ang malikhaing pagsulat ay isang Espesyalisadong uri ng pagsulat na pagtuklas sa kakayahang pasulat ng tumutugon sa mga kognitibo at sarili (o ng manunulat) tungo sa sikolohikal na pangangailangan ng mga pakikipag-ugnayang sosyal. mambabasa at minsan maging ng manunulat mismo 04 PROSESO NG PAGSULAT 01.Pre-writing JOURNALISTIC 0 2. Actual Writing Saklaw nito ang pagsulat ng balita, 03.Rewriting editoryal, kolum, lathalain at iba pang akdang karaniwang makikita PRE-WRITING sa pahayagan o magasin.  AB Journalism, AB at BSE Fil. at Eng. mananaliksik upang magpahayag ng mga impormasyon tungkol sa isang REPERENSYAL paksa. Inaasahang ang pagsulat na ito Uri ng pagsulat na naglalayong ay tumpak, pormal, impersonal, at magrekomenda ng iba pang obhetibo. reperens o sors hinggil sa isang paksa. Ang pangunahing layunin nito ay ang paggawa ng bibliograpi, KALIKASAN NG AKADEMIKONG indeks at maging pagtatala ng mga PAGSULAT (Fulwiler at Hayakawa, impormasyon sa note cards. 2003) Katotohanan - Ang isang mahusay na PROPESYONAL akademikong papel ay nagpapakita na Ito ay nakatuon o eksklusibo sa isang ang manunulat ay nakagagamit ng tiyak na propesyon. kaalaman at metodo ng disiplinang makatotohanan. Halimbawa: Police report, investigative report, Ebidensya - Ang mga iskolar sa lahat legal forms, briefs at pleadings, medical ng disiplina ay gumagamit ng mga reports at patient’s journal. mapagkakatiwalaang ebidensya upang suportahan ang katotohanang kanilang MALIKHAIN inilalahad. Masining ang uri ng pagsulat atang pokus dito ay ang imahinasyon ng Balanse - Nagkakasundo ang halos manunulat, bagama’t maaaring lahat ng akademya na sa paglalahad ng piksyonal at di-piksyonal ang akdang mga haka, opinyon, at argumento ay isinulat. kailangang gumamit ng wikang walang Mayaman sa mga idyoma, tayutay, pagkiling, seryoso at di-emosyonal nang simbolismo, pahiwatig at iba pang maging makatuwiran sa creative devices ang mga akda sa nagsasalungatang pananaw. uring ito. Aralin 2: Akademikong Pagsulat KAHULUGAN NG AKADEMIKONG KATANGIAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT PAGSULAT Ano mang pagsulat na isinasagawa Kompleks - Mas kompleks kaysa sa upang makatupad sa isang pasalitang wika. Mas mayaman sa pangangailangan sa pag-aaral. leksikon at bokabularyo. Kompleksidad Ano mang akdang tuluyan o prosa na ng gramatika. nasa uring ekspositori o argumentatibo at ginagawa ng mga mag-aaral, guro, o Pormal - Hindi angkop rito ang mga paksa. Ang tanong na ito ang kolokyal at balbal na salita. nagbibigay ng layunin. Tumpak - Sa pagsulat, ang mga datos Malinaw na pananaw - Akademikong tulad ng facts and figures ay inilalahad pagsulat ay di lamang ng mga nang walang labis o kulang. katotohanan o facts at paglalagom ng mga hanguan o sources. Ang Obhetibo - Hindi personal. Ang pokus manunulat ay nag lalahad ng ideya at nito kadalasan ay ang impormasyong saliksik ng iba, layunin ng kanyang nais ibigay at ang mga argumentong papel na maipakita ng kanyang sariling nais gawin, sa halip na manunulat pag-iisip, "punto de bista" ng manunulat. mismo o ang kanyang mambabasa. May pokus - Bawat pangungusap at Eksplisit - Responsibilidad ng bawat talata ay kailangang sumuporta manunulat na gawing malinaw sa sa tesis na pahayag. Kailangan iwasan mambabasa kung paano ang iba't ibang ang mga hindi kailangan, hindi bahagi ng teksto ay nauugnay sa isa't nauugnay, hindi mahalaga at taliwas na isa. Gumagamit ng "signaling words." impormasyon. Wasto - Gumagamit ng wastong Lohikal na organisasyon - bokabularyo o mga salita. Maingat Akademikong pagsulat ay may dapat ang manunulat nito sa paggamit sinusunod na istandard na ng mga salitang madalas katisuran o organisasyonal na hulwaran. Ang pagkamalian ng mga karaniwang karamihqng akademikong papel ay may manunulat. introduksyon, katawan at kongklusyon. Bawat talata ay lohikal na nauugnay sa Responsable - Ang manunulat ay kasunod na talata. kailangang maging responsable lalong-lalo na sa paglalahad ng mga Matibay na suporta - Ang katawan ng ebidensiya, patunay, o ano mang talataan ay kailangang may sapat at nagpapatibay sa kanyang argumento. kaugnay na suporta para sa pamaksang Responsable sa hanguan ng pangungusap at tesis na pahayag. Ang impormasyong kanyang ginamit kung suportang ito ay maaaring kapalooban ayaw niyang maparatangang isang ng facts, figures, halimbawa, playgyarista. deskripsyon, karanasan, opinyon, ng mga eksperto at siniping pahayag o Malinaw na layunin - Ang layunin ng quotation. akademikong pagsulat ay matugunan ang mga tanong kaugnay ng isang Malinaw at kumpletong eksplenasyon - Bilang manunulat, kailangang matulungan ng mambabasa tungo sa magpaliwanag at magsuri ng ganap na pag-unawa ng paksa ng papel posibleng sagot sa isang tanong at piliin at magiging posible lamang ito kung ang pinakamahusay na sagot batay sa magiging malinaw at kumpleto ang ilang pamantayan. pagpapaliwanag sa bawat punto ng manunulat. Impormatibong Layunin Ipinapaliwanag dito ang mga posibleng Epektibong pananaliksik - Kailangan sagot sa isang tanong upang mabigyan gumamit ng napapanahon, propesyonal, ang mambabasa ng bagong at akademikong hanguan ng mga impormasyon o kaalaman hinggil sa impormasyon. Napakahalaga ng isang paksa. pananaliksik sa akademikong pagsulat. Mahalagang maipamalas ang TUNGKULIN O GAMIT NG intelektwal na katapatan sa AKADEMIKONG PAGSULAT pamamagitqn ngbdokumentasyon ng 1. Ang akademikong pagsulat ay datos. Ang dokumentasyon ay lumilinang ng kahusayan sa wika iminumungkahe gamit ang estilo A.P.A. 2. Ang akademikong pagsulat ay lumilinang ng mapanuring Iskolarling estilo sa pagsulat - pag-iisip Sinisikap dito ang kalinawan at kaiiklian. 3. Ang akademikong pagsulat ay Kailangan ding maging madaling lumilinang ng pagpapahalagang basahin ang akademikong papel, kung pantao kaya't napakahalqgq na maiwasan ang 4. Ang akademikong pagsulat ay mga pagkakamali sa gramar, ispeling, isang paghahanda sa propesyon pagbabantas, at bukabolaryo. Pag nag kamali ay nag papahiwatig ng kawalan Aralin 3: Posisyong Papel ng pag iingat o kakulqngqn sa kaalaman KAHULUGAN NG POSISYONG ng wika. PAPEL Ito ay isang detalyadong ulat ng LAYUNIN NG AKADEMIKONG polisyang karaniwang nagpapaliwanag, nagmamatwid o nagmumungkahi ng PAGSULAT isang partikular na kurso ng pagkilos. Mapanghikayat na Layunin Layuning manghikayat ng MGA BATAYANG KATANGIAN NG mambabasa na maniwala sa kanyang panig hinggil sa isang paksa. POSISYONG PAPEL 1. Depinadong Isyu - Ang posisyong papel ay hinggil sa Mapanuring Layunin mga kontrobersyal na isyu, mga Tinatawag din itong analitikal na bagay na pinagtatalunan ng mga pagsulat. Layunin nitong tao. Ang isyu ay maaaring mula  sa isang partikular na okasyon o ilarawan ang sa isang nagaganap na debate. argumento. 2. Klarong posisyon - Kailangang ii. Awtoridad - ang mailahad nang malinaw ng awtor testimonya ng ang kanyang posisyon hinggil sa awtoridad na paksa. Ang adbentahe maalam sa isyu ay (advantage) ng estratehiyang ito nagbibigay ay nalalaman na agad ng kredebilidad sa mambabasa ang kinatatayuan ng argumento. awtor. iii. Estadistika - 3. Mapangumbinsing Argumento kailangang - Hindi maaaring ipagpilitan mailahad kasama lamang ng awtor ang kanyang ang pinaghanguan paniniwala. Kailangan niyang ng impormasyon. maisaalang-alang ang mga b. Kontra-argumento - posibleng nagsasalungatang Kailangang isaalang-alang argumento na maaari niyang ng awtor ang mga sang-ayunan o kontrahin, nagsasalungatang matalinong pangangatwiran at pananaw na maaaring ebidensya. kanyang iakomodeyt o 4. Matalinong Katwiran - pabulaanan. Kailangang malinaw na 5. Angkop na Tono - Maaaring maipahayag ang isang magkaroon ng iba't ibang tono argumento, maipaliwanag ang ang awtor batay na rin kung mga pangunahing sumusuporta paano niya ilalahad ang kanyang sa posisyon, maiwasan ang paksa. Ito ay pangmamaliit sa oposisyon at iba a.) Impormal at kolokyal na pang maling pangangatwiran. Sa tono - pagtatangka nilang halip, isaisip ang layuning makipagdaupan sa kanilang mga matumbok ang katotohanan. mambabasa. a. Solidong Ebidensya - b.) Seryosong tono - hindi Kailangan ding ipalagay ng mambabasa na hindi magbanggit ang awtor ng sineseryoso ng manunulat ang iba't ibang uri ng isyu. ebidensyang sumusuporta c.) Matapang na tono - mabigat sa kanyang posisyon. Ilan na isyu sa mga ito ay ang sumusunod: HAKBANG SA PAGSULAT NG i. Anekdota - upang POSISYONG PAPEL palakasin at  1. Pumili ng paksa ibang halimbawa, analohiya, at 2. Magsagawa ng panimulang paghahambing. pananaliksik Kinakailangang maging personal 3. Hamunin ang iyong sariling at hindi masyadong teknikal ang paksa dating sa mga manonood 4. Ipagpatuloy ang pangongolekta 2. Mapanghikayat na talumpati ng mga sumusuportang Nagbibigay ng partikular na tindig ebidensya. o posisyon sa isang isyu batay sa 5. Gumawa ng balangkas malalim na pagsusuri dito 6. Isulat ang iyong posisyong Papel Diskurso: pangangatwiran at panghihikayat Aralin 4: Pagsulat ng Talumpati KAHULUGAN NG TALUMPATI Dulog 1. Pagkuwestiyon sa isang Ang talumpati ay isang pormal na katotohanan pagsasalita sa harap ng mga 2. Pagkuwestiyon sa tagapakinig o manonood. Ito ay isang pagpapahalaga uri ng pagdidiskurso sa harap ng publiko 3. Pagkuwestiyon sa polisiya na may layuning magbigay ng impormasyon o manghikayat kaugnay Tandaan: kinakailangang isaalang-alang ng isang partikular na paksa o isyu. ethos, pathos, at logos Kinapapalooban ito ng kakayahan sa pagpapahayag ng ideya nang may organisasyon, talas ng pagsusuri, at URI NG TALUMPATI BATAY SA epektibong paggamit ng wika. PARAAN 1. Impromptu o Biglaang talumpati - URI NG TALUMPATI BATAY SA Walang paunang paghahanda NILALAMAN Apat na Batayan sa Pagbuo ng 1. Impormatibong talumpati Biglaang Talumpati Naglalayong magbigay kaalaman 1. Sabihin ang tanong na sasagutin ukol sa isang partikular na paksa o paksang magiging sentro ng Diskurso: paglalahad o talumpati at ang layunin nito pagpapaliwanag 2. Ipaliwanag ang pangunahin at Karaniwang pagpapaliwanag ukol pinakamahalagang punto na nais sa proseso o sistematikong serye mong bigyang-diin ng aksyon na tutungo sa resulta 3. Suportahan ang pangunahing o pagbuo ng produkto; ukol sa punto ng mga ebidensya o prinsipyo, paniniwala, teorya, o patunay ideya. 4. Ibuod ang iyong Ito ay kompleks kaya naman pinakamahalagang punto at esensyal ang pagbibigay ng iba’t  ipakita kung paano nasagot ang 3. Kailangang ang sulatin ay tanong o layunin ng talumpati. pinaiksing bersyon ng orihinal at naisulat ito sa sariling pananalita 2. Ekstemporanyo o Pinaghandaang ng gumawa. talumpati - Maingat na inihahanda at ineensayo bago isagawa KATANGIAN NG MAHUSAY NA BUOD GABAY SA PAGSULAT NG 1. Nagtataglay ng obhetibong TALUMPATI balangkas ng orihinal na teksto. 1. Piliin lamang ang isang a. Sumasagot sa tanong na pinakamahalagang ideya Ano, Sino, Saan, Kailan, 2. Magsulat kung paano ka Bakit, at Paano. nagsasalita 2. Hindi nagbibigay ng sariling 3. Gumamit ng mga konkretong ideya at krisitismo. salita at halimbawa a. Tanging ang orihinal na 4. Tiyaking tumpak ang mga teksto lamang ang dapat ebidensya at datos na ginagamit isama o isulat. sa talumpati 3. Hindi nagsasama ng mga 5. Gawing simple ang halimbawa, detalye o pagpapahayag sa buong impormasyong wala sa orihinal talumpati na teksto. a. Sa ganitong uri ng sulatin Aralin 5: Pagsulat ng Buod ay ang paglalahad ng mga KAHULUGAN NG BUOD mahahalagang impormasyong nabanggit Ang buod ay tala ng isang sa isang akda sa mas indibidwal, sa sarili niyang maiksi at katulad na linaw pananalita, ukol sa kanyang mga ng orihinal. naririnig o nabasang artikulo, balita, aklat, panayam, isyu, MGA HAKBANG SA PAGBUBUOD usap-usapan, at iba pa. 1. Habang binabasa ang akda, salungguhitan ang mga TATLONG PANGANGAILANGAN mahahalagang punto at detalye. SA PAGSULAT NG BUOD: Swales 2. Ilista o igrupo ang pangunahing at Feat (1994) ideya, ang mga katulong na 1. Kailangang ang isang buod ay ideya, at ang pangunahing tumatalakay sa kabuoan ng paliwanag sa bawat ideya. orihinal na teksto. 3. Kung kinakailangan, ayusin ang 2. Kailangang nailahad ang sulatin pagkakasunod-sunod ng mga sa pamamaraang nyutral o ideya sa lohikal na paraan walang kinikilingan.  4. Kung gumagamit ng unang 1. Background synthesis panauhan ang awtor, palitan ito a. Nakatuon sa tema ng kanyang apelyido, ng Ang b. Pinagsama-samang mga manunulat o siya. buod ng iba’t ibang teksto 5. Isulat ang buod. 2. Thesis-driven synthesis Aralin 6: Pagsulat ng Sintesis a. Nakatuon sa paksa o KAHULUGAN NG SINTESIS tesis b. Pinag-ugnay-ugnay na Ang Sintesis ay pagsasama-sama ng buod ng iba’t ibang teksto dalawa o higit pang buod. Ito ay paggawa ng koneksyon sa pagitan ng 3. Synthesis for the literature dalawa o higit pang mga akda o sulatin. A. Nag-uulat ng tamang Ang sintesis ay may kaugnayan, ngunit impormasyon mula sa hindi katulad ng klasipikasyon, dibisyon, mga sanggunian at comparison o contrast. Liban sa gumagamit ng iba’t ibang pagbibigay-tuon sa iba’t ibang kategorya estruktura ng at paghahanap sa pagkakatulad o pagpapahayag pagkakaiba ng mga konseptong B. Nagpapakita ng napapaloob dito, ang sintesis ay ang organisasyon ng teksto na pagsasama-sama ng iba’t ibang mga kung saan madaling akda upang makabuo ng isang akdang makikita ang mga nakapag-uugnay sa nilalaman ng mga impormasyong ito. Kung gayon, ito ay isang sulating nagmumula sa iba’t ibang maayos at malinaw na nagdurugtong ng sangguniang ginagamit mga ideya mula sa maraming C. Napapagtibay nito ang sangguniang ginagamit ang sariling nilalaman ng mga pananalita ng sumulat. (Warwick, 2011) pinaghanguang akda at napapalalim nito ang ANYO NG SINTESIS pag-unawa ng nagbabasa 1. Nagpapaliwanag (explanatory sa mga akdang synthesis) - layuning pinag-uugay-ugnay maunawaan ang mga bagay na tinatalakay HAKBANG SA PAGSULAT NG 2. Argumentatibo (argumentative synthesis) - layuning maglahad SINTESIS ng pananaw ng sumulat 1. Linawin ang layunin sa pagsulat 2. Pumili ng mga naaayong MGA URI AT KATANGIAN NG sanggunian batay sa layunin at basahin nang mabuti ang mga ito MAHUSAY NA SINTESIS 3. Buuin ang tesis ng sulatin  4. Bumuo ng plano sa organisasyon pananaliksik: kaligiran, layunin, ng sulatin pagdulog at pamamaraan, resulta 5. Komparison at kontrast at konklusyon. Ito ay binubuo ng 6. Isulat ang unang burador 200 na salita. 7. Ilista ang mga sanggunian 8. Rebisahin ang sintesis Nilalaman: 9. Isulat ang pinal na sintesis 1.1. Motibasyon - kung bakit pinag-aaralan ng isang mananaliksik Aralin 7: Pagsulat ng Abstrak ang isang paksa PAGSULAT NG ABSTRAK 1.2. Suliranin - sentral na suliranin o tanong ng pananaliksik Ito ay isang maikling buod ng 1.3. Pagdulog at Pamamaraan - paano artikulong nakabatay sa pananaliksik, kakalapin o kinalap ang datos tesis, rebyu, o katitikan ng 1.4. Resulta - kinalabasan ng pag-aaral komperensya. Maaari din itong maging sa pamamagitan ng paglalahad ng mga buod ng ano mang malalalimang natuklasan pagsusuri ng iba’t ibang paksa na 1.5. Konklusyon - implikasyon batay sa nagagamit ng mambabasa upang natuklasan madaling maunawaan ang nilalaman at layunin ng sulatin. Kung minsan ay 2. Deskriptibong abstrak - Ito ay tinatawag din itong sinopsis o presi ng isang uri ng abstrak na mas ibang publikasyon. maikli kumpara sa impormatibong abstrak na naglalaman lamang Inilalagay ang abstrak sa unahang ng isandaang salita (100). bahagi ng manuskrito na nagsisilbing Layunin ng abstrak na ito na panimulang bahagi ng anomang ilarawan sa mga mambabasa akademikong papel. Gumagamit ang ang pangunahing ideya ng abstrak ang akademikong papel upang sulating papel dahilan upang ang maipaunawa ang isang malalim at suliranin at layunin ng kompleks na pananaliksik. pananaliksik, metodolohiyang ginamit, at saklaw ng pananaliksik lamang ang URI AT NILALAMAN NG ABSTRAK makikita. 1. Impormatibong abstrak - 3. Kritikal na abstrak - Masasabing ito ang pinakamahaba sa tatlong abstrak pinakakaraniwang uri dahil sapagkat binubuo ito ng 300 o naglalaman ito ng lahat ng mahigit pang salita. Kadalasan mahahalagang impormasyong ginagamit ang ganitong abstrak matatagpuan sa loob ng isang sa mga palabas. sulatin. Matatagpuan dito ang bawat kabanata ng isang sulating Aralin 8: Pagsulat ng Rebyu 3. Napapanahon – pumapaksa sa KAHULUGAN NG REBYU isang akdang napapanahon 4. Walang pagkiling – obhetibo ang Ang rebyu ay isang akdang sumusuri o isang mahusay na kritiko. Hindi pumupuna sa isang likhang-sining. nagpapaimpluwensya sa Maingat ditong binibigyang-pansin ang kanyang mga pansariling mga sangkap o elemento ng genre na pagkiling nirerebyu upang ang isang kritiko ay 5. Mapananaligan – makapaglahad ng obhektibo at kapani-paniwala ang isang matalinong pagsusuri. mahusay na rebyu. Ang mga pamantayang ginamit ay KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG katanggap-tanggap pero hindi ISANG KRITIKO arbitraryo at ito’y ginagabayan ng 1. Sapat na kaalaman sa genre na teorya. kanyang sinusuri at sa paksa 6. Orihinal – may sariling input sa niyon rebyu. May sariling opinyon na 2. Sapat na kakayahang magsuri o maaaring kaiba o katulad ng sa kakayahang kumilala ng mga ibang kritiko. kahinaan at kalakasan ng genre 7. Makatuwiran – isaalang-alang na sinusuri ang limitasyon ng may-akda 3. Pagiging tapat, obhektibo, at 8. Nagtatangi – nagtatangi ng kawalan ng bahid impluho ng mabuti sa hindi mabuti, mahusay damdaming pansarili sa hindi mahusay, at mataas na 4. Pagkakaroon ng likas na kalidad sa mababang kalidad. kuro-kuro o hindi pagpapadala sa iba’t ibang impluwesyang may MAHAHALAGANG BAGAY NA DAPAT kiling TANDAAN SA PANUNURI AYON KAY ARROGANTE (2000) KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY 1. Linawin kung anong uri ng katha NA REBYU ang sinusuri 1. Masaklaw – sinusuri ng isang 2. Basahin o panoorin ito nang mahusay na rebyu ang lahat ng masinsin at igawa iyon ng lagom sangkap o elemento ng genre na 3. Bigyang-halaga hindi lamang ang kinabibilangan ng akdang nilalaman kundi pati ang estilo o sinusuri paraan ng pagkakasulat ng katha 2. Kritikal – malalimang pagsusuri 4. Bukod sa pagbanggit ng ng mga sangkap. Pananaw ng kahusayan at kahinaan ng katha, kritiko at hindi sa pananaw ng mag-ukol din ng karampatang isang karaniwang mambabasa o pagpapakahulugan tagapanood. 5. Lakipan ng ilang siping makapagbibigay-kabuluhan sa ginagawang panunuri 6. Iwasan ang pagbibigay ng ano mang kapasyahan nang walang lakip na batayan o patunay 7. Kailangang nababatay rin ang ano mang pagpapasya sa mga takdang pamantayan, bagamat maaaring isama rin ang sariling pagkakakilala ng sumusulat ayon sa matapat niyang paniniwala 8. Gamitin ang pananalitang makatutulong sa mambabasa na makapagpasya kung ang akda ay karapat-dapat niyang basahin o hindi 9. Iwasang makulayan ang rebyu at kuro ng mga propesyonal na mamumuna na nakapagpahayag nang kanyang kuro-kuro sa akda. 10. Pag-ukulan din ng pagpapahalaga ang estilo ng pagkakasulat bukod sa nilalaman.