Document Details

WellManneredNovaculite9289

Uploaded by WellManneredNovaculite9289

De La Salle Araneta University

Maam Mary Cris Morala

Tags

Filipino writing academic writing Filipino language writing skills

Summary

This document is a Filipino language learning resource, focusing on academic writing, including various types and purposes of writing with examples, as well as writing process.

Full Transcript

PAGSULAT SA FILIPINO SA LARANGAN NG AKADEMIK MAAM MARY CRIS MORALA | REVIEWER | STEM 12-1 ARALIN 1 Katuturan, Layunin, at Kahalagahan ng Impormatibo Pagsulat Ang pangunahing layunin nito ay magbigay ng bagong...

PAGSULAT SA FILIPINO SA LARANGAN NG AKADEMIK MAAM MARY CRIS MORALA | REVIEWER | STEM 12-1 ARALIN 1 Katuturan, Layunin, at Kahalagahan ng Impormatibo Pagsulat Ang pangunahing layunin nito ay magbigay ng bagong impormasyon o kabatiran sa mga mambabasa. Makrong kasanayan pangwika Ekspresibo Ang manunulat ay naglalayong magbahagi ng sariling Input opinyon, paniniwala, ideya, obserbasyon, at kaalaman hingil Pagbabasa sa isang tiyak na paksa batay sa kanyang sariling karanasan Panonood o pag-aaral. Pakikinig Naratibo Output Ang pangunahing layunin nito ay magkuwento o Pagsusulat -Isa sa mga makrong kasanayan na ginagamit magsalaysay ng mga pangyayari batay sa magkakaugnay at bilang pagbabahagi ng mga kaalamang nakuha o natamo sa tiyak na pagkakasunod-sunod. pamamagitan ng pagbabasa, pakikinig, at panonood. Pagsasalita Deskriptibo Ang pangunahing pakay ng pagsulat ay maglarawan ng Kahulugan ng Pagsulat katangian, anyo, hugis ng mga bagay o pangyayari batay sa Isang kasanayang naglulundo ng kaisipan at damdaming mga nakikita, naririnig, natunghayan, naranasan at nais ipahayag ng tao gamit ang wika. nasaksihan Isang pambihirang gawaing pisikal at mental dahil sa pamamagitan nito ay naipahahayag ng tao ang nais niyang Argumentatibo ipahayag sa pamamagitan ng paglilipat ng kaalaman sa papel Naglalayong manghikayat o mangumbinsi sa mga mambabasa. o anumang bagay na maaring sulatan Ang pagsusulat ay maaaring maging libangan o kaya naman 5 Kasanayang pampag-iisip ay propesyon. Ang anumang naisulat ay magiging Taglay ng manunulat ang kakayahang mag-analisa upang dokumento ng susunod ng henerasyon. masuri ang mga datos na mahalaga na ilalapat sa Pagsulat. Layunin ng Pagsulat 6 Kaalaman sa wastong pamamaraan ng pagsulat pagsulat ay ang mapabatid sa mga tao o lipunan ang Dapat ding isaalang-alang sa Pagsulat ang pagkakaroon ng paniniwala, kaalaman, at mga karanasan ng taong sapat na kaalaman sa wika at retorika. sumusulat. 7. Kasanayan sa paghahabi ng buong sulatin Personal o ekspresibo Tumutukoy sa kakayahang mailatag ang kaisipan at Nakabatay sa pansariling pananaw, karanasan, naiisip o impormasyon mula sa panimula hanggang wakas nang nadarama. maayos, obhektibo, organisado, at masining. Panlipunan o sosyal Uri ng pagsulat layunin ay makipag-ugnayan sa ibang tao sa lipunan. Teknikal na pagsulat maaaring mapagsama ang personal at panlipunang layunin pag-aralan ang isang proyekto o kaya naman bumuo ng sa pagsusulat, halimbawa nito ay ang talumpati isang pag-aaral na kailangan para lutasin ang isang Kahalagahan ng Pagsulat problema o suliranin sa isang tiyak na disiplina o larangan. Masasanay ang kakayahang mag-organisa ng mga kaisipan. Reperensyal na pagsulat Malilinang ang kasanayan sa pagsusuri ng mga datos. Ito na bigyang-pagkilala ang mga pinagkunan ng kaalaman o Mahuhubog ang mapanuring pagbasa ng mga nakalap ng impormasyon sa paggawa ng konseptong papel, tesis, at datos. disertasyon. Mahihikayat at mapauunlad ang kakayahan sa matalinong Dyornalistik na pagsulat paggamit ng aklatan sa paghahanap ng materyales at datos. May kinalaman ito sa mga sulating may kaugnayan sa Magdudulot ng kasiyahan sa bagong kaalaman at pag-ambag pamamahayag tulad ng Pagsulat ng balita, editoryal, nito sa iba. lathalain, artikulo at iba pa. Malilinang ang kasanayan sa pangangalap ng datos sa iba’t Malikhaing pagsulat ibang batis ng kaalaman. Layunin nitong maghatid ng aliw, makapukaw ng damdamin, ARALIN 2 Gamit at uri ng pagsulat at makaantig sa imahinasyon at isipan ng mga mambabasa. 1 Wika Propesyunal na pagsulat Nagsisilbing behikulo upang maisatitik ang mga kaisipan, Isang tiyak na larangang natutuhan sa akademya o paaralan. kaalaman, damdamin, karanasan, impormasyon at iba pang Sulatin ito hinggil sa napiling propesyon o bokasyon ng isang nais ipabatid ng taong nais sumulat. tao. 2 paksa Akademikong pagsulat Ang pagkakaroon ng isang tiyak at magandang tema ng Isa itong intelektuwal na Pagsulat. Ito ay nakatutulong sa isusulat ay isang magandang simula dahil dito iikot ang pagpapataas ng kaalaman ng isang indibiduwal sa iba’t ibang buong sulatin. larangan. 3 Layunin Ito ang magsisilbing gabay sa paghabi ng mga datos o ARALIN 3 Ang Akademikong Sulatin nilalaman ng iyong isusulat. Ang salitang Akademiya ay mula sa salitang Pranses na 4 Pamamaraan sa pagsulat academie, sa Latin na academia, at sa Griyego na akademeia. Type your initials here | 1 Ang salitang Akademiya ay mula sa salitang Pranses na Paglalahad ay nararapat na maging malinaw at organisadong academie, sa Latin na academia, at sa Griyego na akademeia. mga kaisipan at datos. Nakikitaan ng maayos na pagkakasunod-sunod at pagkakaugnay-ugnay ng Malikhain at Mapanuring Pag-iisip pangungusap na binubuo nito. paggamit ng kaalaman, kakayahan, pagpapahalaga, at talino upang epektibong harapin ang mga sitwasyon at hamon sa May Paninindigan buhay-akademiko at maging gawaing di-akademiko. Mahalagang mapanindigan ng sumusulat ang paksang nais niyang bigyang-pansin o pag-aralan, ibig sabihin hindi maganda ang mapagbago-bago ng paksa. Ang layunin nito ay mahalagang mapanindigan hanggang sa matapos ang isusulat. May Pananagutan Ito ay isang etika at pagbibigay galang sa awturidad na ginamit bilang sanggunian Iba’t ibang uri ng Akademikong Sulatin Abstrak Ito ay isang uri ng lagom na ginagamit upang ipakilala ang nilalaman at ipatangkilik ang isang saliksik/pag-aaral/tesis sa mga mambabasa. Sintesis Ito ay isang nasusulat na diskusyong nagmula sa isa o higit pang sanggunian. Bionote Halimbawa ng Akademikong Gawain Isang maikling talang ginagamit upang gawing pagpapakilala pagbasa ng ginagagamit na teksto sa klase sa isang tao sa mga propesyonal na paggagamitan gaya ng pakikinig ng lektyur publikasyon, at introduksiyon bilang tagapagsalita. panonood ng dokumentaryo Panukalang Proyekto pakikilahok sa isang simposyum Ito ay isang sulating nagtataglay ng detalyadong plano para panukalang proyekto sa pagbuo at pagsasagawa ng isang proyekto. pagsulat ng akdang pampanitikan at posisyong papel pananaliksik Talumpati Ito ay ang sining ng pagsasalitang maaaring nanghihikayat, Teoryang pangkomunikasyon (Cummins, 1979) nangangatwiran o tumatalakay ng isang paksa para sa mga Basic interpersonal Communication Skills (BICS) tagapakinig. kasanayang di pang-akademiko (ordinaryo, pang-araw- Agenda araw) Ito ay tala ng mga paksang pag-uusapan sa isang plano. Cognitive Academic Language Proficiency (CALP) Katitikan ng Pulong kasanayang pang-akademiko (paaralan/institusyon) Organisadong idinudokumento ng papel na ito ang mga Ang Akademikong Filipino sa Paggawa ng napagusapan at napagkasunduan ng mga naging bahagi ng Akademikong Pagsulat isang pulong pasulat ang kahalagahan sa pagsunod sa mga alituntunin upang maging wika ng intelektwalisasyon. Sa kabilang banda, isa sa pinakamahalagang awtput ng mga mag-aaral ang mga gawaing nauukol sa Akademikong Posisyong Papel Pagsulat. Uri ng sanaysay na nagpapakilala ng isang tingig na Layunin nito ang magbigay ng makabuluhang impormasyon nakabatay sa pansariling pananaw ng manunulat na sa halip na manlibang lamang. maaaring umangkla sa mg paksang pampolitika, panlipunan, nangangailangan ng mahigpit na pagsunod sa alituntunin sa pangakademya, at iba pang kaugnay na larang na maaaring pagbuo ng sulatin. kuhanan ng paksa. Estruktura ng akademikong sulatin Replektibong Sanaysay simula Nakaangkla ang nilalaman ng sanaysay na ito sa karanasan gitna ng manunulat na nakabatay sa isang partikular na paksa. wakas Pictorial /Photo Essay Mga katangiang dapat taglayin ng Akademikong Ito ay isang uri ng artikulong nagtataglay ng mg larawang Pagsulat nagsasalaysay ng pangyayari, damdamin, at konsepto. Obhektibo Lakbay Sanaysay Mahalaga ang tunay at pawang katotohanan ng mga Isang artikulong naglalahad ng mga karanasan at impormasyon. Iwasan ang mga pahayag na batay sa aking pangyayaring naging bahagi ng paglalakbay ng isang pananaw o ayon sa haka-haka o opinyon. indibidwal o pangkat sa isang partikular na lugar. Pormal ARALIN 4 Pagsulat ng Abstak Paggamit ng mga salitang kolokyal o balbal. Sa halip, Paglalagom o Pagbubuod gumamit ng mga salitang pormal na madali ng maunawaan Ang Lagom ay ang pinakasimple at pinaiksing bersiyon ng ng mga mambabasa. isang sulatin o akda. Maliwanag at Organisado 2 Bakit mahalaga ang paglalagom? Ikaanim na hakbang Nalilinang nito ang ating kakayahan bilang isang mahusay na Isulat ang pinal na sipi nito. manunulat. Benepisyo ng Paglalagom ARALIN 5 Sinopsis/Pagbubuod Natututo tayong magtimbang ng mga kaisipan sa isang Katuturan ng Sinopsis teksto o sulatin. Ang sinopsis o buod ay isang uri ng lagom na kalimitang Nahahasa tayo sa pagsusuri ng iba’t ibang sulatin. ginagamit sa mga akdang nasa tekstong naratibo. (Hal. Nahuhubog ang kasanayan sa paghahabi ng mga Kuwento, nobela, dula, parabula, talumpati, atbp.) pangungusap sa isang talata. Ito ay maaaring buoin ng isang talata o higit pa o maging Abstrak ilang pangungusap lamang. (1/3 ng pahina ng kabuuang Isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit sa Pagsulat ng teksto o mas maiksi pa) mga akademikong papel tulad ng tesis, papel-siyentipiko, Mahalaga sa pagsulat ng sinopsis ng isang akda ang lektyur, at report. paggamit ng sariling salita. Ito ay kadalasang bahagi ng isang pananaliksik na Ito ay naglalayong makatulong sa madaling pag-unawa sa matatagpuan sa unahan diwa ng seleksyon o akda. Elemento ng Abstrak Layunin din nitong maipahayag ang pangunahing kaisipan Pamagat ng akda. (Pahayag na tesis) Pinapaksa o tema ng isang sulatin Sa pagkuha ng mahahalagang detalye ng akda para sa sinopsis, mahalagang masagot ang mga sumusunod: Sino? Introduksyon Ano? Kailan? Saan? Bakit? Paano? Nagpapakita ng malinaw na pakay o layunin, mapanghikayat ang bahaging ito upang makapukaw ng interes sa Alituntunin sa Pagsulat ng Sinopsis Gumamit ng ikatlong panauhang panghalip na isahan o mambabasa at sa manunulat. maramihan sa Pagsulat nito. Kaugnay na literatura Isulat batay sa tono ng pagkasulat ng orihinal na sipi nito. Batayan upang makapagbigay ng malinaw na kasagutan o Kailangang maisama ang mga pangunahing tauhan maging tugon sa mga mambabasa. ang kanilang mga gampanin at suliraning kinahaharap. Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay sa paghabi ng mga pangyayari sa kuwentong binubuod (Simula-Gitna-Wakas) Metodolohiya Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay, at mga bantas Isang plano, sistema o paraan para matapos ang isang na ginamit. gawain. Huwag kalimutang isulat ang sangguniang ginamit kung Resulta saan hinango o kinuha ang orihinal na sipi ng akda. Sagot o tugon para mapunan ang kabuuan ng nasabing Mga Hakbang sa Pagsulat ng Sinopsis sulatin Basahin ang buong seleksyon o akda at unawaing mabuti Kongklusyon hanggang makuha ang buong kaisipan o paksa ng diwa nito. Panapos na pahayag na naglalaman ng ideya o opinyon na Suriin at hanapin ang pangunahin at di pangunahing mag-iiwan ng palaisipan kaugnay sa paksa. kaisipan. Alituntunin sa Pagsulat ng Abstrak Habang nagbabasa, magtala o kung maaari ay magbalangkas. 1. Lahat ng mga ideya o kaisipang ilalagay rito ay dapat na Isulat sa sariling pangungusap at huwag lagyan ng sariling makikita sa kabuuan ng papel. opinyon o kuro-kuro ang isinusulat. 2. Iwasan ang paglalagay ng mga pigura o talahanayan Ihanay ang ideya sang-ayon sa orihinal na pagkakasunod- sapagkat hindi na ito nangangailangan ng detalyadong sunod. Isaalang-alang ang mga teknikalidad sa Pagsulat: pagpapaliwanag na maaaring dahilan upang humaba ito. pangngalan, pandiwa, pang-ugnay, at pananaw/punto de 3. Gumamit ng mga simple, malinaw at direktang mga vista. salita/parirala/pangungusap. Basahin at suriin ang unang ginawa. Magsagawa ng rebisyon 4. Maging obhektibo sa Pagsulat. Ilahad lamang ang mga kung kinakailangan. pangunahing kaisipan. Pagsusuri ng Halimbawang Sinopsis 5. Gawin lamang itong maikli dapatwat komprehensibo na Basahin at suriin ayon sa mga tinalakay ang halimbawang mauunawaan ng babasa. sinopsis na “Ang Alamat ng Ko So Thah” (Buod) ni: Joaquin Mga hakbang sa Pagsulat ng Abstrak Sy Unang Hakbang Basahin at araling mabuti ang sulating gagawan ng abstrak. Ikalawang hakbang Hanapin at itala ang mga pangunahing kaisipan ng bawat bahagi. Ikatlong Hakbang Buuin gamit ang talata, siguraduhin na ito ay nasa wastong pagkakasunod-sunod. Ikaapat na hakbang Iwasang maglagay ng mga representasyong grapikal maliban na lamang kung sadyang kailangan. Ikalimang Hakbang Basahing muli ang ginawang Abstrak. Suriin kung may kailangan pang idagdag na detalye. 3

Use Quizgecko on...
Browser
Browser