ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ PDF
Document Details
Tags
Summary
This document details basic veterinary practices in anesthesia and analgesia, specifically focusing on the anesthetic plan. It discusses pre-anesthetic procedures, monitoring vital functions, and post-operative care, along with considerations of pain management and the use of various medications.
Full Transcript
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ Το αναισθητικό πλάνο αναφέρεται σε ολόκληρη τη - Θα βοηθούσαν απεικονίσεις όπως διαδικασία – από την προαναισθητική αγωγή έως ακτινογραφήσεις θώρακος, υπεροχοτομογραφία...
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ Το αναισθητικό πλάνο αναφέρεται σε ολόκληρη τη - Θα βοηθούσαν απεικονίσεις όπως διαδικασία – από την προαναισθητική αγωγή έως ακτινογραφήσεις θώρακος, υπεροχοτομογραφία ή την ανάνηψη. υπερηχοκαρδιογραφία; Πρέπει να χρησιμοποιείται σε κάθε ασθενή που - Είχε ποτέ το συγκεκριμένο ζώο διαγνωστικές προγραμματίζεται για αναισθησία. εξετάσεις για οποιαδήποτε κατάσταση; Πρέπει να εστιάζει με προσοχή σε συγκεκριμένα πράγματα που μπορεί να πάνε στραβά σε κάθε Ελέγξτε υλικά και εξοπλισμό ασθενή. - Ελέγξτε πλήρως την αναισθητική μηχανή, από την Βοηθάει στη θεώρηση λύσεων για οποιοδήποτε παροχή οξυγόνου έως τον τραχειοσωλήνα. πιθανό πρόβλημα. - Υπάρχουν διαρροές; Είναι γεμάτη η εφεδρική Επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση για την φιάλη οξυγόνου; Είναι σωστό το μέγεθος του επίλυση ενός μικρού προβλήματος πριν αυτό τραχειοσωλήνα; Υπάρχει μικρότερος αν χρειαστεί; γίνει καταστροφικό. Δουλεύει το φως του λαρυγγοσκοπίου; Ταιριάζουν τα Ενσωματώνει ανάλυση κινδύνου για τον ασθενή. συνδετικά; Είναι γεμάτος ο εξατμιστήρας; - https://www.asahq.org/standards-and-guidelines/ - Πώς θα τοποθετηθεί ο ασθενής στο τραπέζι; Είναι asa-physical-status-classification-system έτοιμο το διαγνωστικό/χειρουργικό σετ; - Είναι τα μόνιτορ έτοιμα, βαθμονομημένα και ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ λειτουργικά; - Πώς θα ελέγχεται και θα διατηρείται η θερμοκρασία ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ: του ασθενούς; Χρησιμοποιήστε λίστα – είμαστε άνθρωποι και - Απαιτείται ειδικός εξοπλισμός για τον συγκεκριμένο ξεχνάμε. ασθενή; https://ava.eu.com/resources/checklists/ - Έχουν υπολογιστεί οι δόσεις των φαρμάκων και Κάντε σωστή κλινική εξέταση – Μην ξεχνάτε υπάρχει διαθέσιμο σετ για επείγουσες καταστάσεις να παίρνετε πλήρες ιστορικό, ειδικά σε ότι αφορά αν χρειαστούν; χορήγηση αναισθησίας στο παρελθόν και πρόσφατη https://recoverinitiative.org/cpr-guidelines/current- λήψη φαρμάκων. recover-guideline/ - Επιβεβαιώστε ότι ο ασθενής είναι υγιής ή εντοπίστε - Είναιοχώροςκατάλληλοςγιαεγκατάσταση – διαταραχές που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. είναιαρκετάήσυχος; - Το καρδιαγγειακό (ΚΑ) και το αναπνευστικό σύστημα είναι τα πιο ζωτικά για την αναισθησία. ΠΡΟΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ - Το ζώο πονάει ήδη ή θα πονέσει μόνο μετεγχειρητικά; ΗΡΕΜΗΣΗ: - Αποφασίστε αν απαιτείται περεταίρω ροαναισθητική - Τα ηρεμιστικά ηρεμούν τον ασθενή, κάνουν ομαλή εξέταση. την εγκατάσταση και την ανάνηψη, μειώνουν το - Οι αιματολογικές εξετάσεις θα αλλάξουν το στρες και τις απαιτούμενες δόσεις των φαρμάκων αναισθητικό πλάνο; για εγκατάσταση, που μπορεί να μειώσουν τις - Σκεφτείτε αν οι αιματολογικές εξετάσεις για τη λήψη ανεπιθύμητες δράσεις στο καρδιαγγειακό. τιμών αναφοράς θα μπορούσαν να βοηθήσουν π.χ. - Η ηρέμηση διευκολύνει την τοποθέτηση ενδοφλέβιου «υγιείς» γηριατρικούς ασθενείς. καθετήρα. - Η ακετυλοπρομαζίνη είναι ήπιο ηρεμιστικό, προκαλεί υπόταση σε υποογκαιμικούς ασθενείς και δυνητικά υποθερμία. Η δράση της δεν αντιστρέφεται. For every unique animal www.dechra.com ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ - Οι α-2 αγωνιστές (μεδετομιδίνη, δεξμεδετομιδίνη, - Η οδός χορήγηση έχει σημασία. Η ενδομυϊκή έχει ξυλαζίνη) προκαλούν βαθιά ηρέμηση και επιδρούν αξιόπιστη απορρόφηση, η ενδοφλέβια έχει ταχύτερη στο καρδιαγγειακό, προκαλλώντας βραδυκαρδία και έναρξη, η υποδόρια έχει βραδύτερη έναρξη και μείωση της καρδιακής παροχής. Η δράση τους είναι λιγότερο προβλέψιμο αποτέλεσμα. αντιστρέψιμη. - Δείτε τις πληροφορίες της FECAVAσχετικά με το - Σκεφτείτε αν η ηρέμηση είναι απαραίτητη. Ένα θέμα. οπιοειδές και μόνο μπορεί να είναι αρκετό σε έναν - https://ava.eu.com/resources/dechra-anaesthesia- ασθενή που πονάει ή είναι επιβαρυμένος. apps/ - Οι βενζοδιαζεπίνες (μιδαζολάμη και διαζεπάμη) συνήθως δεν προκαλούν ηρέμηση, χρησιμοποιούνται συνήθως ως επικουρικά φάρμακα ΠΡΟΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: για εγκατάσταση (χορηγούνται ταυτόχρονα ή μετά το Σ υνδυασμός ηρεμιστικών και αναλγητικών φάρμακο εγκατάστασης και μπορούν να μειώσουν τη φαρμάκων δόση του). - Ενισχύει την ηρέμηση και μειώνει τις απαιτούμενες - https://ava.eu.com/resources/dechra-anaesthesia- δόσεις των φαρμάκων για εγκατάσταση. apps/ - Μην ξεχνάτε τις τεχνικές τοπικής αναισθησίας. - Τα οπιοειδή και τα ΜΣΑΦ μπορούν να χορηγηθούν ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ:. μαζί στην προαναισθητική αγωγή. - Προκαλεί άμεση ανακούφιση ενός ζώου από τον πόνο. - Επιφέρει προληπτική αναλγησία για τον ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ μετεγχειρητικό πόνο και προλαμβάνει την κεντρική ευαισθητοποίηση και το «κούρντισμα». ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: - Τα οπιοειδή προκαλούν την καλύτερη αναλγησία και - Η εγκατάσταση συνήθως γίνεται με ενέσιμα ενισχύουν την ηρέμηση. φάρμακα: η ενδοφλέβια χορήγηση είναι ταχεία και επιτρέπει τη χρήση δόσης μέχρι επίτευξη - Οι αμιγείς μ-αγωνιστές (μεθαδόνη και φεντανύλη) του αποτελέσματος. Η ενδομυϊκή χορήγηση έχει προκαλούν την αποτελεσματικότερη αναλγησία. βραδύτερη έναρξη και χορηγείται ολόκληρη η - Οι μερικοί αγωνιστές όπως η βουπρενορφίνη υπολογισμένη δόση. προκαλούν μικρότερου βαθμού αναλγησία, - Η τοποθέτηση ενδοφλέβιου καθετήρα συστήνεται αλλά μεγαλύτερης διάρκειας, ειδικά στις γάτες. Η ιδιαιτέρως σε όλες τις αναισθητικές διαδικασίες βουτορφανόλη προκαλεί ακόμα μικρότερου βαθμού και είναι απαραίτητη σε πολύωρες διαδικασίες.Ο αναλγησία αλλά ενισχύει την ηρέμηση. ενδοφλέβιος καθετήρας επιτρέπει τη χορήγηση - Τα ΜΣΑΦ είναι αποτελεσματικά σε φαρμάκων και υγρών. προγραμματισμένες επεμβάσεις – ειδικά σε - Συνιστάται η προοξυγόνωση, εάν είναι ανεκτή, πριν σωματικό πόνο και είναι καλύτερα να δίνονται από την αγκατάσταση. προεγχειρητικά. - Η προποφόλη πρέπει να δίνεται ενδοφλεβίως, - Τα ΜΣΑΦ μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους προκαλεί συχνά αναπνευστική καταστολή. Συνήθως νεφρούς και το έντερο. Χορηγείστε τα ΜΣΑΦ επέρχεται ομαλή και ταχεία ανάνηψη. μετεγχειρητικά εάν ανησυχείτε για την καρδιακή λειτουργία ή την ενυδάτωση τους ασθενούς, ή - Η αλφαξαλόνη προκαλεί ταχεία εγκατάσταση όταν εάν η πίεση του αίματος δεν μπορεί να ελεγχθεί χορηγείται ενδοφλεβίως και μερικές φορές μπορεί διεγχειρητικά. να χορηγηθεί εδομυϊκώς (επίσης για ηρέμηση) For every unique animal www.dechra.com ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ στις γάτες και σε μικρούς σκύλους. Βλέπουμε -Υ πόκεινται σε ελάχιστο έως μηδενικό ηπατικό μικρότερη αναπνευστική καταστολή συγκριτικά με μεταβολισμό. την προποφόλη, αναμένεται ταχυκαρδία. Η ανάνηψη -Κ αλύτερα να χορηγούνται μέσω τραχειοσωλήνα για πρέπει να γίνεται σε ήσυχο περιβάλλον για να είναι την προστασία του αεραγωγού. ομαλή, αλλιώς μπορεί να παρατηρηθεί διέγερση και -Δ ιασωληνώστε προσεκτικά, ειδικά στις γάτες, δυσφορία. που είναι μικρότερες με ιδιαίτερη ανατομία και - Η κεταμίνη μπορεί να χορηγηθεί από οποιαδήποτε προδιάθεση σε τραυματισμό του λάρυγγα και οδό, προκαλεί μικρότερη καταστολή του λαρυγγόσπασμο. Στις γάτες, απευαισθητοποιήστε κυκλοφορικού και διατηρεί καλύτερα τη λειτουργία τους αρυτενοειδείς με 2% λιδοκαΐνη. του αναπνευστικού κέντρου (εξαρτάται από -Α παιτείται αναισθητική μηχανή. το συνδυασμό φαρμάκων). Για να επιτευχθεί χειρουργικό βάθος αναισθησίας με καλή μυοχάλαση -Π αροχή οξυγόνου, εξατμιστήρας, σύστημα απαιτείται προαναισθητική αγωγή με ένα καλό απαγωγής για την αποφυγή ρύπανσης του ηρεμιστικό ή εγκατάσταση σε συνδυασμό με περιβάλλοντος και εξασφάλιση της ασφάλειας του βενζοδιαζεπίνη ή α-2 αγωνιστή. προσωπικού. - Ελέγχετε το καρδιακό και το αναπνευστικό σύστημα -Χ ρησιμοποιήστε το κατάλληλο αναισθητικό κατά την εγκατάσταση. Συνιστώνται ιδιαιτέρως η κύκλωμα. παλμική οξυμετρία και η ηλεκτροκαρδιογραφία στους -Μ ικρός νεκρός χώρος και μικρό αναπνευστικό έργο ασθενείς υψηλού κινδύνου. στις γάτες και τους μικρούς σκύλους (π.χ. κυκλώματα - Η εγκατάσταση με προσωπίδα είναι λιγότερο μη επανεισπνοής). Απαιτούνται ~500 ml/kg/min ασφαλής για τον ασθενή. Μπορεί να προκαλέσει φρέσκου αερίου. στρες και αυξάνει τον κίνδυνο έκθεσης του -Χ αμηλή ροή σε μεγαλύτερα ζώα (π.χ. κυκλώματα προσωπικού σε εισπνευστικά αναισθητικά. Ωστόσο, επανεισπνοής) με μικρότερη περιβαλλοντική στην περίπτωση του σεβοφλουρανίου στη γάτα, επιβάρυνση. Απαιτούνται ~10 ml/kg/min φρέσκου η εγκατάσταση μπορεί να είναι ταχεία και ομαλή, αερίου. χρήσιμες ιδιότητες σε κάποιες περιστάσεις. ΕΝΕΣΙΜΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ: Σκεφτείτε τη συγχορήγηση φαρμάκων - Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε - Η χορήγηση μπορεί να μειώσει τις απαιτούμενες ενδοφλεβίως χορηγούμενο φάρμακο. δόσεις. - Χορηγήστε ενδοφλεβίως άπαξ έως τη μέγιστη δόση ή με συνεχή έγχυση. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ - Μπορεί να χρειαστεί χορήγηση οξυγόνου – ΕΙΣΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ: χρησιμοποιήστε παλμικό οξύμετρο για να - Χρησιμοποιείστε ισοφλουράνιο ή σεβοφλουράνιο. αποφασίσετε. - Ως φέρον αέριο χρησιμοποιείτε το οξυγόνο ή το - Συχνά χρησιμοποιούνται πρωτόκολλα ολικής μίγμα οξυγόνου/αέρα (σπάνια επίσης το N2O, αλλά ενέσιμης αναισθησίας ενδομυϊκώς για στείρωση. όχι >66%). Τα περισσότερα περιλαμβάνουν μία έγχυση για προανάρκωση, εγκατάσταση και διατήρηση, όπως - Ο έλεγχος του βάθους της αναισθησίας είναι το “kittymagic”. Δείτε infographic 6). εύκολος. - Τα εισπνευστικά αναισθητικά προκαλούν καταστολή του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού, ειδικά υπόταση λόγω γενικευμένης αγγειοδιαστολής. For every unique animal www.dechra.com ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΥΓΡΑ: - Συμβάλει στη μετεγχειρητική αναλγησία. - Χρειάζεται ο συγκεκριμένος ασθενής θεραπεία με - Μετεγχειρητικά ΜΣΑΦ; Δώστε πριν την επάνοδο υγρά; της συνείδησης εάν κριθεί ακατάλληλη η χορήγηση - Συνιστάται για επεμβάσεις διάρκειας άνω των 30 προεγχειρητικά. λεπτών. - Δείτε infographic 5. - Τι είδος υγρών απαιτείται; - Τι ρυθμός χορήγησης απαιτείται; Απαιτείται ΕΛΕΓΧΟΣ ΖΩΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ αναζωογόνηση με εφάπαξ χορήγηση; (MONITORING) - Αρχικόςρυθμός 2-5 ml/kg/hrστηγάτακαι 3-6 ml/kg/ - Είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια της hrστο σκύλο (https://www.aaha.org/aaha-guidelines/ αναισθησίας και της ανάνηψης. fluid-therapy/fluid-therapy-guidelines/). Αυξήστε το ρυθμό εάν ο ασθενής είναι υποογκαιμικός ή - Όλα τα αναισθητικά καταστέλλουν τις ζωτικές αφυδατωμένος. λειτουργίες, ενόσω προκαλούν απώλεια της συνείδησης. - Ανταποκριθείτε στις μεταβολές κατά τη διάρκεια της αναισθησίας (π.χ. αιμορραγία). -Ε λέγχετε τις ζωτικές λειτουργίες: αεραγωγό, αναπνοή κυκλοφορία. - Ο καλός έλεγχος επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ: προβλημάτων, πριν γίνουν καταστροφικά. - Στοχεύει στην απώλεια της συνείδησης, τη - Κρατήστε καταγραφή – είναι νομικό έγγραφο. μυοχάλαση και την αναλγησία – με τη χρήση https://ava.eu.com/resources/checklists/ εισπνευστικών ή ενέσιμων αναισθητικών, ή - Σφυγμός: ψηλάφηση, παλμική οξυμετρία, Doppler. συνδυασμού και των δύο με την προσθήκη αναλγητικών. - Αναπνοή: παρατήρηση, καπνογραφία, παλμική οξυμετρία. - Μερική ενδοφλέβια αναισθησία = ισορροπημένη αναισθησία με τη χρήση ενδοφλέβιων και - Θερμοκρασία σώματος. εισπνευστικών αναισθητικών μαζί. - Χορήγηση υγρών. - Τα ενδομυϊκά πρωτόκολλα (π.χ. “kittymagic”) δίνουν - Απώλεια αίματος. ισορροπημένη αναισθησία με μία έγχυση. - Σκεφτείτε τη χρήση ανταγωνιστών για τα ΑΝΑΝΗΨΗ ΚΑΙ αναστρέψιμα φάρμακα (π.χ. α-2 αγωνιστές). ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ - Να θυμάστε ότι εάν αναστρέψετε τα οπιοειδή (π.χ. - Ο θάνατος στην ανάνηψη δεν είναι ασυνήθης, ειδικά ναλοξόνη) θα ανταγωνιστείτε και την αναλγησία. στις γάτες, οπότε ο έλεγχος των ζωτικών λειτουργιών είναι σημαντικότατος. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ: - Παρατηρείτε συνεχώς το ζώο έως ότου μπορεί να - Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατάλληλη σηκωθεί και διατηρεί ικανοποιητικά τον αεραγωγό. τεχνική τοπικής ή περιοχικής αναισθησίας στον - Μην αφήνετε το ζώο έως ότου επενέλθουν τα συγκεκριμένο ασθενή; φυσιολογικά αντανακλαστικά, η θερμοκρασία ανέβει - Μέρος ισορροπημένης αναισθησίας. >37°C και μπορεί να σταθεί όρθιο, να πιει και να - Μειώνει τις απαιτήσεις σε αναισθητικά. φάει. - Μειώνει τη θνησιμότητα που σχετίζεται με την - Προλάβετε την υποθερμία, επειδή καθυστερεί την αναισθησία. ανάνηψη. For every unique animal www.dechra.com ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑΣ ΤΗΣFECAVA 1: ΤΟ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ - Έχετε διαθέσιμο αναλγητικό σχέδιο για τον -Κ αταστρώστε θεραπευτικό σχήμα για το σπίτι, μετεγχειρητικό πόνο. Δείτε infographic 2. κατάλληλο για κάθε ασθενή και επέμβαση, και δώστε - Χρησιμοποιήστε έναν τρόπο βαθμολόγησης του στους ιδιοκτήτες λεπτομερείς οδηγίες χορήγησης και πόνου – καλύτερη αναλγησία, καλύτερη έκβαση. ελέγχου του ζώου. www.fecava.org www.dechra.com Οι εκδότες και οι συγγραφείς δεν φέρουν ευθύνη για πληροφορίες σχετικές με δοσολογία και μεθόδους εφαρμογής φαρμάκων που αναφέρονται σε αυτή την έκδοση. Τέτοιου είδους λεπτομέρειες πρέπει να επαληθευτούν κατά περίπτωση από των εκάστοτε χρήστη, με ενημερωμένη δημοσιευμένη βιβλιογραφία. Υπενθυμίζεται ότι οι κτηνίατροι πρέπει να συμμορφώνονται με τους εθνικούς νόμους και κανονισμούς. For every unique animal www.dechra.com