Rzeki w Polsce i Europie PDF

I W EUROPIE RZEKI W POLSCE https://mapa.wirtualneszlaki.pl/rzeki-w-polsce-mapa#6/52.034/19.052/OSM_Mapnik:100-Hydrologia_Rzeki:100 NACOBEZU 1. Wskazuję elementy systemu rzecznego System rzeczny - Označený diagram...

I W EUROPIE RZEKI W POLSCE https://mapa.wirtualneszlaki.pl/rzeki-w-polsce-mapa#6/52.034/19.052/OSM_Mapnik:100-Hydrologia_Rzeki:100 NACOBEZU 1. Wskazuję elementy systemu rzecznego System rzeczny - Označený diagram (wordwall.net) 2. Rozróżniam rodzaje ujść rzek na ilustracji i podaję przykłady rzek, które tak uchodzą. 3. Wiem, jak powstają meandry i starorzecza. 4. Wyjaśniam różnicę między rzekami na zachodzie i na wschodzie Europy. 5. Wskazuję na mapie Polski: Wisłę, Odrę, Wartę, Bug, Narew, Nysę Łużycką, Biebrzę, San, Bzurę, Barycz. Tu sprawdzisz niektóre z nich: Rzeki Polski (wordwall.net)  ELEMENTY SYSTEMU Ujście lejkowate RZECZNEGO (estuarium) - duże System rzeczny - Označený zmiany poziomu diagram (wordwall.net) wody wywołane przypływami - tu wody podziemne samoczynnie i odpływami, a naniesiony wypływają na powierzchnię materiał skalny jest stale usuwany, np. Tamiza, Loara. - granica między dorzeczami lub zlewiskami Ujście deltowe (delta) - płytkie morze, nie ma silnych prądów przybrzeżnych, a materiał System rzeczny = rzeka główna + wszystkie dopływy skalny gromadzi się przy Dorzecze – obszar, z którego wody spływają do jednej rzeki ujściu. Np. Nil, Wisła. Zlewisko – teren, z którego wody spływają do jednego morza/oceanu RZEKI W EUROPIE CECHY WÓD POWIERZCHNIOWYCH EUROPY Wody powierzchniowe - jeziora, rzeki, strumienie i bagna ✓Nierównomierne rozmieszczenie w Europie – bo różna budowa geologiczna, rzeźba terenu i warunki atmosferyczne ✓Większość - zasilanie deszczowo-śnieżne ✓Sezonowe zwiększenie przepływów [ilość wody, która w ciągu sekundy przepływa w określonym miejscu rzeki - w m3/s] ✓Różnice między rzekami na wschodzie i zachodzie.  CECHY WÓD POWIERZCHNIOWYCH EUROPY Na zachodzie Europy Na wschodzie Europy krótsze rzeki i małe dorzecza dłuższe rzeki i duże dorzecza + więcej rzek. + mniej rzek. W Długość rzeki (km) Loara 1020 Ebro 910 Odra 840 Wisła 1022 Wołga 3531 E Powierzchnia dorzecza (tys. km 2) 115 84 119 194 1380 Najdłuższa Średni przepływ przy ujściu 1900 426 567 1080 8060 w Europie (m3/s) Okres najwyższych XII-II XII-III III-IV III-V IV-VI przepływów wody (miesiące) Zlewisko Ocean Morze Morze Morze Morze Atlantycki Śródziemnie Bałtyckie Bałtyckie Kaspijskie Na zachodzie W środkowej Na północy i i południu Europy Europie - wiosną wschodzie Europy - - zimą, gdy (roztopy), ale późną wiosną, bo większe opady też latem (opady) jest surowy klimat i i mniejsze dopiero wtedy parowanie roztapia się śnieg. WOŁGA SIEĆ RZECZNA EUROPY * 65% Europy - zlewisko Oceanu Atlantyckiego * 20% - Morza Kaspijskiego * 15% - Oceanu Arktycznego.  NAJDŁUŻSZE RZEKI EUROPY Wołga (3531 km) Dunaj (2850 km) Ural (2428 km) Sprawdź się: Europa: Rzeki (geoguessr.com) * Nil – 6650 km * Amazonka – 6400-7400 km - największe na świecie dorzecze i największe zasoby wodne.  RZEKI W EUROPIE W Europie Największe Zachodniej systemy jest morska rzeczne odmiana powstały klimatu, dzięki na nizinach czemu tam Europy jest bardziej Wschodniej. gęsta sieć Tworzą je rzeczna takie rzeki, niż na jak Wołga, wschodzie Dniepr czy kontynentu. Don. Rzeki Rzeki są są długie jednak i zasobne krótsze. w wodę. RZEKI W POLSCE NAJDŁUŻSZE RZEKI W POLSCE Wisła: 1022 km Odra: 840 km (726 km w Polsce) Warta: 795 km  Dorzecze Wisły i Odry - prawie 88% powierzchni Polski. Głównie zlewisko Morza Bałtyckiego. Ale też zlewiska M. Czarnego (dopływy Dunaju, Dniestru i Dniepru) i M. Północnego (dopływy Łaby). Asymetria dorzeczy - więcej prawych dopływów i są prawobrzeżne bardziej rozległe => bo Polska nachylona jest geomorawa.ucoz.pl/publ/ na północny zachód Najwyższy stan wód - wczesną wiosną (roztopy) i latem (opady). SIEĆ RZECZNA POLSKI WISŁA Długość: 1022 km - najdłuższa rzeka w Polsce i najdłuższa uchodząca do Bałtyku Źródło: Barania Góra w Beskidzie Śląskim Ujście: Zatoka Gdańska (Morze Bałtyckie)  WARTOŚĆ PRZYRODNICZA WISŁY: Jest w niewielkim stopniu przekształcona przez człowieka - to wyjątek na skalę europejską! Szczególnie cenne przyrodniczo tereny - środkowy odcinek, gdzie rozlewa się i tworzy zakola meandrowe, rozlewiska oraz piaszczyste wyspy. Tu mieszkają ptaki i zwierzęta. Rybitwa Mewa srebrzysta  OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO WISŁY: Objęto ochroną (Kampinoski Park Narodowy, 5 parków krajobrazowych i kilkanaście rezerwatów przyrody): Na północny zachód od Warszawy - rezerwat Kępy Kazuńskie - na Wiśle są wyspy i ławice oraz siedliska ptaków. U ujścia Wisły - w rezerwacie Mewia Łacha - tu 250 gatunków ptactwa wodno- błotnego.  ODRA Długość: 840 km (726 w Polsce) Źródło: Góry Odrzańskie (Czechy) Ujście: Zalew Szczeciński (Morze Bałtyckie) Uregulowany brzeg –> najdłuższa Rzeka Odra - poznajmy ją bliżej - Twoje Mapy śródlądowa droga wodna w Polsce paproć pływająca rzekotka drzewna WARTOŚĆ PRZYRODNICZA ODRY: Regulacja rzeki doprowadziła do powstania starorzeczy (zbiorników wodnych odciętych od jej obecnego koryta). Występuje w nich wiele gatunków wodnych roślin i zwierząt (patrz obok) Dolinę Odry porastają głównie lasy liściaste, będące m.in.. ostoją ptactwa. Cenny przyrodniczo dolny odcinek rzeki, którym Odra płynie kilkoma odnogami i tworzy rozlewiska. Utworzono tam Park Krajobrazowy Dolnej Odry - jedna z największych w Polsce ostoi ok. 250 gatunków ptactwa wodnego, min. żurawi, czapli, gęsi. ZADANIE Kłótnia rzek - Jan Brzechwa Jak nie skoczy San na Biebrzę: 1. Zapoznaj się z treścią wiersza „Sama wciąż u Narwi żebrze, i wypisz nazwy rzek. A dla innych - niełaskawa!” Jaki powód rzeki miały, „San, a głupi!” - rzekła Skawa. Że się nagle posprzeczały I tak trwały kłótnie długie I tak długo trwały w gniewie, Sanu z Sołą, Wieprza z Bugiem, Tego nikt naprawdę nie wie. Ledwie coś tam powie która, Ponoć pierwsza rzekła Warta, A już Nysa, a już Bzura, Że jest Noteć nic nie warta, A już Odra czy Barycza Warcie na to rzekła Odra, Wszystkie wady jej wylicza. Że jest głupia i niedobra. Wtedy padły słowa Wieprza: To się tak sprzykrzyło Wiśle, „Sama też nie jesteś lepsza!” Że im rzekła po namyśle: „Drogie rzeki, biorąc ściśle, Wieprza znów skarciła Raba: Waszych słów naprawdę szkoda, „Oby cię wypiła żaba!” Przecież to jest wszystko woda. Na to się odezwie Nida: Jednakowy los nas czeka, „Tobie samej też się przyda!” W morze wpadnie każda rzeka”. Biebrza na to rzecze grzecznie: Gdy tak rzekła mądra Wisła, „Mówisz, rzeko, niedorzecznie”. Cała zwada zaraz prysła.  ZADANIE 2. Odszukaj rzeki z wiersza na mapie. Oznacz bieg każdej z nich od źródła do ujścia (użyj kolorów). 3. Czy Wisła miała rację? Zadanie: Rzeki w Polsce - Rysunek z opisami (wordwall.net) CIEKAWOSTKA ZANIECZYSZCZONE RZEKI I JEZIORA NA ŚWIECIE CIEKAWOSTKA Huang He żółty kolor zawdzięcza pyłom, które wymywa z Wyżyny Lessowej, żłobiąc w niej jednocześnie głębokie wąwozy. To szósta najdłuższa rzeka na świecie. Szacuje się, że rocznie trafia do niej około 4,29 miliarda ton odpadów. hydrotech-group.com Huang He/Żółta Rzeka (Chiny) CIEKAWOSTKA Jezioro Chaohu (Chiny) To jezioro w chińskiej prowincji Hefei ma 780 km2. Kolor zawdzięcza algom wodnym. Nie ma w niej ryb. Woda jest niezdatna do picia - powoduje wysypkę, choroby oczu, biegunkę, wymioty, bóle stawów i mięśni. Większość zanieczyszczeń pochodzi z przemysłu. hydrotech-group.com Źródło: Telegraph.co.uk CIEKAWOSTKA Jangcy (Chiny) hydrotech-group.com Rzeka Jangcy, trzecia co do wielkości rzeka w Chinach, została czerwona po silnych deszczach i powodziach, które sprowadziły do ​rzeki duże ilości osadów. CIEKAWOSTKA Rzeka Tietê (Brazylia) hydrotech-group.com Co roku między czerwcem a sierpniem na tej rzece powstaje gruba warstwa piany. W czasie duszy poziom rzeki obniża się, a odpady z wielkiego miasta São Paolo tworzą toksyczną pianę. CIEKAWOSTKA Jezioro Karaczaj (Rosja) To rosyjskie jezioro (1800 km na wschód od Moskwy) to chyba najbardziej zanieczyszczony obszar na ziemi. 70. lat temu rząd ZSRR zbudował tam tajną fabrykę broni jądrowej. Wszystkie odpady trafiały do ​tego jeziora. Karaczaj jest zanieczyszczone materiałami radioaktywnymi na głębokości do trzech i pół metra. hydrotech-group.com CIEKAWOSTKA Ten kanał, do którego zakłady włókiennicze mogą bez ograniczeń odprowadzać ścieki, ma nie tylko jeden, ale nawet kilka kolorów. Wszystko zależy od barwnika używanego w danym czasie Kanał w Savar do farbowania ubrań. (Bangladesz) W pobliżu kanału znajduje się szkoła podstawowa – zdarza się, że uczniowie tam mdleją albo dostają wysypki. Źródło: Ourworld.udu.edu hydrotech-group.com ŹRÓDŁA Podręcznik epodreczniki.pl/a/nad-brzegiem-rzeki/DWLiG7nYG www.geocaching.com/geocache/GC4C39Z_puszcza-kurpiowska-starorzecze-pisy epodreczniki.pl/a/wody-powierzchniowe-w-europie/DyRUUsdVP geografia24.eu/index.php?strona=120_mapa_polski Dla chętnych: Utrwalenie wiadomości: https://www.classtools.net/random-name-picker/40_gBjMKg /koło fortuny/ http://www.classtools.net/wordshooter/201708_WeL8A5 /gra z pytaniami/ http://www.classtools.net/flashcards/201708_WeL8A5 /karty z pytaniami/