Uluslararasi İşletmecilik - 3. Hafta PDF

ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA CEYHAN [email protected] 1  ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK 1. Uluslararası İktisadi Kuruluşlar 1.1. Uluslararası Para Fonu (IMF)...

ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA CEYHAN [email protected] 1  ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK 1. Uluslararası İktisadi Kuruluşlar 1.1. Uluslararası Para Fonu (IMF) 1.2. Dünya Bankası (WB) 1.3. Asya Kalkınma Bankası (ADB) 1.4. Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) 2. Amerika Kıtasındaki Entegrasyonlar 2.1. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA) 2.2. Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (MERCOSUR) 2.3. Amerika Devletleri Arası Serbest Ticaret Bloğu (FTAA) 3. Avrupa Kıtasındaki Entegrasyonlar 3.1. Avrupa Birliği (AB) 3.2. Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi (EFTA) 3.3. Balkan İstikrar Paktı 3.4. Karadeniz İktisadi İş Birliği (KEİ) 3.5. Bağımsız Devletler Topluluğu ve Baltık Gümrük Birliği (BDT) 2  ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK 4. Diğer Kıtalardaki Entegrasyonlar 4.1. Güneydoğu Asya Milletleri Birliği (ASEAN) 4.2. İslam İş Birliği Teşkilatı 4.3. Asya Pasifik İktisadi İş Birliği (APEC) 4.4. Batı Afrika Devletleri İktisadi Topluluğu (ECOWAS) 4.5. Gelişen Sekiz Ülke (D-8) 4.6. Merkezi Afrika Gümrük ve İktisadi Birliği (UDEAC) 4.7. İktisadi İş Birliği Organizasyonu (ECO) 4.8. Asya İş Birliği Diyaloğu 4.9. Körfez İş Birliği Konseyi (GCC) 3  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Nestle’nin Küresel Reçetesi Nestle, dünyanın en büyük gıda firmasıdır ve dünyada hemen hemen tüm ülkelerde faaliyet göstermektedir. Satışlarının sadece %2’sini kendi ülkesi olan İsviçre’de gerçekleştirirken, günün 24 saatinde kültürel sınırların ötesinde çalışmaktadır. Nestle, şişelenmiş su ve evcil hayvan gıdaları gibi sıradan ürünleri, tanınmış küresel markalara dönüştürebilmek gibi bir ustalığa sahiptir. Fırsat bulduğunda da bölgesel ürünleri küresel pazarlara taşımaktadır. Örneğin Nestle, diyabetliler için Asya’da ilk kez Nutren Balance markası altında bir tahıl barının satışına başladı ve bu ürünü dünya genelinde diğer pazarlara tanıttı. 4  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Nestle’nin Küresel Reçetesi Yiyecekler, her kültürün sosyal dokusunun ayrılmaz bir parçasıdır. Nestle, beslenme ile ilgili yerel geleneklere duyarlı kalabilmek için diğer ülkelerdeki kültürel çevreyi dikkatle izlemektedir. Firma, geçmişte yaptığı hatalardan ders çıkarmıştır; örneğin, gelişmekte olan ülkelerdeki annelerin artık, bebek mamalarını hazırlarken arıtılmış su kullanmalarını sağlamaya çalışmaktadır. Nestle, gelişen pazarlara doğru yayıldıkça, bölgesel bütünleşmenin neden olduğu artan kültürlerarası temasla ortaya çıkan tüketici tutumlarındaki değişiklikleri izlemektedir. 5  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Nestle’nin Küresel Reçetesi Nestle ve Coca-Cola kahve ve çay içeceklerini geliştirmek için bir ortak girişimde bulunacaklarını ilan ettiklerinde öncelikle bölgedeki rekabetin gelişmesini engellemeyeceklerini Avrupa Birliği (AB) Komisyonuna göstermek zorunda kalmışlardır. AB bünyesinde faaliyet gösteren firmalar da AB’nin çevre koruma yasalarına uymak zorundadır. Nestle, atık geri kazanım programları geliştirip yöneterek, ürünlerinin kullanımından kaynaklanan ambalaj atıklarını en aza indirmek için hükümetlerle çalışmaktadır. Bu bölümü incelerken, ülkelerin bölgesel ticaret blokları halinde bir araya gelmelerinin ticari alandaki olası tüm etkilerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir. 6  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Uluslararası kuruluşlara bakıldığı zaman dünya genelinde birden fazla kıtada, bir kıta içinde ya da bölgesel ülkeler arasında oluşturulduğu görülmektedir. Bu kuruluşların amacı, ülkeler arasında ekonomik entegrasyonu sağlamak ve ortak siyasi kararlar alarak dünya üzerinde güç oluşturma amacındadır. Bu türlü kuruluşların iyi çalışması ticareti artırarak, kalkınmayı sağladığı gibi iletişim, taşımacılık, teknoloji, alt yapı hizmetleri ve benzer birçok alanda gelişmeyi sağlamaktadır. Örgütlerin belli bir yaşam döngüsü vardır. Kuruluşlar; doğar, yaşar, büyür ve ölürler. Günümüzde faaliyetine devam eden uluslararası iktisadi kuruluş ve entegrasyonları bu bölümde ele alacağız. 7  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Belirli bir coğrafi bölgedeki ülkelerin, ürünler, insanlar ya da sermayenin uluslararası akışındaki engelleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için iş birliği yaptıkları sürece bölgesel ekonomik bütünleşme (bölgeselleşme) denir. Belli bir coğrafi bölgede yer alan ve ekonomik bütünleşme gerçekleştiren ülkelerden oluşan grup bölgesel ticaret bloku olarak adlandırılır. 8  ULUSLARARASI EKONOMİK KURUMLAR VE ENTEGRASYONLAR Dünyadaki Belli Başlı Bölgesel Ticari Bloklar EU Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çekya, Danimarka, Avrupa Birliği (AB) Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs Rum Kesimi, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan EFTA İsviçre, İzlanda, Lihtenştayn, Norveç Avrupa Serbest Ticaret Birliği NAFTA ABD, Kanada, Meksika Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması CAFTA-DR ABD, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Guatemala, Honduras, Kosta Rika, Orta Amerika Serbest Ticaret Nikaragua Anlaşması CAN Bolivya, Ekvator, Kolombiya, Peru And Milletler Topluluğu MERCOSUR Arjantin, Brezilya, Paraguay, Venezuela, Bolivya, Ekvator, Kolombiya, Peru, Şili Latin Amerika Serbest Ticaret Bloğu FTAA Orta, Kuzey, ve Güney Amerika’dan 34 ülke ve Karayipler Amerika Serbest Ticaret Bölgesi ASEAN Brunei, Endonezya, Filipinler, Kamboçya, Laos, Malezya, Myanmar, Sagpur, Tayland, Güneydoğu Asya Ülkeler Birliği Vietnam APEC ABD, Avustrulya, Brunei, Çin, Endonezya, Filipinler, Güney Kore, Hong Kong, Japonya, Asya Pasifik Ekonomik İş Birliği Kanada, Malezya, Meksika, Papua Yeni Gine, Peru, Rusya, Singapur, Şili, Tayland, Tayvan, Vietnam, Yeni Zelanda 9  1. ULUSLARARASI İKTİSADİ KURULUŞLAR Uluslararası kuruluşlar; dünyada ülkeler düzeyinde faaliyet göstermekte ancak, ticari amaç taşımayan her çeşit kuruluştur. Uluslararası kuruluşlar, hükümetler-arası ve hükümetler-dışı uluslararası örgütleri kapsarlar. Uluslararası kuruluş terimi ile “hükümetler arası uluslararası kuruluş” anlaşılmaktadır. Bunlar devletler arasında oluşturur ve uluslararası hukuk kurallarına bağlı olurlar. Uluslararası derneklerden oluşan “hükümetler-dışı uluslararası kuruluşlar” ise; farklı milletlerden, özel ya da kamu kişileri arasında kurulur ve uluslararası faaliyet gösterirler. Bunlar, devletler arası anlaşma konusu olmayan ve farklı milli hukuk düzenlerine bağlı olan kuruluşlardır. Uluslararası kuruluşlar, üyelerin ekonomik ve politik güçlerini gösterir. Kendilerine verilen imkân ve yetkilerle, devletler ve uluslararası ilişkiler üzerinde, doğrudan ve dolaylı bir etkiye sahiptirler. 10  1.1. ULUSLARARASI PARA FONU (IMF) Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ile birlikte, 1944 yılında Bretton Woods Konferansında gündeme gelmiştir. 27 Aralık 1945 yılında kurulmuştur. IMF Ana sözleşmesi, 29 ülkenin kabul etmesi ile 27 Aralık 1945 tarihinde yürürlüğe girmiştir. IMF, 1946 yılında faaliyete geçmiştir. 1997 yılı itibariyle, 181 ülke IMF üyesidir. Türkiye IMF’ye 19 Şubat 1947 tarihinde katılmıştır. IMF üyesi ülkeler, istedikleri zaman üyelikten çekilebilme hakkına sahiptir ve istedikleri zaman da üyeliğe tekrar dönebilirler. 11 1.1. ULUSLARARASI PARA FONU (IMF) 12 1.2. DÜNYA BANKASI (WB) 13 1.2. DÜNYA BANKASI (WB) 14 1.3. ASYA KALKINMA BANKASI (ADB) 15 1.3. ASYA KALKINMA BANKASI (ADB) 16 1.4. ASYA ALTYAPI YATIRIM BANKASI (AIIB) 17 2. AMERİKA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 18 2. AMERİKA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 19 2. AMERİKA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 20 3. AVRUPA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 21 3. AVRUPA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 22 3. AVRUPA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 23 3. AVRUPA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 24 3. AVRUPA KITASINDAKİ ENTEGRASYONLAR 25 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 26 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 27 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 28 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 29 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 30 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 31 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 32 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 33 4. DİĞER KITALARDAKİ ENTEGRASYONLAR 34 TEŞEKKÜRLER