География Ғылымы

География Ғылымы

• География ғылымының атауын грек ғалымы Эратосфен белгілеген.
• Заманауи география Жер бетінің табиғаты мен даму заңдылықтарын, табиғи үдерістерін және шаруашылығы мен тұрғындарының бір-бірімен тығыз байланысын зерттейді.
• Саяси география мемлекеттерді және оның тұрғындарын зерттейді.
• Табиғат материалдық өндірістің көзі және тіршіліктің ортасы болып табылады.
• Адам табиғаттың бір бөлшегі және оны өзгертуші.
• Табиғаттың жеке құрамдас бөліктерін зерттеп, оның қасиетін, ерекшелігін және кеңістіктегі өзгерісін білуге болады.

География Ғылымының Дамуы

• Антикалық кезеңде жерді өңдеу, суармалы жерлер, жабайы өсімдіктер мен жануарларды қолға үйрету мәселелеріне арналған алғашқы географиялық құжаттар пайда болды.
• IV ғасырда Птолемейдің материалдары негізінде Әлем картасы жасалды.
• Пифей Батыс Еуропаның жағалауларындағы өз саяхаттары туралы жазбалар қалдырды.
• Пифей айдың әсерімен мұхит суының толысуы мен қайтуын түсіндірген алғашқы ғалым.
• Махмұд Қашғари «Дүниежүзінің дөңгелек картасы» атты еңбегінде түркі халықтарының қалаларына және жер бедеріне сипаттама берген.
• Христофор Колумб 1492 жылы 3 тамыз күні Пиреней түбегінен Үндістанға дейін теңіз жолын ашу үшін саяхатқа шықты.
• Христофор Колумбтың экспедициясының құрамында «Санта-Мария»,  «Пинте»,  «Нинья»  кемелері болды
• Фернан Магеллан 1519 жылы 20 қыркүйекте испан экспедициясын басқарып, Оңтүстік Америка жағалауын айналып өтіп, Магеллан бұғазы арқылы басқа мұхитқа өтті.
• Магеллан 1520 жылы 28 қарашасында дүниежүзін айналып шыққан алғашқы экспедиция басшысы ретінде ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген Тынық мұхитқа кірді.
• Магеллан экспедициясының нәтижесінде Жер дөңгелек пішінді екені дәлелденді.
• XVII ғасырда Сібір арқылы Оңтүстік-шығысқа, Орта Азия, Үндістан, Моңғолия, Қытайға саяхат жасаған орыс саяхатшылары болды.
• П.П.Семенов 1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеді және Тянь-Шань тауына екі рет саяхат жасап, география қоғамының дамуына үлес қосты.
• Ш.Ш.Уәлихановтың Қашқарияға аттанған саяхатына 160 жыл толды (2016 жыл маусым).
• Николай Алексеевич Северцов он жылдан астам уақыт бойы Орта Азия мен Қазақстанды зерттеді.

Қазақстандағы Ғылыми Зерттеулер

• М.Д.Пономарев пен В.Н.Барсук «Қазақстанның климаттық жағдайы» атты еңбек жазды.
• Соғыс жылдарында Жезді кен орны брондық болат дайындауға пайдаланылды.
• Соғыстан кейінгі кезеңде география ғылымы ауыл шаруашылығын зерттеуге бағытталды.
• «Табиғат» және  «Турист»  басылымдары табиғи нысандар туралы қызықты мәліметтер жариялайды.

Географиялық Зерттеу Әдістері

• Экспедициялық зерттеулер ғалымдардың географиялық нысандар мен табиғи үдерістерді зерттеу үшін жүргізетін жұмыстарды білдіреді.
• Экспедициялық зерттеулер жер бедерін, топырақты, карстық құбылысты, климатты, өзендер мен көлдерді, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін, халқы мен оның шаруашылығын зерттейді.
• Тарихи әдіс жердің және онда тіршілік етіп жатқан адамзаттың даму тарихын зерттейді.
• Бақылау әдісі үздіксіз немесе кезеңдік, аудандық және маршруттық, дистанциялық немесе стационарлық болып жіктеледі.
• Географиялық модельдеудің мысалы ретінде глобус жатады.
• Балқаш, Түркістан, Маңғыстау өңірлерінде ежелгі графикалық суреттер табылған.

Картография және Географиялық Деректер Қоры

• Масштаб картадағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсетеді.
• Шартты белгі - картаны оқуға арналған «әліппе».
• Картада қылқан жапырақты орман жасыл шыршамен белгіленеді.

Географиялық Номенклатура

• Географиялық номенклатура - оқушыларға географиялық нысандардың тізімі.
• Географиялық атаулар мектеп географиясының және география ғылымының арнайы тілі деп бағаланады.

Картамен Жұмыс

• Картаны түсіну - картаның түрлері, шартты белгілері және қалай қолдану керектігін білу.
• Картаны оқу - шартты белгілер арқылы табиғаттағы құбылыстарды, олардың арасындағы қарым-қатынасты және адамның іс-әрекеттерін анықтау.
• Картаны білу - оқып жатқан география курсындағы нысандардың жеке пішінін және аттарын, салыстырмалы өлшемін, орналасқан жерін жатқа білу.
• Таймыр - Поляр сызығының солтүстігіндегі ең үлкен көл.

География ғылымы Жер бетінің табиғаты мен адам әрекетінің арасындағы қатынастарды зерттейді. Бұл салада саяси география мен табиғи үдерістердің өзара байланысы маңызды рөл атқарады. Антикалық кезеңнен бастап география ғылымы дамып келеді, көптеген маңызды зерттеулер мен карталар жасалған.