Przedsiębiorca - Podstawowe Informacje PDF

Przedsiębiorca Działalność gospodarcza Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany. Art. 2 Ustawy o swobodzie dz...

Przedsiębiorca Działalność gospodarcza Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany. Art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – Uosdzg Działalność gospodarczą możemy zgłosić za pomocą portalu skierowanego do przyszłych przedsiębiorców, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, lub w formie tradycyjnej – korzystając z druków papierowych. Jednym z podstawowych pojęć związanych z rozpoczynaniem działalności jest PKD. Zdefiniowanie kodu PKD może pociągać za sobą obowiązki dla przedsiębiorcy związane z opodatkowaniem działalności np. podatkiem od towarów i usług. PKD – Polska Klasyfikacja Działalności – jest usystematyzowanym zbiorem rodzajów działalności społeczno-gospodarczych, jakie realizują podmioty gospodarki narodowej. Jest również podstawą, do której nawiązują inne klasyfikacje, a zwłaszcza Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU). Podstawowym aktem prawnym regulującym status prawny, uprawnienia i obowiązki przedsiębiorców w Polsce są: o Ustawa z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców – Dz.U. 2018 poz. 646, o Ustawa z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. 2021 poz. 2106. Inne akty prawne Do najistotniejszych rozporządzeń związanych z podjęciem działalności gospodarczej zaliczamy: ▪ Ustawę z dnia 6 marca 2018 roku o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy – Dz.U. 2018 poz. 647, ▪ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – Dz.U. nr 251 poz. 1885; z późniejszymi zmianami. Kim jest przedsiębiorca? Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne określają odrębne przepisy. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców Osoba fizyczna Każdy człowiek od chwili swego urodzenia, aż do chwili śmierci. Aby osoba fizyczna mogła podjąć działalność gospodarczą, musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, czyli ukończyć 18 lat. Osoba prawna Podmiot, który na mocy szczególnych przepisów nabiera określonych praw i obowiązków, może zaciągać zobowiązania i być zobowiązanym, może pozywać i być pozywanym. Osoba prawna działa poprzez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w statucie. Uwaga! Nie każda osoba prawna jest przedsiębiorcą. Jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną Jest o niej mowa w definicji Ustawy Prawo przedsiębiorców. Zaliczamy do nich: spółki jawne, komandytowe, spółki partnerskie, spółki komandytowo-akcyjne, których zasady działania określa szczegółowo Kodeks spółek handlowych. Przedsiębiorca może prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą lub być przedsiębiorcą zbiorowym. Osoby samozatrudnione to także przedsiębiorcy. Jednoosobowa działalność gospodarcza Jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona jest zawsze przez osobę fizyczną. Wyjątek stanowi osoba prawna – wspólnik w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada sama, i to całym swoim majątkiem, za wszelkie zobowiązania zaciągnięte przez przedsiębiorstwo. Przedsiębiorca zbiorowy Przedsiębiorca zbiorowy ponosi odpowiedzialność wobec wierzycieli za zaciągnięte zobowiązania samodzielnie (spółki kapitałowe) lub wspólnie ze wspólnikami (spółki osobowe). Samozatrudnienie Jako samozatrudnienie traktujemy jednoosobową działalność gospodarczą wykonywaną na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzoną na: o własny rachunek, o własne ryzyko, zastępującą najczęściej zatrudnienie w ramach stosunku pracy lub umowy cywilno- prawnej. We współpracy nie może pojawić się zależność służbowa. Zamiana stosunku pracy na własną działalność gospodarczą często jest korzystniejsza dla obu stron umowy. Należy jednak zwracać baczną uwagę, żeby nie stracić na podatku. Więcej informacji zdobędziesz tutaj. Klasyfikacja MŚP Istnieje wiele klasyfikacji MŚP. Podstawową z nich jest klasyfikacja, która dzieli przedsiębiorstwa ze względu na wielkość zatrudnienia oraz roczny obrót. Jako danego przedsiębiorcę określa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: Średnie przedsiębiorstwo o zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz o jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów euro. Małe przedsiębiorstwo o zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz o jego roczny obrót nie przekracza 10 milionów euro lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 milionów euro. Mikroprzedsiębiorstwo o zatrudnia mniej niż 10 pracowników oraz o jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 milionów euro. Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-przedsiebiorcow- 18701388/art-7 Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej Poza jednoosobową działalnością gospodarczą mamy jeszcze inne możliwości prowadzenia działalności. Są to: !https://platon.vistula.edu.pl/Virtual/OrganizacjeContent/platontest/Szkolenia/32fdc2e 5-1dc2-49a4-9107-79645938fb7a/szk/assets/images/50a9c873-f463-4ddb-aef4- b1c500d2c2ec.svg?v=1&type=svg Rozwiń zakładki, aby dowiedzieć się, jaka jest forma umowy, wymagania kapitałowe, liczba wspólników oraz miejsce rejestracji działalności dla każdej z tych form prowadzenia działalności gospodarczej. Forma umowy Osoba fizyczna Wymagania formalne nie występują. Sporządzenie umowy spółki w formie pisemnej – art. 860 Spółka cywilna par. 2 KC. Wyjątek stanowi forma aktu notarialnego w przypadku wniesienia nieruchomości do spółki. Spółka jawna Sporządzenie umowy spółki w formie pisemnej art. 23, 92 Spółka partnerska KSH. Wyjątek stanowi forma aktu notarialnego w przypadku wniesienia nieruchomości do spółki. Spółka komandytowa Spółka Sporządzenie umowy spółki w formie aktu notarialnego – komandytowo- odpowiednio art. 106 i 131 KSH. akcyjna Sporządzenie umowy spółki w formie aktu notarialnego – Spółka z o.o. art. 157 par. 2 KSH. Wymagania kapitałowe Osoba fizyczna Brak Spółka cywilna Brak Spółka jawna Spółka partnerska  Osoba fizyczna Brak Wspólnicy są zobowiązani do wniesienia wkładów, nie Spółka komandytowa ma wymogu kapitału minimalnego. Spółka Minimalna kwota kapitału zakładowego wynosi 50 000 komandytowo- zł. akcyjna Minimalna kwota kapitału zakładowego od 8 stycznia Spółka z o.o. 2009 r. wynosi 5 000 zł (wcześniej wynosiła 50 000 zł). Liczba wspólników Osoba fizyczna Brak Koniecznych jest co najmniej dwóch Spółka cywilna wspólników. Spółka jawna Koniecznych jest co najmniej dwóch Spółka partnerska wspólników. Spółka komandytowa Spółka komandytowo- Koniecznych jest co najmniej dwóch akcyjna wspólników. Spółka z o.o. Konieczny jest jeden lub więcej wspólników. Miejsce rejestracji działalności Ewidencja działalności gospodarczej (Urząd Osoba fizyczna Miasta/Gminy lub za pośrednictwem CEiDG) Ewidencja działalności gospodarczej (Urząd Spółka cywilna Miasta/Gminy lub za pośrednictwem CEiDG). Spółka jawna Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) – Sąd Rejonowy właściwy Spółka partnerska dla miejsca prowadzenia działalności Spółka komandytowa  Ewidencja działalności gospodarczej (Urząd Osoba fizyczna Miasta/Gminy lub za pośrednictwem CEiDG) Spółka komandytowo- Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) – Sąd Rejonowy właściwy akcyjna dla miejsca prowadzenia działalności Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) – Sąd Rejonowy właściwy Spółka z o.o. dla miejsca prowadzenia działalności Sprawdź się Podstawowe formy opodatkowania - wprowadzenie Podstawowe akty prawne Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do odprowadzania podatków. Kwestie związane z opodatkowaniem przedsiębiorstw są regulowane przez następujące akty prawne. o Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r. , poz. 361 z późn. zm.) o Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) o Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. 2019 poz. 2544) o Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. 2014, poz. 701) o Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz.U. z 2013r. , poz. 330 z późn. zm.) Formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych Formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych to: 1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych. ▪ według skali progresywnej lub ▪ według stawki liniowej 2. Zryczałtowany podatek dochodowy 3. Karta podatkowa ▪ tylko dla osób kontynuujących działalność Opodatkowanie na zasadach ogólnych Opodatkowanie na zasadach ogólnych to podstawowa forma opodatkowania. Nie posiada ona żadnych formalnych ograniczeń co do jej zastosowania. Jest to forma dopuszczalna dla każdej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. W ramach opodatkowania na zasadach ogólnych podatnik ma do wyboru dwa warianty: 1. Opodatkowanie według skali progresywnej – odpowiednio 12% i 32% 2. Opodatkowanie według tzw. stawki liniowej – 19% Wysokość podatku podatnicy będący przedsiębiorcami mogą obliczać i płacić według skali podatkowej, która, dzięki umieszczonej w niej progresji, różnicuje stawkę podatkową osób z niższymi i wyższymi dochodami, lub według stawki jednolitej – podatek nalicza się wtedy według stałej stawki procentowej, niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu. W tym drugim przypadku jednak podatnicy muszą zrezygnować z części preferencji przysługujących podatnikom opodatkowanym według skali (nie mogą np. rozliczać tak opodatkowanego dochodu razem z mężem/żoną). To sprawia, że muszą odpowiednio kalkulować, decydując się na wybór sposobu opodatkowania – deklaruje się go bowiem na początku roku (lub po rozpoczęciu działalności w trakcie roku) i nie można go już w trakcie roku zmieniać. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych Zgodnie z art. 6. Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r., podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą odprowadzać wyłącznie: 1. osoby fizyczne prowadzące indywidualną działalność gospodarczą, 2. wspólnicy spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. Kliknij tutaj, aby zapoznać się z treścią art. 6. Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Pełną informację na temat podatku zryczałtowanego można znaleźć tutaj. Karta podatkowa Wejście w życie Polskiego Ładu spowodowało, że od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy nie mogą zmienić formy opodatkowania na kartę podatkową. Podatnicy, którzy założyli działalność w 2022 roku lub później, również nie mogą zastosować karty podatkowej jako formy opodatkowania. Natomiast ci, którzy korzystali z tej formy opodatkowania w 2021 roku, mogą to działanie kontynuować. Zmianę tę reguluje art. 65 ustawy wprowadzającej Polski Ład. https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-ograniczenia-w-stosowaniu-karty-podatkowej Art. 65 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Zgodnie z art. 23. ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność: 1. usługową lub wytwórczo-usługową, określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, zwanej dalej „tabelą”, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli, 2. usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części II tabeli, 3. usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi – w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem, 4. gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części IV tabeli, 5. w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu – w warunkach określonych w części V tabeli, 6. w zakresie usług rozrywkowych – w warunkach określonych w części VI tabeli, 7. w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części VII tabeli, 8. w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego – w warunkach określonych w części VIII tabeli, 9. w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych (PKWiU ex 21.10.51.0, ex 21.20.13.0, ex 21.20.21.0 oraz ex 21.20.23.0), w związku ze świadczonymi usługami – w warunkach określonych w części IX tabeli, 10. w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi – w warunkach określonych w części X tabeli, 11. w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny – w warunkach określonych w części XI tabeli. Zryczałtowany podatek w formie karty podatkowej mogą opłacać także – na zasadach i w warunkach określonych w części XII tabeli – osoby fizyczne, w tym rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne. Karta podatkowa cd. Wysokość stawki podatkowej zależna jest od: o rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, o miejsca prowadzenia działalności (dokładniej wysokość stawki zależna jest od liczby mieszkańców w miejscowości, w której prowadzona jest działalność), o liczby zatrudnianych pracowników (maksymalna liczba zatrudnionych pracowników wynosi 5 osób – dokładne omówienie zagadnienia znaleźć można w art. 25 Ustawy o podatku zryczałtowanym). Wysokość stawek karty podatkowej na rok 2024 ogłoszona została w Obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2023 r. w sprawie stawek karty podatkowej i kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług, z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2024 r. Sprawdź się Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych Kto może rozliczać się zryczałtowanym podatkiem dochodowym? Podmiotami rozliczającymi się zryczałtowanym podatkiem dochodowym mogą być: 1. osoby fizyczne 2. spółki cywilne osób fizycznych 3. spółki jawne osób fizycznych Muszą one spełniać następujące warunki w roku poprzedzającym aktualny rok podatkowy:  4. uzyskały przychody z działalności prowadzonej jednoosobowo w wysokości do 2 000 000 euro, 5. uzyskały przychody z działalności prowadzonej w formie spółki w wysokości 2 000 000 euro (dotyczy wszystkich wspólników). Podatnik rozpoczynający działalność w danym roku podatkowym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych kontynuuje ją do końca danego roku pomimo przekroczenia kwoty 2 000 000 euro. Przeliczenie kwoty 2 000 000 euro na złote odbywa się po kursie średnim euro według tabeli Narodowego Banku Polskiego, obowiązującej w dniu 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy. W roku 2023 kwota ta wynosiła 9 654 400 zł. W roku 2024 kwota ta to 9 218 200 zł. Ryczałt ten będą mogli płacić raz na kwartał ci podatnicy, których przychody w 2024 roku nie przekroczyły kwoty 921 820 zł. Poza tym od 2023 (również w 2024 r.) roku wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będą mogły być opodatkowane przychody uzyskiwane z tytułu tzw. najmu prywatnego, czyli najmu (także dzierżawy i innych podobnych umów) prowadzonego poza działalnością gospodarczą. Prawo do tej formy opodatkowania mają również podatnicy, którzy: o w roku ubiegłym rozliczali się wyłącznie w formie karty podatkowej i utracili tę możliwość, o w roku ubiegłym rozliczali się w formie karty podatkowej oraz na zasadach ogólnych (zmiana formy opodatkowania nastąpiła w trakcie roku) i nie przekroczyli kwoty przychodów w wysokości 2 000 000 euro, o po wystąpieniu o wyliczenie karty podatkowej i uzyskaniu decyzji w tej sprawie postanowili zmienić formę opodatkowania lub utracili prawo do opodatkowania w formie karty podatkowej. Forma opodatkowania może ulec zmianie dopiero w kolejnym roku. Przedsiębiorstwo w spadku i najem prywatny Przedsiębiorstwo w spadku Przedsiębiorstwo w spadku ma obowiązek płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w roku podatkowym, w którym zmarł przedsiębiorca, jeżeli w tym samym roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych opłacał zmarły przedsiębiorca z pozarolniczej działalności gospodarczej. (art. 4 ust. 4a ustawy o zpd) W przypadku przedsiębiorstwa w spadku przepisy art. 4 ust. 4 (limit 2 000 000 euro), 5 i 6 ustawy o zpd stosuje się, uwzględniając również przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskane przez zmarłego przedsiębiorcę. (art. 4 ust. 6a ustawy o zpd) Do przychodów przedsiębiorstwa w spadku nie stosuje się przepisu art. 12 ust. 10a ustawy o zpd, czyli w tym przypadku nie trzeba czekać 5 lat od nabycia nieruchomości mieszkalnej, by sprzedać ją bez podatku. Najem prywatny od 2023 roku Na podstawie art. 6 ust. 1a ustawy o zpd opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, tj. z tzw. najmu prywatnego. Chodzi tu o przychody nie tylko z najmu, ale także z podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, w tym również dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tych tytułów stosuje się przepisy art. 11 ust. 2–2b ustawy o PIT. Od 2023 (również w 2024 roku) roku najem prywatny może być opodatkowany wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych bez względu na wysokość przychodów. Kogo nie dotyczy opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym? Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym na mocy ustawy nie dotyczy podatników: 1. opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3 ustawy; 2. korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego; 3. osiągających w całości lub w części przychody z tytułu: ▪ prowadzenia aptek, ▪ działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw, ▪ działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,  ▪ prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów, w innych niż określone w definicji zawartej w art.4 ust 1 pkt. 11 ustawy przypadkach; 4. wytwarzających wyroby objęte podatkiem akcyzowym Stawki ryczałtu Stawki ryczałtu są zróżnicowane i uzależnione od zakresu prowadzonej działalności opisanej za pomocą PKWiU. Możemy wyróżnić następujące stawki ryczałtu: | 17%, 15%, 14%, 12%, 10%, | 8,5%, 5,5%, 3%, 2%. | | --- | --- | Pełen wykaz stawek znajduje się tutaj. Stawka 17% (2023/24) dotyczy osób wykonujących wolne zawody. Stawka 15% (2023/24) dotyczy między innymi przychodów ze świadczenia usług: o reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0), o pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0), o pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1), o magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radiotaxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0), o licencyjnych związanych z nabywaniem praw: ▪ do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0), ▪ do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0), ▪ do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0), ▪ pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0), ▪ do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0), ▪ do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),  o związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0). Stawka 14% (2023/24) dotyczy przychodów ze świadczenia usług: o w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), o architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), o w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1). Stawka 12% (2023/24) dotyczy przychodów ze świadczenia usług związanych z wydawaniem: gier komputerowych, oprogramowania systemowego i innych. Stawka 10% (2023/24) dotyczy przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek. Stawka 8,5% (2023/24) dotyczy przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu: o przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a (tzw. najem prywatny), o przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym, o świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55), o świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1), o wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72), o wynajmu i dzierżawy: ▪ samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0), ▪ pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1), ▪ środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0), ▪ środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0), ▪ pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0), ▪ kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),  ▪ motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0), ▪ własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40), o świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87). Stawka 8,5% (2023/24) dotyczy: o przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1–4 oraz 6–8, o przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0), o przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85), o przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91), o przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego, o prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu, o prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy, o przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym. Stawka 5,5% (2023/24) dotyczy: o przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, o prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów, o przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym. Stawka 3% (2023/24) dotyczy przychodów: o z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, o z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3, o ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0), o z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów, o o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5–10 i 19–22 ustawy o podatku dochodowym, o z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących: ▪ środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ▪ składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł, ▪ składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, o z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku. Stawka 2% (2023/24) dotyczy przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1d. Ewidencje Osoby rozliczające działalność w formie ryczałtu powinny prowadzić następujące ewidencje: 1. Ewidencję przychodów według ściśle określonego wzoru zawartego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wzór ewidencji przychodów możesz zobaczyć tutaj. 2. Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wzór wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych możesz zobaczyć tutaj. 3. Ewidencję wyposażenia od stycznia 2020 r. nie ma już obowiązku prowadzenia tej ewidencji dla celów podatkowych, ale można to czynić nadal na własny użytek (wyposażenie to sprzęty o wartości do 10 tys. zł) Należy również przechowywać dowody zakupu towarów. Ewidencje cd. Ewidencją, którą powinni prowadzić podatnicy zatrudniający pracowników i dokonujący im wypłat wynikających ze stosunku pracy, są indywidualne karty przychodów pracowników. Muszą one zawierać następujące informacje: o Imię i nazwisko pracownika o NIP pracownika o PESEL pracownika o Kwotę przychodów osiągniętych w danym miesiącu w gotówce i naturze o Koszty uzyskania przychodów o Potrącone przez podatnika składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe o Dochód osiągnięty w danym miesiącu o Dochód narastający od początku roku o Kwotę zaliczki na podatek dochodowy o Kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne o Kwotę należnej zaliczki na podatek dochodowy o Datę przekazania zaliczki Karta powinna być uzupełniona najpóźniej do 20. dnia następnego miesiąca.  Ryczałt a podatek VAT Zwolnienie podmiotowe Art. 113 ust. 9 Ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że podatnicy, którzy rozpoczęli wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku podatkowego, mogą zostać zwolnieni z daniny podmiotowo, o ile wartość sprzedaży, jaką przewidują w danym roku, wyniesie do 200 000 zł. Fakt ten należy zarejestrować w urzędzie skarbowym. Zwolnienie przedmiotowe Podatnik jest zwolniony z VAT, niezależnie od wysokości obrotów, jeśli świadczy usługi lub sprzedaje towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy VAT. Korzysta wówczas ze zwolnienia przedmiotowego (ze względu na przedmiot działalności). Zwolnienie z VAT przedmiotowe Zwolnienie przysługuje tylko wtedy, gdy świadczysz wyłącznie takie usługi jak np.: o usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia – jeśli jesteś lekarzem, lekarzem dentystą, pielęgniarką, położną lub psychologiem, o usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym – jeśli jesteś nauczycielem, o usługi nauczania języków obcych, o usługi finansowe, w tym: zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowe, w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji oraz innych zabezpieczeń transakcji, udzielanie kredytów i pożyczek, których przedmiotem są instrumenty finansowe. Co zrobić po przekroczeniu limitu zwolnienia? Po przekroczeniu limitu 200 000 zł każda kolejna sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT. Należy się wtedy zarejestrować jako podatnik VAT. Podatnik musi zarejestrować się jako podatnik VAT, składając formularz VAT-R, jeśli najpierw korzysta ze zwolnienia z VAT, a później: o straci prawo do dalszego korzystania ze zwolnienia (przekroczy limit sprzedaży), o chce z niego zrezygnować,  o zamierza wykonywać sprzedaż opodatkowaną (inne towary lub usługi, które nie są zwolnione przedmiotowo z VAT). Należy zarejestrować się: o przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towarów lub usług innych niż zwolnione z podatku, o przed dniem, w którym stracisz prawo do zwolnienia, tj. przekroczysz kwotę 200 000 zł netto obrotu. Rezygnacja ze zwolnienia Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego jest możliwa po powiadomieniu na piśmie o tym fakcie urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnuje się ze zwolnienia. Powrót do zwolnienia jest możliwy po upływie roku, licząc od końca roku w którym ono miało miejsce. Drobni przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia podmiotowego nie muszą sporządzać i składać deklaracji podatkowych ani odprowadzać podatku. Powinni jednak prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Podatnik VAT czynny a podatnik VAT zwolniony Podatników VAT można podzielić na dwie grupy: 1. Podatnik VAT czynny to ten, który płaci podatek 2. Podatnik VAT zwolniony to ten, który korzysta ze zwolnienia podmiotowego (ze względu na niski limit sprzedaży do 200 000 zł) lub ze zwolnienia przedmiotowego (dokonuje wyłącznie sprzedaży zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT) Prawa i obwiązki podatnika VAT czynnego i zwolnionego Podatnik VAT Podatnik VAT czynny zwolniony zarejestrowanie się do Obowiązki VAT składanie JPK_VAT  Podatnik VAT Podatnik VAT czynny zwolniony prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupów VAT płacenie VAT prowadzenie ewidencji wystawianie faktur VAT uproszczonej wystawianie faktur na żądanie nabywcy (ze stawką „zw”, czyli zwolniony) pomniejszanie VAT dobrowolna Prawa należnego o VAT rejestracja VAT jako naliczony podatnik zwolniony Faktura Szczegółowe zasady wystawiania faktur określa ustawa o podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy lub wykonania usługi, a nie w momencie wystawienia faktury. Faktura zbiorcza może dokumentować wszystkie transakcje sprzedaży na rzecz danego kontrahenta dokonane w danym miesiącu. Fakturę można wystawić nie wcześniej niż 30. dnia przed dostawą towaru, wykonaniem usługi lub wcześniejszym otrzymaniem całości bądź części zapłaty. Rozwiń zakładkę, aby dowiedzieć się, kiedy podatnik jest zobligowany do wystawienia faktury korygującej. Korekta obrotu Art. 106j ust. 1 ustawy o VAT określa sytuacje, w których podatnik jest zobligowany do wystawienia faktury korygującej. Wśród nich należy wyróżnić trzy grupy: 1. zmniejszające podstawę opodatkowania, 2. zwiększające podstawę opodatkowania i 3. stwierdzające inne pomyłki. Wystawienie korekty jest zatem niezbędne, gdy po wystawieniu faktury:  o podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie, o dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, o dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury. Zobacz więcej tutaj. Zasady i tryb poboru podatku Obliczony zryczałtowany podatek dochodowy należy wpłacać do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień do 31. stycznia następnego roku. Termin składania rocznego zeznania podatkowego to 31. stycznia następnego roku. Istnieje możliwość rozliczania kwartalnego ryczałtu (warunek to uzyskanie przychodów za poprzedni rok nie większych niż 250 000 euro i złożenie stosownego zawiadomienia do urzędu skarbowego do dnia 20. stycznia – w pierwszym roku wprowadzenia tej częstotliwości rozliczeń). Wpłata podatku powinna być dokonana do dnia 20. miesiąca po upływie kwartału. Utrata warunków opodatkowania ryczałtem Po utracie możliwości rozliczania opodatkowania ryczałtem podatnicy są zobowiązani rozliczać się na zasadach ogólnych poczynając od dnia, w którym nastąpiła ich utrata. Podatnicy powinni w tym przypadku założyć podatkową księgę przychodów i rozchodów (z dniem utraty warunków do ryczałtu). Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej Przedsiębiorca może zawiesić działalność na czas określony lub nieokreślony, jednak nie krótszy niż 30 dni. W przypadku przedsiębiorców wpisanych do KRS można zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Data rozpoczęcia zawieszenia może pokrywać się z datą złożenia wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Można też wskazać datę wcześniejszą lub późniejszą niż złożenie wniosku. Po wznowieniu zawieszonej działalności można ją ponownie zawiesić w dowolnym terminie. W celu zawieszenia działalności należy zgłosić ten fakt do ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszenie winno zawierać następujące informacje: o oznaczenie przedsiębiorcy i jego PESEL,  o oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, o wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie, o oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników. W przypadku spółki cywilnej zawieszenie jest możliwe tylko w przypadku zawieszenia działalności przez wszystkich wspólników. Chęć wznowienia prowadzenia działalności należy zgłosić do ewidencji działalności gospodarczej, podając: o oznaczenie przedsiębiorcy i jego PESEL, o oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, o datę wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. Plusy i minusy ryczałtu Ryczałt ewidencjonowany stanowi jedną z form opodatkowania, która polega na opodatkowaniu przychodu, nie zaś dochodu, jak np. w przypadku zasad ogólnych. Oznacza to, że ryczałtowiec nie ma możliwości pomniejszenia podatku należnego o wartość kosztów uzyskania przychodu. Plusy ryczałtu o możliwość skorzystania z niskich stawek podatku o prosta księgowość w formie ewidencji przychodów o możliwość opłacenia zaliczek na podatek w formie kwartalnej Minusy ryczałtu o nie jest dostępny dla wszystkich rodzajów działalności oraz przedsiębiorców o wysokich przychodach (limit 2 000 000 euro) o brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów o brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko o brak ulgi na dzieci  Sprawdź się  Konstrukcja PKiR Kto prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów? Przedsiębiorcy, którzy nie rozliczają podatku dochodowego za pomocą karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, mają do  wyboru prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów (PKPiR) albo ksiąg rachunkowych. Po przekroczeniu pewnego progu obrotów (2 000 000 euro według średniego kursu NBP z 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy) wyboru już nie mają i zobowiązani zostają do prowadzenia rachunkowości zgodnie z ustawą o rachunkowości (czyli księgowości pełnej w księgach handlowych). Obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nakłada na podatników-przedsiębiorców ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) w art. 24a. Budowa PKPiR Ramy konstrukcyjne (czyli po prostu budowa) PKPiR zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. 2019, poz. 2544, z późn. zm.). Rozporządzenie określa: sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać ta księga, aby stanowiła dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych, oraz szczegółowy zakres obowiązków związanych z jej prowadzeniem, a także terminy zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o prowadzeniu księgi. Rozwiń zakładkę, aby dowiedzieć się, jakie informacje należy wpisać w każdą z kolumn podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Opis kolumn Jest przeznaczona do wpisywania kolejnych Kolumna numerów zapisów do księgi. Tym samym numerem 1 należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu. W tę kolumnę należy wpisywać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę Kolumna dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, 2 otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży).  Jest przeznaczona do wpisywania kolejnych Kolumna numerów zapisów do księgi. Tym samym numerem 1 należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu. W tę kolumnę należy wpisywać numer faktury lub Kolumna innego dowodu. Jeżeli zapisów dokonuje się na 3 podstawie dziennego zestawienia sprzedaży, należy wpisywać numer zestawienia faktur. Są one przeznaczone do wpisywania imion i nazwisk (nazw firm) oraz adresów kontrahentów (dostawców lub odbiorców), z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu surowców, materiałów, towarów itp. Kolumna lub sprzedaży wyrobów gotowych (towarów), gdy 4i5 transakcje te udokumentowane są fakturami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w razie zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży oraz dowodów wewnętrznych. W tę kolumnę wpisujemy rodzaje przychodów lub wydatków. Określenie to powinno zwięźle oddawać Kolumna istotę dokonanego zdarzenia gospodarczego, np. zakup 6 blachy, zapłata za niklowanie obręczy, wypłata wynagrodzeń za konkretny okres. Jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze Kolumna sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i sprzedaży 7 usług. Jest przeznaczona do wpisywania pozostałych Kolumna przychodów, np. przychodów z odpłatnego zbycia 8 składników majątku, otrzymanych kar umownych, wynagrodzenia płatnika. Kolumna Należy tu wpisywać łączną kwotę przychodów 9 zewidencjonowanych w kolumnach 7 i 8. Jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów Kolumna oraz towarów handlowych według cen zakupu. 10 Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych  Jest przeznaczona do wpisywania kolejnych Kolumna numerów zapisów do księgi. Tym samym numerem 1 należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu. wartości dewizowych, wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych. Jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych Kolumna związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących 11 transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze. Kolumna W tę kolumnę należy wpisywać wynagrodzenia brutto 12 wypłacane pracownikom (w gotówce i w naturze). Jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kolumnach 10-12), z wyjątkiem Kolumna kosztów, których zgodnie z art. 23 ustawy o podatku 13 dochodowym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. Kolumna Jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty 14 wydatków wykazanych w kolumnach 12 i 13. Jest wolna. W kolumnie tej można wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w Kolumna kolumnach 1–13. W kolumnie tej można również 15 wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych). Koszty działalności badawczo-rozwojowej, o których Kolumna mowa w art. 26e ustawy o podatku dochodowym, w 16 podziale na opis kosztu i wartość. Kolumna Uwagi. 17 Wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów znajdziesz w rozporządzeniu na stronach 10 i 11. Czym są przychody?  Zgodnie z art. 14 ust. 1 updof za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług (inaczej mówiąc, podatnicy VAT czynni księgują w przychodach kwoty netto, podatnicy zwolnieni z VAT – kwoty brutto). Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Koszty uzyskania przychodu Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana została w art. 22 ust. 1 updof. Zgodnie z nią kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy. Wydatek może zostać uznany przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jeśli spełnia następujące warunki: został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik), jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona, pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów, został właściwie udokumentowany, nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Sprawdź się  Metoda memoriałowa i kasowa oraz prowadzenie zapisów Metoda memoriałowa i kasowa Każdy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów ma możliwość wyboru jednej z dwóch metod dokonywania zapisów. Metody te to metoda memoriałowa i metoda kasowa. Możliwość ta wynika wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Metoda memoriałowa Przy metodzie memoriałowej podatnik zobowiązany jest do oddzielenia kosztów bezpośrednio związanych z przychodem uzyskiwanym w danym roku oraz tzw. kosztów pośrednich. Jest to bardzo ważne rozróżnienie, bowiem od niego zależy, kiedy dany wydatek powinno się zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Koszty, które w sposób bezpośredni związane są z uzyskiwanym przychodem, poniesione w danym roku lub w roku następnym, ale do dnia złożenia zeznania podatkowego, powinny być ujęte w roku, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody. W kwestii kosztów pośrednich sprawa wygląda nieco inaczej – co do zasady, wydatki takie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu w dniu wystawienia faktury. Ale jest jedno ale – jeżeli koszty te dotyczą przełomu roku, wówczas powinno się je ująć proporcjonalnie do roku podatkowego, którego dotyczą. Metoda kasowa Metoda kasowa mówi, iż koszty potrącane są w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, bez względu na to, jakiego okresu dotyczą. Przy metodzie kasowej nie występuje również podział na koszty pośrednio i bezpośrednio związane z przychodami – wszystkie traktuje się w jednakowy sposób. Należy jednak pamiętać, iż uproszczenie to nie dotyczy wszystkich kategorii tzw. kosztów. Wyjątek od tej zasady stanowią np. zaliczki na podatek dochodowy, wypłacone wynagrodzenia oraz składki ZUS – te księguje się w dacie ich faktycznej zapłaty. Przykładem zastosowania obu metod może być tu księgowanie polisy ubezpieczeniowej, obejmującej dwa lata podatkowe.  Przy metodzie memoriałowej przedsiębiorca byłby zobligowany to podziału kosztu proporcjonalnie na lata, których dotyczy, i odpowiedniego zaksięgowania jego części we właściwych okresach. Przy metodzie kasowej, wydatek taki należy ująć w dacie wystawienia polisy, jednorazowo. Źródło: **https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-sposoby-ujmowania-kosztow-w-kpir- metoda-uproszczona-i-memorialowa** Termin prowadzenia zapisów Przedsiębiorcy dokonują zapisów w księdze w porządku chronologicznym zgodnie z par 17. ust 1. Podatnik jest obowiązany dokonywać zapisów w ewidencjach, o których mowa w § 6 i § 7 ust. 1, jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym. Podatnicy mogą dokonywać zapisów w księdze na koniec każdego miesiąca – w terminie do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, zgodnie z par. 27 ust. 1 rozporządzenia. Księgę w ten sposób prowadzą także przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność w wielu zakładach. Każdy przedsiębiorca prowadzący PKPiR ma również prawo prowadzić ją na bieżąco – to kwestia wyboru, który rozporządzenie pozostawia nam. Dokumenty księgowe Dokumenty, zgodnie z ustawą o rachunkowości, możemy podzielić na pewne grupy dowodów księgowych. Są to: dowody zewnętrzne obce otrzymane od kontrahentów dowody zewnętrzne własne przekazywane w oryginale kontrahentom dowody wewnętrzne dotyczące operacji wewnątrz jednostki Dowody zewnętrzne obce Dowody zewnętrzne obce są sporządzane przez kontrahentów jednostki otrzymującej dowód i służą do udokumentowania operacji gospodarczych  polegających na sprzedaży albo przekazaniu jednostce składników majątkowych, towarów, świadczeniu usług i innych czynności. Dowody zewnętrzne własne Dowody zewnętrzne własne dokumentują: operacje polegające na sprzedaży kontrahentom towarów, składników majątkowych, usług oraz przekazywaniu składników majątkowych na zewnątrz, świadczenia przedsiębiorcy na rzecz budżetów lub instytucji, świadczenia umowne na rzecz kontrahentów i świadczenia dobrowolne. Dowody wewnętrzne własne Dowody wewnętrzne własne dokumentują natomiast: operacje gospodarcze wewnętrzne, czyli takie, w których uczestniczą tylko komórki organizacyjne jednostki księgującej dowód, koszty niewynikające ze świadczeń kontrahentów, ustalenia powstałych strat i osiągniętych zysków, stwierdzenia ilości i wartości uzyskanych od dostawców składników majątku, robót i usług oraz innych świadczeń, powierzenie składników majątku pracownikom jednostki lub innym osobom, operacje gospodarcze, które powinny być udokumentowane dowodami obcymi, gdy dowody te nie wpłynęły do jednostki w terminie umożliwiającym konieczne księgowania. Funkcjonalny podział dowodów księgowych Zbiorcze (zestawienia dowodów księgowych, polecenia księgowania) Służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych; w dokumencie zbiorczym wymieniamy wtedy pojedyncze dokumenty służące temu zestawieniu. Korygujące poprzednie zapisy Służące do korekt poprzednich zapisów, sprostowań lub zapisu storn. Zastępcze Wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego (w przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych,  sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług (VAT). Rozliczeniowe Ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych, czyli dotyczące wszelkich przeksięgowań przewidzianych w zakładowym planie kont i ewentualnie w innych przepisach, według dozwolonych zasad i kryteriów. Prawidłowy dowód księgowy Prawidłowy dowód księgowy powinien stwierdzać fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i powinien zawierać: określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego, tj. podanie nazwy dowodu i ewentualnie jego symbolu lub innego oznaczenia, np. kodu oraz numeru identyfikującego ten dokument (tj. kolejnego numeru dowodu księgowego w danej grupie rodzajowej), określenie wystawcy i wskazanie stron (nazwy i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, datę sporządzenia dowodu oraz datę dokonania operacji gospodarczej, opis operacji gospodarczej i jej wartość oraz dane ilościowe, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych – jeżeli dowód opiewa na walutę obcą, to powinien zawierać przeliczenie jej wartości według kursu zgodnie z przepisami dotyczącymi przeliczania kursów, własnoręczne podpisy osób odpowiedzialnych za prawidłowe dokonanie operacji gospodarczej i jej udokumentowanie lub wiarygodne określenie wystawcy. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i przeróbek. Treść i wszelkie dane liczbowe dowodów nie mogą być zamazywane, przerabiane, wycierane, wyskrobywane lub usuwane innymi środkami (np. chemicznymi). Jak poprawić błędy w zapisach? Stwierdzone błędy w zapisach poprawia się przez: skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty dokonania poprawki lub  wprowadzenie do księgi niewpisanych dowodów lub dowodów zawierających korekty błędnych zapisów; zapisy zmniejszające przychody lub koszty mogą być dokonywane ze znakiem minus (−) lub kolorem czerwonym. (Par. 11 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów) Okres przechowywania dokumentów Dowody księgowe i księgi rachunkowe powinny być przechowywane co najmniej przez okres 5 lat, licząc od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dotyczą. Także paragony fiskalne i rolki kasowe należy przechowywać przez okres 5 lat. Sprawdź się Koszty prowadzonej działalności Kiedy wydatek zaliczany jest do kosztów prowadzonej działalności? Aby wydatek został zaliczony w koszty prowadzonej działalności, musi spełniać następujące warunki: Koszt musi zostać poniesiony. Celem jego musi być osiągnięcie, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Nie może być wymieniony w art. 23 updof. Zestawienie wydatków zaliczanych do kosztów prowadzonej działalności zawiera art. 22 updof. Tutaj znajdziesz tekst ustawy do samodzielnego studiowania. Skup się szczególnie na art. 22 i 23. Dzień poniesienia kosztów Zgodnie w art. 22 ust. 6b ustawy o PIT dniem poniesienia kosztów w PKPiR jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Do kosztów prowadzenia działalności można zaliczyć również koszty poniesione przed jej rozpoczęciem. Wyróżniamy cztery kategorie takich kosztów: wydatki na zakup towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych  wydatki związane z zakupem składników majątkowych podlegających amortyzacji wydatki związane z zakupem wyposażenia, którego wartość początkowa przekracza 1 500 zł (do końca 2019 roku, wyposażenie tworzyły te składniki majątku, które nie zostały ujęte w ewidencji środków trwałych o wartości jednostkowej przekraczającej kwotę 1 500 zł) pozostałe wydatki (np. pieczątka, artykuły biurowe, drobne wyposażenie, opłaty rejestracyjne, w tym opłaty skarbowe) W przypadku, gdy jedna faktura (rachunek) dokumentuje zarówno zakup towarów handlowych, jak i wydatki należące do innych kategorii, operację można zaewidencjonować w PKPiR na dwa sposoby: dokonać kilku księgowań, zapisując poszczególne pozycje w odpowiednich kolumnach, lub dokonać jednego księgowania, wpisując poszczególne pozycje do właściwych kolumn w jednym wierszu. Na odwrocie faktury lub sporządzonym osobnym dokumencie należy opisać rozbicie poszczególnych pozycji. Przykład 1.pdf Przykład 2.pdf Księgowanie kosztów w czasie Wyobraź sobie, że otrzymałaś/eś fakturę za usługi telekomunikacyjne w styczniu 2024 r. Jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT, do kosztów uzyskania zaliczać będziesz kwoty netto wyszczególnione na fakturze. W przeciwnym przypadku do kosztów zaliczasz kwotę netto plus VAT. Faktura wymienia dwie pozycje do zapłaty: rozmowy zrealizowane w grudniu 2023 r., abonament za styczeń 2024 r. Dodatkowo otrzymałaś/eś notę odsetkową zawierającą wyliczenie odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowego opłacenia faktury, którą otrzymałaś/eś w październiku 2023 r. Prowadząc PKPiR metodą kasową, zaliczysz całą wartość faktury do KUP w styczniu 2024 r. Odsetki zaliczysz do kosztów w miesiącu, w którym je faktycznie zapłacisz. Przy metodzie memoriałowej zaliczysz:  do kosztów roku 2023 opłatę za rozmowy przeprowadzone w grudniu 2023 r., do kosztów roku 2024 opłatę za abonament za styczeń 2024 r. Odsetki zaliczysz do KUP w miesiącu, w którym je faktycznie zapłacisz – nie ma w tym przypadku różnicy pomiędzy metodami. Identyczne zasady należy stosować w przypadku wszystkich kosztów, które dokumentowane są fakturami z wyszczególnieniem pozycji kosztowych dotyczących różnych lat (np. w przypadku gazu może to być zużycie za okresy przeszłe, ale opłata stała za okres bieżący). Przykład 3.pdf Korekta KUP – przykłady Poznaj teraz trzy przykłady, które przedstawiają sytuacje wymagające korekty kosztów uzyskania przychodów. Przykład 1 Zakupiliśmy materiał do produkcji. Jednak w toku produkcji okazało się, że nie spełnia warunków specyfikacji. Dostawca uznał naszą reklamację i przyjął materiał z powrotem, wystawiając fakturę korygującą. O wartość tej faktury musimy skorygować wartość kosztu zakupionego materiału, ujmując ją ze znakiem minus w kolumnie 10 PKPiR. Przykład 2 Zaliczyliśmy do kosztów uzyskania przychodów pewną kwotę z tytułu używania samochodu osobowego niewpisanego do ewidencji środków trwałych. W trakcie kontroli wewnętrznej okazało się, że kwota ta przekracza wartość limitu wynikającego z ewidencji przebiegu pojazdu. Konieczna będzie korekta kosztu w miesiącu, którego dotyczy zawyżenie do wysokości limitu. Przykład 3 Zmieniamy przeznaczenie towaru handlowego. Towar handlowy przeznaczamy na potrzeby pracowników. Konieczne jest dokonanie zapisów korygujących koszt w kolumnie 10 PKPiR i zapisanie kosztu do kolumny 13. Podobnie będzie w przypadku, kiedy postanowimy, że towar handlowy stanie się składnikiem wynagrodzenia, elementem wyposażenia itp. Należy wtedy zawsze dokonać korekty w kolumnie 10, dokonując jednocześnie wpisu w innej kolumnie kosztowej – jeśli nowe przeznaczenie towaru kwalifikuje wydatek na jego nabycie do KUP.  Sprawdź się Przychody z prowadzonej działalności Co zaliczamy do przychodów z prowadzonej działalności? Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. (art. 14 ust. 1 ustawy o pdof) Data powstania przychodu należnego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej została wyraźnie określona w ustawie o pdof jako dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego jej wykonania, nie później jednak niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności. W przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się art. 14 ust. 1c, 1e i 1h (to omówione wyżej zasady ogólne i dotyczące usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych), za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty. Ta zasada znajdzie zastosowanie w przypadku niektórych przychodów wymienionych w art. 14 ust. 2. Księgowanie przychodów Przychody z podstawowej działalności należy ewidencjonować w PKPiR w kolumnie 7. Do typowych przychodów z działalności podstawowej będą należały przychody ze sprzedaży towarów i przychody ze sprzedaży usług. Zwrot towarów Skutkiem dokonanego zwrotu jest konieczność przeprowadzenia korekty przychodów. Podstawą jej dokonania najczęściej będzie faktura korygująca. Podatnicy zwolnieni z podatku VAT mogą zastosować notę księgową. W razie zwrotu towaru zaewidencjonowanego uprzednio w kasie fiskalnej podstawą dokonania korekty będzie wpis w ewidencji zwrotów, udokumentowany oryginałem paragonu dokumentującego transakcję, której dotyczy zwrot, lub – w wyjątkowych przypadkach – w inny wiarygodny sposób.  Zapisy dotyczące zwrotu towarów oraz pozostałe zmniejszenia przychodów ewidencjonowane są w podatkowej księdze w tej samej kolumnie, w której uprzednio zostały wykazane przychody, tj. w kolumnie 7 ze znakiem ujemnym. Rabat W podobny sposób dokumentuje się w podatkowej księdze kwoty udzielonych przy sprzedaży rabatów. Po udzieleniu rabatu należy wystawić dokument korygujący (tj. fakturę korygującą, notę księgową), który należy ująć w kolumnie 7 ze znakiem ujemnym. W sytuacji gdy przedsiębiorca ewidencjonuje przychody na podstawie zestawień zbiorczych, kwoty zmniejszeń oraz udzielonych rabatów są w nich wykazywane, zatem przychód wynikający z zestawień je uwzględnia. Barter Transakcja barterowa jest specjalnym rodzajem operacji gospodarczej, w której zapłatą za określony towar jest inny towar. W rzeczywistości jest to transakcja zamiany. Zgodnie z art. 603 i art. 604 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na druga stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Do takiej umowy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Transakcja ta powinna zostać zaewidencjonowana analogicznie, jak dwie oddzielne transakcje kupna i sprzedaży, z zachowaniem tych samych wymogów i terminów. Transakcja barterowa powinna być odpowiednio udokumentowana. Podatnik powinien posiadać umowę oraz potwierdzenia wydania i odbioru towarów. Kompensata Kompensata regulowana jest w prawie cywilnym w art. 498 i 499 K.c. w instytucji potrącenia. W przypadku gdy obie strony transakcji gospodarczej są wzajemnie wobec siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym. W praktyce kompensaty dotyczyć będą najczęściej transakcji, które już uprzednio zostały zaewidencjonowane po stronie przychodów oraz kosztów. Jednak w sytuacjach, w których o momencie zaliczenia do przychodów lub kosztów decyduje moment zapłaty lub wykonania świadczenia, przychód lub koszt  powstanie z chwilą potrącenia. Potrącenie powinno być udokumentowane stosownym oświadczeniem, a kwotę wynikającą z kompensaty należy wykazać w odpowiedniej kolumnie PKPiR (8 – przychody, 13 – koszty) w dacie potrącenia. Kolumna 15 jest wolna – w kolumnie tej można wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kolumnach 1–13, w kolumnie tej można również wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych). Kolumna 17 jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2–16 – kolumna ta może być także wykorzystywana np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi, w kolumnie tej mogą być też ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane. Przychody niestanowiące przychodów z działalności gospodarczej Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia pewne kategorie przychodów, których nie zalicza się do przychodów z działalności gospodarczej. Należą do nich przychody z tytułu: pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek, kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek, zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, zwróconych, umorzonych lub zaniechanych wpłat dokonywanych na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie odrębnych przepisów, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, przychodów, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych zwiększają ten fundusz, kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z  postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, zwolnionych od wpłat należności z tytułu podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów, przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu – do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy. Tych przychodów nie ewidencjonujemy w kolumnie 7 PKPiR. Inne przychody Przychody niestanowiące przychodów z działalności podstawowej ewidencjonujemy w kolumnie 8. Zaliczyć do nich możemy: przychody ze sprzedaży środków trwałych oraz wyposażenia, otrzymane dotacje przedmiotowe, subwencje i inne nieodpłatne świadczenia z wyjątkiem tych, które stanowią zwrot wydatków poniesionych na zakup lub wytworzenie środka trwałego, otrzymane kary umowne, uzyskane świadczenia w naturze i świadczenia nieodpłatne, odsetki od środków pieniężnych trzymanych na rachunkach bankowych otrzymywanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zapisy w księdze dotyczące pozostałych przychodów muszą być oczywiście dokonywane na podstawie dokumentujących je prawidłowych dowodów księgowych. Przychody z odpłatnego zbycia składników majątku Przychody z odpłatnego zbycia środków trwałych wykorzystywanych na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produktów rolnych są przychodami z działalności gospodarczej i podlegają ewidencjonowaniu w kolumnie 8 PKPiR. W szczególnych przypadkach zbycie składników majątku stanowi przychód określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o pdof. Wtedy przychodu nie ewidencjonuje się w PKPiR, a dochód opodatkowuje się na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.  Dotacje, subwencje, dopłaty Dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów lub jako zwrot wydatków, z wyjątkiem sytuacji, gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem lub wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, stanowią przychody z działalności gospodarczej. Przepisy nie zawierają regulacji dotyczących ewidencjonowania tego typu przychodów. Generalnie przychody te są zwolnione z podatku dochodowego, a wydatki nimi sfinansowane nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Istnieją jednak interpretacje, na podstawie których zaleca się księgowanie takich operacji w kolumnie 8 i odpowiednich kolumnach kosztowych, a na koniec miesiąca wyksięgowanie tych pozycji jednym zapisem na podstawie dowodu wewnętrznego. Niektóre urzędy skarbowe również uznają, że tego rodzaju operacje można ewidencjonować w podatkowej księdze w kolumnach 15 i 17, co wydaje się najrozsądniejszym stanowiskiem ze względu na niezakłócony sposób ustalenia dochodu i jednocześnie pełne udokumentowanie prowadzonej działalności gospodarczej. Przychody, które nie podlegają przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Rozważając kwestię przychodów niestanowiących przychodów z działalności gospodarczej, nie sposób pominąć przychodów, do których w ogóle nie stosujemy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Siłą rzeczy przychody te nigdy nie będą stanowić przychodów z działalności gospodarczej. Przepisów nie stosujemy do: przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej; przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia; przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn; przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy; przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z  tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich; przychodów (dochodów) przedsiębiorcy żeglugowego opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz.U. nr 183, poz. 1353, z 2008 r. nr 209, poz. 1316 oraz z 2012 r. poz. 1540), z zastrzeżeniem art. 24a ust. 1a ustawy o pdof; świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską. Dokumentowanie przychodów Przychody dokumentować będziemy najczęściej: fakturami VAT, wszystkich typów, rachunkami (podatnicy niebędący czynnymi podatnikami VAT), dowodami dokumentującymi pozostałe przychody. Przychody dokumentować będziemy również różnego rodzaju zestawieniami zbiorczymi, które muszą (to wymóg ogólny) zawierać co najmniej: określenie wystawcy, datę wystawienia i datę (okres) dokonania operacji przychodowych (jeśli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty), przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych, podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych. Taki dokument zbiorczy powinniśmy oznaczyć numerem lub w inny sposób powiązać z zapisem (zapisami) dokonanym na jego podstawie w PKPiR. Rozwiń zakładkę, aby dowiedzieć się, jak dokumentować rabaty. Dokumentowanie rabatów W przypadku, kiedy udzielamy upustu (rabatu) w trakcie negocjacji przed dokonaniem sprzedaży, paradoksalnie rabat czy upust w sensie podatkowym nie wystąpi.  W przypadku, w którym już po dokonaniu sprzedaży, wystawieniu paragonu (faktury) czy ujęciu tej sprzedaży w jednym z zestawień udzielimy klientowi rabatu, należy wystawić dokument korygujący (np. fakturę korygującą VAT – w przypadku podatników czynnych, notę księgową – w przypadku podatników zwolnionych), którego wartość należy ująć w kolumnie 7 ze znakiem minus. Różnice kursowe Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody, a ujemne zwiększają koszty uzyskania przychodów. Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość: przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia; poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia; otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5; kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni; kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Różnice kursowe stanowiące przychód księgujemy w kolumnie 8 na podstawie samodzielnie sporządzonego dowodu wskazującego źródło powstania różnic i zastosowane kursy oraz dane (numery) faktur lub innych dowodów, na podstawie których wyliczamy różnice kursowe. Sprawdź się Ewidencje wymagane przy prowadzeniu PKPiR  Karty przychodów pracowników Karty przychodów pracowników (o ile nie są prowadzone w systemie elektronicznym) powinny zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko pracownika, NIP, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), miesiąc, w którym nastąpiła wypłata, sumę osiągniętych w danym miesiącu przychodów brutto (w gotówce i w naturze), koszty uzyskania przychodu, składkę na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), podstawę obliczenia zaliczki w danym miesiącu, razem dochód narastająco od początku roku, kwotę należnej zaliczki na podatek dochodowy obliczonej zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, należną zaliczkę na podatek dochodowy, datę przekazania zaliczki do urzędu skarbowego. Ewidencja sprzedaży Kto ma obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży? Ewidencję sprzedaży mają obowiązek prowadzić podatnicy, którzy zlecili prowadzenie PKPiR biuru rachunkowemu. Prowadzenie ewidencji sprzedaży jest konieczne również w przypadku, kiedy podatnik ma zamiar skorzystać z możliwości przewidzianej w par. 27 ust 1. rozporządzenia o PKPiR i dokonywać zapisów nie każdego dnia, a w terminie do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Także podatnicy prowadzący przedsiębiorstwo wielozakładowe w zakładach, w których nie prowadzą PKPiR, obowiązani są do założenia i prowadzenia ewidencji sprzedaży. Ten obowiązek dotyczy też przedsiębiorców prowadzących handel obwoźny i obnośny, którzy nie przechowują księgi w miejscu prowadzenia tej działalności.  Kiedy bez ewidencji sprzedaży? Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży nie dotyczy podatników, którzy: ewidencjonują obrót przy zastosowaniu kas rejestrujących w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, prowadzą obrót całkowicie dokumentowany fakturami VAT, prowadzą ewidencję sprzedaży VAT zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Ewidencja przebiegu pojazdu Jeżeli dla celów przedsiębiorstwa użytkowany jest samochód osobowy niewprowadzony do ewidencji środków trwałych, w celu zaliczenia pewnej (limitowanej) części wydatków do kosztów uzyskania przychodów należy prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Nie dotyczy to tej części przebiegu, która rozliczana jest w ramach ryczałtu. Obowiązek nie dotyczy również samochodów używanych na podstawie umowy leasingu – wyłączenie to wynika z art. 23 ust. 3 b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ewidencję przebiegu pojazdu prowadzi osoba używająca samochodu. Ewidencja powinna zostać na koniec miesiąca potwierdzona przez podatnika. Ewidencja wyposażenia Ewidencją wyposażenia obejmuje się wyposażenie, którego wartość początkowa przekracza 1 500 zł. Ewidencja wyposażenia powinna zawierać co najmniej następujące dane: numer kolejny wpisu, datę nabycia, numer faktury lub rachunku, nazwę wyposażenia, cenę zakupu wyposażenia lub koszt wytworzenia, numer pozycji, pod którą wpisano w księdze koszt związany z nabyciem wyposażenia, datę likwidacji (w tym również datę sprzedaży lub darowizny), przyczynę likwidacji wyposażenia.  Podatnicy, którzy w ciągu roku podatkowego utracili lub zrzekli się prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej albo zakładają po raz pierwszy ewidencję wyposażenia, dokonują wyceny wyposażenia według cen zakupu lub według wartości rynkowej z dnia założenia ewidencji. Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych to ewidencja w rozumieniu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z treścią par. 5 niniejszego rozporządzenia osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, obowiązane do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów mają obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – zgodnie z art. 22n ust. 2-6 ustawy o PIT. Więcej na ten temat możesz przeczytać tutaj. Każdy podatnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów, który w wykonywanej działalności wykorzystuje podlegające amortyzacji składniki majątku, jest obowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powinna zawierać co najmniej następujące informacje: liczbę porządkową, datę nabycia, datę przyjęcia do używania, określenie dokumentu stwierdzającego nabycie, określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, symbol Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), wartość początkową, stawkę amortyzacyjną, kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony,  zaktualizowaną wartość początkową, zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych, wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową, datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia. Ewidencja zwrotów Ewidencję zwrotów, zwaną potocznie zeszytem zwrotów, powinni założyć przedsiębiorcy rejestrujący sprzedaż za pomocą kas fiskalnych. Ewidencja posłuży ustaleniu kwot, o które należy zmniejszyć przychód ze sprzedaży oraz należny od tej sprzedaży podatek VAT. W ewidencji zwrotów powinny się znaleźć następujące dane: dane dotyczące osoby zwracającej towar, przyczyna i data zwrotu, stawki i kwoty podatku VAT, wartości netto dotyczące zwróconych towarów, numer paragonu dokumentującego sprzedaż. Podstawą ujęcia zwrotu w ewidencji jest oryginał paragonu fiskalnego, który klient oddaje razem z towarem – jego brak wyklucza możliwość zaewidencjonowania zwrotu. Sprawdź się Podsumowanie 2.pdf