عمل دستگاه گوارش PDF

 Department of Physiology The Medical School Yasuj University of Medical Sciences  ‫عمل دستگاه گوارش‪:‬‬ ‫تامین مداوم آب ‪ ,‬الکترولیتها و مواد غذایی برای بدن به کمک اعمال زیر‪:‬‬ ‫‪ -1‬حرکت غذا در لوله گوارش‬...

 Department of Physiology The Medical School Yasuj University of Medical Sciences  ‫عمل دستگاه گوارش‪:‬‬ ‫تامین مداوم آب ‪ ,‬الکترولیتها و مواد غذایی برای بدن به کمک اعمال زیر‪:‬‬ ‫‪ -1‬حرکت غذا در لوله گوارش‬ ‫‪ -2‬ترشح شیره های غذایی و هضم غذا‬ ‫‪ -3‬جذب آب الکترولیتها و فرآورده های گوارشی‬ ‫‪ -4‬گردش خون برای خارج کردن‬ ‫مواد جذب شده‬ ‫‪ -5‬کنترل عصبی و هورمونی‬ ‫این اعمال‬ ‫لوله گوارش‬ ‫‪ -‬ساختمان دیواره لوله گوارش‬ ‫‪ -‬سیستم عصب دهی‬ ‫‪-‬حرکات لوله گوارش‬ ‫‪-‬ترشحات در لوله گوارش‬ ‫‪ -‬تجزیه شدن و هضم غذا در لوله گوارش‬ ‫‪ -‬جذب مواد‬ ‫ساختان دیواره لوله گوارش‬ ‫از خارج به داخل شامل‪:‬‬ ‫‪ -1‬سروز‬ ‫‪ -2‬الیه عضالنی طولی‬ ‫‪ -3‬الیه عضالنی حلقوی‬ ‫‪ -4‬زیر مخاط‬ ‫‪ -5‬مخاط‬  ‫عضله صاف ‪ GI‬بصورت یک سن سی تیوم عمل میکند‬ ‫فعالیت الکتریکی عضله صاف ‪: GI‬‬ ‫انقباضات ریتمیک را ایجاد می کند‬ ‫امواج آهسته‬ ‫پتانسیل عمل واقعی هستند‬ ‫پتانسیلهای نیزه‬ ‫عوامل محرک پتانسیل عمل‪:‬‬ ‫ کشش‬ ‫ ‪Ach‬‬ ‫ هورمون ها‬ ‫سلولهای میان بافتی کاخال به عنوان پیس میکر عمل میکنند‬  ‫سیستم عصبی آنتریک‬ ‫حرکات لوله گوارش را کنترل میکند‬ ‫شبکه عصبی میانتریک‬ ‫ترشح لوله گوارش‬ ‫شبکه عصبی مایسنر یا زیر مخاطی‬ ‫وجریان خون موضعی را کنترل می کند‬ ‫کنترل خود مختار لوله گوارش‬ ‫نقش مهاری دارد ماده میانجی نوراپی نفرین‬ ‫‪ -‬اعصاب سمپاتیک‬ ‫اعمال لوله گوارش را تشدید میکند‬ ‫‪ -‬اعصاب پاراسمپاتیک‬ ‫ماده میانجی ترشح شده استیل کولین‬ ‫کنترل عصبی دیواره لوله گوارش‬  ‫حرکات لوله گوارش‬ ‫‪‬کنترل حرکات ‪:‬‬ ‫رفلکسها‬ ‫کنترل عصبی‬ ‫کنترل هورمونی‬ ‫‪ ‬حرکات دودی – پیش برنده ‪:‬‬ ‫‪ -‬یک حلقه انقباضی به دور لوله گوارش ایجاد می شود و به‬ ‫طرف جلو حرکت می کند‪Peristaltis.‬‬ ‫محرک اصلی ایجاد آن اتساع لوله گوارش است‬ ‫‪‬حرکات مخلوط کننده‪:‬‬ ‫انقباضات تنگ کننده متناوب‬  ‫حرکات لوله گوارش‬ ‫حرکات دودی‬ ‫حرکات قطعه قطعه کننده روده باریک‬  ‫مراحل پردازش غذا در لوله گوارش‬ ‫‪ Ingestion ‬خوردن غذا‬ ‫گرسنگی و اشتها‬ ‫‪ Mastication ‬جویدن غذا و رفلکس جویدن‬ ‫لقمه غذا باعث مهار رفلکس جویدن و افتادن فک پایین می شود‬ ‫پایین افتادن فک باعث بروز رفلکس کششی در عضالت و انقباض مجدد فک می شود‬ ‫‪ ‬مزایا‪ :‬کاهش سطح غذا جهت اثر آنزیم ها ‪ ---‬مانع از خراشیدگی سطح ‪ ---- GI‬سهولت در تخلیه‬ ‫‪ Deglutition ‬بلع ‪:‬‬ ‫‪ -‬مرحله ارادی بلع‬ ‫‪ -‬مراحل غیر ارادی (حلق و مری)‬ ‫‪Achalasia‬‬ ‫پریستالتیسم اولیه و ثانویه‬  ‫تقسیم بندی معده‬ ‫‪ -‬تنه یا جسم معده‬ ‫‪-‬قسمت آنتر ‪Antrum‬‬ ‫‪-‬اعمال حرکتی معده ‪:‬‬ ‫‪ #‬انبار کردن و رفلکس واگ‬ ‫‪ #‬مخلوط کردن غذا با ترشحات معده و تشکیل کیموس ‪Retropulsion‬‬ ‫‪ #‬تخلیه آهسته کیموس‬  ‫تخلیه معده و تنظیم تخلیه آن ‪:‬‬ ‫انقباضات دودی آنتر – پمپ پیلوری‬ ‫‪ o‬سرعت تخلیه معده توسط سیگنالهای صادره از معده و خصوصا ً دوازده کنترل‬ ‫میشود‬ ‫‪ -‬اثر حجم غذا رفلکس میانتریک و پمپ پیلوری‬ ‫کشیده شدن دیواره معده موجب بروز رفلکسهای میانتریک موضعی می شود که فعالیت پمپ پیلور را تشدید میکند‬ ‫‪ o‬عواملی که تخلیه معده را مهار میکنند‪:‬‬ ‫‪-‬رفلکس عصبی آنتروگاستریک براثراتساع روده و اسیدیتیه دوازده‬ ‫‪-‬فیدبک هورمونی از دوازده چربی و)‪(CCK‬‬  ‫‪ #‬حرکات روده باریک‪:‬‬ ‫‪ -‬انقباضات قطعه قطعه کننده ‪Sgmentation‬‬ ‫‪CCK‬باعث افزایش‬ ‫رفلکس معدی روده ای و‬ ‫‪ -‬حرکات جلوبرنده (پریستالتیسم )‬ ‫پریستالتیسم می شوند‬ ‫اتساع روده توسط کیموس موجب بروز انقباضات موضعی می شود‬ ‫‪ #‬دریچه ای ‪ileocecal‬‬ ‫‪ #‬اعمال کولون‪:‬‬ ‫‪ -1‬جذب آب و الکترولیتهااز کیموس برای تشکیل مدفوع جامد در نیمه‬ ‫اول کولون‬ ‫‪ -2‬انبار کردن مدفوع در نیمه انتهایی‬  ‫اعمال ترشحی لوله گوارش‬ ‫انواع غدد لوله گوارش‬ ‫‪ -‬غدد تک سلولی موکوسی ‪goblet cells‬‬ ‫شامل سلول های ترشحی‬ ‫‪ -‬غارهای لیبرکون‬ ‫‪ -‬غدد لوله عمقی در معده‬ ‫‪ -‬غدد بزاقی – لوزالمعده ‪ -‬کبد‬  ‫مکانیسم های تحریک غدد لوله گوارش‬ ‫‪-‬تماس مستقیم غذا‬ ‫(مکانیکی)‬ ‫‪-‬تحریک سیستم آنتریک توسط‪:‬‬ ‫‪ ‬تحریک تماسی‬ ‫‪ ‬شیمیایی‬ ‫‪ ‬اتساع دیواره‬ ‫(اثر دوگانه)‬ ‫‪-‬سیستم پاراسمپاتیک ‪ -‬سمپاتیک‬ ‫‪ -‬هورمون ها‬ ‫موکوس ‪ :‬ترشح غلیظی شامل آب و الکترولیتها و پلی ساکاریدهای‬ ‫بزرگ و ‪.....‬یک ماده حفاظت کننده و یک لغزنده کننده عالی است‬  ‫غدد پاروتید ‪ -‬زیر زبانی و زیرفکی‬ ‫غدد بزاقی شامل ‪:‬‬ ‫یک ترشح محتوی پتیالین (آلفا آمیالز) جهت هضم مواد نشاسته ای‬ ‫ترشح موکوسی برای لغزنده کردن و حفاظت از سطوح‬ ‫ترشحات مری کامالً از نوع موکوییدی است که باعث لغزندگی برای‬ ‫بلع می شود‬  ‫ترشحات معده ‪:‬‬ ‫‪ -1‬سلولهای ترشح کننده موکوس‬ ‫‪ -2‬غدد اکسینتیک (غدد معدی)‬ ‫‪ -3‬غدد پیلوری ترشح کننده موکوس و هورمون گاسترین‬ ‫غدد اکسینتیک ‪oxyntic‬‬ ‫‪ ‬سلولهای موکوس گردنی‬ ‫ترشح پپسینوژن‬ ‫‪ ‬سلولهای پپتیک (اصلی )‬ ‫اسید کلریدریک و فاکتور داخلی‬ ‫‪ ‬سلولهای دیواره ای (اکسینتیک)‬  ‫مکانیسم ترشح اسید معده‬ ‫در سلولهای اکسینتیک ساخته می شود‬ ‫‪ PH= 0.8‬دارد‬ ‫باعث تبدیل پپسینوژن به پپسین و فعالیت شدید پپسین به عنوان یک آنزیم‬ ‫‪ proteolytic‬است‬  ‫مواد گوشتی‬ ‫سلولهای غدد گاسترینی‬ ‫سلولهای شبه انتروکرومافین‬ ‫هیستامین‬ ‫اسید کلریدریک‬  ‫ترشحات روده باریک ‪:‬‬ ‫غدد برونر (ترشح موکوس )‬ ‫کریپتهای لیبرکون (ترشح موکوس و آب و الکترولیتها )‬ ‫ترشحات روده بزرگ ‪:‬‬ ‫سلولهای موکوسی‬  ‫لوزالمعده‬ ‫شیره لوزالمعده در پاسخ به وجود کیموس درقسمتهای ابتدایی روده‬ ‫باریک ترشح می شود‬ ‫‪ -1‬آنزیمهای پروتئولیتیک‬ ‫‪ -‬تریپسین – ]مهار کننده تریپسین[‬ ‫‪ -‬کیموتریپسین‬ ‫‪ -‬کربوکسی پلی پپتیداز‬ ‫‪ -2‬آنزیم آمیالز (هضم کربوهیدراتها)‬ ‫‪ -3‬آنزیمهای عمده هضم چربی ها‬ ‫فسفولیپاز‬ ‫‪ -‬لیپاز کلسترول استراز‬  ‫محرکهای ترشح لوزالمعده ‪:‬‬ ‫‪ -‬استیل کولین‬ ‫‪ -‬کولسیستوکینین ‪ CCK‬توسط مخاط دوازده در هنگام ورود غذا به روده‬ ‫‪ -‬سکرتین که توسط همان مخاط در پاسخ به غذای بسیار اسیدی ترشح‬ ‫می شود‬ ‫اعمال صفرا ترشح شده از کبد ‪:‬‬ ‫‪ -‬کمک به امولسیونه کردن ذرات بزرگ چربی به ذرات کوچک‬ ‫‪ -‬کمک به جذب فرآورده نهایی چربیهای هضم شده از غشای مخاطی روده‬ ‫صفرا در کبد تولید ودر کیسه صفرا ذخیره می شود‬ ‫پرقدرت ترین محرک ترشح صفرا از کیسه صفرا هورمون ‪CCK‬است‬ ‫‪CCK‬در پاسخ به غذاهای چربی دار وارد شده به دوازده ترشح می شود‬  ‫هضم و جذب در لوله گوارش‬ ‫‪ -1‬هضم کربوهیدراتها‬ ‫آنزیم پتیالین‬ ‫در دهان و معده‬ ‫آمیالز لوزالمعده‬ ‫در روده باریک‬  ‫هضم و جذب در لوله گوارش‬ ‫‪ -2‬هضم پروتئینها‬ ‫آنزیم پپسین ( ‪)PH=3‬‬ ‫در معده‬ ‫آنزیمهای پروتئولیتیک شیره لوزالمعده‬ ‫در دوازده‬  ‫هضم و جذب در لوله گوارش‬ ‫‪ -3‬چربی ها (تری گلیسریدها –کلسترول‪)......-‬‬ ‫لیپاز زبانی‬ ‫در معده‬ ‫امولسیونه شدن و تشکیل میسل توسط امالح صفراوی‬ ‫در روده‬ ‫لیپاز لوزالمعده ولیپاز روده ای‬  ‫جذب در لوله گوارش‬ ‫جذب در لوله روده کوچک‬ ‫(باعث افزایش سطح جذب تا هزار برابر )‬ ‫سطح جذبی مخاط روده‬ ‫چینهای مخاط عرضی (کرکرینگ)‪ -‬پرزها ‪ -villi‬پرز ریزبینی ( ‪)microvilli‬‬  ‫جذب در لوله گوارش‬ ‫جذب کربوهیدراتها ‪:‬‬ ‫اکثراً به شکل منوساکارید جذب می شوند‬ ‫گلوکز وگاالکتوز به روش هم انتقالی با سدیم‬ ‫فرکتوز به صورت انتشار تسهیل شده‬ ‫جذب پروتئین ها‪:‬‬ ‫شبیه به انتقال گلوکز‬ ‫جذب چربی ها‪:‬‬ ‫به صورت میسل حمل شده و از داخل میسل و میکرو ویلی به سلول انتشار می یابند‬ Thank You For Your Attention