Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce PDF

26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Wykład nr 2 Państwo i jego rol a w gospodarce.pptx - Combi ned Państwo i jego rola w gospodarce Państwo jako podmiot...

26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Wykład nr 2 Państwo i jego rol a w gospodarce.pptx - Combi ned Państwo i jego rola w gospodarce Państwo jako podmiot na rynku Państwo jako podmiot gospodarczy: Państwo działa na rynku jako podmiot zgłaszający popyt na dobra i usługi publiczne. (Sekcja: Pań stwo jako podmiot na rynku) Cele państwa na rynku: Państwo dąży do zapewnienia zaspokojeni a potrzeb związanych z funkcjonowaniem całej gospodarki, głównie w obszarach takich jak: Bezpieczeństwo publiczne i obronność kraju Administracja państwowa Oświata Służba zdrowia Kultura Interwencjonizm państwowy: Działania państwa ingerujące w mec hanizm rynkowy i wpływające na zachowania podmiotów gospodar ujących. (Sekcja: Państwo jako podmiot na rynku) Interwencja państwa w strukturę rynku Cele interwencji: Eliminowanie z rynku podmiotów nie przyczyniających się do zwięk szenia produkcji dóbr i usług Wspieranie powstawania nowych, bardziej efektywnych podmiotó w stosujących nowe technologie i techniki produkcji Ograniczenie łączenia się podmiotów przejawiających zachowania monopolistyczne Wpływ państwa na rynek: Poziom cen i ich zmiany Pobudzanie lub ograniczenie popytu na dobra i usługi Zwiększanie lub ograniczenie podaży Funkcje państwa w gospodarce Funkcja alokacyjna: Państwo wpływa na alokację zasobów, czyli na to, jak są one wykorzystywane w gospodarce. (Sekcja: Państwo pełni cztery podstawowe funkcje) about:blank 1/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Funkcja redystrybucyjna: Państwo przekazuje dochody od jednych grup społecznych do innych, np. poprzez system podatkowy i świadc zenia socjalne. (Sekcja: Państwo pełni cztery podstawowe funkcje) Funkcja stabilizacyjna: Państwo dąży do stabilizacji gospodarki, np. poprzez politykę fiskalną i monetarną. (Sekcja: Państwo pełni cztery podstawowe funkcje) Funkcja socjalna: Państwo zapewnia podstawowe dobra i usługi dla wszystkich obywateli, np. edukację, służbę zdrowia, opiekę społeczn ą. (Sekcja: Państwo pełni cztery podstawowe funkcje) Bezpośrednie instrumenty interwencjonizmu Polityka cenowo-płacowa: Państwo może wpływać na ceny i płace, np. poprzez ustalanie cen minimalnych lub maksymalnych. (Sekcja: Bezpośrednie instrumenty interwencjonizmu) Pomoc finansowa: Państwo może udzielać dotacji, pożyczek lub gw arancji finansowych dla przedsiębiorstw. (Sekcja: Bezpośrednie instr umenty interwencjonizmu) Interwencyjne zakupy lub sprzedaż: Państwo może kupować lub sp rzedawać dobra i usługi na rynku, np. w celu stabilizacji cen. (Sekcja: Bezpośrednie instrumenty interwencjonizmu) Polityka fiskalna Definicja: Polityka fiskalna polega na dysponowaniu przez rząd doch odami i wydatkami państwa dla osiągnięcia określonych celów gos podarczych i społecznych. (Sekcja: Polityka fiskalna polega na dysp onowaniu przez rząd dochodami i wydatkami państwa dla osiągnię cia określonych celów gospodarczych i społecznych) Cele polityki fiskalnej: Stabilizacja gospodarki i pobudzanie wzrostu gospodarczego Trwały rozwój Ograniczenie bezrobocia Tworzenie stabilnego poziomu cen i zapobieganie inflacji Zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego Narzędzia polityki fiskalnej: Podatki i wydatki publiczne. (Sekcja: Wy korzystanie podatków i wydatków do realizacji celów gospodarczych i społecznych) Wpływ polityki fiskalnej na popyt: Rząd, jako podmiot ustalający po litykę podatkową, wpływa na całkowity popyt w gospodarce, czyli po pyt konsumpcyjny gospodarstw domowych i popyt inwestycyjny fir m. (Sekcja: Rząd, jako podmiot ustalający politykę podatkową, wpły wa na całkowity popyt w gospodarce, czyli popyt konsumpcyjny gos podarstw domowych i popyt inwestycyjny firm.) about:blank 2/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Wpływ polityki fiskalnej na sytuację gospoda rczą Wpływ na popyt: Polityka fiskalna może wpływać na popyt w gospo darce poprzez zmiany w podatkach i wydatkach publicznych. (Sekcj a: Wpływ polityki fiskalnej na sytuację gospodarczą) Wpływ na wzrost gospodarczy: Polityka fiskalna może stymulować wzrost gospodarczy poprzez zwiększenie wydatków publicznych lub obniżenie podatków. (Sekcja: Wpływ polityki fiskalnej na sytuację go spodarczą) Wpływ na inflację: Polityka fiskalna może prowadzić do inflacji, jeśli r ząd zwiększa wydatki publiczne bez odpowiedniego zwiększenia pod atków. (Sekcja: Wpływ polityki fiskalnej na sytuację gospodarczą) Podsumowanie Państwo odgrywa kluczową rolę w gospodarce, pełniąc szereg funkcji i stosując różne instrumenty interwencji. Polityka fiskalna jest jednym z najważniejszych narzędzi, które państwo wykorzystuje do osiągnięcia swoich celów gospodarczych i społecznych. Diagram: Funkcje państwa w gospodarce Polityka Pieniężna Państwa Definicja Polityki Pieniężnej Polityka pieniężna to działania podejmowane przez bank centralny w celu kontrolowania podaży pieniądza w gospodarce. (Definicja) Cel polityki pieniężnej: Utrzymanie produkcji, zatrudnienia i cen na p ożądanym poziomie. (Definicja) Miara Podaży Pieniądza Podaż pieniądza to ilość pieniędzy dostępnych w gospodarce. (Miar a podaży pieniądza) Główne składniki podaży pieniądza: Gotówka Depozyty na żądanie Depozyty terminowe (Miara podaży pieniądza) Rezerwa Obowiązkowa Rezerwa obowiązkowa to część depozytów, którą banki komercyjne muszą przechowywać w banku centralnym. (Rezerwa obowiązkowa) Stopa rezerw obowiązkowych to procent depozytów, który banki ko mercyjne muszą przechowywać w banku centralnym. (Rezerwa obo wiązkowa) about:blank 3/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Wpływ stopy rezerw obowiązkowych na podaż pieniądza: Wysoka stopa rezerw obowiązkowych ogranicza zdolność bankó w komercyjnych do udzielania kredytów, co zmniejsza podaż pieni ądza. Niska stopa rezerw obowiązkowych zwiększa zdolność banków ko mercyjnych do udzielania kredytów, co zwiększa podaż pieniądza. (Rezerwa obowiązkowa) Przykład Obliczenia Rezerwy Obowiązkowej Suma depozytów w całym systemie bankowym: $D = Wp \times \f rac{1}{r}$ (Przykład) Gdzie: $D$ - suma depozytów $Wp$ - wpłata początkowa $r$ - stopa rezerw obowiązkowych Przykład: Jeśli wpłata początkowa wynosi 1000 zł, a stopa rezerw ob owiązkowych wynosi 0,2 (20%), to suma depozytów w całym systemi e bankowym wynosi: $D = 1000 zł \times \frac{1}{0,2} = 5000 zł$ (Prz ykład) Suma kredytów udzielanych przez system bankowy: $K = Wp \left (\frac{1}{r} - 1\right)$ (Przykład) Gdzie: $K$ - suma kredytów $Wp$ - wpłata początkowa $r$ - stopa rezerw obowiązkowych Przykład: Jeśli wpłata początkowa wynosi 1000 zł, a stopa rezerw ob owiązkowych wynosi 0,2 (20%), to suma kredytów udzielanych przez system bankowy wynosi: $K = 1000 zł \left(\frac{1}{0,2} - 1\right) = 4 000 zł$ (Przykład) Obliczanie rezerwy obowiązkowej: $R = D - K$ (Przykład) Gdzie: $R$ - rezerwa obowiązkowa $D$ - suma depozytów $K$ - suma kredytów Przykład: Jeśli suma depozytów wynosi 5000 zł, a suma kredytów w ynosi 4000 zł, to rezerwa obowiązkowa wynosi: $R = 5000 zł - 4000 zł = 1000 zł$ (Przykład) Rola Operacji na Otwartym Rynku Operacje otwartego rynku to transakcje dokonywane przez bank ce ntralny z bankami komercyjnymi w celu wpłynięcia na podaż pienią dza. (Rola operacji na otwartym rynku) Rodzaje operacji otwartego rynku: about:blank 4/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Sprzedaż papierów wartościowych: Bank centralny sprzedaje pap iery wartościowe bankom komercyjnym, co zmniejsza podaż pieni ądza. Zakup papierów wartościowych: Bank centralny kupuje papiery w artościowe od banków komercyjnych, co zwiększa podaż pieniądz a. Emisja własnych papierów dłużnych: Bank centralny emituje włas ne papiery dłużne, co zwiększa podaż pieniądza. (Rola operacji na otwartym rynku) Polityka Stopy Procentowej Stopa procentowa banku centralnego to cena, za jaką bank central ny udziela kredytu bankom komercyjnym lub po jakiej sprzedaje pap iery wartościowe. (Polityka stopy procentowej) Wpływ stopy procentowej banku centralnego na podaż pieniądza: Wysoka stopa procentowa zniechęca banki komercyjne do pożyc zania pieniędzy od banku centralnego, co zmniejsza podaż pieniąd za. Niska stopa procentowa zachęca banki komercyjne do pożyczani a pieniędzy od banku centralnego, co zwiększa podaż pieniądza. (P olityka stopy procentowej) Rodzaje Polityki Pieniężnej Polityka pieniężna dzieli się na dwie główne kategorie: (Rodzaje poli tyki pieniężnej) Polityka ekspansywna: Cel: Stymulowanie wzrostu gospodarczego. Działania: Zwiększenie podaży pieniądza i obniżenie kosztu kredyt u. (Rodzaje polityki pieniężnej) Polityka restrykcyjna: Cel: Kontrola inflacji i ograniczenie nadmiernego wzrostu gospod arczego. Działania: Zmniejszenie podaży pieniądza i podniesienie kosztu kr edytu. (Rodzaje polityki pieniężnej) Wpływ Polityki Pieniężnej na Podaż Pieniądza Rodzaj Polityki Pieniężnej Wpływ na Podaż Pieniądza Ekspansywna Zwiększenie podaży pieniądza Restrykcyjna Zmniejszenie podaży pieniądza Podsumowanie Polityka pieniężna to kluczowe narzędzie wykorzystywane przez ban k centralny do kontrolowania podaży pieniądza w gospodarce. (Pod sumowanie) about:blank 5/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Cel polityki pieniężnej: Utrzymanie produkcji, zatrudnienia i cen na p ożądanym poziomie. (Podsumowanie) Główne narzędzia polityki pieniężnej: Rezerwa obowiązkowa Operacje otwartego rynku Stopa procentowa banku centralnego (Podsumowanie) Rodzaje polityki pieniężnej: Ekspansywna Restrykcyjna (Podsumowanie) Rynek Pracy: Podstawowe Koncepcj e Definicja Rynku Pracy Rynek pracy to rodzaj rynku, na którym przedmiotem wymiany jest praca. (Definicja) Pracodawca jest kupującym, oferując zatrudnienie. (Definicja) Pracownik jest sprzedającym, otrzymując wynagrodzenie za swoją pracę. (Definicja) Rynek pracy kształtowany jest przez podaż pracy i popyt na pracę. (Definicja) Podaż Pracy Podaż pracy to zasób siły roboczej, obejmujący osoby już pracujące i poszukujące zatrudnienia za określoną płacę. (Strona podaży prac y) Czynniki Wpływające na Podaż Pracy Czynniki demograficzne: Wzrost populacji: Większa populacja oznacza większą potencjalną siłę roboczą. Struktura wieku: Młodsza populacja może oznaczać większą liczbę osób wchodzących na rynek pracy. Migracja: Przepływy ludności mogą wpływać na podaż pracy w da nym regionie. Czynniki ekonomiczne: Poziom rozwoju gospodarczego: Wzrost gospodarczy może prowa dzić do zwiększenia popytu na pracę, co z kolei zwiększa podaż pra cy. Poziom bezrobocia: Niski poziom bezrobocia może zachęcać osob y do poszukiwania pracy. Wynagrodzenia: Wyższe wynagrodzenia mogą zachęcać osoby d o pracy, a niższe mogą zniechęcać. about:blank 6/7 26.01.2025, 22:29 Wykład nr 2 Państwo i jego rola w gospodarce.pptx - Combined Popyt na Pracę Popyt na pracę to ilość pracy, którą pracodawcy chcą zatrudnić w d anym okresie czasu przy określonej stawce płacy. (Strona popytu na pracę) Popyt na pracę jest popytem pochodnym, ponieważ praca jest poż ądana nie dla niej samej, ale ze względu na jej wkład w produkcję dó br i usług. (Strona popytu na pracę) Czynniki Kształtujące Popyt na Pracę Zasób kapitałów potrzebnych do stworzenia nowych miejsc pracy: Dostępność kapitału wpływa na możliwości inwestycji i tworzenia n owych miejsc pracy. Wielkość globalnego popytu na rynku dóbr i usług: Większy popyt na dobra i usługi oznacza większy popyt na pracę w celu ich produkcji. Struktura dóbr i usług na rynku: Zmiany w strukturze produkcji (np. wzrost znaczenia usług) mogą wpływać na popyt na różne rodzaje pracy. Postęp technologiczny i związana z nim wydajność pracy: Nowe technologie mogą zwiększać wydajność pracy, co może pro wadzić do zmniejszenia popytu na pracę w niektórych sektorach. Podsumowanie Rynek pracy jest złożonym systemem, na który wpływa wiele czynnikó w. Zrozumienie tych czynników jest kluczowe do analizy i prognozowa nia trendów na rynku pracy. Diagram Rynku Pracy Dodatkowe Uwagi Podaż pracy i popyt na pracę są ze sobą powiązane. Zmiany w jedn ym z tych czynników mogą wpływać na drugi. Rynek pracy jest dynamiczny i podlega ciągłym zmianom. Globalizacja i postęp technologiczny mają znaczący wpływ na ryne k pracy. about:blank 7/7