Kaslar Hakkında Bilgiler PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu doküman, kaslar, kasların sınıflandırılması, kasların ortak özellikleri ve kasın mikroskobik yapısı gibi konular hakkında bilgi sunmaktadır.
Full Transcript
# Kaslar - Hareket sisteminin aktif elemanıdır - Kimyasal enerjiyi mekanik işe çevirebilen ve en temel özelliği kuvvet oluşturmak olan efektör organlardır ## Kasların Sınıflandırılması - **Çizgili Kaslar (İskelet Kası)** - Vücut ağırlığının yaklaşık %40-45'ini oluşturur. - Somatik SS tara...
# Kaslar - Hareket sisteminin aktif elemanıdır - Kimyasal enerjiyi mekanik işe çevirebilen ve en temel özelliği kuvvet oluşturmak olan efektör organlardır ## Kasların Sınıflandırılması - **Çizgili Kaslar (İskelet Kası)** - Vücut ağırlığının yaklaşık %40-45'ini oluşturur. - Somatik SS tarafından inerve edilir. - Düzgün dizilimli myofibrillere sahip. - Myofibriller içinde A, I, Z bantları var. - Hücreleri çok çekirdekli. - Kas hücreleri uzun silindirik yapıda. - Fonksiyonları: hareket ve postürü sağlamak. - **Düz Kaslar** - Vücut ağırlığının yaklaşık %5-10'unu oluşturur. - Otonom sinir sistemi tarafından inerve edilirler (mide, safra kesesi, damarlar vb). - Semp-parasempatik - Tek çekirdekli - Sürekli ritmik kontraksiyon yapabilirler - Myofibrillerin düzenli bir dizilimi yoktur - **Kalp Kası** - Çizgili ve düz kasa benzer. - Düzgün dizilimli myofibrilleri var. - Myofibriller içinde A, I, Z bantları var. - Kendi ileti sistemi ve Otonomik SS tarafından inerve edilir. ## Kasların Ortak Özellikleri 1. **Eksitabilite:** Her canlı doku gibi, uyarana cevap verirler(kasılma) 2. **Kontraktibilite;** Uyarana kasılma ile cevap verir 3. **İletebilme (İletkenlik):** Sinir sisteminden gelen uyarlar ile uyarılırlar ve bu uyarıyı iletebilirler 4. **Ekstansibilite:** Kaslar yeterince gerilim kuvveti uygulandığında istirahat boyuna göre uzayabilme kabiliyetine sahiptir 5. **Elastisite (eski boyutuna geri dönebilme):** Uygulanan kuvvet ortadan kalktığında kas istirahat boyuna boyutlarına geri döner ## Kasın Mikroskobik Yapısı - **Sarkolemma:** Kas lifinin hücre membranıdır. - Hücreleri birbirinden ayırır. - İyon geçişini sağlar - **Sarkoplazma:** - Myofibrilleri barındırır. - (kas kontraksiyonu kontrolünde önemli) - (Ca+ 'u depo eder ve saliverir) - Kontraksiyon için gerekli enerjiyi mitokondriler sağlar - **Miyofibril:** - Kas dokunun en önemli özelliği olan kasıp gevşemeyi sağlayan protein iplikçiklerdir - Elektron mikroskobunda incelendiğinde ince ve kalın olmak üzere 2 alt yapıya sahip olduğu görülür. Bunlara miyofilament denir. ## Kas Liflerinin Yapısı - Liflerin kas içerisindeki yerleşimi kasın fonksiyonunu etkiler. - Kas liflerinin yerleşimi **Paralel** ve **Pennat** lifler olarak ikiye ayrılır ### Paralel Lifler - Lifler, kasın uzun eksenine, hareket yönüne paraleldir - Kesit alanları küçük, kuvvet üretim kapasiteleri düşüktür. - Yüksek kasılma hızlarıyla oldukça fazla kasılırlar. - Paralel lifli kaslar daha fazla kısalabilirler - Eklem hareket genişliği daha fazladır. - ÖR: Sartorius- biceps ### Pennat Lifler - Lifler kasın uzun eksenine ve hareket yönüne açı yapacak şekilde uzanır. - Kuvvet üretebilme kapasitesi yüksek - Yavaş kasılır - Pennat kas dizilimi daha fazla kas liflerinin içermesine izin verir. ## Kas Kuvvetini Etkileyen Mekanik Faktörler 1. Kas enine kesiti 2. Kas lifi tipleri - **Tip I = yavaş oksidatif-yavaş kasılan** - Hızlı kasılan lifler histokimyasal özelliklerine göre 2'ye ayrılır - Yorgunluğa dirençli - Anaerobik kapasiteleri↓, aerobik kapasiteleri↑ - Myoglobinden zengin-kırmızı - ATP kullanmaları zayıftır - **Tip IIa** - **Tip IIb** 3. Yaş 4. Cinsiyet 5. Beslenme 6. Yorgunluk 7. Fiziki koşullar 8. Motivasyon ## Tetanik Kasılma - Sürekli kasılı kalma durumudur. - Gevşemenin gerçekleşememesi - Patolojiktir ## İzokinetik Kasılma - Hareket hızının sabit tutulduğu maksimal kasılma şeklidir ## Kasılma Türleri - **Adelenin iç geriliminin artmasıdır.** - **İzometrik/statik:** - Kas boyunda değişiklik olmaz, kas gerilimi artar. - Hareket oluşmaz - **Dinamik:** - **Konsantrik:** - En az kuvvet oluşturan kasılma türüdür. - **Eksantrik kasılma:** - Eksantrik kontraksiyon daha fazla güç gerektirir. - Eksantrik kontraksiyon kansantrik kontraksiyondan daha zordur. - Diğer kasılma türlerinden daha fazla güç üretilir. ## Motor Unite - Bir motor sinir, onun aksonu ve uyardığı kas lifine Motor Unite adı verilir. ## İskelet Kasının İnervasyonu - %40 affarent, %60 efferent sinirlerle meydana gelir. - **Afferent (Duyu) sinirleri** ise GrupII ve golgi tendon organları meydana getirir. - **Gr Ia:** (kalın myelinli) - **Gr II:** (ince myelinli) - **Golgi tendon organı** - **Alfa motor lifler** ön boynuz motor hücreden çıktıktan sonra kas lifine ulaşmadan önce aksonları üzerindeki kılıftan tamamen ayrılır, kılıfsız olarak daha ufak terminallere ayrılır. Motor son plak'ı meydana getirir ## İskelet Kasının Anatomisi - 10-100μ çapında 1-120mm uzunluğunda bağ dokusu ile çevrilmiş kas hücrelerinden oluşur. - Bu hücrelere "kas lifi" denir. - Kas lifi ortasında bulunan tek bir sinir lifi ile inerve edilir. - **Endomisyum:** Her bir kas lifini saran bağ dokusudur. Elektrik izolasyonu sağlar. - **Perimisyum:** 100-150 kas lifi demetini sarar ## Kemik (Osteon) - İskeletin görevleri: - Vücudu destekler, korur, kasların yardımıyla hareketi sağlar - İç organları ve beyni korur. - Bazıları kırmızı kan hücresi üretir - Ca ve P gibi mineralleri depolar - Kemiğin fonksiyonları hareket sistemi açısından 2'ye ayrılır - **Kaldıraç sistemi** - **Destek fonksiyonu** - Vücuttaki uzun kemikler kaldıraç kolunu- eklemler rotasyon komponentini oluşturur. - Hareketin kısıtlanmasında kemiğin fonksiyonu (dirsek-talus/kalkaneus) ## Kemiğin Yapısı - **Kompakt Kemik:** Devamlı kemik kitlesi, birbiri ile ilişkili vasküler kanalları içerir. Kuvvet ve sertlik kazandırır. - **Spongioz Kemik:** - İskeletin iç kısmında yer alır - İskeletin iç kısmı boşluklu gözenekli - İç kısımda kemik iliği bulunur Kan hücresi üretir ## Kemiğin Yapım Olayına: - **Osteoblastik aktivite**: Kemiğin yapım olayına karışır - Osteoblastik ve osteoklastik aktivite devamlı bir denge - dahilinde meydana gelmektedir - Kemiğin yapım olayı yıkımından fazla ise: osteosklerozis meydana gelir ## Kemiğin Yıkım Olayına: - **Osteoklastik aktivite**: Kemiğin yıkım olayına karışır - Kemiğin yıkım olayı yapım olayından fazla ise: osteoporoz meydana gelir ## Enkondral Kemikleşme - Kemiğin boyuna büyümesi (kemiğin boyuna büyümesini sağlar) ## Perikondral Kemikleşme - Kemiğin enine büyüme sağlar ## Kimyasal Yapı - Kimyasal yapı açıdan iki ana maddeden oluşur - **Organik madde % 33** (kollajen yapısıda) - **İnorganik madde % 67** (60-70)-En önemlisi: Ca, Na, Mg ve K tuzlarıdır. ## Ossifikasyon (Kemikleşme) - Doğumda kemik şaftının iyi gelişmesine rağmen epifiz plaklarının gelişimi ve ossifikasyonu yavaştır. - Genellikle uzun kemiklerin büyüme plakları kadınlarda 17 yaş erkeklerde 18 yaşta kemikle füzyona uğrar - En geç füzyona uğrayan epifiz plakları kolumna vertebralistedir (25 yaşa doğru). - Kemik teşekkülü daha intrauterin hayatın ilk haftasında oluşmaya başlar - İki tip kemik oluşumu vardır - **Membranöz kemikleşme** (yassı kemikler) - **Kartilajinöz kemikleşme** - Kemiğin sürekli yapım ve yıkımı söz konusudur - Üç tür kemik hücresi vardır - **Osteoblastlar:** Kemiğin yapımından sorumludur - **Osteoklastlar:** Kemiğin yıkımı ile ilgili hücrelerdir - **Osteositler:** Her iki hücre için temel oluşturur. Vücudun ihtiyacına göre o görevi üstlenir Osteoklast, osteoblasttan fazla ise osteoporoz olur. Osteoblast osteoklasttan fazla ise osteostaleroza olur ## Fonksiyonel Adaptasyon Kanunu - Kemik yeni şartlara bünyesini reorganize ederek uyum sağlar - Başka bir deyişle, kemikte herhangi bir patolojik durum söz konusu olduğunda (örn. kırık) kemik bu şartlara uyum yaparak kendini yenileyebilmekte ve tekrar fonksiyon görür hale gelmektedir. ## Kemiğin Fizyolojik Özellikleri 1. **Elastisite** - **Hook Kanunu:** - **Young Modulü:** 2. **Ünit Rezistans:** ## Kemiğin Kanunları - **Wolff Kanunu**: Kemik intermittant yüklenme altında hipertrofiye uğramakta, statik yüklenme altında ise atrofiye uğramaktadır. - **Yüklenme** altında kemiklerde angülasyon oluşur. Kemiğin konkav alanlarında hipertrofi, konveks kısımlarında ise atrofi meydana gelir. ## Kırıklardan Sonraki Fonksiyonel Uyum - Kemiklerde bir yapım olayı olmasaydı kırıklardan sonra kemiğin tekrar fonksiyon görmesi mümkün olamazdı. Kemiğin kendini yenileyip tamir edebilmesi için bazı şartlar vardır. ## Kemiklerin Çeşitleri - **Kısa Kemikler:** - Kompakt kemikle çevrelenmiş spongioz kemikten oluşur - Şokların absorbsiyonu, kuvvetin iletiminden sorumlu - **Yassı Kemikler:** - İç ve dış kompakt kemik tabakası arasında spongioz kemik - İç organları koruma, kaslara yapışma noktası sağlama - (örnek: Kosta, ilium, sternum) - **İrreguler Kemikler:** - Spongioz kemiğin dışındaki ince kompakt kemik - Ağırlık taşıma, yükleri dağıtma, spinal kordu koruma, harekete katılma, kaslara yapışma yeri oluşturmak gibi görevleri vardır - **Sesamoid Kemikler:** - Bir tendon ya da eklem kapsülü içinde yer alan kemiklerdir. - Kasın insersio açısını değiştirir. - (örnek: Patella, 1. metatars tabanında flex.hall.brev. Kasının distal tendonu içinde yer alan sesamoid) ## Kemiğin Beslenmesi - Uzun kemiklerin beslenmesi nutriyen arterler ile sağlanır ## İskelet Kasının Anatomisine Ait Terimler - **Fasya:** İskelet kaslarını örten ak zardır - Yüzeyel ve derin 2 yapraktan oluşur - Kas gruplarını birbirinden ayıran kısımına *septum intermusculare* denir - **Tendon (kiriş):** Kası kemiğe bağlayan sağlam bağ dokusudur. - **Epimisyum:** Kasın tümünü saran gevşek bağ dokusudur. ## İskelet Sistemine Binen Yükler 1. **Kompresyon Kuvveti:** (Conepression) 2. **Gerilim Kuvveti:** (tension) 3. **Parçalama Kuvveti:** (shear) 4. **Bükme Stresi Kuvveti:** (Torsiyon) 5. **Torsiyonel Kuvvet** ## Kompresyon Kuvveti - Cismin her iki ucundan zıt yönlü kuvvetlerin uygulanması sonucu oluşur - Cismin boyunda kısalma, enine genişleme meydana gelir - Vücut ağırlığı, gravite, kas kontraksiyonu... ## Gerilim Kuvveti - Cisimde uzama ve daralma meydana getirir. - Kaynağı kas gerilimidir. Aşırı gerilim kuvvetine maruz kalan vücut kısımlarına en iyi örnek Tüberositas tibia'dır ## Bükme Kuvveti - Bükme stresi altında kemiğin bir tarafında konveksite (gerilim) diğer tarafında konkavite (kompresyon) meydana gelir. ## Parçalama Kuvveti - Örn parçalama stresi spondilolistesis'e neden olabilir ## Torsiyonel Kuvvet - Cisimde döndürücü bir kuvvet ortaya çıkarır. - Spiral kırığa yol açar ## Eklem Türleri - **Menteşe(ginglimus) tipi eklem:** - Konveks eklem yüzü makara şeklindedir. - Konkav eklem yüzü bu makarayı kısmen içine alacak oyuk şeklindedir. - Eklem tek eksenlidir. - Hareket ekseni kemiğin uzun eksenine diktir. - Sadece fleksiyon ve ekstansiyon hareketi - (örnek: Dirsek Eklemi) - **Trokoid (pivot/dingil) tip eklem:** - Konveks eklem yüzü silindir şeklinde - Konkav eklem yüzü ise bir kısmı kemik, bir kısmı ligament olacak şekilde bir halka - Tek ekselenlidir ve bu eksen kemiğin uzun eksenine paraleldir. - Sadece vertikal eksen boyunca rotasyon hareketine izin verir. - (örnek: Atlanto-aksiyal (C1 - C2 arası) eklem) - **Spheroid (Küre-çukur/top-soket) tip eklem:** - Konveks yüz yuvarlak olup, küre ya da top şeklindedir. - Konkav yüz ise bu yeri saracak şekilde yuvarlak bir çukur (soket) tipindedir. - Üç eksenlidir. - Fleksiyon-ekstansiyon, abduksiyon-adduksiyon, iç ve dış rotasyon ile sirkümdiksiyon hareketlerine izin verir. - (örnek: Kalça ve omuz eklemi) - **Planar tip eklem:** - Bu tip eklemlerde eklem yüzleri düz veya hafifçe konkav ya da konvekstir. - Eksenleri yoktur. Dolayısıyla sadece hafif bir kayma hareketi meydana gelir. - Hareketler çevre yumuşak dokular ve kemiklerce kısıtlanmıştır. - (örnek: İnterkarpal, intertarsal, 2-5 karpometakarpal eklemler, vertebralar arası) - **Condyler tip eklem:** - Menteşe tip ekleme benzer. - Farkı 2 düzlemde hareketi olmasıdır. - Flex-ext, rot - (örnek: diz eklemi) - **Elipsoid tip eklem:** - Konveks eklem yüzü uzunlamasına kesilmiş yarım yumurta, konkav eklem yüzü ise bunu içine alacak oval bir çukur şeklindedir. - İki eksenlidir (sagital ve transvers eksen) - Fleksiyon-ekstansiyon + abduksiyon-adduksiyon veya lateral fleksiyon hareketine izin verir. - Sirkümdiksiyon hareketini yapabilirler. - (örnek: Radiokarpal eklem) - **Sellar (eyer) tipi eklem:** - Her iki eklem yüzü de bir yönde konkav - bir yönde konvekstir. - Konveks eklem yüzü eyer (saddle tipi) şeklindedir. - Üç eksenlidir. - (örnek: Başparmağın karpometakarpal eklemi (Trapezometakarpal) - **Eklemler:** - İnsan vücudunda hareketlerin oluştuğu yerlerdir. - İnsan iskeletinin değişik kemikleri arasındaki fonksiyonel bağlantılardır. - Vücudumuzda stresle en çok karşı karşıya kalan yapılardan birisidir. - Ekleme binen gerilim ve streslerin karşılanabilmesi için gerekli özellikler: - Eklem yüzünün genişliği - Eklem yüzünün düzgünlüğü - Eklemi kontrol eden yapıların özellikleri - Eklemde meydana gelen hareket tipleri - Eklem boşluğunun (-) basıncı ## Fonksiyonel Uyum - **Kemik**: - İskelet sistemine binen yükler beş gruptur: - Kompresyon kuvveti - Gerilim kuvveti - Parçalama kuvveti - Bükme Stresi Kuvveti - Torsiyonel Kuvvet - Wolff Kanunu: Kemik intermittant yüklenme altında hipertrofiye uğramakta, statik yüklenme altında ise atrofiye uğramaktadır. - Kemiklerin uygulanan kuvvete, fiziksel strese ve darbelere bağlı olarak yoğunluk kazanması ve daha kuvvetli hale gelmesini ifade eder. ## Eklem Yüzlerinin Genişliği ve Düzgünlüğü - Eklem yüzü ne kadar geniş ise, ekleme binen stres o kadar azdır. - Eklem yüzü ne kadar az girin ## Eklem Stabilitesi - Bir eklemin stabilitesi ne kadar çok olursa eklemlerin streslere karşı dayanıklılığı o kadar fazla olur. - Eklem stabilitesi eklem kohezyonu olarak da tanımlanır. - Kohezyon: Bir maddeyi oluşturan moleküller arasındaki çekim kuvvetidir. - Eklem stabilitesi 5 faktöre bağlıdır: - Atmosferik basınç - Ligamentler - Fasya - Kaslar - Eklem yüzeyi ## Eklem Türlerine Göre Sınıflandırma - **Sinartrodial Eklemler (Hareketsiz Eklemler)**: - Hareketsiz Eklemler (art. fibröz) - Konnektif doku( bağ dokusu) ile örtülüdür. - Eklem yüzleri tam uygunluk gösterir. - Eklem kapsülü ve eklem boşluğu yoktur. - Örnek: Kafatası kemikleri arasındaki eklemler - Az Hareketli Eklemler (art. Cartilaginea-kartilajinöz) - Kemik yüzleri arasında yassı bir fibrokartilaj yapı (disk) vardır. - Çocuklarda geçici olarak görülen eklemlerde (kemik şaftı-epifiz arasında) bu tip eklemlerdir. Zamanla ortadan kalkar. - Örnek: Vertebra korpusları arasındaki eklemler ve symphizis pubis) - **Diartrodial Eklemler (Tam Hareketli)**: - Tam hareketli(art. Synoviale- sinoviyal) - Vücuttaki eklemlerin çoğunluğu bu tip eklemdir. - Eklem kıkırdağı, fibröz membran, synovial membran, eklem kapsülü, bağları vardır. - (Daha öncede not aldım) *Ostoportrit kıkırdaktan, romatoid artrit sinovyadan başlar. - Eklem kapsülü: Eklemi dıştan sarar. Fibröz (membran) bağ dokusu yapısındadır. ## Sinovyal Eklemlerin Özellikleri 1. Güçlü fibröz kapsülle sarılıdır 2. Kemik yüzeyi kıkırdakla kaplıdır 3. Eklem aralığı mevcuttur 4. Kapsülün iç yüzü sinovyumdan salgılanan sinoviyal sıvıyla kaplıdır. Sinovyal sıvı kaymayı, atık maddelerin absorbsiyonu ve beslenmeden sorumludur. ## Eklem Stabilitesine Etkisi - **Atmosfer basıncı:** - ÖR: kalça-25 mm. omuz-dirsek-3 mm. Hg (-) basınç - Kalça eklemindeki negatif basınç omuz ve dirsek ekleminden çok daha fazladır. - **Ligamentler:** kuvvetli,esnek, dirençli fibröz dokudan oluşur. - Görevleri: - a)hareketli eklemlerde kemiklerin birbiriyle ilişkisin devam ettirilmesi - b)aşırı hareketlerin kontrol - edilmesi ya da önlenmesi - **Fasya:** - Kasları saran fibröz kılıf - ÖR: M. Tensor fascia latae'nın fasyası iliotibial tractus, diz eklem stabilitesinde önemli role sahiptir. - **Kaslar:** - İndirekt rolü vardır. Diğer faktörlerin zayıf olduğu eklemlerde stabilitede rol oynar. - Proprioseptörlerle beraber dinamik stabilizatörler arasında yer alır ## Eklem Hareketleri - **Kayma Hareketi (Gliding Motion):** - Eklem yüzlerinden birisi sabittir diğeri sürekli yer değiştirir. - Örnek. Buz pateni - **Yuvarlanma Hareketi (Rolling/ Sallanma Motion):** - Her iki eklem yüzeyinde de farklı noktalar birbirine temas eder - Örn. Topun yuvarlanması - **Aksiyal Rotasyon(Spinning):** - Sabit bir eklem yüzeyi üzerinde hareket eden bir eklem noktası ile oluşur - Yuvarlanma hareketinden temel farkı bu harekette bir nokta sürekli sabit kalır - Örn. Topaç ## Eklem Hareketleri - Kayma hareketi sırasında ekleme yük binmesi yıpranmaya (dejenerasyon) neden olur. - Diz ekleminin son 15 derecelik ekstansiyonunda sallanma hareketinin her bir derecesine 0,5 derecelik eksternal rotasyon eşlik eder (7,5 derecelik eks.rot.) - Diz ekleminde görülen toplam rotasyonel hareket 15-16 derecedir. - Sallanma hareketine internal ya da eksternal rotasyon eşlik eder. - Eklem yüzlerinden biri diğeri üzerinde rotasyon yapar - Ağırlık ekstremite üzerine bindiğinde diz ekleminin ilk 15 derecelik fleksiyonuna 7,5 derecelik internal rotasyon eklenir. - Her bir fleksiyon derecesine 0,5 derecelik iç rotasyon ## Ekremitelerde Kapalı Kinetik Zincir Egzersizleri - Ekstremitedе еllеr vе аyаklаr sаbit vücut hаrеketi еdеr kаpаlı kinеtik zincirdır. - Üst Ekstremite : **Sinav** - Alt Ekstremite: **Squat** ## Destek Alanı - Bir cismin destek yüzeyi, yere temas ettiği zemin alanı ve arada kalan yüzeyi ifade eder. - Destek yüzeyi arttıkça artan stabiliteden bahsedilir. ## Stabilite - Destek yüzeyinin geniş olması - Ağırlık merkezinin yere yakın olmasıyla - Kütlenin fazla olmasıyla - Yer çekim hattının destek yüzeyinin merkezine yakın olmasıyla - Sürt ## Açık Kinetik Zincir - Ekstremitenin en üst kısmı serbestse açık kinetik zincirdir. - Üst ekstremite: parmak ucu - Alt ekstremite: ayak - örnek: el sallamak - örnek: yürümek ## Ağırlık Merkezi - 3 düzlemin kesiştiği noktadır - 2.sakral vertebranın 2-2,5 cm önünde yer alır. - Ağırlık merkezi yer değişir ## Gravite Hattı - Ağırlık merkezinden geçen doğrultusu yer kürenin merkezine doğru olan çizgidir. - Gravite hattı frontal d ## Mekaniğin Dalları - **Mekanik:** - **Dinamik** - **Statik** - **Kinematik** - **Kinetik** ## Kinematik - 5 ana değişkeni içerir. - **Zaman:** - Belirli bir olayın devam süresinin ölçümüdür - (Adım atarken ayağın 450 msn yerde kalması gibi). - **Konum:** - Bir canlının tüm vücudunun - veya bir parçasının bulunduğu konum yaralanma riskinin belirlenmesinde önemlidir. - **Hareket:** - Cisimlerin yer değiştirmesi olarak tanımlanır. - Ancak bu tanım hareketi tanımlamaya yetmez, hareket ikiye ayrılır: - Linear (doğrusal, düzgün) hareket - Dairesel (rotatuar, açısal) hareket - **Hız:** - Birim zamanda katedilen mesafedir. Yer değiştirmenin şekline göre doğrusal veya açısal hızlar söz konusudur. - Vektörel özelliklere sahiptir. - **İvme:** - Vücut hızının değişikliğinin ölçüsüdür. - Kas iskelet sistemi yaralanmalarının en önemli mekanik etmenidir. - Sabit hızda ivme 0'dır. ## Kinematik ## Değerlendirme Yöntemleri - **Elektrogonyometre** - **Sinematografik-videografik Yöntem** - **Üç boyutlu kinematik analiz** ## Kas Zayıflığında Eksternal Kuvvetten Yararlanma - **Quadriceps** femoris yetersizliği - **Gravite** hattından yararlanarak - **Quadriceps** Kuvvet yetersizliği - **Yer Reaksiyonu** ile ## Kas Zayıflığında Eksternal Kuvvetten Yararlanma - **Gluteus medius** yetersizliği - **Gravite** hattından yararlanarak - **Gluteus maksimus** yetersizliği - **Gövde ekstansör** yetersizliği - **Gravite** hattından yararlanarak ## Hareket Sistemi - **Aktif Yapılar** - **Kaslar**, **Kemik**, **Eklem** - **Pasif Yapılar** - **Kıkırdak**, **Ligament**, **Tendon**, **Menisküs**, **Bursa**, **Fasya** ## Eklem Kıkırdağı - Damar, sinir yoktur. - Synovial sıvı ve çevreden osmos yolu ile % 75'i sudur - Süreli statik yüklenme altında ve yaş nedeniyle deforme olur ## Ligament - Hareketin boyutunu kontrol eder - Vizko elastik yapıdadır - Fazla gerilirse zayıflar - Çok gevşek durması halinde de optimal uzunluğunu kaybeder - Açok gerilirlerse veya cok gevşek kalırlarsa bozulurlar. - **Tendon:** - Tendonun kuvveti; tendonun boyutlarına ve yüklenmenin hızına göre değişir. - Kas kasıldığında ve kısa kas gerildiğinde tendon da gerilir ## Kemik - **Wolff Kanunu**: Kemik intermittant yüklenme altında hipertrofiye uğramakta, statik yüklenme altında ise atrofiye uğramaktadır. - Kemiklerin uygulanan kuvvete, fiziksel strese ve darbelere bağlı olarak yoğunluk ka ## Kinetik - Doğrudan doğruya hareketi doğuran kuvvetlerin incelenmesidir. - Hareketi doğuran kuvvetler internal ve eksternal olmak üzere ikiye ayrılır. ## İnternal Kuvvet - Kaslar (kısalabilon yapılır) - Non-kontraktil yapılar (kemik, tendon, kapsül, ligament, deri vb) ## Eksternal Kuvvet - Yerçekimi kuvvetidir - Reaksiyon kuvveti - Sürtünme - Hava-su rezistansı ## Dairesel Hareket - Merkezdeki sabit bir nokta etrafında diğer noktaların hareket etmesidir. ## İvme - Vücut hızının değişikliğinin ölçüsüdür. - Kas iskelet sistemi yaralanmalarının en önemli mekanik etmenidir. - Sabit hızda ivme 0'dır. ## Linear Hareket - Hareket eden bir c ## Eklem - İnsan vücudunda hareketlerin oluştuğu yerlerdir. - İnsan iskeletinin değişik kemikleri arasındaki fonksiyonel bağlantılardır. - Vücudumuzda stresle en çok karşı karşıya kalan yapılardan birisidir. ## Ekleme Binen Gerilim ve Streslerin Karşılanabilmesi İçin Gerekli Özellikler 1. **Eklem yüzünün genişliği**, yük↓ 2. **Eklem yüzünün düzgünlüğü**, yük↓ 3. **Eklemi kontrol eden yapıların özellikleri** (kas, bağ, - eklem kapsülünün gücü↑→eklem kontrolu/stabilitesi, yük↓) 4. **Eklemde meydana gelen hareket tipleri** 5. **Eklem boşluğunun (-) basıncı** ## Eklem Yüzünün Genişliği - Eklem yüzü ne kadar geniş ise, ekleme binen stres o kadar azdır. ## Eklem Yüzünün Düzgünlüğü - Eklem yüzü ne kadar az girintili ve çıkıntılı ise ekleme binen yükler o ölçü