Pagbasa at Pagsulat: Isang Gabay PDF

Ang pagsulat at pagbasa  Paghihimay sa Makrong Kasanayan sa Pagbasa at Pagsulat  PAGSULAT Isang makrong kasanayan Ito ay binubuo ng mga pinagsama-samang makabuluhang hugis, letra o simbulo na nagiging salita na nakabubuo ng pangungusap, sugnay, parirala at kapag pinagsama-sa...

Ang pagsulat at pagbasa  Paghihimay sa Makrong Kasanayan sa Pagbasa at Pagsulat  PAGSULAT Isang makrong kasanayan Ito ay binubuo ng mga pinagsama-samang makabuluhang hugis, letra o simbulo na nagiging salita na nakabubuo ng pangungusap, sugnay, parirala at kapag pinagsama-sama ay nakabubuo ng isang talata o di kaya ay teksto. “Mensahe”  ANG LETRA ▪Simbulong ponemikong segmental ▪Letre = Old English ▪Littera = Latin ▪Greek "διφθέρα" (writing tablet)  ANG LETRA NG WIKANG FILIPINO BAYBAYIN > ABECEDARIO > ABAKADA ALPABETONG FILIPINO  ANG LETRA NG WIKANG FILIPINO Ito ay binubuo ng katinig at patinig. Tinatawag ring mga ponema o makahulugang mga tunog. Ang alpabetong filipino ay mayroong 28 letra kung saan binubuo ito ng mga sumusunod;  PAGKAKATULAD-TULAD NG PAGSULAT 圣诞节快乐 – CHINESE MANDARIN メリークリスマス - JAPANESE 메리 크리스마스 - KOREAN เมอร์ร่ีคริสต์มาส - THAI  ANG SALITA Ito ay binubuo ng pinagsamang mga letra na maaaring katinig o patinig at nagkakaroon at nagtataglay ng kahulugan. Ito ay pagsasama ng mga morpema. MORPEMA – UNIT NA BUMUBUO SA SALITA E+D+U+K+A+S+Y+O+N = EDUKASYON P+A+M+A+H+A+L+A+A+N = PAMAHALAAN M+A+H+U+S+A+Y = MAHUSAY P+A+N+D+E+M+Y+A = PANDEMYA Ang pangungusap ay may dalawang bahagi ang simuno o ang pinag-uusapan sa isang pangungusap at ang panag-uri o ang bagay na nagsasabi o naglalarawan sa paksa. Ito ay binubuo ng mga bahagi ng pananalita katulad ng pangngalan, pandiwa, pang- abay, panghalip. (Simuno/paksa) →Ang pandemya ay nagsimula noong nakaraang taon.  (panag-uri)  ANG TALATA ✓Ang talata ay binubuo ng magkakaugnay na pangungusap na may iisang pinag-uusapan o paksa. ✓Maaari itong binubuo ng tatlo hanggang sampung pangungusap o mas higit pa.  ANG TALATA HALIMBAWA NG TALATA – Ang Pandemya Ang pandemya ay nagsimula noong Enero ng nakaraang taon. Ito ay sanhi ng isang virus na mabilis makahawa at makapatay ng tao o mas kilala bilang ang COVID19 virus na sinasabing nagmula sa Wuhan, China. Dahil sa COVID19 ay nakaranas ang bansa ng malawakang lockdown na nagsimula noong ika-14 ng Marso, 2020. Ipinagbawal ang mga pagtitipon pansimbahan, pangpamahalaan man o maski ang pag-aaral. Marami ang naitalang namatay at nahawaan ng sakit na ito. Sa awa ng Panginoon ay nakadiskubre rin ang iba’t ibang parmasyutikong kumpanya ng bakuna kontra sa sakit na ito.  ANG TALATA HALIMBAWA NG TALATA – KANIN NG MGA PINOY Hindi mawawala ang kanin sa pagkain ng mga Pinoy. Maski na almusal, tanghalian o hapunan man iyan, kung wala ang kanin sa hapag, kahit gaano pa karami ang ulam, tila walang kabusugan kung walang kanin. Ang kanin ay bunga ng halamang damo na Oryza sativa. Ito ay pangunahing pagkain sa bahagi ng Asya at Aprika. May iba’t ibang uri ng bigas, may pula, brown at karaniwan ay puti.  ANG TEKSTO Ang isang teksto ay binubuo ng isa o higit pang talata na mayroong magkakatulad o iisang paksa o diwang nais palutangin. Ito ay maaaring impormatibo, deskriptibo, naratibo, prosidyural , argyumentatibo o kaya naman ay persweysib  PAGBABASA Isang makrong kasanayan Ito ay rekognasyon at pagbibigyay kahulugan sa mga nakalimbag na letra o sulatin na may pag-unawa gamit ang isipan. “Mensahe”  Eskima Top Down Bottom Up Interaktiv  BOTTOM UP Mula sa kasanayan tradisyonal na pananaw ng mga Behaviorist na nakapokus sa paglinang ng komprehensyon ng pagbasa. Pagkilala mula sa mga nakalimbag na materyales patungong pag-unawa sa isipan ng mambabasa. Pagkatuto ng Grammar Basics upang makabasa  TOP DOWN Mula sa kaalaman Gestalt Psychology na naniniwala na ang pagbasa ay isang holistic na proseso, ang teoryang ito ay nananalig na ang pagbasa ay nakasalalay sa kakayahan ng mambabasa. Teoryang Kognitibo/ Inside-Out o Conceptuality Driven – Mula sa kaisipan ng mambabasa ang pag-unawa sa kaniyang binabasa. Ang pag-unawa sa binasa ay nasa lebel ng intelektwalisasyon ng mambabasa.  SURIIN Tinignan niya nang taimtim ang kaniyang mukha sa salamin, unti-unti niyang nabanaag kung bakit ganoon na lamang ang disgusto ng kaniyang ama sa kaniya at ang pagkamuhi ng kanilang pamilya sa kaniyang Tiyo Kardo.  Mula sa Teoryang Eskima karanasan John Locke(1690), ang utak ng tao ay tabularaza o blank slate(walang laman) Lahat ng karanasan ng tao ay nagdaragdag sa kanya ng kaalaman upang maintindihan ang binabasa Panghuhula ng susunod na mangyayari sa isang aklat  SURIIN Katatapos lamang isampay ni nanay ang pinakahuling piraso ng damit na kaniyang nilabhan. Napatingala ito sa biglang dumilim na kalangitan, sabay ihip ng malamig na hangin, na sinabayan ng maliliit na patak ng tila mumunting tubig, napakunot noo na lamang ang nanay. Dali-dali niyang kinuha ang lalagyan ng damit sa loob bahay. INTERAKTIV Reading with comprehension Rumelhart, D (1985), Barr, Sadow and Blachiwicz(1990) at Ruddell and Speaker (1985) Ang Pagbasa ay magkasabayang top down at bottom up, ang pag-unawa sa binabasa ay nagmumula sa pagkilala sa mga serye ng pangungusap habang isinasalin ito sa mga dati ng kaalaman na nakaimbak na sa isipan.  ISKIMING ISKANING KASWAL KOMPREHENSIBO KRITIKAL PAMULING BASA BASANG TALA ISKIMING MADALIANG PAGBABASA ISKANING PAGHAHANAP NG MGA SUSING-SALITA O KEY WORDS KASWAL PAMPALIPAS ORAS NA PAGBABASA KOMPREHENSIBO HINIHIMAY ANG BAWAT DETALYE PAGSUSURI SA SANHI AT BUNGA, MGA IMPORMASYON KRITIKAL PINAGTITIMBANG ANG KAWASTUHAN AT KATOTOHANAN MORAL STORY PAMULING BASA PAULIT-ULIT NA PAGBABASA SA TEKSTO PAGBABASA SA BIBLIYA BASANG TALA PAGBABASA NA MAY PAGSULAT PAGSISIPI SA MGA THESIS  PANLIPUNAN PANGKASAYSAYAN PANGMATEMATIKA PANG-AGHAM PAMBATAS PANGHUMINIDADES PANGMEDISINA