Pagbasa at Pagsusuri ng Iba't Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik (Modyul 3) PDF

11 Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik Ikatlong Markahan Modyul 3 Gamit ng Cohesive Devices o Kohesyong Gramatikal sa Pagsulat ng Tekstong Deskriptibo Panimula Ang modyul na ito ay tatalakay sa paksang “Kohesyong Gramatikal o Cohes...

11 Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik Ikatlong Markahan Modyul 3 Gamit ng Cohesive Devices o Kohesyong Gramatikal sa Pagsulat ng Tekstong Deskriptibo Panimula Ang modyul na ito ay tatalakay sa paksang “Kohesyong Gramatikal o Cohesive Device na kinakailangan upang mapahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo. PINAKAMAHALAGANG KASANAYANG PAMPAGKATUTO: Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawang teksto ( F11WG-111c-90 ) Pagkatapos ng modyul na ito, inaasahan ang mga mag-aaral na: natatalakay at nasusuri ang mg pangunahing cohesive device o kohesyong gramatikal nagagamit sa wastong pangungusap ang mga cohesive device nakakasulat ng maikling tekstong naglalarawan gamit ang cohesive device o kohesyong gramatikal Subukin A. Basahin ang mga pangungusap kung ang mga ito ay naglalahad nang wastong kaalaman o maling pahayag. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Ang cohesive device o kohesyong gramatikal ay mga salitang nagsisisilbing pananda upang hindi paulit-ulit ang mga salita. a. Tama b. Mali 2. Ang kohesyong gramatikal ay mga salitang tulad ng pangngalan at pandiwa na naghahawing sa mga salita, parirala at sugnay. a. Tama b. Mali 3. Kinakailangan ang paggamit ng cohesive device upang maging mas mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo. a. Tama b. Mali 4. Anapora ang tawag sa panghalip na ginagamit sa hulihan bilang pamalit sa panghalip na nasa unahan. a. Tama b. Mali 5. Katapora ang tawag sa mga panghalip na matatagpuan sa unahan bilang pamalit sa pangngalang nasa hulihan. a. Tama b. Mali 1  6. Ang pang-ugnay ay nagpapahayag ng matinding damdamin. a. Tama b. Mali 7. Ang reiterasyon at kolokasyon ay ang dalawang uri ng kohesyong leksikal. a. Tama b. Mali 8. Ang limang pangunahing cohesive device o kohesyong gramatikal ay ang sumusunod: pandiwa, pautos, pakiusap at padamdam. a. Tama b. Mali 9. Ang tekstong deskriptibo ay maihahalintulad sa isang larawang ipininta o iginuhit kung saan kapag nakita ito ng iba ay parang nakita na rin nila ang orihinal na pinagmulan ng larawan. a. Tama b. Mali 10. Substitusyon ang tawag sa paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling ulitin ang salita. a. Tama b. Mali Gamit ng Cohesive Devices o Aralin Kohesyong Gramatikal sa Pagsulat ng Tekstong 3 Deskriptibo Alamin Upang mas mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo bilang bahagi ng iba pang uri ng teksto, kinakailangan ang paggamit ng mga cohesive device o kohesyong gramatikal. Ang mga ito kasi ay mahalaga sa pagbibigay ng mas malinaw at maayos na daloy ng mga kaisipan sa isang teksto. 2  Balikan Napag-alaman natin sa nakaraang modyul na ang tekstong deskriptibo ay may layuning maglarawan ng isang bagay, tao, lugar, karanasan, sitwasyon, at iba pa. Ang uri ng sulating ito ay nagpapaunlad sa kakayahan ng mag-aaral na bumuo at maglarawan ng isang partikular na karanasan. Dagdag pa, nagbibigay ang sulatin na ito ng pagkakataon na mailabas ng mga mag-aaral ang masining na pagpapahayag. Tuklasin Palitan ng wastong panghalip ang salitang nakakahon. Pumili ng iyong sagot mula sa mga salita sa ibaba. ako siya sila kayo kami _____ 1. Si Karl ay isang mabait na bata. Ang pangalan ko _____ 2. ay si Charles Joshua. _____ 3. Sina Raden at Raven ay magkakapatid. Si Allan at ako _____ 4. ay maliligo sa dagat. _____ 5. Ikaw at si Yvonne ay maglilinis ng silid-aklatan. _____ 6. Si Pedro at Maria ay parehong guro. Si Alexander at ako _____ 7. ay magtatanim sa bukid. 3  Suriin/Talakayin Cohesive Device o Kohesyong Gramatikal Ano nga ba ito? ❖ Ang kohesyong gramatikal ay mga salitang nagsisilbing pananda upang hindi paulit-ulit ang mga salita. ❖ Ito ay mga salitang tulad ng panghalip at pang-ugnay na nagkakawing sa mga salita, parirala at sugnay. ❖ Nakakabagot na mabasa at marinig ang mga salitang paulit-ulit na ginagamit sa isang texto o pahayag. ❖ Maiiwasan na pagbanggit na pag-uulit kung gagamit tayo ng panghalip tulad ng siya, sila, tayo, kanila, kaniya, ito, iyan, iyon, dito, doon, diyan ,at iba pa. Gamit ng Cohesive Devices o Kohesyong Gramatikal sa Pagsulat ng Tekstong Deskriptibo Upang maging mas mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo bilang bahagi ng iba pang uri ng teksto o kaya’y maging mas malinaw ang anomang uri ng tekstong susulatin, kinakailangan ang paggamit ng cohesive device o kohesyong gramatikal. Ang mga ito kasi ay mahalaga sa pagbibigay ng mas malinaw at maayos na daloy ng mga kaisipan sa isang teksto. Ang mga teksto ay hindi lang basta binubuo ng magkakahiwalay na pangungusap, parirala, o sugnay, bagkus ang mga ito ay binubuo ng magkakaugnay na kaisipan kaya’t kinakailangan ang mga salitang magbibigay kohesyon upang higit na lumitaw ang kabuluhan at kahulugan ng bawat bahagi nito. Ang limang pangunahing cohesive device o kohesyong gramatikal ay ang sumusunod: reperensiya ( reference ), substitusyon ( substitution ), ellipsis, pang- ugnay at leksikal. 1. Reperensiya ( Reference ) – Ito ang paggamit ng mga salitang maaring tumukoy o maging reperensiya ng paksang pinag-uusapan sa pangungusap. Maaari itong maging anapora ( kung kailangang bumalik sa teksto upang malaman kung sino ang tinutukoy )o kaya’y katapora ( kung nauna ang panghalip at malalaman lang kung sino o ano ang tinutukoy kapag ipinagpatuloy ang pagbabasa sa teksto ). Anapora- panghalip na ginagamit sa hulihan bilang pamalit sa pangngalang nasa unahan. Halimbawa: Aso ang gusto kong alagaan. Ito kasi ay maaaring maging mabuting kaibigan. ( Ang “ Ito “ sa ikalawang pangungusap ay tumutukoy sa “ aso “ na nasa unang pangungusap. Kailangnag balikan ang unang pangungsap upang malaman ang tinutukoy na panghalip na “ ito “. Katapora – mga panghalip na matatagpuan sa unahan ng pangungusap bilang pamalit sa pangngalang nasa hulihan. Halimbawa: Siya ay hindi karapat-dapat sa aking apelido. Si Juan ay kahiya-hiya. 4  ( Ang “ siya” sa unang pangungusap ay tumutukoy kay “Juan “. 2. Substitusyon ( Substitution ) – Paggamit ng ibang salitang papalit sa halip na muling ulitin ang salita. Halimbawa: Nawala ko ang aklat mo. Ibibili na lang kita ng bago. ( Ang salitang “ aklat “ sa unang pangungusap ay napalitan ng ng salitang “ bago” sa ikalawang pangungusap. Ang dalawang salita ay parehong tumutukoy sa iisang bagay, ang aklat. 3. Ellipsis- May binabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan o magiging malinaw pa rin sa mambabasa ang pangungusap dahil makatutulong ang naunang pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig ng nawalang salita. Halimbawa: Bumili si Gina ng apat na aklat at si Rina nama’y tatlo. ( Nawala ang salitang “ bumili “ gayundin ang salitang “ aklat” para sa bahagi ni Rina subalit naiintindihan pa rin ng mambabasa na tulad ni Gina, siya ay bumili rin ng tatlong aklat dahil nakalahad na ito sa unang bahagi. 4. Pang-ugnay – Nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng “ at “ sa pag-uugnay ng sugnay sa sugmay, parirala sa parirala, at pangungusap sa pangungusap. Sa pamamagitan nito ay higit na mauunawaan ng mambabasa o tagapakinig ang relasyon sa pagitan ng mga pinag-uugnay. Halimbawa: Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo para sa mga anak at ang mga anak ay dapat magbalik ng pagmamahal sa kanilang mga magulang. 5. Kohesyong Leksikal – Mabibisang salitang ginagamit sa teksto upang magkaroon ng kohesyon. Maaari itong mauri sa dalawa: ang reiterasyon at ang kolokasyon. a. Reiterasyon- Kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang beses. maari itong mauri sa tatlo: pag-uulit o repetisyon, pag-iisa-isa, at pagbibigay – kahulugan. (1) Pag-uulit o repetisyon – Maraming bata ang hindi nakapasok sa paaralan. Ang mga batang ito ay nagtatrabaho na sa murang gulang pa lang. (2) Pag-iisa- Nagtatanim sila ng mga gulay sa bakuran. Ang mga gulay na ito ay talong, sitaw, kalabasa, at amplaya. (3) Pagbibigay-kahulugan – Marami sa mga batang manggagawa ay nagmula sa mga pamilyang dukha. Mahirap sila kaya ang pag-aaral ay naisasantabi kapalit ng ilang baryang naiaakyat nila para sa hapag- kainan. b. Kolokasyon- Mga salitang karaniwang nagagamit nang magkapareha o may kaugnayan sa isa’t isa kaya’t kapag nabanggit ang isa ay naiisip din ang isa. Maari magkapareha o maari ding magkasalungat. 5  Halimbawa: nanay – tatay guro- mag-aaral hilaga –timog doctor- pasyente puti-itim maliit-malaki Isaisip Tandaan: Ang cohesive devices o kohesyong gramatikal ay mga salitang nagsisilbing pananda upang hindi paulit-ulit ang mga salita. Ito ay mga salitang tulad ng panghalip at pang-ugnay na nagkakawing sa mga salita, parirala at sugnay Isagawa Sumulat ng limang pangungusap hinggil sa eksena na nagaganap sa loob ng iyong tahanan. Gamitan ang mga pahayag ng may kohesyong gramatikal na Anapora at Katapora. ( NOTE : Isumite. Huwag kalimutang isulat ang pangalan, baitang , seksiyon at bilang ng modyul. 6  Pagyamanin/ Karagdagang Gawain Gawain 1: Natutukoy ang cohesive device na ginamit sa nakalahad na teksto. Anapora ang reperensiya kung kailangang bumalik sa teksto upang malaman kung ano o sino ang tinutukoy; katapora naman kung nauna ang panghalip at malalalaman lang kung sino o ano ang tinutukoy kapag ipinagpatuloy ang pagbabasa sa teksto. Isulat sa linya kung anapora o katapora ang tinutukoy ng mga panghalip na nakasulat nang madiin. Isulat ang iyong sagot sa isang buong papel. Lagyan din ng pangalan at pangkat at bilang ng modyul. __________________1. “ Dalhin natin siya sa ospital, dali!” ang sigaw ng maliksing si Doris habang pangko ang matandang lupaypay at tila wala nang buhay. Isinakay siya sa hulihang bahagi ng kotse at saka mabilis nitong pinaandar ang sasakyan patungo sa pinakamalapit na ospital. Subalit hindi na umabot nang buhay si Lolo Jose sa pagamutan. _________________ 2. Bayani ang mga taong handang tumulong sa nagangailangan kahit walang hinihintay na kapalit. Sila ay mga karaniwang tao lamang na walang hinahangad kundi ang makagawa ng kabutihan para sa iba. _________________ 3. Matamis na maasim-asim ito. Ang may katigasan at kulay lilang balat ay nagtataglay ng mapuputing hilis na paborito ng marami hindi lang dahil sa lasa nito kundi maging sa taglay na sustansiya. Hindi pangkaraniwang prutas ang mangosteen. _________________ 4. Uber at Grab Taxi na nga ba ang solusyong dala ng makabagong teknolohiya para mapadali ang paghahanap ng masasakyan? Ang mga ito ay alternatibo sa nakasanayang de-metrong taxi. _________________ 5. Malinis at sariwang hangin, isa na nga lang ba itong alaala sa ating malalaking lungsod? Gawain II: Maganda pa rin ang buhay sa kabila ng mga pagsubok at hindi magagandang pangyayari sa paligid. Piliin mong hanapin ang kagandahang ito. Gamit ang cohesive device o kohesyong gramatikal, bumuo ka ng tekstong deskriptibong maglalarawan sa mabubuti o positibong katangian ng iyong sarili, pamilya, komunidad, bansa , at daigdig. Bilugan ang cohesive device o kohesyong gramatikal na ginamit sa bawat bilang. 1. Sa iyong sarili __________________________________________________________________________________ 7 __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 2. Sa iyong pamilya __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 3. Sa iyong komunidad __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 4. Sa ating bansa __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 5. Sa ating daigdig __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ Tayahin A. Basahin ang mga pahayag. Punan ng wastong cohesive device o kohesyong gramatikal ang patlang. Bilugan ang titik ng tamang sagot. ( NOTE : Isumite. Huwag kalimutang isulat ang pangalan, baitang , seksiyon at bilang ng modyul. ) 1. Matutuwa ________ dahil higit na pinagbubuti ang kurikulum para sa mga mag- aaral. a. sina b. ka c. kaniya 8 2. Nagwika _________ na “ Kabataan ang Pag-asa ng Bayan,” ipinaliwanag ni Jose Rizal ang tungkuling ginagampanan ng mga kabataan sa lipunan. a. si b. ikaw c. siya 3. Ang pagmamahal ng guro sa kaniyang mag-aaral ay hindi mapasusubalian. _________ ay taglay niya hanggang kamatayan. a. Kina b. Iyan c. Kanya 4. Maraming natutuhan ang mga kabataan gamit ang ICT. ___________ nila nakukuha ang mga mahahalagang impormasyong kailangan sa pag-aaral. a. Doon b. Dini c. Kayo 5. Sa panahon ng _________ pag-aaral, matinding pagsusunog ng kilay ang kailangan upang makamit ng mga mag-aaral ang inaasam na diploma. a. kanilang b. nilang c. aming B. Basahin ang mga pangungusap kung ang mga ito ay naglalahad nang wastong kaalaman o maling pahayag. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Kinakailangan ang paggamit ng cohesive device upang maging mas mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo. b. Tama b. Mali 2. Katapora ang tawag sa mga panghalip na matatagpuan sa unahan bilang pamalit sa pangngalang nasa hulihan. b. Tama b. Mali 3. Substitusyon ang tawag sa paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling ulitin ang salita. b. Tama b. Mali 4. Ang tekstong deskriptibo ay maihahalintulad sa isang larawang ipininta o iginuhit kung saan kapag nakita ito ng iba ay parang nakita na rin nila ang orihinal na pinagmulan ng larawan. b. Tama b. Mali 5. Ang limang pangunahing cohesive device o kohesyong gramatikal ay ang sumusunod: pandiwa, pautos, pakiusap at padamdam. b. Tama b. Mali 9 10 Sanggunuian: Dayag, Alma et al. Pinagyamang Pluma “ Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananliksik. Quezon City, Philippines, Phoenix Book Store. 2016 De Laza , Crizel Sicat et al. Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. Manila, Philippines, Rex Book Store. 2016 Mga Ibang Sanggunian:: Alternative Delivery Mode (ADM ) Modyul https:/// www.google.com/search https:/// brainly.com 11 Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR) Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600 Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985 Email Address: [email protected] * [email protected] 12 13 14