تاريخ جهان مهدی وزین افضل PDF

‫م ﺪا‬ ‫ﭙﺎس و آ ﻦ ﺪای را ﺖ‬ ‫ﻮ رو ﯽ و ﯽ او ا ﺪ ﺪه‬ ‫آﻧ ﻪ ﺮان ر ﺸﺎن‬ ‫و خ دون ﻮا ﺖ و ﻣﺎن او ﺖ ﺪه‬ ‫» ر ﺦ ﮫﺎﻧ ﺸﺎی ﻮ ﯽ«‬...

‫م ﺪا‬ ‫ﭙﺎس و آ ﻦ ﺪای را ﺖ‬ ‫ﻮ رو ﯽ و ﯽ او ا ﺪ ﺪه‬ ‫آﻧ ﻪ ﺮان ر ﺸﺎن‬ ‫و خ دون ﻮا ﺖ و ﻣﺎن او ﺖ ﺪه‬ ‫» ر ﺦ ﮫﺎﻧ ﺸﺎی ﻮ ﯽ«‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﮥ ﻣﻮﻟﻒ‬ ‫ﺑﺎ ﺣﻤﺪ و ﺳﺘﺎﯾﺶ ﺑﺎرﯾﺘﻌﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺟﻤﻊآوري و ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿـﺮ را ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺟﺎﻧـﺐ اﻋﻄـﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻـﻪ درس و ‪ 1900‬ﺗﺴـﺖ ﺗـﺎﻟﯿﻔﯽ و ﮐﻨﮑـﻮري در ﺑﺨـﺶ ﺗـﺎرﯾﺦ ﺟﻬـﺎن ﺑـﺮاي‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن رﺷﺘﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﺴﺖﻫﺎ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦ آن‬ ‫ﺑﺮاي روﺷﻦﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ ﭘﯿﺮاﻣﻮن آن داده ﺷﻮد ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮاي داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻋﺰﯾﺰ روﺷﻦﺗﺮ و‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺎز ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ دﯾﮕﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﺴـﯿﺎر وﺳـﯿﻊ‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮐﻨﮑﻮري اﺳـﺘﺨﺮاج و در اﺧﺘﯿـﺎر داوﻃﻠﺒـﺎن ﻋﺰﯾـﺰ ﮔﻤﺎﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﻮاﻻت ﮐﻨﮑﻮر ﺳﺮاﺳﺮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﺗﺎرﯾﺦ از ﺷﺶ ﺑﺨﺶ زﺑﺎن ﺗﺨﺼﺼـﯽ‪ ،‬ﻋﺮﺑـﯽ‪ ،‬ﺗـﺎرﯾﺦ اﯾـﺮان ﺑﺎﺳـﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼم‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن و ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان دوره اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 30‬ﺳﻮال ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻣﺴﺘﺤﻀﺮﻧﺪ ﺑﺮاي ﻗﺒﻮﻟﯽ در ﮔﺮاﯾﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮔﺮاﯾﺶﻫـﺎ ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫ﮔﻮﯾﻨﺪ و اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﺮاﯾﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﭘﺎﺳﺦ داده و دﯾﮕﺮ ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎ را ﺟﻮاب ﻧﺪاده و ﯾﺎ درﺻـﺪ‬ ‫ﮐﻤﯽ از ﺳﻮاﻻت را ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬در راﺳﺘﺎي اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﺗﻤﺎم ﺑﺨﺶﻫﺎ و ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎي ذﮐـﺮ ﺷـﺪه ﮐﺘـﺎﺑﯽ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺒﮏ و ﻣﺘﺪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻠﺪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺎﻟﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﯽ‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ در آزﻣﻮن ﮐﻨﮑﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﯿﺪ اﺳﺖ ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﺒﺮد ﺗﻮان ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮاﻣﯽ ﮔﺎمﻫـﺎي ﻣـﺆﺛﺮي ﺑﺮداﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در ﭘﺎﯾﺎن ﻻزم ﻣﯽداﻧﻢ از اﺳﺘﺎد ﺑﺰرﮔﻮارم آﻗﺎي دﮐﺘﺮ ﻓﺮجاﷲ اﺣﻤﺪي ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم دوران داﻧﺸﺠﻮﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻦ و‬ ‫دﯾﮕﺮ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن را از ﻣﻌﺮﻓﺖ اﺧﻼﻗﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺧﻮد ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ دوﺳـﺖ ﻋﺰﯾﺰﺗـﺮ از ﺟـﺎﻧﻢ‬ ‫آﻗﺎي ﻋﻠﯽ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻤﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻗﻔﻘﺎز و آﺳﯿﺎي ﻣﺮﮐﺰي ﮐﻪ ﻣﺮا در ﺗـﺪوﯾﻦ اﯾـﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﯾـﺎري‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺸﮑﺮ و ﻗﺪرداﻧﯽ ﮐﻨﻢ و ﺗﻮﻓﯿﻘﺎت ﭘﺮوردﮔﺎري را ﺑﺮاي اﯾﺸﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺤﺘﺮﻣﺸﺎن آرزوﻣﻨﺪم‪.‬‬ ‫ﻣﻬﺪي وزﯾﻦ اﻓﻀﻞ‬ ‫ﺑﻬﺎر ‪1400‬‬  ‫ﺖ ﻄﺎ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول؛ ﺗﻤﺪن ﮐﺮت ‪1.........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم؛ ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪3.....................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬اﺳﭙﺎرت ‪3......................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬آﺗﻦ ‪5............................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ ‪9..................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺗﻤﺪن ﯾﻮﻧﺎن ‪10.......................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم؛ روم ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪21....................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم؛ اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﻏﺮﺑﯽ و ﺑﺮﺑﺮﻫﺎ ‪41.................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﻣﯿﻼدي ‪45......................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪45............................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪49.......................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ژرﻣﺎﻧﯽ و اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪52............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﺳﻼوﻫﺎ و روﺳﯿﻪ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪56......................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﯿﺰاﻧﺲ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ‪58....................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺻﻠﯿﺒﯽ ‪62..............................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﻨﺪ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪67.............................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﭼﯿﻦ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪69..........................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻧﻬﻢ‪ :‬ژاﭘﻦ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ‪72................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دﻫﻢ‪ :‬ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪73..........................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﯿﻼدي ‪83....................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪83...........................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪86......................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺻﺪﺳﺎﻟﻪ ‪89..............................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ژرﻣﺎﻧﯽ و اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪90........................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬روﺳﯿﻪ از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪92........................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ‪ :‬اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﺑﯿﺰاﻧﺲ از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪93...................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻈﺎم ﻓﺌﻮداﻟﯿﺰم و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ در ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ‪93.................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ اروﭘﺎ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪101..........................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻧﻬﻢ‪ :‬ﭼﯿﻦ از ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ‪105...........................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ؛ اروﭘﺎ و رﻧﺴﺎﻧﺲ ‪113.........................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ؛ اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ‪131.............................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﯽﻫﺎ ‪132...........................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽﻫﺎ ‪133.......................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﻫﻠﻨﺪيﻫﺎ ‪134..........................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ ‪134....................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت اﻧﮕﻠﯿﺴﯽﻫﺎ ‪135......................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ؛ اﺻﻼﺣﺎت ﻣﺬﻫﺒﯽ )رﻓﺮم( در اروﭘﺎ ‪137.............................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻣﯿﻼدي ‪145............................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ و ﻫﻠﻨﺪ در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪145...................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪146...........................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪149..............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪ ‪153.....................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬روﺳﯿﻪ در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪154.............................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﺗﺮﮐﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ از اﺑﺘﺪا ﺗﺎ ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪155..........................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﻨﺪ در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪157.................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﭼﯿﻦ در ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ‪158..............................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﻣﯿﻼدي ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪167..........................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪167..................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪178.............................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬آﻟﻤﺎن و ﭘﺮوس و اﺗﺮﯾﺶ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪185...................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪191...............................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬روﺳﯿﻪ و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪193..............................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ‪ :‬آﻣﺮﯾﮑﺎ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪199...............................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﻨﺪ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪201...................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﭼﯿﻦ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪202................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻧﻬﻢ‪ :‬ژاﭘﻦ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول‪203......................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دﻫﻢ‪ :‬ﻣﺼﺮ از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪204....................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوزادﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪227..........................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﯿﺰدﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺑﯿﻦ دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول و دوم ‪239.................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ‪265........................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺗﺎ اﻣﺮوز ‪271...................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ؛ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪279...........................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول؛ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪279.............................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم؛ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪299.................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم؛ آﻟﻤﺎن و اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ ‪345...................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم؛ ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺻﻠﯿﺒﯽ ‪372.........................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ؛ ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪378...................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺷﺸﻢ؛ روم ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪391......................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﻔﺘﻢ؛ ﺑﯿﺰاﻧﺲ و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ‪408............................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ؛ روﺳﯿﻪ ‪420.............................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻧﻬﻢ؛ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ اروﭘﺎ‪432........................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دﻫﻢ؛ آﻣﺮﯾﮑﺎ ‪439................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﯾﺎزدﻫﻢ؛ ﻣﺼﺮ ‪443...............................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوازدﻫﻢ؛ ﻫﻨﺪ و ﭼﯿﻦ و ژاﭘﻦ ‪448...................................................................................................................................‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺆالﻫﺎ ‪461.........................................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺪﻫﻢ؛ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺗﺎ اﻣﺮوز ‪511........................................................................‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺆالﻫﺎ ‪544.........................................................................................................................................................................‬‬ ‫آزﻣﻮن ﺳﺮاﺳﺮي ‪ 1394‬ﺗﺎ ‪557............................................................................................................................................................................. 1400‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺂﺧﺬ ‪582..................................................................................................................................................................................‬‬  ‫ﻓﺼﻞ ‪1‬‬ ‫ﺗﻤﺪن ﮐﺮت‬ ‫ﺟﺰﯾﺮه ﮐﺮت در ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ ﻗﺮار دارد و راﺑﻄﻪ ﺗﺠﺎري و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺮ و آﺳـﯿﺎي ﺻـﻐﯿﺮ داﺷـﺖ‪.‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ راﺑﻂ ﻣﯿﺎن ﺳﻪ ﻗﺎرهاي ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺗﻤﺪنﻫﺎ در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪهاﻧﺪ‪.‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐـﺮت‬ ‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺎﻧﺪﯾﺎ ﻧﺎم داﺷﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺮاك ﻟﯿﻮن ﻣﺸﻬﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﻤـﺪن ﮐـﺮت را ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮ ﻋﺼﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﻣﻘﺪم ﺑﻮد ﺗﻤﺪن ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﻫﻠﻦ ﻣـﯽﻧﺎﻣﻨـﺪ‪.‬اﯾـﻦ ﺗﻤـﺪن ﺑـﻪ ﺗﻤـﺪن اژه ﻧﯿـﺰ‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ زﯾﺮ در ﺟﺰاﯾﺮ و ﺳﻮاﺣﻞ درﯾﺎي اژه ﺑﺴﻂ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪.‬ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﺷـﻬﺮي ﮐـﻪ در ﺣـﺪود‬ ‫‪ 2400‬ق‪.‬م در ﮐﺮت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻨﻮﺳﻮس ﻧﺎم دارد‪.‬ﭘﺎدﺷـﺎﻫﺎن و اﻣﯿـﺮان ﺷـﻬﺮ ﮐﻨﻮﺳـﻮس ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﯿﻨﻮس ﺷﻬﺮت داﺷﺘﻨﺪ‪.‬ﻋﻼﯾﻢ ﻗﺪرت و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺷﺎﻫﺎن ﮐﺮت ﺗﺒﺮدودم و ﮔﻞ زﻧﺒﻖ ﺑﻮد‪.‬اﻫﺎﻟﯽ ﮐﺮت در‬ ‫اواﺳﻂ ﻫﺰاره دوم ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﺑﻪ ﭘﺮورش اﺳﺐ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬در ﻗﺮون ﻫﻔﺪﻫﻢ و ﺷﺎﻧﺰده ﭘﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد‬ ‫ﺳﯿﺎدت درﯾﺎﯾﯽ در ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ درﯾﺎﻧﻮردان ﮐﺮﺗﯽ اﻓﺘﺎد‪.‬اﺳﺎس ﺗﻤﺪن ﮐﺮت ﺑﺮ ﺗﺠـﺎرت درﯾـﺎﯾﯽ و‬ ‫ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ درﯾﺎ )ﺗﺎﻻﺳﻮﮐﺮاﺳﯽ( اﺳﺘﻮار ﺑﻮد‪.‬ﯾﻮﻧﺎﻧﯽﻫﺎ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻣﺪﻧﯽ را از ﻫﻤﯿﻦ‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﻫﻠﻦ آﻣﻮﺧﺘﻨﺪ‪.‬در ﺳﺎل ‪ 1450‬ق‪.‬م ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﯿﻨﻮس ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﺰﯾﺮه اژه اﺳـﺘﯿﻼ‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ و دوﻟﺖ ﻣﻘﺘﺪري ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﻣﭙﺮاﻃﻮري درﯾﺎي اژه ﻣﺸـﻬﻮر ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬ ‫در ﮐﺮت ﺳﻪ ﻧﻮع ﺧﻂ ﻣﻌﻤـﻮل ﺑـﻮد‪ -1.‬ﻫﯿﺮوﮔﻠﯿـﻒ ‪ -2‬ﺧـﻂ ﺳـﺎده ‪ -3‬ﺧـﻂ ﺳـﺎده ‪.B‬ﮐـﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬ ‫ﮐﺘﯿﺒﻪﻫﺎي ﮐﺮت ﺑﻪ ﺧﻂ ﺳﺎده ‪ B‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺧﺪاي ﮐﺮﺗﯽﻫﺎ ولﺧﺎﻧﻮس )زﺋﻮسﮐـﺮت(‬ ‫ﻧﺎم داﺷﺖ‪.‬ﮐﺎﻫﻨﺎن ﮐﺮت ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻋﻼم ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎه ﮐﺮت از ﻧﺴﻞ ولﺧﺎﻧﻮس اﺳﺖ‪.‬زﺑـﺎن ﮐﺮﺗـﯽ‬ ‫از ﻧﻮع ﻫﻨﺪ و اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﻮد و ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﯿﺘﯽ ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷﺖ‪.‬ﺗﻤﺪن ﮐﺮت ﺑﻪ دﻟﯿـﻞ اﻧﻘﻼﺑـﺎت داﺧﻠـﯽ و از‬ ‫دﺳﺖ دادن ﺑﺎزارﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ رو ﺑﻪ زوال ﮔﺬاﺷﺖ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ در‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1400‬ق‪.‬م ﺑﺎ ﻫﺠﻮم اﻗﻮام آﮐﺌﯽ ﻣﻨﻘﺮض ﺷﺪ‪.‬آرﺗﻮر اواﻧﺲ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ اﮐﺘﺸـﺎﻓﺎت ﺳـﻮدﻣﻨﺪش در‬ ‫ﮐﺮت از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎخ ﻣﯿﻨﻮس ﻟﻘﺐ ﻧﺎﯾﺖ )ﺷﻮاﻟﯿﻪ ﺳﻠﺤﺸﻮر( ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻗﻮام آﮐﺌﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﻬﺎ را ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ داﻧﺴﺖ‪ ،‬در ﺣﺪود دو ﻫـﺰار ﺳـﺎل ﭘـﯿﺶ از‬ ‫ﻣﯿﻼد وارد ﺗﺴﺎﻟﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺮدم ﮐﺮت و آﮐﺌﯽﻫﺎ ﺗﻤﺪن ﺟﺪﯾﺪي را در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﺮت ﺑﻪ وﺟـﻮد‬ ‫آورد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺪن آﮐﺌﯽ )ﻣﯽﺳﻨﯽ ﯾﺎ ﻫﻼدي( ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ‪.‬ﮐﻢﮐﻢ دﺳﺘﻪﻫﺎي دﯾﮕـﺮي از ﻗﺒﺎﯾـﻞ ﻫﻨـﺪ و‬ ‫اروﭘﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺋﻮﻟﯽﻫﺎ و اﯾﻮﻧﯽﻫﺎ ﺑﻪ آﮐﺌﯽﻫـﺎ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻨﺪ و ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿـﺐ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻗـﺮن ﭼﻬـﺎردﻫﻢ و‬ ‫دوازدﻫﻢ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﺗﻤﺪن آﮐﺌﯽ ﺑﻪ اوج ﮐﻤﺎل ﺧﻮد رﺳﯿﺪ‪.‬آﮐﺌﯽﻫﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺷﮑﺴـﺖ ﮐﺮﺗـﯽﻫـﺎ و‬ ‫ﺧﺎرج ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ از ﺻﺤﻨﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬آﮐﺌﯽﻫﺎ ﺳﻌﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻗـﺪرت ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﺳـﻮي درﯾـﺎي‬ ‫ﺳﯿﺎه )ﭘﻮﻧﺖ اوﮐﺴﻦ( ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪ وﻟﯽ ﺷﻬﺮ ﺗﺮوا را ﻣﺎﻧﻊ اﯾﻦ ﻫﺪف ﺧﻮد ﻣﯽدﯾﺪﻧـﺪ و ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿـﺐ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺷﺪﯾﺪي ﻣﯿﺎن ﯾﻮﻧﺎن و ﻣﺮدم ﺗﺮوا ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ‪.‬رﻫﺒﺮي ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن را در اﯾﻦ ﺟﻨـﮓ آﮔـﺎﻣﻤﻨﻮن‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﯽﺳﻦ و رﻫﺒﺮي ﻣﺮدم ﺗﺮوا را )ﭘﺮﯾﺎن( ﭘﺎدﺷﺎه ﺗﺮوا ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺳﺨﺘﯽ‪ ،‬ﺗـﺮوا‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن در آﻣﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺗﺼﺮف آﺧﺮﯾﻦ ﺟﻠـﻮه ﭘﯿـﺮوزي آﮐﺌـﯽﻫـﺎ ﻣﺤﺴـﻮب ﻣـﯽﺷـﺪ‪.‬در ﻗـﺮن‬ ‫دوازدﻫﻢ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد اﻗﻮام ﺟﺪﯾﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم دريﻫﺎ )درﯾﻦﻫﺎ( ﮐﻪ ﻣﺪتﻫﺎ در ﺗﺴﺎﻟﯽ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﯾﻮﻧﺎن ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ و ﺟﺰاﯾﺮ زﯾﺎدي را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺧﻮد در آوردﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﺗﻤﺪن آﮐﺌﯽ ﺧﺎﺗﻤﻪ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫] ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺰﯾﻨﻪاي [‬ ‫)ﺳﺮاﺳﺮي ‪(89-‬‬ ‫ﺗﻤﺪن ﮐﺮﺗﯽ ﭼﻪ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺪن ﻣﯿﻨﻮﺳﯽ داﺷﺖ؟‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪ (1‬ﺗﻤﺪن ﮐﺮﺗﯽ در ﺟﺰﯾﺮهاي ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺎم و ﺗﻤﺪن ﻣﯿﻨﻮﺳﯽ در ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪ (2‬ﺗﻤﺪن ﮐﺮﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺪن اژهاي و ﺗﻤﺪن ﻣﯿﻨﻮﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺪن ﮐﻨﻮﺳﻮﺳﯽ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ (3‬ﺗﻤﺪن ﮐﺮﺗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻣﻔﺮغ و ﺗﻤﺪن ﻣﯿﻨﻮﺳﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ آﻫﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ (4‬ﻫﯿﭻ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻫﺮ دو ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺪن ﮐﺮﺗﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫]ﭘﺎﺳﺨﻨﺎﻣﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺰﯾﻨﻪاي[‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ )‪.(4‬‬ ‫‪-1‬‬  ‫ﻓﺼﻞ ‪2‬‬ ‫ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ ﺟﺪ ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﻫﻠﻦ ﻧـﺎم دارد‪.‬ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﯾﻮﻧـﺎن از ﺟﺰﯾـﺮهﻫـﺎي ﮐﻮﭼـﮏ زﯾـﺎدي‬ ‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﻗﻮام ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﭘﻼژﮔﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺳﺎل ق‪.‬م در ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﯾﻮﻧـﺎن‬ ‫ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬آﮐﺌﯽﻫﺎ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮ اﯾﻦ ﻗﻮم ﻏﻠﺒﻪ و ﻗﺪرت را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮن دوازدﻫﻢ ق‪.‬م ﺳﻪ ﻃﺎﯾﻔﻪ از ﯾﻮﻧﺎﻧﯿـﺎن ﻣـﺸﻬﻮر ﺑﻮدﻧـﺪ ‪ -1‬درﯾﻬـﺎ ‪ -2‬اﺋﻮﻟﯿﻬـﺎ ‪ -3‬اﯾﻮﻧﯿﻬـﺎ‪.‬از‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺷﺎﻫﮑﺎر ﻫـﻮﻣﺮ ﺑـﻪ ﻧـﺎم اﯾﻠﯿـﺎد و اودﯾـﺴﻪ‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻗﺮن ﻫﺸﺘﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬ﮐﺘـﺎب اﯾﻠﯿـﺎد ﻣﻨﻈﻮﻣـﻪاي اﺳـﺖ ﮐـﻪ از‬ ‫اﺧﺘﻼط داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي اﺋﻮﻟﯽ و اﯾﻮﻧﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ و ﻣﻮﺿﻮع آن ﺷﺮح ﺟﻨﮓﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎ ﻣـﺮدم‬ ‫ﺗﺮوا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺘﺎب اودﯾﺴﻪ ﻧﯿﺰ ﺷﺮح ﺣﺎل اودﯾـﺲ ﺟﻨﮕﺠـﻮي ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ اﺳـﺖ‪.‬اﯾـﻦ دو ﮐﺘـﺎب‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪي از اوﺿﺎع ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﻮﻧﺎن در ﻫﺰاره اول ق‪.‬م اراﺋـﻪ ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ‪.‬در ﯾﻮﻧـﺎن زﻣـﺎن ﻫـﻮﻣﺮي‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن اﺷﺮاف ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬وﻟﯽ ﺗﻮده ﻣﺮدم ﺳﺎده و ﺟـﺰء ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﺷـﺘﺮاﮐﯽ‪ ،‬ﻫﻨـﻮز‬ ‫ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬اﺷﺮاﻓﯿﺖ در ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓﻫﺎ ﺧﻠـﻖ را ﺑـﻪ ﺣـﺴﺎب‬ ‫ﻣﯽآورد و ﺑﺮاي اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻓﺮا ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪.‬ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬاران ﺗﺎرﯾﺦ‬ ‫ﻧﻮﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻈﺎم را دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻈﺎم رواﺑـﻂ ﺳﯿﺎﺳـﯽ دوران اﻧﺘﻘـﺎﻟﯽ ﺑـﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬ ‫اوﻟﯿﻪ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﺑﺮدهدار ﮐﻪ در ﭘﯽ آن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬اﺳﭙﺎرت‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺨﺶﻫﺎي دور اﻓﺘﺎده ﺟﺰﯾﺮه ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً از ﺳﺎﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي اﯾﻦ ﺟﺰﯾﺮه ﺟـﺪا اﺳـﺖ‬ ‫ﻻﮐﻮﻧﯽ ﻧﺎم دارد‪.‬‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ آن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ و ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ‬ ‫ﺳﺎﮐﻨﺎن آن از اﻣﻨﯿـﺖ ﻻزم ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬دريﻫـﺎ در ﺣـﺪود ﻗـﺮن دوازدﻫـﻢ ﭘـﯿﺶ از ﻣـﯿﻼد ﺑـﺮ‬ ‫دﻫﮑﺪهﻫﺎي ﻻﮐﻮﻧﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ و ﮐﺸﻮر واﺣﺪي ﺑﻪ ﻧـﺎم اﺳـﭙﺎرت ﺑـﻪ وﺟـﻮد آوردﻧـﺪ و ﺑـﺮاي اﺣﯿـﺎء‬ ‫ﺧﺎﻃﺮي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎم ﻻﺳﻪدﻣﻮن )ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﻗﺪﯾﻢ آﮐﺌﯽﻫـﺎ( را ﺑـﻪ آن ﮔﺬاﺷـﺘﻨﺪ‪.‬اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ در ﻗـﺮون‬ ‫ﻫﺸﺘﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ق‪.‬م ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺴﻨﯽ را ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣـﺪت ﻣـﺴﻨﯽ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗـﺼﺮف ﺧـﻮد در‬ ‫آوردﻧﺪ‪.‬در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﻫﺸﺘﻢ ق‪.‬م اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘـﺎرﺗﻨﯽ ﻣﻌـﺮوف ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ﻣـﺴﺘﻌﻤﺮهاي در‬ ‫ﺗﺎراﻧﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آوردﻧﺪ‪.‬اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ در ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ق‪.‬م‪.‬ﻗـﺪرت ﺧـﻮد را در ﺣـﻮزه ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧـﻪ ﮔـﺴﺘﺮش‬ ‫دادﻧﺪ و ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺗﺤﺎدﯾﻪاي ﺑﺎ ﻣﻠﻞ ﻣﻐﻠﻮب اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اراﺿﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﻐﻠﻮب ﺑﯿﻦ اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﺗﻘـﺴﯿﻢ ﺷـﺪ‪.‬آﻧﻬـﺎ اﻃﺎﻋـﺖ اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨـﺪ‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﯽ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﻞ و رﺿﺎ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ ﺳﺎﺑﻖ را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده ﻓﻘﻂ از ﺣﻘﻮق ﺳﯿﺎﺳـﯽ‬ ‫ﻣﺤﺮوم ﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻋﺪه را ﭘﺮﯾﮏ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﺳﺖ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ ﮔﺮﻓﺘـﺎر‬ ‫رﻧﺞ و ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ و ﺟﺰو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮدهﻫﺎ )ﻫﯿﻠﻮتﻫﺎ( در آﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺮدم اﺳﭙﺎرت‪ -1 :‬واﻗﺮان‪ :‬اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ از ﺟﻨﮓﺟﻮﯾﺎن اﺳﭙﺎرﺗﯽ ﺗـﺸﮑﯿﻞ ﻣـﯽﺷـﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺮاد آن از ﺗﻤﺎم ﻣﺰاﯾﺎ و ﺣﻘﻮق ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻀﻮﯾﺖ در اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ اﯾﻦ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬ ‫ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﯾﮏ اﺳﭙﺎرﺗﯽ اﺻﯿﻞ ﻣﯽﺑﻮد و ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺳﺨﺖ اﺳـﭙﺎرت را‬ ‫رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﻄﯿﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽﺑﻮد‪ -2.‬ﭘﺮﯾﮏﻫﺎ‪ :‬در ﻗﺼﺒﺎت ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﻮد آزاداﻧﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧـﺪ‪،‬‬ ‫از ﺣﻘﻮق ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﺎرهاي از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺎم ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻖ ازدواج‬ ‫رﺳﻤﯽ ﺑﺎ زﻧﺎن اﺳﭙﺎرﺗﯽ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺟﺎزه ﺧﺮﯾﺪ زﻣﯿﻦﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داده ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻬـﺎ ﺑﺎﯾـﺪ در‬ ‫زﻣﯿﻦﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﭘﺮﯾﻮﺋﯽﮐﯿﺲ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﻬﺎ در ﺗﻤﺎم ﺷـﺌﻮن زﻧـﺪﮔﯽ آزاد ﺑـﻮد‪-3.‬‬ ‫ﻫﯿﻠﻮتﻫﺎ‪ :‬ﻫﯿﻠﻮتﻫﺎ از ﻃﺮف دوﻟﺖ در اﺧﺘﯿﺎر اﻓﺮاد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺣﻖ ﻓـﺮوش و اﺧـﺮاج‬ ‫آﻧﻬﺎ از اراﺿﯽ ﯾﺎ ﺑﺪرﻓﺘﺎري و ﮐﺸﺘﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻖ آزاد ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﺳﭙﺎرت دو ﻣﺠﻠﺲ وﺟﻮد داﺷﺖ؛‬ ‫‪ -1‬آﭘﻼ )ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ(؛ اﯾﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻈﻬﺮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﯽرﻓـﺖ و وﻇـﺎﯾﻔﯽ ﻫﻤﭽـﻮن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻀﺎت و اﻋﻀﺎي ﮔﺮوزﯾﺎ و اﻓﻮرﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮاي ﺻﻠﺢ و ﺟﻨﮓ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻣﺠﻠﺲ )ﮔﺮوز( ﯾﺎ )ﺷﯿﻮخ(؛ اﯾﻦ ﻣﺠﻠﺲ ‪ 28‬ﻋﻀﻮ داﺷﺖ ﮐـﻪ ﺷـﺼﺖ ﺳـﺎل ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻ داﺷـﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻤﺖ ﻣﯽرﺳﯿﺪﻧﺪ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ اﯾﻦ ﻣﺠﻠـﺲ؛ اداره ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﻈﯿﻢ و اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺮاي اﻣﻮر داﺧﻠﯽ و ﺑﺘﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﺪن آﻧﻬﺎ در ﻣﺠﻤﻊ ﻣﻠﯽ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دو ﭘﺎدﺷﺎه اﺳﭙﺎرت ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋـﯿﺲ در اﯾـﻦ ﺷـﻮري ﻋـﻀﻮﯾﺖ داﺷـﺘﻨﺪ و رأي ﭘﺎدﺷـﺎﻫﺎن‬ ‫ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ راي ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎء ﮔﺮوزﯾﺎ ﺑﻮد‪.‬‬  ‫‪5‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪. 2‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﻘﺎم اول را در اﺳﭙﺎرت داﺷﺖ و اﺧﺘﯿﺎرات ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻗـﻀﺎﯾﯽ در دﺳـﺖ وي ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن اﺳﭙﺎرت از دو ﺧﺎﻧﻮاده آژﯾﺪ و اوريﭘﻮﻧﺘﯿﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪.‬ﮐﻢﮐﻢ ﻗﺪرت ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﮐﺎﺳـﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ و اﺧﺘﯿﺎرات ﺑﻪ دﺳﺖ اﺷﺮاف اﻓﺘﺎد‪.‬ﻣﺮدم اﺳﭙﺎرت از ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﯿﮑﻮرگ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ و او ﻧﯿﺰ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﭙﺎرت را ﭘﺲ از ﻣﺴﺎﻓﺮتﻫﺎ و ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﻗـﻮاﻧﯿﻦ و ﺣﻘـﻮق ﺧـﺎرﺟﯽ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻫﻤﭽﻮن اراﺿﯽ‪ ،‬ﺣﮑﻮﻣـﺖ ﺷـﻬﺮ‪ ،‬ﺗـﺸﮑﯿﻞ ﺧـﺎﻧﻮاده و ﺗﺮﺑﯿـﺖ را ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﯽﺷﺪ‪.‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻟﯿﮑﻮرگ؛ زﻣﯿﻦﻫﺎ ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم اﺳﭙﺎرت ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭻﮐﺲ ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺳﻬﻢ‬ ‫زﻣﯿﻦ ﺧﻮد را ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﺰ وﻇﺎﯾﻒ ﻟﺸﮕﺮي ﺑﻪ ﮐﺎر دﯾﮕﺮي ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و اﺳﭙﺎرت‬ ‫ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دو ﭘﺎدﺷﺎه اداره ﻣﯽﺷﺪ‪.‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻟﯿﮑﻮرگ ﺑﻪ ﺟﻨﮓﻫﺎي داﺧﻠﯽ اﺳﭙﺎرت ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪.‬‬ ‫— در اﺳﭙﺎرت اﻓﻮرﻫﺎ ﻋﺎﻟﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ را داﺷﺘﻨﺪ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن و ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮوزﯾﺎ اﻧﺠـﺎم‬ ‫وﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ ﺣﻖ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﭘـﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﺳـﻔﺮا‪ ،‬ﻋﻘـﺪ ﻣﻌﺎﻫـﺪات‪،‬‬ ‫اﺣﻀﺎر ﺳﺮداران‪ ،‬ﺗﻌﻠﯿﻖ ﻗﻀﺎت و ﺟﺮﯾﻤﻪ آﻧﻬﺎ و دﻋﻮت ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺖ از ﻗﺎﻧﻮن را داﺷﺘﻨﺪ‪.‬اﻓﻮرﻫـﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮑﺴﺎل از ﻃﺮف ﻣﺠﻠﺲ آﭘﻼ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫— ﻫﻮﭘﻠﯿﺖﻫﺎ در اﺳﭙﺎرت ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺠﻬﺰي ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﻣﯿﺪان ﺟﻨﮓ دﺳـﺘﻪدﺳـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﻣﺘـﺼﻞ‬ ‫ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و از ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ده ردﯾﻒ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬آﺗﻦ‬ ‫آﺗﻦ ﯾﺎ )آﺗﯿﮏ( ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮهاي ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻣﺮﮐﺰ ﯾﻮﻧﺎن ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬اﯾـﻦ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ اﺑﺘـﺪا در دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﮐﺮﺗﯽ ﺑﻮد و ﺳﭙﺲ ﯾﮑﯽ از اﻓﺮاد ﻗﺒﯿﻠﻪ اﺋﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺰه زﻣﺎم را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺮدم ﻓﺎﺗﺢ‬ ‫ﮐﺮت را از آﺗﻦ ﺑﯿﺮون راﻧﺪ و ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺗﻦ را ﻣﺘﺤﺪ ﮐﺮد‪.‬از ﻗﺮن ﻫﺸﺘﻢ ق‪.‬م آﮐﺮوﭘﻮل ﻣﺮﮐﺰ‬ ‫و ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺗﻤﺎم آﺗﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﺪ‪.‬آﮐﺮوﭘﻞ ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ از ﺷﻬﺮ آﺗﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻮن ﻣﺮﺗﻔﻊﺗﺮ از ﺳـﺎﯾﺮ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي آﺗﻦ ﺑﻮد‪ ،‬دﻓﺎع از آن ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫آﺗﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ ﭘﺎدﺷـﺎﻫﺎن اداره ﻣـﯽﺷـﺪ‪.‬ﺗـﺎرﯾﺦ ﺳـﻠﻄﻨﺖ اﯾـﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن را »ﻋﺼﺮ ﻃﻼﯾﯽ« آﺗﻦ ﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬ﮐﻮدروس آﺧﺮﯾﻦ ﭘﺎدﺷـﺎه آﺗـﻦ ﻣـﻮرد ﻫﺠـﻮم اﻗـﻮام دري‬ ‫ﺳﺎﮐﻦ ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و در راه دﻓﺎع از وﻃﻦ ﺟﺎن داد‪.‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ او‪ ،‬اوﭘﺎﺗﺮﯾﺪﻫﺎ ﻗﺪرت را در آﺗـﻦ‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ در آﺗﻦ ﻟﻐﻮ ﺷﺪ‪.‬در ﺳﺎل ‪ 683‬ق‪.‬م اداره آﺗﻦ ﺑﻪ ﺷﻮراﯾﯽ ﻧﻪ ﻧﻔﺮه‬ ‫از آرﮐﻨﺖﻫﺎ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ‪.‬آرﮐﻨﺖ اﭘﻮﻧﯿﻢ اﻣﻮر ﮐﺸﻮري را زﯾﺮ ﻧﻈﺮ داﺷـﺖ‪.‬آرﮐﻨـﺖ ﭘﻠﻤـﺎرك ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﯽ‬ ‫ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ ،‬ﯾﮏ آرﮐﻨﺖ ﻧﯿﺰ ﻋﻬﺪهدار اﻣﻮر ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻮد و ﺷﺶ آرﮐﻨـﺖ دﯾﮕـﺮ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺴﻤﻮﺗﺖﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎي ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬ﺑـﺪﯾﻦﮔﻮﻧـﻪ‪ ،‬ﺣﮑﻮﻣـﺖ آرﯾـﺴﺘﻮﮐﺮاﺳﯽ ﯾـﺎ‬ ‫اﺷﺮاﻓﯽ در آﺗﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪.‬آرﺋﻮﭘﺎژ ﺷﻮراﯾﯽ در آﺗﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﻫﻤﭽﻮن‪ :‬ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن در ﮐﺎرﻫـﺎ‬ ‫ﺑﻪ آرﮐﻨﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت در اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﺗﻨﺒﯿﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن را ﻧﻘﺾ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬داﺷﺖ‪.‬‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻣﺮدم آﺗﻦ از ﺷﯿﻮه ﺣﮑﻮﻣﺖ اوﭘﺎﺗﺮﯾﺪﻫﺎ راﺿﯽ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿـﺐ در ﺳـﺎل ‪ 621‬ق‪.‬م دراﮐـﻮن‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ را در آﺗﻦ ﻧﻮﺷﺖ وﻟﯽ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺤﺮوم ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺗﻦ را راﺿﯽ ﻧﮑـﺮد‪.‬در ﺳـﺎل‬ ‫‪ 594‬ق‪.‬م ﺳﻮﻟﻮن ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺟﺪﯾﺪي در آﺗـﻦ ﻧﻮﺷـﺖ ﮐـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﻣﻔـﺎد آن ‪ -1‬ﻣﻨـﻊ ﮐـﺮدن ﻓـﺮوش‬ ‫ﺑﺪﻫﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﭘﺮداﺧﺖ دﯾﻦ ﺧﻮد را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ -2.‬اﻋﻄﺎي ﺣﻘﻮق ﻣﺴﺎوي ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﻣﺪﻧﯽ ‪-3‬‬ ‫واﮔﺬاري ﺣﮑﻮﻣﺖ از آرﮐﻨﺖﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﻮراي ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻧﻔﺮي و ﻣﺠﻤـﻊ ﻣﻠـﯽ ‪ -4‬ﺑﺎزﮔـﺸﺖ ﺧـﺎﻧﻮاده‬ ‫آﻟﮑﻤﺌﻮﻧﯿﺪ ﺑﻪ وﻃﻦ ‪ -5‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﺗﻦ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺘﺎ ﮐﻮزﯾﻮﻣﺪﯾﻤﻦ‪ ،‬ﻫـﯽﭘﺌـﯿﺲ‪،‬‬ ‫زوژﯾﺖﻫﺎ و ﺗﺖﻫﺎ‪.‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﻮﻟﻮن ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ )ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺗﻌﻬـﺪات( ﻣﻌـﺮوف ﺷـﺪ‪.‬ﺑـﺎ‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﻮﻟﻮن ﻗﺪرت اﺷﺮاف ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد وﻟﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎن اﺧﺘﻼف ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ در آﺗﻦ ﭘﺎ ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﺳﻮﻟﻮن ﺳﻪ ﺣﺰب در آﺗﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﺪﯾﻦﻫﺎ‪ :‬ﺣﺰب اﺷﺮاف ﮐﻪ ﻟﯿﮑﻮرگ آن را رﻫﺒﺮي ﻣﯽﮐﺮد‪.‬اﻋﻀﺎي اﯾﻦ ﺣـﺰب‪ ،‬ﺳـﺎﮐﻨﺎن ﺟﻠﮕـﻪ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞﺧﯿﺰ ﭘﺪﯾﻮن ﺑﻮدﻧﺪ و از ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻼﮐﺎن ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ دﻓﺎع ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﭘﺎراﻟﯽﯾﻦﻫﺎ )ﻣﻨﻄﻘﻪ درﯾﺎﯾﯽ(‪ :‬رﻫﺒﺮي اﯾﻦ ﺣﺰب ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﮕﺎﮐﻠﺲ ﺑـﻮد‪.‬اﯾـﻦ ﺣـﺰب از ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺻـﻨﻌﺘﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺳـﺎﺣﻠﯽ دﻓـﺎع ﻣـﯽﮐـﺮد‪.‬ﺣـﺰب ﭘـﺎراﻟﯽﯾـﻦ در ﻣﺠﻤـﻮع‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎر ﺑﻮد و از ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺳﻮﻟﻮن وﺿﻊ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﻤﯽرﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪ -3‬دﯾﺎﮐﺮيﯾﻦﻫﺎ )ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯿﺎن(‪ :‬اﯾﻦ ﺣﺰب از دﻫﻘﺎﻧﺎن ﮐﻢ درآﻣﺪ ﮐﻪ از ﻋﺪم ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﺠﺪد اراﺿﯽ‬ ‫ﻧﺎراﺿﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﯿﺰ از ﺗﺖﻫﺎ و ﭼﻮﭘﺎﻧﺎن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷـﺪ و دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿـﮏﺗـﺮﯾﻦ ﺣﺰﺑـﯽ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬ ‫روﯾﺎي ﯾﮏ ﻧﻮﺳﺎزي اﺳﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ را در ﺳﺮ ﻣﯽﭘﺮوراﻧﺪ‪.‬در رأس اﯾﻦ ﺣﺰب ﭘﯿﺰﯾﺴﺘﺮات ﻗـﺮار‬ ‫داﺷﺖ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﺪرت را در دﺳﺖ ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺰﯾﺴﺘﺮات‪ :‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﻮﻟﻮن را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺪاد‪ ،‬اراﺿﯽ ﮐﺸﺎورزي را ﻣﯿﺎن ﻓﻘﺮاء ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪ ،‬ﺗﺌـﺎﺗﺮ در‬ ‫زﻣﺎن وي در آﺗﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺟﺒﺎري آﺗﻦ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﻠﻤﺮوي آﺗـﻦ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬آزادي ﮐﺸﺘﯽراﻧﯽ را در ﺧﻠﯿﺞ ﺳﺎروﻧﯿﮏ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬در آﮐﺮوﭘﻞ ﻣﻌﺒﺪ آﺗﻨﺎ را ﺑﻨـﺎ ﮐـﺮد و‬ ‫ﺑﺮاي ﮐﺸﻮر ﭘﻮل ﻣﺨﺼﻮص ﺳﮑﻪ زد‪.‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﭘﯿﺰﯾﺴﺘﺮات ﻓﺮزﻧﺪش ﻫﯽﭘﯿـﺎس ﻗـﺪرت را در دﺳـﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬ﻋﺪهاي ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ او ﺗﻮﻃﺌﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮادرش ﻫﯽﭘﺎرك را ﮐﺸﺘﻨﺪ‪.‬ﻫﯽﭘﯿﺎس از اﯾﻦ ﺳﻮءﻇﻦ ﺟـﺎن‬ ‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮد و ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﺰد دارﯾﻮش اول ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺴﺘﻦ‪ :‬وي ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ ﺟﺰﺋﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﻮﻟﻮن داد و ﺷـﻮراي ‪ 400‬ﻧﻔـﺮي را ﺑـﻪ ﺷـﻮراي ‪500‬‬ ‫ﻧﻔﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻮﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد‪.‬اﻋﻀﺎي اﯾﻦ ﺷﻮرا اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و از راه ﻗﺮﻋﻪﮐﺸﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣـﯽﺷـﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺴﺘﻦﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﺧﺎرﺟﯿﺎن ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ داد و ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺳﺘﺮاﺳﯿﺴﻢ را ﻣﻌﻤﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن‬ ‫ﻣﻠﺖ آﺗﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﺪﻧﯽ را ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﻨﺎﯾﺖ و ﺧﯿﺎﻧﺘﯽ ﻧـﺸﺪه وﻟـﯽ ﺣـﺲ ﺟـﺎهﻃﻠﺒـﯽ و‬ ‫ﻗﺪرﺗﯽ زﯾﺎده از ﺣﺪ داﺷﺖ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻘﻂ ﻓﺮدي ﮐﻪ ﺑﯿﻢ ﺧﻄـﺮي از او ﻣـﯽرﻓـﺖ‬ ‫ﺗﺒﻌﯿﺪ ﻣﯽﺷﺪ و ﺑﻘﯿﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده و اﻣﻮال و ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ او از ﻫﺮ ﻧـﻮع ﺗﻌـﺮض ﻣـﺼﻮن ﻣـﯽﻣﺎﻧـﺪ‪.‬‬  ‫‪7‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪. 2‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫ﮐﻠﯿﺴﺘﻦ در اداﻣﻪ اﺻﻼﺣﺎت ﺧﻮد اﻫﺎﻟﯽ آﺗﻦ را ﺑﻪ ده ﻗﺒﯿﻠﻪ و ﻫﺮ ﻗﺒﯿﻠﻪ را ﺑﻪ ده ﻗﺼﺒﻪ و ﺑﻠﻮك ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬ ‫ﮐﺮد و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺳﻪ ﺗﺮيﺗﯽ اﺧﺘﺼﺎص داد )ﻫﺮ ﺗﺮيﺗـﯽ زﻣﯿﻨـﯽ ﺑـﻮد ﮐـﻪ در ﯾـﮏ ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﻃﺒﯿﻌـﯽ‬ ‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ( ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺴﯿﻢ اراﺿﯽ را ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻗﺒﯿﻠﻪاي ﮐﺮد‪.‬‬ ‫در ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ق‪.‬م آﺗﻨﯽﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﭘﯿـﺸﺒﺮد دﻣﻮﮐﺮاﺳـﯽ دو ﮐـﺎر ﻋﻤـﺪه اﻧﺠـﺎم دادﻧـﺪ‪ -1.‬اراﺿـﯽ‬ ‫ﻣﺘﺼﺮﻓﯽ ﺟﺪﯾﺪ را ﻣﯿﺎن آﺗﻨﯽﻫﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻃﺮز ﺗﻘﺴﯿﻢ اراﺿـﯽ ﺑـﻪ ﮐﻠﺮوﮐـﯽ ﻣﻌـﺮوف ﺷـﺪه و‬ ‫ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻮاﺿﻊ ﻗﺪﯾﻢ آﺗﻦ ﺷﺪ‪.‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ دو ﻫﺰار ﺧﺎﻧﻮاده در اﯾﻦ اراﺿـﯽ ﺳـﺎﮐﻦ ﺷـﺪﻧﺪ‪-2.‬‬ ‫ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن آﺗﻦ ﺑﻪ ده ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﮐﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺗﮋ داﺷﺖ در رأس آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺪي‪ :‬ﺗﺎ اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ق‪.‬م در ﯾﻮﻧﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻫـﺮ ﯾـﮏ از‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﯾﺶ در ﺗﻼش ﺑﻮدﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﻧﺰاعﻫﺎي ﺧﻮﻧﯿﻨﯽ ﺑﺮ ﺳـﺮ ﺣﻔـﻆ ﻫﻤـﯿﻦ ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬ ‫ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﯽﭘﯿﻮﺳﺖ‪.‬وﻟﯽ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ اﺗﺤﺎدﯾﻪﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻗـﺮار ﻣـﯽﺷـﺪ ﻣﺜـﻞ‬ ‫اﺗﺤﺎدﯾﻪ اﯾﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺷﺖ و اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﮐﺎﻟﻮرﯾﺎ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدي داﺷﺖ و اﺗﺤﺎدﯾﻪ دﻟﻒ ﮐﻪ‬ ‫از ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪.‬در ﻗﺮن ﺷـﺸﻢ ق‪.‬م دارﯾـﻮش اول ﭘﺎدﺷـﺎه ﻫﺨﺎﻣﻨـﺸﯽ ﺑـﺮاي ﺳـﺮﮐﻮب‬ ‫ﺷﻮرش ﺳﮑﺎﻫﺎ ﺑﻪ آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﻟﺸﮑﺮ ﮐﺸﯿﺪ وﻟﯽ ﻧﺘﻮاﻧـﺴﺖ ﮐـﺎري از ﭘـﯿﺶ ﺑﺒـﺮد‪.‬ﺷـﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ‬ ‫آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ از اﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ و ﻗﯿﺎم ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺷﻮرش ﺑﻪ »ﺷﻮرش اﯾﻮﻧﯿﻬـﺎ« ﻣﻌـﺮوف‬ ‫ﺷﺪ‪.‬ﺷﻮرﺷﯿﺎن در ﺳﺎل ‪ 498‬ق‪.‬م ﺑﻪ ﺳﺎرد ﺣﻤﻠﻪ و اﯾﻦ ﺷـﻬﺮ را آﺗـﺶ زدﻧـﺪ‪.‬دارﯾـﻮش اول ﺷـﻬﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﻮرﺷﯽ را ﺳﺮﮐﻮب ﮐﺮد و ﺑﺎ ﺗﺼﺮف ﻣﯿﻠﺖ و آﺗﺶ زدن اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺷﻮرش اﯾﻮﻧﯽﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪.‬وﺟﻮد‬ ‫ﯾﻮﻧﺎن آزاد ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﺗﺤﻮل ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﭘﺎرﺳﯽ در ﺳـﻮاﺣﻞ ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧـﻪ ﺳـﺎزﮔﺎر‬ ‫ﻧﺒﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ دارﯾﻮش اول ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺪرت ﺧﻮد را در آن ﺳـﻮي درﯾـﺎي اژه ﺑـﺴﻂ دﻫـﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن ﭘﺎرﺳﯽ در ﺳﺎل ‪ 492‬ق‪.‬م ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻫﯽﭘﯿﺎس از ﻫﻠﺲﭘﻮﻧﺖ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و در ﺳﺎل ‪ 490‬ق‪.‬م ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻮاﺣﻞ آﺗﻦ رﺳﯿﺪﻧﺪ‪.‬آﺗﻨﯽﻫﺎ از اﺳﭙﺎرت و ﭘﻼﺗﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧـﺪ‪.‬اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ ﻗـﻮل ﻣـﺴﺎﻋﺪت‬ ‫دادﻧﺪ وﻟﯽ ﭘﻼﺗﻪايﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﯿﺮوي ﮐﻤﮑﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬ﺟﻨﮓ در ﺳـﺎل ‪ 490‬ق‪.‬م در ﺟﻠﮕـﻪ ﻣـﺎراﺗﻦ‬ ‫رخ داد‪.‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﯾﺮاﻧﯽﻫﺎ داﺗﯿﺲ و آرﺗﺎﻓﺮن و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه آﺗﻨﯽﻫﺎ ﻣﯿﻠﺘﯿﺎد ﺑـﻮد‪.‬ﭘﺎرﺳـﯽﻫـﺎ در اﯾـﻦ ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده و ﻋﻘﺐﻧﺸﯿﻨﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬ﺧﺸﺎﯾﺎر ﺷﺎه ﭘﺴﺮ دارﯾﻮش اول ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪ ﮔـﺮﻓﺘﻦ اﻧﺘﻘـﺎم ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﻣﺎراﺗﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ ﯾﻮﻧﺎن ﻟﺸﮕﺮﮐﺸﯽ ﮐﺮد‪.‬در اﯾﻦ ﻟﺸﮕﺮﮐﺸﯽ ﻃﺮح ﻣﺮدوﻧﯿﻮس ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل‬ ‫واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻃﺮح ﻗﺮار ﺷﺪ ﻧﯿﺮوي زﻣﯿﻨﯽ از راه ﻫﻠﺲﭘﻮﻧﺖ و ﺗﺮاس ﺑﻪ ﯾﻮﻧﺎن ﻣﺮﮐﺰي ﺑـﺮود و‬ ‫ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ در ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﺎﻣﻮر ﺗﺎﻣﯿﻦ آذوﻗﻪ و ﻣﻬﻤﺎت و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ و ﻓﻨﯿﻘﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﻣﺎﻣﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﯾﻖ دو ﭘﻞ ﺑﺮ روي ﻫﻠﺲﭘﻮﻧﺖ ﺑﺒﻨﺪﻧـﺪ و‬ ‫ﺗﺮﻋﻪاي در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮه آﺗﻮس ﺣﻔﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬در ﺳﺎل ‪ 481‬ق‪.‬م ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﻮﻧﺎن در ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﭘﻮزه اﯾﺪون دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﺤﺪ و ﮐﻨﻔﺪراﺳﯿﻮن ﺳﯿﻤﺎﺧﯽ )اﺗﺤﺎد دﻓـﺎﻋﯽ( را ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬ ‫آوردﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﻠﯿﻪ ﭘﺎرﺳﻬﺎ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬اﯾﺮاﻧﯿﺎن در ﺗﻨﮕﻪ ﺗﺮوﻣﻮﭘﯿﻞ ﺑﺎ ﻗﻮاي اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ ﺑـﻪ رﻫﺒـﺮي‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪8‬‬ ‫ﻟﺌﻮﻧﯿﺪاس ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎ دادن ﺗﻠﻔﺎت زﯾﺎدي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﻟﺌﻮﻧﯿـﺪاس و ﺳـﺮﺑﺎزاﻧﺶ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬اﯾﺮاﻧﯽﻫﺎ ﭘﯿﺸﺮوي ﺧﻮد را اداﻣﻪ دادﻧﺪ و در ﺳﺎﻻﻣﯿﺲ ﺑﺎ ﻗﻮاي ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ ﺑـﻪ رﻫﺒـﺮي ﺗﻤﯿـﺴﺘﻮﮐﻞ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬در ﺟﻨﮓ درﯾﺎﯾﯽ ﺳﺎﻻﻣﯿﺲ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ‪.‬وﻟﯽ در اداﻣﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗـﺼﺮف‬ ‫آﺗﻦ و آﺗﺶ زدن آن ﺷﺪﻧﺪ‪.‬ﺧﺸﺎﯾﺎر ﺷﺎه ﮐـﻪ ﺑﺨـﺶ زﯾـﺎدي از ﻧﯿﺮوﻫـﺎي ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ داده ﺑـﻮد‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﮔﺮﻓﺖ و اداﻣﻪ ﮐﺎر را ﺑﻪ ﺳﺮدار ﺧﻮد ﻣﺮدوﻧﯿﻮس واﮔﺬاﺷﺖ‪.‬ﻣﺮدوﻧﯿـﻮس در ﺗـﺴﺎﻟﯽ‬ ‫اوﺿﺎع ﺳﭙﺎه ﺧﻮد را ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬در ﯾﻮﻧﺎن ﻧﯿﺰ ﺗﻤﯿﺴﺘﻮﮐﻞ ﺑـﺎ آن ﻫﻤـﻪ ﻓـﺪاﮐﺎري وﺟﻬـﻪ ﺧـﻮد را از‬ ‫دﺳﺖ داد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻗﻮاي زﻣﯿﻨﯽ ﺑـﻪ آرﯾـﺴﺘﯿﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﯽ ﻧﯿـﺮوي درﯾـﺎﯾﯽ ﺑـﻪ ﮔﺰاﻧﺘﯿـﭗ رﺳـﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدوﻧﯿﻮس در ﺳﺎل ‪ 479‬ق‪.‬م ﺑﻪ ﻃﺮف آﺗﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫آﺗﻨﯽﻫﺎ از اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﻃﻠﺒﯿﺪﻧﺪ وﻟﯽ ﮐﻤﮑﯽ از اﺳﭙﺎرت ﺑﻪ آﺗﻦ ﻧﺸﺪ و ﻣﺮدوﻧﯿـﻮس ﻣﻮﻓـﻖ ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺘﺢ آﺗﻦ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬آﺗﻨﯽﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻻﻣﯿﺲ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺠﺪداً از اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ و‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎه اﺳﭙﺎرت ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻮزاﻧﯿﺎس ﻧﯿﺮوﻫـﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﺮاي آزادﺳـﺎزي آﺗـﻦ ﺑـﻪ آن ﻧﺎﺣﯿـﻪ اﻋـﺰام ﮐـﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ و ﯾﻮﻧﺎﻧﯽﻫﺎ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﭘﻮزاﻧﯿﺎس در ﺳﺎل ‪ 479‬ق‪.‬م در ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻼﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﺒـﺮد ﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ‬ ‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ و ﻗﺘﻞ ﻣﺮدوﻧﯿﻮس ﭘﺎﯾﺎن ﯾﺎﻓﺖ‪.‬در ﺟﻨﮕﯽ دﯾﮕـﺮ ﮐـﻪ در ﻣﯿﮑـﺎل رخ‬ ‫داد ﯾﻮﻧﺎﻧﯽﻫﺎ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﮔﺰاﻧﺘﯿﭗ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ و ﯾﻮﻧﺎﻧﯿـﺎن در‬ ‫ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﻪ ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺪﯾﮏ )ﻣﺪي( ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪.‬ﺟﻨﮓﻫـﺎي ﻣـﺪي ﭘـﺲ از واﻗﻌـﻪ ﻣﯿﮑـﺎل ﭘﺎﯾـﺎن‬ ‫ﻧﯿﺎﻓﺖ و ﺗﺎ ﺳﯽ ﺳﺎل اﯾﻦ ﺟﻨﮓﻫﺎ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 477‬ق‪.‬م ﭘﻮزاﻧﯿﺎس ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺳﭙﺎرت ﺑﺎزﮔﺸﺖ و آﺗﻦ ﯾﮏ اﺗﺤﺎدﯾﻪ درﯾﺎﯾﯽ‬ ‫ﻋﻠﯿﻪ ﭘﺎرسﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم دﻟﻮس ﺑﺎ ﺟﺰاﯾﺮه درﯾﺎﯾﯽ اژه اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪.‬ﻣﺒﺘﮑﺮ اﯾﺠﺎد اﯾﻦ اﺗﺤﺎدﯾﻪ آرﯾﺴﺘﯿﺪ ﺑﻮد‪.‬در‬ ‫اﯾﻦ زﻣﺎن در آﺗﻦ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﯿﻤﻮن ﻗﺪرت را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬وي ﺑﺮ ﺗﻤﯿﺴﺘﻮﮐﻞ ﻓـﺎﯾﻖ آﻣـﺪ و او‬ ‫را ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺮاﺳﯿﺴﻢ ﻧﻔﯽ ﺑﻠﺪ ﮐﺮد‪.‬ﺗﻤﯿﺴﺘﻮﮐﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ درﺑﺎر اردﺷﯿﺮ اول ﻫﺨﺎﻣﻨـﺸﯽ ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪه‬ ‫ﺷﺪ‪.‬در ﺳﺎل ‪ 449‬ق‪.‬م ﺻﻠﺢ ﮐﺎﻟﯿﺎس ﻣﯿﺎن آﺗﻨﯽﻫﺎ و اردﺷﯿﺮ اول ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺻـﻠﺢ ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺪي ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪.‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺻﻠﺢ ﮐﺎﻟﯿﺎس اﺳﺘﻘﻼل ﺷﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ؛ وي ﺑﺎ دوﺳﺖ ﺻﻤﯿﻤﯽ ﺧﻮد اﻓﯿﺎﻟﺘﺲ‪ ،‬اﺻﻼﺣﺎت اﺳﺎﺳـﯽ را در آﺗـﻦ اﯾﺠـﺎد ﮐـﺮد و ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺪوﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬اﻗﺪاﻣﺎت آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از؛ ﺑﻪ زوژﯾﺖﻫﺎ و ﺗﺖﻫـﺎ ﺣـﻖ رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎم آرﮐﻨﺘﯽ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﻼش ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺖ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﭘﺎن ﻫﻠﻨﯽ و اﺗﺤﺎد دوﻟﺖ ﺷـﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﻤﻠﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ اﯾﻦ ﺗﻼش ﺑﯽﺛﻤﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ اﻣﭙﺮاﻃـﻮري آﺗـﻦ ﺑـﻪ ﭘـﻨﺞ ﻗـﺴﻤﺖ )اﯾـﻮﻧﯽ ‪ -‬ﮐـﺎري ‪-‬‬ ‫ﻫﻠﺲﭘﻮﻧﺖ ‪ -‬ﺟﺰاﯾﺮ درﯾﺎي اژه ‪ -‬ﺗﺮاس( ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺒﺪ ﭘﺎرﺗﻨﻮن و ﻣﻌﺒﺪ ارك ﺗﺌﯿﻮن و ﻣﺠﺴﻤﻪ آﺗﻨـﺎ‬ ‫)ﺧﺪاي ﺟﻨﮓ( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺑﯽﺳﺎﺑﻘﻪ در آﺗﻦ ﺣﮑﻢﻓﺮﻣﺎ ﺷﺪ و ﺟﻤﻬـﻮري دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿـﮏ‬ ‫آن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪.‬‬  ‫‪9‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪. 2‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫دوره ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﻀﻮر ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ و اﺻﻼﺣﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﻪ »ﻋﺼﺮ ﻃﻼﯾـﯽ« آﺗـﻦ و‬ ‫ﯾﻮﻧﺎن ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ‪.‬ﻫﻨﺮ ﯾﻮﻧﺎن در ﻋﺼﺮ ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﺑﻪ ﮐﻤﺎل ﺧﻮد رﺳﯿﺪ و آﺗﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺻﻨﻌﺖ و ﻫﻨـﺮ ﯾﻮﻧـﺎن‬ ‫ﺷﺪ‪.‬از ﺷﺎﻋﺮان و ﺗﺌﺎﺗﺮﻧﻮﯾﺴﺎن ﻋﺼﺮ ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﺷﯿﻞ‪ ،‬ﺳﻮﻓﻮﮐﻞ‪ ،‬آرﯾﺴﺘﻮﻓﺎن و اوريﭘﯿﺪ اﺷﺎره‬ ‫ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺪي آﺗﻦ در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎي زﯾﺎدي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ و اﯾﻦ اﻣـﺮ‬ ‫ﮐﯿﻨﻪ و ﺣﺴﺎدت دوﻟﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﯾﻮﻧﺎن را ﺳﺒﺐ ﺷﺪ‪.‬اﺳﭙﺎرت ﺑﺎ اﻋﻀﺎي اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ ﻋﻠﯿﻪ آﺗﻦ‬ ‫ﻟﺸﮕﺮ ﮐﺸﯿﺪ‪.‬آﺗﻦ از ﻧﻈﺮ ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮد وﻟﯽ در ﺧـﺼﻮص ﻧﯿـﺮوي زﻣﯿﻨـﯽ ﺿـﻌﯿﻒﺗـﺮ از‬ ‫رﻗﯿﺐ ﺧﻮد اﺳﭙﺎرت ﺑﻮد‪.‬در ﺳﺎل ‪ 460‬ق‪.‬م در آﺗﻦ ﻃـﺎﻋﻮﻧﯽ رخ داد ﮐـﻪ در ﻃـﯽ آن ﭘـﺮﯾﮑﻠﺲ رﻫﺒـﺮ‬ ‫آﺗﻨﯽﻫﺎ ﻓﻮت ﮐﺮد‪.‬ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﺧﻄﺎﺑﻪاي ﻣﻌﺮوف درﺑﺎره ﺟﻨـﮓﻫـﺎي ﭘﻠﻮﭘـﻮﻧﺰ دارد ﮐـﻪ در آن ﺑﯿـﺸﺘﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺘﺎﯾﺶ ﺳﺮﺑﺎزان ﮔﻤﻨﺎم در اﯾﻦ ﺟﻨﮓﻫﺎ اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ‪ ،‬در آﺗﻦ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻠﺌـﻮن‬ ‫ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﯿﺪ‪.‬او در ﺟﻨﮓ آﻣﻔﯽﭘﻮﻟﯿﺲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺮازﯾﺪاس ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﮐـﺸﺘﻪ ﺷـﺪ‪.‬ﺑﻌـﺪ از‬ ‫ﻣﺮگ ﮐﻠﺌﻮن آرﯾﺴﺘﻮﮐﺮاتﻫﺎ ﮐﻪ رﻫﺒﺮي آنﻫﺎ را ﻧﯿﺴﯿﺎس ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ در آﺗﻦ ﺑﻪ ﻗـﺪرت رﺳـﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 421‬ق‪.‬م ﺻﻠﺤﯽ ﻣﯿﺎن آﺗﻦ و اﺳﭙﺎرت ﺑﻪ اﻣﻀﺎء رﺳﯿﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻠﺢ ﻧﯿـﺴﯿﺎس ﻣـﺸﻬﻮر ﺷـﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎده اﯾﻦ ﺻﻠﺢ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﻠﺖ از ﻓﺘﻮﺣﺎت ﺧﻮد ﭼﺸﻢ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ‪.‬وﻟﯽ ﮐﺮﻧـﺖ و ﺗـﺐ از‬ ‫اﻣﻀﺎي اﯾﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدداري ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 413‬ق‪.‬م ﺑﻌﺪ از ﺻﻠﺤﯽ ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪ دوره دوم ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘـﻮﻧﺰ ﺷـﺮوع ﺷـﺪ‪.‬آﻟـﺴﯽﺑﯿـﺎد‬ ‫ﯾﮑﯽ از آﺗﻨﯽﻫﺎ ﺑﻮد و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖﻣﺪاران آﺗﻨﯽ داﺷﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﺎه اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ رﻓـﺖ‪.‬وي‬ ‫اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﻪ اﺗﺤﺎد ﺑﺎ دارﯾﻮش دوم ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﮐﺮد و اﻫﺎﻟﯽ اﯾﻮﻧﯽ را ﻋﻠﯿﻪ آﺗـﻦ ﺑـﻪ ﺷـﻮرش‬ ‫واداﺷﺖ‪.‬اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﯿﺴﺎﻓﺮن ﺳﺎﺗﺮاپ ﻟﯿﺪي اﺗﺤﺎد ﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬وﻟﯽ ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ آﻟﺴﯽﺑﯿﺎد از ﮐﺎر ﺧـﻮد‬ ‫ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﺪ و ﺑﻪ آﺗﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ آﺗﻨﯽﻫﺎ را ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪ و ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزيﻫـﺎي ﺑﺰرﮔـﯽ دﺳـﺖ‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ‪.‬در اﯾﻦ زﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﯿﺮوي درﯾـﺎﯾﯽ اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ را ﻓـﺮدي ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻟﯿﺰاﻧـﺪر ﻋﻬـﺪهدار ﺑـﻮد‪.‬‬ ‫آﻟﺴﯽﺑﯿﺎد در ﺟﻨﮕﯽ از اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮد و ﻣﺠﺪداً از ﻃﺮف آﺗﻨﯽﻫﺎ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﺪ‪.‬ﮐﻮﻧﻮن ﺟﺎﻧـﺸﯿﻦ‬ ‫آﻟﺴﯽﺑﯿﺎد ﺷﺪ‪.‬در ﺟﻨﮕﯽ ﮐﻪ در آﮔﻮسﭘﻮﺗﺎﻣﺲ رخ داد‪ ،‬ﻟﯿﺰاﻧﺪر ﺑﺮ ﮐﻮﻧﻮن ﻏﻠﺒﻪ ﮐﺮد و ﻧﯿـﺮوي درﯾـﺎﯾﯽ‬ ‫آﺗﻨﯽﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﮐﺮد‪.‬در ﺳﺎل ‪ 404‬ق‪.‬م آﺗﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺻـﻠﺢ اﺳـﭙﺎرت را ﭘـﺬﯾﺮﻓﺖ و ﺣـﺼﺎرﻫﺎي ﺷـﻬﺮ را‬ ‫وﯾﺮان ﮐﺮد و از ﺗﻤﺎم ﻣﺘﺼﺮﻓﺎت ﺧﻮد ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯿﺪ و ﺣﮑﻮﻣﺖ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ را ﺗﺮك ﮔﻔﺘـﻪ و ﺑـﻪ اﺳـﺘﻘﺮار‬ ‫ﻗﻮاي اﺳﭙﺎرﺗﯽ در آﮐﺮوﭘﻞ رﺿﺎﯾﺖ داد‪.‬ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن ﺑﺎ ﮐﻤﮏﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ‬ ‫در ﭘﯿﺮوزي آﻧﻬﺎ در ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ اﯾﻔﺎ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪10‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻮط آﺗﻦ رﻫﺒﺮان دﻣﻮﮐﺮاتﻫﺎ ﺗﺮازيﺑﻮل را ﺑﻪ رﯾﺎﺳﺖ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدﻧﺪ و او ﻣﻮﻓﻖ ﺷـﺪ‬ ‫ﻣﺠﺪداً در آﺗﻦ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﺪ‪.‬در اﯾﺮان ﺑﻌﺪ از ﻣـﺮگ دارﯾـﻮش دوم ﭘـﺴﺮش اردﺷـﯿﺮ دوم ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺳﯿﺪ‪.‬ﺑﺮادر اردﺷﯿﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻮروش ﺻـﻐﯿﺮ در آﺳـﯿﺎي ﺻـﻐﯿﺮ ﺷـﻮرش ﮐـﺮد وﻟـﯽ در ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﮐﻮﻧﺎﮐﺴﺎ از اردﺷﯿﺮ دوم ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد و ﮐـﺸﺘﻪ ﺷـﺪ‪.‬راﺑﻄـﻪ اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ و ﭘﺎرﺳـﯽﻫـﺎ ﮐـﻪ از زﻣـﺎن‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﻨﮓ ﮐﻮﻧﺎﮐﺴﺎ و ادﻋﺎي اردﺷﯿﺮ دوم ﻣﺒﻨﯽ ﺑـﺮ ﻣﻄﯿـﻊ ﮐـﺮدن‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎي اﯾﻮﻧﯽ ﺗﯿﺮه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 399‬ق‪.‬م اﺳﭙﺎرت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬اﺳﭙﺎرﺗﯽﻫﺎ ﺳﭙﺎﻫﯽ ﺑـﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﯽ‬ ‫آژزﯾﻼس ﺑﻪ آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬در اﯾـﻦ زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺳﺮﮐـﺸﯽﻫـﺎي‬ ‫اﺳﭙﺎرت دوﻟﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﺳﭙﺎرت ﻗﯿﺎم ﮐﺮدﻧﺪ و دوﻟﺖ اﺳﭙﺎرت ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺳﭙﺎه آژزﯾﻼس را از‬ ‫آﺳﯿﺎيﺻﻐﯿﺮ ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﺷﻮرشﻫﺎ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﺑﻪ دوﻟﺖ آﺗﻦ ﮐﻤﮏ ﻣﯽرﺳـﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬اﺳـﭙﺎرﺗﯽﻫـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر در ﺳﺎل ‪ 387‬ق‪.‬م ﺑﺎ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ ﻗﺮارداد آﻧﺘﺎﻟﺴﯿﺪاس را اﻣﻀﺎء ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ آن ﺗﻤـﺎم دوﻟـﺖ‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﭘﺎرﺳﯽﻫﺎ در آﻣﺪ و ﺟﺰﯾﺮه ﻗﺒـﺮس ﺑـﻪ اﯾـﺮان واﮔـﺬار ﺷـﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﭙﺎرت ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺻﻠﺢ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﻮﻧﺎن ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮐﺮد‪.‬وﻟﯽ در اﯾﻦ زﻣﺎن دوﻟﺖ ﺷـﻬﺮ‬ ‫ﺗﺐ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﭘﺎﻣﯿﻨﻮﻧﺪاس و ﭘﻠﻮﭘﯿﺪاس ﻋﻠﯿﻪ اﺳﭙﺎرت ﺷﻮرش ﮐﺮد و ﻣﻮﻓـﻖ ﺷـﺪ در ﺟﻨـﮓ ﻟـﻮﮐﺘﺮ‬ ‫ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن اﺳﭙﺎرﺗﯽ را ﺷﮑﺴﺖ و ﭘﺎدﺷﺎه آﻧﻬﺎ را ﺑﮑﺸﺪ‪.‬ﺟﻨﮓ ﻟﻮﮐﺘﺮ ﺑـﻪ ﺳـﯿﺎدت اﺳـﭙﺎرت ﺧﺎﺗﻤـﻪ داد و‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺷﺪن دوﻟﺖ ﺷﻬﺮ ﺗﺐ ﺷﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ رﻫﺒﺮان ﺗﺐ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ اﯾـﻦ دوﻟـﺖ ﺷـﻬﺮ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي دﯾﮕﺮان ﯾﻮﻧﺎن ﻗﺪرت ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺗﻤﺪن ﯾﻮﻧﺎن‬ ‫— ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ آﺗﻦ »اﮐﻠﺰﯾﺎ« ﻧﺎم داﺷﺖ‪.‬اﮐﻠﺰﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻟﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﺎﮐﻢ ﻗﻀﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد اﺧـﺘﻼف‬ ‫ﻣﯿﺎن رؤﺳﺎي دو دﺳﺘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﯾﺎ ﺧﯿﺎﻧﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻋﻠﯿـﻪ اﻣﻨﯿـﺖ ﮐـﺸﻮر ﻣﺪاﺧﻠـﻪ ﻣـﯽﮐـﺮد و‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن اﺳﺘﺮاﺳﯿﺴﻢ را ﺻﺎدر ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬ ‫— در ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑـﻪ ﮐـﺸﺎورزان ﺧـﺮد و ﮐﻮﭼـﮏ »ژﺋﻮﻣـﻮر« و ﺑـﻪ اﺷـﺮاﻓﯿﺖ ﺛﺮوﺗﻤﻨـﺪ و ﻣﻘﺘـﺪر‬ ‫»ﺑﺎزﯾﻞﻫﺎ« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬ﺑﺎزﯾﻞﻫﺎ زﻣﯿﻦﻫﺎﯾﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﻠﮏ ﻣﺸﺘﺮك ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺷـﺘﺮاﮐﯽ ﺟـﺪا‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﻪ آﻧﺎن »ﺗﻤﻨﻮس« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬ ‫— در ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ق‪.‬م ﮐﻪ ﺑﻪ »دوره ﮐﻼﺳﯿﮏ« ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﺮ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﻤﺎل ﺧﻮد رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫— در ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ ﺷﻌﺮاء و ﻣﻮﺳﯿﻘﯽداﻧﺎن آﺛﺎر ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻣـﺮدم ﻋﺮﺿـﻪ ﻣـﯽﮐﺮدﻧـﺪ‪،‬‬ ‫»اودﺋﻮن« ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫— در ﻧﺰد ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﻏﺎﯾﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﯾﺎ ﮐﻤـﺎل در ﻣﯿﺎﻧـﻪروي ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ آن »واﺳـﻄﻪ زرﯾـﻦ«‬ ‫ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬  ‫‪11‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪. 2‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫— دﻣﺎرك‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮراﻧﯽ در آﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻣﻮر ﻣﺤﻠﯽ را ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎم اﺗﺒﺎع را ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻣﯽداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫— ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺧﺎرﺟﯽ در آﺗﻦ ﺑﻪ »ﻣﺘﮓﻫﺎ« ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫— ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﻗﻮام ﻫﻨﺪ و اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اروﭘﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺧﻂ ﺧﻮد را از ﻓﻨﯿﻘﯽﻫﺎ‬ ‫اﻗﺘﺒﺎس ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫— ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺪاﻧﺎن ﻗﺪﯾﻢ ﯾﻮﻧﺎن‪ ،‬آﻧﺎﮔﺰﯾﻤﺎﻧﺪر و اﺳﻮﻻﮐﺲ ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬آﻧﺎﮔﺰﯾﻤﺎﻧـﺪر ﻧﺨـﺴﺘﯿﻦ‬ ‫ﻓﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ ﺿﻤﯿﻤﻪ ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﮐﺮد‪.‬‬ ‫— در ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺳﻪ ﺳﺒﮏ ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎي دري‪ ،‬ﮐﺮﻧﺘﯽ و اﯾﻮﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫— در آﺗﻦ ﺑﻪ ﻣﯿﺪان ﺑﺰرگ و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﻬﺮ‪» ،‬اﮔﻮرا« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬ ‫— دﻣﻮﮐﺮﯾﺖ از اﻫﺎﻟﯽ آﺑﺪر‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺌﻮري اﺗﻢ را وﺿﻊ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫— ﻧﻤﺎﯾﺎنﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺗﻤﺪن ﻫﻠﻨﺴﺘﯿﮏ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ و ﭘﺮﮔﺎم و اﻧﻄﺎﮐﯿﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫— ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺗﻤﺎم ﻣﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﻏﯿﺮ از زﺑﺎن ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺗﮑﻠﻢ ﻣﯽﮐﺮدﻧـﺪ را ﺑﺮﺑـﺮ ﻣـﯽﺧﻮاﻧﺪﻧـﺪ و زﺑـﺎن‬ ‫ﺧﻮد را ﯾﮑﯽ از ﺷﻮاﻫﺪ وﺣﺪت ﻧﮋادي ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫— ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮﻟﻪ ﯾﺎ ﺷﻮراي ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮي در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﻠﺴﺎت اﯾﻦ ﺷﻮرا‪ ،‬ﺑﻪ ده دﺳـﺘﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دﺳﺘﻪ »ﭘﺮيﺗﺎن« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬ ‫— اﻫﺎﻟﯽ آﺗﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬اوﭘﺎﺗﺮﯾﺪﻫﺎ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن اﺷﺮاف و ﻧﺠﺒﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬رؤﺳﺎي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺟﺰء اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪.‬اﻋـﻀﺎي‬ ‫اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ در ﺣﮑﻮﻣﺖ و ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﺧﺘﯿﺎرات ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺴﯿﺎري ﻣـﯽﮐﺮدﻧـﺪ‪ -2.‬ﮐـﺸﺎورزان‬ ‫‪ -3‬ﺗﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﻏﻼﻣﺎن و ﺑﺮدﮔﺎن و ﭘﯿﺸﻪوران ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬ﺗﺖﻫﺎ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻗﻮام ﻣﻐﻠـﻮب ﺑﻮدﻧـﺪ‬ ‫وﻟﯽ آزاد زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﮔﺬراﻧﺪن زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻗﺮاردادي در ﻣﺰارع اﺷﺮاف ﺑـﻪ ﺧـﺪﻣﺖ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫— در زﻣﺎن ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﮕﻮي آﺗﻦ‪» ،‬ﻻﻣﭙﻮن« ﻧﺎم داﺷﺖ‪.‬دوره ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺪي را‬ ‫دوره »ﻋﺼﺮ ﻃﻼﯾﯽ ﭘﯿـﺸﮕﻮﯾﺎن« در ﺳﺮاﺳـﺮ ﯾﻮﻧـﺎن ﻣـﯽداﻧﻨـﺪ ﭼـﻮن ﺣـﻮادث ﺟﻨـﮓ و ﻃـﺎﻋﻮن‬ ‫وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﺎن ﺑﺮوز ﮐﺮد ﺧﺎﻃﺮه دردﻧﺎﮐﯽ در ﻣﺮدم ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺟـﻪ‬ ‫آﻧﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫— ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ اﻋﯿﺎد آﺗﻦ »ﻋﯿﺪ ﭘﺎنآﺗﻨﻪ« ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر آﺗﻨﺎ رﺑﻪاﻟﻨﻮع و ﺣـﺎﻣﯽ ﺷـﻬﺮ آﺗـﻦ ﺑـﺮ ﭘـﺎ‬ ‫ﻣﯽﺷﺪ‪.‬ﭘﺮﯾﮑﻠﺲ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ اﯾﻦ ﻋﯿﺪ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﯾﻮﻧﺎن ﺗﻌﻤـﯿﻢ دﻫـﺪ ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ ﺑﻨﺎﻫـﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت اﯾﻦ ﺟﺸﻦ »ﻣﺜﻞ اودﺋﻮن« ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ و »ﭘـﺎرﺗﻨﻮن« ﺑـﺮاي ﻣﻘـﺮ‬ ‫رباﻟﻨﻮع اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪».‬اﻋﯿﺎد دﯾﻮﻧﯿﺰي« ﮐﻪ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر رباﻟﻨﻮع ﺷﺮاب ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﯽﺷـﺪ ﯾﮑـﯽ دﯾﮕـﺮ از‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪12‬‬ ‫ﻋﯿﺪﻫﺎي ﺑﺰرگ آﺗﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻋﯿﺪ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺷـﮑﻮه و ﺟـﻼل ﺑـﻪ ﻋﯿـﺪﻫﺎي ﭘـﺎنآﺗﻨـﻪ و‬ ‫دﯾﻮﻧﯿﺰي ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰاري ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت و ﻧﻤﺎﯾﺶ »اﺳﺮار اﻟﻮزﯾﺲ« ﺑﻮد‪.‬‬ ‫— »ﭘﻼتﻫﺎ« در ﯾﻮﻧﺎن واﻣﺪاراﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﺎم ﻋـﺎﺟﺰ ﻣﺎﻧـﺪه و ﺑـﻪ ﺑـﺮده ﻣﺎﻟﮑـﺎن ﺑـﺰرگ‬ ‫ﻣﺒﺪل ﮔﺮدﯾﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫— از ﺧﺪاﯾﺎن ﻣﻌﺮوف ﯾﻮﻧﺎن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ‪ -1‬ﮐﺮوﻧﻮس‪ ،‬ﺧﺪاي زﻣﺎن ‪ -2‬آﺗﻨﺎ‪ ،‬ﺧﺪاي ﺟﻨﮓ ‪ -3‬آﭘﻮﻟـﻮن‪،‬‬ ‫ﺧﺪاي روﺷﻨﺎﯾﯽ و ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ ‪ -4‬ﻫﺮﻣﺲ‪ ،‬ﺧﺪاي ﻫﻨﺮﻫﺎ و ﻋﻠﻮم ‪ -5‬آﻓﺮودﯾـﺖ‪ ،‬ﺧـﺪاي روﺷـﻨﺎﯾﯽ و‬ ‫زﯾﺒﺎﯾﯽ ‪ -6‬ﭘﻮزﺋﯿﺪون‪ ،‬ﺧﺪاي درﯾﺎ ‪ -7‬اﺳﮑﻮﻻپ‪ ،‬ﺧﺪاي ﭘﺰﺷـﮑﯽ ‪ -8‬ﺑـﺎﮐﻮس‪ ،‬ﺧـﺪاي ﺷـﺮاب ‪-9‬‬ ‫ﮔﺎﺋﯿﺎ‪ ،‬ﺧﺪاي زﻣﯿﻦ ‪ -10‬اوراﻧﻮس‪ ،‬ﺧﺪاي آﺳﻤﺎن اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺘﺎﯾﺶ ﺧﺪاي آﭘﻮﻟـﻮن‪ ،‬ﺷـﻬﺮ‬ ‫دﻟﻒ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺎﻫﻦ آن »ﭘﯽﺗﯽ« ﻧـﺎم داﺷـﺖ‪.‬ﯾﻮﻧﺎﻧﯿـﺎن »ﮐـﻮه اﻟﻤـﭗ« را ﻣـﺴﮑﻦ ﺧـﺪاﯾﺎن ﺧـﻮد‬ ‫ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫— ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎزيﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎزي ﻫﺎي اﻟﻤﭙﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در آﺗﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽﺷـﺪ‪.‬اﯾـﻦ ﺑـﺎزيﻫـﺎ ﺑـﺮاي‬ ‫ﺗﺠﻠﯿﻞ از زﺋﻮس در ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻟﻤﭙﯽ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽﺷﺪ و در ﻣﺪت ﺑﺮﮔﺰاري اﯾﻦ ﺟﺸﻦﻫﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﯿﺎت‬ ‫ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮد‪.‬اﯾﻦ ﺑﺎزيﻫﺎ ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎل ﯾﮑﺒﺎر ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽﺷﺪ و ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑـﺎزي آنﻫـﺎ در ﺳـﺎل‬ ‫‪ 776‬ق‪.‬م ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﻘﻮﯾﻢ ﯾﻮﻧﺎن از روي آن ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬ﮔﺬﺷـﺘﻪ از ﺑـﺎزيﻫـﺎي اﻟﻤﭙـﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ در ﯾﻮﻧﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﺮوفﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪» ،‬ﺑﺎزيﻫﺎي ﭘﯽﺗﯿﮏ« ﺑـﻪ اﻓﺘﺨـﺎر‬ ‫آﭘﻮﻟﻮن دردﻟﻒ و ﺑﺎزيﻫﺎي اﯾﺴﺘﯿﻤﯿﮏ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﭘﻮزﺋﯿﺪون در ﮐﺮﻧﺖ و ﺑﺎزيﻫﺎي ﻧﻤﻪﯾﯽ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻫﺮاﮐﻠﺲ در آرﮔﻮس ﺑﻮد‪.‬‬ ‫— ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯿﺎن دوره آﮐﺌﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ دوره ﺷﮑﻮه و درﺧﺸﻨﺪﮔﯽ ﻫﻠﻨﯿﺴﻢ ﺑـﺎ دوره ﮐﻼﺳـﯿﮏ‬ ‫ﯾﻌﻨﯽ دورهاي ﮐﻪ ﺗﻤﺪن ﯾﻮﻧﺎن ﺑﻪ وﺿﻊ ﺑﯽﺳﺎﺑﻘﻪاي ﭘﯿﺶ رﻓﺖ‪ ،‬دوره ﻗﺮون وﺳـﻄﯽ ﯾﻮﻧـﺎن ﮔﻔﺘـﻪ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫— ﺳﻮﻓﺴﻄﺎﺋﯽﻫﺎ ﻓﻼﺳﻔﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻋﻠﻞ اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﺿﯿﻪﻫـﺎي ﭘﯿـﺸﯿﻨﯿﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺮده‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺷﮏ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬ﭘﺮوﺗﺎﮔﻮراس ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺳﻮﻓﺴﻄﺎﺋﯿﺎن اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد اﻧﺴﺎن ﻣﻌﯿﺎر ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫— آﻣﭙﺪوﮐﻞ ﯾﮑﯽ از ﺣﮑﻤﺎي ﻗﺮن ‪ 5‬ق‪.‬م ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﯿﺪه داﺷﺖ اﺳﺎس و رﯾﺸﻪ ﺗﻤـﺎم ﻣﻮﺟـﻮدات‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ آﺗﺶ و ﻫﻮا و ﺧﺎك و آب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫— ﮐﺮاﺗﯽ ﻧﻮس و اوﭘﻮﻟﯿﺲ از ﮐﻤﺪيﻧﻮﯾﺴﺎن ﻣﻌﺮوف ﯾﻮﻧﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺪي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ وﺳـﯿﻠﻪ آﻧـﺎن‬ ‫روﻧﻖ و اﻋﺘﺒﺎر ﮐﻠﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫— »ﻧﻮﮐﺪاري« ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در آﺗﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰ و درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪.‬‬ ‫— ژﻧﻮسﻫﺎ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻧﺠﺒﺎ در آﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫— »ﭘﻼﮔﻮگﻫﺎ« ﻣﺮﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدم آﺗﻦ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺳﭙﺮدﻧﺪ‪.‬‬  ‫‪13‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪. 2‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫— ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖﮔﺮان آﺗﻨﯽ‪» ،‬دﻣﻮرژ« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬ ‫— ﻃﺎﻟﺲ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻓﯿﻠﺴﻮف ﻫﻠﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺪر درك ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮدزا ﻣﻌﺮوف ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫— در ﯾﻮﻧﺎن ﻫﺮ ﺷﻬﺮي ﭘﻬﻠﻮاﻧﯽ داﺷﺖ‪.‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﻣﺮدم ﯾﻮﻧﺎن ﻫﺮ ﭘﻬﻠﻮاﻧﯽ از وﺻـﻠﺖ ﯾﮑـﯽ‬ ‫از ﺧﺪاﯾﺎن ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن را ﻧـﯿﻢ ﺧـﺪا ﻣـﯽﻧﺎﻣﯿﺪﻧـﺪ‪.‬ﻣـﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﭘﻬﻠﻮان ﯾﻮﻧﺎن ﻫﺮاﮐﻠﺲ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﭘﻬﻠﻮان ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺮﮐﻮل ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻬﻠﻮان‬ ‫ﻣﻠﯽ ﻗﻮم دروس و ﭘﺴﺮ زﺋﻮس ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬ﭘﻬﻠﻮان ﻣﻠﯽ آﺗﻦ ﺗﺰه ﺑﻮد‪.‬آﺗﻨﯽﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐـﻪ ﺗـﺰه‬ ‫ﺷﻬﺮ آﺗﻦ را از ﺳﻠﻄﻪ ﮐﺮت ﺑﯿﺮون آورده اﺳﺖ‪.‬ﻣﺮدم ﺗﺐ ﭘﺎدﺷﺎه ﺧﻮد »ادﯾﭗ« را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻬﻠﻮان‬ ‫ﻣﻠﯽ ﺷﻤﺮده و ﻣﯽﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ‪.‬ﭘﻬﻠﻮان ﺗﺴﺎﻟﯽ »ژازن« ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﺪهاي را ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﭘﺸﻢ‬ ‫زرﯾﻦ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫— از ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﺎرﯾﺦ ﯾﻮﻧﺎن داراي اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻓﺮاد زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮان اﺷﺎره ﮐﺮد؛‬ ‫‪ -1‬ﻫﮑﺎﺗﻪ )ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ق‪.‬م(‪ :‬او از اﻫﺎﻟﯽ ﻣﻠﯿﺖ ﺑﻮد‪.‬وي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻓﺮدي ﺑﻮد ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﻗﺒـﻮل و ﺿـﺒﻂ‬ ‫اﺧﺒﺎر روش ﺗﺮدﯾﺪ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﻮد ﻣﯽﮔﻔﺖ؛ ﻓﻘﻂ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ را ﻣـﯽﻧﻮﺷـﺖ ﮐـﻪ آﻧﻬـﺎ را‬ ‫ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯽداﻧﺴﺖ‪.‬ﻫﮑﺎﺗﻪ در ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻬﺎرت داﺷﺖ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﯾﯽ از ﺟﻬـﺎن را در ﮐﺘـﺎب ﺧـﻮد‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﮐﺮد‪.‬وي ﺑﻪ ﭘﺪر ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ ﻣﺸﻬﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﮑﺎﺗﻪ ﻧﺨـﺴﺘﯿﻦ ﻓـﺮدي اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗـﺎرﯾﺦ و‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺷﺘﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ از ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در آورد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻫﺮودوت )‪ 425 – 480‬ق‪.‬م(‪ :‬او در ﻫﺎﻟﯿﮑﺎرﻧﺎس ﯾﮑﯽ از ﺷﻬﺮﻫﺎي آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ ﺑﻪ دﻧﯿـﺎ آﻣـﺪ‪.‬وي‬ ‫در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﺗﺎرﯾﺦ ﯾﻮﻧﺎن را ﻧﻮﺷﺖ ﮐـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﺑﺨـﺶ آن ﺗـﺎرﯾﺦ ﺟﻨـﮓﻫـﺎي ﻣـﺪي اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮودوت اﻏﻠﺐ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻫﮑﺎﺗﻪ را ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار ﻣﯽداد و آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭼـﺸﻢ ﻣـﯽدﯾـﺪ‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﯽداﻧﺴﺖ‪.‬وي ﺗﺎرﯾﺦ را از ﺻﻮرت ﺳﺎده و ﮐﻮدﮐﺎﻧﻪاي ﮐﻪ داﺷـﺖ ﺑﯿـﺮون آورد‪.‬ﻫـﺮودوت از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺳﯿﺴﺮون ﺧﻄﯿﺐ روﻣﯽ ﺑﻪ »ﭘﺪر ﺗﺎرﯾﺦ« ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ‪.‬وي ﮐﺘـﺎﺑﺶ را در زﻣـﺎن ﭘـﺮﯾﮑﻠﺲ در‬ ‫ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﻬﺮ ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻠﯽ ﭘﺎداﺷﯽ ﻣﻌﺎدل ده ﺗﺎﻻن ﺑﻪ او داد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺗﻮﺳﯿﺪﯾﺪ )‪ 395 – 471‬ق‪.‬م(‪ :‬وي در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮه آﺗﯿﮏ ﺑـﻪ دﻧﯿـﺎ آﻣـﺪ‪.‬او در ﺳـﺎل ‪ 424‬ق‪.‬م ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﯾﮑﯽ از دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻧﺎوﮔﺎن آﺗﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ وﻟﯽ ﺳﭙﺲ ﻣﺤﮑﻮم ﺑـﻪ اﺷـﺘﺒﺎه ﺷـﺪ و‬ ‫ﻣﺎﺑﻘﯽ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را در ﺗﺒﻌﯿﺪ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬ﺗﻮﺳﯿﺪﯾﺪ ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﻠﻮﭘﻮﻧﺰ را ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﯾـﺮ در آورد‪.‬وي‬ ‫در ﺗﺎرﯾﺦ ﺧﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﻌﯽ ﮐﺮد در ﻧﻘﻞ ﺣﻮادث ﺑﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖﺟﻮﯾﯽ ﺑﭙﺮدازد و راﺑﻄﻪ ﻋﻠـﯽ و ﻣﻌﻠـﻮﻟﯽ‬ ‫ﺑﯿﻦ ﺣﻮادث ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﺪ‪.‬در ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻮﺳﯿﺪﯾﺪ اﻓـﺴﺎﻧﻪ و ﻣـﺬﻫﺐ ﺟـﺎﯾﯽ ﻧﺪاﺷـﺖ و در ذﮐـﺮ ﺣـﻮادث‬ ‫ﺑﯽﻃﺮﻓﯽ ﮐﺎﻣﻞ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻓﯿﺜــﺎﻏﻮرث )ﻗــﺮن ﭘــﻨﺠﻢ ق‪.‬م(‪ :‬وي از اﻫــﺎﻟﯽ ﺳــﺎﻣﻮس ﺑــﻮد و واﻗﻌﯿــﺖ را در اﻋــﺪاد و رﯾﺎﺿــﯿﺎت‬ ‫ﻣﯽداﻧﺴﺖ‪.‬ﻓﯿﺜﺎﻏﻮرت ﭘﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﮑﺘﺐ اﻋﺪاد ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪.‬او اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ اﻋـﺪاد اﺳـﺎس دﻧﯿـﺎ‬ ‫اﺳﺖ و درﺑﺎره ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‪.‬‬  ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻬﺎن‬ ‫‪14‬‬ ‫‪ -5‬ﺳﻘﺮاط )‪ 399 – 470‬ق‪.‬م(‪ :‬ﺳﻘﺮاط ﺑﯿﺸﺘﺮ وﻗﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺴﺎن ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬در ﻧﻈﺮ ﺳـﻘﺮاط‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻏﯿﺮ از ﺣﮑﻤﺖ اﻟﻬﯽ و ﻣﺎ ﺑﻌﺪاﻟﻄﺒﯿﻌﻪ و ﻋﻠﻮم ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﻋﻠﻢ اﺧﻼق و ﺳﯿﺎﺳـﺖ و‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ‪.‬وي در ﻣﮑﺎﻟﻤﺎت ﺧﻮد ﺑﺎ اﺷﺨﺎص‪ ،‬اول ﺑﻪ روﺷﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺟﻨﺒﻪ اﺳﺘﻬﺰاﯾﯽ داﺷﺖ ﻣﺘﻮﺳـﻞ‬ ‫ﻣﯽﺷﺪ و ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ را ﺑﻪ ﻧﺎداﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﻌﺘﺮف ﻣﯽﺳﺎﺧﺖ و ﺳﻬﻮ و ﺧﻄﺎي او را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ‬ ‫ﺳﻮال و ﺟﻮاب و ﻣﺠﺎدﻟﻪ )دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ( ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ و ﺳـﻮال و ﺟـﻮاب‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﯽداد ﺗﺎ ﺣﻘﯿﻘﺖ را آﺷﮑﺎر ﺳﺎزد‪.‬اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت ﺳﻘﺮاط را ﻣﺎﻣﺎﺋﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧـﺪ‪.‬ﺳـﻘﺮاط‬ ‫ﺷﺎﮔﺮدان و ﭘﯿﺮوان زﯾﺎدي داﺷﺖ ﮐﻪ از ﻣﻌـﺮوفﺗـﺮﯾﻦ آﻧﻬـﺎ ﻣـﯽﺗـﻮان از آرﯾـﺴﺘﯿﭗ و آﻧﺘﯿـﺴﺘﻦ و‬ ‫اﻓﻼﻃﻮن ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬آﻧﺘﯿﺴﺘﻦ ﭘﯿﺸﻮاي ﻣﮑﺘﺐ ﮐﻠﺒﯽﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ -6‬اﻓﻼﻃﻮن )‪ 348 - 428‬ق‪.‬م(‪ :‬او در آﺗﻦ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ دارﯾﻮش دوم در اﯾﺮان‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣـﺪ‪.‬‬ ‫وي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﻠﻨﺪ و ورزﯾﺪهاش ﺑﻪ ﭘﻼﺗﻮن ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪.‬اﻓﻼﻃﻮن ﺑﻪ ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﺳﻘﺮاط ﺑﻪ ﺗﻌﻠـﯿﻢ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر داﻧﺸﮕﺎه آﮐﺎدﻣﯽ را در ﻧﺰدﯾﮑﯽ آﺗﻦ ﺑﻨﺎ ﮐـﺮد‪.‬اﻓﻼﻃـﻮن ﻣﻌﺘﻘـﺪ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺑﺮاي ﭘﺮورش ﻗﻮاي ﻓﮑﺮي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺑﯽاﻧﺪازه ﻣـﻮﺛﺮ اﺳـﺖ‪.‬اﺻـﻮل‬ ‫ﻋﻘﺎﯾﺪ او در رﺳﺎﻟﻪ ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺟﻤﻬﻮري« ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬آﮐﺎدﻣﯽ اﻓﻼﻃـﻮن ﺗـﺎ ﺳـﺎل ‪900‬‬ ‫ﻣﯿﻼدي ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ژوﺳـﺘﯽﻧـﯿﻦ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﻃـﻮر رومﺷـﺮﻗﯽ در ﺳـﺎل ‪ 529‬ﻣـﯿﻼدي‬ ‫دﺳﺘﻮر اﻧﺤﻼل آن را ﺻﺎدر ﮐﺮد‪.‬‬ ‫‪ -7‬ارﺳﻄﻮ )‪ 322 – 384‬ق‪.‬م(‪ :‬وي در اﺳﺘﺎژﯾﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺮﺑﯽ اﺳﮑﻨﺪر ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﻘـﺪوﻧﯽ ﺑـﻮد‪.‬وي‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﻼﻃﻮن ﺑﻪ دو اﺻﻞ ﻋﻘﯿﺪه داﺷـﺖ و ﻣـﺎده را از ﺗـﺼﻮر ﯾـﺎ ﺻـﻮرت ﻣﺘﻤـﺎﯾﺰ ﻣـﯽداﻧـﺴﺖ‪.‬ارﺳـﻄﻮ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻮﺗﺎﻧﯿﮏ )ﯾﻌﻨﯽ ﻋﻠﻢ ﮔﯿﺎﻫﺎن( و اوﻟﯿﻦ رﺳﺎﻟﻪ درﺑﺎره ﻗـﻮاﻧﯿﻦ ﻓﮑـﺮ را ﺗـﺎﻟﯿﻒ ﮐـﺮد‪.‬دو اﺛـﺮ‬ ‫ﺗﺎرﯾﺨﯽ ارﺳﻄﻮ ﮐﺘﺎبﻫﺎي »ﺳﯿﺎﺳﺖ« و »ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ آﺗﻦ« ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﮐﺘـﺎب ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﺷـﺎﻣﻞ رﺳـﺎﻟﻪ‬ ‫ﻣﺒﺴﻮﻃﯽ درﺑﺎره ﻣﻨﺸﺎء دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬ارﺳـﻄﻮ در اﯾـﻦ ﮐﺘـﺎب ﻃﺒﯿﻌـﺖ دوﻟـﺖ و اﺷـﮑﺎل ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن آن را‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬وي ﺗﻤﺎم اﺷﮑﺎل ﻧﻈﺎم دوﻟﺘﯽ را ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﭘﻨﺪارد‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬او ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻃـﺮح‬ ‫ﺳﺎده دوﻟﺘﯽ را ﻣﯽرﯾﺰد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﻮﻟﯿﺴﯽ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺴﺘﻪ و ﺑﺮاﺳﺎس ﮐﺸﺎورزي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در اﯾـﻦ ﭘـﻮﻟﯿﺲﻫـﺎ‬ ‫ﺗﻮده ﮐﺎرﮔﺮان از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ ﻣﺤﺮوم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬وﻇﯿﻔﻪ اﯾﻦ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت رﺳﺎﻧﺪن ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﺶ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫وي ?