Тіндер, Ағзалар һәм Жазықтар PDF
Document Details
Uploaded by IssueFreeCatSEye8795
Tags
Summary
Документта тіндер, ағзалар, адам организмындагы урыннаре орналасу чаралары хакында маълуматлар билен беян итерә. Бул маълуматлар югары уку йортындагы табигый фәннере курсларына ярдам итерә. Маълуматлар югары уку йортындагы студентлар учун дидактик материал сыйфатында китерелә.
Full Transcript
Тіндердің түрлері эпителий, дәнекер, бұлшық ет, жүйке тіндері эпителий тіні дәнекер тіні бұлшық ет жүйке Ағзалардың адам денесіндегі орналасу орнын анықтайтын жазықтар сагитталды, фронталды, горизонталды ортаңғы, артқы оң, сол жоғарғы, төмен терең, беткей Сагитталды жазықтық адам денесін... бөлімд...
Тіндердің түрлері эпителий, дәнекер, бұлшық ет, жүйке тіндері эпителий тіні дәнекер тіні бұлшық ет жүйке Ағзалардың адам денесіндегі орналасу орнын анықтайтын жазықтар сагитталды, фронталды, горизонталды ортаңғы, артқы оң, сол жоғарғы, төмен терең, беткей Сагитталды жазықтық адам денесін... бөлімдерге бөледі оң, сол жоғары, төмен алдыңғы, артқы алдыңғы, оң артқы, жоғары Фронталды жазықтық адам денесін... бөлімдерге бөледі аnterior, posterior dexter, sinister superior, inferior anterior, dexter superior, posterior Горизонталды жазықтық адам денесін...бөлімдерге бөледі superior, inferior dexter, sinister anterior, posterior anterior, dexter superior, posterior Фронталды білік айналасындағы қозғалыс түрлері... flexio, extensio adduction, abductio adductio, pronatio pronatio, supinatio extensio, sipinatio Құрсақ үсті бөлімі... бөліктеріне бөлінеді ортаңғы құрсақ үсті, оң және сол қабырға асты кіндік бөлігіне және іштің екі бүйір беті қасаға және оң, сол шап құрсақ үсті, оң және сол шап қасаға, оң және сол бүйір Құрсақ бөлімі... бөліктеріне бөлінеді кіндік бөлігіне және іштің екі бүйір ортаңғы құрсақ үсті, оң және сол қабырға асты қасаға, оң және сол шап құрсақ үсті, оң және сол шап қасаға, оң және сол бүйір Сагитталды білік айналасындағы қозғалыс түрлері adductio, abductio pronatio, supinatio flexio, extensio adduction, pronatio extencio, supinatio Сүйектің құрылымдық бірлігі остеон нейрон оссеин ацинус нефрон Сүйектер... болып бөлінеді ұзын, қысқа, жалпақ және аралас жілік, кемікті, ұзын жалпақ,қысқа ұзын, ауалы, кемік ұзын, остеон, оссеин Кептірілген сүйектің құрамы... заттар 2/3 бейорганикалық, 1/3 органикалық 2/3 органикалық, 1/3 бейорганикалық 1/2 бейорганикалық, 1/2 органикалық 50% су, 12,5% оссеин және остеомукоид 21,8% бейорганикалық, 15,7% майлар Ұзын түтікті сүйек денесін... деп атайды диафиз апофиз метафиз эпифиз периост Эпифизарлық шеміршекке жанасып жатқан диафиздің ұштарын... деп атайды метафиз апофиз диафиз эпифиз периост Сүйек құраушы жасушалар... деп аталады остеобласттар остеоциттер остеокластар хондроциттер нейроциттер Сүйектің негізгі массасын... құрайды барлығы сүйек тіні жілік майы сүйек қабығы буын шеміршегі және нервтер мен қан тамырлар Организмдегі сүйектер қосылуларын... үлкен топқа бөледі үш екі төрт бес жеті Буынның негізгі элементтері буындық беттер, буын қуысы, буын қапшығы буындық беттер, дискілер, буын қуысы буындық беттер, буындық ерін дискілер, менискілер, буындық ерін, буын іші байламдар буын қуысы, буын қапшығы Тұлға сүйектеріне жатады омыртқа бағанасы, төс және қабырғалар омыртқа бағанасы, қол және аяқ сүйектері тоқпан жілік, кәрі жілік және шынтақ сүйектері жауырын және бұғана сүйектері ми сауыты және бет сүйектері Мойын омыртқаларының ерекшеліктері көлденең өсінділерінде тесіктерінің болуы қылқан өсіндісі қысқа, артқа қарай тура бағытталған бір сүйекке бірігіп бітіседі рудиментті, орта жаста бір сүйекке бітісіп кетеді қылқан өсіндісі ұзын, төмен қарай бағытталған Тіс тәрізді өсіндісі бар мойын омыртқасы біліктік омыртқа ауыз омыртқа кеуде омыртқасы бел омыртқасы VІІ мойын омыртқасы Қабырғалар арт жағынан кеуде омыртқаларымен және алдыңғы жағынан төс сүйегімен қосылып... түзеді кеуде торын кеуде қуысын диафрагманы көкірекаралықты кеуде аймағын Қабырғалардың жіктелуі нағыз, жалған, қозғалмалы қабырғалар ұзын және қысқа қабырғалар жоғарғы, ортаңғы, төменгі қабырғалар сүйекті және шеміршекті қабырғалар бірінші, екінші, үшінші ретті қабырғалар Төс сүйегінің бөліктері тұтқасы, денесі және семсер тәрізді өсіндісі басы, мойны, денесі сүйектік және шеміршекті жалған және кеуекті денесіне және семсер тәрізді өсіндісі Иық белдеуі... сүйектерінен тұрады жауырын, бұғана тоқпан жілік, шынтақ тоқпан жілік, кәрі жілік жауырын, тоқпан жілік бұғана, тоқпан жілік Бұғана жауырынның мына бөлімімен байланысады акромион құстұмсық тәрізді өсіндісі жауырын қылқанымен буындық ойығымен жауырын бұрышымен Тоқпан жіліктің жиі сынатын жері хирургиялық мойны анатомиялық мойны тоқпан жіліктің басы тоқпан жіліктің денесі тоқпан жіліктің шығыры Білек сүйектері қатарына жатады шынтақ, кәрі жілік төс, қабырғалар тоқпан жілік, кәрі жілік жауырын, бұғана бұғана, тоқпан жілік Қол ұшы сүйектерінің бөліктері білезік, алақан, саусақ алақан, білезік, тілерсек білезік, табан, саусақ алақан, саусақ тілерсек, табан Жамбас белдеуі сүйектеріне... сүйектері жатады мықын, шонданай, қасаға ортан жілік, мықын, шонданай, қасаға екі жамбас сүйегі мен сегізкөз және құйымшақ ортан жілік, балтыр мықын, шонданай, қасаға Жамбас астауы... болып бөлінеді үлкен және кіші қиғаш және көлденең жоғарғы және төменгі алдыңғы және артқы терең және беткей Үлкен жамбас астауы... құралады мықын сүйектерінің жайылған қанаттарынан шонданай мен қасаға сүйектерінен қасаға байламынан жамбас сүйектерінің бірігіп қосылуынан сегізкөзбен құйымшақтың астыңғы беттерінен және шонданай, қасаға сұйектерінен Проксимальды эпифизінде екі ұршығы бар сүйек ортан жілік асықты жілік кәрі жілік шынтақ тоқпан жілік Медиальды және латеральды тобығы бар сирақ сүйектері тілерсек сүйектері алақан сүйектері білезік сүйектері білек сүйектері Аяқбасы сүйектері... сүйектерінен тұрады тілерсек, табан, бақай тілерсек, топай, өкше тілерсек, бақай табан, бақай шыбық, тілерсек, табан, бақай Жұтқыншақ жалғанадын төмпешік... орнадасады шүйде сүйегінде маңдай сүйегінде торлы сүйегінде шеке сүйегінде сына сүйегінде Үлкен және кіші қанаттары бар сүйек ми сауытының... орналасқан сына сүйегінде самай сүйегінде торлы сүйегінде шүйде сүйегінде маңдай сүйегінде Сына сүйегінің мына бөлігінде гипофиз шұңқыры... орналасқан түрік ертоқымы түбінде әтеш айдаршығында қанатша тәрізді өсіндісінде үлкен қанатшаларында кіші қанатшаларында Бет сүйегіне жатады өре сүйек самай сүйегі шеке сүйегі шүйде сүйегі торлы сүйегі Гайморов қойнауы орналасқан бет сүйегі жоғарғы жақ сүйек бет сүйегі маңдай сүйегі көзжасы сүйегі мұрын сүйегі Бүгуші бұлшық еттерді... деп атайды flexores extensores adductores supinatores pronatores Бұлшық ет тінінің түрлері көлденең, жолақты, бірыңғай салалы жалтыр, сіңірлі көлденең салалы, біріңғай жолақты жартылай сіңірлі, жартылай жарғақты екі басты, үш басты пронаторлар Бұлшық еттер қызметіне байланысты бөлінеді барлық жауаптары дұрыс pronetores, supenatores adductors, abductores extensores flexores Жалпақ бұлшық еттердің орналасқан жері тұлғада қолда аяқта баста бетте Ұзын бұлшық еттердің орналасқан жері қолда,аяқта мойында тұлғада баста бетте Бұлшық еттің белсенді жиырылатын бөлігі қарыншасы басы құйрығы шандыры сіңірі Бұлшық еттің басталатын жеріне сәйкес келетін шетін... деп атайды басы сіңірі қарынша шандыр сіңірлі ұстағыш Қысқа бұлшық еттердің орналасқан жері қабырға мен омыртқа араларында баста іште мойында қолда Кеуде қуысы мен құрсақ қуысы арасында орналасқан жалпақ бұлшық ет диафрагма ауыз диафрагмасы сіңірлі дулыға жамбас диафрагмасы несеп-жыныс диафрагмасы Трапеция тәрзді бұлшық ет... орналасқан арқада кеудеде құрсақта мойында аяқта Іштің бұлшық еттері сыртқы және ішкі қиғаш,тік,көлденең,шаршы,пирамидалық алдыңғы тісті,қабырғааралық үлкен,кіші кеуде,көкет кіші, үлкен ромбы тәрізді сыртқы және ішкі қабырғааралық Диафрагманың әлсіз жерлері төс-қабырға және қабырға-бел үшбұрыштары сіңір орталығы шап өзегі ақ сызық кіндік сақинасы Мойынның беткей бұлшық еттері тері асты төс-бұғана-емізікті біз-тіл асты,қосқарыншалы төс-қалқанша,қалқанша-тіл асты жауырын-тіл асты алдыңғы,ортаңғы,артқы сатылы Ұйқы үшбұрышында орналасқан тамыр жалпы ұйқы артериясы тіл артериясы бет артериясы бұғана асты венасы бұғана асты артериясы Шайнау бұлшық еттеріне... бұлшық еттері жатады самай медиальды қанат тәрізді көздің,ауыздың дөңгелек езуді төмен түсіретін күлкі,шайнау тәкаппар Мимикалық бұлшық ет ұрт,иек асты шайнау самай медиальды латеральды Иық белдеуі бұлшық етіне жатады дельта тәрізді үш басты екі басты шынтақ иық иықтың алдыңғы топ бұлшық еттері екі басты,иық үш басты,шынтақ дельта тәрізді,қылқан асты кіші дөңгелек, үлкен дөңгелек жауырын асты, қылқан үсті Санның алдыңғы топ бұлшық еттері... бұлшық ет төрт басты,тігінші мықын-бел,тігінші бөксе жіңішке жартылай жағақты Бұлшық ет шұңқыры... орналасқан шап байламының астында,латеральды шап байламының астында медиальды шап байламының үстінде медиальды шап байламының үстінде латеральды шап өзегінде Асқорыту түтігінің қабырғасы... қабықтардан тұрады шырышты,шырышасты негізгі,бұлшық ет,дәнекер тін шырышты,без түйіндері,бұлшық ет бұлшық ет,сірі,сіңірлі шырышты,шырышасты,бұлшық ет бұлшық ет,серозды,шырышты Ауыз қуысының бөліктері кіреберіс,меншікті жоғарға,төменгі беткей,терең кіреберіс меншікті Меншікті ауыз қуысы... шектеледі жоғарғы жағы таңдаймен,төменгі жағы тіл асты және жақ асты еттері, алдынан тістер,артқы жағынан аран тесігімен екі бүйірене ұрт еттерімен, ал арт жағынан аран тесігімен алдынан ұрт еттерімен,ішінен таңдаймен жоғарғы жағынан ерінмен, төменгі жағынан тілмен алдынан еріндер мен ұрт еттер, артынан тістер мен қызыл иекпен Сілекей бездері шықшыт,төменгі жақсүйекасты, тіласты бездері шықшыт,төменгі жақсүйекасты, ұйқы безі шықшыт,қалқанша безі,тіласты безі шықшыт,ішек,төменгі жақсүйекасты шықшыт, тіл асты,асқазан Бір қабатты тегіс эпителиймен қапталған талшықты дәнекер тінді... деп атайды сірі қабық адвентиция щырышты қабық шырышасты қабық бұлшық ет Сілекей бездерінің түтіктері ашылады ауыз қуысына жұтқыншаққа асқазанға өңешке мұрын қуысына Тілдің меншікті бұлшық еттері жоғарғы және төменгі бойлық,көлденең және тік біз-тіл, тік бұлшық ет, көлденең бұлшық ет иек-тіл,біз-тіл,тіласты-тіл жақ-тіласты қосқарыншалы Ауыз қуысындағы бадамша бездер екі таңдай және бір тіл бадамша безі қалқанша және бадамша бір таңдай және бір тіл бір таңдай және екі тіл бадамша екі түтікті және жұтқыншақ безі Тілдің қызметі дәм сезу,сөйлеу,шайнау сөйлеу,шайнау,иіс сезу ас қорыту,шайнау шайнау ,иіс сезу, дәм сезу шайнау,иіс сезу,дәм сезу Тілдің бөліктері ұшы,денесі,түбі басы,мойны,құйрығы денесі,мойны мойны,түбі басы,денесі Тілдің бүртіктері жапырақша тәрізді,жіп тәрізді,науашақ тәрізді,саңырауқұлақ тәрізді саңырауқұлақ тәрізді науашақ тәрізді жапырақша тәрізді жіп тәрізді Ас қорыту түтігінің бөлімдері ауыз қуысы,жұтқыншақ,өңеш,асқазан,жіңішке және тоқ ішектер жіңішке ішек ауыз қуысы,бауыр өңеш жұтқыншақ Ас қорыту жүйесінің жіктелуі түтікті мүшелер және безді мүшелер аралас және түтікті мүшелер майлы және безді мүшелер қысқа және ұзын жуан және жіңішке Тілдің қаңқаға бекінетін бұлшық еттері иек-тіл,без-тіл,тіл асты-тіл жоғарғы және төменгі бойлық,көлденең жіне вертикальды біз-тіл,тік бұлшық ет,көлденең бұлшық ет жақ-тіл асты қосқарыншалы Ауыз қуысының шырышты қабатын астарлайтын эпителий көп қабатты жазық мүйізденбейтін көп қабатты жазық мүйізденетін бір қабатты цилиндр бір қабатты куб бір қабатты тегіс Жұтқыншақ өңешке... жалғасады Viмойын омыртқасы тұсында Vкеуде омыртқасы тұсында Vмойын омыртқасы тұсында Ivкеуде омыртқасы тұсында II-IIIмойын омыртқасы тұсында Өңештің жоғарғы бөлігінде орналасқан бұлшық ет қабаттары көлденең жолақты көлденең салалы біріңғай салалы біріңғай жолақты бұлшық ет сір қабық Өңештің... бөліктері болады мойындық,кеуделік,іштік мұрын және ауыз жұтқыншақ және кеуде көмей және құрсақ мойын кеуде жамбас Үлкен және кіші иіндері бар ас қорыту жүйесінің мүшесі асқазан бауыр ішек өңеш жұтқыншақ Асқазанда орналасқан бездер кардиалық, асханалық, қақпалық сыртқы секреция және ішкі секреция пилорикалық кардиалық апокринді мерокринды галокринді экскреторлық,инкреторлық,секреторлық Асқазанның бұлшық ет қабаты... тұрады сыртқы бойлық,ортаңғы циркулярлы,ішкі қиғаш сыртқы қиғаш,ортаңғы бойлық,ішкі циркулярлы сыртқы бойлық,ішкі циркулярлы,ортаңғы қиғаш сыртқы бойлық,ішкі циркулярлы сыртқы циркулярлы,ішкі бойлық Асқазан бөліктері кардиальді бөлігі,денесі,түбі және пилорикалық бөлігі денесі,мойны,ұшы денесі,түбі және пилорикалық бөлігі кардиальді бөлігі,денесі,түбі және іштік бөлігі өңештік бөлігі,денесі,түбі және пилорикалық бөлігі Жіңішке ішек бөлімдері... он екі елі ішек,аш ішек,мықын ішек соқыр ішек,өрлеме жиек ішек көлденең,төмендеген жиек ішек мықын ішек,тік ішек сигма тәрізді ішек,тік ішек Он екі елі ішек бөлімдері жоғарғы,төмендеген,көлденең,жоғарылаған жоғарғы,қиғаш көлденең,жоғарылаған жоғарғы,төмен көлденең,төмендеген Тоқ ішек бөлімдері соқыр ішек,өрлеме жиек ішек,көлденең жиек ішек,төмендеген жиек ішек,сигма тәрізді ішек,тік ішек мықын ішек,тік ішек көлденең,төмендеген жиек ішек он екі елі ішек,аш ішек,мықын ішек соқыр ішек,өрлеме жиек ішек Құрт тәрізді өсіндісі бар ішек соқыр ішек тоқ ішек аш ішек сигма тәрізді ішек тік ішек Шажырқай тұрады ішастар қатпары,екі сір жапырақшадан екі болбыр жапырақшадан ішастар қатпары, төрт сір жапырақшадан екі тығыз дәнекер тінінен бір болбыр,бір сір қабаттан Тік ішектің сыртқы ерікті қысқышы тұрады көлденең жолақты бұлшық еттен қиғаш табақшалы бұлшық еттен біріңғай салалы бұлшық еттен тығыз дәнекер тінінен біріңғай жолақты бұлшық еттен Адам денесіндегі ең үлкен без бауыр көкбауыр бүйрек жүрек ұйқы безі Бауыр қақпасына кіретін тамырлар бауыр артериясы,қақпа венасы,жүйке қақпа венасы,лимфа тамырлары жалпы бауыр өзегі,бауыр венасы,лимфа тамырлары бауыр артериясы,өт қзегі бауыр артериясы,қақпа венасы,жалпы өт өзегі Өт қапшығының бөліктері түбі,денесі,мойны сауыты,мойны,түбірі үлкен және кіші иіні болады түбі,денесі басы,мойны,денесі Ұйқы безінің бөліктері басы,денесі,құйрығы басы,құйрығы,денесі,өзегі басы,құйрығы,өзегі денесі,мойны басы,мойны,өзегі Жалпы өт өзегі ашылады он екі елі ішектің үлкен бүртігіне асқазанға он екі елі ішектің кіші бүртігіне аш ішекке мықын ішекке Сыртқы мұрын... тұрады шеміршектен сүйектен тіннен бұлшық еттен сіңірден Көмей... омыртқалары деңгейінде орналасады IV,V-VI мойын IV-VII мойын III-IV мойын VII мойын I-II кеуде VI-VII мойын Кеңірдек... омыртқалары деңгейінде орналасқан VIмойын –V кеуде VI мойын IV-V мойын VI мойын –VIII кеуде IV,V,VI мойын Өкпенің құрылымдық бірлігі ацинус нефрон нейрон бронхиола сегмент Жоғарғы тыныс алу мүшелеріне... жатады мұрын қуысы,жұтқыншақ өкпе көмей,кеңірдек,бронзһх және оның тармақтары көмей,өкпе сыртқы мұрын,кеңірдек Дыбыс саңылауы... орналасқан оң және сол дыбыс қатпарлары арасында,көмей қуысының ортаңғы бөлімінде көмейдің кіреберісінде дыбыс асты аймағында екі дыбыс қатпарлары арасында,көмей қуысының кіреберіс бөлігінде екі кіреберіс қатпарлары арасында Кіреберіс және дыбыс қатпарлары көмейдің... бөлімінде орналасқан ортаңғы жоғарғы төменгі кіреберісте дыбыс асты аймағында Мұрын қуысының... бөлігін иіс сезу аймағы деп атайды жоғарғы ортаңғы төменгі төменгі мұрын қалқандары ортаңғы мұрын жолдары Кеңірдек... тұрады 16-20 гиалинді жартылай сақиналы шеміршектен 10-16 гиалинді жартылай сақиналы шеміршектен 16-20 толық сақиналы шеміршектен 16-20 жартылай сақиналы сүйектен 16-20 сақиналы дәнекер тінінен Кеңірдектің екі басты бронхтарға бөлінетін жерін... деп атайды бифуркация ацинус қолқа бифуркациясы синус қойнау Газ алмасу мүшесіне... жатады өкпе бронх мұрын кеңірдек көмей Өкпе бөліктері... ұшы,табаны ұшы,денесі түбі,денесі басы,мойны түбі,негізі Өкпенің беттері... деп аталады қабырғалық,көкеттік,медиальды қабырғалық,омыртқалық,латеральды көкеттік,жүретік алдыңғы,артқы,аралық қабырғалық,көкеттік,латеральды Ацинус деп... атайды өкпенің құрылым бірлігі бүйректің құрылым бірлігі жүйке жүйесінің құрылым бірлігі тыныс алу бронхиолалары өкпе альвеолалары Өкпенің сірлі қабығы... деп аталады өкпеқап жүрек қапшығы көкірекаралық көкет өкпе паренхимасы Екі өкпедегі ацинустар саны 30000-ға жетеді 20000-ға жетеді 300-350 млн-ға жетеді млн. астам 15000-25000-ға дейін Алдыңғы көкірекаралықта жатады жүрек,айырша без,қолқаның жоғарылаған бөлігі мен доғасы өңеш сыңар және жартылай сыңар веналар симпатикалық сабау кеуде түтігі Өкпе қақпасы арқылы өкпеге... енеді басты бронх,өкпе артериясы,бронх артериясы,жүйке басты бронх,бронх венасы басты бронх,лимфа тамырлары екі өкпе венасы өкпе артериясы,өкпе венасы Несеп шығару мүшелеріне... жатады бүйрек,несепағар,қуық,несеп шығаратын өзек бүйрек,несепағар,қолқа бүйрек,несепағар,жатыр бүйрек,несепағар,бауыр бүйрек,көкбауыр,қуық Бүйректің орны... деңгейінде орналасқан XII кеуде, I-II бел омыртқасы деңгейінде IX-X кеуде омыртқасы деңгейінде II-IV мойын омыртқасы IX-Xiкеуде омыртқасы деңгейінде IV-Viмойын омыртқасы деңгейінде Бүйректің кесіндісі келесі заттан... тұрады сыртқы қыртысты және ішкі милы заттан аксоннан және дендриттен кіші және ұлкен тостағаншалардан ақ және сұр заттан біріңғай және көлденең жолақты бұлшық еттерден Бүйректің құрылымдық бірлігі нефрон нейрон ацинус бүйрек пирамидалары гепатоцит Нефрон келесі бөліктерден... тұрады бүйрек денешігі,Генле ілгегі,проксималды және дистальды түтікшелерден бүйрек денешігінен Генле ілгегінен дистальды иректі түтікшелерден проксимальды иректі түтікшелерден Бүйретің қабықтары... тұрады фиброзды,майлы қапшығы,бүйрек фасциясынан сірлі қабаты,майлы қапшығы,бұлшық еттен сірлі,бұлшық ет,шырышты қабығынан шырышты және шырышасты қабатынан біріңғай және көлденең жолақты бұлшық еттен Бүйректегі кіші тостағаншалар саны 8-9 20-22 15-20 2-3 3-6 Бүйректегі үлкен тостағаншалар саны 2-3 3-6 15-20 8-9 20-22 Бүйрек денешігі... тұрады капилляр шумағы мен капсуласынан Генле ілмегінің төмендеген және жоғарылаған бөліктерінен проксимальды және дистальды иреленген түтікшелерден капилляр шумағынан капсуласынан Бүйрек қойнауында... жатады кіші және үлкен тостағаншалар,бүйрек түбегі бүйрек емізікшелері,нефрон кіші тостағаншалар,бүйрек түбегі иректелген түтікшелер Генле ілмегі мен үлкен тостағаншалар Бүйрек қақпасы бүйректің... орналасқан медиальды жиегінде латеральды жиегінде артқы бетінде алдыңғы бетінде жоғарғы шетінде Несепағардың бөліктері іш және жамбас кеуде және іш мойын және кеуде кеуде және жамбас іш және мойын Қуық бөліктері ұшы,денесі,түбі,мойны басы,мойны,денесі ұшы,өсіндісі,денесі,түбі кіші және үлкен иіні ұшы,денесі,симфиз Ер адамның зәр шығару түтігінің ұзындығы 18-20см 13-15см 10-12см 3-5см 50-55см Ерлер зәр шығару түтігі... бөліктерден тұрады қуықасты,жарғақты және кеуекті кіреберіс және меншікті негізі,денесі,басынан алдыңғы,артқы басы,денесі,құйрық Несеп шығаратын өзектің еріксіз қысқышы... бұлшық еттен түзілген біріңғай салалы көлденең жолақты көлденең салалы біріңғай жолақты дәнекер тінінен Несепқуық үшбұрышына ашылатын тесіктер екі несепағар мен несеп шығаратын өзек үлкен және кіші тостағаншалар бүйрек түбегі мен екі несепағар түтіктері несепағар мен бүйрек емізікшелері несепағар мен қынап Қабырғасы жеті қабаттан тұратын мүше ұма атабез шәуіт шығаратын түтік қуықасты безі атабез қосалқысы Атабезде сперматозоидтар дамитын жер иреленген өзекшелерде тік өзекшелерде тор өзекшелерде қосалқысында шәуіт шығаратын түтікте Шәуіт шылбыры... арқылы өтеді шап өзегі сан өзегі кіндік сақинасы бұлшық ет шұңқыры тамыр шұңқыры Атабез қосалқысы атабездің... орналасқан артқы жиегінде медиальды бетінде алдыңғы жиегінде төменгі ұшында жоғарғы ұшында Қуықасты безінің негізі... қарап жатады жоғары қуық түбіне төмен несеп – жыныс диафрагмасына қасаға симфезіне тік ішекке бульбоуретралды бездерге Еркек несеп шығаратын өзегінің кеуекті бөлігіне... ашылады бульбоуретралды бездер шәуіт жіберетін түтіктер несепағар тесіктері қуықасты безінің түтіктері шәуіт шығаратын түтік Қуықасты безінің ұшы... қарап жатады төмен несеп-жыныс диафрагмасына жоғары қуық түбіне қасаға симфезіне тік ішекке бульбоуретралды бездерге Шәуіт қуықшалары... орналасқан несепқуық түбі мен тік ішек арасында несеп-жыныс диафрагмасында қуықтың артқы бетінде қуықтың алдыңғы бетінде қуықасты безінің астында Әйелдің сыртқы жыныс мүшелеріне... жатады барлық жауаптары дұрыс деліткі,қыздық перде,қынап кіреберісі кіші жыныс ернеулері үлкен жыныс ернеулері қасаға Жатырдың жұмыр байламы... арқылы өтеді шап өзегі сан өзегі кіндік сақинасы бұлшық ет шұңқыры тамыр шұңқыры Овацит дамитын әйел жыныс мүшесі анабез атабез қынап жатыр түтігі жатыр Зигота пайда болатын жатыр түтігінің бөлігі ампула истмикалық жатыр бөлігі құйғыш шашақтарда Анабез түйіншелері... орналасқан анабездің қыртысты қабатында анабездің милы қабатында құрсақ қуысында анабездің белокты қабығында қосалқыды Жатырдың бөліктері түбі,денесі,мойны мойынаралық,түбі түбі,денесі денесі,мойыны негізі,мойыны Жатыр түтігінің бөлімдері жатыр қабырғасындағы бөлігі,истмикалық,ампула,құйғыш түбі ампула истмикалық мойны Үлкен қанайналым шеңбері... аяқталады оң жақ жүрекшеден оң қарыншадан сол жүрекшеден оң жақ қарыншадан тәждік қойнаудан Кіші қанайналым шеңбері... аяқталады сол жақ жүрекшеден оң жақ қарыншадан оң жақ жүрекшеден оң қарыншадан тәждік қойнаудан Соңғы мидың ақ затында орналасқан сұр зат жиынтығы негіздік ядролар тісті ядро шар тәрізді ядро қызыл ядро тығын тәрізді ядро Ми қыртысы қабатының саны 6 5 4 3 2 Базальды ядроларға... жатады жолақты дене,шарбақ,бадамша тәрізді дене құйрықты ядро,бұршақ тәрізді ядро қабық,солғын шар шарбақ бадамша тәрізді дене Мойын омыртқаларының ерекшеліктері көлденең өсінділерінде тесіктерінің болуы қылқан өсіндісі қысқа, артқа қарай тура бағытталған бір сүйекке бірігіп бітіседі рудиментті, орта жаста бір сүйекке бітісіп кетеді қылқан өсіндісі ұзын, төмен қарай бағытталған Тіс тәрізді өсіндісі бар мойын омыртқасы біліктік омыртқа ауыз омыртқа кеуде омыртқасы бел омыртқасы VІІ мойын омыртқасы Қабырғалар арт жағынан кеуде омыртқаларымен және алдыңғы жағынан төс сүйегімен қосылып... түзеді кеуде торын кеуде қуысын диафрагманы көкірекаралықты кеуде аймағын Қабырғалардың жіктелуі нағыз, жалған, қозғалмалы қабырғалар ұзын және қысқа қабырғалар жоғарғы, ортаңғы, төменгі қабырғалар сүйекті және шеміршекті қабырғалар бірінші, екінші, үшінші ретті қабырғалар Төс сүйегінің бөліктері тұтқасы, денесі және семсер тәрізді өсіндісі басы, мойны, денесі сүйектік және шеміршекті жалған және кеуекті денесіне және семсер тәрізді өсіндісі Иық белдеуі... сүйектерінен тұрады жауырын, бұғана тоқпан жілік, шынтақ тоқпан жілік, кәрі жілік жауырын, тоқпан жілік бұғана, тоқпан жілік Бұғана жауырынның мына бөлімімен байланысады акромион құстұмсық тәрізді өсіндісі жауырын қылқанымен буындық ойығымен жауырын бұрышымен Тоқпан жіліктің жиі сынатын жері хирургиялық мойны анатомиялық мойны тоқпан жіліктің басы тоқпан жіліктің денесі тоқпан жіліктің шығыры Білек сүйектері қатарына жатады шынтақ, кәрі жілік төс, қабырғалар тоқпан жілік, кәрі жілік жауырын, бұғана бұғана, тоқпан жілік Қол ұшы сүйектерінің бөліктері білезік, алақан, саусақ алақан, білезік, тілерсек білезік, табан, саусақ алақан, саусақ тілерсек, табан Жамбас белдеуі сүйектеріне... сүйектері жатады мықын, шонданай, қасаға ортан жілік, мықын, шонданай, қасаға екі жамбас сүйегі мен сегізкөз және құйымшақ ортан жілік, балтыр мықын, шонданай, қасаға