Postmodern Yaklaşımlar PDF

Postmodern Yaklaşımlar PSI 309 – Psikoterapi Yaklaşımları 12. Hafta Güliz Zeynep Tarman  GÜNDEM ⊡ Temel Kavramlar ⊡ Terapinin Doğası ve Terapi Süreci ⊡ Terapötik Teknikler ⊡ Teorinin Değerlendirilmesi ⊡ Helen Va...

Postmodern Yaklaşımlar PSI 309 – Psikoterapi Yaklaşımları 12. Hafta Güliz Zeynep Tarman  GÜNDEM ⊡ Temel Kavramlar ⊡ Terapinin Doğası ve Terapi Süreci ⊡ Terapötik Teknikler ⊡ Teorinin Değerlendirilmesi ⊡ Helen Vakası – Video & Sınıf içi Tartışma 2  2 TEMEL KAVRAMLAR Sosyal İnşacılık, Anlatımsal Terapi 3  TEMEL KAVRAMLAR Sosyal İnşacılık Doğru ya da rasyonel olup olmadığını tartışmadan danışanın gerçekliğine değer verir. Herhangi bir gerçeklik anlayışı, dilin kullanımına dayanır ve büyük ölçüde insanların içinde yaşadığı durumların bir işlevidir. Gerçekler hakkındaki bilgimiz sosyal olarak inşa edilmiştir. 4  Sosyal İnşacılık Bir kişi, kendini depresif olarak tanımladığında depresyondadır. Depresyon kavramını kabul eden kültürel koşullar olmadan, bir kişiden depresif olarak bahsetmek hiçbir anlam ifade etmez. Bir benlik tanımı benimsendikten sonra, bu tanıma aykırı davranışları tanımak zordur; örneğin, depresyondan mustarip birinin, hayatında dönemsel olarak iyi bir ruh halinin değerini kabul etmesi zordur. 5 ANLATIMSAL TERAPİ 6 ⊡ Michael White, Avusturalya ve David Epston Yeni Zellanda 1981 yılında Avusturalya- Yeni Zellanda aile terapisi konferansında David Michael tanışarak anlatımsal Epston White terapi yaklaşımını oluşturmuşlardır. 7 GÜNCEL OLARAK □ Journal of Contemporary Narrative Therapy □ https://www.journalcnt.com/current -release.html □ International Journal of Narrative Therapy and Community Work □ https://dulwichcentre.com.au/intern ational-journal-of-narrative-therapy -and-community-work/ 8 ⊡ Kişisel anlatı metaforu, her bireyin hayatını ve dünyayla ilişkisini tanımlayan ve düzenleyen hikayedir. ⊡ Yaşadıkça ve deneyimler biriktirdikçe, her birimiz hayatımıza anlam ve süreklilik katan kişisel bir hikaye veya anlatı geliştiririz. ⊡ İyi yazılmış bir hikaye gibi, kişisel anlatımız organize bir olay örgüsü, karakterler, gerilim ve doruk noktaları ve bir başlangıç, gelişme ve son içerir. 9 ⊡ Foucault, egemen kültürü alternatif tarihsel perspektifleri ortadan kaldırarak azınlık grupları üzerinde baskıcı bir şekilde güç ve kontrol sağlamakla suçladı. ⊡ Sonunda, egemen kültür tarihsel hikayelerini nesnel gerçeğe dönüştürür ve alternatif varoluş biçimleri patolojik Michel Foucault hale getirilir. 10 ⊡ White'ın Foucault'nun düşüncesini terapi sürecine uygulaması, kişisel anlatılar yoluyla kendilerini ezen bireylerin yaşam öykülerini daha eksiksiz, daha uyarlanabilir ve kişisel olarak anlamlı öykülere göre yapıbozumuna uğratıp yeniden yapılandırmalarına olanak tanır. 11  3 Terapinin Doğası ve Terapi Süreci Değerlendirme, Terapistin Rolü, Terapinin Hedefleri, Terapi Süreci 12  Değerlendir me ⊡ Geleneksel psikopatoloji modelleri desteklenmez veya kullanılmaz. ⊡ Tanısal değerlendirme danışanın patolojisini arttırır. Anksiyete ve depresyon gibi semptomlar nesnel varlıklar değil, genel bir kişisel yaşam anlatısı içinde bir bireyin kişisel duygusal deneyiminin parçasıdır. 13  Terapistin Rolü ⊡ Danışanı açık fikirli bir şekilde dinleyin. ⊡ Danışanı hikayelerini paylaşmaya teşvik edin. ⊡ Danışanı sorunla dolu hikayesini probleme takılı kalmadan dinleyin. ⊡ Saygılı bir merak ve sebat gösterin. ⊡ Kişinin anlattığı problemin kendisi olmadığına, problemin başlı başına bir problem olduğuna inanın. 14  Terapinin Hedefi ⊡ Ana terapi hedefi, danışanların odaklarını problemden uzaklaştırarak çözüm odaklı ve danışanın güçlenmesine katkı sağlayacak kişisel anlatılar geliştirmelerine yardımcı olmaktır. 15  Terapötik Süreç 2. Problemi 3 Problem kişiliğe danışanın 1. Problemi bürümek ve yaşamına nasıl tanımlamak baskıcı hükmediyor ve niyetlerini rahatsızlık bulmak veriyor 6. Yeni 5. Danışanı alternatik 4. Problem için bu problemle hikaye için kanıt bulmak gelecekte ne bekliyor destek bulmak 16  4 Terapötik Teknikler Dışsallaştırma, Yapıbozumu ve Alternatif Hikayeler Oluşturma, Soruşturma, Gözünde Canlandırma, Yazılı Kanıtlar 17  DIŞSALLAŞTIRMA Kişiyi sorunla özdeşleşmekten ayırır. Danışanlar kendilerini problem "olarak" gördüklerinde, problemle etkili bir şekilde başa çıkma yolları sınırlıdır. Sorunu dışsallaştırma yoluyla danışanlar sorundan uzaklaşabilir, soruna daha uzak bir mesafeden bakabilir ve onu ortadan kaldırmak için stratejiler geliştirebilir. Birini alkolik olarak etiketlemek vs alkolün onun hayatını ele geçirdiğini belirtmek. 18  Yapıbozumu ve Alternatif Hikayeler Oluşturma Probleme doymuş hikayeler, yeni hikayeler birlikte yaratılmadan önce yapıbozuma uğratılır. Sorun hikayeleri, baskın olmayan bir "kişisel güç ve beceriklilik" temasını belirsizleştiriyor. İnsanlar sürekli ve aktif olarak hayatlarını yeniden yazabilirler. Sorular, danışanların geleceklerine odaklanmalarını sağlar. 19  Soruşturma ⊡ Açılış Sorusu ⊡ ‘‘Sizi terapiye getiren şey nedir?’’ 20  Soruşturma 1. Göreceli Olarak Etkileme Soruşturması (a) Problemin onun yaşamına olan etkisi başkalarıyla ilişkisine olan etkisi (b) onun problemi üzerindeki etkisi ⊡ Bu durumu yöneten kim, sen mi yoksa problem mi? ⊡ Problemle taraf olanlar kimler? ⊡ Bu DERT en son ne zaman istemediğin bir şeyi zorla sana yaptırdı? ⊡ Seninle eşin arasına SUÇLULUK nasıl giriyor? 21  Soruşturma 2. Danışanın problem üzerindeki etkisini görmesine yardımcı sorular ⊡ Bu çok güçlü bir problem. Ne yaparak problemin daha da güçlenmesine yardımcı oldun? ⊡ Bu DERT seninle oynamak için dışarı çıkardığında bundan nasıl kaçındın? ⊡ ÖFKE senin rahatsız etmesin diye nasıl davranmaya çalıştın? ⊡ KAYGI’nıza nasıl teşekkür eder ve onunla vedalaşırsınız? 22  Gözünde Canlandırma ⊡ Danışanların dışsallaştırmasına yardımcı olmanın bir yolu, zihinsel imgeleme kullanmaktır. Deepa, Rachael'dan rahatlamasını ve yeme bozukluğunun neye benzediğini ve sesinin nasıl olduğunu gözünde canlandırmasını ister. Rachael, yeme bozukluğu imajını şişman, güçlü, zorba olarak inşa eder. Yeme bozukluğunun cinsiyeti nedir diye sorar. Onunla otoriter, eleştirel bir sesle konuşsa da, Rachael yine bu sesin erkeksi mi yoksa kadınsı mı olduğundan emin değildir. 23  Yazılı Kanıtlar ⊡ Terapi anlatı yaklaşımlarının bir uzantısı olarak danışanlara mektuplar, Foucault, Bateson, feminizm, antropoloji, coğrafya ve postmodernizm gibi çeşitli kaynaklardan meydana gelmiştir. 24  Yazılı Kanıtlar ⊡ Terapist, danışanlarının başarılarını pekiştirmek veya kutlamak için genellikle yazılı belgeleri kullanır. – yeni hikaye için kanıt ⊡ Söz uçar yazı kalır! ⊡ Bu eserler mektuplar, sertifikalar, notlar, listeler olabilir... ⊡ Karşı belgeler gereklidir, çünkü danışanın hayatını etkileyen baskıcı egemen söyleme karşı çıkmaktadır. 25  5 Teorinin Değerlendirilmesi Anlatımsal Terapi Yaklaşımının Katkıları ve Kısıtlılıkları 26  KATKILARI ⊡ Bu yaklaşımların iyimser yönelimi nedeniyle, danışanlar kısa sürede daha tatmin edici yaşamlar inşa etmede önemli ilerleme kaydedebilirler. ⊡ Postmodern yaklaşımlar bize insanların belirli bir soruna indirgenemeyeceğini hatırlatır. ⊡ Terapistler danışanlarını patolojik tanımlamalardan uzak bir duruş benimserler. ⊡ Soruların kullanımı 27  SINIRLILIKLARI ⊡ Terapistler kısa müdahaleleri uygulama konusunda yetkin olmalıdır. ⊡ Terapistler teknikleri mekanik bir tarzda kullanabilirler. ⊡ Teknikleri tek başına ve yoğun olarak kullanmak, terapisti terapötik bir ilişki kurmaktan uzaklaşabilir. ⊡ Anlatımsal terapistleri, danışanın hikayelerine, danışanın deneyimleriyle ilgili önyargılı bir kavram empoze etmemek için 28  5 Helen Vakası 29  TEŞEKKÜRLER! Sorusu Olan? [email protected] Ofis Saatleri: Salı ve Cuma (11.40 – 14.40) Ders slaytlarını STIX’de bulabilirsiniz! 30