Materiały do Kolokwium z Psychologii Społecznej 2024/2025 PDF

Materiał do kolokwium, weryfikujący część efektów uczenia się. Pozostała część efektów uczenia się została zweryfikowana poprzez prace etapowe/rozwojowe studentów. Kolokwium 10 pytań , 10 minut, test jednokrotnego wyboru. PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA 2024/2025 ❑ WPROWADZENIE W PROBLEMATYKĘ PSYCHOLOGI...

Materiał do kolokwium, weryfikujący część efektów uczenia się. Pozostała część efektów uczenia się została zweryfikowana poprzez prace etapowe/rozwojowe studentów. Kolokwium 10 pytań , 10 minut, test jednokrotnego wyboru. PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA 2024/2025 ❑ WPROWADZENIE W PROBLEMATYKĘ PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ Psychologia społeczna to dziedzina psychologii, która zajmuje się badaniem tego, jak indywidualne myśli, uczucia i zachowania są kształtowane przez obecność, interakcje oraz postrzeganą obecność innych ludzi. Przedmiotem psychologii społecznej są zjawiska społeczne i psychologiczne, które wpływają na jednostki w kontekście socjalnym/społecznym. OBSZAR DZIAŁAŃ PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ 1 Tabela 1.1. Podstawowe dziedziny badań psychologii społecznej i typowe problemy, jakie są przez nie podejmowane 2 PERSPEKTYWY W PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ PERSPEKTYWA POZNAWCZA Perspektywa poznawcza sugeruje, że emocje, myśli i zachowania człowieka są przede wszystkim wynikiem procesów przetwarzania informacji, które do niego docierają. To, jak postrzega bieżącą sytuację oraz napotykanych ludzi, wpływa na jego interpretację. Z kolei ta interpretacja zależy od wcześniej nabytej wiedzy oraz od treści, które są aktualnie aktywne w jego umyśle. PERSPEKTYWA MOTYWACYJNA 3  Perspektywa motywacyjna skupia się na przyczynach ludzkiego działania, czyli na motywach, które kierują ludźmi do podejmowania określonych wyborów. Ogólnie rzecz biorąc, zakłada się, że ludzie zazwyczaj dążą do maksymalizacji korzyści i minimalizacji strat. Jednak takie stwierdzenie nie dostarcza pełnych informacji, ponieważ korzyści i straty mogą być różnorodne w zależności od zróżnicowanych potrzeb i motywacji. Wczesne koncepcje w ramach teorii uczenia się często opierały się na przekonaniu o dominacji jednego motywu, gdzie Freud sugerował, że wszystkie działania są w rzeczywistości napędzane energią seksualną, a Adler twierdził, że kluczową rolę odgrywa dążenie do mocy. PERSPEKTYWA TEORII UCZENIA SIĘ Perspektywa teorii uczenia się zakłada, że zachowanie ludzkie jest kształtowane przez przeszłe doświadczenia, będące rezultatem uczenia się na podstawie zarówno własnych, jak i cudzych przeżyć. W kontekście doświadczeń osobistych wyróżniamy dwa podstawowe mechanizmy uczenia się: warunkowanie klasyczne oraz warunkowanie sprawcze. Warunkowanie Klasyczne Warunkowanie klasyczne polega na uczeniu się znaczenia bodźca, który początkowo jest neutralny, poprzez jego skojarzenie z bodźcem, który już ma swoje znaczenie. Przykładem jest doświadczenie psa, którego bodźcem nieobojętnym jest mięso, na które reaguje ślinieniem i zbliżaniem się. Natomiast światło zapalonej lampki jest w tym kontekście bodźcem neutralnym. Jeśli lampka jest wielokrotnie zapalana przed pojawieniem się mięsa, staje się ona bodźcem nieobojętnym. W rezultacie pies zaczyna reagować na lampkę w sposób analogiczny do reakcji na mięso, co zostało udowodnione w klasycznych badaniach Iwana Pawłowa. Podobny mechanizm można zaobserwować w przypadku reakcji emocjonalnych – na przykład, po kilku wizytach u dentysty sam widok białego fartucha czy zapach chemikaliów mogą wywoływać uczucie przerażenia. Warunkowanie Sprawcze Warunkowanie sprawcze to proces uczenia się, w którym znaczenie przypisywane jest pewnej reakcji, która prowadzi do pożądanych konsekwencji lub pozwala uniknąć 4  niepożądanych skutków. Przykładem może być głodny szczur, który eksploruje klatkę, wykonując różne działania, z których większość nie skutkuje żadnym rezultatem. Jednak jeśli naciśnięcie dźwigni umieszczonej w klatce skutkuje uwolnieniem kulki karmy, szczur szybko uczy się, by powtarzać tę reakcję, i po kilku próbach zaczyna natychmiast biec do dźwigni, aby ją nacisnąć. Na podobnej zasadzie dziecko może uczyć się sprzątania swojego pokoju – mimo że samo sprzątanie nie jest zbyt przyjemne, prowadzi do przyjemnych pochwał i bliskości ze strony rodziców. PERSPEKTYWA SPOŁECZNO-KULTUROWA Przy Dostarcza innego wglądu w zachowanie związane z agresją. Osoby funkcjonujące w otoczeniu podobnych do siebie młodocianych przestępców często są całkowicie odcięte od kontaktów z rówieśnikami, którzy podejmują studia lub wykonują zawody, na przykład jako agenci ubezpieczeniowi. W takim środowisku agresja nie tylko jest powszechnie zauważana, ale stanowi normę, traktowaną jako najłatwiejszy sposób na zdobywanie dóbr oraz ustalanie hierarchii w grupie rówieśniczej. Tego rodzaju kontekst społeczno-kulturowy wpływa na postrzeganie agresji jako akceptowalnej formy działania, prowadząc do jej dalszego utrwalania i rozwoju dysfunkcji w środowisku młodzieżowym. 5