Presentatie misdrijven tegen personen (Kenny) (1) PDF

Misdrijven tegen personen Van de Perre Kenny Pdk Parket Antwerpen (voormalig HINP BS – FGP Antwerpen)  Doelstellingen De aspirant beheerst de betekenis van de constitutieve bestanddelen De aspirant onderkent het belang van een goede en accurate kwalificatie van d...

Misdrijven tegen personen Van de Perre Kenny Pdk Parket Antwerpen (voormalig HINP BS – FGP Antwerpen)  Doelstellingen De aspirant beheerst de betekenis van de constitutieve bestanddelen De aspirant onderkent het belang van een goede en accurate kwalificatie van de (gewelds)misdrijven De aspirant weet wat verzwarende omstandigheden zijn De aspirant beheerst de wettelijke deelnemingsvormen in relatie tot de geweldsdelicten De aspirant onderscheidt de verschillende geweldsdelicten, zowel theoretisch als toegepast in een casus  Inhoud Inleiding Constitutieve bestanddelen Wettelijke indeling misdrijven Kwalificatie misdrijven Verzwarende omstandigheden Strafbare poging Wettelijke deelneming Opzettelijke slagen of verwondingen Smaad Opzettelijke slagen of verwondingen aan ambtenaren Weerspannigheid Belemmering verkeer Doodslag / Moord (ouder / kinder) / Vergiftiging Toedienen stoffen Wettige verdediging Uitlokking Foltering / onmenselijke behandeling / onterende behandeling Onopzettelijke slagen en verwondingen / doding Schuldig verzuim Belaging Vragen  Inleiding 3 belangrijke vragen: – WAT moet er bewezen worden? – WIE moet het bewijs leveren? – HOE moet dit bewijs worden geleverd? Aandacht (eerste) vaststellingen!! – eerste en dringende maatregelen – afstappingsplan (ressort Antwerpen – Limburg) Hof van assisen versus correctionele rechtbank – GwH dd. 21 december 2017 – NT-correctionaliseerbare misdaden  ALGEMEEN STRAFRECHT  Constitutieve bestanddelen Twee soorten: – materieel bestanddeel – moreel bestanddeel – (dader) – (slachtoffer)  Materieel bestanddeel Uiterlijk waarneembare gedraging Opgenomen in strafbepaling Meestal specifiek omschreven + kwalificatie Quid enkel kwalificatie? Onderscheid: – handelingsmisdrijven – verzuimsmisdrijven – handelingsmisdrijven door onthouding  Moreel bestanddeel (1) GN materieel misdrijf (HvC) Moreel bestanddeel vs drijfveer dader Quid motief? Schuld: – opzet – onachtzaamheid  Moreel bestanddeel (2) Opzet: – algemeen opzet – bijzonder opzet Bijzonder opzet “bedrieglijk” “kwaadwillig” Aanwezig “met oogmerk om” In artikel? “met voorbedachte rade” Algemeen opzet  Moreel bestanddeel (3) Onachtzaamheid (nalatigheid): – gedraging  gevolgen – gebrek voorzorg – gebrek voorzichtigheid Fout (lichtste)  schade  oorzakelijk verband Wettelijke indeling misdrijven Misdaad  criminele straf: – opsluiting ≥ 5 jaar – geldboete ≥ 26 euro – poging = altijd strafbaar Wanbedrijf  correctionele straf: – gevangenisstraf ≥ 8 dagen en < 5 jaar – geldboete ≥ 26 euro – poging = strafbaar als in wet staat Overtreding  politiestraf: – gevangenisstraf ≤ 7 dagen – geldboete < 26 euro – poging = NT strafbaar  Kwalificatie misdrijf (politie) Cruciaal: – eerste lijn – contact magistraat – bewarende maatregelen / arrestatie – eerste en verdere onderzoeksdaden – voorlopige hechtenis – proces-verbaal (art. 15 WPA, art. 40 WPA en art. 29 Sv) – verhoor (Salduz) – invloed strafmaat  pas op voor afkap!! Herkwalificatie door OM / OG / vonnisrechter Let op: magistraten zijn ook maar mensen!! Verzwarende omstandigheden (1) Algemeen: – rechter kiest tss minimum en maximum – onder minimum  verzachtende omstandigheden – verzwarende omstandigheden  NT boven maximum Kenmerken: – wettelijk – verplicht – strafverzwarend Soorten: – objectieve vs subjectieve Verzwarende omstandigheden (2) Objectieve verzwarende omstandigheden: – omstandigheden plegen misdrijf – gebruikte middelen – gevolgen misdrijf – hoedanigheid slo  automatische toerekening deelnemers basismisdrijf (ookal NT bewezen / gewild) Subjectief verzwarende omstandigheden: – hoedanigheid dader / deelnemer Verzwarende omstandigheden (3) Speciale regeling: enkel van toepassing bij het nieuw ingevoerde seksueel SR (in werking vanaf 01-06-2022) – van art. 417/5 Sw t.e.m/ art. 417/64 Onderscheid: – basismisdrijven – verzwaarde misdrijven (cfr. verzwarende omstandigheden) – verzwarende factoren Cumulatie verzwaarde misdrijven NT mogelijk Cumulatie verzwaard misdrijf en verzwarende factoren WEL  Strafbare poging (1) Overweging Begin van Voltooid Voorbereiding uitvoering misdrijf  Strafbare poging (2) Bestanddelen: art. 51 Sw “Strafbare poging bestaat, wanneer het voornemen om een misdaad of een wanbedrijf te plegen zich heeft geopenbaard door uitwendige daden die een begin van uitvoering van die misdaad of dat wanbedrijf uitmaken en alleen ten gevolge van omstandigheden, van de wil van de dader onafhankelijk, zijn gestaakt of hun uitwerking hebben gemist” Strafbaarheid: – crimineel voornemen – begin van uitvoering – niet-voltooiing buiten wil dader  Strafbare poging (3) Bestanddelen (vervolg): Voornemen misdaad of wanbedrijf: – quid onopzettelijke / opzettelijke misdrijven zonder gewild gevolg? – heel het misdrijf – poging is GN zelfstandig strafbaar feit – ondubbelzinnig voornemen  Strafbare poging (4) Bestanddelen (vervolg): Begin van uitvoering: – voorbereidingshandeling  NT strafbaar (uitz.) – uitvoeringshandeling  onderdeel misdrijf – onderscheid: geen twijfel bedoeling leiden tot voltrekking  Feitenkwestie  Strafbare poging (5) Bestanddelen (vervolg): Niet voltooien buiten wil dader: – terugtrede: eigen beweging autonoom tijdig onafhankelijk externe omstandigheden reden = irrelevant – quid actief berouw / spijt? – quid mislukt misdrijf (voltooide poging)?  Strafbare poging (7) Bestraffing: Afhankelijk aard misdrijf: – poging misdaad  altijd strafbaar: onmiddellijk lager (art. 52 Sw) straf = levenslang → opsluiting 20-30 jaar – poging wanbedrijf  strafbaar in wet (art. 53 Sw) – poging overtreding  NT strafbaar (uitz. bijzondere wet) – soms = voltooid misdrijf  veruitwendiging misdadig opzet = begin van uitvoering (art. 105 Sw, art. 336-337 Sw, art. 374 Sw, art. 505 Sw) Strafbare poging (8)  Strafbare deelneming (1) Misdrijf: – uitvoering – voorbereiding Vormen: – dader (art. 66 Sw) – mededader (art. 66 Sw) – medeplichtige (art. 67 Sw)  Strafbare deelneming (2) Bestaan misdrijf / poging noodzakelijk: – poging deelneming ≠ strafbaar – deelneming aan poging = strafbaar Zelfstandige deelnemingsvormen: – samenspanningen (artt. 106 – 110 Sw) – vereniging van misdadigers (art. 322 Sw) – criminele organisatie (artt. 324bis en 324ter Sw) Verzwarende omstandigheid: – vb. diefstal met geweld (art. 471 Sw)  Strafbare deelneming (3) Wettelijke deelnemingsvormen: (Mede)daders: – uitvoeren misdrijf (art. 66, lid 2 Sw) – rechtstreeks meewerken uitvoering (art. 66, lid 2 Sw) – leveren noodzakelijke hulp of bijstand (art. 66, lid 3 Sw) – individuele aanzetting  plegen misdrijf (art. 66, lid 4 Sw - limitatief) – collectieve aanzetting  plegen misdrijf (art. 66, lid 5 Sw - openbaar) Medeplichtigen (limitatief): – geven van dienstige onderrichtingen (art. 67, lid 2 Sw) – verschaffen wapens/werktuig wetende  dienen (art. 67, lid 3 Sw) – hulp  voorbereiding / vergemakkelijking / voltooiing (art. 67, lid 4 Sw) – gewoonlijk onderdak geven criminelen (art. 68 Sw)  BIJZONDER STRAFRECHT  OPZETTELIJK TOEBRENGEN VAN LICHAMELIJK LETSEL Casus 1  Opzettelijke slagen of verwondingen (1) Art. 392 – 410ter Sw Opzettelijk (art. 392 Sw): – oogmerk iemand anders aan te randen – wetens en willens – ook al is aanranding niet tot stand gekomen door toeval / onachtzaamheid – wil om aan te randen is voldoende – ook al heeft dader gevolgen NT gewild – verkeerde persoon / vergissing = irrelevant – belang vaststellingen (eerste) vaststellers!!  Opzettelijke slagen of verwondingen (2) Basismisdrijf = 398 Sw Materieel bestanddeel: – het toebrengen van slagen of verwondingen – aan een levende persoon Moreel bestanddeel: – wetens en willens (algemeen opzet)  Opzettelijke slagen of verwondingen (3) Slagen: – GN wettelijke definitie  invulling RS: “Een schok of stoot tegen het menselijk lichaam, waardoor dit in aanraking komt met een ander voorwerp van harde aard” – verwonding hoeft NT – emotionele schok = NT voldoende Verwondingen: – GN wettelijke definitie  invulling RS: “Elk uitwendig of inwendig, hoe licht ook, dat van buiten uit, door een mechanisch of chemisch op de lichaamsgesteltenis inwerkende oorzaak, aan het menselijk lichaam wordt toegebracht”  Opzettelijke slagen of verwondingen (4)  lichte gewelddaden / feitelijkheden (art. 563, 3° Sw): – aanroeren menselijk lichaam – zonder dat het zover doorgedreven wordt  zonder slag of letsel – vb: aan kledij trekken, spuwen, iemand vastnemen en in de lucht heffen, … – pas op: afkap!! (art. 29 Sv) valsheid in geschriften (art. 193 e.v. Sw) tucht Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden – poging bestaat NT  Opzettelijke slagen of verwondingen (5) Verzwarende omstandigheden: – ziekte of arbeidsongeschiktheid / voorbedachte rade (art. 399 Sw) gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar (voorbedachtheid) – ongeneeslijk lijkende ziekte / AO > 4 maanden / volledig verlies gebruik orgaan / zware verminking / voorbedachte rade (art. 400 Sw) gevangenisstraf van 2 jaar tot 5 jaar gevangenisstraf van 5 jaar tot 10 jaar (voorbedachtheid) – dood slo zonder oogmerk doden / voorbedachte rade (art. 401 Sw) gevangenisstraf van 5 jaar tot 10 jaar gevangenisstraf van 10 jaar tot 15 jaar (voorbedachtheid) – slo = Mj / kwetsbare persoon (art. 405bis Sw) – slo = Mj / kwetsbare persoon en dader = ouder / persoon die gezag heeft (art. 405ter Sw) – racistische drijfveer (art. 405quater Sw)  Opzettelijke slagen of verwondingen (6) Ziekte / AO: – AO hoeft niet volledig te zijn – NT verwarren met invaliditeit Ongeneeslijk lijkende ziekte: – GN volledige zekerheid nodig  waarschijnlijkheid = voldoende Volledig verlies gebruik orgaan: – verlies van volledig zintuig: zicht / gehoor of spraak – door de desbetreffende gedraging (GN rekening met eerdere kwetsuren) Zware verminking: – absoluut onthouden gebruik van een der ledematen  Opzettelijke slagen of verwondingen (7) Dood: – oorzakelijk verband tss dood en slagen en verwondingen (ruim) – dader = verantwoordelijk voor gevolgen ongeacht gewild of niet – quid deelnemers? Voorbedachtheid: – zie moord Hoedanigheid dader / slachtoffer: – slachtoffer: Mj / kwetsbare persoon / vader / moeder / bloedverwant () bijzondere categorieën van personen (De Lijn, NMBS, politie, …) – dader: vader / moeder / bloedverwant  / persoon die gezag heeft / occasioneel of gewoonlijk samenwonen  Opzettelijke slagen of verwondingen (8) Racistische drijfveer: – haat / misprijzen / vijandigheid bepaalde criteria – moet duidelijk blijken (loutere toevalligheid = NT voldoende) Bijzondere tenlasteleggingen: – opzettelijk toedienen van stoffen (zie vergiftiging) – belemmering van verkeer (zie verder) – verminking genitaliën  Smaad tegen drager openbaar gezag (1) Art. 276 Sw Materieel bestanddeel: – smaden door woorden, daden, gebaren of bedreigingen Moreel bestanddeel: – algemeen opzet – opzet om openbaar ambt(enaar) belachelijk te maken – gevoel van belediging door beledigde persoon is NT relevant Tijdens uitoefening van ambt  Smaad tegen drager openbaar gezag (2) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 maand – poging bestaat NT  Smaad tegen magistraat / minister / parlement Art. 275 Sw Materieel bestanddeel: – idem als bij openbare macht Moreel bestanddeel: – idem als bij openbare macht Tijdens uitoefening van bediening Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 15 dagen tot 6 maanden – poging bestaat NT  Opzettelijke S&V aan magistraat / minister / parlement (1) Basismisdrijf = 278 Sw Materieel bestanddeel: – idem als bij ‘gewone’ slagen of verwondingen Moreel bestanddeel: – idem als bij ‘gewone’ slagen of verwondingen Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar – poging bestaat NT  Opzettelijke S&V aan magistraat / minister / parlement (2) Verzwarende omstandigheden: – bloedstorting, verwonding of ziekte (art. 279 Sw) gevangenisstraf van 6 maanden tot 5 jaar – dood zonder oogmerk doden (art. 279bis Sw) gevangenisstraf van 7 tot 10 jaar gevangenisstraf van 12 tot 15 jaar indien met voorbedachtheid  Opzettelijke S&V aan drager openbaar gezag (1) Basismisdrijf = 280 1° Sw Materieel bestanddeel: – idem als bij ‘gewone’ slagen of verwondingen Moreel bestanddeel: – idem als bij ‘gewone’ slagen of verwondingen Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 1 maand tot 1 jaar – poging bestaat NT  Opzettelijke S&V aan drager openbaar gezag (2) Verzwarende omstandigheden: – voorbedachte rade (art. 280 2° Sw) gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar – ziekte / AO ≤ 4 maanden (art. 280 3° Sw) gevangenisstraf van 4 maanden tot 4 jaar Gevangenisstraf van 1 jaar tot 5 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 4° Sw) – ongeneeslijk lijkende ziekte / AO > 4 maanden / volledig verlies gebruik orgaan / zware verminking (art. 280 5° Sw) opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 6° Sw) – dood slo zonder oogmerk doden (art. 280 7° Sw) opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 8° Sw) Recent verzwaring straffen  Weerspannigheid (1) Art. 269 - 274 Sw Materieel bestanddeel: – aanval en/of verzet met geweld of bedreiging – Positieve / fysieke gedraging is vereist Moreel bestanddeel: – algemeen opzet Tijdens uitoefening van ambt Bestraffing basismisdrijf (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden – poging bestaat NT  Weerspannigheid (2) Verzwarende omstandigheden: – gewapende weerspannigheid (art. 271 Sw) gevangenisstraf van 3 maanden tot 2 jaar – gewapend in groep na afspraak (art. 272 1e lid Sw) opsluiting van 5 tot 10 jaar (gewapende deelnemers) gevangenisstraf van 1 tot 5 jaar (niet gewapende deelnemers) – gewapend in groep zonder afspraak (art. 272 2e lid Sw) gevangenisstraf van 1 tot 5 jaar (gewapende deelnemers) gevangenisstraf van 3 maanden tot 2 jaar (niet gewapende deelnemers)  Belemmeren verkeer (1) Kwaadwillige belemmering verkeer Art. 406 – 408 Sw Drie vormen van belemmering (art. 406 Sw): – 1°) aanslag verkeerswegen / kunstwerken / materieel of verkeer gevaarlijk maken met kans op ongevallen – 2°) gebruik voorwerp dat verkeer belemmert – 3°) andere handelingen Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – 1°) opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar – 2°) gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden – 3°) gevangenisstraf van 8 dagen tot 2 maanden  Belemmeren verkeer (2) Aanslag verkeerswegen / gevaar voor ongevallen: – weg / water / spoor – aanslag op vervoermiddel = NT voldoende (behalve gevaar) Gebruik voorwerp: – Plaatsen van hindernissen Andere handelingen: – beletten verkeer (GN belemmering) = tot stilstand brengen  Belemmeren verkeer (3) Verzwarende omstandigheden: – ziekte / AO (art. 407 Sw): opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar – ongeneeslijke ziekte / AO > 4m / verlies orgaan / verminking (art. 407 Sw): opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – dood (art. 408 Sw): opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar OPZETTELIJK DODEN Casus 2  Doodslag (1) Art. 393 Sw (= basismisdrijf) Materieel bestanddeel: – veroorzaken dood – van een ander menselijk persoon Moreel bestanddeel: – oogmerk te doden (bijzonder opzet)  Doodslag (2) Veroorzaken dood: – overlijden moet vaststaan (lijk hoeft NT) – ID slo moet NT gekend zijn – bewijs overlijden  mag met alle middelen – wijze dood = irrelevant (positief / negatief  moreel NT voldoende) – oorzakelijk verband tussen gedraging en dood! Levende persoon: – levend ≠ levensvatbaar – vanaf aanvang bevalling – quid zelfmoord?  Doodslag (3) Oogmerk te doden: – doel = werkelijk doden – drijfveer / redenen = irrelevant – aandacht vaststellingen (eerste) vaststellers!! Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar – poging: opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar Casus 3  Moord (1) Art. 394 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken dood – van een ander menselijk persoon Moreel bestanddeel: – voorbedachtheid (bijzonder opzet)  Moord (2) Veroorzaken dood: – idem doodslag Levende persoon: – idem doodslag Voorbedachtheid: – GN wettelijke definitie – invulling door RS: bedacht voornemen of plan EN tijdsverloop tussen besluit en uitvoering  Moord (3) Bedacht voornemen of plan: – voornemen (NT daad) = weloverwogen en gepland – vooraf aan daad Tijdsverloop: – GN onmiddellijk gevolg – enige tijd in geest dader Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – levenslange opsluiting (door HvA) – poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar Casus 4  Oudermoord (1) Art. 395 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken dood – van vader / moeder / bloedverwant in opgaande lijn Moreel bestanddeel: – oogmerk te doden (bijzonder opzet) – GN voorbedachtheid = inherent aan misdrijf!! Verzwarende omstandigheid (doodslag): – verwantschap  Oudermoord (2) Verwantschap: – NT hetzelfde als in burgerlijk recht – ook adoptie – dader moet verwantschapsbanden kennen Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – levenslange opsluiting (door HvA) – (correctionele rb  maximum 40 jaar) – poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar Casus 5  Kindermoord (1) Art. 396 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken dood – op een kind – bij de geboorte of dadelijk erna Moreel bestanddeel: – oogmerk te doden (bijzonder opzet) OF – voorbedachtheid (bijzonder opzet) Verzwarende omstandigheid (doodslag): – al dan NT voorbedachtheid  Kindermoord (2) Bij de geboorte: – bij de bevalling begin: vanaf eerste barensweeën einde: doorknippen navelstreng – levend geboren (ademen is voldoende) hoeft NT leefbaar te zijn Dadelijk na de geboorte: – tss doodslag en geboorte  GN tijdsverloop voor dader om afgeleid te zijn  Kindermoord (3) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – voorbedachtheid: levenslange opsluiting (door HvA) (correctionele rb  maximum 40 jaar) poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar – oogmerk te doden: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar poging: opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar Casus 6  Vergiftiging (1) Art. 397 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken dood – door toedienen van stoffen die min of meer snel de dood teweegbrengen Moreel bestanddeel: – oogmerk te doden (bijzonder opzet) – GN voorbedachtheid = inherent aan misdrijf!!  Vergiftiging (2) Veroorzaken dood: – idem als doodslag Toedienen van stoffen …: – stof staat op lijst van vergiften (deskundigen) – dodelijke eigenschappen stof  in concreto bekeken – combinatie stoffen is mogelijk – “min of meer snel de dood” = feitenkwestie – positieve daad van toedienen is vereist  Vergiftiging (3) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – levenslange opsluiting (door HvA) – poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar Poging: – strafbaar tenzij: stof ≠ dodelijk dader komt na toedienen tussen zodat slo NT sterft – quid art. 402 Sw?  Toedienen stoffen (1) Art. 402 – 405quater Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken ziekte of ongeschiktheid tot werken door – toedienen van stoffen die de dood kunnen veroorzaken of gezondheid kunnen schaden Moreel bestanddeel: – wetens en willens (algemeen opzet) – GN oogmerk te doden (verschil vergiftiging) Ziekte of ongeschiktheid tot werken: – algemeen beoordeeld  Toedienen stoffen (2) Bestraffing art. 402 Sw (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaar – poging (art. 405 Sw): gevangenisstraf van 1 maand tot 3 jaar Verzwarende omstandigheden: – ongeneeslijk lijkende ziekte / verlies van orgaan / AO > 4 m (art. 403 Sw) opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar – dood tot gevolg (GN oogmerk om te doden) (art. 404 Sw) opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – slo = Mj / kwetsbare persoon (art. 405bis Sw) – slo = Mj / kwetsbare persoon en dader = ouder / persoon die gezag heeft (art. 405ter Sw) – racistische drijfveer (art. 405quater Sw) BIJZONDERE GRONDEN Casus 7  Wettige verdediging (1) Algemeen: – rechtvaardigingsgrond – wegnemen wederrechtelijkheid  GN Md – belang voor politie!! – GN zelfverdediging – wettige verdediging versus uitlokking Voorwaarden: – aanslag tegen personen – aanslag moet onrechtmatig zijn – aanslag moet ernstig en actueel zijn – verweer moet noodzakelijk en evenredig zijn  Wettige verdediging (2) Aanslag tegen personen: – GEEN goederen / rechten – quid derde persoon? – lijf en eerbaarheid: recht op leven recht op persoonlijke bewegingsvrijheid recht op seksuele eerbaarheid Onrechtmatige aanslag: – geen noodweer tegen noodweer  Wettige verdediging (3) Actuele en ernstige aanslag: – voldoende ernstig  onmiddellijk en gewelddadig verweer – GN toekomstig of eventueel gevaar – quid wraak? Noodzakelijk en evenredig verweer: – subsidiariteit en proportionaliteit – quid mogelijkheid onttrekking? – GN wanverhouding – GN gelijkheid “wapens” Bijzondere gevallen: – art. 417 lid 2 Sw – art. 417 lid 3 Sw Casus 8  Uitlokking (1) Algemeen: – strafverminderde verschoningsgrond – van rechtswege strafvermindering – GN provocatie (art. 30 V.T. Sv) Toepassingsgevallen: – zware gewelddaden tegen personen – het afweren van braak en inklimming overdag  Uitlokking (2) Zware gewelddaden tegen personen: – art. 411 Sw – cumulatief: uitlokking vloeit voort uit gewelddaden (moreel / fysiek) voldoende ernstig (gemeten adhv reactie) tegen personen gewelddaden zijn onrechtmatig onmiddellijkheidsvereiste – alle vormen van doodslag Afweren van braak en inklimming overdag: – art. 412 Sw – bij nacht = wettige verdediging  FOLTERING EN AANVERWANTEN  Foltering (1) Art. 417/2 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken hevige pijn of – veroorzaken ernstig en vreselijk lichamelijk of geestelijk lijden Moreel bestanddeel: – algemeen opzet (wetens en willens) Bestraffing (art. 417/2 Sw): – opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar  Foltering (2) Verzwarende omstandigheid (art. 417/2 Sw): – door ambtenaar / officier n.a.v. uitoefening bediening opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – t.a.v. MJ / kwetsbare personen: toestand duidelijk of gekend bij dader opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – gevolg = ongeneeslijkende ziekte / AO + >4m / verlies volledig orgaan / zware verminking opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – t.a.v. MJ door vader / moeder / bloedverwant ↑ / persoon die gezag heeft opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar – dood zonder oogmerk te doden opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar NT te rechtvaardigen: – bevel meerdere – noodtoestand Onmenselijke behandeling (1) Art. 417/3 Sw Materieel bestanddeel: – veroorzaken ernstig lichamelijk of geestelijk leed Moreel bestanddeel: – algemeen opzet (wetens en willens) Bestraffing (art. 417/3 Sw): – opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar Onmenselijke behandeling (2) Verzwarende omstandigheid (art. 417/3 Sw): – door ambtenaar / officier n.a.v. uitoefening bediening opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar – t.a.v. MJ / kwetsbare personen: toestand duidelijk of gekend bij dader opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar – gevolg = ongeneeslijkende ziekte / AO + >4m / verlies volledig orgaan / zware verminking opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar – t.a.v. MJ door vader / moeder / bloedverwant ↑ / persoon die gezag heeft opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar – dood zonder oogmerk te doden opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar NT te rechtvaardigen: – bevel meerdere  Onterende behandeling (1) Art. 417/4 Sw Materieel bestanddeel: – krenking of aantasting van de menselijke waardigheid Moreel bestanddeel: – algemeen opzet (wetens en willens) Bijzondere voorwaarde: – in ogen slachtoffer OF – in ogen derde  Onterende behandeling (2) Bestraffing (art. 417/4 Sw): – gevangenisstraf 15 dagen tot 2 jaar + GB 50 – 300 euro Verzwarende omstandigheid (art. 417/4 Sw): – t.a.v. kwetsbare personen (o.b.v. leeftijd, zwangerschap, ziekte, …) – toestand gekend door dader verdubbeling minimumstraf  ONOPZETTELIJK TOEBRENGEN VAN LICHAMELIJK LETSEL Casus 9  Onopzettelijke slagen of verwondingen / doding (1) Onopzettelijkheid (art. 418 Sw)? – pleegt gedraging (= fout) – gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid – zonder oogmerk ander aan te randen Gebrek aan voorzorg: – realiseert schadelijke gevolgen – zonder ze te vermijden – lichtste fout = voldoende Gebrek aan voorzichtigheid: – realiseert schadelijke gevolgen NT – kon en moest redelijkerwijze voorzien (normaal zorgvuldig persoon)  Onopzettelijke slagen of verwondingen / doding (2) Fout  schade  oorzakelijk verband Verschillende situaties: – onopzettelijke slagen en verwondingen (art. 420 Sw) gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden – onopzettelijke slagen en verwondingen a.g.v. verkeersongeval (art. 420 Sw) gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 jaar – onopzettelijke doding (art. 419 Sw) gevangenisstraf van 3 maanden tot 2 jaar – onopzettelijke doding a.g.v. verkeersongeval (art. 419 Sw) gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaar – onopzettelijk toedienen stoffen die dood kunnen teweegbrengen (art. 421 Sw) – treinongeval (art. 422 Sw)  Onopzettelijke slagen en verwondingen / doding (3) Onopzettelijk toedienen van stoffen (art. 421 Sw): Materieel bestanddeel: – veroorzaken ziekte of ongeschiktheid tot werken door – toedienen van stoffen die de dood kunnen veroorzaken of gezondheid kunnen schaden Moreel bestanddeel: – gebrek aan voorzorg / voorzichtigheid Ziekte of ongeschiktheid tot werken: – algemeen beoordeeld  Onopzettelijke slagen of verwondingen / doding (4) Onopzettelijk toedienen van stoffen (vervolg): Toedienen: – alle handelingen die leiden tot inname van de stof – NT enkel persoon die aflevert (ook die verkoopt/geeft m.o.o. aflevering) Stoffen die de dood kunnen teweegbrengen: – hoeft GN vergif te zijn (cfr. vergiftiging) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 jaar  Onopzettelijke slagen of verwondingen / doding (5) Veroorzaken treinongeval (art. 422 Sw): Materieel bestanddeel: – veroorzaken treinongeval Moreel bestanddeel: – gebrek aan voorzorg / voorzichtigheid Verschillende situaties: – gevaar voor passagiers (gevangenisstraf van 8 dagen tot 2 maanden) – letsel bij passagiers (gevangenisstraf van 1 maand tot 3 jaar) – overlijden passagier (gevangenisstraf van 6 maanden tot 5 jaar) Opzettelijk  art. 406 Sw SCHULDIG VERZUIM Casus 10  Schuldig verzuim (1) Twee situaties (Md): – verzuim hulp te bieden aan personen in gevaar (art. 422bis Sw) – verzuim hulp te bieden na wettelijke opvordering (art. 422ter Sw) Verzwarende omstandigheid: – racistische drijfveer (art. 422quater Sw) – Mj / kwetsbaar slo (enkel bij 422bis Sw)  Schuldig verzuim (2) Art. 422bis Sw (verzuim aan personen in gevaar): Materieel bestanddeel: – verzuim hulp te bieden – aan iemand die in groot gevaar verkeert – (zonder ernstig gevaar voor zichzelf en anderen) Moreel bestanddeel: – wetens en willens (algemeen opzet) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 jaar  Schuldig verzuim (3) Art. 422bis Sw (vervolg): Verzuim hulp te bieden: – iedereen die persoonlijk en rechtstreeks kan helpen  verplicht helpen – NT louter verwittiging hulpdiensten (soms voldoende) Persoon in gevaar: – feitenkwestie  invulling door RS GN gevaar voor zichzelf en anderen: – eerst: vaststelling gevaar slachtoffer – zichzelf en anderen – beoordeling in concreto (persoon – aard gevaar – ernst gevaar)  Schuldig verzuim (4) Art. 422ter Sw (verzuim na wettelijke opvordering): Materieel bestanddeel: – verzuim hulp te bieden – aan iemand die in groot gevaar verkeert – na wettelijke opvordering Moreel bestanddeel: – wetens en willens (algemeen opzet) Bestraffing (vrijheidsberovende straf): – gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 jaar  Schuldig verzuim (5) Art. 422ter Sw (vervolg): Verzuim hulp te bieden: – idem art. 422bis Sw Persoon in gevaar: – idem art. 422bis Sw Na wettelijke opvordering: – door bevoegde overheid (door wet belast voorkomen of vaststellen Md) – hoedanigheid moet blijken voor opgevorderde – mondeling of schriftelijk Art. 42 WPA BELAGING  Belaging (stalking) (1) Art. 442bis Sw GN klachtmisdrijf (meer) Materieel bestanddeel: – belagen – terwijl men wist of had moeten weten dat de rust ernstig wordt verstoord Moreel bestanddeel: – wetens en willens (algemeen opzet)  Belaging (stalking) (2) Verzwarende omstandigheid: – kwetsbare toestand slo (art. 442bis Sw) – racistische drijfveer (art. 442ter Sw) Telefonische belaging: – slachtoffer in verhoor laten verklaren dat op haar verzoek telefonieonderzoek op haar nummer mag worden verricht (Wet Telecommunicatie) NIEUW SEKSUEEL STRAFRECHT  Nieuw Seksueel Strafrecht Vanaf 01-06-2022 staan zedenmisdrijven ook bij misdrijven tegen personen waar ze vroeger bij Misdrijven tegen de familiale orde en goede zeden stonden. Zie vak zedenmisdrijven Vragen