Hoorcollege 9 & Hoofdstuk 13 Sociale Psychologie PDF

Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 4. Depressie 5. Acceptatie >Benadering van de dood is iets individueels Hoorcollege 9 & Hoofdstuk 13 Sociale psychologie >mentale processen om onszelf, anderen...

Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 4. Depressie 5. Acceptatie >Benadering van de dood is iets individueels Hoorcollege 9 & Hoofdstuk 13 Sociale psychologie >mentale processen om onszelf, anderen en de wereld om ons heen te begrijpen - Sociologie = hoe groepen zich gedragen - Sociale psychologie = hoe individuen zich binnen groepen gedragen - Person perception = het proces waardoor we onszelf en anderen waarnemen en begrijpen Verantwoording sociale psychologie >> Gaat vaak over dingen die heel erg voor de hand liggen - Nuances daarin brengen >>Basis; het idee dat menselijk gedrag wordt beïnvloed door de sociale situatie waarin dat gebeurt Voorlichting >Mensen op een positieve manier overtuigen door middel van sociale psychologie (Aids voorbeeld) 1. Voorlichtingscampagne: bloem + bijtje, vrij veilig stop aids ->Vaag, mensen snapten het niet 2. Voorlichtingscampagne: aidspatiënt, harde werkelijkheid, kan ik je verleiden tot veilige seks ->Werkte niet, mensen kijken weg als iets ze niet aanstaat >> Publiek moet op het juiste moment, de juiste actie ondernemen 3. Voorlichtingscampagne: over het perfecte moment om aan condoom te beginnen ->Succesvol 4. Tegenwoordig: alleen nog aidsreclames voor het inzamelen van geld, niet meer zon groot probleem Attributies ; een claim over causaliteit (oorzakelijk verband) = het toeschrijven van de oorzaken van gedrag van een persoon aan interne of externe factoren 1. Intern; door de persoon zelf 2. Extern; door de wereld eromheen Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Interne attributie = zeggen dat iets aan de persoon zelf ligt - Externe attributie = zeggen dat iets aan de omgeving ligt - Mensen zijn sociale dieren - Afhankelijk van anderen voor basisbehoeften Heider - Mensen zijn “naïeve psychologen” >mensen zijn van nature geïnteresseerd in de persoonlijkheidskenmerken van andere mensen en willen dat inschatten - Adaptieve functie; anderen begrijpen helpt ons om hun gedrag te voorspellen en beslissen hoe we met hen moeten interacteren - Als gedrag perfect passend is in de situatie, dan attribueren mensen het aan de situatie en is het dus extern >> Vertekeningen: BIAS - Vooral gebaseerd op acties (Kunnen niet anderen hun gedachten lezen) - Leidt tot veel fouten, heeft vaak te maken met attributies Biases interessant voor sociale psychologen, omdat: 1. Geven aanwijzingen over de mentale processen die bijdragen aan nauwkeurige en onnauwkeurige percepties en oordelen 2. Een begrip van biases kan sociale gerechtigheid bevorderen Kelley >Hoe attribueren mensen als ze voldoende tijd en informatie hebben? - Zonder vertekening erachter komen of iets een interne of externe factor heeft 3 soorten informatie + genoeg tijd = perfect attribueren (1) Dinstinctiviteit ->Vertoont de persoon dit gedrag ook in andere situaties, of alleen in deze situatie? - Ja? = laag; gedrag zegt meer iets over persoonlijkheid (intern) - Nee? = Hoog; gedrag zegt iets over omgeving (extern) (2) Consensus ->Vertonen relevante anderen hetzelfde gedrag? - Ja? = Hoog; gedrag zegt iets over de situatie (extern) - Nee? = Laag; gedrag zegt meer iets over de persoonlijkheid (intern) (3) Consistentie ->Vertoont de persoon hetzelfde gedrag op verschillende momenten - Ja? = Hoog; ligt aan de persoon (intern) - Nee? = Laag; ligt aan de omgeving (extern) Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Vertekeningen gebeuren in de praktijk nauwelijks Vertekeningen (Attributie fouten) 1.) Persoonsvertekening = het idee dat we in ons denken en attribueren te veel gewicht geven aan de persoonlijkheid van anderen, en te weinig aan de situatie - Vroeger: Fundamentele attributiefout - Bij onszelf kijken we meer naar de situatie, bij anderen meer naar de persoonskenmerken - Vaker in westerse culturen - Vaker als we moe zijn, of als we ergens anders mee bezig zijn dan wanneer we de volle aandacht ervoor hebben - Heider 2.) Aantrekkelijkheidsvertekening - Hoe knapper, hoe intelligenter, competenter en meer sociaal moreel je wordt ingeschat >Facial attractiveness gerelateerd aan symmetrie >In westerse samenlevingen 3.) Baby-face vertekening - Mensen met babykenmerken (rond hoofd, grote ogen, smalle kaak) worden als onschuldig, eerlijk, warm en aardiger beschouwd - Politici moeten dit niet hebben, want lijken minder competent Ross Person bias -> ‘fundamental attribution error’ = om de alomtegenwoordigheid en kracht van de person bias aan te duiden en om te suggereren dat het ten grondslag ligt aan vele andere sociaalpsychologische verschijnselen - Self-concept = waarneming van jezelf (zelfbewustzijn) (vanaf 18 maanden) - Sociaal product; je moet je eerst van anderen bewust zijn en van de manier waarop ze je behandelen - Self-awareness = bewustzijn van je fysieke zelf, persoonlijkheid en karakter. Gereflecteerd in de reacties van anderen - Self-esteem = iemands gevoel van acceptatie, goedkeuring en leuk vinden van zichzelf >geassocieerd met betere academische prestaties en psychische gezondheid Leary ; sociometer theory Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Self-esteem grotendeels van de houding van anderen tegenover ons >Evolutionaire verklaring voor de functie van het self-esteem (onze overleving gebaseerd op of anderen ons mogen en willen samenwerken) Cooley >Looking glass self = metafoor voor andere mensen die op ons reageren Ik ben hoe ik denk dat anderen denken dat ik ben - Mentaal gezonde mensen schatten zichzelf van nature te hoog in (1) Pygmalion-effect = self-fulfilling prophecy - Kan je een gevoel van eigenwaarde geven - Hoe je je voelt hangt ook heel erg af van je referentiepunt; sociale vergelijking >Hangt af van je referentiegroep (= de groep waarmee de vergelijking wordt gemaakt) (2) Silver medal syndrome - Tweede beste van de wereld - Referentie is goud > dus niet tevreden met de behaalde prestatie - Referentiegroepen veranderen - Eigenwaarde kan heel erg afhangen van referentiegroep Behouden/ vergroten van eigenwaarde Self serving atributiebias = hoe je over jezelf denkt en hoe je dingen die je meemaakt attribueert doe je op een manier die jou goed uitkomt - De neiging om onze successen aan persoonlijkheidskenmerken toe te schrijven en de mislukkingen aan de omgeving en externe factoren - Werkt positief - Complimenten neem je sneller aan dan negatieve dingen - Selectief geheugen > onthouden van successen Attitude = een mening of overtuiging met een evaluatieve component, dat wil zeggen met een oordeel over een specifiek object (de evaluatieve overtuiging die we hebben over de sociale wereld en de entiteiten daarbinnen) - Hoe sta je tegenover iets? - Komt voort uit attributies (1) Expliciet; je noemt het hardop, bewust (verbaal) Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen (2) Impliciet; je hebt het zelf niet eens door, maar denkt er wel positief of negatief over, automatische mentale associaties >Implicit association test; gebaseerd op het feit dat mensen twee concepten samen sneller kunnen classificeren die als ze in je brein al sterk met elkaar zijn geassocieerd Werken op drie manieren (reclames) 1. Door klassieke conditionering - Kleuren mac -> aantrekkelijk/ lekker - Reclamemuziek - Onbewuste, positieve attitudes 2. Door heuristieken - Zoals: dure woorden, veel cijfers, geleerde personen - Iets minder onbewust 3. Door systematisch denken - Diep en lang nadenken - Doen we alleen bij belangrijke zaken - Elaboration likelihood model (Petty &Cacioppo) = hoe attributies worden gevormd en veranderen Centraal: informatie komt op twee manieren binnen en gaan op 2 manieren door ons brein heen (1) Perifere route - Denken we weinig over na - Klassieke conditionering - Heuristieken (2) Centrale route - Belangrijke informatie Cognitieve dissonantie = de spanning die ontstaat als een persoon beseft dat hij/zij er tegenstrijdige cognities op na houdt > we hebben ingebouwde mechanismen in ons brein die een oncomfortabel gevoel van dissonantie produceren wanneer we enige inconsistentie voelen onder de verschillende expliciete overtuigingen, houdingen en items van kennis die onze mentale opslag vormen >2 cognities of cognitie en gedrag kloppen niet Theorie van Festinger - Het toevoegen van een derde cognitie (gedachte) - Negeren van informatie om geen cognitieve dissonantie te voelen Insufficient-justification effect >Gedrag kan niet worden veranderd worden, attitude nog wel - als je cognitieve dissonantie voelt - iets rechtzetten Vereisten -> 1.Moet worden gezien als een actie uit vrije keuze 2.Geen sterke prikkel voor het uitvoeren van de counter-attutidinal action Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Waarneming van anderen Tajfel ; sociale identiteitstheorie = we streven allemaal naar een positief zelfbeeld Door evolutie kunnen we makkelijk tussen persoonlijke en sociale identiteit switchen - Individualistische cultuur; nadruk op de persoonlijke identiteit - Collectivistische cultuur; nadruk op de sociale identiteit Identiteit - Persoonlijke identiteit; zelfbeschrijvingen die betrekking hebben op de persoon als een apart individu - Sociale identiteit; zelfbeschrijvingen die betrekking hebben op de sociale categorieën of groepen waar iemand deel van uitmaakt Tajfel ; groep bevorderende vertekening - Een groep biedt je identiteit - Een groep laat je goed voelen >zelfs als er geen inhoudelijke reden toe is Gevolg: stereotypen - Functie > simpeler (onthouden) - Training helpt 1. Expliciet; bewust, publiekelijk 2. Impliciet; mentale associaties die je automatisch hebt over bepaalde bevolkingsgroepen >> Impliciete associatietest = tegelijk op twee stimuli reageren die volgens stereotypen bij elkaar horen Effecten van invloeden van anderen Centraal: sociale druk = alle psychologische krachten die door anderen op ons worden uitgeoefend - Door: voorbeelden, oordelen, verwachtingen en eisen van anderen - Werkelijk bestaand/ ingebeeld - Sterkst door de mensen lichamelijk/ mentaal dichtbij ons Op 5 niveaus (Steeds dwingender) 1.) Anderen observeren je (1) Sociale facilitatie = gevolg is een betere prestatie (2) Sociale interferentie = gevolg is een slechtere prestatie Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen >choking under pressure; de verhoogde arousal van mentale activiteit door de druk om goed te presteren kan er juist voor zorgen dat de prestatie mislukt - optreden met taken die veel eisen van het werkgeheugen Werkgeheugen; het deel van het brein dat bewuste aandacht controleert en vasthoudt in bewustzijn >druk kan prestaties verminderen door afleidende gedachten die de capaciteit van het werkgeheugen vullen en de concentratie voor de belangrijke taak verstoren Zaynoc ->aanwezigheid van anderen -> toegenomen arousal/ evaluation anxiety ; je voelt dat je beoordeelt wordt -> dominante actie / niet dominante actie - Dominante actie = simpel, goed onder de knie -> sociale facilitatie - Niet-dominante actie = denkwerk vereist, complexe taken -> sociale interferentie 2.) Anderen beoordelen je - Je voelt dat je wordt beoordeeld >Mogelijk bezwijken onder druk/ stereotype threat - zaken die veel van het werkgeheugen vragen - Stereotype threat = het gevaar dat de participanten in een test, wanneer ze worden herinnerd aan het feit dat de stereotype overtuiging van de groep waar ze toe behoren is dat er wordt verwacht dat ze niet goed presteren op de test Verklaring: - Afleidende gedachten interfereren met je werkgeheugen, vooral als je het hard nodig hebt - Extra stress > self-fulfilling prophecy Hoe wil je op anderen overkomen? - Vooral op vreemden een goede indruk maken >impressie management = alle bewuste en onbewuste manieren hoe we andermans indruk over ons proberen te beïnvloeden 3.) Anderen zijn een voorbeeld - Anderen volgen -> conformiteit - Zo ontstaan normen; reflectie van de gangbare manier van handelen en denken in een specifieke groep Redenen waarom we ons aan anderen conformeren; (1) Informatie invloed ; sociale invloed die werkt via het bieden van aanwijzingen over de objectieve natuur, objecten of situaties -vooral bij analytische cognitieve taken; moeilijke/ambigue taken Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen (2) Normatieve invloed ; sociale invloed die werkt door het verlangen van een persoon om deel uit te maken van een groep en geaccepteerd te worden door anderen -bij beslissingen/taken waar normen en waarden domineren, makkelijke taken Asch Doel: demonstreren van de limieten van overeenstemming Verwachting: mensen zullen niet overeenstemmen als het bewijs overduidelijk is >> liet een onwetende persoon tussen acteurs zitten die allen hetzelfde verkeerde antwoord zouden geven Uitkomst: mensen gaan uit sociale druk mee in overeenstemming met de groep - Drie streepjes experiment - Goede antwoord kiezen - Groepsdruk - Normatieve invloed De invloed van normen >Broken windows theory of crime = het idee dat het er al uit ziet dat het er al is, gaan mensen het ook doen - Mislukte voorlichtingscampagne > mensen denken juist dat het normaal is - Vervanging van verantwoordelijkheid > hoe meer mensen, des te minder hulp 4.) Anderen hebben een mening - Brainstormen verslechteren een groepsdiscussie >groepsleden beïnvloeden elkaar te veel door normatieve druk Groepspolarisatie = het proces waarbij een groep al enigszins verdeeld is in twee subgroepen, en na discussie houden steeds minder mensen de middenpositie. Mensen schuiven extremer naar hun kant ->standpunten verschillen nog meer dan ervoor - Groep verschilt in mening, wel gelijk verdeeld, in balans = mensen zoeken naar een compromis - Binnen een groep bestaan duidelijke voorkeuren = groepspolarisatie Groepsdenken = een manier van denken die mensen gebruiken wanneer ze ernstig betrokken zijn in een cohesieve in-group, wanneer de leden streven naar unanimiteit in plaats van alternatieve handelingsvormen beoordelen - Een groepsbeslissing kan slechter uitpakken dan een individuele beslissing - Politiek - Mensen zijn zeer betrokken in een groep met grote cohesie (hechte groep) - Streven naar unanimiteit overstijgt de realistische beoordeling - Vaak sterke, charismatische leider - Kliek van adviseurs, die critici buiten de deur houden Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 5.) Anderen verzoeken je Compliance technieken; (opvolgtechnieken) Basis idee: opleggen van cognitieve dissonantie; spanning tussen twee niet met elkaar kloppende overtuigingen Verkoopstrategieën (1) Low-ball - Je koopt iets wat later duurder blijkt te zijn - Eerst lage bal gespeeld - Later blijken er extra kosten bij te komen >Je koopt het toch Tussen de eerste, lage prijs en de hoge prijs gaan mensen de waarde van het product in hun hoofd overdrijven - Cognitieve dissonantie; 1. Je kan het niet betalen en 2. Je hebt het ‘echt’ nodig (2) Voet-in-de-deur - Toegeven aan een groot verzoek, nadat je eerder met een klein verzoek hebt ingestemd - Eerste verzoek induceert een gevoel van vertrouwen, inzet en mededogen tegenover de verzoekende persoon (3) Wederkering - Eerst iets krijgen, dan wil je iets teruggeven (4) Nadruk op gemeenschappelijkheid - Verkopers leggen de nadruk op gemeenschappelijke kenmerken >Creëert vertrouwen (eerder ingaan op verzoeken) - Internet zorgt ervoor dat je met meer ‘nieuwe’ mensen in contact komt - Mensen die elkaar online ontmoeten zijn positiever over elkaar, dan mensen die elkaar face-to-face ontmoeten >sociale angst is minder online, en mensen geven meer bloot over zichzelf online - Identity experiment; doen alsof je iemand anders bent online Hoorcollege 10 & Hoofdstuk 14 Na WOII veel onderzoeken en experimenten, want hoe heeft het kunnen gebeuren Milligram Doel: identificeren van psychologische druk die ten grondslag liggen aan de wil van een persoon om een kwaadaardige ander te volgen Experiment; - Jij, acteur en onderzoeker (Milligram) Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Leraar en leerling - Stroomstoten, na elke fout wordt de spanning opgevoerd - Jij bent de leraar en moet de leerling na elke fout een stroomschok geven - Aparte ruimtes - Leerling krijgt geen echte schok, maar er wordt wel gedaan alsof De meeste gaan vrij lang door >> verklaringen 1. Norm om te gehoorzamen aan officiële instanties >Experiment: mensen zien de onderzoeker als een gelegitimeerde autoriteit, yale 2. Autoriteitsfiguur die zelfverzekerd is en de verantwoordelijkheid op zich neemt >Experiment: persoon die orders geeft is verantwoordelijk, jouw rol essentieel voor experiment 3. Afstand tussen jezelf en het slachtoffer >Experiment: dichterbij brengen van de leerling of het verder weg brengen van de onderzoeker verminderde de gehoorzaamheid 4. Geen alternatief model hoe te gedragen >Experiment: geen voorbeeld van hoe anderen in de situatie handelen Tomasello >Twee componenten van pro sociaal gedrag: (1) altruïsme; gedrag waarin een actor een ander individu helpt om een doel te bereiken tegen enige kosten van de actor (2) mutualisme of coöperatie; twee of meer individuen coöpereren hun acties om gemeenschappelijke voordelen te produceren Sociaal dilemma = spanning tussen individuele en collectieve wensen Evolutie; soms leidt coöperatie tot een betere overlevingskansen, soms egoïsme - Eigen individuele strategie is het beste in alle omstandigheden - Als echter iedereen dit doet, zouden we coöperatief beter af zijn Hardin >”Tragedy of the commons” = als iedereen voor zichzelf kiest, dan blijft er niets over - Coöperatief samenwerken -> social working - Voor jezelf kiezen -> social loafing Onderzocht met prisoners dilemma - Kanttekening: laat maar 1 ronde zien, bij meerdere rondes blijkt het principe van wederkerigheid eerder Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Groepsconflict - Intergroepscompetitie leidt tot; 1. Intragroepssolidariteit = saamhorigheid binnen de groep 2. Negatieve stereotypering andere groep = benadrukken van de in- en outgroup 3. Intergroepsagressie Komt door: sociale identiteit + competitie Oplossing: superordinate goals = gedeelde overkoepelende doelen die alleen kunnen worden bereikt wanneer twee groepen samenwerken (Sherif voerde experiment uit op jongenskamp; Eagles en Ratlers) Wat is Persoonlijkheid = de ontwikkeling van chronische gedragspatronen die van individu tot individu verschillen = de relatief consistente patronen van gedachten, gevoel en gedrag dat ieder persoon karakteristiek uniek maakt >focus op wat iemand anders maakt >die langzaam door de tijd heen veranderen Basisaanname: mensen verschillen van elkaar in hun gedragsstijl, op een redelijk consistente manier Persoonlijkheidstheoretici: onderzoeken welke persoonlijkheidsverschillen er bestaan en proberen de oorsprong ervan verklaren Trait State (Persoonlijkheidstrek) (Stemming/toestand) - Relatief stabiele neiging tot bepaald - Tijdelijke motivatie of emotie gedrag (consistent) - Innerlijke entiteit, afleesbaar uit - Innerlijke entiteit, afleesbaar uit gedrag gedrag - Vast kenmerk dat de - Dat je tijdelijk in een bepaalde waarschijnlijkheid beschrijft toestand komt - Normaal verdeeld, dimensies - Deel van persoon (niet van omgeving) - Moet worden getriggerd door de omgeving Allport ; “Trait theory” Doel: komen tot een bepaalde, beheersbare set persoonlijkheidsdimensies die kunnen worden gebruikt om de fundamentele psychologische verschillen tussen mensen samen te vatten Door middel van Factor analyse; Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen = een methode om correlatiepatronen te analyseren die ten grondslag liggen aan en helpen bij het begrijpen van die patronen - Statistische methode - Veel data verzamelen uit persoonlijkheidstesten - Alle correlaties tussen scores op kenmerken berekenen - Clusters van kenmerken zijn ‘factoren’ - Factoren zinvolle labels geven Catell - 16 trekken om persoonlijkheid te beschrijven Later: “Five Factor Model” >5 trekken voor het beschrijven van persoonlijkheid Openheid Conscientieusheid (gewetensvolheid) Extraversie Aangenaamheid Neuroticisme >> volgens het model is iemands persoonlijkheid het meest efficiënt te beschrijven aan de hand van zijn/haar score op elk van de 5 relatief onafhankelijke globale trait dimensies - Persoonlijkheidstest behoorlijk valide >de score op elke trait correleert met aspecten van het ‘echte’ gedrag die bij die trait relevant zijn - als je hoog scoort op neuroticisme: besteed meer aandacht, en hebben beter geheugen van bedreigingen en andere onbehagelijke informatie -hoog scoren op extraversiteit: zoeken meer gezelligheid op en worden populairder geschat/ vaker leiders. -hoog scoren op openheid naar ervaring: meer geswitcht tussen baantjes, toleranter naar verschillende wereldbeelden. -hoog scoren op instemmigheid: lenen eerder geld, minder gedragsproblemen als kind. -hoog scoren op consciëntieusheid: trouwer aan levenspartner, roken en drinken minder, rijden veiliger, eten gezonder, leven langer. - Persoonlijkheid wordt steeds stabieler >na 50ste redelijk constant - Eigenschappen komen vooral naar voren in stressvolle situaties en levenstransities - Door de jaren nemen neuroticisme en openheid naar ervaringen af en nemen consciëtieusheid en instemmigheid toe. - Neuroticisme = kwetsbaarheid voor emotioneel overstuur raken - Extraversie = neiging om sociaal extravert te zijn Measurement of the big five traits and their facets -vragenlijst: NEO personality inventory [Paul Costa en Robert McCrea] Gedownload door: evakuin281203 | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?