Panunuring Pampanitikan PDF - Kahulugan at Pagsusuri

PANUNURING PAMPANITIKAN PANITIKAN?  * SALAZAR Ang panitikan ay isang lakas na nagpapagalaw sa lipunan. Dinagdag pa niyang isa itong kasangkapang makapangyarihan na maaaring magpalaya sa isang ideyang nagpupumiglas upang makawala.  *MARIA RAMOS...

PANUNURING PAMPANITIKAN PANITIKAN?  * SALAZAR Ang panitikan ay isang lakas na nagpapagalaw sa lipunan. Dinagdag pa niyang isa itong kasangkapang makapangyarihan na maaaring magpalaya sa isang ideyang nagpupumiglas upang makawala.  *MARIA RAMOS Kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan ang panitikan. Nasasalamin ang mga layunin, damdamin, panaginip, pag-asa, hinaing at guni-guni ng mga mamamayan na nasusulat o binabanggit sa maganda, makulay, makahulugan, matalinghaga at masining na mga pahayag. - lumilinang ng nasyonalismo - nag-iingat ng karanasan , tradisyon - at kagandahan ng kultura  * SIMPLICIO BIAS (1987) Ang panitikan ay salamin ng lahi. Nasisinag sa panitikan ang mga karanasan ng isang bansa ang mga kaugalian, mga paniniwala, mga tradisyon, pangarap at lunggatiin ng isang lahi.  * PONCIANO PINEDA Ang panitikan ay nasusulat na tala ng pinakamabuting kaisipan at damdamin ng tao.  *AZARIAS Ayon sa kanyang aklat “Pilosopiya ng Literatura” ang panitikan ay nagpapahayag ng mga damdamin ng tao hinggil sa mga bagay-bagay sa daigdig, sa pamumuhay, sa lipunan at pamahalaan at sa kaugnayan ng kaluluwa sa Bathalang Lumikha.  * PAZ NICASIO AT FEDERICO SEBASTIAN (1985) Ang panitikan ay kabuuan ng mga karanasan ng isang bansa, mga kaugalian, paniniwala, pamahiin,kaisipan at pangarap ng isang lahi na ipinahahayag sa mga piling salita, sa isang maganda at masining na paraan, nakasulat man o hindi.  *LYDIA FER GONZALES ET. AL (1982) Ang Panitikan ay nagpapahayag na kinapapalooban ng katotohanan at pagpapahayag sa paraang nagpaparanas sa bumabasa ng kaisipan at damdamin ng manunulat at sa paraang abot-kaya ng mangangatha o manunulat.  *JOSE A. ARROGANTE (1983) Ang panitikan ay talaan ng buhay. Talaan ito ng buhay sapagkat ditto nailalahad ng tao ang kanyang kaisipan at damdamin: sapagkat ditto niya nailalarawan nang tapat, tunay at totoo ang kanyang mga kaugalian, saloobin o paniniwala.  *sa pinakabagong depinisyon sa Webster’s New Collegiate Dictionary Ang panitikan ay ang mga sulatin na naglalaman at nagpapakita ng kahusayan sa anyo ng pagpapahayag. Nagpapahayag din ito ng mga ideya ng permanente at pangkalahatang kapakinabangan.  PANUNURING PAMPANITIKAN Ang katawagang ito ay tumutukoy sa isang paraan ng pagsusuri o pagtalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang nilikhang sining. Ito ay hindi lamang nagbibigay kahulugan sa mga nagaganap sa daigdig kundi ito’y isang paraan ng pagsusuri sa kabuuan ng tao - ng kanyang anyo, ugali, kilos, paraan ng pagsasalita at maging ng kanyang pakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa lipunang kinabibilangan.  Encyclopedia Britannica ay isang paraan ng pag-aanalisa, pagpapakahulugan at pagtataya sa isang akdang sining. Kadalasan itong inilalahad sa paraang pasalaysay. Ang masusing pag-aaral ng isang akda o anumang panulat ay tinaguriang pagsusuri o panunuri.  *Ramos at Mendiola, ay binigyan nila ng kahulugan ang panunuri (na higit na kilala sa kritisismo) bilang isang uri ng pagtatalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang nilikhang sining. Sa ilang kritiko, ibinibilang ang panunuri bilang isang agham ng teksto  Ang panunuring pampanitikan ay hindi lamang pagsusuri o pagbibigay kahulugan sa mga nagaganap sa daigdig kundi ito’y isang paraan ng pagsusuri sa kabuuan ng tao - ng kanyang anyo, ugali, kilos, paraan ng pagsasalita at maging ng kanyang pakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at sa lipunang kinabibilangan niya.  *Ayonnaman sa Colorado State University (2000), ang pagsusuri ay isang masusing pagbabasa, pagpapakahulugan o interpretasyon, pagtataya at pagtatalakay ng isang akda. Ito ay maaaring nobela, tula, sanaysay, dula, maikling kuwento o pelikula.  Maaari ring maging negatibo o positibo ito, o isang kumplikadong pagsusuri ng akda ayon sa pananaw ng isang kritiko o manunuri. Ang pananaw ng isang akdang sining na ito ay maaaring magkaiba batay sa sariling paningin ng isang kritiko sa isang nakatakdang panahon o sa bansang pinagmulan nito.  Ayon kay Easer, ang panunuring pampanitikan o kritisismo ay isang pananaw o opinyong ang kahulugang isinasaad ay isang partikular na akda ng isang manunulat tungkol sa mensaheng nais iparating ng manunulat sa mambabasa.  *Ayon naman kay John Lye (1999), isang batikang propesor ng Brock University, ang teoryang ito ng panitikan ay isang proseso o pamamaraan ng pag-unawa ng kalikasan ng panitikan, kung ano ang dapat gawin sa panitikan at kung ano ang kaugnayan ng teksto sa akda at mambabasa, sa wika, lipunan at kasaysayan.  Idinagdag pa ni Lye na ang teoryang pampanitikang ito ay gumagana lamang sa itinakdang balangkas o framework, sa mga bagay na binibigyang halaga at ng inaasahang bunga ng pagsusuring ginawa sa akda.  Sinang-ayunan ni Jarder (2006), ang tinuran ni Easier tungkol sa panunuring pampanitikan o kritisismo. Naniniwala si Jarder na ang panunuring pampanitikan o kritisismo ay isang pagtatangka o pagnanais na unawain at pangalagahan ang isang likhang sining ng manunulat.  Ayon naman sa Wikipedia (2005), ang teoryang pampanitikan ay isang pag-aaral, pagtatalakay, pagtataya at pag-uunawa sa panitikan. Dagdag pa nito na ang makabagong paraan ngayon ng panunuri ay nagbibigay tuon sa mga teoryang nakabatay sa mga pilosopikal na diskurso o pagpapahayag ng mga pamamaraan o layunin ng pagsusuri.  Ayon kay Skylar Hamilton Burris (2006), may tatlong pangunahing layunin ang panunuring pampanitikan o kritisismo. Una, upang lutasin ang mga katanungang di kayang sagutin ng karaniwang mambabasa  Kalawa, upang tulungang pumili ng mabuti sa mga panitikang nagkakatunggali sa kaisipan at kahulugan. Ikatlo, para matulungang gumawa ng sariling pagtataya o ebalwasyon ang isang akda. Isa sa mga layunin ng kritisismo ay ang paghuhusga kung ang isang akda ay maganda o hindi, may kabuluhan o wala bilang isang kagamitan sa pagtuturo ng literatura. MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG!