Untitled Quiz

• Ang panunuring pampanitikan ay isang paraan ng pagsusuri o pagtalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang nilikhang sining.

Panitikan: Mga Kahulugan

• Salazar: Ang panitikan ay isang lakas na nagpapagalaw sa lipunan at kasangkapang makapangyarihan na maaaring magpalaya ng ideya.
• Maria Ramos: Ang panitikan ay kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan.
• Nasasalamin sa panitikan ang layunin, damdamin, panaginip, pag-asa, at guni-guni ng mga mamamayan.
• Lumilinang ang panitikan ng nasyonalismo at nag-iingat ng karanasan, tradisyon at kagandahan ng kultura.
• Simplicio Bias (1987): Ang panitikan ay salamin ng lahi; nasisinag dito ang karanasan, kaugalian, paniniwala, tradisyon, pangarap, at lunggatiin ng isang lahi.
• Ponciano Pineda: Ang panitikan ay tala ng pinakamabuting kaisipan at damdamin ng tao.
• Azarias: Ang panitikan ay nagpapahayag ng damdamin ng tao hinggil sa daigdig, pamumuhay, lipunan, pamahalaan, at kaugnayan ng kaluluwa sa Bathalang Lumikha.
• Paz Nicasio at Federico Sebastian (1985): Ang panitikan ay kabuuan ng karanasan ng bansa, kaugalian, paniniwala, pamahiin, kaisipan at pangarap ng isang lahi na ipinahahayag sa piling salita sa maganda at masining na paraan, nakasulat man o hindi.
• Lydia Fer Gonzales et al. (1982): Ang panitikan ay nagpapahayag ng katotohanan at nagpapadanas sa bumabasa ng kaisipan at damdamin ng manunulat sa paraang abot-kaya.
• Jose A. Arrogante (1983): Ang panitikan ay talaan ng buhay kung saan nailalahad ng tao ang kanyang kaisipan at damdamin, at nailalarawan ang kanyang mga kaugalian, saloobin, at paniniwala.
• Webster's New Collegiate Dictionary: Ang panitikan ay mga sulatin na naglalaman at nagpapakita ng kahusayan sa anyo ng pagpapahayag, at nagpapahayag ng mga ideya ng permanente at pangkalahatang kapakinabangan.

Panunuring Pampanitikan

• Ang panunuring pampanitikan ay hindi lamang nagbibigay kahulugan sa mga nagaganap sa daigdig, kundi paraan din ng pagsusuri sa kabuuan ng tao.
• Sinusuri nito ang anyo, ugali, kilos, paraan ng pagsasalita, at pakikipag-ugnayan ng tao sa kapwa at sa lipunan.
• Encyclopedia Britannica: Ang panunuri ay paraan ng pag-aanalisa, pagpapakahulugan, at pagtataya sa isang akdang sining sa paraang pasalaysay.
• Ramos at Mendiola: Ang panunuri (kritisismo) ay uri ng pagtatalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang nilikhang sining.
• Para sa ilang kritiko, ang panunuri ay isang agham ng teksto.
• Colorado State University (2000): Ang pagsusuri ay masusing pagbabasa, pagpapakahulugan o interpretasyon, pagtataya at pagtatalakay ng akda (nobela, tula, sanaysay, dula, maikling kuwento, pelikula).
• Maaari itong maging negatibo o positibo ayon sa pananaw ng kritiko o manunuri, na maaaring magkaiba batay sa sariling paningin at sa nakatakdang panahon o bansa.
• Easer: Ang panunuring pampanitikan o kritisismo ay pananaw o opinyon tungkol sa mensahe ng manunulat sa isang partikular na akda.
• John Lye (1999): Ang teorya ng panitikan ay proseso o pamamaraan ng pag-unawa sa kalikasan ng panitikan at kaugnayan ng teksto sa akda, mambabasa, wika, lipunan, at kasaysayan.
• Gumagana ang teoryang pampanitikan sa itinakdang balangkas o framework, sa mga bagay na binibigyang halaga at ng inaasahang bunga ng pagsusuring ginawa sa akda.
• Jarder (2006): Sumang-ayon sa tinuran ni Easier tungkol sa panunuring pampanitikan o kritisismo, bilang pagtatangka o pagnanais na unawain at pangalagahan ang isang likhang sining ng manunulat.
• Wikipedia (2005): Ang teoryang pampanitikan ay pag-aaral, pagtatalakay, pagtataya at pag-uunawa sa panitikan, na nagbibigay tuon sa mga teoryang nakabatay sa pilosopikal na diskurso o pagpapahayag ng mga pamamaraan o layunin ng pagsusuri.
• Skylar Hamilton Burris (2006): Ang panunuring pampanitikan o kritisismo ay may tatlong pangunahing layunin.
  • Una, upang lutasin ang mga katanungang di kayang sagutin ng karaniwang mambabasa.
  • Pangalawa, upang tulungang pumili ng mabuti sa mga panitikang nagkakatunggali sa kaisipan at kahulugan.
  • Pangatlo, para matulungang gumawa ng sariling pagtataya o ebalwasyon ang isang akda, at husgahan kung maganda o hindi, may kabuluhan o wala bilang isang kagamitan sa pagtuturo ng literatura.