فيزيولوجيا الخلية PDF

‫فیزیولوژی سلول‬ ‫جلسه اول‬ ‫استاد مصباح زاده‬ ‫پزشکی ‪992‬‬ ‫‪1‬‬  ‫‪Claude Bernard‬‬ ‫پدر علم فیزیولوژی‪ :‬کلود برنارد (‪ ) 1878-1813‬فیزیولوژیست شهیر فرانسوی بود که تاریخ نویسان‬ ‫مطرحی چون برنارد کوهن از دانشگاه هاروارد ‪ ،‬او را یکی ا...

‫فیزیولوژی سلول‬ ‫جلسه اول‬ ‫استاد مصباح زاده‬ ‫پزشکی ‪992‬‬ ‫‪1‬‬  ‫‪Claude Bernard‬‬ ‫پدر علم فیزیولوژی‪ :‬کلود برنارد (‪ ) 1878-1813‬فیزیولوژیست شهیر فرانسوی بود که تاریخ نویسان‬ ‫مطرحی چون برنارد کوهن از دانشگاه هاروارد ‪ ،‬او را یکی از بزرگترین دانشمندان معرفی کردند‬ ‫اولین کار مهم کلود برنارد ‪ :‬اثبات این موضوع که شیره پانکراس نقش مهمی در فرایند هضم دارد این‬ ‫دستاورد برای وی جایزه آکادمی علوم فرانسه را به ارمغان آورد‬ ‫دومین تحقیق کلود برنارد ‪ :‬که شاید مشهورترین اقدام وی باشد این بود که کبد عالوه بر ترشح صفرا‬ ‫عملکرد گلیکوژنیک ) ‪ (Glycogenic‬نیز دارد‬ ‫تحقیق سوم وی که منجر به کشف سیستم ‪( vaso-motor‬وازو – موتور) شد این بود که هنگامی که در‬ ‫سال ‪ ۱۸۵۱‬مشغول آزمایش اثرات ایجاد شده بر دمای بخش های مختلف بدن به دنبال قطع عصب یا‬ ‫اعصاب مرتبط با آنها بود ‪ ،‬متوجه شد که برخی اعصاب ‪( vaso- constrictor‬وازوکانستریکتور ) و‬ ‫برخی ‪vaso- dilator‬‬ ‫(وازو دیالتور) هستند و از اینجا به مرکز ‪ vaso – motor‬پی برد‪.‬‬ ‫‪ :vaso- constrictor ‬منقبض کننده عروق‬ ‫‪ :vaso- dilator ‬گشاد کننده عروق‬ ‫از اقدامات دیگری که کلود برنارد بر روی انسان و حیوانات انجام داد بررسی عملکرد برخی از سموم بر‬ ‫روی بدن بود که از جمله کورار )‪ (curare‬و گاز مونوکسید کربن را مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫یک ترکیب سمی است که باعث انبساط و شل شدن عضالت اسکلتی می شود‬ ‫کورار )‪:(curare‬‬ ‫مهم ترین مطلبی که برنارد با آن شناخته شد این بود که نوشت ‪:‬‬ ‫ثبات محیط داخلی شرط زندگی آزاد و مستقل است که این مطلبی کلیدی بود ‪.‬‬ ‫کلود برنارد در ادامه با معرفی محیط داخلی و بعد هومئوستازی )‪ (Homeostasis‬به عنوان پدر علم‬ ‫فیزیولوژی شناخته شد‬ ‫‪2‬‬  ‫تعاریف فیزیولوژی‬ ‫فیزیولوژی در لغت به معنای دانش طبیعت است )‪(knowledge of nature‬‬ ‫و در تعریف ‪ ،‬مطالعه دینامیک حیات یا به عبارتی علم شناخت عملکرد اندام هاست ‪.‬‬ ‫فیزیولوژی به توصیف اعمال حیاتی موجودات زنده و اندام های آن ها از سلول مولکول و تا اندام های بزرگتر‬ ‫می پردازد‪.‬‬ ‫هدف فیزیولوژی ‪:‬تشریح عوامل فیزیکی و شیمیایی مسئول منشاء تکامل و ادامه حیات( سادهترین نوع‬ ‫حیات تا پیشرفتهترین)‬ ‫به گفته کلود برنارد هدف نهایی فیزیولوژی حاکمیت و آمریت بر طبیعت زنده است او معتقد است همانطور‬ ‫که فیزیک و شیمی طبیعت مرده را مطیع و در اختیار خود قرار داده ‪ ،‬دانش فیزیولوژی می بایست طبیعت‬ ‫زنده را در اختیار خود قرار بدهد ‪.‬‬ ‫ساده ترین نوع حیات از ویروس ها شروع شود و تا باکتری ها و گیاهان و جانوران ادامه می یابد ‪.‬پیشرفته‬ ‫ترین جانوران هم انسان است‪.‬‬ ‫‪ -‬فیزیولوژی ویروس‬ ‫‪ -‬فیزیولوژی باکتری‬ ‫‪ -‬فیزیولوژی گیاهان‬ ‫انواع فیزیولوژی‬ ‫‪ -‬فیزیولوژی جانوران‬ ‫‪ -‬فیزیولوژی انسان ‪ :‬پیشرفته ترین و مهم ترین نوع‬ ‫‪3‬‬  ‫تقسیم بندی مایعات بدن‬ ‫‪ % 40‬وزن بدن –معادل ‪28‬‬ ‫لیتر–‬ ‫مایع داخل سلولی ‪ICF‬‬ ‫دو سوم آب کل بدن‬ ‫‪ICF:Intra cellular fluid‬‬ ‫پالسما ‪ %5 :‬وزن بدن ‪ 3-‬لیتر‬ ‫کل آب بدن‬ ‫‪25% ECF‬‬ ‫( ‪ 60%‬وزن بدن)‬ ‫مایع خارج سلولی ‪- ECF‬‬ ‫معادل ‪ 42‬لیتر در یک فرد بالغ‬ ‫‪ECF: Extra cellular fluid‬‬ ‫‪kg 70‬‬ ‫مایع میان بافتی‬ ‫‪ % 20‬وزن بدن ‪ 14 -‬لیتر ‪-‬‬ ‫‪ISF:Inter stitial fluid‬‬ ‫یک سوم آب کل بدن‬ ‫‪ 15%‬وزن بدن ‪ 11-‬لیتر‪-‬‬ ‫‪75% ECF‬‬ ‫‪ ‬در سلول ها به جز سلول های چربی ‪ ،‬بین ‪ ۷۰‬تا ‪ ۸۰‬درصد وزن سلول را آب تشکیل میدهد‬ ‫‪ ‬مایع خارج سلولی محیط داخلی بدن را تشکیل میدهد که توسط برنارد اشاره شد‬ ‫‪4‬‬ 5  ‫‪ ‬عاملی که باعث اختالف مقدار مواد مختلف در خارج از سلول و داخل سلول میشود ‪:‬غشا و‬ ‫نفوذپذیری انتخابی غشا و همچنین مکانیزم هایی است که در غشا نقل و انتقاالت مواد را انجام‬ ‫میدهند‬ ‫‪ ‬فیزیولوژی سلول عمدتاً به فیزیولوژی غشا و ویژگیهایی از غشا که این اختالف مقادیر را به وجود‬ ‫میآورد میپردازد‬ ‫هومئوستازی )‪: ( Homestasis‬‬ ‫به معنای حفظ محیط داخلی بدن علی رغم نوسان محیط خارجی است‬ ‫همیشه در یک وضعیت ‪Homeo : always the same :‬‬ ‫ماندن ‪stasis : standing :‬‬ ‫‪ Homestasis‬مهم ترین مبحث در فیزیولوژی محسوب می شود ‪.‬‬ ‫حفظ هومئوستازی توسط بخش های مختلف معموالً از دو روش فیدبک مثبت )‪(positive feedback‬‬ ‫یا فیدبک منفی)‪ (negative feedback‬انجام میشود که ‪ ۹۹‬درصد از روش فیدبک منفی هست ‪.‬‬ ‫فیدبک منفی سیستم عمل کننده متغیر را در خالف جهت تغییر کشف شده اولیه حرکت می دهد‬ ‫فیدبک مثبت عمل کننده متغیر را در جهت تغییر کشف شده اولیه حرکت میدهد (عکس فیدبک منفی)‬ ‫مثال‪ :‬فرض کنید میزان ‪ CO2‬مایعات بدن افزایش یافته و سیستم تنفسی آن را تشخیص داده است و با‬ ‫افزایش تهویه شروع به کاهش ‪ CO2‬مایعات بدن می نماید ‪.‬‬ ‫عملکرد سیستم‬ ‫کاهش متغیر ( فیدبک منفی )‬ ‫افزایش متغیر‬ ‫سیستم کنترل کننده فشار خون‬ ‫کاهش فشار خون‬ ‫افزایش فشار خون‬ ‫‪6‬‬  ‫مثال برای فیدبک مثبت ‪ Na :‬در ناحیه ای افزایش پیدا کرده و سیستم کنترلی دوباره ‪ Na‬را در آن‬ ‫ناحیه افزایش می دهد‬ ‫میزان کارایی یک سیستم کنترلی در حفظ شرایط فیزیولوژی توسط اصطالحی تحت عنوان ‪ Gain‬تعیین‬ ‫می شود‬ ‫‪Correction‬‬ ‫میزان تصحیح‬ ‫= ‪Gain‬‬ ‫‪Error‬‬ ‫میزان خطا‬ ‫مثال‪ :‬می خواهیم کارایی )‪ (Gain‬سیستم فشار خون را اندازه گیری کنیم ابتدا فرض می کنیم سیستم‬ ‫بارورسپتوری )‪ ( Baroreceptory‬جهت حفظ فشار خون ‪ ،‬غیر فعال است ما مقداری خون به فرد تزریق‬ ‫کردیم‪.‬فشار خون فرد از ‪ 100 mmHg‬به ‪ 175 mmHg‬تغییرکرده ‪ ،‬حال اگر سیستم بارورسپتوری‬ ‫سالم باشد و همان مقدار خون را به فرد تزریق کنیم ‪ ،‬میبینیم که فشارخون فرد از ‪ 100 mmHg‬به‬ ‫‪ 125 mmHg‬تغییر می کند در این حالت تصحیح انجام شده توسط سیستم بارورسپتوری ‪50 mmHg‬‬ ‫بوده است و میزان خطای سیستم بارورسپتوری ‪ 25 mmHg‬بوده است چرا که از ‪ 100mmHg‬به‬ ‫‪ 125mmHg‬تغییر کرده است‪.‬‬ ‫‪ : 175 – 125 = 50‬تصحیح ‪Correction :‬‬ ‫‪50‬‬ ‫= ‪Gain‬‬ ‫‪=2‬‬ ‫‪ : 125 -100 = 25‬خطا ‪Error :‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪7‬‬  ‫مثال روش فیدبک منفی ‪ :‬وقتی کلسیم کاهش پیدا می کند روی غده پاراتیروئید اثر می گذارد و‬ ‫پاراتورمون ) ‪ ( PTH‬افزایش می یابد ‪ PTH.‬روی ‪ 3‬ناحیه مختلف ( استخوان ‪ +‬کلیه ‪+‬روده) اثر می گذارد‬ ‫در کلیه و روده نیاز به ویتامین ‪ D‬است و در نهایت باعث این می شود که بازجذب کلسیم افزایش پیدا کند‬ ‫و جلوی دفع کلسیم گرفته شود و در نهایت کلسیم مایعات بدن افزایش پیدا کند ‪.‬‬ ‫به عبارتی در ابتدا کلسیم مایعات بدن کاهش پیدا کرده است ولی سیستم ها ی مختلف بدن با استفاده از‬ ‫فیدبک منفی این تغییر را در جهت افزایش پیش می برند ‪.‬‬ ‫‪8‬‬  ‫مثال برای فیدبک منفی ‪ :‬برای حفظ و ثبات قند خون ‪ ،‬سیستم های بدن از روش فیدبک منفی استفاده‬ ‫می کنند ‪.‬‬ ‫هنگامی که میزان گلوکز خون باالتر از ‪ 1‬گرم در دسی لیتر باشد ‪.‬سلول های بتای پانکراس انسولین را‬ ‫ترشح می کنند و انسولین بر روی سلول های چربی ‪ ،‬کبد و بقیه سلول ها اثر می کند و آن ها را وادار‬ ‫میکند که از گلوکز استفاده بکنند یا آن را به چربی یا گلیکوژن تبدیل کنند یا به عنوان سوخت از آنها‬ ‫استفاده کنند و در نتیجه گلوکز خون کاهش می یابد‬ ‫زمانی که قند خون( گلوکز ) کاهش پیدا کرده باشد ‪ ،‬سلول های آلفا پانکراس گلوکاگن را ترشح می کنند‬ ‫که گلوکاگن روی گلیکوژن اثر می گذارد و آنرا به گلوکز تبدیل می کند ‪.‬گلوکز وارد جریان خون می شود و‬ ‫جلوی افت قند خون را می گیرد‬ ‫در هر دو حالت فیدبک منفی در جهت تنظیم قند خون وجود دارد‬ ‫‪9‬‬  ‫برخی از سیستم های تنظیمی بدن جهت هومئوستاز از فیدبک مثبت استفاده می کنند که تعداد معدودی‬ ‫هستند‬ ‫‪-‬مکانیزم لخته شدن خون‬ ‫‪ -‬مکانیزم زایمان‬ ‫فیدبک مثبت‬ ‫‪-‬مکانیزم تخمک گذاری ‪ :‬فیدبک مثبت بین ‪ LH‬و استروژن‬ ‫‪ -‬مکانیزم ایجاد پتانسیل عمل‬ ‫مکانیزم زایمان ‪:‬‬ ‫ناحیه سرویکس تحت کشش قرار‬ ‫انقباضات رحم نوزاد را به ناحیه سرویکس )‪ (cervix‬پیش می راند‬ ‫رسپتور های )‪ (RECEPTOR‬کششی این ناحیه به مرکز کنترلی که در هیپوفیز قرار دارد ‪،‬‬ ‫می گیرد‬ ‫اکسی توسین روی عمل کننده )‪(effector‬‬ ‫پیام می فرستد و باعث آزاد شدن اکسی توسین می شود‬ ‫های رحم که همان عضالت صاف جدار رحم هستند اثر تحریکی می گذارد و باعث انقباض بیشتر آنها و‬ ‫تحریک گیرنده های این ناحیه باعث تکرار مجدد این مسیر‬ ‫راندن نوزاد به ناحیه سرویکس می شود‬ ‫می شود‬ ‫تکرار این چرخه باعث انقباضات بیشتر و آزاد شدن اکسی توسین بیشتر می شود که در نهایت به زایمان و‬ ‫تولد نوزاد منجر می شود ‪.‬‬ ‫‪10‬‬  ‫اجزای فیدبک منفی ‪:‬‬ ‫متغیر‬ ‫‪variable‬‬ ‫عمل کننده‬ ‫حس گر‬ ‫‪effector‬‬ ‫‪sensor‬‬ ‫مرکز هماهنگ کننده‬ ‫)‪ (integrator‬یا‬ ‫مقایسه کننده‬ ‫)‪(comparator‬‬ ‫مثال ‪:‬‬ ‫متغیر )‪(variable‬‬ ‫فشار خون‬ ‫حس گر )‪( sensor‬که در شریان کاروتید قرار دارند و قوس‬ ‫گیرنده فشار )‪(Baroreceptor‬‬ ‫آئورتی‬ ‫مرکز هماهنگ کننده ) ‪( integrator‬‬ ‫بصل النخاع‬ ‫)‪( effector‬‬ ‫عمل کننده‬ ‫قلب یا عروق‬ ‫مرکز هماهنگ کننده اش دارای یک ‪( set point‬نقطه مرجع ) است ‪ ،‬که اگر متغیر از این مقدار مرجع‬ ‫تغییر بکند ‪ ،‬مرکز هماهنگ کننده رو ی عمل کننده )‪ (effector‬اثر می گذارد و آن را کنترل می کند‬ ‫‪11‬‬ ‫به طور مثال ‪ :‬اگر فشار خون از ‪ 100mmHg‬به ‪ 150 mmHg‬برسد رسپتور ها تشخیص میدهند و پیام‬ ‫میدهند به مرکز هماهنگکننده که روی قلب و عروق که همان عمل کننده ها هستند اثر بگذارد و فشار‬ ‫خون دوباره به ‪ 100 mmHg‬برگردد‬ ‫مکانیزم های فیدبک مثبت همانطور که قبالً اشاره شد ‪ ،‬تغییرات را تقویت میکنند و در پاسخ به یک تغییر‬ ‫کوچک در جهت خاصی ‪ ،‬یک حلقه فیدبک مثبت را به وجود میآورند که تغییر را بزرگ و بزرگتر می کند و‬ ‫گاهی ایجاد یک چرخه معیوب می کند ‪.‬به عبارتی سیستم های کنترلی فیدبک مثبت ‪ ،‬تحریکی هستند ‪.‬‬ ‫یک چرخه معیوب‪:‬‬ ‫فردی که ‪ 2‬لیتر خون را به صورت ناگهانی از دست میدهد فلذا خون کافی برای پمپاژ کردن توسط قلب‬ ‫وجود ندارد در این شرایط فشار خون کاهش مییابد و جریان خون کرونری قلب کم میشود و قلب ضعیف‬ ‫تر میشود و این باعث میشود باز خون کمتری پمپاژ شود و جریان خون کرونر نیز کمتر شود و این چرخه‬ ‫مدام تکرار می شود و در نهایت منجر به ضعیف تر شدن قلب می شود یعنی در یک فیدبک مثبت ‪ ،‬محرک‬ ‫آغازکننده که در واقع از دست دادن خون میباشد تقویت شده است‪.‬‬ ‫معموالً در بدن سیستمهای کنترل فیدبکی از ایجاد چرخه معیوب توسط فیدبک مثبت جلوگیری میکنند‬ ‫مثالً اگر میزان خونریزی به جای ‪ 2‬لیتر ‪ 1 ،‬لیتر باشد مکانیزم کنترل فیدبک منفی باعث بهبود شرایط می‬ ‫شوند و بهبود شخص را در پی دارد و از ایجاد فیدبک مثبت جلوگیری خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪12‬‬  ‫اعمال غشای سلول‬ ‫‪.1‬انتقال انتخابی‬ ‫‪.2‬جداسازی مواد داخل و خارج سلول‬ ‫‪.3‬جداکردن اندامک ها‬ ‫‪.4‬فراهم کردن سطحی بزرگ برای واکنش های شیمیایی‬ ‫‪.5‬جدا کردن سلول ها از یکدیگر‬ ‫‪.6‬محلی برای قرار گرفتن گیرنده ها‬ ‫‪.7‬ارتباط سلولی از طریق میانجی های عصبی و گیرنده های هورمونی و مسیرهای انتقال پیام‬ ‫‪.8‬شناخت سلول از طریق آنتی ژن های سطحی سلول‬ ‫‪.9‬سازماندهی بافت نظیر اتصاالت سلولی موقت یا دائم و اندرکنش با ماتریکس خارج سلولی از طریق‬ ‫انواع متعددی از مولکول های چسبنده‬ ‫‪.10‬فعالیت آنزیمی‬ ‫‪.11‬تعیین شکل سلول با اتصال اسکلت سلولی به غشا پالسمایی‬ ‫ساختار غشا‬ ‫‪13‬‬  ‫پروتئین‪ 55‬درصد‬ ‫چربی ‪ 42‬درصد ( شامل ‪ 25%‬فسفولیپید ‪ 13%‬کلسترول و ‪ 4%‬سایر)‬ ‫درصد جرمی مواد‬ ‫تشکیل دهنده‬ ‫کربوهیدرات ‪ 3‬درصد‬ ‫بیس و ساختار اصلی غشای سلول را فسفولیپید ها تشکیل می دهند که در واقع سایر اجزا به این بیس‬ ‫اصلی اضافه شده است ممکن است ترکیبات غشای سلول و مقادیر آن در سلول های مختلف و ارگانهای‬ ‫مختلف سلولی اندکی با یکدیگر تفاوت داشته باشد‬ ‫فسفولیپید های غشا‪:‬‬ ‫فراوانترین مولکول های سازنده غشا را تشکیل می دهند که از نظر ساختاری در دو گروه قرار می گیرند‬ ‫فسفاتیدیل کولین (لسیتین)‬ ‫فسفاتیدیل اتانول آمین‬ ‫فسفولیپید هایی با پایه‬ ‫فسفاتیدیل سرین‬ ‫کلسترول‬ ‫فسفاتیدیل اینوزیتول‬ ‫فسفولیپید های غشا‬ ‫اسفنگومیلین‬ ‫اسفنگو لیپید ها‬ ‫گلیکواسفنگولیپید ها مانند‬ ‫مشتقات اسفنگوزین‬ ‫گاالکتوسربروزید ها‬ ‫گانگلیوزید ها‬ ‫نامتقارن بودن توزیع فسفولیپیدها‪:‬‬ ‫فسفولیپید های مختلف به صورت نامتقارن در غشا توزیع شده اند به طوری که ترکیب چربی دو الیه‬ ‫لیپیدی در بسیاری از بخش ها به طور مشخصی با هم متفاوت است‬ ‫به طوری که در الیه خارجی غشا عمدتاً فسفاتیدیل کولین و اسفنگومیلین وجود دارد و در الیه داخلی غشا‬ ‫عمدتاً فسفاتیدیل اتانول آمین و فسفاتیدیل سرین فراوان ترند‪.‬‬ ‫‪14‬‬  ‫آیکون یا نماد در نظر گرفته شده برای فسفولیپید‬ ‫اگر فسفولیپیدها را در محیطی قرار دهیم که بخشی هوا و بخشی آب باشد مشاهده خواهیم کرد که به‬ ‫صورت یک تک الیه یا ‪ Monolayer‬از سمت هیدروفیل خود که قسمت کروی است روی آب قرار‬ ‫میگیرند و قسمت آبگریز آنها که همان اسیدهای چرب است به سمت هوا و خارج از آب قرار میگیرد‪.‬‬ ‫هنگامی که فسفولیپید ها در یک محیط تماماً آب قرار بگیرند تشکیل یک ‪ 2 ،‬الیه یا ‪ Bilayer‬می دهند‬ ‫به این صورت که بخش ها و سطح های آب دوست به سمت خارج و به سمت آب قرار میگیرد و اسیدهای‬ ‫چرب که آب گریز هستند بین آنها قرار میگیرند‬ ‫ضخامت این فسفولیپیدهای ‪۳۵ Bilayer‬آنگستروم است به این معنی که طول هر فسفولیپید حدوداً‬ ‫‪ ۱۷‬آنگستروم است که جمع طول دو فسفولیپید ‪ ۳۴‬آنگستروم میشود و حدودا یک آنگستروم هم بین این‬ ‫دو الیه فاصله است‪.‬‬ ‫‪15‬‬  ‫غشا دارای یک سیالیت خاصی است که بر اثر تحرک فسفولیپیدهای غشا می باشد‬ ‫انواع حرکات فسفولیپیدهای غشا‬ ‫‪.1‬لترال )‪ (Lateral‬یا جانبی‬ ‫‪.2‬روتیت )‪(Rotate‬یا چرخشی‬ ‫‪.3‬فلکس )‪ (Flex‬یا خم شدگی‬ ‫‪.4‬فیلیپ )‪ : (Flip‬این مورد به ندرت اتفاق میافتد و در آن فسفولیپید از الیه ای به الیه دیگر‬ ‫میرود‪.‬مهمترین چربی غشا که این کار را راحت انجام میدهد کلسترول می باشد البته آنزیم‬ ‫هایی تحت عنوان فلیپاز به انجام این امر کمک میکنند‬ ‫نقش فسفولیپیدها‬ ‫‪.1‬مسئول خواص نفوذپذیری غیر فعال غشا ‪ :‬به عبارتی وقتی موادی که قابلیت انحالل در چربی‬ ‫را دارند بخواهند از غشا عبور کنند میتوانند از انتشار ساده از غشا عبور کنند مثل ‪ CO2‬و ‪O2‬‬ ‫‪.2‬ویژگی های فیزیکی غشا مثل ضخامت و تراکم بستگی به نوع فسفولیپیدها دارند مثالً‬ ‫اسفنگومیلین ها ضخامت غشا را افزایش میدهند‬ ‫‪.3‬القاء سیگنال ها به درون سلول )‪ : ( Signal Transduction‬به این صورت که برخی از‬ ‫هورمون ها وقتی روی رسپتورهای خودشان در سطح سلول قرار می گیرند ‪ ،‬یکسری از آنزیم ها‬ ‫را فعال میکنند که فسفولیپید های غشا را اندکی تجزیه می کند و از آن برای تولید پیک‬ ‫ثانویه استفاده میکنند که این پیک ثانویه پیام هورمون را به درون سلول منتقل میکند‬ ‫مثال وقتی هورمونی روی رسپتور خودش قرار می گیرد و آنزیم ‪ Phospholipase C‬را فعال‬ ‫میکند که این آنزیم فسفاتیدیل اینوزیتول بیس فسفات را تبدیل میکند به اینوزیتول تری‬ ‫فسفات و )‪ DAG (diacyl glycerol‬که این دو پیک های ثانویه ای هستند که پیام‬ ‫هورمون را منتقل می کنند و مثالً باعث ایجاد انقباض عضالت صاف می شوند‪.‬‬ ‫‪16‬‬  ‫نقش کلسترول در غشا‬ ‫‪.1‬بافر سیالیت ) ‪ : (fluid mosaic model‬از تغییر سیالیت غشا در اثر عوامل مختلف‬ ‫جلوگیری می کند مثالً زمانی که ترکیبات نوشابه یا غیر از فشار در حال عبور هستند‬ ‫در صورتی که کلسترول وجود نداشته باشد سیالیت غشا به هم ریخته و نفوذپذیری‬ ‫غشا تغییر میکند و ممکن است برخی مواد وارد و خارج سلول شوند سلول آسیب‬ ‫برسانند مدلی که برای غشا مطرح میشود مدل موزاییک سیال هست که در آن‬ ‫فسفولیپیدها و پروتئین ها در حال تحرک هستند و اگر کلسترول وجود نداشته باشد‬ ‫تحرک بیش از اندازه فسفولیپیدها و پروتئین ها باعث ایجاد منافذی در غشا خواهد‬ ‫شد و در نتیجه برخی مواد ممکن است وارد یا خارج بشوند از سلول و به آن آسیب‬ ‫بزنند‪.‬‬ ‫‪.2‬نقش ساختمانی ‪ :‬که مشابه فسفولیپید غشا می باشد‬ ‫پروتئین های غشا‬ ‫‪.1‬پروتئین های سراسری یا پروتئین های ذاتی ‪Integral Proteins – intrinsic Pro‬‬ ‫پروتئین هایی هستند که اگر آنها را از غشا جدا کنیم یکپارچگی )‪ ( Integrity‬غشا از‬ ‫بین میرود و به هم میریزد و غشاء آسیب میبیند‬ ‫‪ ‬نقش های ‪: Integral Proteins‬‬ ‫گیرنده ‪receptor‬‬ ‫مولکول های چسبنده ‪ : Adhesion molecule‬بین دو سلول ایجاد چسبندگی میکنند‬ ‫کانال ‪channel‬‬ ‫‪carrier / pump‬‬ ‫پمپ‬ ‫آنزیم ‪enzyme‬‬ ‫‪17‬‬  ‫‪.2‬پروتئین های غیر ذاتی ‪Peripheral Protein – Extrinsic Pro‬‬ ‫اگر بخواهیم این پروتئین ها را از غشا جدا کنیم یکپارچگی )‪ ( Integrity‬غشا به هم‬ ‫نمی خورد و آسیب جدی به غشا وارد نمی شود ‪.‬‬ ‫‪ ‬نقش پروتئین های غیر ذاتی ‪Peripheral Protein‬‬ ‫آنزیمی‬ ‫کنترل انتقال مواد‬ ‫شرکت در مسیر انتقال پیام داخل سلولی‬ ‫تعیین شکل‬ ‫سیالیت غشا‬ ‫دالیل اهمیت سیالیت غشا‬ ‫‪.1‬ممزوج شدن با غشا های دیگر در صورت نبودن سیالیت این مورد امکان پذیر نیست‬ ‫‪.2‬سیالیت غشا حالت آبکی مانندی را برای حل شدن پروتئین ها فراهم می کند و اجازه‬ ‫تحرک به آنها میدهد‪.‬‬ ‫‪.3‬سیالیت و چسبندگی به غشا در ویژگی های الکتریکی و انتقال یون ها در غشا اثر می‬ ‫گذارد‬ ‫‪.4‬عملکرد پروتئین های غشا مثل آنزیم ها و پمپ ها را تحت تاثیر قرار می دهد ( در واقع‬ ‫بسیاری از وقایع بیوشیمیایی و بیو فیزیکی که در غشای سلول صورت میگیرد ‪ ،‬در صورت‬ ‫سیالیت غشا امکان پذیر خواهد بود )‬ ‫تعدیل کننده های سیالیت غشا‬ ‫‪.1‬شیمیایی‬ ‫‪.a‬کلسترول‪ :‬به عنوان سخت کننده اصلی چربی در غشاهای طبیعی عمل می کند‪.‬اثر‬ ‫کلسترول هم با افزایش کلی میکرو ویسکوزیتی و هم با افزایش نظم دو الیه چربی به دست‬ ‫می آید‬ ‫‪18‬‬ ‫اگر نسبت ‪ C > 2‬باشد این اثر معکوس میشود و کلسترول باعث افزایش سیالیت می‬ ‫‪PL‬‬ ‫شود‬ ‫‪.b‬درجه غیر اشباع بودن چربی ‪ :‬اگر چربی های غشا به خصوص فسفولیپیدها دو نوع غیر‬ ‫اشباع باشند سیالیت غشا را افزایش می دهند‬ ‫‪.c‬نوع فسفولیپیدها مثالً اگر فسفولیپید از نوع اسفنگومیلین ها باشد باعث کاهش سیالیت‬ ‫می شود ولی سایرین سیالیت غشا را افزایش میدهند یعنی لسیتین ‪ ،‬فسفاتیدیل اتانول‬ ‫آمین ‪ ،‬سرین ‪ ،‬گلیسرول و اینوزیتول سیالیت را افزایش می دهند‪.‬‬ ‫‪.d‬محتوای پروتئینی ‪ :‬افزایش محتوای پروتئینی غشا میکرو ویسکوزیتی آن را افزایش‬ ‫میدهد یعنی سیالیت را کاهش می دهد‬ ‫‪.2‬فیزیکی‬ ‫‪.a‬درجه حرارت ‪ :‬افزایش درجه حرارت سیالیت را افزایش و کاهش آن سیالیت را کاهش‬ ‫می دهد‬ ‫‪.b‬حجم ‪ :‬تورم یا چروکیدگی سلول یا تغییر شکل مکانیکی اندام ها فاصله متوسط بین عناصر‬ ‫سازنده غشا را می تواند تغییر دهد و می تواند روی سیالیت غشا اثر بگذارد‬ ‫‪.c‬فشار ‪ :‬میتواند در نظم دو الیه چربی اثر بگذارد و در واقع سیالیت غشا را تحت تاثیر قرار‬ ‫دهد‬ ‫‪.d‬پتانسیل غشا ‪ :‬ایجاد پتانسیل الکتریکی در دو تا از غشا میتواند در سیالیت تاثیر داشته‬ ‫باشد به این صورت که به ازای هر ‪ ۱۰۰‬میلی ولت سیالیت ‪ ۱۰‬درصد کاهش پیدا میکند‬ ‫‪.e‬اسیدیته ‪ :‬تغییرات ‪ PH‬باعث تغییر توزیع بار های الکتریکی در سطح سر های قطبی‬ ‫مولکول های فسفولیپید میشود و این می تواند روی میکرو ویسکوزیتی غشا تاثیر بگذارد‬ ‫‪.f‬کلسیم و منیزیم می توانند باعث کاهش سیالیت غشا شوند‬ ‫‪.3‬فیزیولوژیکی‬ ‫‪.a‬چرخه سلولی‪ :‬سیالیت بسته به مرحله چرخه سلولی تغییر می کند‬ ‫‪.b‬تمایز و بلوغ سلول‪ :‬سیالیت را کاهش می دهد‬ ‫‪.c‬تراکم سلولی ‪ :‬سیالیت را کاهش می دهد‬ ‫‪.d‬پیری ‪ :‬سیالیت را کاهش می دهد‬ ‫‪19‬‬  ‫‪%‬‬ ‫ﻓ‪&#$‬ﻮﻟﻮژی ﺳﻠﻮل‬ ‫ﺿﻤ‪#‬ﻤﻪ ﺟﻠﺴﻪ اول‬ ‫اﺳﺘﺎد ﻣﺼ‪2‬ﺎح زادە‬ ‫❤!ﺎری از ﮔﺮوە ‪❤۶‬‬ ‫!" از ﻣ'ﻤ*)‪+‬ﻦ ‪-‬ﺎرﻫﺎی ‪-‬ﻠﻮد ﺑﺮﻧﺎرد اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﻮر)‪ (Blind study‬را وارد‬ ‫[‬ ‫‪K‬ﺤﺚ ﺗﺤﻘ‪P‬ﻘﺎت ﮐﺮد‪.‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﻮر ﺟ'ﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ‪ XY‬ﻃﺮ‪ Z‬ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻋﻠ_‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎرد ﭘ‪c‬ﺸﻨ'ﺎد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﭘ‪c‬ﺶ از اﺛ‪g‬ﺎت ﻧﻘﺶ ﻣ'ﻢ ‪i‬ﺎﻧﮑﺮاس در ﻫﻀﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎرد ﺗﺼﻮر ‪ n‬ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﺪە‬ ‫ﻣ'ﻢ ﺗ‪+p‬ﻦ ﻧﻘﺶ را در ﻫﻀﻢ و ﺟﺬب ﻏﺬا دارد‪.‬‬ ‫*‬ ‫ﺳ‪c‬ﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮ‪-v‬ﻋﺮو‪vaso-motor = Z‬‬ ‫‪-‬ﻠﻤﻪ ﻫﻮﻣﺌﻮﺳﺘﺎز در ﺳﺎل ‪ ۱۹۲۹‬ﺗﻮﺳﻂ ﻓ „ [)‪+‬ﻮﻟﻮژ†ﺴﺖ آﻣ‪ˆ+p‬ﺎ‪ ،X‰‬واﻟ*)‬ ‫‪-‬ﺎﻧﻦ)‪ (Walter Canon‬ﺟ'ﺖ ﺗﻮﺻ‪P‬ﻒ ﺣﻔﻆ ”“ا!ﻂ ‪i‬ﺎ!ﺪار و ﺛﺎ‪K‬ﺖ در ﻣﺤ‪P‬ﻂ‬ ‫داﺧ– ا‪K‬ﺪاع ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑ‪P‬ﻤﺎری اﻏﻠﺐ ‪K‬ﻪ وﺿﻌ‪P‬ﺖ ﻫﺎ‪ X‰‬ﮐﻪ ﺳ‪š‬ﺐ ﺑﺮﻫﻢ ﺧﻮردن ﻫﻮﻣﺌﻮﺳﺘﺎز ‪ n‬ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻃﻼق ‪ n‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓ „ [)‪+‬ﻮﻟﻮژی از ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠ[‪ Ÿ‬ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﻓ „ [)‪+‬ﮏ‪ ،‬ﺷ‪ ،_P‬ﺑﯿﻮﻓ „ [)‪+‬ﮏ‪،‬‬ ‫ﺑﯿﻮﺷ‪ ،_P‬ژﻧ‪P£‬ﮏ‪ ،‬ر‪+‬ﺎ[‪ ¤‬و‪...‬اﺳﺘﻔﺎدە ‪ n‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﻧ‪+¥‬ﻢ ﻫﺎی درﮔ„) در ﺟﺎ‪K‬ﺠﺎ‪ flip X‰‬در ﻓﺴﻔﻮﻟﯿ‪Pª‬ﺪﻫﺎ و ‪-‬ﻠﺴ*)ول ﻫﺎی ﻏﺸﺎ را‬ ‫‪ n scramblas‬ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪K‬ﻌ[‪scramblas -‬ﻫﺎ در ﻏﺸﺎی ﺷ‪g‬ﮑﻪ آﻧﺪو®ﻼﺳ_ ﻫﺴ‪£‬ﻨﺪ ﮐﻪ داﺋﻤﺎ ﻓﻌﺎل اﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪Hemostasis‬‬ ‫ﻣˆﺎﻧ „ [)م ﻫﺎی ﺟﻠﻮﮔ„)ی از ﺧﻮﻧ‪+p‬ﺰی‬ ‫‪Homeostasis‬‬ ‫ﻫﻮﻣﺌﻮﺳﺘﺎزی‬ ‫ﻫﻮﻣﺌﻮﺳﺘﺎزی ﻣ'ﻢ ﺗ‪+p‬ﻦ ﻣﻔ'ﻮ‪ n‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓ „ [)‪+‬ﻮﻟﻮژی ‪-‬ﺎر‪²‬ﺮد دارد و ﺗﻮﺳﻂ ﻣˆﺎﻧ „ [)م‬ ‫ﻫﺎی ژﻧ‪ "P£‬و ‪K‬ﺎ اﺳﺘﻔﺎدە از ﺳ‪c‬ﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻓ‪P‬ﺪ‪- "K‬ﺎرش را اﻧﺠﺎم ‪ n‬دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻓ‪P‬ﺪ‪K‬ﮏ ﻫﺎی ﻣﺜ‪g‬ﺖ ﺗﻮﺳﻂ ”“ا!ﻂ ژﻧ‪ "P£‬ﺗﻨﻈ‪P‬ﻢ ﺷﺪە ای ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳ‪c‬ﺴﺘﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪە ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ‪K‬ﻪ ﻃﻮر ‪-‬ﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻧ‪c‬ﺴﺖ ﮐﻪ در ﮐﺠﺎﺳﺖ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ ‪K‬ﺨﺶ ﻫﺎ‪ X‰‬از آن در ﺧﻮد ‪i‬ﺎﻧﮑﺮاس و ‪K‬ﺨﺶ ﻫﺎی د!ﮕﺮ در ﺧﻮد ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‬ ‫ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‪ :‬ﻣﺮﮐﺰ ﮐﻨ*)ل ﻧ‪g‬ﺎ*‪K X‬ﺪن‬ ‫از ‪ gain‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﻓ‪P‬ﺪ‪K‬ﮏ ﻣﻨ[‪ Ÿ‬اﺳﺘﻔﺎدە ‪ n‬ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﺪد ‪K‬ﺪﺳﺖ آﻣﺪە از ﻓﺮﻣﻮل‬ ‫آن ‪K‬ﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻨ[‪! Ÿ‬ﺎ ‪K‬ﻪ ﺻﻮرت ﻗﺪرﻣﻄﻠ*‪ Ÿ‬ﮔﺰارش ‪ n‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺶ ﮐ‪²p‬ﻮﻫ‪P‬ﺪرات ﻫﺎی ﺳﻄﺢ ﺧﺎر ‪ ¾Y‬ﻏﺸﺎ‪K :‬ﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ی ﮐ‪²p‬ﻮﻫ‪P‬ﺪرات ﻫﺎ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﺧﺎر ‪ ¾Y‬ﻏﺸﺎ ¿ﻠ‪P‬ﮑﻮ‪-‬ﺎﻟ‪P‬ﮑﺲ)‪ n (Glycocalyx‬ﮔ‪+Ã‬ﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ n.1‬ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی آﻧ*‪ Å‬ژ[‪K X‬ﺎﺷﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐ‪²p‬ﻮﻫ‪P‬ﺪرات ﻫﺎی ﮔﺮوە ﺧﻮ[‪X‬‬ ‫‪K.2‬ﺨ”‪ Ç‬از ﮔ„)ﻧﺪە ﻫﺎ را ‪È‬ﺸﮑ‪P‬ﻞ ‪ n‬دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ Ê‬ﺳﻠﻮ‪ Ë‬ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪.3‬در اﺗﺼﺎﻻت ﺑ „ [‬  ‫ﻓﺮاوا[‪ X‬ﻓﺴﻔﺎﺗ‪P‬ﺪ!ﻞ اﯾﻨﻮز‪+‬ﺘﻮل ‪-‬ﻤ*) از د!ﮕﺮ ﻓﺴﻔﻮﻟﯿ‪Pª‬ﺪﻫﺎﺳﺖ اﻣﺎ اﻫﻤ‪P‬ﺖ آن ‪K‬ﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﭘ‪P‬ﮏ ﺛﺎﻧ‪+Ã‬ﻪ ز‪+‬ﺎد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪Scramblas‬ﻫﺎ‪ X‰‬ﮐﻪ در ﻏﺸﺎی ‪i‬ﻼﺳﻤﺎ‪ X‰‬ﻫﺴ‪£‬ﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﻏ„)ﻓﻌﺎل اﻧﺪ و ﻫﻨ‪Í‬ﺎ‪ n‬ﮐﻪ‬ ‫ﻓﻌﺎل ‪ n‬ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺴﻔﻮﻟﯿ‪Pª‬ﺪﻫﺎ‪ X‰‬را ﺟﺎ‪K‬ﺠﺎ ﻣ‪P‬ﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻠﻮل ﺑﺮای ﻣﺮگ ﺳﻠﻮ‪Ë‬‬ ‫) ‪Ð (Apoptosis‬ﺸﺎﻧﻪ ﮔﺬاری ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷ‪g‬ﮑﻪ آﻧﺪو®ﻼﺳ_ ‪K‬ﻪ ‪-‬ﻤﮏ ‪scramblas‬ﻫﺎ ﻏﺸﺎی ﺳﻠﻮ‪ Ë‬را ﺗﻮﻟ‪P‬ﺪ ﻣ‪P‬ﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ‪K‬ﺎ‬ ‫‪K Ê‬ﻪ ﻏﺸﺎی اوﻟ‪P‬ﻪ آن را ﮔﺴ*)ش دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﻮﺳ * [‬ ‫‪Flipas‬ﻫﺎ ﻧﻮ‪ Ò‬از ‪Scramblas‬ﻫﺎ ﻫﺴ‪£‬ﻨﺪ‪.‬ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪i‬ﻤﭗ ‪K‬ﺎ ‪Ô‬ف اﻧﺮژی ‪-‬ﺎر ﺧﻮد‬ ‫را اﻧﺠﺎم ‪ n‬دﻫﻨﺪ و ﻋﻤﺪﺗﺎ در ﺟﺎ‪K‬ﺠﺎ‪- X‰‬ﻠﺴ*)ول ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬  ‫به نام خدا‬ ‫جلسه ‪ 2‬فیزیولوژی سلول ‪ -‬استاد مصباح زاده‬ ‫مکانیسم های انتقال مواد از غشای سلول (فصل ‪ 4‬کتاب گایتون)‪:‬‬ ‫انتشار ساده‬ ‫انتشار‬ ‫انتشار تسهیل شده‬ ‫غیر فعال‬ ‫(‪)passive‬‬ ‫اسمز‬ ‫انواع مکانیسم های انتقال‬ ‫براساس مصرف ‪( ATP‬انرژی)‬ ‫اولیه‪primary(direct):‬‬ ‫ثانویه‪secondary(indirect):‬‬ ‫فعال (‪)active‬‬ ‫اگزوسیتوز‬ ‫فاگوسیتوز‬ ‫آندوسیتوز‬ ‫پینوسیتوز‬ ‫‪ ‬درنوع مکانیسم غیر فعال(‪ ،)passive‬انتقال مواد براساس اختالف غلظت ها‪ ،‬اختالف بار الکتریکی یا اختالف فشار‬ ‫می باشد و یا به عبارت دیگر براساس شیب غلظتی (‪ )gradient‬صورت خواهد گرفت و در واقع مواد از سمتی از‬ ‫سلول که تراکم ماده در آنجا بیشتر است به سمتی که تراکم ماده کمتر است جابه جا می شوند ‪ ،‬پس در این نوع‬ ‫انتقال مصرف انرژی ‪( ATP‬زیستی) صورت نمی گیرد‪.‬‬ ‫‪ ‬در انتقال فعال (‪ )active‬مواد ‪ ،‬مصرف انرژی صورت می گیرد‪.‬‬ ‫‪ ‬انتقال فعال براساس اینکه انرژی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم استفاده شود به دو گروه تقسیم می شود‪:‬‬ ‫‪P-type‬‬ ‫‪ -1‬اولیه ()‪ )primary(direct‬که زیرگروه هایی دارد مثل‬ ‫‪V-type‬‬ ‫‪F-type‬‬ ‫‪ABC-transporter‬‬ ‫‪ simport ( Cotransport‬هم می گویند)‬ ‫‪ -2‬ثانویه ()‪ )secondary(indirect‬به دو گروه تقسیم می شود‬ ‫‪antiport‬‬  ‫‪ ‬آندوسیتوز و اگزوسیتوز نیز با مصرف مستقیم انرژی صورت می گیرد ولی چون با تغییرات گسترده غشا همراه است‬ ‫در گروه انتقال فعال اولیه قرار نمی گیرد‪.‬‬ ‫تقسیم بندی دیگری که برای مکانیسم های انتقال مواد از غشا در سایر کتب غیر از گایتون دیده می شود بدین شکل است‬ ‫که مکانیرم های انتقال به دو گروه تقسیم بندی می شوند ‪:‬‬ ‫در این نوع انتقال ‪simple diffusion‬‬ ‫‪( not carrier-mediated transport-A‬انتقال بدون واسطه ‪)carrier‬‬ ‫تنها فرم این گروه خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ ‬خصوصیات ‪( simple diffusion‬انتشار ساده) ‪:‬‬ ‫‪ -1‬از حامل (‪ )carrier‬استفاده نمی کند‪.‬‬ ‫‪ -2‬براساس گرادیان (شیب غلظت) های الکترو شیمیایی (‪ )electrochemical‬مواد از جایی که تراکم زیاد است به جایی‬ ‫که تراکم کم است حرکت می کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬نیازی به مواد انرژی زا (‪ )metabolic‬ندارد‪.‬‬ ‫‪ -4‬روش اندازه گیری مقدار انتشار (‪ )diffusion‬انجام شده با استفاده از فرمول زیر می باشد ‪:‬‬ ‫واحد(یکا)‬ ‫) ‪J= -PA (𝐶1 -𝐶2‬‬ ‫جریان‬ ‫)‪J=flux (flow‬‬ ‫‪𝑚𝑚𝑜𝑙⁄‬‬ ‫𝑐𝑒𝑠‬ ‫اختالف غلظت دو ناحیه ای که‬ ‫میزان نفوذی که یک ماده‬ ‫نفوذ پذیری‬ ‫‪P=permeability‬‬ ‫‪𝑐𝑚⁄‬‬ ‫مواد درحال حرکت هستند‬ ‫𝑐𝑒𝑠‬ ‫در یک ثانیه در غشا انجام‬ ‫سطح‬ ‫‪2‬‬ ‫‪A=area‬‬ ‫𝑚𝑐‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫غلظت ناحیه اول(مبدا)‬ ‫‪𝐶1 =concentration1‬‬ ‫‪𝑚𝑚𝑜𝑙⁄‬‬ ‫𝐿‬ ‫غلظت ناحیه دوم(مقصد)‬ ‫‪𝐶2 =concentration2‬‬ ‫‪𝑚𝑚𝑜𝑙⁄‬‬ ‫𝐿‬ ‫‪( carrier-mediated transport -B‬انتقال با واسطه ‪ ) carrier‬که شامل سه فرم می باشد‪:‬‬ ‫‪ -1‬انتشار تسهیل شده (‪)facilitated diffusion‬‬ ‫‪ -2‬انتقال فعال اولیه‬ ‫‪ -3‬انتقال فعال ثانویه‬ ‫‪ ‬خصوصیات نقل و انتقال با واسطۀ حامل (‪:)carrier‬‬ ‫‪-1‬ویژگی ‪ stereo specificity‬دارند‪.‬به عبارت دیگر به ایزومرهای آینه ای یک ماده حساسیت نشان می دهند‪.‬به طور‬ ‫مثال گلوکز فرم ‪ d‬که نوع طبیعی گلوکز است از طریق انتشار تسهیل شده منتقل می شود ولی همین حاملی که این نوع‬ ‫گلوکز را منتقل می کند نمی تواند نوع ‪ L‬گلوکز رامنتقل کند‪.‬در صورتی که انتشار ساده هیچ گونه تشخیص و حساسیتی به‬ ‫این دو ایزومر ندارد و هر دو می توانند از مسیر انتشار ساده استفاده کنند زیرا انتشار ساده حامل(‪ )carrier‬ندارد‪carrier.‬‬  ‫پروتئین خامی است که می تواند دو ماده گلوکز ‪ d‬و ‪ L‬را از هم تشخیص دهد‪.‬‬ ‫‪( saturation -2‬اشباع ) ‪ :‬در این گروه همانطور که غلظت افزایش پیدا می کند انتقال نیز افزایش می یابد تا به یک حد‬ ‫ماکزیممی می رسد و پروتئین ها اشباع می شوند به عبارت دیگر حداکثر انتقال (‪ )transport Maximum‬داریم که‬ ‫چیزی شبیه حداکثر سرعت در سینتیک آنزیم ها (‪ )enzyme kinetics‬است‪.‬‬ ‫‪ -3‬رقابتی هستند (‪ : )competition‬موادی که از نظر ساختاری مشابه هم هستند می توانند برسر قرارگرفتن روی مولکول‬ ‫حامل با یکدیگر رقابت کنند‪.‬به طور مثال گاالکتوز از نظر ساختاری نزدیک به گلوکز است و گاالکتوز یک مهار کننده رقابتی‬ ‫در انتقال گلوکز در روده کوچک است‪.‬‬ ‫‪ ‬در این تصویر مکانیزم فعال و غیر فعال انتقال مشخص شده است ‪.‬آن چیزی که در اینجا مجدداً تاکید می شود‬ ‫مسیر هایی است که این دو نوع مکانیزم استفاده می کنند‪.‬مسیری که انتقال فعال (‪ )active transport‬استفاده‬ ‫می کند از پروتئین حامل (‪ )carrier‬می باشد ‪.‬مسیری که نوع غیر فعال استفاده می کنند یا از پروتئین حامل که‬ ‫انتشار تسهیل شده است یا از مسیر های دیگری مثل منافذ موجود در کانال ‪ ،‬منافذ بین فسفولیپید ها و یا از حل‬ ‫شدن در غشا ( که این خودش مسیری محسوب می شود ) عبور می کنند که در این صورت انتشار ساده خواهد بود‪.‬‬ ‫در انتشار ساده و تسهیل شده مسیر انتقال مواد دوطرفه است ولی در انتقال فعال با صرف انرژی مسیر یکطرفه‬ ‫می باشد ‪.‬در نوع غیر فعال به صورت دو طرفه از هرجا که تراکم بیشتر است به سمتی که تراکم کمتر است انتشار‬ ‫صورت می گیرد‪.‬‬ ‫انتشار ساده می تواند از طریق کانال ها صورت بگیرد‪.‬این عمل به صورتی انجام خواهد شد که کانال باز باشد‪.‬‬ ‫کانال های فاقد دریچه (‪)non gated channel‬‬ ‫کانال ها‬ ‫کانال های دریچه دار (‪ : )gated channel‬دریچه این کانال ها به دو شکل باز و بسته می شوند‪:‬‬ ‫‪ -1‬به طریق تغییرات ولتاژ که به آنها کانال های ولتاژی می گوییم‪.‬‬ ‫‪ -2‬با چسبیدن یک ماده کانال باز می شود که به آنها کانال های لیگاندی می گویند‪.‬‬  ‫در قسمت باالی تصویر کانالی برای سدیم نشان داده شده که دارای گیتی در خارج از سلول است و در قسمت پایین کانالی‬ ‫برای پتاسیم نشان داده شده که دارای گیتی در داخل سلول است ‪.‬در واقع هر موقع گیت از مدخل این کانال ها کنار برود‬ ‫اجازه عبور یون ها را خواهد داد‪.‬‬ ‫نام دیگر کانال های فاقد دریچه ‪ pore ،‬می باشد ‪.‬در کتاب های فیزیولوژی مثل گایتون به این کانال ها ‪ ،‬کانال های نشتی‬ ‫(‪ )leak channel‬نیز می گویند‪.‬در این کانال ها مواد می توانند به راحتی از غشا عبور کنند‪.‬‬ ‫تصویر زیر مربوط به آکوآپورین (‪ )Aquaporins‬می باشد که به تعداد ‪ 13‬نوع شناخته شده اند و نوع ‪ 2‬آن می توانند در‬ ‫شرایط فیزیولوژیک تعداد و مقدار آن تغییر کند‪.‬‬ ‫کانال های یونی دارای قطر و اندازه مشخصی بوده و برای یون ها به صورت انتخابی عمل می کنند‪.‬یکی از خواص آنها‪ ،‬توانایی‬ ‫انتخابی یون ها برای هدایت در سرعت های باال می باشد‪.‬به نظر می رسد این کانال ها در داخل منفذ خود دارای ناحیه‬ ‫باریکی به نام فیلتر انتخابی هستند که دارای اندازه و شکل مشخصی بوده و به صورت یک غربال برای یون ها عمل می کند‪.‬‬ ‫همچنین برای عمل کردن انتخابی تعامالت ویژه ای بین یون و فیلتر انتخاب گر انجام می شود‪.‬‬ ‫به نظر می رسد یون ها به طرز محکمی به مولکول های آب متصل می باشند و به شکل یون هیدراته هستند و برای عبور از‬ ‫فیلتر انتخابی ابتدا باید تعدادی از مولکول های آب از آنها کنده شود ‪.‬یک یون خاص در صورتی از کانال عبور خواهد کرد که‬ ‫تعامالت اتصالی یونی با فیلتر انتخاب گر سبب جدا شدن مولکول های آب از یون شود‪.‬‬ ‫تصویر زیر کانال یونی که برای پتاسیم انتخابی عمل می کند را نشان می دهد که دارای فیلتری است که دارای کربن و‬ ‫اکسیژن است و دارای بار منفی است و اجازه می دهد که یون های پتاسیم هیدراتی از آن عبور کند و در ضمن عبور کردن‬ ‫مولکول های آب کنده می شوند و یون پتاسیم به صورت اختصاصی از این کانال عبور خواهد کرد ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ از ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎ درﯾﭽﻪ دار‬ ‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي درﯾﭽﻪ دار دوﻧﻮع ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ولتاژی‬ ‫‪ -2‬لیگاندی ‪ :‬به طور مثال وقتی استیل کولین‬ ‫ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﺧﺎﺻﺶ در ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ ﻣﺘﺼﻞ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد درﯾﭽﮥ ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻨﺎر رﻓﺘﻪ و اﺟﺎزه رﻓﺖ و آﻣﺪ‬ ‫ﯾﻮن ﻫﺎي ﺳﺪﯾﻢ را ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﻰ‪ :‬ﻣﺜﻼ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﺑﻪ درﯾﭽﻪ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ و‬ ‫در ﺻﻮرت ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪن رﺷﺘﻪ‪ ،‬درﯾﭽﻪ ﺑﺎز ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺳﻠﻮل ﻫﺎى ﻣﮋك دار ﺣﻠﺰون ﮔﻮش‪.‬‬  ‫برای ارزیابی میزان رفت وآمد یون ها از کانال ها و تغییرات ولتاژی که در سلول ایجاد می شود از تکنیک های مختلفی‬ ‫استفاده می شود که تحت عنوان کارنت کلمپ یا ولتاژ کلمپ نامیده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬قسمت باالی تصویر تغییرات ولتاژ را نشان می دهد که در هنگام رفت و آمد یون های سدیم به وجود آمده است‪.‬‬ ‫‪ ‬در قسمت میانی تصویر تکنیک ثبت را نشان می دهد که یک الکترود در داخل سلول و یک الکترود در خارج سلول‬ ‫است ‪.‬وقتی سلول را تحریک کنیم تغییرات ولتاژی کانال ها صورت می گیرد و یا به عبارت دیگر یون ها در حال‬ ‫رفت و امد هستند و تغییرات ولتاژی در قسمت باالی تصویر ثبت شده است ‪.‬‬ ‫‪ ‬در قسمت پایین تصویر تکنیک پچ (به معنای وصله یا تیکه از سلول) کلمپ را نشان می دهد که می گوید تیکه ای‬ ‫از سلول را کنده و در داخل میکرو پیپت شیشه ای نگه داشته و تغییرات ولتاژ را از یک تیکه از سلول ثبت می کنند‬ ‫و تعداد محدودی از یون ها را در این تیکه بررسی می کنند‪.‬‬  ‫"ﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﺷﺎرە ﺷﺪ ‪ 0/‬از ﻣ‪3‬ﺎﻧ ‪46 5‬م "ﺎی اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬اﻧ=ﺸﺎر ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە ‪/‬ﺎ‬ ‫‪E D facilifated diffusion‬ﺎﺷﺪ‪ Carrier.‬در اﯾﻦ ﻧ‪J‬ع اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮای ﻣﺎدە ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺟﺎ‪P/‬ﺎە ﻣﺸﺨ‪ R‬دارد‪ ،‬ﮐﻪ دارای ﺧﺼﻮﺻ‪B‬ﺎت ﺷ‪B‬ﻤ‪B‬ﺎ‪ WX‬ﺧﺎص) ‪Chemical‬‬ ‫‪E D (specificity‬ﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺎدە ای ﮐﻪ ‪ D‬ﺧﻮا"ﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ‪E‬ﺎ‪/‬ﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ‪E‬ﻪ اﯾﻦ ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ‬ ‫‪ d‬در اﯾﻦ ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪ carrier‬ﺗﻐﯿ‪ 45‬ﺷ‪3‬ﻞ دادە و ﻣﺎدە را ‪E‬ﻪ‬ ‫‪ bind‬ﺷﻮد و _ﺲ از ﻗﺮارﮔﺮﻓ ‪6 e‬‬ ‫ﺳﻤﺖ د‪/‬ﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ‪ D‬ﮐﻨﺪ‪.‬ﺟ‪A‬ﺖ ﺣﺮﮐﺖ "ﻤ‪l‬ﺸﻪ در ﺟ‪A‬ﺖ ﮔﺮاد‪/‬ﺎن ﺧﻮا"ﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫در ﺗﺼ‪nJ‬ﺮ ‪E‬ﺎﻻ ﮔﺮاد‪/‬ﺎن از ﻧ‪J‬ع ﻏﻠﻈ‪ re‬اﺳﺖ ‪/‬ﻌ‪ r6‬از ﺟﺎ‪ WX‬ﮐﻪ ﺗﺮا‪t‬ﻢ ﺑ‪l‬ﺸ‪ 4e‬اﺳﺖ ‪E‬ﻪ ﺟﺎ‪WX‬‬ ‫ﮐﻪ ﺗﺮا‪t‬ﻢ ‪v‬ﻤ‪ 4e‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪w‬ﻠﻮﮐﺰ و اﺳ‪B‬ﺪ"ﺎی آﻣﯿﻨﻪ در ﺗﻤﺎم ﺳﻠﻮﻟ‪A‬ﺎی ‪E‬ﺪن از ﻃ|‪n‬ﻖ اﻧ=ﺸﺎر ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە‬ ‫وارد ﺳﻠﻮل ‪ D‬ﺷﻮﻧﺪ ‪E‬ﻪ ﺟﺰ ﻣﻮارد ﻣﻌﺪودی ﮐﻪ ‪E‬ﻌﺪا اﺷﺎرە ﺧﻮا"ﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪E‬ﻪ ﺟﺰ اﻧ=ﺸﺎر ‪/‬ﺎ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە ﺳﺎﯾﺮ ﻣ‪3‬ﺎﻧ ‪46 5‬م "ﺎ از ‪ carrier‬اﺳﺘﻔﺎدە ‪ D‬ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪" d‬ﺎی ‪" carrier‬ﻨ‪P‬ﺎم ﻋﻤﻠ‚ﺮد ﺧﻮد ﻣﺮاﺣﻞ و ﻓﺎز "ﺎی ﻣﺨﺘﻠ‪ ƒ6‬را _ﺸﺖ „‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌ ‪6 5‬‬ ‫‪ D‬ﮔﺬارﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺗﺼ‪nJ‬ﺮ ز‪n‬ﺮ ‪ ۶‬ﻓﺎز ﺑﺮای آن ﺗﻌ|‪n‬ﻒ ‪ D‬ﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪Ecarrier d‬ﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج ﺳﻠﻮل ‪E‬ﺎز اﺳﺖ و ﻗﺴﻤ‪ re‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان‬ ‫‪.1‬د"ﺎﻧﻪ ﭘﺮوﺗﺌ ‪6 5‬‬ ‫‪ binding site‬ﺑﺮای ﻗﺮارﮔ‪45‬ی ﻣﺎدە ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎل در اﯾﻦ ‪E‬ﺨﺶ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫‪ D carrier d‬ﺷﻮد و در ﺟﺎ‪P/‬ﺎ"ﺶ) ‪binding‬‬ ‫‪.2‬در ﻓﺎز دوم ﻣﺎدە وارد ﭘﺮوﺗﺌ ‪6 5‬‬ ‫‪ (site‬ﻗﺮار ‪ D‬ﮔ‪45‬د‪.‬‬ ‫‪_.3‬ﺲ از ﻗﺮارﮔ‪45‬ی ﻣﺎدە در ﺟﺎ‪P/‬ﺎ"ﺶ وارد ﻓﺎز ﺳﻮم ‪ D‬ﺷ‪nJ‬ﻢ ﮐﻪ در آن دو ﻃﺮف‬ ‫‪Ž carrier d‬ﺴﺘﻪ ‪ D‬ﺷﻮد و ﻣﺎدە در داﺧﻞ آن ﻣﺤﺒﻮس ‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌ ‪6 5‬‬  ‫‪.4‬در ﻓﺎز ﭼ‪A‬ﺎرم د"ﺎﻧﻪ ‪E carrier‬ﻪ ﺳﻤﺖ درون ﺳﻠﻮل ‪E‬ﺎز ‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪.5‬در ﻓﺎز ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎدە از ‪ carrier‬ﺧﺎرج ‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪.6‬در ﻓﺎز ﺷﺸﻢ "ﺮدو د"ﺎﻧﻪ ‪ carrier‬ﻣﺠﺪدا ‪Ž‬ﺴﺘﻪ ‪ D‬ﺷﻮﻧﺪ ‪E‬ﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ‬ ‫درو’ﺶ ﺧﺎ“ از ﻣﺎدە اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪%‬‬ ‫و"ﮋ‪' $‬ﺎی اﻧ‪,‬ﺸﺎر ‪/‬ﺴ‪21‬ﻞ ﺷﺪە)‪(facilitated diffusion‬‬ ‫‪.1‬ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮاد ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺮاد‪/‬ﺎن اﻟ‚‪4e‬وﺷ‪B‬ﻤ‪B‬ﺎ‪/ WX‬ﻌ‪ r6‬از ﺟﺎ‪ WX‬ﮐﻪ ﺗﺮا‪t‬ﻢ ز‪n‬ﺎد اﺳﺖ‬ ‫‪E‬ﻪ ﺟﺎ‪ WX‬ﮐﻪ ﺗﺮا‪t‬ﻢ ‪v‬ﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺎ‪E‬ﻪ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە‬ ‫‪.2‬ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎدە از ﻣﻮاد اﻧﺮژی زا و اﻧﺮژی) ‪/‬ﻌ‪ r6‬اﻧﺘﻘﺎل از ﻧ‪J‬ع ﻏ‪45‬ﻓﻌﺎل ‪/‬ﺎ‬ ‫‪E D passive‬ﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪„.3‬ﻋﺖ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە از د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە ﺑ‪l‬ﺸ‪ 4e‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪.4‬اﺳﺘﻔﺎدە از ‪ ) carrier‬در واﻗﻊ اﯾﻦ ﻧ‪J‬ع اﻧﺘﻘﺎل ‪E D carrier mediated‬ﺎﺷﺪ(‬ ‫ﻟﺬا ﺧﺼﻮﺻ‪B‬ﺎ‪ We‬ﻣﺜﻞ ‪)stereo specificity‬ﺣﺴﺎﺳ‪l‬ﺖ ‪E‬ﻪ اﯾﺰوﻣﺮ"ﺎی آﯾ—ﻨﻪ‬ ‫ای(‪) saturation ،‬اﺷ˜ﺎع ﺷﺪن( و ‪) competition‬رﻗﺎﺑ‪ (re‬را ’ﺸﺎن‬ ‫‪ D‬د"ﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎ“ از د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە‪:‬‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ‪w‬ﻠﻮﮐﺰ در ﻋﻀﻼت و ﺳﻠﻮﻟ‪A‬ﺎی ﭼﺮ›‪ W‬ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷ‪l‬ﺐ ﻏﻠﻈﺖ اﻧﺠﺎم‬ ‫‪ D‬ﮔ‪45‬د و ﺗﻮﺳﻂ ‪E D crrier mediate‬ﺎﺷﺪ و ‪w‬ﺎﻻ‪ž‬ﺘﻮز ﺟﻠﻮی ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل آن را‬ ‫‪ D‬ﮔ‪45‬د و ‪E‬ﻪ ﻋ˜ﺎر‪ We‬ﻣ‪A‬ﺎرﮐﻨﻨﺪە آن اﺳﺖ و در ﺑ‪B‬ﻤﺎری د‪/‬ﺎ‪E‬ﺖ ﻗﻨﺪی ﺟﺬب ‪w‬ﻠﻮﮐﺰ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮﻟ‪A‬ﺎی ﻋﻀﻼ‪ W6‬و ﭼﺮ›‪ W‬ﻣﺨﺘﻞ ‪ D‬ﺷﻮد و اﯾﻦ ’ﺸﺎن ‪ D‬د"ﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ‬ ‫‪" d‬ﻢ دارد‪.‬‬‫‪ carrier madiate‬ﻧ‪B‬ﺎز ‪E‬ﻪ ا’ﺴﻮﻟ ‪6 5‬‬  ‫ﭘ‪l‬ﺸ‪ 4e‬اﺷﺎرە ﺷﺪ ﮐﻪ „ﻋﺖ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە ﺑ‪l‬ﺸ‪ 4e‬از د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە‬ ‫اﺳﺖ‪.‬در اﯾﻦ ﻧﻤﻮدار‪ scale ،‬ﻋﻤﻮدی ﻣ ‪46 5‬ان د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن را ’ﺸﺎن ‪ D‬د"ﺪ و ‪scale‬‬ ‫اﻓ‪ ƒe‬اﺧﺘﻼف ﻏﻠﻈﺖ را ’ﺸﺎن ‪ D‬د"ﺪ‪.‬در اﺑﺘﺪا "ﺮﭼﻪ اﺧﺘﻼف ﻏﻠﻈﺖ ز‪n‬ﺎد‬ ‫‪ D‬ﺷﻮد‪„ ،‬ﻋﺖ "ﺮدو د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن اﻓﺰا ﺶ ‪/ D‬ﺎ‪E‬ﺪ و“ „ﻋﺖ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ?ﺴ‪BA‬ﻞ‬ ‫ﺷﺪە ‪E‬ﺎ ﺷ‪l‬ﺐ ﺑ‪l‬ﺸ‪4e‬ی اﻓﺰا ﺶ ﭘ‪B‬ﺪا ‪ D‬ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫و“ ‪E‬ﻪ ﻣﺮور‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻏﻠﻈﺖ "ﺎ ﺑ‪l‬ﺸ‪ D 4e‬ﺷﻮد‪„ ،‬ﻋﺖ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ?ﺴ‪BA‬ﻞ ﺷﺪە‬ ‫‪E‬ﻪ ﺣﺪ ‪ D max‬رﺳﺪ]و ‪E‬ﻪ ﻋ˜ﺎر‪)saturation We‬اﺷ˜ﺎع ﺷﺪن( اﺗﻔﺎق ‪ D‬اﻓﺘﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﯾﻦ‪" ،‬ﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ V max‬در ﮐﻨ=‪B‬ﮏ آﻧ‪n£‬ﻢ "ﺎ اﺳﺖ[ اﻣﺎ‬ ‫د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە "ﻤﭽﻨﺎن ‪E‬ﻪ اﻓﺰا ﺶ „ﻋﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﺧﻮا"ﺪ داد‪.‬‬  ‫در ﻣﻮرد اﻧ=ﺸﺎر از ﻗﺎﻧﻮ‪E W6‬ﻪ ﻧﺎم ﻗﺎﻧﻮن ‪ Fick‬اﺳﺘﻔﺎدە ‪ D‬ﮐﻨ‪B‬ﻢ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪:‬‬ ‫‪ =D.A. C‬ﻣ ‪46 5‬ان اﻧ=ﺸﺎر‬ ‫‪L‬‬ ‫دﻣﺎ× ﺣﻼﻟ‪$‬ﺖ‬ ‫‪n¦6‬ﺐ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ‪D:‬‬ ‫⋉‪D‬‬ ‫)ﺳﻄﺢ(‪A: area‬‬ ‫اﺧﺘﻼف ﻏﻠﻈﺖ‪C:‬‬ ‫وزن ﻣﻮﻟ‪+‬ﻮ‪$,‬‬ ‫ﻣﺴﺎﻓ‪ re‬ﮐﻪ ‪E‬ﺎ‪/‬ﺪ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن اﻧﺠﺎم ‪Ž‬ﺸﻮد ‪L:‬‬ ‫‪E‬ﻪ ﻋ˜ﺎر‪ D We‬ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣ ‪46 5‬ان اﻧ=ﺸﺎر ‪E‬ﺎ‪:‬‬ ‫دﻣﺎ‪ ،‬ﺣﻼﻟ‪B‬ﺖ‪ ،‬ﺳﻄﺢ و اﺧﺘﻼف ﻏﻠﻈﺖ را‪E‬ﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘ‪B‬ﻢ دارد‪.‬‬ ‫و ‪E‬ﺎ ﻣﺴﺎﻓﺖ)‪ (L‬و ﺟﺬر وزن ﻣﻮﻟ‚ﻮ“ را‪E‬ﻄﻪ ﻣﻌﮑﻮس دارد‪.‬‬ ‫ﻣ‪#‬ﺎﻧ ' (&م اﺳﻤﺰ‬ ‫اﺳﻤﺰ در واﻗﻊ ‪/‬ﮏ د‪/‬ﻔﻮز‪n‬ﻮن ﺳﺎدە ﻣﻮﻟ‚ﻮل "ﺎی آب اﺳﺖ ‪E‬ﻪ ﻋ˜ﺎر‪ We‬د‪/‬ﮕﺮ اﺳﻤﺰ‪،‬‬ ‫اﻧ=ﺸﺎر آب اﺳﺖ و ‪E‬ﻪ ﺻﻮرت ﺟ|‪n‬ﺎن آب در ﻋﺮض ‪/‬ﮏ ﻏﺸﺎی ﻧ‪B‬ﻤﻪ ﺗﺮاوا از‬ ‫ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ای ‪E‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪v‬ﻤ‪ 4e‬ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل ) ‪/‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑ‪l‬ﺸ‪ 4e‬آب‪ /‬ﻣﺤ‪B‬ﻂ رﻗﯿﻖ( ‪E‬ﻪ‬ ‫ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ای ‪E‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑ‪l‬ﺸ‪ 4e‬ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل) ‪/‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪v‬ﻤ‪ 4e‬آب‪ /‬ﻣﺤ‪B‬ﻂ ﻏﻠ‪B‬ﻆ(‬ ‫ﺗﻌ|‪n‬ﻒ ‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻏﺸﺎی ﻧ‪B‬ﻤﻪ ﺗﺮاوا‪ :‬ﻏﺸﺎ‪ WX‬ﮐﻪ ‪E‬ﻪ آب ﻧﻔﻮذ¬ﺬﯾﺮ ‪E‬ﺎﺷﺪ و ‪E‬ﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل‬ ‫ﻧﻔﻮذﻧﺎ¬ﺬﯾﺮ ‪E‬ﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻤﺰ ‪E‬ﻪ اﯾﻦ دﻟ‪B‬ﻞ رخ ‪ D‬د"ﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺘﺎ’ﺴ‪B‬ﻞ ﺷ‪B‬ﻤ‪B‬ﺎ‪ WX‬آب را‬ ‫‪v‬ﺎ"ﺶ ‪ D‬د"ﻨﺪ) آب ﺗﻤﺎ‪/‬ﻞ دارد از ﺟﺎ‪E WX‬ﺎ ﭘﺘﺎ’ﺴ‪B‬ﻞ ﺑ‪l‬ﺸ‪E 4e‬ﻪ ﺟﺎ‪E WX‬ﺎ ﭘﺘﺎ’ﺴ‪B‬ﻞ‬ ‫‪ d‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ‪E‬ﺎﻋﺚ ‪v‬ﺎ"ﺶ ﻓﺸﺎر ‪E‬ﺨﺎر آب‪v ،‬ﺎ"ﺶ ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺠﻤﺎد‬ ‫‪v‬ﻤ‪ 4e‬ﺑﺮود‪" (.‬ﻤﭽﻨ ‪6 5‬‬ ‫آب و اﻓﺰا ﺶ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش ﻣﺤﻠﻮل در ﻣﻘﺎ ﺴﻪ ‪E‬ﺎ آب ﺧﺎﻟﺺ ‪ D‬ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﺧﻮاص آب و ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی آن‪ ،‬ﺧﻮاص ﺟﻤ‪ ±‬آن ﻧﺎﻣ‪B‬ﺪە ‪ D‬ﺷﻮد؛ ﺧﻮاص‬ ‫ﺟﻤ‪ ±‬وا‪Ž‬ﺴﺘﻪ ‪E‬ﻪ ﺗﻌﺪاد ذرات ﺑﻮدە و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﺎ"‪B‬ﺖ ﺷ‪B‬ﻤ‪B‬ﺎ‪ WX‬آن "ﺎ ‪E D‬ﺎﺷﺪ‪.‬‬  ‫ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ‪ : A‬دارای ﻣﺤﻠﻮل ‪E‬ﺎ ذرات ﻣﻌﻠﻖ‬ ‫ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ‪ : B‬آب ﺧﺎﻟﺺ‬ ‫‪ d‬اﯾﻦ دو ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪/‬ﮏ ﺻﻔﺤﻪ ‪v‬ﺎﻣﻼ ﻧﻔﻮذﻧﺎ¬ﺬﯾﺮ وﺟﻮد دارد و‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﻓﺮض ﮐﻨ‪B‬ﺪ ﺑ ‪6 5‬‬ ‫‪ d‬اﯾﻦ دو ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪E‬ﻪ ﺟﺎی ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻊ در آﻧ‪A‬ﺎ "ﻢ ﺗﺮاز اﺳﺖ ﺣﺎل ا‪³‬ﺮ ﺑ ‪6 5‬‬ ‫ﻧﻔﻮذﻧﺎ¬ﺬﯾﺮ ‪/‬ﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻧ‪B‬ﻤﻪ ﺗﺮاوا ﻗﺮار ﮔ‪45‬د‪،‬ﻣﻮﻟ‚ﻮﻟ‪A‬ﺎی آب از ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪E B‬ﻪ ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ‬ ‫‪ D A‬روﻧﺪ‪ ،‬در ﻧ=‪B‬ﺠﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻊ در ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪E A‬ﺎﻻ ‪ D‬رود ﺗﺎ ﺟﺎ‪ WX‬ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺳﺘﻮن‬  ‫آب در اﯾﻦ ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﻠﻮی ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮﻟ‚ﻮﻟ‪A‬ﺎی آب از ﻧﺎﺣ‪B‬ﻪ ‪E B‬ﻪ ‪ A‬را ‪E‬ﮕ‪45‬د‬ ‫ﮐﻪ اﯾﻦ در واﻗﻊ "ﻤﺎن ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی‪ :‬ﻓﺸﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔ‪45‬ی از ﺣﺮﮐﺖ آب از ﻣﺤ‪B‬ﻂ ‪E‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑ‪l‬ﺸ‪4e‬‬ ‫آب) رﻗﯿﻖ( ‪E‬ﻪ ﻣﺤ‪B‬ﻂ ‪E‬ﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪v‬ﻤ‪ 4e‬آب) ﻏﻠ‪B‬ﻆ(‬ ‫´‬ ‫ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ‪/‬ﮏ ﻣﺤﻠﻮل ‪E‬ﻪ ﺗﻌﺪاد ذرات آن ‪Ž‬ﺴﺘ‪ 0‬دارد و ﻣﺴﺘﻘﻞ از اﻧﺪازە‪ ،‬ﺟﺮم‬ ‫و ﻣﺎ"‪B‬ﺖ ﺷ‪B‬ﻤ‪B‬ﺎ‪ )WX‬ﻣﺜﻞ ﻇﺮﻓ‪B‬ﺖ( اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ d‬ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی‪ ،‬درﺟﻪ ﯾﻮﻧ ‪46 5‬اﺳﯿﻮن ﻣﻮاد ﻧ ‪E 46 5‬ﺎ‪/‬ﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣ‪6 5‬‬ ‫ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ﻣﺤﻠﻮﻟ‪A‬ﺎی ‪/‬ﮏ ﻣﻮﻻر ‪w‬ﻠﻮﮐﺰ‪ ،‬ﻧ‪B‬ﻢ ﻣﻮﻻر ‪v‬ﻠﺮ و ﺳﺪ‪/‬ﻢ و ‪ 33‬درﺻﺪ‬ ‫‪v‬ﻠﺮا‪/‬ﺪ ‪v‬ﻠﺴ‪B‬ﻢ ‪E‬ﺎ "ﻢ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ز‪n‬ﺮا ‪E‬ﻪ ﺗﺮﺗ‪l‬ﺐ ‪2،1‬و‪3‬ذرە را ﺗﻮﻟ‪B‬ﺪ ﺧﻮا"ﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ‪:‬‬ ‫از آﻧﺠﺎ‪ WX‬ﮐﻪ در ‪E‬ﺤﺚ اﺳﻤﺰ ﻏﻠﻈﺖ ذرات ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد ذرات ا"ﻤ‪B‬ﺖ دارد‪،‬‬ ‫واﺣﺪی ‪E‬ﻪ ﻧﺎم اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﻣﻄ|ح ‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﻤﻮﻻدﯾﺘﻪ‪ :‬ﻣﺤﻠﻮ“ ﮐﻪ دارای ‪/‬ﮏ اﺳﻤﻮل ﻣﺎدە ﻣﺤﻠﻮل در "ﺮ ﻟﯿ‪E 4e‬ﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪/‬ﮏ اﺳﻤﻮل ﻋ˜ﺎرت اﺳﺖ از ‪/‬ﮏ ﻣﻮﻟ‚ﻮل ﮔﺮم ﻣﺎدە ﻓﻌﺎل اﺳﻤﺰی ‪/‬ﺎ ‪/‬ﮏ اﺳﻤﻮل‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ‪E‬ﺎ وزن ﻣﻮﻟ‚ﻮ“ ‪/‬ﮏ ﻣﺎدە ﺗﻘﺴ‪B‬ﻢ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ذرا‪ We‬ﮐﻪ در ﻣﺤﻠﻮل آزاد‬ ‫‪ D‬ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪Osmole= MW/L‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻓﺮض ﮐﻨ‪B‬ﺪ ‪/‬ﮏ ﻣﻮﻟ‚ﻮل ﮔﺮم) ‪/‬ﮏ اﺳﻤﻮل( ‪w‬ﻠﻮﮐﺰ را در ‪/‬ﮏ ﻟﯿ‪ 4e‬از ﻣﺎ‪±/‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آب ﺣﻞ ﮐﺮد‪/‬ﻢ در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪E‬ﺎ ‪ 1‬ﺧﻮا"ﺪ ﺑﻮد ﭼﺮا ﮐﻪ‬ ‫‪w‬ﻠﻮﮐﺰ ﻗﺎ‪E‬ﻞ ﺗﺠ‪n£‬ﻪ ﺷﺪن ﻧ‪l‬ﺴﺖ و“ ا‪³‬ﺮ ‪/‬ﮏ ﻣﻮﻟ‚ﻮل ﮔﺮم ‪ NaCl‬را در ‪/‬ﮏ ﻟﯿ‪ 4e‬آب‬ ‫ﺣﻞ ﮐﻨ‪B‬ﻢ اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬ﺧﻮا"ﺪ ﺷﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ‪ NaCl‬ﻗﺎ‪E‬ﻞ ﺗﺠ‪n£‬ﻪ ‪E‬ﻪ دو ذرە‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ‪E‬ﺪن ﯾﻮﻧ‪A‬ﺎ و ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺨﺘﻠ‪ ƒ6‬وﺟﻮد دارد و ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ‬ ‫آﻧ‪A‬ﺎ ‪v‬ﺎر ﻣﺸ‪ ·3‬اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ‪E‬ﺎ‪/‬ﺪ اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﺗﮏ ﺗﮏ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل را ‪E‬ﺪﺳﺖ‬ ‫‪ d‬ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺠﻤﺎد ﺑﺮای ﺗﻌﯿ ‪6 5‬‬ ‫‪ d‬اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎدە‬ ‫آورد و ﺟﻤﻊ ﮐﺮد‪.‬ﻟﺬا از ﺗﻌﯿ ‪6 5‬‬ ‫‪ D‬ﺷﻮد‪.‬‬  ‫‪E‬ﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ﻣ‪B‬ﺎن ‪E‬ﺎﻓ‪E re‬ﺪن اﺑﺘﺪا ﻣﻘﺪاری‬ ‫از ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ﻣ‪B‬ﺎن ‪E‬ﺎﻓ‪ re‬را ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺠﻤﺎد آﻧ‪A‬ﺎ را ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ ‪ D‬ﮐﻨ‪B‬ﻢ ﺳ¸ﺲ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻨﮑﻪ "ﺮ ﻣﻮل از ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎدە ا‪/‬ﺪە آل‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺠﻤﺎد را ‪ 1.86‬درﺟﻪ‬ ‫ﺳﺎﻧ‪ re‬ﮔﺮاد ‪v‬ﺎ"ﺶ ‪ D‬د"ﺪ‪/ ،‬ﮏ ﺗﻨﺎﺳﺐ ‪ D‬ﺑﻨﺪ‪/‬ﻢ و اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ‪E‬ﺪن را ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس اﯾﻦ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺣﺴﺎب ‪ D‬ﮐﻨ‪B‬ﻢ ﮐﻪ ﭼ ‪46 5‬ی ﺣﺪود ‪ ۳۰۰‬ﻣ‪ ·B‬اﺳﻤﻮل در ﻟﯿ‪4e‬‬ ‫‪E D‬ﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ‪v‬ﻞ ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ‪E‬ﺪن‪ ،‬از رو¼» ﻣﺸﺎ‪E‬ﻪ روش ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ‬ ‫اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ‪E‬ﺪن اﺳﺘﻔﺎدە ‪ D‬ﮐﻨ‪B‬ﻢ‪:‬‬ ‫در دﻣﺎی ‪37‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧ‪ re‬ﮔﺮاد‪ ،‬ﻏﻠﻈﺖ ‪/‬ﮏ اﺳﻤﻮل در ﻟﯿ‪ 4e‬ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت‪ ،‬ﺳ½ﺐ ا‪/‬ﺠﺎد‬ ‫‪ 19300‬ﻣ‪ ·B‬ﻣ‪ 4e‬ﺟﯿﻮە ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی در ﻣﺤﻠﻮل ‪ D‬ﺷﻮد‪ ،‬ا‪³‬ﺮ اﺳﻤﻮﻻر‪n‬ﺘﻪ ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت‬ ‫‪/ d‬ﮏ ﺗﻨﺎﺳﺐ در‬ ‫ﻣ‪B‬ﺎن ‪E‬ﺎﻓ‪E re‬ﺪن را ‪300‬ﻣ‪ ·B‬اﺳﻤﻮل در ﻧﻈﺮ ‪E‬ﮕ‪n45‬ﻢ‪E ،‬ﺎ ‪Ž‬ﺴ ‪6 e‬‬ ‫‪/ D‬ﺎﺑ‪B‬ﻢ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ﻣﺎ‪/‬ﻌﺎت ‪E‬ﺪن ‪ 5790mmHg‬ﺧﻮا"ﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪19.3 mmHg‬‬ ‫‪1 mmol/L‬‬ ‫‪5790 mmHg‬‬ ‫‪300 mosmol‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ‪E :‬ﺎ ﺗﻮﺟﻪ ‪E‬ﻪ اﯾﻨﮑﻪ ‪E‬ﻌ‪ R6‬از ﺗﺮﮐﯿ˜ﺎت ﻣﺜﻞ ‪n¦6 NaCl‬ﺐ ﺗﺠ‪n£‬ﻪ ای ﺣﺪود ‪93‬‬ ‫درﺻﺪ دارﻧﺪ) ‪E‬ﻪ ﻋ˜ﺎر‪ We‬ﺳﺪ‪/‬ﻢ و ‪v‬ﻠﺮ ‪/‬ﮑﺪ‪/‬ﮕﺮ را ﺟﺬب ﮐﺮدە و ‪E‬ﺎﻋﺚ ‪v‬ﺎ"ﺶ ‪n¦6‬ﺐ‬ ‫ﺗﺠ‪n£‬ﻪ از ‪E 100‬ﻪ ‪ D 93‬ﺷﻮﻧﺪ( ﻣﺎ ‪E‬ﺎ‪/‬ﺪ ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ﮐﻪ در ﻣﺤﺎﺳ˜ﻪ ‪E‬ﺪﺳﺖ‬ ‫آورد‪/‬ﻢ ‪/‬ﻌ‪ 5790mmHg r6‬را ‪¦6‬ب در ‪0.93‬ﮐﻨ‪B‬ﻢ و ﻓﺸﺎر اﺳﻤﺰی ﻧ‪A‬ﺎ‪ WX‬ﮐﻪ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮا"ﺪ ﺷﺪ‪ 5500mmHg ،‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫!ﺎ ‪#‬ﺎن‬ ‫جّس‪ ٝ‬س‪ ْٛ‬فیضی‪ِٛٛ‬طی‬ ‫ٌش‪9 ٜٚ‬‬ ‫‪ :‬فشای‪ٙ‬ذی ثب ٔػشف ا٘شطی ٔ‪ٛ‬اد سا ثشخالف ٌشادیبٖ اِىتش‪ٚ‬ضیٕیبیی (ثش خالف ضیت غّظت) آٖ اص‬ ‫غطب ػج‪ٛ‬س ٔیى‪ٙ‬ذ‪.‬‬ ‫)‬ ‫‪ ATPase :‬ثب ٔػشف اد٘‪ٛ‬صیٗ تشی فسفبت ا٘شطی الصْ ثشای ا٘تمبَ ٔ‪ٛ‬اد ٔحّ‪ َٛ‬سا دس‬ ‫خالف ج‪ٟ‬ت ٌشادیبٖ اِىتش‪ ٚ‬ضیٕیبیی فشا‪ٔ ٓٞ‬یى‪ٙ‬ذ‪.‬‬ ‫د‪ٌ ٚ‬ش‪٘ ٜٚ‬بلُ ‪ٞ‬بی ‪ٚ‬اثست‪ ٝ‬ث‪ٚ ATP ٝ‬ج‪ٛ‬د داسد و‪٘ ٝ‬بلُ ‪ٞ‬بی ی‪٘ٛ‬ی ‪ٞ ATPase‬ست‪ٙ‬ذ‬ ‫‪ -1‬پش‪ٚ‬ت‪ٛ‬ییٗ ‪ٞ‬بی ٘بلُ ث‪ ٝ‬س‪ٛ٘ ٝ‬ع ‪F type -3 V type-2 p type -1 :‬‬ ‫‪٘ -2‬بلُ ‪ٞ‬بی وبستی اتػبَ یبث‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬ث‪ATP ٝ‬‬ ‫ثب ثب غشف ا٘شطی ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬س ٔستمیٓ اص ‪ ATP‬ی‪ٟ٘ٛ‬بسا جبث‪ ٝ‬جب ٔیى‪ٙ‬ذ و‪ٔ ٝ‬ثبَ ٔط‪ٟٛ‬س آٖ پٕپ سذیٓ‪-‬‬ ‫پتبسیٓ است‪.‬ایٗ ‪ٞ ATPase‬ب ثب فشا‪ٚ‬سد‪ٞ ٜ‬بی حذ ‪ٚ‬اسظ فسفشیّ‪ ٝ‬تطىیُ ٔیذ‪ٙٞ‬ذ‪.‬‬ ‫وبضف اٖ ‪ Jens skou‬دس سبَ ‪ 1957‬اٖ سا وطف ‪ ٚ‬چ‪ ُٟ‬سبَ ثؼذ دس سبَ ‪ 1997‬جبیض‪ ٜ‬غّح ٘‪ٛ‬ثُ سا دسیبفت‬ ‫وشد‪.‬‬ ‫دس تٕبْ سّ‪ٞ َٛ‬بی ثذٖ یبفت ٔیط‪ٛ‬د ‪ ٚ‬ثب است‪ٛ‬یىی‪ٔٛ‬تشی )‪ 3-2-1 (stoichiometry‬وبس ٔیى‪ٙ‬ذ ی‪ٙ‬ی ث‪ ٝ‬اصای‬ ‫‪ٞ‬ش ‪2 ATP‬پتبسیٓ ‪ 3 ٚ‬سذیٓ سا جبث‪ ٝ‬جب ٔیى‪ٙ‬ذ ‪.‬‬ ‫ثذِیُ جبث‪ ٝ‬جبی ٔمذاس ٘ب ٔسب‪ٚ‬ی اص ی‪ٞ ٖٛ‬ب اص غطب ایجبد اختالف پتب٘سیُ ٔیى‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬اغغالحب ث‪ ٝ‬آٖ اِىتش‪ٚ‬ط٘یه‬ ‫ٔیٍ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ‪٘.‬تیج‪ ٝ‬ایٗ وبس ٔ‪ٙ‬فی تش وشدٖ فضبی داخُ سّ‪ َٛ‬است‬ ‫‪1‬‬ ‫جّس‪ ٝ‬س‪ ْٛ‬فیضی‪ِٛٛ‬طی‬ ‫ٌش‪9 ٜٚ‬‬ ‫حذ اوثش سشػت ػّٕىشد پٕپ ‪ 111‬سیىُ دس ثب٘ی‪ ٝ‬است یؼ‪ٙ‬ی دس ‪ٞ‬ش ثب٘ی‪ ٝ‬حذ اوثش ‪ 111‬اد٘‪ٛ‬صیٗ تشی فسفبت‬ ‫ٔػشف ‪ 211 ٚ‬پتبسیٓ ‪ 311 ٚ‬سذیٓ سا اص غطب ػج‪ٛ‬س ٔیذ‪ٞ‬ذ‪.‬ایٗ اتفبق صٔب٘ی س‪ٚ‬ی ٔیذ‪ٞ‬ذ و‪ ٝ‬دس اثش تحشیه‬ ‫ثؼضی اص ‪ٛٞ‬سٔ‪ٟ٘ٛ‬ب ٔثُ ‪ٛٞ‬سٔ‪ٞ ٖٛ‬بی تیش‪ٚ‬ییذی ایٗ پٕپ ث‪ ٝ‬حذ اوثش فؼبِیت خ‪ٛ‬د ٔیشسذ‪.‬‬ ‫‪:‬دس لجبَ ٘طت سذیٓ ‪ ٚ‬پتبسیٓ اص غطبی سّ‪ َٛ‬ػُٕ ٔیى‪ٚ ٝٙ‬سذیٓ س‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬خبسج سّ‪ٚ َٛ‬‬ ‫پتبسیٓ سا ث‪ ٝ‬داخُ سّ‪ٙٔ َٛ‬تمُ ٔیى‪ٙ‬ذ‪.‬‬ ‫اص د‪ ٚ‬صیش ‪ٚ‬احذ اِفب ‪ ٚ‬ثتب سبخت‪ ٝ‬ضذ‪ ٜ‬است ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬غ‪ٛ‬ست سشتبسشی دس غطب ‪ٚ‬ج‪ٛ‬د داسد ‪ ٚ‬جض‪ ٚ‬پش‪ٚ‬تئیٗ ‪ٞ‬بی‬ ‫‪ٞ integral‬ست‪ٙ‬ذ‪.‬‬ ‫یه پش‪ٚ‬تئیٗ د‪ ٜ‬ثبس ٌزص ثب ‪ٚ‬صٖ ٔ‪ِٛ‬ى‪ِٛ‬ی غذ ‪ٞ‬ضاس داِت‪ ٖٛ‬است ‪.‬‬ ‫داسای س‪ ٝ‬جبیٍب‪ ٜ‬ثشای سذیٓ دس سٕت داخُ د‪ ٚ‬جبیٍب‪ ٜ‬ثشای پتبسیٓ دس سٕت ثیش‪ ٖٚ‬یه ٔحُ ثشای اتػبَ ‪ATP‬‬ ‫‪ٕٞ ٚ‬شا‪ٙٔ ٜ‬یضیٓ ‪ Mg‬یه ٔحُ ثشای فسفشیالسی‪ ٖٛ‬یه ٔحُ ثشای اتػبَ ا‪ٚ‬ثبییٗ ‪oubain‬دس سٕت خبسج‬ ‫سّ‪ َٛ‬است‪.‬‬ ‫دس س‪ ٝ‬ایض‪ٚ‬فشْ ‪ :‬اِفب یه ‪:‬غطبی اغّت سّ‪ٞ َٛ‬بی ثذٖ‬ ‫اِفب د‪ : ٚ‬دس ثبفت جشثی ‪ ٚ‬ػضّ‪ ٚ ٝ‬لّت ثبفت ٔغض یبفت ٔیط‪ٛ‬د‬ ‫اِفب س‪ : ٝ‬دس ٔغض ‪ ٚ‬لّت یبفت ٔیط‪ٛ‬د‪.‬‬ ‫یه پش‪ٚ‬تییٗ ا٘تٍشاَ است یه ثبس ٌزس(‪ (single pass‬ثب ‪ٚ‬صٖ ثیٗ ‪ٞ 41‬ضاس تب ‪ٞ 61‬ضاس داِت‪ٖٛ‬‬ ‫‪٘ ٚ‬مص ٍ٘‪ ٝ‬داس٘ذ‪ ٜ‬داسد‪.‬‬ ‫‪2‬‬  ‫جّس‪ ٝ‬س‪ ْٛ‬فیضی‪ِٛٛ‬طی‬ ‫ٌش‪9 ٜٚ‬‬ ‫‪ٞ‬ش چ‪ٙ‬ذ ٘مص ‪ ٚ‬وبس اٖ ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬س وبُٔ ٔطخع ٘یست ‪ِٚ‬ی ػُٕ وشد پٕپ ث‪ ٝ‬اٖ ‪ٚ‬اثست‪ٔ ٝ‬ی ثبضذ ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬سی و‪ ٝ‬اٌش‬ ‫‪ٚ‬ج‪ٛ‬د ٘ذاضت‪ ٝ‬ثبضذ پٕپ ػُٕ ٘خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ وشد‪.‬‬ ‫دس س‪ ٝ‬ایض‪ٚ‬فشْ‪ :‬ثتب یه ‪:‬ت‪ٛ‬ضیغ ٌستشد‪ ٜ‬دس تٕبْ سّ‪ٞ َٛ‬ب ث‪ ٝ‬جض ثشخی آستش‪ٚ‬سیت ‪ٞ‬ب –سّ‪ٞ َٛ‬بی ‪ٚ‬ستیج‪ٛ‬الس‬ ‫د‪ّٞ‬یضی ٌ‪ٛ‬ش داخّی – ػضالت سشیغ –یبفت ٔیط‪ٛ‬د‬ ‫ثتب د‪ : ٚ‬فمظ ػضالت سشیغ ایٗ ٘‪ٛ‬ع سا داس٘ذ‬ ‫ثتب س‪ :ٝ‬دس آستش‪ٚ‬سیت ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬سّ‪ٞ َٛ‬بی ‪ٚ‬ستیج‪ٛ‬الس ‪ٚ‬ج‪ٛ‬د داسد‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﺳﺪﯾﻢ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﯾﮏ ﭘﻤﭗ اوﻟﯿﻪ ﺟﺰو ﻧﺎﻗﻞ ﻫﺎي ﯾﻮﻧﯽ ‪ ATPase‬ي اﺳﺖ )ﺟﺎﯾﮕﺎه اوﺑﺎﯾﯿﻦ ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫نشده است)‬ ‫اوﺑﺎﯾﯿﻦ‪ :‬ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪى اﺳﺖ ﮐﻪ از ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮزاى ﻓﻮق ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻰ ﺷﻮد و ﻋﻤﻞ آن ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ‪.‬داراى ﺳﻪ ﻻﯾﻪ ﮐﻪ در ﻻﯾﻪ ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻮزا ﺳﺨﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‬ ‫دارو ﻫﺎى ﻣﺸﺎﺑﻪ اوﺑﺎﯾﯿﻦ‪ :‬ﮐﺎردﯾﺎﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ‪) digoxin‬دى ﮔﻮﮐﺴﯿﻦ( ﮐﻪ ﮐﺎر آﻧﻬﺎ اﯾﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻤﭗ را از ﮐﺎر ﻣﻰ اﻧﺪازﻧﺪ‬ ‫‪3‬‬ ‫جّس‪ ٝ‬س‪ ْٛ‬فیضی‪ِٛٛ‬طی‬ ‫ٌش‪9 ٜٚ‬‬ ‫یه پٕپ ا‪ِٚ‬ی‪ ٚ ٝ‬جض‪٘ ٚ‬بلُ ‪ٞ‬بی ی‪٘ٛ‬ی ‪ATPase‬است ‪ ٚ‬صیش ‪ٚ‬احذ (‪(subunit‬ثتب‬ ‫و‪ٛ‬چه تش اص صیش ‪ٚ‬احذ آِفب است ‪.‬‬ ‫دس اثش تجضی‪ ٝ‬یه ‪ ATP‬ت‪ٛ‬سظ ‪3، ATPase‬ی‪ ٖٛ‬سذیٓ ث‪ ٝ‬خبسج ‪ 2 ٚ‬ی‪ ٖٛ‬پتبسیٓ ث‪ ٝ‬داخُ سّ‪ٙٔ َٛ‬تمُ ٔیط‪ٛ‬د‬ ‫‪ ٚ‬ثبػث اختالف ‪ِٚ‬تبطی ٔیط‪ٛ‬د ‪.‬ث‪ٕٞ ٝ‬یٗ دِیُ ث‪ ٝ‬اٖ پٕپ اِىتش‪ٚ‬ط٘یه ٔیٍ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ‪.‬‬ ‫پٕپ سذیٓ پتبسیٓ داسای د‪ ٚ‬سبختبس فضبیی ‪ٔ E1 , E2‬یجبضذ‪ِ ،‬زا پٕپ سذیٓ پتبسیٓ ‪ ٚ‬پٕپ ‪ٞ‬بی ٔطبث‪ ٝ‬اٖ‬ ‫تحت ػ‪ٛٙ‬اٖ ‪ E1-E2 ATPase‬یب ‪٘ E1-E2 type‬بْ ثشد‪ٔ ٜ‬یط‪ٛ‬د‪.‬‬ ‫دس فشْ ‪ٔ E1‬ىبٖ اتػبَ ی‪ٞ ٖٛ‬ب دس ٔ‪ٛ‬اج‪ ٟٝ‬ثب سغح داخّی سّ‪ٔ َٛ‬یجبضذ ‪ ٚ‬دس ‪ E2‬دس ٔ‪ٛ‬اج‪ ٟٝ‬ثب خبسج سّ‪. َٛ‬‬ ‫یؼ‪ٙ‬ی دس ‪E1‬ث‪ ٝ‬سٕت داخُ فمظ ثبص است ‪ ٚ‬فمظ سذیٓ سا ٔیپزیشد ‪ ٚ‬دس ‪ E2‬فمظ ث‪ ٝ‬سٕت خبسج ثبص است ‪ٚ‬‬ ‫پتبسیٓ سا ٔیپزیشد‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫جّس‪ ٝ‬س‪ ْٛ‬فیضی‪ِٛٛ‬طی‬ ‫ٌش‪9 ٜٚ‬‬ ‫‪ -1‬پٕپ دس حبِی ضش‪ٚ‬ع ث‪ ٝ‬وبس ٔیى‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬دس ‪ٚ‬ضؼیت ‪ E1‬لشاس داسد ‪ ٚ‬یه ‪ ATP‬اص جشخ‪ ٝ‬لجُ ث‪ ٝ‬آٖ ٔتػُ‬ ‫است‪.‬دس ایٗ ٔشحّ‪ٔ ٝ‬ىبٖ ‪ٞ‬بی اتػبَ سذیٓ دس ٔ‪ٛ‬اج‪ ٟٝ‬ثب سٕت داخُ سّ‪ َٛ‬یب ‪ٕٞ‬بٖ سیت‪ٛ‬ص‪ َٚ‬است‪.‬‬ ‫‪ 3 -2‬ی‪ ٖٛ‬سذیٓ اص داخُ سّ‪ َٛ‬ث‪ ٝ‬پٕپ ٔتػُ ٔیط‪٘ٛ‬ذ‪.‬‬ ‫‪ ATP -3‬و‪ ٝ‬اص لجُ س‪ٚ‬ی پٕپ ث‪ٛ‬د‪ ٜ‬تجضی‪ ٝ‬ضذ‪ ADP ٚ ٜ‬جذا ضذ‪ ٚ ٜ‬فسفبت ت‪ِٛ‬یذ ضذ‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬صیش ‪ٚ‬احذ اِفب‬ ‫ٔتػُ ٔی ٔب٘ذ ‪ ٚ‬حبِت فسف‪ِٛ‬یش‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬خ‪ٛ‬د ٔیٍیشد ‪.‬پٕپ اص ‪ٞ‬ش د‪ ٚ‬عشف ثست‪ٔ ٝ‬یط‪ٛ‬د ‪ 3 ٚ‬ی‪ ٖٛ‬سذیٓ‬ ‫‪ ٓٞ‬اص دستشسی سیت‪ٛ‬ص‪ٔ ٓٞ ٚ َٚ‬بیغ خبسج سّ‪ِٛ‬ی خبسج ٔیط‪٘ٛ‬ذ ‪.‬‬ ‫‪ -4‬پٕپ اص ‪ٚ‬ضؼیت ‪ E1‬ث‪ٚ ٝ‬ضؼیت ‪ E2‬تغییش ضىُ ٔیذ‪ٞ‬ذ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬سٕت خبسج سّ‪ َٛ‬ثبص ٔیط‪ٛ‬د ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬سی‬ ‫ٔىبٖ ‪ٞ‬بی اتػبَ سذیٓ دس استجبط ثب ٔبیغ خبسج سّ‪ِٛ‬ی لشاس ٔیٍیشد ‪ ٚ‬تٕبیُ ا٘‪ٟ‬ب ث‪ ٝ‬اتػبَ ث‪ ٝ‬سذیٓ‬ ‫وب‪ٞ‬ص ٔیبثذ‪.‬‬ ‫‪ 3 -5‬ی‪ ٖٛ‬سذیٓ ث‪ٔ ٝ‬بیغ خبسج سّ‪ِٛ‬ی س‪ٞ‬ب ٔیط‪ٛ‬د ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬د٘جبَ تغییش سبختبس فضبیی پٕپ تٕبیُ ثبالیی ثشای‬ ‫اتػبَ پتبسیٓ خبسج سّ‪ِٛ‬ی ایجبد ٔیط‪ٛ‬د‪.‬‬ ‫٘ىت‪ : ٝ‬صٔب٘ی و‪ ٝ‬سذیٓ ‪ٞ‬ب اص پٕپ خبسج ٔیط‪٘ٛ‬ذ ‪ ٚ‬جبیٍب‪ٞ ٜ‬بی پتبسیٓ ظب‪ٞ‬ش ٔیط‪٘ٛ‬ذ پٕپ دس حبِت‬ ‫حسبسی لشاس داسد حسبس ث‪ ٝ‬ثشخی تشویجبت ضیٕیبیی ٔثُ ا‪ٚ‬ثبییٗ و‪ ٝ‬دس ثخص ٌشا٘‪ِٛٛ‬صای لطش ف‪ٛ‬ق‬ ‫وّی‪ ٝ‬سبخت‪ٔ ٝ‬یط‪ٛ‬د ‪.‬ایٗ تشویت ٔیت‪ٛ‬ا٘ذ دس ایٗ ٔشحّ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬پٕپ ٔتػُ ض‪ٛ‬د ‪ ٚ‬پٕپ سا ٔ‪ٟ‬بس و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬دس‬ ‫ایٗ حبِت پٕپ اص د‪ ٚ‬عشف ثست‪ ٝ‬ضذ‪ ٚ ٜ‬غیش فؼبَ ٔیط‪ٛ‬د ‪.‬ایٗ پٕپ دیٍش لبثّیت استفبد‪ ٜ‬سا ٘ذاسد ‪ ٚ‬ثبیذ‬ ‫اص غطب و‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬ضذ?