Thema 2: Dit is Utrecht - Introductiekaartvaardigheden PDF

**Thema 2: Dit is Utrecht** **Introductiemodule: kaartvaardigheden** *In het vorige thema hebben we ons verdiept in Nederland. We hebben gezien hoe natuurlijke en menselijke factoren het land gevormd hebben. In dit thema richten we ons op de stad Utrecht. Wist jij bijvoorbeeld dat Utrecht in 2022...

**Thema 2: Dit is Utrecht** **Introductiemodule: kaartvaardigheden** *In het vorige thema hebben we ons verdiept in Nederland. We hebben gezien hoe natuurlijke en menselijke factoren het land gevormd hebben. In dit thema richten we ons op de stad Utrecht. Wist jij bijvoorbeeld dat Utrecht in 2022 precies 900 bestaat?! Het hele jaar vieren de inwoners van de stad feest en worden er activiteiten georganiseerd om te herdenken dat Utrecht op 2 juni 1122 stadsrechten kreeg. Omdat we in dit thema veel gaan werken met kaarten en plattegronden van Utrecht leer je in deze introductiemodule kaartvaardigheden die je dit thema nodig zult hebben.* **Soorten kaarten** Kaarten bestaan in alle soorten en maten. Je hebt kaart van de wereld, van een land of van een stad. Er zijn kaarten waarop bergen en rivieren staan aangegeven of waarop je kunt zien hoe diep de zee is. Ook zijn er kaarten die specifieke informatie geven, bijvoorbeeld over de hoeveelheid neerslag die valt in een land valt of welke religies er voorkomen. We onderscheiden vier soorten kaarten: [Staatkundige overzichtskaarten]: op staatkundige overzichtskaarten heeft ieder land (en soms zelfs iedere provincie) een eigen kleur. Dit geeft een goed overzicht van grenzen en waar (grote) plaatsen liggen. Deze kaarten gebruik je om een goed beeld te krijgen van de ligging van gebieden. [Natuurkundige overzichtskaarten]: De kleuren die je op natuurkundige overzichtskaarten ziet, geven de hoogte van het landschap aan. Om je beter op de kaart te kunnen oriënteren, zijn de landsgrenzen ingetekend. Enkele belangrijke plaatsen staan met een stip aangegeven. De legenda staat steeds bij de kaart en heeft de vorm van een lange gekleurde balk. De kleuren geven niet alleen de hoogte van het land maar ook de diepte van de zee aan. [Thematische kaarten]: Op thematische kaarten wordt informatie gegeven over een speciaal onderwerp (een thema). De informatie wordt meestal gegeven in de vorm van lijntjes, kleurvakken, cirkels of pictogrammen (kleine tekeningen op de kaart). In de Grote Bosatlas vind je bijvoorbeeld themakaartjes over klimaat, bevolking, toerisme en milieu. [Isolijnenkaarten]: De isolijnenkaart is een kaart waarop plekken met dezelfde waarden voor een bepaald fenomeen verbonden worden met lijnen. Hierdoor ontstaan 'vlekken' die bepaalde informatie geven. Deze kaarten worden vaak gebruikt om temperatuur aan te geven, of -- in de situatie hiernaast -- de verspreiding van de industriële revolutie over Europa. **Indeling naar schaal** Welke kaart je ook gebruikt, het is altijd een verkleinde weergave van de werkelijkheid. Om te weten hoe groot de afstand op een kaart in het echt is, moet je kijken naar de schaalverdeling. De *schaal* wordt vaak aangegeven met een schaalstokje of met een schaalgetal. Deze schaal van een kaart staat vaak rechts onderin de kaart afgebeeld. Op de kaart hiernaast zie je bij het schaalstokje 1 km staan. Dit betekent dat 1 cm in werkelijkheid 1 kilometer is. Kaarten die een (relatief) klein gebied weergeven, noemen we ook wel *grootschalig*. Kaarten van grote gebieden, zoals Nederland, Europa of de gehele wereld, zijn *kleinschalig*. Dit zijn kaarten met een schaal van 1:100.000 of 1:20.000.000. Op deze kaarten is een groot gebied weergegeven zonder al teveel details. **Indeling naar schaalniveau** Een andere indeling van kaarten op basis van de omvang van het gebied gebeurt aan de hand van het *schaalniveau* van de kaart. Er zijn vijf verschillende schaalniveaus. In onderstaand schema zijn deze schaalniveaus genoemd. **Schaalniveau** **Afgebeeld gebied** ------------------ --------------------------------------------------------------- Lokaal Wijk, dorp, deel van een stad, stad Regionaal Een stad met omgeving, provincie, streek, deel van een land Nationaal Eén land Continentaal Meerdere landen, werelddeel, stukken van meerdere werelddelen Mondiaal Gehele wereld, aardbol **Rekenen met de schaal** Soms moet je de schaal van een kaart berekenen. Maar hoe doe je dat? Hieronder zie je een voorbeeld van schaalstokje met het bijbehorende schaalgetal. Het schaalgetal 1:200.000 betekent dat 1 centimeter op de kaart in werkelijkheid 200.000 centimeter is. Bij afstanden rekenen we vrijwel altijd met kilometer. Om van centimeter naar kilometer te gaan, moet je het getal vijf keer delen door 10. Dit is hetzelfde als de komma vijf plekken naar links verschuiven! Bij een schaal van 1:200.000 wordt 1 centimeter op de kaart dus 2 km in werkelijkheid. En nu zelf aan de slag: stel jij bezoekt Utrecht en staat op de Steenweg (A). Je wilt graag het Domplein bezoeken, maar weet niet goed hoe ver dat in werkelijkheid is. Kun jij met behulp van de schaalverdeling bepalen of de afstand tussen A en B te voet af te leggen is?  **Aan de slag!** Met de informatie uit deze module kun je aan de slag met de opdrachten. Deze week moet je een individuele opdracht en een groepsopdracht maken waarbij je je kaartvaardigheden moet inzetten. Veel succes!